Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI

Transkrypt

1 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI Biogram naukowy Urodzony 23 VII 1936 w Łomazach koło Białej Podlaskiej; 1960 przyjął święcenia kapłańskie w Zgromadzeniu Misjonarzy Oblatów; 1966 obronił doktorat z teologii; przebywał na stypendiach badawczych za granicą: Louvain (Leuven), Paryż, Londyn, Rzym; 1974 habilitował się; 1984 został prof. nadzwyczajnym, a 1992 prof. zwyczajnym; był redaktor naczelny Zeszytów Naukowych KUL ; pełnił funkcję kierownika Sekcji Teologii Porównawczej i Ekumenicznej Wydziału Teologii KUL, a następnie kierownika katedry teologii prawosławnej w Instytucie Ekumenicznym KUL; 1983 współtworzył Instytut Ekumeniczny KUL; był zastępcą kierownika tegoż Instytutu, a następnie do 2005 jego dyrektorem; zajmował stanowisko konsultora Sekretariatu ds. Jedności Chrześcijan w Watykanie; był członkiem Komisji Episkopatu ds. Ekumenizmu, Międzynarodowej Komisji Mieszanej do Dialogu Teologicznego między Kościołem rzymskokatolickim i Kościołem prawosławnym, 1988 został członkiem European Society for Ecumenical Research Societas Oecumenica, 1983 Towarzystwa Naukowego KUL oraz 1992 Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie; wykładał na uczelniach zagranicznych: Szwajcaria, Niemcy, Francja, Austria, Stany Zjednoczone, Belgia; brał udział jako referent w licznych międzynarodowych konferencjach i sympozjach ekumenicznych; był także organizatorem wielu sympozjów międzywyznaniowych i międzynarodowych w KUL; był członkiem zespołu przygotowującego tekst ekumenicznego dokumentu Charta Oecumenica. Wytyczne dla wzrastającej współpracy pomiędzy Kościołami w Europie, oficjalnie przyjętego 22 kwietnia 2001 r. w Strasburgu przez Przewodniczących Konferencji Kościołów Europejskich (Konferenz Europäischer Kirchen KEK) oraz Rady Konferencji Biskupów Europy (Consilium Conferentiarum Episcoporum Europae CCEE). Jest członkiem Advisory Board czasopisma Eastern Churches Journal (Fairfax, Virginia, USA), zespołu miesięcznika Znak, Komitetu naukowego serii wydawniczej Teologia żywa Wydawnictwa ZNAK w Krakowie oraz Komitetu Konsultacyjnego wydawnictwa Verbinum Księży Werbistów w Warszawie; stale współpracuje z Tygodnikiem Powszechnym i miesięcznikiem Znak. Przez wiele lat prowadził badania naukowe nad chrześcijańską teologią paschalną, teologią nadziei, uniwersalizmem zbawienia, teologią staroruską i zagadnieniami ekumenicznymi; czerpiąc inspiracje z tradycji chrześcijaństwa wschodniego

2 2 Instytut Ekumeniczny rozwija teologię ekumeniczną i otwartą; przez publikacje za granicą i współpracę z ośrodkami ekumenicznymi dąży do partnerskiego kształtowania chrześcijańskiej myśli ekumenicznej tolerancyjnej, otwartej na inność, szukającej dróg pojednania Kościołów, narodów i kultur w integrującej się Europie. Otrzymał szereg nagród: im. księcia Konstantego Ostrogskiego (Białystok- -Supraśl 1994), im. św. Brata Alberta (Warszawa 1994), im. Jana Długosza (Kraków 2004), im. Ks. Józefa Tischnera (Kraków 2005), a także odznaczenia: medal im. Anny Kamieńskiej (Gdańsk 1994), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (Warszawa 2004). Publikacje Druki zwarte: 1. Rola Tradycji w interpretacji teologicznej. Lublin 1976 ss Chrystus, nasza Pascha. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej. T. 1. Lublin 1982 ss Nasza Pascha z Chrystusem. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej. T. 2. Lublin 1987 ss Pascha Chrystusa w dziejach człowieka i wszechświata. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej. T. 3 Lublin 1991 ss Chrześcijaństwo i nadzieja powszechnego zbawienia: 1. Nadzieja zbawienia dla wszystkich. Od eschatologii strachu do eschatologii nadziei. Warszawa 1989 ss Dramat nadziei zbawienia. Warszawa 1996 ss Pedagogia nadziei. Warszawa 1997 ss Chrześcijaństwo nadziei. Przyszłość wiary i duchowości chrześcijańskiej. Kraków 2002 ss Nadzieja uczy inaczej. Warszawa 2003 ss Dlaczego głoszę nadzieję? Warszawa 2004 ss Bóg wszystkim we wszystkich. Ku eschatologii bez dualizmu. Warszawa 2005 ss Teraz trwa nadzieja. U podstaw chrześcijańskiego uniwersalizmu. Warszawa 2006 ss Nadzieja w dialogu. Korespondencja z czytelnikami Warszawa 2007 ss Rozmowy o wierze: 1. Nad przepaściami wiary. Z ks. Wacławem Hryniewiczem rozmawiają Elżbieta Adamiak i Józef Majewski. Kraków 2001 ss Studia staroruskie: 1. Św. Cyryl Turowski. Homilie paschalne. Przekład z języka cerkiewnosłowiańskiego i komentarz. Opole 1992 ss. 107.

3 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI 3 2. Staroruska teologia paschalna w świetle pism św. Cyryla Turowskiego. Warszawa 1993 ss Chrystus zmartwychwstał. Motywy paschalne w pismach metropolity Iłariona (XI w.). Warszawa 1995 ss Dialog katolicko-prawosławny: 1. Kościoły siostrzane. Dialog katolicko-prawosławny Warszawa 1993 ss M èíóëå çàëèøèòè Áîã oâi. Óíiÿ òà óíiàòèçì â åêóìåi íié ïåðñïeêòèâi. Ïåð. ç ïîëüñüê. Î. Äóäè, Ëüâiâ / L viv 1998 ss Przeszłość zostawić Bogu. Unia i uniatyzm w perspektywie ekumenicznej. Opole 1995 ss Studia ekumeniczne: 1. Bóg naszej nadziei. Szkice teologiczno-ekumeniczne. T. 1. Opole 1989 ss Hermeneutyka w dialogu. Szkice teologiczno-ekumeniczne. T. 1. Opole 1989 ss Na drogach pojednania. Warszawa 1998 ss Kościół jest jeden. Ekumeniczne nadzieje nowego stulecia. Kraków 2004 ss Challenge of Our Hope: Christian Faith in Dialogue. Washington Challenge of Our Hope: Christian Faith in Dialogue, Council for Research in Values and Philosophy. Washington 2007 ss Polish Philosophical Studies VII. Cultural Heritage and Contemporary Change. Series IVA. Eastern and Central Europe. T. 32. Mniejsze publikacje samoistne: 1. Wschód i Zachód chrześcijaństwa. Od schizmy do dialogu. Katowice 1984 ss Die altrussische Passatheologie und Osterspiritualität. Österliche Motive in den Schriften des hl. Kyrill von Turow. Lüdenscheid-Lobetal 1987 ss Ïàñõàëüíûÿ ìàòûâû ² òâîðàõ ñüâ. Ê i ðûëû Òóðà²ñêàãà (Paschal Motives in the Works of St. Cyrill of Turov). Druyia 1994 ss Ïàñõàëüíûÿ ìàòûâû ² òâîðàõ ñüâ. Ê i ðûëû Òóðà²ñêàãà (Paschal Motives in the Works of St. Cyrill of Turov). [Ïåðàêëàä ç ïîëüñêàé ìîâû Ñ. Çàïðóäçêàãà]. Âîðøà, Ëþáëií, Õàðêiâ 1997 ss. 39. Wydawnictwa redaktorskie: 1. Recepcja nowe zadanie ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, L. Górka. Lublin Teologia w Dialogu. T Tajemnica człowieka. Wokół osoby i myśli ks. Wincentego Granata. Red. W. Hryniewicz. Lublin Eucharystia i posłannictwo. Wieczerza Pańska w dialogu chrześcijan. Red. W. Hryniewicz, L. Górka. Warszawa 1987 ss Święta tajemnica jedności. Dekret o ekumenizmie po dwudziestu latach. Red. W. Hryniewicz, P. Jaskóła. Lublin Teologia w Dialogu. T. 5 ss. 183.

4 4 Instytut Ekumeniczny 5. Chrzest, Eucharystia, posługiwanie duchowne. Dokument z Limy Tekst i komentarze. Red. W. Hryniewicz, S.J. Koza. Lublin Teologia w Dialogu. T Chrystus zwyciężył. Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek. Warszawa Teologia i kultura duchowa Starej Rusi. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek. Lublin Teologia w Dialogu. T Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 ss. 828 [dodruk: 1997]. Artykuły naukowe w językach obcych: 1. La Tradition comme principe d unité de l enseignement théologique. Seminarium [Roma] 23:1971 s La Traditi on comme principe d unité de l enseignement théologique. Missio. Revue des Missionnaires Oblats de Marie Immaculée 99:1972 nr 341 s Martou Azadakroutyoune Kristosov (The Liberation of Man in Christ). Hask [Oficial Bulletin of the Armenian Catholicossate of Cilicia/Lebanon] 42:1973 nr 3-4 s Die ekklesiale Rezeption in der Sicht der orthodoxen Theologie. Theologie und Glaube [Paderborn] 65:1975 s The Centrality of Christ in Orthodox Theology. Collectanea Theologica 46:1976 fasc. spec. s Der pneumatologische Aspekt der Kirche aus orthodoxer Sicht. Catholica [Münster] 31:1977 z. 2 s Hiérarchie des vérités et dialogue œcuménique. Zeszyty Naukowe KUL 21:1978 nr spec. s La hiérarchie des vérités. Implications œcuméniques d une idée chrétienne. Irénikon [Chevetogne] 51:1978 nr 4 s Le mystère de la divino-humanité. Signification herméneutique d une notion de l anthropologie orthodoxe. Istina [Paris] 25:1980 s Un inno all uomo redento. Riflessioni sulla novità della Redemptor hominis. Rivista mensile del Centro Studi Europa Orientale: CSEO-Documentazione [Roma] 1980 nr 146 s Le Dieu souffrant? Réflexions sur la notion chrétienne de Dieu. Eglise et théologie [Montréal] 12:1981 s Ökumenische Rezeption und konfessionelle Identität. Una Sancta [Freising] 36:1981 s Oriente e Occidente all incontro. Mille anni dopo. CSEO-Documentazione 15:1981 nr 159 s , Pravoslavná teologie o dědičném hříchu (Orthodox Theology on the Original Sin). W: W. Granat. K člověku a Bohu v Kriste (Towards Man and God in Christ). Dil. 1. Čast 2. Řim 1981 s Pravoslavná teologie o zbožštěni člověka (Orthodox Theology on the Divinization of Man). W: W. Granat. K člověku a Bohu v Kriste (Towards Man and God in Christ). Dil. 1. Čast 2. Řim 1981 s La souffrance de Dieu. Quelques réflexions préliminaires. Collectanes Theologica 51:1981 fasc. spec. s

5 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI Die Vertrautheit des Menschen mit dem Heiligen Geist (Oikeíosis Pneúmatos) nach Basilius dem Grossen. W: Basilius, Heiliger der Einen Kirche. Regensburger Ökumenisches Symposion Red. A. Rauch, P. Imhof. München 1981 s La riforma di Lutero e la Chiesa ortodossa. Riflessioni su un dialogo mancato. Il Nuovo Areopago [Bologna] 2:1983 nr 4 s Il mistero della speranza. Dimensioni escatologiche della speranza cristiana alla luce della tradizione orientale. Il Nuovo Areopago [Bologna] 4:1985 nr 3 s ; nr 4 s Trinitarisches Kirchenverständnis und Priestertum. Einige Überlegungen zum katholisch-orthodoxen Dialog. KNA-Ökumenische Information 12:1985 nr s. 5-8; nr 49 s. 5-8; nr 50 s Der Dialog ist ein heiliges Werk. Überlegungen nach der Session von Bari. Ostkirchliche Studien 35:1986 z. 4 s Metropolitan Stylianos Harkianakis: Bishop and Theologian in the Service of Reconciling the Churches. Ostkirchliche Studien 35:1986 z. 2-3 s Theologischer Dialog und ökumenische Hoffnung. Ostkirchliche Studien [Würzburg] 35:1986 z. 1 s Der Dialog der Schwesterkirchen. Nach dem wiederholten Treffen der Katholisch-Orthodoxen Kommission in Bari. Ostkirchliche Studien 36:1987 z. 4 s Martin Luther und die Orthodoxie. Ökumenische Erwägungen. Ostkirchliche Studien 36:1987 z. 2-3 s Metropolitan Stylianos Harkianakis: Bishop and Theologian in the Service of Reconciling the Churches. Collectanea Theologica 57:1987 fasc. spec. s Trinitarisches Kirchenverständnis und Priestertum. Einige Überlegungen zum katholisch-orthodoxen Dialog. W: Das Priestertum in der Einen Kirche. Diakonat, Presbyterat und Episkopat. Regensburger Ökumenisches Symposion Red. A. Rauch, P. Imhof. Aschaffenburg 1987 s Dialog als Vertrauenssache. Überlegungen zum katholisch-orthodoxen Dialog. Der Christliche Osten 43:1988 z. 6 s Österliche Motive in den Schriften des hl. Kyrill von Turow. W: Tausend Jahre zwischen Wolga und Rhein. Internationales Symposion zum Millennium der Taufe der Rus. Regensburg April München-Zürich 1988 s Uusi Valamo Nach dem katholisch-orthodoxen Treffen in Finnland. Ostkirchliche Studien 37:1988 z. 4 s Aufgaben einer ökumenischen Theologie des Reiches Gottes. Thesen von Waclaw Hryniewicz, Lublin. Una Sancta 44:1989 z. 1 s Christus hat gesiegt. Das Gedächtnis der Taufe der Rus in den Schriften des Metropoliten Ilarion und des hl. Kirill von Turov. Ostkirchliche Studien 39:1990 z. 1 s Dialog als Vertrauenssache. Der katholisch-orthodoxe Dialog. Aspekte. Theologische und pastorale Blätter für die Erzdiözese Luxemburg 1990 nr 43 s Le dialogue orthodoxe-catholique. Unité chrétienne [Lyon] 1990 nr s

6 6 Instytut Ekumeniczny 35. Tareas prácticas para una teología ecuménica del Reino de Dios. Tesis. Diálogo ecuménico [Salamanca] 25:1990 nr s Theologischer Dialog und ökumenische Hoffnung. W: Im Dialog der Wahrheit. Innsbruck-Wien Pro Oriente. T. 12 s Der Uniatismus im katholisch-orthodoxen Dialog. Oekumenisches Forum. Grazer Hefte für konkrete Oekumene 1990 nr 13 s Der Uniatismus im katholisch-orthodoxen Dialog. Ostkirchliche Studien 39:1990 z. 4 s Uusi Valamo Nach dem katholisch-orthodoxen Treffen in Finnland. Im Dialog der Wahrheit. Innsbruck-Wien Pro Oriente. T. 12 s Le dialogue entre orthodoxes et catholiques: aussi difficile que nécessaire. Une interview du P. Waclaw Hryniewicz OMI par le P. Jean-Pierre Caloz. Choisir [Genève] 1991 nr 374 s Ecumenical lessons from the past: soteriological exclusivism at the basis of uniatism. W: Kirchen im Kontext unterschiedlicher Kulturen. Auf dem Weg ins dritte Jahrtausend. Aleksandr Meń in memoriam ( ). Red. K. Ch. Felmy i in. Göttingen 1991 s The Florentine Union: Reception and Rejection. Some Reflections on Unionist Tendencies among Ruthenians. W: Christian Unity. The Council of Ferrara- -Florence (1438/ ). Red. G. Alberigo. Leuven 1991 s Hoffnung, den Dialog zu retten. Nach der Session des katholisch-orthodoxen Koordinationskomitees in Ariccia. Ostkirchliche Studien 40:1991 z. 4 s Der Uniatismus und die Zukunft des katholisch-orthodoxen Dialogs. Ostkirchliche Studien 40:1991 z. 2-3 s Gnade und Wahrheit in der Menschheitsgeschichte. Die geschichtstheologische Sicht in den Schriften des Metropoliten Ilarion. Ostkirchliche Studien 41:1992 z. 4 s The Ecumenical Institute of the Catholic University of Lublin. Roczniki Teologiczne 40:1993 z. 7 s Õðèñòîñú ïîáåäè! Ãèìí ìèòðîïîëèòà Èëàðèîíà â åñòü Õðèñòà (Christ Conquered: Metropolitan Ilarion's Hymn in Honour of Christ). Roczniki Teologiczne 40:1993 z. 7 s Katholiken und Orthodoxe in den östlichen Ländern. Probleme, Erfahrungen und Chancen. Lebendiges Zeugnis [Paderborn] 48:1993 z. 2 s Unio sine destructione. Ein Unionsdokument des Metropoliten Petr Mogila (1644/45). Ostkirchliche Studien 42:1993 z. 2-3 s The Mystery of Unity amidst Division: Some Ecumenical Reflections. Roczniki Teologiczne 41:1994 z. 7 s Uniatismus einst und jetzt. Reflexionen zum Dokument von Balamand (1993 ). Ostkirchliche Studien 43:1994 z. 4 s Years of Ecumenical Activity at the Catholic University of Lublin. Roczniki Teologiczne 42:1995 nr 7 s. 7 [współautor: S.J. Koza]. 53. Auf dem Weg zur Zweiten Europäischen Ökumenischen Versammlung: Versöhnung und die Ekklesiologie der Schwesterkirchen. Theologische Einführung. Der Christliche Osten 51:1996 z. 1 s Auf dem Weg zur Zweiten Europäischen Oekumenischen Versamm-

7 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI 7 lung: Versöhnung und die Ekklesiologie der Schwesterkirchen. Theologische Einführung. Ökumenisches Forum. Grazer Jahrbuch für konkrete Ökumene 1995 [Graz] nr 18 s Labour and Hope: Fifteen Years of Catholic-Orthodox Dialogue. St. Vladimir s Theological Quarterly [New York] 39:1995 nr 2 s Reconciliation and Ecclesiology of Sister Churches. Eastern Churches Journal [Fairfax, Va, USA] 2:1995 nr 3 s Reconciliation and Ecclesiology of Sister Churches. Roczniki Teologiczne 42:1995 nr 7 s Ein Vorläufer der Unionsbestrebungen der Ruthenen. Die Denkschrift des Metropoliten Misail (1476). Ostkirchliche Studien 44:1995 z. 1 s Auf dem Weg zur Zweiten Europäischen Ökumenischen Versammlung: Versöhnung und die Ekklesiologie der Schwesterkirchen. Der Christliche Osten [Würzburg] 51:1996 z. 1 s Áûòü õðèñòèàíèíîì ñåãîäíÿ (On Being Christian Today). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Pod red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Hoffnung der Heiligen. Das Zeugnis Isaaks des Syrers. Ostkirchliche Studien 45:1996 z. 1, Õðèñòîñú Âîñêðåñå ñïàñåíèå ìèðó. Ïàñõàëüíûå ìîòèâû â òâîðåíèÿõ ñâ. Êèðèëëà Òóðîâñêîãî (Christ Is Risen Salvation to the World). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Õðèñòîñú ïîáåäè. Èç ðàáîò Ïðîôåññîðà Âàöëàâà Ãðèíåâè à (Christ Conquered: Professor Waclaw Hryniewicz' Selected Works ). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Õðèñòîñú ïîáåäè! Ãèìí ìèòðîïîëèòà Èëàðèîíà â åñòü Õðèñòà (Christ Conquered: Metropolitan Ilarion s Hymn in Honour of Christ), ïåðåâîä À. Ìàíüêî, W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Åâõàðèñòèÿ è Âîñêðåñåíèå (Eucharist and Resurrection). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Ê áîãîñëîâèþ Öåðêâåé-Ñåñòåð (Towards the Theology of Sister-Churches). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Îäèí Ãîñïîäü, îäíà âåðà. Åäèíñòâî Öåðêâè è òîæäåñòâåííîñòü âåðû (One Lord, One Faith: The Unity of the Church and the Identity of the Faith). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Îäèí Ãîñïîäü, îäíà âiðà... Ðîçäóìè ïðî ¹äíiñòü Öåðêâè i òîòîæíiñòü âiðè (One Lord, One Faith: The Unity of the Church and the Identity of the Faith). Ñîïðè àñòÿ. Communio. Koinonia. Ìiæíàðîäíié áîãîñîëâñüêèé àñîïèñ 1996 nr 3-4 s Orthodoxy and the Union of Brest: The Ecumenical Significance of the Me-

8 8 Instytut Ekumeniczny morial of Metropolitan Peter (Mohyla) to Pope Urban VIII (1644). Eastern Churches Journal 3:1996 nr 3 s Outliving the Schism. Eastern Churches Journal 3:1996 nr 2 s Ïÿòíàäöàòèëåòèå êàòîëè åñêî-ïðàâîñëàâíîãî äèàëîãà (Fifteen Years of the Catholic-Orthodox Dialogue). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Ïðîòè ïðèìèðåííÿ çi ñõèçìîþ (Against Reconciliation with the Schism). Ñîïðè àñòÿ. Communio. Koinonia. Ìiæíàðîäíié áîãîñîëâñüêèé àñîïèñ 1996 nr 3-4 s Soteriologia paschalis. Ñïàñåíèå â ñâåòå ïàñõàëüíûõ êàòåãîðèé ( Salvation in the Light of Paschal Terminology). W: Edin Gospod. Na putjach k edinstvu christian. Red. S. Gaeka, perevod A. Dobroera. Lublin 1996 s Unsere Kirchen und die Ökumene. Theologische Überlegungen und kritische Anfragen. Roczniki Teologiczne 43:1996 nr 7 s Von der Konfrontation zum Dialog. Kirche im Osten [Stuttgart] 39:1996 s Bekehrung Russlands? Ökumenische Reflexionen über eine jahrhundertelange Illusion. Der Christliche Osten 52:1997 z. 2 s Áóòè õðèñòèÿíèíîì ñüîãîäíi (On Being Christian Today). Ìåòà [Biweekly publication of the Lviv Archeparchy of the Ukrainian Greek-Catholic Church] 1997 nr 13 s Öåðêâè-Ñåñòðû: Ïðèìèðåíèå è åêëåçèîëîãèÿ ( Sister-Churches: Reconciliation and Ecclesiology). Äèa-Ëîãîñ. Ðåëèãèÿ è îáùåñòâî [1997 Àëüìàíàõ]. Ìîñêâà 1997 s Ïàñõàëüíûÿ ìàòûâû ² òâîðàõ ñüâ. Ê i ðûëû Òóðà²ñêàãà (The Paschal Motives in the Writings of St. Cyrill of Turov). [ Ïàäàåööà ñà ñêàðà ýíüíÿìi]. Ïåðåêëàä ç ïîëüñêàé ìîâû Ëûäçii Êóëàæàíêà. Ïðÿâÿñëÿ²å [Áåëàðóñêàå Ïðàâàñëà²íàå Áðàöòâà Òðîõ Âiëåíñêiõ Ìó àíiêà². Îðòäðóê Áåëàñòîê (Ïîëüø à)] 1997 íîì. 5 s The Union of Brest and the Ecclesiology of Sister Churches. Eastern Churches Journal 4:1997 nr 1 s The Union of Br est and the Ecclesiology of Sister Churches. Roczniki Teologiczne KUL 44:1997 z. 7 s Bližče do ekumenizmu bližče do Boga (Nearer to Ecumenism Nearer to God). Postup. Ščodenna L vivs ka gazeta 1998 nr 116 (27 červnja) s Can Non-Believers Be Redeemed? Soteriological Universalism. Dialogue and Universalism [Warsaw] 8:1998 nr 1-2 s The Challenge of Our Hope: History and Eschatology. An East European View. China Study Journal [London] 13:1998 nr 2 s Der Dialog mit den Anderen. Erfahrungen polnischer Ökumene. W: Der polnische Katholizismus vor und nach Von der totalitären zur demokratischen Herausforderung. Red. N. Lobkowicz, L. Luks. Köln-Weimar-Wien 1998 s Åêóìåíèçì õàðèçìà ñëàâÿíñêîãî õðèñòèÿíñòâà (Ecumenism: A Charisma of Slav Christianity). Ñâåò Åâàíãåëèÿ. Êàòîëè åñêàÿ ãàçåòà 1998 nr 39 (25 îêòÿáðÿ) s Identité et tolérance dans une perspective théologico-œcuménique. W: Tożsa-

9 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI 9 mość, odmienność, tolerancja a kultura pokoju (Identity, Otherness, Tolerance and Culture of Peace). Red. J. Kłoczowski, S. Łukasiewicz. Lublin 1998 s Ìèæ îðòîäîêñi¹þ i äîêñîëîãi¹þ (Between Orthodoxy and Doxology). Ïåðåêëàä ç ïîëüñêî ï. Iðèíà Õîëîíþê. Áîãîñëîâiÿ. Bohoslovia [Óêðà íñüêå Áîãîñëîâñüêå Íàóêîâå Òîâàðèöòâî Lviv] 61-62: êí. 1-8, pp Ïðîòè çàêîðiíåííÿ â ñõèçìi (Against Inveteracy of the Schism). Ïåðåêëàä ç ïîëüñêî ï. Iðèíà Õîëîíþê. Áîãîñëîâiÿ. Bohoslovia [Óêðà íñüêå Áîãîñëîâñüêå Íàóêîâå Òîâàðèöòâî Lwów] 61-62: êí. 1-8 s Versöhnung im trinitarischen Glauben? Zur römischen Klarstellung über den Ausgang des Heiligen Geistes. Ökumenisches Forum. Grazer Hefte für konkrete Ökumene [Graz] 1998 nr 21 s Versöhnung im trinitarischen Glauben? Zur römischen Klarstellung über den Ausgang des Heiligen Geistes. W: Vom Heiligen Geist. Der gemeinsame trinitarische Glaube und das Problem des Filioque. Red. A. Stirnemann, G. Wilflinger. Innsbruck-Wien 1998 s ; ibidem, participation in the discussions s. 100, 105, 138, 173, 183, 197, 204, Versöhnung im trinitarischen Glauben? Zur römischen Klarstellung über den Ausgang des Heiligen Geistes. Roczniki Teologiczne 45-46: z. 7 s Alle sorgenti pasquali dell esperienza cristiana. Mondo e missione [Milano] 128:1999 nr 9 s The Challenge of Our Hope: History and Eschatology. An East European View. W: European Ecumenical China Communication No. 4: Papers and Materials of the European Catholic China Colloquium Europe China Theological Exchanges (Paris, 6-9 November, 1995) and the Third European Ecumenical China Conference (Stavanger, June, 1998). Sankt Augustin 1999 s Ekumenické hnutí a jeho dnešní potíže. Teologické úvahy se zvláštním přihlédnutím k situaci ve východní Evropě ( Ecumenical Aspirations and Their Present-Day Difficulties: Some Theological Reflections with Special Reference to the Situation in Eastern Europe). Ekumenický liturgický sborník [Jihočeská univerzita v Českých Budějovicích Teologická fakulta] 1999 nr 6 s Identity and Openness: Dilemmas of Polish Identity Today. Reseptio [University of Helsinki] 1999 nr 1 s Katholisch-orthodoxer Dialog am Scheidew eg. Ekklesiologische Konsequenzen zur Überwindung des Uniatismus. Ökumenisches Forum. Grazer Jahrbuch für konkrete Ökumene 22:1999 s Êè âñüêà Åêëåçiîëîãiÿ Öåðêîâ-Ñåñòåð ó Õ I ñò ( Kievan Ecclesiology of Sister-Churches in the 11 th Century). W: Çíàêè àñó. Äî ïðîáëåìè ïîðîçóìi ííÿ ìiæ öåðêâàìè (The Signs of Time: Concerning the Problem of Agreement between the Churches). Red. Ç. Àíòîíþê, Ì. Ìàðèíîâè. Êè â 1999 s Ìèíóëå çàëèøèòè Áîãîâi (On Leaving the Past to God). W: Ïðèìèðåííÿ. Óêàð íà â Ãðàöi. Versöhnung in Graz. Óïîðÿäíèê Ìèðîñëàâ Ìàðèíîâè.

10 10 Instytut Ekumeniczny Ëüâiâ 1999 s [Ðîçäië 5: Äî iñòîði ñó àñíèõ åêóìåíi íèõ ïðîáëåì ó ñâiòi òà â Óêðà íi Êîìåíòàð áîãîñëîâà] Ökumene in Osteuropa. Einige Reflexionen über große Herausforderungen unserer Zeit. Ostkirchliche Studien 48:1999 z. 2-3 s Orthodoxy and the Union of Brest: Ecumenical Significance of Metropolitan Peter Mohyla s Memorial (1646) to Pope Urban VIII. W: Churches and Confessions in East Central Europe in Early Modern Times. (Proceedings of the Commission Internationale d Histoire Ecclésiastique Comparée. Lublin Part 3). Red. H. Łaszkiewicz. Lublin 1999 s Unio sine destructione. Un document de unire al mitropolitului Petru Movilă (1644/45). Altarul Banatului 49:1999 nr 1-3 s Óíèéíà ¾Ïàìÿòêà ìèòðîïîëèòà Ïåòðà Ìîãèëè (ôðàãìåíòè) [Metropolitan Peter Mohyla s «Memorial» of Union: Fragments]. W: Çíàêè àñó. Äî ïðîáëåìè ïîðîçóì i ííÿ ìiæ öåðêâàìè. Red. Ç. Àíòîíþê, Ì. Ìàðèíîâè. Êèïâ 1999 s Catholic theologian calls for major rethink on issue of Greek Catholic Churches. Ecumenical News International Bulletin [Geneva] 2000 nr 7 (April 19) s Catholiques-Orthodoxes. Baltimore: Le dialogue continue. Chrétiens en marche [Lyon] 37:2000 nr 68 s The Challenge of Our Hope History and Eschatology: An East European View. Roczniki Teologiczne 47:2000 z. 7 s A Faith Friendly to Non-Believers. Dialogue and Universalism [Warsaw] 10:2000 nr 7-8 s Die Ikone und die Welt der technologischer Bilder. Der Christliche Osten [Würzburg] 55:2000 z. 5 s The International Orthodox-Catholic Dialogue. SEIA Neewsletter. On the Eastern Churches and Ecumenism [Washington DC] 2000 nr 59 (August 25) s Ökumene als Vertrauenssache. W: Polnische Impressionen. Ökumenisch- -theologische Fragen im Europa nach der Wende. Red. U. Link-Wieczorek. Frankfurt am Main 2000 s Ökumene und ihre Schwierigkeiten heute. Theologische Überlegungen mit besonderer Berücksichtingung der Situation in Osteuropa. Roczniki Teologiczne 47:2000 nr 7 s Orthodox-Catholic relations at an impasse after Baltimore talks. Ecumenical News International [ ENI Bulletin, Geneva] 2000 nr 14 (9 August) s Polish Catholic Expert disappointed at Catholic Orthodox meeting. Catholic News Service 2000 (August 13) Polish Catholic Expert disappointed at Catholic Orthodox meeting. Pressespiegel zu Orthodoxie, Ostkirche und Ökumene Pro Oriente 2000 nr 117 s. 3 (1. Oktober) Premières réactions après la session de Baltimore. Service Orthodoxe de Presse [Paris] 2000 nr 251 (septembre-octobre) s Un teolog catolic cheama la aşezarea pe baze a conceptului de uniatism. Vestitorul Ortodoxiei. Periodic de Informatie Bisericeasca, Teologie şi Spiritualitate al Patriarhiei Romane [Bucarest] 12:2000 nr s. 11.

11 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI Un théologian catholique polonais propose de «repenser» l uniatisme. Service Orthodoxe de Presse SOP [Paris] mai 2000 nr 248 s Un théologien catholique romain polonais propose de réexaminer la question de l uniatisme. Episkepsis [Chambésy-Génève] 31:2000 nr 583 s Theologian urges dialogue between Eastern Catholics and Orthodox. Catholic News Service [USA] 2000 April 5 s Schönheit und Heil. Über die Eschatologie der Ikone. Ostkirchliche Studien 49:2000 z. 2-3, Why can t Catholics and Orthodox get along? Our Sunday Visitor [Huntington, Ind., USA] 89:2000 nr 16 s Christ s Kenosis and Ecclesiology. Roczniki Teologiczne 48-49: z. 7 s Orthodox and Catholics in Russia: Old Suspicions or New Confidence? [III. Berichte aus den Arbeitskreisen. Arbeitskreis 2] W: Konfrontation oder Kooperation? Ökumene in Mittel- und Osteuropa. Red. W. Grycz, J. Oeldemann. Freising 2001 s. 145 [debata s ] Orthodoxe und Katholiken in Osteuropa: vom Dialog zur Zusammenarbeit? Bericht über die Podiumsdiskussion. [III. Berichte aus den Arbeitskreisen. Arbeitskreis 2] W: Konfrontation oder Kooperation? Ökumene in Mittel- und Osteuropa. Red. W. Grycz, J. Oeldemann. Freising 2001 s Towards a More Paschal Christianity: Ecumenism and Kenotic Dimension of Ecclesiology. Internationale kirchliche Zeitschrift [Bern] 91:2001 z. 1 s L Unité de l Eglise n est pas une simple utopie. Laudatio à l occasion de la remise de doctorat honoris causa à Sa Béatitude Théoctiste, Patriarche de l Eglise orthodoxe roumaine. Lublin, 7 novembre Roczniki Teologiczne 48-49: z. 7 s L unité n est pas une utopie. Chrétiens en marche [Lyon] 38:2001 nr 69 s The Ecumenical Institute of the Catholic University of Lublin: A Short Presentation. W: W służbie jedności chrześcijan. Instytut Ekumeniczny KUL Red. L. Górka, S.J. Koza. Lublin 2002 s Prea Fericitul Părinte Patriarh Teoctist om al Bisericii şi al dialogului. [Laudatio]. Almanah Bisericesc [tipărit cu binecuvântarea Prea Fericitului Părinte Teoctist Patriarhul Bisericii Orthodoxe Romăne ; Sfănta Arhiepiscopie a Bucureştilor] 2001 s Auf dem Weg zur sichtbaren Gemeinschaft der Kirchen in Europa. W: Charta Oecumenica. Ein Text, ein Prozess und eine Vision der Kirchen in Europa. Red. Viorel Ionita, Sarah Numico. Genf-St. Gallen 2003 s Christian Universalism: Its Ethical and Spiritual Implications. Dialogue and Universalism 13:2003 nr 5 s The Cost of Unity: The Papal Primacy in Recent Orthodox Reflection. The Journal of Eastern Christian Studies [Nijmegen-Leuven] 55:2003 nr 1-2 s Ecumenical Relations and Theological Dialogue between the Catholic Church and the Orthodox Church. Exchange. Journal of Missiological and Ecumenical Studies [Utrecht] 32:2003 nr 2 s In cammino verso l unità visibile delle Chiese in Europa. W: Consiglio delle

12 12 Instytut Ekumeniczny Conferenze Episcopali d Europa (CCEE), Conferenza delle Chiese d Europa (KEK), Char ta Oecumenica. Un testo, un processo, un sogno delle Chiese in Europa. Red. Sarah Numico, Viorel Ionita, Editrice Elledici-Claudiana. Torino 2003 s On the Way Towards the Visible Fellowship of the Churches in Europe. W: Charta Oecumenica: A Text, a Process and a Dream of the Churches in Europe. Red. Viorel Ionita, Sarah Numico. Geneva 2003 s Paschal Sources of Christian Life: Towards a Paschal Christianology for Today and Tomorrow. W: European Ecumenical China Communication. T. 5. Papers and Materials of the Third European Catholic China Colloquium The Catholic Church in China: Message, Response, and Commitment (Krynica Morska, Poland, September 1999) and the Fourth European Ecumenical China Conference Spirituality and Values: An Exploration of Chinese and European Perspectives (Dalgan Park, Ireland, June 2002). Sankt Augustin b. Bonn 2003 s Sur le chemin de la communion visible entre les Églises d Europe. W: Charte Oecumenique. Un rêve, un texte, une démarche des Eglises d Europe. Conseil des Conférences Épiscopales d Europe (CCEE), Conférence des Églises Européennes (KEK). Red. Sarah Numico, Viorel Ionita. Les Plans [Suisse] 2003 s Universalism of Salvation: St. Isaac the Syrian. W: Die Wurzel aller Theologie: Sentire cum Ecclesia. Festschrift zum 60. Geburtstag von Urs von Arx. Bern 2003 s Vertrauen oder Mißtrauen. Die Krise des Begriffs Schwesterkirchen. Ostkirchliche Studien [Würzburg] 52: 2003 z. 1 s Towards a Paschal Christianology. Roczniki Teologiczne 50:2003 nr 7 s We Are the People of the Beginning. Dialogue and Universalism [Warsaw] 13:2003 nr 3-4 s We Are All the People of a New Beginning. Dialogue and Universalism 13:2003 nr 9-10 s Rec.: Comité mixte catholique-orthodoxe en France, Catholiques et Orthodoxes: Les enjeux de l uniatisme. Dans le sillage de Balamand, Paris 2004, ss Buchbesprechungen. Ostkirchliche Studien 53: 2004 z. 2-3 s åëîâåêó íóæíà íàäåæäà: îòâåòñòâåííîñòü Öåðêâè çà õðèñòèàíñêóþ íâäåæäó (Man Needs Hope: The Church s Responsibility for Christian Hope). W: I Õ Ìåæäóíàðîäíûå Êèðèëëî-Ìåôîäèåâñêèå òåíèÿ, ïîñâÿùåííûå Äíÿì ñëàâÿíñêîé ïèñüìåííîñòè è êóëüòóðû Öåðêîâü è îòâåòñòâåííîñòü çà òâîðåíèå ( Ìèíñê, ìàÿ 2003 ã.). Ìàòåðèàëû òåíèé. àñòü 1. Ìèíñê 2004 s Das Geheimnis der Gehenna in den Meditationen des hl. Isaak des Syrers. Ostkirchliche Studien 53: 2004 z. 1 s Hope in Search of Understanding: Spes quaerens intellectum. Dialogue and Universalism 14:2004 nr 1-2 s Hope for Man and the Universe: On Some Forgotten Aspects of Christian Universalism. Dialogue and Universalism 14:2004 nr s

13 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI The Papal Primacy in Recent Orthodox Evaluation. Roczniki Teologiczne 51: 2004 z. 7 s Union und Uniatismus im katholisch-orthodoxen Dialog. Probleme, Schwierigkeiten und Hoffnungen. Ostkirchliche Studien 54:2005 z. 3-4 s Die Zukunft der katholischen Ostkirchen. Roczniki Teologiczne 52:2005 z. 7 s The Unity of Europe versus the unity of Christians: Some Theological and Ecumenical Reflections. W: Christianity and United Europe. Red. E. Cyran, A. Czaja, P. Gutowski, Lublin 2006 s But the Problem Remains : John Paul II and the Universalism of the Hope for Salvation. Dialogue and Universalism 17:2007 nr 7-8 s Artykuły naukowe w języku polskim (wybór): 1. Liturgia a Misterium Paschalne Chrystusa. W: Wprowadzenie do liturgii. Red. F. Blachnicki, W. Schenk, R. Zielasko. Poznań 1967 s Współczesne dyskusje wokół poligenizmu. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 16:1969 z. 2 s Teologia prawosławna o grzechu pierworodnym. W: W. Granat. Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie. Zarys dogmatyki katolickiej. T. 1. Lublin 1972 s Teologia prawosławna o przebóstwieniu człowieka. W: W. Granat. Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie. Zarys dogmatyki katolickiej. T. 1. Lublin 1972 s Tradycja jako principium jedności nauczania teologicznego. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 19:1972 z. 2 s Współczesna antropologia prawosławna. Analecta Cracoviensia 4:1972 s Ekumeniczne znaczenie teologii misterium paschalnego. Roczniki Teologiczno- -Kanoniczne 20:1973 z. 2 s Ekumeniczne znaczenie teologii patrystycznej. Roczniki Teologiczno- -Kanoniczne 20:1973 z. 4 s Prymat papieski w świetle współczesnej teologii prawosławnej. Zeszyty Naukowe KUL 16:1973 nr 1 s Hierarchia prawd w tradycji chrześcijańskiej. Zeszyty Naukowe KUL 17:1974 nr 3 s Chrystus i człowiek w teologii śmierci Boga. W: Aby poznać Boga i człowieka. Cz. 2: O człowieku dziś. Red. B. Bejze. Warszawa 1974 s Człowiek istota otwarta na uczestnictwo w Bogu. W: Być człowiekiem. Red. T. Bielski. Poznań-Warszawa Powołanie człowieka. T. 3 s Eklezjologia prawosławna w zarysie. W: W. Granat. Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie. Zarys dogmatyki katolickiej. T. 2. Lublin 1974 s Eschatologia prawosławna. W: W. Granat. Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie. Zarys dogmatyki katolickiej. T. 2. Lublin 1974 s Hermeneutyczne znaczenie idei bogoczłowieczeństwa świetle antropologii prawosławnej. Studia Theologica Varsaviensia 12:1974 nr l s Modele przedstawiania Boga w teologii współczesnej. W: Aby poznać Boga i człowieka. Cz. 1: O Bogu dziś. Red. B. Bejze. Warszawa 1974 s

14 14 Instytut Ekumeniczny 17. Sukcesja apostolska w świetle współczesnej teologii prawosławnej. Collectanea Theologica 44:1974 fasc. 1 s Duchowość katolicyzmu i prawosławia. Ateneum Kapłańskie 84:1975 s Proces recepcji prawdy w Kościele. Jego znaczenie hermeneutyczne i ekumeniczne. Collectanea Theologica 45:1975 fasc. 2 s Recepcja orzeczeń magisterium przez wspólnotę Kościoła w świetle teologii prawosławnej. Zeszyty Naukowe KUL 18:1975 nr 2 s Dogmat i jego funkcje w świetle teologii prawosławnej. Ateneum Kapłańskie 87:1976 s Eklezjologiczno-ekumeniczne podstawy dekretu Orientalium Ecclesiarum w ocenie teologów prawosławnych. Zeszyty Naukowe KUL 19:1976 nr 1 s Interpretacja dogmatu jako problem ekumeniczny. Roczniki Teologiczno- -Kanoniczne 23:1976 z. 2 s Wczesnochrześcijańskie rozumienie dogmatu a reinterpretacja teologiczna. Collectanea Theologica 46: 1976 fasc. 2 s Autorytet w Kościele. Refleksje nad znaczeniem ostatnich publikacji ekumenicznych. Zeszyty Naukowe KUL 20:1977 nr 3-4 s Oryginalność idei chrystocentryzmu w teologii prawosławnej. W: Chrystocentryzm w teologii. Red. E. Kopeć. Lublin 1977 s Pneumatologia a eklezjologia. Prawosławny wkład do współczesnej dyskusji ekumenicznej. Collectanea Theologica 47:1977 fasc. 2 s Prawosławna idea ekumenizm w czasie. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 24:1977 z. 4 s Misterium Zmartwychwstania Chrystusa w myśli prawosławnej. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 25:1978 z. 1 s Papież dla wszystkich chrześcijan? Collectanea Theologica 48:1978 fasc. 3 s Hierarchia prawd a ekumenizm. Collectanea Theologica 49:1979 fasc. 3 s Wcielenie a misterium paschalne. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 26:1979 z. 2 s Zstąpienie do piekieł w tradycji wschodniej. Roczniki Teologiczno- -Kanoniczne 26:1979 z. 3 s Misterium śmierci w tradycji prawosławnej. Ateneum Kapłańskie 95:1980 s Monogenizm i poligenizm. Zarys problematyki teologicznej. W: Zarys filozofii przyrody ożywionej. Lublin 1980 s Teolog osoby ludzkiej. Refleksje nad teologicznym dziełem ks. prof. Wincentego Granata ( ). Ateneum Kapłańskie 95:1980 s Znaczenie patrystycznej idei przebóstwienia dla soteriologii chrześcijańskiej. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 27:1980 z. 2 s Bóg cierpiący? Rozważania nad chrześcijańskim pojęciem Boga. Collectanea Theologica 51:1981 fasc. 2 s Męka Chrystusa w teologii i duchowości prawosławnej. W: Męka Chrystusa wczoraj i dziś. Red. H.D. Wojtyska, J.J. Kopeć. Lublin 1981 s

15 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI Prawda o zbawieniu w świetle tradycji wschodniej. Ateneum Kapłańskie 96:1981 s Soteriologia paschalis. Próba interpretacji zbawienia w świetle kategorii paschalnych. Ateneum Kapłańskie 96:1981 s Zasada ekonomii eklezjalnej w życiu i teologii prawosławia. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 28:1981 z. 6 s Soma pneumatikon. Cielesność zmartwychwstania Chrystusa w tradycji wschodniej. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 29:1982 z. 2 s Tajemnica Chrystusa w teologii prawosławnej. W: Jezus Chrystus historia i tajemnica. Chrystologia. Red. W. Granat, E. Kopeć. Lublin 1982 s U źródeł eklezjologii eucharystycznej. Collectanea Theologica 52:1982 fasc. 2 s W głąb tajemnicy odkupienia. Doniosłość soteriologicznej nauki Jana Pawła II. W: Jan Paweł II. Redemptor hominis. Tekst i komentarze. Lublin 1982 s Eucharystia sakrament paschalny. Ateneum Kapłańskie 101:1983 s Misterium Eucharystii w świetle teologii prawosławnej. Ateneum Kapłańskie 101:1983 s Reformacja Marcina Lutra a Kościół prawosławny. Refleksje nad nieurzeczywistnionym dialogiem. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 31:1984 z. 2 s Wschód i Zachód chrześcijański: od schizmy do dialogu. W: Jan Paweł II w dialogu miłości z Kościołem wschodnim. Warszawa 1984 s Diakonia Pneumatos. Refleksje ekumeniczne nad ważnością i uznaniem sakramentu w perspektywie paschalnej. Ateneum Kapłańskie 104:1985 s Ku integralnej ontologii osoby ludzkiej. W: Tajemnica człowieka. Wokół osoby i myśli ks. Wincentego Granata. Red. W. Hryniewicz. Lublin 1985 s Przymioty Kościoła w perspektywie paschalnej. Roczniki Teologiczno- -Kanoniczne 32:1985 z. 2 s Recepcja a tożsamość wyznaniowa. W: Recepcja nowe zadanie ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, L. Górka. Lublin Teologia w Dialogu. T. 2 s Recepcja jako problem ekumeniczny. W: Recepcja nowe zadanie ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, L. Górka. Lublin Teologia w Dialogu. T. 2 s Metropolita Stylianos Harkianakis Biskup i teolog w służbie pojednania Kościołów. Collectanea Theologica 56:1986 nr 4 s Metropolita Stylianos Harkianakis Biskup i teolog w służbie pojednania Kościołów. Zeszyty Naukowe KUL 28:1985 nr 3-4 s Krzyż w misterium paschalnym Chrystusa. Ku staurologii paschalno- -eschatologicznej. Ateneum Kapłańskie 109:1987 s Pascha mortis. Śmierć człowieka jako wydarzenie paschalne. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 34:1987 z. 2 s Sakrament Paschy i Pięćdziesiątnicy. Tajemnica Eucharystii w świetle dialogu katolicko-prawosławnego. W: Eucharystia i posłannictwo. Wieczerza Pańska w dialogu chrześcijan. Red. W. Hryniewicz, L. Górka. Warszawa 1987 s Hierarchia veritatum wspólne dobro podzielonego chrześcijaństwa. W: Święta tajemnica jedności. Dekret o ekumenizmie po dwudziestu latach. Red.

16 16 Instytut Ekumeniczny W. Hryniewicz, P. Jaskóła. Lublin 1988 ss Teologia w Dialogu. T. 5 s Hymn metropolity Iłariona ku czci Chrystusa. Refleksje ekumeniczne nad leciem Chrztu Rusi Kijowskiej. Znaki Czasu [Rome] 1988 nr 11 s Jeden jest Pan, jedna wiara... Kilka refleksji o jedności Kościoła i tożsamości wiary. Communio 8:1988 nr 2 s Staroruska teologia i duchowość paschalna. Motywy paschalne w pismach św. Cyryla z Turowa (zm. przed 1182). Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 35:1988 z. 2 s Ze śmierci do zmartwychwstania. Refleksje paschalno-eschatologiczne. Roczniki Filozoficzne 35-36: z. 2 s Christós pobedí. Pamięć o chrzcie Rusi w przepowiadaniu metropolity Iłariona. Ateneum Kapłańskie 112:1989 s Chrzest łączy, Eucharystia dzieli? Refleksje na marginesie Dokumentu z Limy. W: Chrzest, Eucharystia, posługiwanie duchowne. Dokument z Limy Tekst i komentarze. Red. W. Hryniewicz, S.J. Koza. Lublin Teologia w Dialogu. T. 4 s Hymn ochrzczonej Rusi. Chrystocentryzm przepowiadania o chrzcie narodu w pismach metropolity Iłariona. W: Chrystus zwyciężył. Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek. Warszawa 1989 s Ku jedności w wierze. Sens recepcji Dokumentu z Limy. W: Chrzest, Eucharystia, posługiwanie duchowne. Dokument z Limy Tekst i komentarze. Red. W. Hryniewicz, S.J. Koza. Lublin Teologia w Dialogu. T. 4 s Teologiczna wizja dziejów w pismach metropolity Iłariona. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 36:1989 z. 2 s Soteriologiczny ekskluzywizm u podstaw uniatyzmu. Studia Theologica Varsaviensia 29:1991 nr 2 s Dramat nadziei zbawienia. Refleksje eschatologiczne. W: Nadzieja możliwość czy pewność powszechnego zbawienia? Dyskusja teologów dogmatyków nad książką ks. W. Hryniewicza OMI Nadzieja zbawienia dla wszystkich. Red. S.C. Napiórkowski, K. Klauza. Lublin 1992 s Droga ku zatraceniu. Argumenty soteriologiczne w prawosławnej opozycji wobec Unii Brzeskie. W: Veritati et caritati. W służbie teologii i pojednania. Prace dedykowane Księdzu Biskupowi Alfonsowi Nossolowi z okazji sześćdziesiątej rocznicy urodzin i piętnastolecia święceń biskupich. Red. P. Jaskóła. Opole 1992 s Jak głęboko sięga podział Kościoła? Kilka refleksji teologicznych ze szczególnym uwzględnieniem relacji rzymskokatolicko-prawosławnych. Roczniki Teologiczne 38-39: z. 2 s Trud i nadzieja. Próba bilansu dziesięciolecia dialogu katolicko-prawosławnego. W: Kościoły chrześcijańskie w Europie narodów. Materiały sympozjum ekumenicznego zorganizowanego w Opolu w dniach 6-7 XII 1991 przez Instytut Ekumeniczny KUL oraz Instytut Teologiczno-Pastoralny Filii KUL w Opolu. Red. P. Jaskóła, H.J. Sobeczko. Opole Sympozja. T. 1 s Trud i nadzieja. Próba bilansu dziesięciolecia dialogu katolicko-prawosławnego. Studia i Dokumenty Ekumeniczne 8:1992 nr 1 s

17 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI Motywy paschalne w pismach św. Cyryla z Turowa. W: Teologia i kultura duchowa Starej Rusi. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek. Lublin Teologia w Dialogu. T. 7 s Teologiczna wizja dziejów w pismach metropolity Iłariona. W: Teologia i kultura duchowa Starej Rusi. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek. Lublin Teologia w Dialogu. T. 7 s Tożsamość i zmiana. Refleksje ekumeniczne. W: Mniejszości narodowe i religijne w Europie Środkowowschodniej. Red. J. Kłoczowski, P. Kras. Lublin 1993 s Unia bez zniszczenia. Memoriał unijny metropolity Piotra Mohyły ( ). Studia i Dokumenty Ekumeniczne 9:1993 nr 1 s Czy Rosję należy nawracać? Ekumeniczna lekcja przeszłości a dialog z prawosławiem. Zeszyty Naukowe KUL 37:1994 nr 1-2 s Duchowi Świętemu Pan powierzył człowieka. Rozważania o doświadczeniu Ducha Świętego w chrześcijaństwie wschodnim. W: Jan Paweł II. Dominum et Vivificantem. Tekst i komentarze. Red. A.L. Szafrański. Lublin 1994 s Między ortodoksją a doksologią. Refleksje nad dogmatycznym dziedzictwem bizantyńsko-słowiańskim. W: Chrześcijańskie dziedzictwo bizantyjsko- -słowiańskie. III Kongres Teologów Polskich. Lublin IX Red. A. Kubis, M. Rusecki. Lublin 1994 s Paradoksy chrześcijańskiej tożsamości. W: Dialog Kościołów a tożsamość wyznaniowa. Materiały sympozjum ekumenicznego z okazji 10-lecia Instytutu Ekumenicznego KUL zorganizowanego w Lublinie w dniach 8-9 XI 1993 przez Instytut Ekumeniczny KUL oraz Instytut Teologiczno-Pastoralny, filie KUL w Opolu. Red. Z. Glaeser, S.J. Koza, R. Pierskała. Opole Sympozja. T. 7 s Prekursor unijnych dążeń Rusinów. Memoriał unijny metropolity Mizaela (1476). W: Unia Brzeska. Geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów słowiańskich. Red. R. Łużny, F. Ziejka, A. Kępiński. Kraków 1994 s Reformacja Lutra a prawosławie. Rozważania ekumeniczne. W: Z problemów Reformacji. Nr 6. Red. E. Ołtarzewska-Wieja. Warszawa-Bielsko-Biała brw [1993, 1994] s Tożsamość, do której dążymy. Rozważania nad konfesionalizmem i tożsamością otwartą. W: Dialog Kościołów a tożsamość wyznaniowa. Materiały sympozjum ekumenicznego z okazji 10-lecia Instytutu Ekumenicznego KUL zorganizowanego w Lublinie w dniach 8-9 XI 1993 przez Instytut Ekumeniczny KUL oraz Instytut Teologiczno-Pastoralny, filię KUL w Opolu. Red. Z. Glaeser, S.J. Koza R. Pierskała. Opole 1994 s Uniatyzm w przeszłości i dzisiaj. Wokół uzgodnienia z Balamand (1993). Studia i Dokumenty Ekumeniczne 10:1994 nr 2 (34) s Nadzieja zbawienia a dramat wolności człowieka. Studia Theologica Varsaviensia 33:1995 nr 2 s Nawrócenie Rosji? Refleksje ekumeniczne nad dziejami wielowiekowej iluzji. Przegląd Powszechny 112:1995 nr 1 s ; nr 2 s Być chrześcijaninem dzisiaj. Krótki zarys chrystianologii ekumenicznej. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Czy tolerancja jest cnotą? Roczniki Teologiczne 43:1996 z. 2 s

18 18 Instytut Ekumeniczny 93. Duchowość całości. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Ekumeniczne dziedzictwo Vaticanum II w działalnośći Instytutu Ekumenicznego KUL. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Iluzja nawrócenia Rosji. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Studia Rosjoznawcze III Nauki Humanistyczno-Społeczne 1996 z. 310 s Kościół a zbawienie. Soteriologiczno-eklezjologiczny ekskluzywizm u podstaw uniatyzmu. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Ku teologii Kościołów siostrzanych. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Niepojęty Bóg w obliczu piekieł świata. Ku teologicznej interpretacji Holocaustu. Znak 48:1996 nr 4 s Prawosławne pojęcie ekumenizm w czasie. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Problem recepcji dialogu. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Tajemnica jedności Kościoła. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Trud i nadzieja. Próba bilansu piętnastolecia dialogu katolicko-prawosławnego. W: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza. Lublin 1996 s Jedność za wielką cenę. Prawosławni o prymacie papieskim. Studia i Dokumenty Ekumeniczne 13:1997 nr 1 s Myśleć razem z innymi. Doświadczenie teologa w dialogu z prawosławiem. W: Tożsamość i dialog. Materiały seminarium wykładowców dogmatyki. Opole Kamień Śląski, Red. P. Jaskóła. Opole 1997 s Od Iłariona do Mohyły: Ślady idei Kościołów siostrzanych w piśmiennictwie ruskim (XI-XVII w.). W: Katolicyzm w Rosji i prawosławie w Polsce (XI-XX w.). Êàòîëèöèçì â Ðîññèè è ïðàâîñëàâèå â Ïîëüøå (XI-XX ââ. ). Warszawa 1997 s Pedagogia nadziei i miłosierdzia. Paedagogia Christiana 1:1997 s Pojednanie a etos zrozumienia i współczucia. W: Pojednanie narodów i Kościołów. Materiały sympozjum poświęconego problematyce II Europejskiego Zgromadzenia Ekumenicznego Graz 97. Opole Red. P. Jaskóła. Opole Sympozja. T 19 s Unia Brzeska w świetle eklezjologii Kościołów siostrzanych. Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze 4-5:1997 s Wielki Poprzednik Ducha Świętego. Zarys chrystologii prawosławnej. W: Chrystus naszym pojednaniem. Prace przygotowane przez Instytut Ekumeniczny KUL dla upamiętnienia działalności naukowo-dydaktycznej Ks. Bpa Prof. Dra hab. Alfonsa Nossola w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Red. P. Jaskóła, S.J. Koza. Opole 1997 s Brzeska unia kościelna jako problem ekumeniczny. W: Katolickie unie ko-

19 Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI 19 ścielne w Europie Środkowej i Wschodniej idea a rzeczywistość. Red. S. Stępień. Przemyśl Polska-Ukraina, 1000 lat sąsiedztwa. T. 4 s Dar Zmartwychwstałego. Pneumatologia prawosławna i jej znaczenie dla ekumenii. W: Duch, który jednoczy. Zarys pneumatologii. Red. M. Marczewski. Lublin 1998 s Problem unii w świetle Dokumentu z Balamand (1993). W: Unia Brzeska z perspektywy czterech stuleci. Red. J.S. Gajek, S. Nabywaniec. Lublin Teologia w Dialogu. T. 8 s Świadomość schizmy na Rusi Kijowskiej w XI i XII wieku. W: Christianitas et cultura Europae. Księga Jubileuszowa Profesora Jerzego Kłoczowskiego. Część I. Red. H. Gapski. Lublin 1998 s Teolog otwarty na różnorodność. W: Yves Congar ( ). Red. S.C. Napiórkowski, A. Czaja, K. Pek. Lublin 1998 s Tożsamość i tolerancja w perspektywie teologiczno-ekumenicznej. W: Tożsamość, od mienność, tolerancja a kultura pokoju. Red. J. Kłoczowski, S. Łukasiewicz. Lublin 1998 s Ekumeniczne wyzwania ponowoczesności. W: W służbie wartościom. Księga pamiątkowa poświęcona ks. bp. prof. dr. hab. Kazimierzowi Ryczanowi z okazji 60-lecia urodzin. Red. R. Kamiński, S. Koza, L. Skorupa, K. Święs. Kielce 1999 s Ku duchowej diagnozie naszego czasu. Kilka refleksji teologa. W: Tradycja i otwartość. Księga pamiątkowa poświęcona O. Profesorowi dr. hab. Stanisławowi Celestynowi Napiórkowskiemu. Red. K. Kowalik. Lublin 1999 s Dramat nadziei zbawienia. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s Dróg nadziei jest wiele. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s Nadzieja nie jest udręką. W odpowiedzi Pawłowi Lisickiemu. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s Nadzieja powszechnego zbawienia. Rozważania nad tradycją wschodnią. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s Nadzieja zbawienia a dramat wolności człowieka. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s O nadziei powszechnego zbawienia raz j eszcze. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s Pytania o piekło. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s Spero, ut inteligam. W: Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich. Red. J. Majewski. Warszawa 2000 s Trudności i nadzieje. Przyszłość dialogu katolicko-prawosławnego. W: Ekumenizm na progu trzeciego tysiąclecia. Materiały sympozjum ekumenicznego

20 20 Instytut Ekumeniczny inaugurującego działalność Instytutu Ekumenizmu i Badan nad Integracja na Wydziale Teologicznym UO. Red. P. Jaskóła. Opole Ekumenizm i Integracja. Nr 2 s Jedność nie jest utopią. Laudacja z okazji nadania doktoratu honoris causa Wielce Błogosławionemu Patriarsze Teoktystowi, Głowie Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego. Lublin, 7 listopada 2000 roku. Roczniki Teologiczne 48-49: z. 7 s Przestrzeń wolności i odpowiedzialność teologa. W: Kościół poza Kościołem. Tydzień Eklezjologiczny 99. Red. naukowa K. Kowalik, A. Jarząbek, V. Kmiecik. Lublin W trosce o Kościół. T. 2 s O wierze, prawdzie i nadziei. W: Co nas łączy? Dialog z niewierzącymi. Wstępem opatrzył L. Kołakowski. Kraków 2002 s Piękno i zbawienie. Kilka refleksji nad eschatologią ikony. W: Obraz i kult. Materiały z Konferencji Obraz i kult, KUL Lublin, 6-8 października Red. M.U. Mazurczak, J. Patyra. Lublin 2002 s Tajemnica Gehenny w rozmyślaniach Izaaka Syryjczyka. W: Ad plenam unitatem. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu arcybiskupowi Alfonsowi Nossolowi Wielkiemu Kanclerzowi Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego z okazji 25-lecia święceń biskupich oraz 70. rocznicy urodzin. Red. P. Jaskóła, R. Porada. Opole Opolska Biblioteka Teologiczna. T. 55 s Wymagania prawdy a kultura dialogu ekumenicznego. Studia Oecumenica 2:2002 s Odkrywać nieznane oblicze Boga. Wprowadzenie do wydania polskiego (To Discover the Unknown Face of God: Introduction to the Polish Edition). W: Jacques Dupuis. Chrześcijaństwo i religie. Od konfrontacji do dialogu. Przekład: S. Obirek SJ. Kraków 2003 s Prawda i nadzieja. Relacyjność i eschatologiczna orientacja prawdy w Kościele. W: Ekumeniczna odpowiedzialność na początku trzeciego tysiąclecia. Red. L. Górka, S. Pawłowski. Lublin 2003 s Thomas Merton i Juliana z Norwich: Mistyka a uniwersalizm zbawienia. W: Materiały I Konferencji Mertonowskiej w Polsce (Lublin, X 2002). Red. K. Bielawski. Kraków Studia Mertoniana. T. 2 s Zaufanie czy nieufność? Wokół kryzysu pojęcia Kościołów siostrzanych. W: Ekumeniczna odpowiedzialność na początku trzeciego tysiąclecia. Red. L. Górka, S. Pawłowski. Lublin 2003 s Chrystus powierzył człowieka Duchowi Świętemu. Rozważania nad tradycją wschodnią. Roczniki Teologiczne 51:2004 z. 2 s Dramat roku 1204 w pamięci chrześcijaństwa wschodniego. Nurt SVD 38: 2004 z. 3 s Miłosierdzie jako zasada pedagogiczna. Kilka refleksji teologa. W: Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. Poznań Edukacja, Teologia i Dialog. T. 1 s Unia i uniatyzm w dialogu katolicko-prawosławnym. Problemy, trudności i nadzieje. W: Východná katolicka teológia v premenách časov. Zborník z medzinárodnej vedeckej konferencie novembra Košice 2004 s Czy wspólnota Stołu Pańskiego jest już możliwa? W: To czyńcie na moją