PREVALENCE OF MYOPIA AND HYPEROPIA AMONG URBAN AND RURAL SCHOOLCHILDREN IN POLAND

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PREVALENCE OF MYOPIA AND HYPEROPIA AMONG URBAN AND RURAL SCHOOLCHILDREN IN POLAND"

Transkrypt

1 ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2008, 54, 1, DAMIAN CZEPITA, ARTUR MOJSA, MARIA ŻEJMO 1 PREVALENCE OF MYOPIA AND HYPEROPIA AMONG URBAN AND RURAL SCHOOLCHILDREN IN POLAND CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA KRÓTKOWZROCZNOŚCI I NADWZROCZNOŚCI WŚRÓD UCZNIÓW MIEJSKICH I WIEJSKICH W POLSCE Katedra i Klinika Okulistyki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie al. Powstańców Wlkp. 72, Szczecin Kierownik: prof. dr hab. n. med. Danuta Karczewicz 1 Katedra i Zakład Mikrobiologii i Immunologii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie al. Powstańców Wlkp. 72, Szczecin Kierownik: prof. dr hab. n. med. Stefania Giedrys-Kalemba Streszczenie Wstęp: Krótkowzroczność i nadwzroczność mają duże znaczenie kliniczne ponieważ mogą prowadzić do obniżenia ostrości wzroku, a nawet do ślepoty. Dlatego też istnieje duże zapotrzebowanie na wszelkie badania kliniczne dotyczące rozwoju oka oraz powstawania wad refrakcji. Pomimo tego do tej pory na świecie nie opublikowano zbyt wielu prac porównujących częstość występowania krótkowzroczności i nadwzroczności wśród uczniów miejskich i wiejskich, natomiast w Polsce nie opublikowano żadnej. Dlatego celem pracy było opisanie częstości występowania krótkowzroczności i nadwzroczności wśród dzieci miejskich i wiejskich w Polsce. Materiał i metody: Przebadano 2206 uczniów (1155 chłopców i 1051 dziewcząt w wieku lat, średni wiek 11,9 lat, SD = 1,4). 614 chłopców w wieku 11,8 lat (SD = 1,4) mieszkało w mieście, a 541 chłopców w wieku 11,9 lat (SD = 1,4) mieszkało na wsi. 586 dziewcząt w wieku 11,8 lat (SD = 1,5) mieszkało w mieście, a 465 dziewcząt w wieku 11,9 lat (SD = 1,4) mieszkało na wsi. Badani uczniowie należeli do rasy kaukaskiej, mieszkali w Szczecinie lub na wsiach w pobliżu Szczecina. Wykonywano skiaskopię po cykloplegii. Wyniki wad refrakcji wyrażono w formie ekwiwalentu sferycznego (SE). Przyjęto, że w krótkowzroczności SE < -0,5 D, a w nadwzroczności SE > +1,5 D. Astygmatyzm wśród uczniów z krótkowzrocznością i nadwzrocznością był mniejszy od 1 DC. Analizę danych przeprowadzono testem χ 2. Przyjęto poziom istotności p < 0,05. Wyniki: Zaobserwowano, że krótkowzroczność występuje częściej u dzieci mieszkających w mieście niż na wsi. Krótkowzroczność miało 13,9% uczniów miejskich oraz 7,5% wiejskich (p < 0,001) tabela 1. Poza tym stwierdzono, że nadwzroczność występuje rzadziej u dzieci mieszkających w mieście niż na wsi. Nadwzroczność miało 7,1% uczniów miejskich i 30,8% wiejskich (p < 0,001) tabela 2. Wykazano, że średnia wada refrakcji jest niższa wśród dzieci z miasta niż ze wsi tabela 3. Wniosek: Mieszkanie w środowisku miejskim lub wiejskim może wpływać na występowanie krótkowzroczności i nadwzroczności wśród uczniów. H a s ł a: krótkowzroczność nadwzroczność miasto wieś uczniowie. Summary Introduction: Myopia and hyperopia have a significant clinical meaning as they can be the cause of low visual acuity or even blindness. Therefore, there is a high demand for all clinical investigations regarding the development of the eye and the creation of refractive errors. Nevertheless, not many papers have been published around the world which

2 18 DAMIAN CZEPITA, ARTUR MOJSA, MARIA ŻEJMO compared the prevalence of myopia as well as hyperopia among metropolitan and provincial schoolchildren. Whereas, in Poland there was not a single paper yet published concerning this topic. That is why the aim of this paper is to describe the prevalence of myopia and hyperopia among urban and rural schoolchildren in Poland. Material and methods: 2206 students were examined 1155 boys and 1051 girls, aged years, mean age 11.9 (SD = 1.4). 614 boys in the age of 11.8 years (SD = 1.4) lived in the city, as 541 boys in the age of 11.9 years (SD = 1.4) lived in the countryside. 586 girls in the age of 11.8 years (SD = 1.5) lived in the city, as 465 girls in the age of 11.9 years (SD = 1.4) lived in the countryside. The examined students were Caucasian and lived in Szczecin, Poland or in villages located near Szczecin. The examination included retinoscopy under cycloplegia. The refractive error readings were expressed as spherical equivalent (SE). Myopia was defined as SE of at least -0.5 D, hyperopia as SE of at least +1.5 D. Astigmatism among students with myopia and hyperopia was smaller than 1 DC. Data analysis was performed using χ 2 test. P values of less than 0.05 were considered statistically significant. Results: It was observed that myopia occurred more frequently among children living in the city than in the countryside. 13.9% urban and 7.5% rural schoolchildren had myopia (p < 0.001) table 1. Furthermore, it was found that hyperopia is less frequent among children living in the city than in the countryside. 7.1% urban and 30.8% rural students had hyperopia (p < 0.001) table 2. It was determined that the average refractive error is lower among children from the city than the countryside table 3. Conclusion: Living in an urban or a rural environment may have an influence on the occurrence of myopia and hyperopia among schoolchildren. K e y w o r d s: myopia hyperopia urban rural schoolchildren. Introduction Lately, a major increase in the frequency of myopia occurrence has been noted. This refractive error occurs more frequently in East Asia and countries with a high level of technological development. Hence, this can be linked on one side with genetic predispositions as on the other with the influence of the environment [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7]. Among the environmental factors near visual work which is reading, writing, as well as working on the computer play the most important role. It is believed that other environmental factors especially like whether we live in a city or a village play a lesser role in the creation and progress of myopia. That is why not a lot of attention has been focused on them [1, 2, 5, 6, 7]. On the other hand hyperopia prevalent among children is in a lesser degree linked with the influence of the environment. Children are born with physiological hyperopia. With age the optical components in the eyeball change, and hyperopia gradually decreases [1, 3, 4]. Myopia and hyperopia have a significant clinical meaning as they can be the cause of low visual acuity or even blindness. Therefore, there is a high demand for all clinical investigations regarding the development of the eye and the creation of refractive errors [1, 2, 5, 7]. Nevertheless, not many papers have been published around the world which compared the prevalence of myopia as well as hyperopia among metropolitan and provincial schoolchildren [8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24]. Whereas, in Poland there was not a single paper yet published concerning this topic. That is why the aim of this paper is to describe the prevalence of myopia and hyperopia among urban and rural schoolchildren in Poland. Material and methods 2206 students were examined (1155 boys and 1051 girls, aged years, mean age 11.9, SD = 1.4). 614 boys in the age of 11.8 years, SD = 1.4 lived in the city, as 541 boys in the age of 11.9 years, SD = 1.4 lived in the countryside. 586 girls in the age of 11.8 years, SD = 1.5 lived in the city, as 465 girls in the age of 11.9 years, SD = 1.4 lived in the countryside. The examined children, students of elementary and secondary schools, were examined in the school s consulting rooms. The examined students were Caucasian and lived in Szczecin, Poland or in villages located near Szczecin. Participation was voluntary and informed consent was obtained from the school principals and parents of all the children. The studies were approved by the Bioethics Committee of the Pomeranian Medical University. The research protocol adhered to the provisions of the Declaration of Helsinki for research involving human subjects. The examination included retinoscopy under cycloplegia induced with two drops of 1% tropicamide instilled 5 minutes apart to each eye. Thirty minutes after the last drop retinoscopy was performed. Retinoscopy was performed in a dark room and all schoolchildren were examined by the some doctor (AM). According to Zadnik et al. [25] 95% limits of agreement for cycloplegic retinoscopy are D. The refractive error readings were expressed as spherical equivalent (SE) (sphere power plus half negative cylinder power). Myopia was defined as SE of at least -0.5 D, hyperopia as SE of at least +1.5 D. Astigmatism among students with myopia and hyperopia was smaller than 1 DC. Both eyes were examined though data gathered from the right eye were analyzed. Data analysis was performed using χ 2 test. P values of less than 0.05 were considered statistically significant.

3 PREVALENCE OF MYOPIA AND HYPEROPIA AMONG URBAN AND RURAL SCHOOLCHILDREN IN POLAND 19 Results It was observed that myopia occurred more frequently among children living in the city than in the countryside. 13.9% urban and 7.5% rural schoolchildren had myopia (p < 0.001) table 1. Furthermore, it was found that hyperopia is less frequent among children living in the city than in the countryside. 7.1% urban and 30.8% rural students had hyperopia (p < 0.001) table 2. It was determined that the average refractive error is lower among children from the city than the countryside table 3. Discussion Although the environmental conditions have a big influence on the creation and progress of myopia until now only a few works have came out in which a comparison in the prevalence of myopia as well as hyperopia in the countryside and in the city has been done [8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24]. The first studies concerning this matter have been carried out in in India. It was than found that myopia occurs more frequently among the urban population and people with higher education and higher income [17]. Age (years) Wiek (lata) T a b l e 1. Prevalence of myopia (SE < -0.5 D) among urban and rural schoolchildren in Poland T a b e l a 1. Częstość występowania krótkowzroczności (SE < -0,5 D) wśród uczniów miejskich i wiejskich w Polsce with myopia z krótkowzrocznością with myopia z krótkowzrocznością difference różnica N N % N N % % < < > > < Age (years) Wiek (lata) < T a b l e 2. Prevalence of hyperopia (SE > +1.5 D) among urban and rural schoolchildren in Poland T a b e l a 2. Częstość występowania nadwzroczności (SE > +1,5 D) wśród uczniów miejskich i wiejskich w Polsce with hyperopia z nadwzrocznością with hyperopia z nadwzrocznością difference różnica N N % N N % % < < < < < Age (years) Wiek (lata) < T a b l e 3. Average refractive error among urban and rural schoolchildren in Poland T a b e l a 3. Średnia wada refrakcji wśród uczniów miejskich i wiejskich w Polsce N mean średnia SD N mean średnia SD mean / średnia p p

4 20 DAMIAN CZEPITA, ARTUR MOJSA, MARIA ŻEJMO T a b l e 4. Prevalence of myopia (SE < -0.5 D) and hyperopia (SE > D) among schoolchildren of different countries T a b e l a 4. Częstość występowania krótkowzroczności (SE < -0,5 D) i nadwzroczności (SE > + 2,0 D) wśród uczniów różnych krajów Authors Autorzy Maul et al. Pokharel et al. Zhao et al. Dandona et al Murthy et al Naidoo et al He et al Goh et al Country Kraj Chile Chile Nepal Nepal China Chiny India Indie India Indie South Africa RPA China Chiny Malaysia Malezja Area / Środowisko Age (years) Wiek (lata) Myopia (%) Krótkowzroczność (%) Hyperopia (%) Nadwzroczność (%) Urban / Miejskie Rural / Wiejskie Rural / Wiejskie Rural / Wiejskie Urban / Miejskie Semirural/urban Podmiejskie/miejskie Urban / Miejskie Urban / Miejskie In 1970 Said et al. [21] described the prevalence and causes of blindness in urban and rural areas of Egypt. In all they had examined people from and around Alexandria. They have proven that myopia occurs more frequently in the city than the countryside and is the third ranking cause of blindness among urban residents. Extensive epidemiological studies on the prevalence of myopia were carried out in the years 1983 in Taiwan. All together students have been examined and it was observed that myopia occurs more frequently in metropolitan than in provincial schools located in Taiwan. This correlation was justified by a lot of near-work activity among students of city schools [8, 13, 14]. In results of several studies done in rural and urban areas of China, Nepal and the Sultanate of Oman have been published. In those studies it was also found that myopia occurs more frequently among students from the city rather than from the countryside and is associated with intensive near-work as well as having a father with higher levels of education [10, 15, 22]. Recently, a series of population-based surveys of refractive errors and visual impairment among schoolchildren (Refractive Error Study in Children RESC) were conducted in several different countries, all using the same protocol [26]. The results of these studies show that myopia has a higher prevalence among urban students than in rural schoolchildren. However, the occurrence of hyperopia among metropolitan students is lower than in provincial schoolchildren [9, 11, 12, 16, 18, 19, 20, 24] table 4. Only in studies carried out in Australia Wensor et al. [23] have shown that there was no significant difference in myopia rates between urban and rural populations. Although, this was probably because the authors examined subjects in the ages of years old but not school age children. However, a more frequent occurrence of myopia was observed among people with higher education, clerks, professionals, people born in southeast Asia, and people with high degrees of nuclear opacity. On the whole the majority of authors come to similar conclusions and state that myopia occurs more frequently in metropolitan schools than in provincial. It is assumed that this is caused by more intensive near-work among urban than rural schoolchildren [8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24]. This dependency was also observed in the carried out work. Perhaps it might have been caused by the increased intensiveness of visual work among students living in the city. Additionally it was found that the average refractive error is lower among urban than rural schoolchildren. As this might be linked with the functioning of genetic factors rather than environmental. Conclusion Living in an urban or a rural environment may have an influence on the occurrence of myopia and hyperopia among schoolchildren. Acknowledgments We would like to thank A. Pechmann for assistance during data collection. References 1. Czepita D.: Refractive errors (in Polish with English abstract). Lekarz, 2007, 11, Czepita D.: Myopia epidemiology, pathogenesis, present and coming possibilities of treatment. Case Rep. Clin. Pract. Rev. 2002, 3,

5 PREVALENCE OF MYOPIA AND HYPEROPIA AMONG URBAN AND RURAL SCHOOLCHILDREN IN POLAND Czepita D., Mojsa A., Ustianowska M., Czepita M., Lachowicz E.: Prevalence of refractive errors in schoolchildren ranging from 6 to 18 years of age. Ann. Acad. Med. Stetin. 2007, 53, 1, Czepita D., Żejmo M., Mojsa A.: Prevalence of myopia and hyperopia in a population of Polish schoolchildren. Ophthalmic Physiol. Opt. 2007, 27, Lam C., Edwards M.: Myopia prevalence and risk factors. Optician, 1999, 217, Morgan I.G.: The biological basis of myopic refractive error. Clin. Exp. Optom. 2003, 86, Morgan I., Rose K.: How genetic is school myopia? Prog. Retin. Eye Res. 2005, 24, Chen C.J., Lin L.L.K., Hung P.T.: Nation-wide survey of myopia in Taiwan: a preliminary report. In: Proceedings of the Third International Conference on Myopia. Rome Ed. J. Weintraub. Myopia International Research Foundation, Inc., New York 1987, Dandona R., Dandona L., Srinivas M., Sahare P., Narsaiah S., Muňoz S.R. et al.: Refractive error in children in a rural population in India. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2002, 43, Garner L.F., Owens H., Kinnear R.F., Frith M.J.: Prevalence of myopia in Sherpa and Tibetan children in Nepal. Optom. Vis. Sci. 1999, 76, Goh P.P., Abqariyah Y., Pokharel G.P., Ellwein L.B.: Refractive error and visual impairment in school-age children in Gombak District, Malaysia. Ophthalmology, 2005, 112, He M., Zeng J., Liu Y., Xu J., Pokharel G.P., Ellwein L.B.: Refractive error and visual impairment in urban children in southern China. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2004, 45, Lin L.L.K., Chen C.J., Hung P.T., Ko L.S.: Nation-wide survey of myopia among schoolchildren in Taiwan, Acta Ophthalmol. 1988, Suppl. 185, Lin L.L.K., Shih Y.F., Hsiao C.K., Chen C.J.: Prevalence of myopia in Taiwanese schoolchildrem: 1983 to. Ann. Acad. Med. Singapore, 2004, 33, Lithander J.: Prevalence of myopia in school children in the Sultanate of Oman: A nation-wide study of 6292 randomly selected children. Acta Ophthalmol. Scand. 1999, 77, Maul E., Barroso S., Munoz S.R., Sperduto R.D., Ellwein L.B.: Refractive error study in children: results from La Florida, Chile. Am. J. Ophthalmol., 129, Mohan M., Pakrasi S., Zutshi R.: Myopia in India. Acta Ophthalmol. 1988, Suppl. 185, Murthy G.V.S., Gupta S.K., Ellwein L.B., Muňoz S.R., Pokharel G.P., Sanga L. et al.: Refractive error in children in an urban population in New Delhi. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2002, 43, Naidoo K.S., Raghunandan A., Mashige K.P., Govender P., Holden B.A., Pokharel G.P. et al.: Refractive error and visual impairment in African children in South Africa. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2003, 44, Pokharel G.P., Negrel A.D., Munoz S.R., Ellwein L.B.: Refractive error study in children: results from mechi Zone, Nepal. Am. J. Ophthalmol., 129, Said M.E., Goldstein H., Korra A., El-Kashlan K.: Prevalence and causes of blindness in urban and rural areas of Egypt. Publ. Health Rep. 1970, 85, Saw S.M., Hong R.Z., Zhang M.Z., Fu Z.F., Ye M., Tan D. et al.: Near- -work activity and myopia in rural and urban school children in China. J. Pediatr. Ophthalmol. Strabismus, 2001, 38, Wensor M., McCarthy C.A., Taylor H.R.: Prevalence and risk factors of myopia in Victoria, Australia. Arch. Ophthalmol. 1999, 117, Zhao J., Pan X., Sui R., Munoz S.R., Sperduto R.D., Ellwein L.B.: Refractive error study in children: results from Shunyi District, China. Am. J. Ophthalmol., 129, Zadnik K., Mutti D.O., Adams A.J.: The repeatability of measurement of the ocular components. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 1992, 33, Negrel A.D., Maul E., Pokharel G.P., Zhao J., Ellwein L.B.: Refractive error study in children: sampling and measurement methods for a multi-country survey. Am. J. Ophthalmol., 129,

ENVIRONMENTAL FACTORS AND MYOPIA CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE A KRÓTKOWZROCZNOŚĆ

ENVIRONMENTAL FACTORS AND MYOPIA CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE A KRÓTKOWZROCZNOŚĆ ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2011, 57, 3, 88 92 DAMIAN A. CZEPITA, MARIA ŻEJMO 1 ENVIRONMENTAL FACTORS AND MYOPIA CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE A KRÓTKOWZROCZNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

Marta Uzdrowska. PRACA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH Promotor: Dr hab. n. med. prof. UM Anna Broniarczyk-Loba

Marta Uzdrowska. PRACA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH Promotor: Dr hab. n. med. prof. UM Anna Broniarczyk-Loba Marta Uzdrowska Ocena wad refrakcji i przyczyn niedowidzenia u osób z niepełnosprawnością intelektualną z wykorzystaniem zdalnego autorefraktometru Plusoptix PRACA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH Promotor:

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ

Bardziej szczegółowo

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Dlaczego powstało? - świat przeżywa dziś rewolucję w obszarze edukacji, - naszym celem jest promocja śląskiego jako regionu opartego na wiedzy, i najnowszych technologiach,

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach

Ekonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach UNIWERSTYTET EKONOMICZNY W POZNANIU WYDZIAŁ EKONOMII Mgr Marta Majtkowska Ekonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach 2002-2013 Streszczenie rozprawy

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Tworzenie ankiety Udostępnianie Analiza (55) Wyniki

Bardziej szczegółowo

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?

Bardziej szczegółowo

LEARNING AGREEMENT FOR STUDIES

LEARNING AGREEMENT FOR STUDIES LEARNING AGREEMENT FOR STUDIES The Student First and last name(s) Nationality E-mail Academic year 2014/2015 Study period 1 st semester 2 nd semester Study cycle Bachelor Master Doctoral Subject area,

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK ANGIELSKI

SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK ANGIELSKI SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK ANGIELSKI PRZYKŁADOWY ZESTAW ZADAŃ DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM (S8) Czas pracy: 45 minut Czas pracy będzie wydłużony zgodnie

Bardziej szczegółowo

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing

Bardziej szczegółowo

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz

Bardziej szczegółowo

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe

Bardziej szczegółowo

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY mgr Magdalena Pinkowicka WPŁYW TRENINGU EEG-BIOFEEDBACK NA POPRAWĘ WYBRANYCH FUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z ADHD Rozprawa doktorska Promotor dr hab. n. med. Andrzej Frydrychowski,

Bardziej szczegółowo

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesnt start automatically Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click

Bardziej szczegółowo

Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę.

Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę. lek. med. Ewa Czapińska-Ciepiela Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor Prof. dr hab. n. med. Jan Kochanowski II Wydział

Bardziej szczegółowo

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition) Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA

OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA Politechnika Poznańska Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Inż. NATALIA LEMTIS OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA Promotor: DR INŻ. MARCIN KICIŃSKI Poznań, 2016

Bardziej szczegółowo

CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK

CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK OCENA JAKOŚCI ŻYCIA OSÓB SŁABOWIDZĄCYCH STOSUJĄCYCH POMOCE OPTYCZNE PROMOTOR: PROF. DR HAB.

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta   1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.

Bardziej szczegółowo

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Tresci zadań rozwiązanych

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją 234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle

Bardziej szczegółowo

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Beata Wieczorek-Wójcik Poziom obsad pielęgniarskich a częstość i rodzaj zdarzeń

Bardziej szczegółowo

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme Pracownia Naukowo-Edukacyjna Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme and the contribution by ESF funds towards the results achieved within specific

Bardziej szczegółowo

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The

Bardziej szczegółowo

TRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH

TRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH INŻYNIERIA W ROLNICTWIE. MONOGRAFIE 16 ENGINEERING IN AGRICULTURE. MONOGRAPHS 16 WIESŁAW GOLKA TRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH TRANSPORTATION IN RURAL FAMILY FARMS Falenty 2014 WYDAWNICTWO

Bardziej szczegółowo

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition)

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa

Bardziej szczegółowo

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Anna BŁACH Centre of Geometry and Engineering Graphics Silesian University of Technology in Gliwice EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Introduction Computer techniques

Bardziej szczegółowo

Cracow University of Economics Poland

Cracow University of Economics Poland Cracow University of Economics Poland Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Keynote Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit,

Bardziej szczegółowo

Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.

Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Bardziej szczegółowo

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz

Bardziej szczegółowo

Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii

Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii Lek. med. Andrzej Kmieć Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład

Bardziej szczegółowo

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na

Bardziej szczegółowo

Effective Governance of Education at the Local Level

Effective Governance of Education at the Local Level Effective Governance of Education at the Local Level Opening presentation at joint Polish Ministry OECD conference April 16, 2012, Warsaw Mirosław Sielatycki Ministry of National Education Doskonalenie

Bardziej szczegółowo

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Jan Witkowski : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Project for exhibition photo graphic compositions typography colors Berlin London Paris Barcelona Vienna Prague Krakow Zakopane Jan Witkowski ARTIST FROM

Bardziej szczegółowo

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz Mgr Paweł Musiał Porównanie funkcjonowania podstawow-ych i specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego na przykładzie Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie Rozprawa

Bardziej szczegółowo

Urszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Urszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Urszula Coupland Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Bardziej szczegółowo

Investment expenditures of self-governement units in percentage of their total expenditure

Investment expenditures of self-governement units in percentage of their total expenditure CENTRAL STATISTICAL OFFICE STATISTICAL OFFICE IN KATOWICE Sustainable Development Indicators. Regional module More information: for substantive matters concerning: national indicators and those on the

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie Raportu o Romach i Travellers

Podsumowanie Raportu o Romach i Travellers Podsumowanie Raportu o Romach i Travellers 10-12 milionów Romów w Europie 6 milionów mieszkających w U E Irlandia Polska Republika Czeska Turcja Populacja społeczności romskiej w liczbach Irlandia Polska

Bardziej szczegółowo

Zestawienie czasów angielskich

Zestawienie czasów angielskich Zestawienie czasów angielskich Present Continuous I am, You are, She/ He/ It is, We/ You/ They are podmiot + operator + (czasownik główny + ing) + reszta I' m driving. operator + podmiot + (czasownik główny

Bardziej szczegółowo

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: wie, że czas present perfect

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11 Spectral Embedding + Clustering MOTIVATING EXAMPLE What can you say from this network? MOTIVATING EXAMPLE How about now? THOUGHT EXPERIMENT For each

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science Proposal of thesis topic for mgr in (MSE) programme 1 Topic: Monte Carlo Method used for a prognosis of a selected technological process 2 Supervisor: Dr in Małgorzata Langer 3 Auxiliary supervisor: 4

Bardziej szczegółowo

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND Ala ma kota is a network of non-public education preschools which are entered into the register of non-public schools and institutions of the Capital City of

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca

Bardziej szczegółowo

Determinants of unemployment of rural population in Poland

Determinants of unemployment of rural population in Poland Determinants of unemployment of rural population in Poland Dorota Kmieć IAMO Forum 2016 Rural Labor in Transition: Structural Change, Migration and Governance 22-24 June 2016 Halle, Germany 1 Plan 1. Introduction

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers 1 z 7 2015-05-14 18:32 Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers Tworzenie ankiety Udostępnianie

Bardziej szczegółowo

Analysis of environmental and socio-economic determinants affecting the incidence of vision impairment in the Jędrzejów County population

Analysis of environmental and socio-economic determinants affecting the incidence of vision impairment in the Jędrzejów County population Zawadzka Artykuły M i oryginalne wsp. Analiza czynników / original środowiskowych papers oraz uwarunkowań społeczno-ekonomicznych mających wpływ... 199 Analiza czynników środowiskowych oraz uwarunkowań

Bardziej szczegółowo

DOI: / /32/37

DOI: / /32/37 . 2015. 4 (32) 1:18 DOI: 10.17223/1998863 /32/37 -,,. - -. :,,,,., -, -.,.-.,.,.,. -., -,.,,., -, 70 80. (.,.,. ),, -,.,, -,, (1886 1980).,.,, (.,.,..), -, -,,,, ; -, - 346, -,.. :, -, -,,,,,.,,, -,,,

Bardziej szczegółowo

Instructions for student teams

Instructions for student teams The EduGIS Academy Use of ICT and GIS in teaching of the biology and geography subjects and environmental education (junior high-school and high school level) Instructions for student teams Additional

Bardziej szczegółowo

Węzły y gordyjskie Europy Forum Myśli Strategicznej Warszawa, 16 marca 2009 Dr hab. Krzysztof Rybiński Partner, Ernst & Young Adiunkt, Szkoła a Głowna G Handlowa Email: rybinski@rybinski.eu Blog: www.rybinski.eu

Bardziej szczegółowo

1945 (96,1%) backlinks currently link back. 1505 (74,4%) links bear full SEO value. 0 links are set up using embedded object

1945 (96,1%) backlinks currently link back. 1505 (74,4%) links bear full SEO value. 0 links are set up using embedded object Website Backlinks Analysis Report 2023 backlinks from 224 domains Report created: Jan 3, 2015 Website: http://wpisz.stronę.odbiorcy Compared with: 7 day(s) old Domain Statistics The domain seo.zgred.pl

Bardziej szczegółowo

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Imię i Nazwisko Kandydata/Kandydatki Proszę wstawić X w pole zgodnie z prawdą: Brak znajomości języka angielskiego Znam j. angielski (Proszę wypełnić poniższy

Bardziej szczegółowo

Etiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach

Etiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach lek. Anna Starostka-Tatar Etiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach 2009-2015 Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Beata Labuz-Roszak

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób

Bardziej szczegółowo

Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli

Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli Uniwersytet Medyczny w Lublinie lek. dent. Adriana Kleinert Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli polskich przebywających za granicą Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego)

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego) 112 Informator o egzaminie maturalnym z języka angielskiego od roku szkolnego 2014/2015 2.6.4. Część ustna. Przykładowe zestawy zadań Przykładowe pytania do rozmowy wstępnej Rozmowa wstępna (wyłącznie

Bardziej szczegółowo

PRESENT TENSES IN ENGLISH by

PRESENT TENSES IN ENGLISH by PRESENT TENSES IN ENGLISH by Present Tenses Present Continuous Zastosowanie Czasu Present Continuous używamy, gdy mówimy: o czynności, którą wykonujemy w momencie mówienia, o czynności, w trakcie wykonywania

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT

Bardziej szczegółowo

Direction of changes of physical activity in adolescents from Świętokrzyskie region against Poland-wide data

Direction of changes of physical activity in adolescents from Świętokrzyskie region against Poland-wide data 164 Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): 164-169 Direction of changes of physical activity in adolescents from Świętokrzyskie region against Poland-wide data Kierunki zmian aktywności fizycznej młodzieży w

Bardziej szczegółowo

Trend in drug use in Poland

Trend in drug use in Poland Prevalence and patterns of drug use among general population Indicator (GPS) Annual Expert Meeting 214 Trend in drug use in Poland Janusz Sierosławski Institute of Psychiatry i Neurology Warsaw Lisbon,

Bardziej szczegółowo

czynnikami ryzyka i chorobami układu sercowo-naczyniowego.

czynnikami ryzyka i chorobami układu sercowo-naczyniowego. LEK. ALICJA DUDZIK-PŁOCICA KATEDRA I KLINIKA KARDIOLOGII, NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO I CHORÓB WEWNĘTRZNYCH WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY KIEROWNIK KATEDRY I KLINIKI: PROF. MAREK KUCH Ocena użyteczności

Bardziej szczegółowo

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance Benefits Depending on your residency status (EU citizen or not) there are various benefits available to help you with costs of living. A8 nationals need to have been working for a year and be registered

Bardziej szczegółowo

Analysis of Movie Profitability STAT 469 IN CLASS ANALYSIS #2

Analysis of Movie Profitability STAT 469 IN CLASS ANALYSIS #2 Analysis of Movie Profitability STAT 469 IN CLASS ANALYSIS #2 aaaklnictzzjb9tgfmcnadpg7oy0lxa9edva9kkapdarhyk2k7gourinlwsweyzikuyiigvyleiv/cv767fpf/5crc1xt9va5mx7w3m/ecuqw1kuztpx/rl3/70h73/w4cog9dhhn3z62d6jzy+yzj766txpoir9nzszisjynetqr+rvlfvyoozu5xbybpsxb1wahul8phczdt2v4zgchb7uecwphlyigrgkjcyiflfyci0kxnmr4z6kw0jsokvot8isntpa3gbknlcufiv/h+hh+eur4fomd417rvtfjoit5pfju6yxiab2fmwk0y/feuybobqk+axnke8xzjjhfyd8kkpl9zdoddkazd5j6bzpemjb64smjb6vb4xmehysu08lsrszopxftlzee130jcb0zjxy7r5wa2f1s2off2+dyatrughnrtpkuprlcpu55zlxpss/yqe2eamjkcf0jye8w8yas0paf6t0t2i9stmcua+inbi2rt01tz22tubbqwidypvgz6piynkpobirkxgu54ibzoti4pkw2i5ow9lnuaoabhuxfxqhvnrj6w15tb3furnbm+scyxobjhr5pmj5j/w5ix9wsa2tlwx9alpshlunzjgnrwvqbpwzjl9wes+ptyn+ypy/jgskavtl8j0hz1djdhzwtpjbbvpr1zj7jpg6ve7zxfngj75zee0vmp9qm2uvgu/9zdofq6r+g8l4xctvo+v+xdrfr8oxiwutycu0qgyf8icuyvp/sixfi9zxe11vp6mrjjovpmxm6acrtbia+wjr9bevlgjwlz5xd3rfna9g06qytaoofk8olxbxc7xby2evqjmmk6pjvvzxmpbnct6+036xp5vdbrnbdqph8brlfn/n/khnfumhf6z1v7h/80yieukkd5j0un82t9mynxzmk0s/bzn4tacdziszdhwrl8x5ako8qp1n1zn0k6w2em0km9zj1i4yt1pt3xiprw85jmc2m1ut2geum6y6es2fwx6c+wlrpykblopbuj5nnr2byygfy5opllv4+jmm7s6u+tvhywbnb0kv2lt5th4xipmiij+y1toiyo7bo0d+vzvovjkp6aoejsubhj3qrp3fjd/m23pay8h218ibvx3nicofvd1xi86+kh6nb/b+hgsjp5+qwpurzlir15np66vmdehh6tyazdm1k/5ejtuvurgcqux6yc+qw/sbsaj7lkt4x9qmtp7euk6zbdedyuzu6ptsu2eeu3rxcz06uf6g8wyuveznhkbzynajbb7r7cbmla+jbtrst0ow2v6ntkwv8svnwqnu5pa3oxfeexf93739p93chq/fv+jr8r0d9brhpcxr2w88bvqbr41j6wvrb+u5dzjpvx+veoaxwptzp/8cen+xbg==

Bardziej szczegółowo

Structure of councilors in the legislative organs of local government units

Structure of councilors in the legislative organs of local government units CENTRAL STATISTICAL OFFICE STATISTICAL OFFICE IN KATOWICE Sustainable Development Indicators. Regional module More information: for substantive matters concerning: national indicators and those on the

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. Przyjęto dopuszczalny błąd statystyczny na poziomie p 0,05, p 0,01 oraz p 0,001.

STRESZCZENIE. Przyjęto dopuszczalny błąd statystyczny na poziomie p 0,05, p 0,01 oraz p 0,001. STRESZCZENIE Wstęp. Krótkowzroczność jest wadą układu optycznego, która w całej populacji wykazuje tendencję wzrostową w ostatnich 50 latach. Szacuje się, że do 2020 roku obejmie 1/3 populacji światowej

Bardziej szczegółowo

JĘZYK ANGIELSKI KARTA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ 6., 7. i 8.

JĘZYK ANGIELSKI KARTA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ 6., 7. i 8. JĘZYK NGILSKI KRT ROZWIĄZŃ ZŃ 6., 7. i 8. UZUPŁNI UZŃ KO UZNI PSL miejsce na naklejkę UZUPŁNI ZSPÓŁ NZORUJĄY Uprawnienia ucznia do: dostosowania kryteriów oceniania nieprzenoszenia zaznaczeń na kartę Poniżej

Bardziej szczegółowo

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE I.1. X Have a nice day! Y a) Good idea b) See you soon c) The same to you I.2. X: This is my new computer. Y: Wow! Can I have a look at the Internet? X: a) Thank you b) Go ahead c) Let me try I.3. X: What

Bardziej szczegółowo

Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku

Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku Juliusz and Maciej Zalewski eds. and A. D. Coleman et

Bardziej szczegółowo

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych

Bardziej szczegółowo

Probability definition

Probability definition Probability Probability definition Probability of an event P(A) denotes the frequency of it s occurrence in a long (infinite) series of repeats P( A) = A Ω Ω A 0 P It s s represented by a number in the

Bardziej szczegółowo

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2)

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Click here if your download doesn"t start automatically Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily

Bardziej szczegółowo

Employment. Number of employees employed on a contract of employment by gender in 2012. Company

Employment. Number of employees employed on a contract of employment by gender in 2012. Company Im not found /sites/eneacsr2012.mess-asp.com/themes/eneacsr2012/img/enea.jpg Employt Capital Group is one of the largest companies in the energy industry. Therefore it has an influence, as an employer,

Bardziej szczegółowo

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:

Bardziej szczegółowo

wskaźnik WHR. Ocenie poddano także skład ciała wykorzystując analizator składu ciała TANITA BC 554. Na podstawie uzyskanych wyników wysunięto

wskaźnik WHR. Ocenie poddano także skład ciała wykorzystując analizator składu ciała TANITA BC 554. Na podstawie uzyskanych wyników wysunięto STRESZCZENIE Nadwaga i otyłość stanowią globalny problem zdrowotny ze względu na skalę i powszechność jego występowania. Są problemem złożonym, obejmującym nie tylko aspekt medyczny, ale też odzwierciedlającym

Bardziej szczegółowo

STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI

STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI Wojciech Marcin Orzechowski STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI DEPRESYJNYMI DO LECZENIA TYCH ZABURZEŃ Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med.,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Virginia Evans Jenny Dooley

Spis treści. Virginia Evans Jenny Dooley pis treści chool... p. y things... p. ports... p. y home... p. 8 y family... p. 0 nimals... p. Free-time activities... p. 8 Food... p. Virginia vans Jenny ooley łownictwo ZZW chool like aths and nglish

Bardziej szczegółowo

Knovel Math: Jakość produktu

Knovel Math: Jakość produktu Knovel Math: Jakość produktu Knovel jest agregatorem materiałów pełnotekstowych dostępnych w formacie PDF i interaktywnym. Narzędzia interaktywne Knovel nie są stworzone wokół specjalnych algorytmów wymagających

Bardziej szczegółowo

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł)

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) Financial support for start-uppres Where to get money? - Equity - Credit - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) - only for unymployed people - the company must operate minimum

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI

OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 1055 1059 Aneta Kościołek 1, Magdalena Hartman 2, Katarzyna Spiołek 1, Justyna Kania 1, Katarzyna Pawłowska-Góral 1 OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES KATALOG 2016 CATALOGUE 2016 SPIS TREŚCI / INDEX WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD OGRÓD GARDEN PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE 31-38 21-30 4-20 SKRZYNKI BOXES 39-65 3 WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD 4 WYPOSAŻENIE

Bardziej szczegółowo

REGIONAL DIFFERENTIATION OF THE POWER OF AGRICULTURAL TRACTORS PURCHASED IN POLAND IN THE YEARS

REGIONAL DIFFERENTIATION OF THE POWER OF AGRICULTURAL TRACTORS PURCHASED IN POLAND IN THE YEARS Zbigniew BŁASZKIEWICZ, Artur SZYMCZAK 2, Dariusz SANIGÓRSKI 2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii, Instytut Inżynierii Biosystemów, ul. Wojska Polskiego 27, 6-637 Poznań,

Bardziej szczegółowo

Alicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska

Alicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO

Bardziej szczegółowo

Institutional Determinants of IncomeLevel Convergence in the European. Union: Are Institutions Responsible for Divergence Tendencies of Some

Institutional Determinants of IncomeLevel Convergence in the European. Union: Are Institutions Responsible for Divergence Tendencies of Some Institutional Determinants of IncomeLevel Convergence in the European Union: Are Institutions Responsible for Divergence Tendencies of Some Countries? Dr Mariusz Próchniak Katedra Ekonomii II, Szkoła Główna

Bardziej szczegółowo

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition)

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Piotr Maluskiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Miedzy

Bardziej szczegółowo