Program współfinansowany ze środków Unii Europejskiej NA LATA (PROW ) DZIAŁANIE 126 PRZYWRACANIE POTENCJAŁU PRODUKCJI ROLNEJ

Transkrypt

1 Program współfinansowany ze środków Unii Europejskiej PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA (PROW ) DZIAŁANIE 126 PRZYWRACANIE POTENCJAŁU PRODUKCJI ROLNEJ ZNISZCZONEGO W WYNIKU WYSTĄPIENIA KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH ORAZ WPROWADZENIE ODPOWIEDNICH DZIAŁAŃ ZAPOBIEGAWCZYCH PORADNIK DLA BENEFICJENTÓW Warszawa, 2013 r.

2 SZANOWNI PAŃSTWO Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ) jest podstawowym instrumentem wsparcia przekształceń strukturalnych, ekonomicznych i społecznych w rolnictwie i przetwórstwie produktów rolnych w obecnym okresie programowania, finansowanym z udziałem środków UE. Program ten obejmujący pierwotnie 22 działania został z inicjatywy Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi poszerzony o jedno dodatkowe, tj. działanie 126 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych. Potrzeba taka powstała w konsekwencji wystąpienia w 2010 roku klęsk żywiołowych w postaci powodzi i obsunięć ziemi, które spowodowały znaczne szkody, zarówno w uprawach, jak i w majątku służącym do produkcji rolnej. Skutki tych klęsk dotknęły ponad 120 tysięcy gospodarstw rolnych. Jednak w związku z coraz częstszym występowaniem różnego rodzaju niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 czerwca 2011 r. rozszerzyło katalog zdarzeń losowych uprawniających do ubiegania się o wsparcie w ramach omawianego działania o dodatkowe zjawiska, tj. huragan, deszcz nawalny, grad, piorun, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne. Dodatkowo, na początku 2012r. 1 rozszerzono zakres możliwych do uwzględnienia szkód o uprawy rolne, zwierzęta gospodarskie niewchodzące w skład stad podstawowych zwierząt gospodarskich oraz ryby przy obliczaniu limitu pomocy wynikającego z wartości szkód. W przypadku naborów przeprowadzanych od 2012 roku pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości 130% wartości ogółu strat poniesionych w gospodarstwie lub 144% wartości tych strat pomniejszonych o kwotę uzyskanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia składników gospodarstwa. Istotne znaczenie dla potencjalnych Beneficjentów ma zapewnienie im niezbędnego dostępu do informacji o zasadach udziału oraz procedurze ubiegania się o dofinansowanie w ramach nowego działania PROW Mam nadzieję, iż informacje zawarte w poradniku ułatwią Państwu skorzystanie ze wsparcia i realizację przedsięwzięć przywracających potencjał produkcyjny gospodarstw rolnych do stanu z okresu poprzedzającego wystąpienie klęsk żywiołowych. 1 rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz.U. z r., poz. 206), 2

3 Kto może zostać Beneficjentem działania Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych O pomoc mogą ubiegać się osoby fizyczne, osoby prawne, wspólnicy spółek cywilnych, spółki osobowe prawa handlowego, jeśli: są posiadaczami samoistnymi lub zależnymi (np. dzierżawcami) gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej gospodarstwem, w którym wystąpiła szkoda spowodowana co najmniej przez jedno ze zdarzeń losowych wymienionych w art. 3 ust. 2 pkt 2-11a ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.), tj. przez: huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne; prowadzą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadowniczą, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowo-fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej działalnością rolniczą, które spełniają wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 września 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz.U. z 2013 r. poz.877). Za gospodarstwo rolne w rozumieniu Art Kodeksu cywilnego uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Osoba fizyczna może ubiegać się o pomoc, jeśli: a) jest obywatelem kraju członkowskiego Unii Europejskiej; b) został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności; c) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE 2 ; d) w związku z wystąpieniem tej samej szkody rolnikowi, jego domownikowi 3 lub małżonkowi nie przyznano pomocy finansowej w ramach działania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z , str. 1, z późn. zm.), oraz przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia lub przepisów odrębnych 3

4 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W przypadku stwierdzenia umyślnego złożenia fałszywych oświadczeń przez Beneficjenta Agencja wyklucza daną operację ze wsparcia EFRROW i odzyskuje wszystkie kwoty, które zostały wypłacone na tę operację wraz z należnymi odsetkami. Jednocześnie Beneficjent ten zostaje wykluczony z możliwości otrzymania wsparcia w ramach tego samego działania w danym oraz następnym roku kalendarzowym. Osoba prawna może ubiegać się o pomoc, jeśli: a) jest wpisana do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym; b) został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności; c) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE. Wspólnicy spółek cywilnych mogą ubiegać się o pomoc, jeśli: gospodarstwo, w którym będzie realizowana operacja i w którym wystąpiły szkody, stanowi wkład wniesiony do spółki; jednemu ze wspólników, co do którego pisemną zgodę wyrazili pozostali wspólnicy, został nadany numer identyfikacyjny; oraz każdy ze wspólników będący osobą fizyczną: jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej; nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE; nie została przyznana jemu, jak również jego domownikowi lub małżonkowi pomoc finansowa w ramach działania 311 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata w związku z wystąpieniem tej samej szkody w gospodarstwie; każdy ze wspólników będący osobą prawną lub spółką osobową: nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE; jest wpisany do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym; wspólnicy ci prowadzą w ramach umowy spółki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność rolniczą, Spółka osobowa w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych może ubiegać się o pomoc, jeśli: a) jest wpisana do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym; 3 domownikowi w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników 4

5 b) został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności; c) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE. Na jakie operacje 4 może być przyznana pomoc? Pomoc przyznaje się, jeżeli wysokość szkód w gospodarstwie spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne i oszacowanych przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia tych szkód, zwaną dalej komisją, wynosi: w uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich 5 lub rybach - średnio powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiła szkoda, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiła szkoda, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej produkcji w gospodarstwie rolnym, oraz w budynkach, budowlach, maszynach lub urządzeniach służących do produkcji rolnej, sadach lub plantacjach wieloletnich, lub stadach podstawowych zwierząt gospodarskich (tj. w środkach trwałych) - nie mniej, niż zł. Uwaga! Warunki te muszą być spełnione łącznie w roku, w którym składany jest wniosek o przyznanie pomocy (tj. w roku 2013) lub w roku poprzedzającym rok złożenia tego wniosku (tj. w roku 2012). Pomoc może być przyznana na operację obejmującą wyłącznie inwestycje związane z prowadzeniem działalności rolniczej, o ile: spełnia ona wymagania określone w Programie, w szczególności jest uzasadniona ekonomicznie oraz zapewnia osiągnięcie i zachowanie celów działania, jej realizacja w gospodarstwie jest uzasadniona potrzebą przywrócenia potencjału produkcji rolnej: nie jest ona finansowana z udziałem innych środków publicznych; nie spowoduje ona wzrostu produkcji, dla której brak jest rynku zbytu; szkoda powstała w gospodarstwie w: o o 2010 lub 2011 roku w przypadku naborów przeprowadzonych w 2011 r., 2011 lub 2012 roku w przypadku naborów przeprowadzanych w 2012 r., o 2012 lub 2013 roku w przypadku naboru przeprowadzanego w 2013 r., w wyniku wystąpienia huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny, suszy, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych; wniosek o przyznanie pomocy został złożony w roku, w którym wystąpiła szkoda lub 4 operacja - odpowiednik pojęcia projekt, stosowanego w przypadku SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich Zgodnie z art. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 operacja jest to (...) projekt, umowa lub porozumienie, lub inne działanie wybrane zgodnie z kryteriami ustanowionymi dla danego programu rozwoju obszarów wiejskich ( ) 5 W rozumieniu ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 133, poz. 921, z póź. zm.) 5

6 w roku następnym. Jaki jest maksymalny okres realizacji operacji? Pomoc może być przyznana, jeżeli: 1) operacja będzie realizowana w nie więcej niż 2 etapach; 2) złożenie wniosku o płatność pośrednią nastąpi w terminie 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy przyznania pomocy; 3) zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną nastąpi w terminie: 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy w przypadku operacji realizowanych w 2 etapach; 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy w przypadku operacji realizowanych w 1 etapie, ale nie później niż do dnia 30 czerwca 2015 r.; płatność ostateczna będzie obejmować nie mniej, niż 25% łącznej planowanej wysokości pomocy. Pierwszy wniosek o płatność pośrednią należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy przy czym wnioski te nie mogą być składane częściej niż 2 razy w roku. Zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną musi nastąpić nie później niż do dnia 30 czerwca 2015 r. W przypadku operacji obejmującej inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu liczba etapów może wynieść maksymalnie 8. Uwzględniając natomiast ww. końcowy termin składania wniosków o płatność, liczba ta w przypadku operacji obejmującej inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu, na którą zostanie przyznane wsparcie w ramach naboru wniosków o przyznanie pomocy przeprowadzonego w terminie od 30 października do 12 grudnia 2013 r, w praktyce może wynieść maksymalnie 3-4 etapy. Jakie rodzaje kosztów są uznawane za kwalifikowalne? Zakres kosztów kwalifikowalnych operacji, tj. mogących podlegać refundacji, obejmuje koszty: 1) budowy, przebudowy, remontu budynków lub budowli wykorzystywanych do produkcji rolnej oraz do przechowywania, magazynowania, przygotowywania do sprzedaży lub sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych (łącznie ze zlokalizowanymi w tych budynkach pomieszczeniami higieniczno sanitarnymi), wiat, garaży, wraz z zakupem, montażem instalacji technicznej, ich wyposażenia lub rozbiórki oraz unieszkodliwiania materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki pod warunkiem, że rozbiórka jest niezbędna do realizacji operacji; 2) zakupu maszyn, urządzeń, wyposażenia do produkcji rolnej, przechowalnictwa, suszenia, magazynowania, przygotowywania produktów rolnych do sprzedaży, sprzedaży bezpośredniej, w szczególności sprzętu do uprawy, pielęgnacji, ochrony, nawożenia oraz zbioru roślin, ciągników rolniczych, przyczep rolniczych, maszyn lub urządzeń do przygotowania, przechowywania, czyszczenia, sortowania, kalibrowania, konfekcjonowania produktów rolnych, maszyn lub urządzeń do przygotowywania lub składowania pasz, maszyn lub urządzeń do pojenia zwierząt, zadawania pasz zwierzętom oraz urządzeń do pozyskiwania lub przechowywania mleka; 3) odtwarzania lub wyposażania sadów lub plantacji wieloletnich, z wyłączeniem odtwarzania plantacji choinek oraz roślin na cele energetyczne, w tym: a) zakupu materiału rozmnożeniowego lub nasadzeniowego przeznaczonego do założenia sadu lub plantacji, których okres użytkowania jest dłuższy niż 5 lat, z 6

7 tym że w przypadku gatunków roślin uprawnych wymienionych w art.1 ust. 3 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. poz. 1512, z późn. zm. kosztem kwalifikowalnym jest zakup materiału rozmnożeniowego lub nasadzeniowego kategorii kwalifikowany, przy czym jeżeli do krajowego rejestru nie wpisano żadnej odmiany gatunku rośliny uprawnej, który jest wymieniony w art.1 ust. 3 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, kosztem kwalifikowalnym może być zakup materiału szkółkarskiego CAC, b) grodzenia sadów i plantacji wieloletnich oraz ich wyposażenia w niezbędne urządzenia techniczne i technologiczne; 4) wyposażenia pastwisk lub wybiegów dla zwierząt, w szczególności ich grodzenia; 5) zaopatrzenia gospodarstw w wodę, w tym budowy ujęć wody, zakupu urządzeń do uzdatniania, rozprowadzania lub magazynowania wody oraz nawodnień ciśnieniowych; 6) instalacji lub budowy budynków lub budowli, zakupu maszyn lub urządzeń służących ochronie środowiska, w tym do składowania odchodów zwierzęcych lub odpadów, mycia lub czyszczenia sprzętu do produkcji rolnej, oczyszczania ścieków powstających w wyniku prowadzonej działalności rolniczej lub służących poprawie warunków utrzymania zwierząt lub poprawie higieny produkcji rolnej; 7) zakupu instalacji lub budowy innych niż wymienione w pkt 5 i 6 elementów infrastruktury technicznej wpływających bezpośrednio na warunki prowadzenia działalności rolniczej, w tym utwardzanie placów manewrowych oraz zakup i instalacja urządzeń do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych; 8) zakupu stada podstawowego zwierząt hodowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich; 9) rat zapłaconych z tytułu wykonania umowy leasingu, nieprzekraczających ceny netto nabycia rzeczy, o których mowa w pkt 2, jeżeli przeniesienie własności tych rzeczy na Beneficjenta nastąpi w okresie realizacji operacji, lecz nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną. Uwaga: Do kosztów, o których mowa w pkt 1-7, zalicza się także koszty transportu do miejsca realizacji operacji materiałów służących realizacji operacji oraz maszyn i urządzeń objętych operacją oraz koszty montażu. Do kosztów kwalifikowalnych zaliczyć można koszty ogólne związane z przygotowaniem i realizacją operacji, tj.: przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności: - kosztorysów, - projektów architektonicznych lub budowlanych, - operatów wodnoprawnych, - ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, - dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, - wypisów i wyrysów z katastru nieruchomości, - projektów technologicznych, opłat za patenty lub licencje, sprawowania nadzoru inwestorskiego lub autorskiego oraz koszty związane z kierowaniem robotami budowlanymi, oraz udzielenia gwarancji (o których mowa w art. 56 rozporządzenia Nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)), której ustanowienie jest niezbędnym warunkiem do wypłaty Beneficjentowi zaliczki, w wysokości nieprzekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych. 7

8 Pomocą mogą być objęte koszty kwalifikowalne inwestycyjne (w tym raty leasingowe) poniesione od dnia zawarcia z ARiMR umowy przyznania pomocy, za wyjątkiem kosztów ogólnych, które mogą być ponoszone przed dniem zawarcia umowy, jednak nie wcześniej, niż w dniu 1 stycznia 2007 r. Uwaga: W przypadku przyznania pomocy do kosztów kwalifikowalnych zalicza się również koszty związane z realizacją operacji poniesione przez Wnioskodawcę przed dniem zawarcia umowy, lecz nie wcześniej niż od dnia, w którym ustąpiły okoliczności, które spowodowały powstanie szkody w gospodarstwie. Jakie koszty nie mogą być uznane za kwalifikowalne? Zakres kosztów kwalifikowalnych nie obejmuje m.in.: nabycia nieruchomości; podatku od towarów i usług VAT, zakupu sprzętu komputerowego, zakupu rzeczy używanych. Jaki jest maksymalny poziom i wysokość pomocy? Pomoc jest udzielana w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowalnych operacji. Maksymalny poziom pomocy finansowej może wynosić 90% kosztów kwalifikowalnych. Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości: W przypadku naborów przeprowadzonych w 2010 i 2011 roku: nieprzekraczającej: 130% wartości szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, spowodowanych w gospodarstwie w budynkach, budowlach, maszynach lub urządzeniach służących do produkcji rolnej, sadach lub plantacjach wieloletnich, lub stadach podstawowych zwierząt gospodarskich, oszacowanych przez komisję, lecz nie większej niż wysokość 144 % wartości tych szkód pomniejszonej o kwotę odszkodowania uzyskanego z tytułu ubezpieczenia ww. składników majątkowych - uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku wystąpienia ww. okoliczności - od ryzyka wystąpienia takich okoliczności, 2) W przypadku naborów przeprowadzanych od 2012 roku: nieprzekraczającej: 130% wartości szkód spowodowanych w gospodarstwie przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, w tym w budynkach, budowlach, maszynach lub urządzeniach służących do produkcji rolnej, sadach lub plantacjach wieloletnich, uprawach rolnych, stadach podstawowych zwierząt gospodarskich, zwierzętach gospodarskich niewchodzących w skład stad podstawowych zwierząt gospodarskich lub rybach, oszacowanych przez komisję, lecz nie większej niż 144 % wartości tych szkód pomniejszonej o kwotę odszkodowania uzyskanego z tytułu ubezpieczenia składników gospodarstwa, w tym wyżej wymienionych, uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku wystąpienia co najmniej jednego z ww. zdarzeń losowych - od ryzyka wystąpienia takich zdarzeń, 8

9 oraz do wysokości limitu, który w okresie realizacji Programu wynosi zł na jedno gospodarstwo, przy ustalaniu którego uwzględnia się sumę kwot pomocy wypłaconej w ramach operacji zrealizowanych i kwot pomocy przyznanej w ramach operacji, których realizacja nie została jeszcze zakończona. Pomoc przyznaje się na operację, w przypadku której planowane koszty kwalifikowalne wynoszą powyżej zł. Wnioskodawcy mogą również ubiegać się o zaliczkę na realizację operacji. W tym celu należy zaznaczyć odpowiednie pole w formularzu wniosku o przyznanie pomocy. Kwota zaliczki nie może przekroczyć 50% kwoty przyznanej pomocy. Warunkiem wypłaty zaliczki jest ustanowienie zabezpieczenia właściwego wydatkowania zaliczek w postaci gwarancji bankowej lub innej równoważnej gwarancji, odpowiadającej 110% kwoty zaliczki. Uwaga: Beneficjenci działania zobowiązani są do prowadzenia oddzielnego systemu rachunkowości albo do korzystania z odpowiedniego kodu rachunkowego dla wszystkich transakcji związanych z operacją 6 w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych albo przez prowadzenie zestawienia faktur lub równoważnych dokumentów księgowych - na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję, gdy na podstawie odrębnych przepisów Beneficjent nie jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W przypadku, gdy zdarzenie powodujące poniesienie kosztów kwalifikowalnych, np. zakup maszyny: 1. nie zostało uwzględnione w oddzielnym systemie rachunkowości, albo 2. do jego identyfikacji nie wykorzystano odpowiedniego kodu rachunkowego, - koszty te będą podlegać refundacji pomniejszonej o 10%. Kiedy i gdzie można składać Wnioski o przyznanie pomocy? Osoba zainteresowana uzyskaniem wsparcia w ramach działania 126 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych, podobnie jak w przypadku innych działań PROW wdrażanych przez ARiMR, musi złożyć wniosek o przyznanie pomocy wraz z kompletem załączników w terminie podanym do publicznej wiadomości przez Prezesa Agencji. Formularz wniosku zawiera również wykaz dokumentów, które powinny być dołączone do wniosku oraz wzory oświadczeń. Informacja o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania 126 podawana jest na stronie internetowej administrowanej przez Agencję oraz co najmniej w jednym dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym, najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem terminu naboru. Określa ona, w związku z wystąpieniem jakich zdarzeń losowych, określonych w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (wymienionych również na str. 3 niniejszej Broszury) i w jakim okresie mających miejsce, mogą być składane wnioski o przyznanie pomocy. Informacja ta określa także dzień rozpoczęcia oraz zakończenia terminu składania wniosków, który nie może być dłuższy niż 30 dni roboczych. Dzień zakończenia terminu składania wniosków nie może zostać wyznaczony później niż na dzień 31 grudnia danego roku. 6 Art. 75 ust. 1 lit. c pkt. i rozporządzenia nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) 9

10 W jednym terminie składania wniosków można złożyć tylko jeden wniosek o przyznanie pomocy dotyczący danego gospodarstwa. Formularz wniosku o przyznanie pomocy oraz obowiązujące formularze załączników - z wyjątkiem załączników wystawianych przez uprawnione do tego urzędy lub instytucje - można znaleźć na stronach internetowych administrowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Można je również pobrać w oddziale regionalnym ARiMR. Wnioski o przyznanie pomocy wraz z kompletem załączników składa się: osobiście, albo przez osobę upoważnioną, w oddziale regionalnym Agencji, właściwym ze względu na miejsce realizacji operacji, albo osobiście albo przez upoważnioną osobę za pośrednictwem biura powiatowego Agencji, znajdującego się na obszarze właściwości miejscowej oddziału regionalnego właściwego ze względu na miejsce realizacji operacji, albo przesyłką rejestrowaną nadaną w terminie naboru w placówce pocztowej operatora wyznaczonego (obecnie jest nim Poczta Polska). Przed przygotowaniem wniosku o przyznanie pomocy Wnioskodawca powinien zapoznać się ze wszystkimi warunkami, na jakich udzielana jest pomoc w tym działaniu. W tym celu zalecane jest dokładne zapoznanie się z przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach omawianego działania. Przygotowując dokumenty aplikacyjne Wnioskodawca powinien postępować zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o przyznanie pomocy. Składając wniosek o przyznanie pomocy należy upewnić się, czy: wniosek został podpisany własnoręcznie przez Wnioskodawcę albo przez pełnomocnika Wnioskodawcy, wypełnione zostały wszystkie wymagane pozycje wniosku, a w szczególności pozycja 1.1. Numer identyfikacyjny, a także imię (jeżeli dotyczy) i nazwisko/nazwa Wnioskodawcy - niezbędne do przeprowadzenia wstępnej weryfikacji spełnienia podstawowych wymogów formalnych oraz załączono wymagane załączniki, w szczególności Wniosek o wpis do ewidencji producentów niezbędny do przeprowadzenia wstępnej weryfikacji spełnienia podstawowych wymogów formalnych, jeżeli Wnioskodawca w dniu złożenia wniosku nie posiada numeru identyfikacyjnego. Wykaz obowiązujących załączników przedstawia część VI Wniosku o przyznanie pomocy Załączniki i ich liczba powinny odpowiadać stanowi faktycznemu. Jednocześnie należy podać dane charakteryzujące gospodarstwo rolne Wnioskodawcy w zakresie: produkcji roślinnej przedstawione w Planie Przywrócenia Potencjału Produkcji Rolnej w Gospodarstwie oraz w części II.A wniosku: Informacja o powierzchni działek ewidencyjnych(...) uprawy oraz ich powierzchnie muszą być zgodne z danymi podanymi we wnioskach dla płatności bezpośrednich, produkcji zwierzęcej - przedstawione w ww. Planie muszą być spójne z danymi zawartymi w bazie Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ). 10

11 Do wniosku o przyznanie pomocy należy załączyć Plan Przywrócenia Potencjału Produkcji Rolnej Gospodarstwa, sporządzony na formularzu udostępnionym przez Agencję w wersji papierowej, zgodnie z Instrukcją. Do wniosku o przyznanie pomocy należy dołączyć m.in. dokumenty dotyczące szkód w gospodarstwie rolnym lub działach specjalnych produkcji rolnej, przy czym zasady ich wydawania uległy zmianie z dniem 30 września 2013 roku. Wnioskodawca ubiegający się o wsparcie w naborze w ramach działania 126 przeprowadzanego od r. do r. może załączyć do wniosku o przyznanie pomocy zarówno dokumentację z oszacowania szkód, wydaną na podstawie zasad obowiązujących przed dniem 30 września 2013 r. (jeżeli taką posiada lub zostanie mu wydana), jak i od 30 września 2013r. Dokumenty wydawane na zasadach obowiązujących przed 30 września 2013 r. obejmowały protokół z oszacowania szkód oraz dwie opinie wojewody, z których jedna dotyczyła zakresu i wysokości szkód w produkcji rolnej tj. w uprawach rolnych i zwierzętach gospodarskich, druga natomiast w środkach trwałych. Dlatego też w sytuacji, gdy w jednym roku kalendarzowym miała miejsce więcej niż jedna szkoda, Wnioskodawca zobowiązany jest załączyć dodatkowo zbiorczą/zbiorcze opinię/opinie wojewody, którą/które można otrzymać po stosownym wystąpieniu w tej sprawie do właściwego kompetencyjnie wojewody. Protokół z oszacowania szkód sporządzony przez ww. komisję, wydany na podstawie zasad obowiązujących od dnia 30 września 2013 r. zawierający adnotację wojewody, potwierdzającą wystąpienie szkód, nie wymaga uzupełniających dokumentów. W przypadku gdy gospodarstwo rolne jest położone na obszarze co najmniej dwóch województw, w których wystąpiły szkody lub dział specjalny produkcji rolnej jest prowadzony na obszarze co najmniej dwóch województw, w których wystąpiły szkody, komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce położenia największej części tego gospodarstwa lub obszaru, na którym jest prowadzony dział specjalny produkcji rolnej, sporządza protokół zbiorczy zawierający określenie zakresu i wysokości szkód, uwzględniając protokoły dotyczące szkód oszacowanych przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody. Przykład: W gospodarstwie rolnym Wnioskodawcy w roku 2012 miała miejsce więcej niż jedna szkoda w wyniku wystąpienia niekorzystnych zjawisk atmosferycznych tj. wiosną 2012 r. miały miejsce przymrozki wiosenne w wyniku czego rolnik poniósł szkody w produkcji rolnej (w uprawach rolnych) w wysokości 35%, rolnik otrzymał protokół z oszacowania tych szkód przez właściwą komisję oraz 1 opinię wojewody dotyczącą zakresu i wysokości szkód w produkcji rolnej; latem 2012 r., miała miejsce powódź w wyniku czego rolnik poniósł szkody zarówno w produkcji rolnej w wysokości 20%, jak i w środkach trwałych służących do produkcji rolnej o wartości zł, rolnik otrzymał protokół z oszacowania tych szkód przez właściwą komisję oraz dwie opinie wojewody, z których jedna dotyczy zakresu i wysokości szkód w produkcji rolnej, zaś druga w środkach trwałych; Uzyskane przez Wnioskodawcę dokumenty zostały wydane zgodnie z zasadami obowiązującymi w 2012 r. (tj. obowiązującymi przed dniem 30 września 2013 r.). Mając na uwadze, że w jednym roku kalendarzowym miała miejsce więcej niż jedna szkoda, określenie sumarycznej wysokości szkód w poszczególnych zakresach w danym roku kalendarzowym możliwe jest dopiero w oparciu o zbiorcze opinie wojewody, (sporządzone, 11

12 np. w przypadku wystąpienia dwóch szkód - na podstawie dwóch protokołów komisji). W omawianym przypadku, Wnioskodawca oprócz ww. protokołów oraz opinii dot. zakresu i wysokości szkód w środkach trwałych musi dołączyć zbiorczą opinię wojewody dot. zakresu i wysokości szkód w produkcji rolnej, gdyż w danym roku kalendarzowym miały one miejsce 2 krotnie. W celu otrzymania zbiorczych opinii wojewody, uwzględniających wszystkie zaistniałe w gospodarstwie szkody w powyższym zakresie w danym roku kalendarzowym, konieczne jest wystąpienie do właściwego kompetencyjnie wojewody z prośbą o ich wydanie. W przypadku operacji obejmujących roboty budowlane do wniosku o przyznanie pomocy należy załączyć: Kosztorys inwestorski (oryginał), wykonany metodą kalkulacji: uproszczonej - w przypadku planowania wykonania robót w systemie zlecenia, szczegółowej - w przypadku planowania wykonania robót we własnym zakresie lub częściowo we własnym zakresie; Ostateczne pozwolenie na budowę lub pozwolenie wodnoprawne lub w przypadku, gdy przedmiotem operacji jest wykonanie studni - decyzja o zatwierdzeniu projektu prac geologicznych - jeżeli na podstawie przepisów prawa budowlanego lub przepisów prawa geologicznego i górniczego lub przepisów prawa wodnego istnieje obowiązek uzyskania tych pozwoleń, Zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych właściwemu organowi, potwierdzone przez ten organ, wraz z: oświadczeniem Wnioskodawcy, że w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych, właściwy organ nie wniósł sprzeciwu, lub zaświadczeniem wydanym przez właściwy organ, że nie wniósł sprzeciwu wobec zgłoszonego zamiaru wykonania robót budowlanych, o ile nie jest wymagane pozwolenie na budowę. W przypadku, gdy Wnioskodawca zamierza realizować zadania dotyczące nabycia nowej rzeczy lub usług, których koszt przekracza 10 tys. złotych netto istotne jest aby przedstawić co najmniej 2 zapytania ofertowe dotyczące nabycia nowej rzeczy lub usług skierowane do różnych dostawców lub wykonawców oraz dwie oferty stanowiące odpowiedź na te zapytania wraz z uzasadnieniem dokonanego wyboru. Do wniosku załączane są oryginały dokumentów, chyba że w Instrukcji zostało to określone inaczej. Załączone kopie dokumentów powinny być potwierdzone za zgodność z oryginałem przez notariusza lub podmiot, który wydał dokument lub pracownika ARiMR, chyba, że w treści ich opisu w Instrukcji określono inaczej. Załączone dokumenty, takie jak: opinie, protokoły, wypisy, odpisy, zaświadczenia, pozwolenia itp. uznawane są przez oddział regionalny ARiMR za ważne bezterminowo, jeżeli w ich treści albo w Instrukcji nie określono inaczej. Dołączane do wniosku dokumenty powinny być aktualne, tzn. muszą zawierać dane prawdziwe i zgodne ze stanem faktycznym. W przypadku dokumentów sporządzonych w 12

13 języku obcym Wnioskodawca powinien dołączyć ich tłumaczenia na język polski dokonane przez tłumacza przysięgłego. Prawidłowe wypełnienie wniosku o przyznanie pomocy w istotny sposób wpływa na czas i wynik jego weryfikacji. Jaka jest procedura przyznawania pomocy? Z chwilą złożenia wniosku o przyznanie pomocy: osobiście albo przez upoważnioną osobę bezpośrednio w oddziale regionalnym Agencji, albo w biurze powiatowym Agencji, Wnioskodawca otrzymuje potwierdzenie jego złożenia, zawierające datę jego wpływu, opatrzone pieczęcią Agencji i podpisane przez osobę przyjmującą ten wniosek. W przypadku złożenia wniosku osobiście lub przez osobę upoważnioną za pośrednictwem biura powiatowego Agencji, za dzień złożenia wniosku uznaje się dzień jego złożenia w tym biurze. W przypadku natomiast wniosków składanych poprzez nadanie przesyłką rejestrowaną w placówce pocztowej operatora wyznaczonego za dzień złożenia wniosku uznaje się dzień, w którym nadano tę przesyłkę. Wszystkie wnioski o przyznanie pomocy: złożone w terminie naboru (osobiście albo przez osobę upoważnioną) bezpośrednio w oddziale regionalnym Agencji lub za pośrednictwem biura powiatowego Agencji, nadane w terminie naboru przesyłką rejestrowaną w placówce pocztowej operatora wyznaczonego, które wpłynęły do oddziału regionalnego Agencji do 30 dnia od dnia upływu terminu składania wniosków, są uwzględniane przy ustalaniu kolejności przysługiwania pomocy. O kolejności tej decyduje suma punktów uzyskanych przy zastosowaniu poniższych kryteriów i związanej z nimi punktacji: I. Wysokość wnioskowanej pomocy Wysokość wnioskowanej pomocy (w zł) Punkty do powyżej do powyżej do powyżej do powyżej do powyżej II. Wysokość szkód w uprawach, zwierzętach gospodarskich lub rybach, spowodowanych w gospodarstwie przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne w stosunku do średniej rocznej produkcji rolnej w tym gospodarstwie z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo w stosunku do średniej rocznej produkcji rolnej w tym gospodarstwie z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej produkcji. 13

14 Wysokość szkody w procentach Punkty powyżej 30 % do 40 % 1 powyżej 40 % do 50 % 3 powyżej 50 % do 60 % 5 powyżej 60 % do 70 % 7 powyżej 70 % do 80 % 9 powyżej 80 % 10 Kolejność jest ustalana na podstawie danych zawartych we wniosku o przyznanie pomocy na dzień jego złożenia. Pomoc przysługuje w kolejności od największej do najmniejszej liczby tych punktów. W przypadku operacji o takiej samej liczbie punktów, w pierwszej kolejności pomoc przysługuje Wnioskodawcy, który ubiega się o niższą kwotę pomocy. W przypadku, gdy: w jednym terminie składania wniosków zostanie złożony więcej, niż jeden wniosek dotyczący danego gospodarstwa - pomoc przysługuje na tę operację, która będzie pierwsza w kolejności ustalonej na podstawie liczby punktów. Na pozostałe operacje Agencja nie przyznaje pomocy, wniosek o przyznanie pomocy nie zawiera danych niezbędnych do ustalenia kolejności - nie przyznaje się punktów. W przypadku wystąpienia szkód w gospodarstwie mających miejsce zarówno w 2012, jak i w 2013 r., istnieje możliwość ich uwzględnienia we wniosku, pod warunkiem, że są spełnione odrębnie w każdym roku kryteria przyznania pomocy, określone dla szkód mających miejsce w każdym z tych lat, przy czym: wyrażona w procentach (%) wysokość szkód w uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich lub rybach ma wpływ na ustalenie kolejności przysługiwania pomocy - w przypadku wystąpienia szkód, zarówno w roku, w którym składany jest wniosek o przyznanie pomocy (tj. w roku 2013), jak i w roku poprzedzającym rok złożenia tego wniosku (tj. w roku 2012), do ustalenia kolejności przysługiwania pomocy ARiMR uwzględni wyższą wartość tych szkód, oszacowanych dla jednego z tych dwóch lat, wyrażona w złotych (zł) łączna wartość wszystkich szkód oszacowanych dla jednego z tych lat lub dla obu tych lat w gospodarstwie (jeśli dotyczy), ma wpływ na wysokość możliwej do uzyskania kwoty pomocy - może być sumowana z obu tych lat pod warunkiem, że kryteria przyznania pomocy w zakresie wysokości (w %) i wartości (w zł) szkód w gospodarstwie zostały spełnione odrębnie dla każdego z tych lat. Prezes ARiMR nie później, niż w terminie 40 dni od dnia upływu terminu składania wniosków o przyznanie pomocy, podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej administrowanej przez Agencję informację o kolejności przysługiwania pomocy. Informacja ta aktualizowana jest w przypadku, jeżeli ze zmiany danych zawartych we wniosku o przyznanie pomocy, mających wpływ na ustalanie kolejności przysługiwania pomocy wynika, iż pomoc przysługuje w dalszej kolejności, niż pierwotnie ustalona, nie rzadziej niż raz w tygodniu. Proces weryfikacji wniosków o przyznanie pomocy obejmuje kilka etapów. Pierwszym z nich jest wstępna weryfikacja, która obejmuje badanie: niepodlegania wykluczeniu z możliwości otrzymania pomocy, terminowości złożenia wniosku, 14

15 wypełnienia we wniosku wszystkich wymaganych pozycji, w tym w szczególności pozycji dotyczącej imienia (jeśli dotyczy) i nazwiska/nazwy Wnioskodawcy oraz pozycji Numer identyfikacyjny, a w przypadku niewpisania numeru identyfikacyjnego - załączenia Wniosku o wpis do ewidencji producentów. Brak wypełnienia wskazanych pozycji oraz/lub niezałączenie ww. załącznika, spowoduje odmowę przyznania pomocy. Uwaga: Informacja w zakresie imienia (jeśli dotyczy) i nazwiska/nazwy Wnioskodawcy oraz numeru identyfikacyjnego/załączenie Wniosku o wpis do ewidencji producentów nie podlegają uzupełnieniu. Jeżeli wniosek o przyznanie pomocy nie został wypełniony we wszystkich wymaganych pozycjach lub nie dołączono do niego co najmniej jednego z dokumentów, których niedołączenie skutkuje nieprzyznaniem pomocy Agencja nie przyznaje pomocy. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli dane, które należy podać w wymaganych pozycjach wniosku o przyznanie pomocy, wynikają bezpośrednio z innych pozycji wniosku, z dokumentów dołączonych do wniosku lub są zawarte w ewidencji producentów w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. W przypadku, gdy we wniosku o przyznanie pomocy nie wskazano adresu Wnioskodawcy i nie ma możliwości ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. Jeżeli wniosek nie został złożony w wyznaczonym terminie, Agencja nie przyznaje pomocy. Kolejne etapy weryfikacji wniosku obejmują: ocenę kompletności i poprawności oraz zgodności z zasadami dotyczącymi przyznawania pomocy w ramach działania 126 i weryfikację krzyżową, ocenę techniczną i ekonomiczną, ewentualną wizytację w miejscu realizacji operacji. Agencja rozpatruje wniosek o przyznanie pomocy w terminie 2 miesięcy od dnia podania przez Prezesa Agencji do publicznej wiadomości na stronie internetowej administrowanej przez Agencję informacji o kolejności przysługiwania pomocy. W przypadku nierozpatrzenia wniosku o przyznanie pomocy w ww. terminie, Agencja zawiadomi Wnioskodawcę o przyczynach zwłoki, wskazując nowy termin rozpatrzenia wniosku, nie dłuższy niż 2 miesiące. Jeżeli wniosek nie spełnia wymagań będących przedmiotem oceny na kolejnych etapach jego weryfikacji, Agencja wzywa Wnioskodawcę, w formie pisemnej, do usunięcia braków w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania, chyba że zachodzą nie budzące wątpliwości przesłanki nieprzyznania pomocy. Jeżeli Wnioskodawca, pomimo wezwania do usunięcia braków, nie usunął w terminie: żadnego z braków - Agencja nie przyznaje pomocy; wszystkich braków - Agencja wzywa ponownie Wnioskodawcę, w formie pisemnej, do usunięcia pozostałych braków w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania, chyba że zachodzą niebudzące wątpliwości przesłanki nieprzyznania pomocy. Jeżeli Wnioskodawca, pomimo ponownego wezwania do usunięcia braków, nie usunął wszystkich braków w terminie, Agencja nie przyznaje pomocy. 15

16 Wezwanie przez Agencję Wnioskodawcy do wykonania określonych czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy wstrzymuje bieg terminu rozpatrywania wniosku do czasu wykonania przez Wnioskodawcę tych czynności. Złożony wniosek nie może być zmieniany przez Wnioskodawcę w zakresie planu finansowego operacji lub zestawienia rzeczowo finansowego operacji, z wyłączeniem: zmian wynikających z wezwań Agencji. jednej zmiany w zakresie planu finansowego operacji lub zestawienia rzeczowofinansowego operacji, jeżeli zmiana ta nie spowoduje zmiany celów operacji wskazanych we wniosku o przyznanie pomocy ani zwiększenia kwoty pomocy jej dokonanie wydłuża o miesiąc termin rozpatrywania takiego wniosku. Jeżeli w trakcie rozpatrywania wniosku o przyznanie pomocy niezbędne jest uzyskanie dodatkowych wyjaśnień lub opinii innego podmiotu, lub zajdą nowe okoliczności budzące wątpliwości, co do możliwości przyznania pomocy, termin rozpatrywania wniosku wydłuża się o czas niezbędny do uzyskania wyjaśnień lub opinii, o czym Agencja informuje na piśmie Wnioskodawcę. W razie uchybienia terminu wykonania przez Wnioskodawcę określonych czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy Agencja, na prośbę Wnioskodawcy, przywraca termin wykonania tych czynności, jeżeli Wnioskodawca: wniósł prośbę w terminie 45 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia; jednocześnie z wniesieniem prośby dopełnił czynności, dla której określony był termin; uprawdopodobnił, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Przywrócenie terminu do złożenia prośby o przywrócenie terminu jest niedopuszczalne. Na uzasadnioną prośbę Wnioskodawcy Agencja może wyrazić zgodę na przedłużenie terminu wykonania przez Wnioskodawcę określonych czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy, jednak nie dłużej niż o 6 miesięcy, przy czym przedłużenie terminu o więcej niż miesiąc wymaga udokumentowania przez Wnioskodawcę przyczyny przedłużenia. W razie śmierci Wnioskodawcy albo rozwiązania, przekształcenia albo połączenia Wnioskodawcy z innym podmiotem lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje następstwo prawne, albo w razie nabycia całości gospodarstwa Wnioskodawcy przez inny podmiot przed zawarciem umowy - następca prawny Wnioskodawcy albo nabywca całości gospodarstwa nie może wstąpić do toczącego się postępowania na miejsce Wnioskodawcy. W takim przypadku Agencja pozostawia wniosek bez rozpatrzenia z chwilą uprawdopodobnienia ww. zdarzenia. Podpisanie umowy przyznania pomocy W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku o przyznanie pomocy Agencja wyznacza niezwłocznie Wnioskodawcy, w formie pisemnej, termin zawarcia umowy, nie dłuższy niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania. W przypadku, gdy Wnioskodawca nie stawi się w wyznaczonym terminie w celu zawarcia umowy albo odmówi jej podpisania, Agencja nie przyznaje pomocy, chyba że Wnioskodawca stawi się w celu podpisania umowy i ją podpisze w innym terminie: uzgodnionym z Agencją przed upływem wyznaczonego w wezwaniu terminu, nie dłuższym niż miesiąc albo wyznaczonym przez Agencję, nie dłuższym niż 21 dni od dnia, na który został wyznaczony poprzedni termin zawarcia umowy. 16

17 Uwaga: Przed podpisaniem umowy przyznania pomocy Beneficjent powinien zapoznać się z jej treścią, w tym szczególnie z zapisami dotyczącymi zobowiązań, jakie ciążyć będą na nim w trakcie realizacji operacji jak i po zakończeniu inwestycji i jej rozliczeniu. Powinien mieć pewność, iż będzie w stanie wywiązać się z tych zobowiązań. Umowa przyznania pomocy jest zawierana na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na stronie internetowej administrowanej przez Agencję. Umowa ta określa m.in.: zakres i cel operacji, prawa i obowiązki stron (ARiMR i Beneficjenta), wysokość i maksymalny poziom przyznanej pomocy, zobowiązania Beneficjenta, warunki i okoliczności, w jakich umowa może być zmieniona, tryb i warunki dokonywania płatności. Zabezpieczeniem należytego wykonania przez Beneficjenta zobowiązań określonych w umowie jest weksel niezupełny (in blanco) wraz z deklaracją wekslową sporządzoną na formularzu udostępnionym przez Agencję. Weksel wraz z deklaracją wekslową podpisywane są przez Beneficjenta w obecności upoważnionego pracownika Agencji, a następnie są składane w oddziale regionalnym Agencji w dniu zawarcia umowy. Zawarta umowa może zostać zmieniona na wniosek każdej ze stron. Zmiana warunków umowy wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zmiany w umowie nie mogą spowodować jednak zwiększenia określonej w umowie kwoty pomocy, zmiany celu operacji, ani zmiany zobowiązania o niefinansowaniu operacji z udziałem innych środków publicznych przyznanych w związku z realizacją tej operacji. Realizacja operacji Z chwilą podpisania umowy Wnioskodawca staje się Beneficjentem Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata i może rozpocząć realizację operacji, zgodnie z przyjętym w niej zakresem rzeczowym i finansowym. Zgodnie z zapisami umowy przyznania pomocy realizacja operacji lub jej etapu obejmuje: wykonanie zakresu rzeczowego zgodnie z Zestawieniem rzeczowo-finansowym operacji stanowiącym Załącznik nr 1 do umowy, udokumentowanie wykonania zakresu rzeczowego operacji oraz poniesienia kosztów kwalifikowalnych, w tym z tytułu wykonania robót, dostaw lub usług w zakresie rzeczowym i finansowym, poniesienie przez Beneficjenta kosztów kwalifikowalnych operacji, w tym dokonanie płatności za dostawy, usługi lub roboty budowlane, nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność lub ostatniego uzupełnienia informacji mających istotny wpływ na ocenę wniosku o płatność, w przypadku nabycia rzeczy na podstawie umowy leasingu - przeniesienie praw własności nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność dla etapu, w ramach którego po raz ostatni będą rozliczane koszty leasingu, osiągnięcie zakładanego celu operacji nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną. uzyskanie wymaganych odrębnymi przepisami oraz postanowieniami umowy: opinii, zaświadczeń, uzgodnień, pozwoleń lub decyzji związanych z realizacją tej operacji; zamontowanie oraz uruchomienie nabytych maszyn, urządzeń, infrastruktury technicznej, w tym wyposażenia; odtworzenie sadów lub plantacji wieloletnich. 17

18 Realizując operację należy pamiętać, iż w odniesieniu do transakcji 7, której wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza zł brutto, do kosztów kwalifikowalnych zaliczyć będzie można jedynie te wydatki, które zostaną opłacone w formie bezgotówkowej przeprowadzonej poleceniem przelewu za pośrednictwem rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Oznacza to, iż w przypadku transakcji, których wartość przewyższa zł, wszystkie płatności powinny być dokonywane bezgotówkowo. Zakup jednej lub kilku maszyn na podstawie jednej umowy kupna stanowi jedną transakcję. Jeśli wartość tej transakcji przekracza zł, wszystkie płatności powinny być dokonywane w formie bezgotówkowej, w tym np. zaliczka, niezależnie od tego, że jej wartość nie przekracza zł. Płatności dokonane w formie gotówkowej w przypadku transakcji, których wartość przekracza zł, bez względu na liczbę dokonanych płatności, nie będą podlegać refundacji. Co należy zrobić po zakończeniu realizacji operacji? Po zakończeniu realizacji całości operacji lub jednego z jej etapów, w celu otrzymania przysługującej refundacji kosztów kwalifikowanych, Beneficjent składa osobiście lub przez upoważnioną osobę wniosek o płatność pośrednią lub ostateczną bezpośrednio we właściwym ze względu na miejsce realizacji operacji oddziale regionalnym ARiMR. Wzór wniosku o płatność można znaleźć na stronach internetowych administrowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Można go również pobrać w oddziale regionalnym ARiMR. Wniosek w wersji papierowej, wypełniony zgodnie z Instrukcją do wniosku o płatność, wraz z wymaganymi załącznikami (w tym dokumentami potwierdzającymi poniesione wydatki) należy złożyć w terminie określonym w umowie przyznania pomocy. Załączniki te wymienione są w formularzu wniosku o płatność, ich wykaz stanowi również załącznik do umowy. Wraz z wnioskiem o płatność należy złożyć wszystkie niezbędne opinie, zaświadczenia, uzgodnienia, pozwolenia lub inne decyzje związane z realizacją operacji, o ile wymagają tego obowiązujące przepisy prawa oraz postanowienia umowy. Do dnia złożenia wniosku o płatność wszystkie maszyny, urządzenia, infrastruktura, wyposażenie zakupione w ramach operacji powinny być zamontowane, uruchomione i sprawne, sady i plantacje wieloletnie założone, obiekty budowlane odebrane i dopuszczone do użytkowania, jeśli wymagają tego obowiązujące przepisy prawa. Wszystkie dokumenty sporządzone w języku obcym powinny być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego. Agencja rozpatruje wniosek w terminie 2 miesięcy i dokonuje wypłaty środków finansowych z tytułu pomocy niezwłocznie po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o płatność. Wezwanie przez Agencję Beneficjenta do wykonania określonych czynności w toku postępowania w sprawie wypłaty pomocy przedłuża bieg terminu rozpatrywania wniosku do czasu wykonania przez niego tych czynności. Jeżeli w trakcie rozpatrywania wniosku niezbędne jest uzyskanie dodatkowych wyjaśnień lub opinii innego podmiotu, lub zajdą nowe okoliczności budzące wątpliwości, co do możliwości wypłaty pomocy, termin rozpatrywania 7 Transakcja rozumiana jest jako dokonanie zapłaty w związku z wykonaniem jednej umowy lub zamówienia od jednego kontrahenta, nawet jeśli wystawiono kilka faktur dotyczących tej umowy/zamówienia i w związku z tym zapłata nastąpiła za różne części zamówienia, bez względu na długość okresów pomiędzy poszczególnymi płatnościami. 18

19 wniosku wydłuża się również o czas niezbędny do uzyskania wyjaśnień lub opinii, o czym Agencja informuje Beneficjenta na piśmie. Jeżeli wniosek nie został wypełniony we wszystkich wymaganych pozycjach lub nie dołączono do niego wymaganych dokumentów, lub wniosek albo dokumenty nie spełniają innych wymagań, Agencja wzywa Beneficjenta, w formie pisemnej, do usunięcia braków w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli Beneficjent, pomimo wezwania, nie usunął braków w wyznaczonym terminie, Agencja wzywa ponownie Beneficjenta, w formie pisemnej, do usunięcia braków w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli Beneficjent, pomimo ponownego wezwania, nie usunął braków, Agencja rozpatruje wniosek w zakresie, w jakim został wypełniony oraz na podstawie dołączonych i poprawnie sporządzonych dokumentów. W trakcie rozpatrywania wniosku Agencja może wzywać Beneficjenta, w formie pisemnej, do wyjaśnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy lub przedstawienia dowodów na potwierdzenie tych faktów, w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania. Na uzasadnioną prośbę Beneficjenta Agencja może wyrazić zgodę na przedłużenie terminu wykonania przez niego określonych czynności w toku postępowania w sprawie wypłaty pomocy, jednak nie dłużej niż o 6 miesięcy. Przedłużenie terminu o więcej niż miesiąc wymaga udokumentowania przez Beneficjenta przyczyny przedłużenia. Tryb wypłaty środków finansowych z tytułu pomocy określa umowa, z tym, że są one wypłacane na wniosek o płatność, jeżeli Beneficjent: zrealizował operację lub jej etap oraz poniósł związane z tym koszty, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu dotyczącego niniejszego działania i w umowie oraz określonymi w innych przepisach dotyczących inwestycji objętych operacją; zrealizował lub realizuje zobowiązania określone w umowie; udokumentował zrealizowanie operacji lub jej etapu, w tym poniesienie kosztów kwalifikowalnych związanych z tą operacją. Jeśli Beneficjent nie spełnił któregokolwiek z ww. warunków, pomoc może być wypłacona w części dotyczącej operacji lub jej etapu, które zostały zrealizowane zgodnie z tymi warunkami oraz jeżeli cel operacji został osiągnięty lub może zostać osiągnięty do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną. W przypadku składania uzupełnień, poprawnych/poprawionych dokumentów lub wyjaśnień, osobiście lub za pomocą poczty kurierskiej o terminowości złożenia decyduje data złożenia dokumentów w oddziale regionalnym ARiMR. W przypadku przesłania dokumentów za pośrednictwem polskiej placówki operatora wyznaczonego o terminowości złożenia decyduje data stempla pocztowego. W celu uniknięcia ewentualnych wątpliwości odnośnie wysyłki zaleca się przechowywanie potwierdzenia jej nadania. W przypadku operacji obejmujących inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu Beneficjent składa w oddziale regionalnym Agencji, przed planowanym dniem złożenia wniosku o płatność pośrednią, w ramach którego po raz pierwszy zostaną ujęte raty zapłacone tytułem wykonania umowy leasingu: umowę leasingu wraz z harmonogramem spłat, oryginał albo kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez finansującego faktury sprzedaży rzeczy będących przedmiotem leasingu wystawionej przez zbywcę na rzecz finansującego - w terminie określonym w umowie. 19

20 Jakie są obowiązki Beneficjenta po uzyskaniu refundacji? Zgodnie z umową przyznania pomocy Beneficjent przez okres 5 lat od dnia przyznania pomocy jest zobowiązany do: zachowania celu operacji; umożliwienia przeprowadzenia kontroli związanych z przyznaną pomocą; informowania Agencji o okolicznościach mogących mieć wpływ na wykonanie umowy; przestrzegania ograniczeń i warunków w zakresie: o przenoszenia własności lub posiadania rzeczy nabytych w ramach realizacji operacji lub sposobu ich wykorzystywania, o sposobu lub miejsca prowadzenia działalności związanej z przyznaną pomocą; ubezpieczenia 8 inwestycji zrealizowanej w ramach działania 126 od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez zdarzenie losowe wymienione w art. 3 ust. 2 pkt 2-11 a ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, tj. przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, które były przyczyną przyznania pomocy. Uwaga: Istnieje możliwość odstąpienia od wymogu przedkładania przez Beneficjentów działania 126 polis ubezpieczenia odtwarzanych upraw (tj. sadów i plantacji wieloletnich) w danym roku, w sytuacji przedstawienia przez rolnika pisemnej odmowy zawarcia umowy ubezpieczenia przez co najmniej dwa z poniższych zakładów ubezpieczeń, które zawarły z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) umowy w sprawie dopłat, tj. z: Powszechnym Zakładem Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w Warszawie, Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych "TUW" z siedzibą w Warszawie, Concordia Polska Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Poznaniu, HDI Asekuracja Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. w Warszawie, w szczególności z powodu zaoferowania takich warunków ubezpieczenia (stawka taryfowa przekraczająca 6% sumy ubezpieczenia), które nie pozwalają na skorzystanie przez rolnika z dopłat do składek z budżetu państwa. W sytuacji, gdy w danym roku, z powodu zaistnienia wskazanych powyżej okoliczności, nie zostanie zawarta umowa ubezpieczenia inwestycji współfinansowanej w ramach omawianego działania, nie zwalnia to rolnika z konieczności dopełnienia obowiązku ubezpieczeniowego w następnych latach 5-letniego okresu związania celem, chyba, że zaistnieją ponownie okoliczności dające podstawę do zwolnienia z wypełnienia tego obowiązku. W przypadku natomiast obowiązku przechowywania dokumentów związanych z przyznaną pomocą okres 5 lat liczony jest od dnia dokonania przez Agencję: płatności ostatecznej w przypadku operacji obejmujących wyłącznie inwestycje niepolegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu; płatności, w wyniku której po raz pierwszy w ramach danej operacji zostały zrefundowane raty zapłacone z tytułu wykonania umowy leasingu w przypadku operacji obejmujących wyłącznie inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu; płatności, w wyniku której w ramach operacji zostały zrefundowane wszystkie koszty kwalifikowalne (z wyjątkiem rat zapłaconych z tytułu wykonania umowy leasingu, 8 o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych lub w przepisach o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. 20