JĘZYK POLSKI JAKO OBCY (MNIEJ) Warsztaty metodyczne, LOM Madryt listopad 2017

Transkrypt

1 JĘZYK POLSKI JAKO (MNIEJ) OBCY Warsztaty metodyczne, LOM Madryt listopad 2017

2 Kompetentny użytkownik języka umie ( ) zdobywać i przekazywać informacje w mowie i piśmie w sposób poprawny i odpowiedni w danej sytuacji. H. Komorowska 2

3 Kompetencja lingwistyczna znajomość i umiejętność posługiwania się podsystemami języka fonicznym - wymowa gramatycznym graficznym pisownia/ortografia leksykalnym - słownictwo 3

4 4

5 Podsystemy i sprawności na lekcjach: języka polskiego w szkole w Polsce języka polskiego w szkole polonijnej języka polskiego jako obcego 5

6 WYMOWA "Każdy, kto odwiedza Polskę, powinien spróbować mówić po polsku. W końcu nie jest to aż takie trudne. W istocie wymowa jest niezwykle regularna. Jedyne, czego potrzebujesz, to rozszczepione podniebienie, gumowe szczęki, zęby ze stali, rozwidlony język, duże przerwy między zębami, aby uwalniać nadmiar śliny i dwadzieścia lat praktyki. Wtedy jesteś już przygotowany do wymawiania "Kopiec Kościuszki" bez parasola". Norman Davies 6

7 Techniki nauczania wymowy rozpoznawanie/rozróżnianie dźwięków Takie same czy różne Technika numeru Technika powtórzonego wyrazu Liczenie powtórzeń Odnajdywanie wyrazu niepasującego do pozostałych Dopasowywanie wyrazu usłyszanego do obrazka Dopasowywanie wyrazu usłyszanego do napisanego 7

8 Techniki nauczania wymowy - artykulacja Imitacja* Odczytywanie Technika pytań i odpowiedzi Opis obrazka Technika nagrywania wypowiedzi Rymowanki, wyliczanki, łamańce językowe 8

9 *TECHNIKA IMITACJI: początkowo chórem, stopniowo zmniejszając liczbę osób w powtarzającej grupie modelowy dźwięk podawać w wyrazie lub w sylabach nie pojedynczo w przypadku dłuższych wypowiedzi powtarzać od końca udzielać przystępnej informacji (uśmiechnij się, rozciągnij usta...) stosować kontrast (Kasia-kasza) 9

10 Zamiast podkreśl, co słyszysz Kaboom na głoski wachlarz głoskowy platforma Trenuj słuch (piosenki) zabawy i gry on-line: 10

11 PISOWNIA Zasada fonetyczna pisz, jak mówisz Zasada morfologiczna pisz, jak mówi reguła Zasada historyczna (tradycyjna) pisz, jak widzisz Zasada konwencjonalna (umowna) pisz, jak widzisz 11

12 Czynność ortograficznego pisania, w miarę nabywania wprawy, staje się czynnością automatyczną, opartą na przyzwyczajeniach i kierowana bywa nałogami; wysuwanie więc reguł ortograficznych, zmuszających do świadomego stosunku do czynności pisania, opóźnia osiągnięcie wprawy, a przeciw narastającym błędnym nałogom ortograficznym jest bronią mało skuteczną S.Szober 12

13 Zasady nauczania ortografii Kolejność: od języka mówionego do pisanego słuchanie mówienie czytanie pisanie Pisanie: odwzorowywanie samodzielny zapis Reguły zapisu podawane stopniowo i w miarę potrzeb NAUCZANIE ORTOGRAFII LEKSYKALNIE 13

14 Techniki oparte na percepcji wzrokowej Technika przepisywania Odwzorowywanie Przepisywanie wyrazów z ramki Wypełnianie pustych miejsc wyrazami z ramki Układanie wyrazów z ramki w kolejności alfabetycznej Podpisywanie Wybranie słowa z ramki i podpisanie obrazka Dopasowanie wyrazów z ramki do zaznaczonych części obiektu Rozsypanki Tworzenie list (wypisywanie wyrazów) Grupowanie wyrazów 14

15 Techniki oparte na percepcji wzrokowej cd. Technika wyboru Uzupełnianie Zaznaczanie Technika tworzenia form pokrewnych liczby mnogiej od pojedynczej rodzaju żeńskiego od męskiego przymiotników od rzeczowników miejscownika, dopełniacza form dyminutywnych i/lub augmentatywnych 15

16 Techniki oparte na percepcji słuchowej Dyktanda: częściowe ciągłe pisanie z pamięci dyktando gramatyczne (dictogloss) dyktando obrazkowe sporządzanie transkryptu 16

17 Zamiast dyktanda Kostki obrazkowe Dobble ortograficzne gry on-line np. ortografka krzyżówki 17

18 SŁOWNICTWO 18

19 Wprowadzanie nowego słowa Wskazanie przedmiotu Pokazanie ilustracji Gest, mimika, pantonima Synonim / antonim Definicja słownikowa Kontekst (krótka historia) Skala Tłumaczenie Odesłanie do słownika 19

20 20 diagram za:

21 Zamiast słownika Taboo Dobble Bingo Chmury wyrazów Myślografia 21

22 Utrwalanie wąż literowy; słowa rozpoczynające się na daną literę tworzenie nowych wyrazów z jednego dłuższego państwa-miasta przypisywanie słów do kategorii intruz skojrzenia grupowanie wyrazów wokół tematu synonimy/antonimy dopełnianie charakterystycznych połączeń diagramy znaczeniowe porządkowanie wyrazów według kryterium dopasowywanie definicji mapy myśli 22

23 23 diagram za:

24 Zamiast kserówek Gry i zabawy planszowe Bingo, Dobble, Dixit, Gorący ziemniak, 5 sekund, Taboo, Kaboom, Zgadnij kto to, Story cubes, Piłka wyrazowa, Chmury wyrazów Zabawy ruchowe ( wstają wszyscy ci, którzy ) 24

25 GRAMATYKA gramatyka pedagogiczna gramatyka naukowa 25

26 Techniki nauczania gramatyki prezentacja struktury metoda podawcza metoda poszukująca ćwiczenia automatyzujące dryl (substytucja, transformacja...) ćwiczenia komunikacyjne kontekstowe sytuacyjne 26

27 Zamiast tradycyjnych ćwiczeń automatyzujących Kahoot! Piosenki, wiersze gramatyczne Piłka z wyrazami Zabawy ruchowe (np. wstają wszyscy ci, którzy... ) Kapusta 27

28 Dziękuję za uwagę