PROCEDURY POSTĘPOWANIA NAUCZYCIELI I PRACOWNIKÓW

Transkrypt

1 Zarządzenie Dyrektora Nr 11/2016 z dnia PROCEDURY POSTĘPOWANIA NAUCZYCIELI I PRACOWNIKÓW Zespołu Szkół Zawodowych Centrum Kształcenia Ustawicznego w Ornecie W SYTUACJACH TRUDNYCH I KRYZYSOWYCH Orneta 2016

2 Celem procedur jest: zwiększenie poziomu bezpieczeństwa uczniów w szkole poprzez: wdrażanie zasad postępowania warunkujących bezpieczeństwo uczniów i pracowników szkoły, usystematyzowanie zasad postępowania wobec uczniów, zwiększenie kontroli nad osobami wchodzącymi na teren szkoły, zapewnienie sprawnej organizacji pracy oraz przepływu informacji pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo na terenie szkoły. Procedury dotyczą: kadry zarządzającej, nauczycieli, rodziców (prawnych opiekunów) uczniów, uczniów, pracowników administracji i obsługi Zasady ogólne 1. Postępowanie w sytuacjach kryzysowych z udziałem ucznia, powinno być prowadzone w możliwie najszybszym czasie i przy zapewnieniu bezpieczeństwa psychofizycznego ucznia. 2. Uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie) mają prawo do pełnej informacji o sytuacji i podjętych przez szkołę działaniach ich dotyczących. 3. Osobą odpowiedzialną na terenie szkoły za respektowania praw ucznia jest Dyrektor Szkoły. 4. Uczniowie wykraczający poza normy i zasady zachowania akceptowane w szkole ponoszą sankcje przewidziane w Statucie Szkoły. 1

3 1. Procedura postępowania w przypadku uzyskania informacji o uczniu zagrożonym demoralizacją. 1. Przekazanie uzyskanej informacji wychowawcy klasy. 2. Wychowawca informuje o tym fakcie pedagoga szkolnego i wspólnie planują odpowiednie działania wobec ucznia. 3. Wezwanie przez wychowawcę do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia, przekazanie im uzyskanej informacji. Rozmowa z rodzicami (prawnymi opiekunami) i uczniem w obecności pedagoga. 4. Zobowiązanie ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców (prawnych opiekunów) zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. Zaproponowanie profesjonalnej pomocy, ze skierowaniem do specjalistycznej placówki włącznie. 5. Jeżeli rodzice (prawni opiekunowie) odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, pedagog szkolny w porozumieniu z dyrektorem szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję. 6. Podobnie w sytuacji, gdy szkoła wykorzystała wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami / prawnymi opiekunami, rozmowa z uczniem, spotkania z pedagogiem), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, pedagog szkolny w porozumieniu z dyrektorem szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. 2. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, ze na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub innych środków psychoaktywnych. 1. Odizolowanie przez nauczyciela podejrzanego ucznia od reszty klasy i zapewnienie mu bezpieczeństwa. 2. Powiadomienie o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy i pedagoga, sporządza notatkę służbową. 3. Powiadomienie o fakcie dyrektora szkoły, który wzywa rodziców (prawnych opiekunów) i policję w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia oraz ewentualnego udzielenia pomocy medycznej. 2

4 4. W przypadku niemożności skontaktowania się z rodzicami (opiekunami prawnymi), uczeń pozostaje pod opieką pielęgniarki, pedagoga szkolnego lub innego pracownika szkoły do końca urzędowania sekretariatu. 5. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji policji. 3. Procedura postępowania w przypadku podejrzenia, że uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub innych środków psychoaktywnych podczas wycieczki. 1. Nauczyciel odizolowuje ucznia od reszty uczniów - będących uczestnikami wycieczki, ale ze względu na bezpieczeństwo pozostawia go pod opieką osoby dorosłej. 2. W razie potrzeby wzywa pomoc medyczną. 3. Kierownik wycieczki powiadamia dyrektora szkoły i rodziców (prawnych opiekunów) ucznia o zaistniałej sytuacji. 4. Jeżeli uczeń jest agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób, kierownik wycieczki wzywa policję. 5. Rodzice (prawni opiekunowie) są zobowiązani do odbioru dziecka zgodnie z podpisaną wcześniej deklaracją. 6. Gdy rodzic (prawny opiekun) odmówi odebrania dziecka, lub przybędzie po dziecko w stanie nietrzeźwym o przewiezieniu ucznia do placówki służby zdrowia lub przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia, w porozumieniu z kierownikiem wycieczki. 7. Zdarzenie zostaje udokumentowane przez kierownika wycieczki poprzez sporządzenie notatki służbowej. 8. W przypadku braku kontaktu z rodzicem (prawnym opiekunem) bezzwłocznie powiadamia się policję. 4. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk. 1. Nauczyciel, zachowując środki ostrożności, zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych), ustalić do kogo należy znaleziona substancja. 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły i pedagoga, którzy wzywają policję. 3

5 3. Po przyjeździe policji nauczyciel niezwłocznie przekazuje funkcjonariuszom zabezpieczoną substancję i informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 4. Nauczyciel dokumentuje zdarzenie, sporządzając notatkę służbową. 5. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie niebezpieczne narzędzia, przedmioty lub substancję przypominającą narkotyk. 1. Nauczyciel, w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor) ma prawo żądać: aby uczeń przekazał mu niebezpieczny przedmiot lub substancję, pokazał zawartość torby szkolnej, kieszeni oraz zabezpiecza otrzymane przedmioty. 2. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 3. Nauczyciel wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) i po ich przybyciu, jeżeli jest to prawnie możliwe, oddaje przedmiot i sporządza notatkę służbową. 4. W przypadku, gdy uczeń odmawia przekazania niebezpiecznego przedmiotu lub substancji, dyrektor lub wychowawca wzywa natychmiast rodziców (prawnych opiekunów) i policję. 5. W przypadku, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że jest to substancja psychoaktywna, pedagog lub wychowawca wzywa policję i rodziców (prawnych opiekunów) ucznia. 6. Procedura postępowania z uczniem sprawiającym trudności wychowawcze. 1. Wychowawca po pojawieniu się trudności wychowawczych z uczniem przeprowadza ponowną, wnikliwą diagnozę sytuacji szkolnej i rodzinnej ucznia. 2. Następnie podejmuje działania zmierzające do eliminacji trudności i rozwiązania jego problemów szkolnych ucznia: we współpracy z pedagogiem przeprowadza diagnozę problemów wychowawczych i emocjonalnych ucznia oraz planuje tok postępowania z wychowankiem, informuje rodziców (prawnych opiekunów) dziecka o istniejących trudnościach i zapoznaje ich z działaniami jakie zostaną podjęte w szkole w stosunku do ucznia, jednocześnie zobowiązując rodziców (prawnych opiekunów) do rzetelnej współpracy, 4

6 w przypadku utrzymujących się trudności z uczniem, nauczyciel inicjuje spotkania z członkami zespołu wychowawczego i zespołu nauczycieli uczących w danej klasie, celem uzyskania pomocy i wsparcia w przezwyciężaniu problemów wychowawczych, po przeanalizowaniu sytuacji wychowawca może zasugerować przeprowadzenie badań psychologicznych lub psychiatrycznych, rzetelnie informując rodzica (prawnego opiekuna) o znaczeniu opinii w dalszej edukacji ucznia, na spotkaniu Rady Pedagogicznej lub zespołu nauczycieli uczących w klasie, wychowawca szczegółowo zapoznaje grono nauczycielskie z zaistniałym problemem, przedstawia dotychczasowe działania oraz stan faktyczny na dany dzień. Rada Pedagogiczna ustala dalszy tok postępowania z uczniem. 3. W stosunku do ucznia, którego postępowanie nie ulega poprawie mimo podjętych działań, pedagog szkolny w porozumieniu z dyrektorem szkoły zawiadamia Sąd Rodzinny. 4. W przypadku, gdy Sąd Rodzinny zastosował środek zaradczy wobec ucznia w postaci nadzoru kuratorskiego, o zachowaniu ucznia na bieżąco informowany jest kurator. 7. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia faktu kradzieży na terenie szkoły. 1. Nauczyciel po otrzymaniu informacji od ucznia o kradzieży, przeprowadza z poszkodowanym i świadkami rozmowę w celu ustalenia okoliczności zdarzenia. 2. Nauczyciel podejmuje działania zmierzające do ustalenia sprawcy kradzieży i zwrotu skradzionego mienia poszkodowanemu, z wyłączeniem jednak przeszukania domniemanego sprawcy. 3. Nauczyciel, który podjął wstępną interwencję, przekazuje informację o zdarzeniu wychowawcy klasy poszkodowanego i sprawcy oraz pedagogowi szkolnemu, sporządza notatkę służbową. 4. Wychowawca lub pedagog, jeżeli istnieje taka konieczność, kontynuują wyjaśnianie okoliczności zdarzenia, przeprowadzają rozmowy z poszkodowanym, sprawcą (jeżeli udało się go ustalić), świadkami. 5. Wychowawca wspólnie z pedagogiem przeprowadza rozmowę ze sprawcą zdarzenia (jeżeli udało się jego ustalić) oraz jego rodzicami (opiekunami prawnymi). Rozmowa 5

7 obejmuje informacje o ustalonych okolicznościach zdarzenia, ustalenie formy i terminu zwrotu skradzionego mienia, sposobu ukarania sprawcy. 6. Wychowawca wspólnie z pedagogiem przeprowadzają rozmowę z poszkodowanym i jego rodzicami (opiekunami prawnymi) przekazując ustalenia podjęte podczas spotkania ze sprawcą i jego rodzicami (opiekunami prawnymi). 7. W uzasadnionym przypadku pedagog i wychowawca w porozumieniu z dyrektorem szkoły podejmują decyzję o zawiadomieniu policji. O tym fakcie informuje rodziców (prawnych opiekunów) poszkodowanego i sprawcy. 8. Procedura postępowania w przypadku uszkodzenia lub zniszczenia mienia szkolnego przez ucznia. 1. Nauczyciel lub inny pracownik szkoły będący świadkiem zdarzenia podejmuje interwencję mającą na celu powstrzymanie dalszych działań sprawców, a następnie powiadamia wychowawcę lub pedagoga szkolnego, sporządza notatkę służbową. 2. W przypadku nieznanego sprawcy, osoba stwierdzająca uszkodzenie mienia ustala podstawowe okoliczności zdarzenia, a następnie informuje pedagoga szkolnego lub dyrektora. 3. Wychowawca, a w przypadku jego nieobecności pedagog przeprowadza rozmowę dyscyplinującą ze sprawcą zdarzenia, ustala sposób jego ukarania. 4. Wychowawca lub pedagog informuje o zdarzeniu rodziców (opiekunów prawnych) sprawcy i wspólnie ustalają sposób i termin naprawienia szkody. 5. W przypadku stwierdzenia dużej szkody, pedagog w porozumieniu z dyrektorem szkoły, podejmuje decyzję o zawiadomieniu policji. 9. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia faktu przemocy rówieśniczej na terenie szkoły. Za przejawy przemocy uznaje się : 1. Przemoc fizyczną szarpanie, popychanie, kopanie, pobicia, świadome i celowe bójki; 2. Przemoc psychiczną wyzywanie, obrażanie, prześladowanie, namawianie innych do wyrządzania przykrości danemu uczniowi bądź grupie uczniów, szantażowanie, zastraszanie, izolowanie, ignorowanie. 6

8 3. Osoba, która stwierdziła fakt przemocy zgłasza go wychowawcy poszkodowanego i sprawcy przemocy oraz pedagogowi (w zależności od dyspozycyjności), a w wyjątkowych sytuacjach dyrektorowi szkoły. 4. W przypadku przemocy fizycznej z uszkodzeniem ciała uczniowi udzielona jest pierwsza pomoc, a w razie konieczności pomoc lekarska. 5. W/w nauczyciele przeprowadzają z uczniami rozmowę mającą na celu ustalenie przyczyn i okoliczności zaistnienia faktu, rozpoznania skali zjawiska, możliwości pozytywnego rozwiązania problemu, poinformowanie uczniów o prawnych i społecznych konsekwencjach zajścia. 6. Pedagog szkolny spisuje notatkę z przeprowadzonej rozmowy, a wychowawcy zawiadamiają rodziców (prawnych opiekunów) uczniów o zaistniałym fakcie, ustalają termin wizyty w szkole. 7. Jeżeli zdarzenie miało charakter incydentalny i obie strony wyrażają chęć współpracy wychowawcy wraz z pedagogiem opracowują kontrakt regulujący relacje pomiędzy stronami konfliktu, a sprawca zostaje ukarany pisemnym upomnieniem wychowawcy klasy skierowanym, do ucznia oraz jego rodzica (prawnego opiekuna). 8. Jeżeli zdarzenie powtarza się, doszło do naruszenia godności ucznia, jego nietykalności cielesnej lub zachodzi podejrzenie czynu karalnego, dyrektor szkoły wysyła zawiadomienie do Sądu Rejonowego - Wydział Rodzinny i Nieletnich. 10. Procedura postępowania w przypadku naruszenia godności osobistej pracownika szkoły. 1. W przypadku naruszenia godności osobistej nauczyciel lub innego pracownika, poszkodowany informuje o zdarzeniu pedagoga lub dyrektora szkoły i sporządza notatkę opisującą zdarzenie. 2. Pedagog ustala przebieg zajścia i świadków zdarzenia, przeprowadza z nimi rozmowę. 3. Pedagog wzywa do szkoły rodziców (opiekunów prawnych) ucznia, informuje o zdarzeniu i dalszym postępowaniu wobec ucznia. 4. Zawiadomienie policji odbywa się na wniosek poszkodowanego pracownika szkoły (nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks karny Dz.U.Nr 88, poz.553, z późn. zm.). 7

9 5. W sytuacji wyjątkowej (zagrożenia życia, nieobecności dyrektora lub pedagoga) nauczyciel/pracownik szkoły zawiadamia niezwłocznie o zdarzeniu policję. 11. Procedura postępowania wobec sprawcy/ofiary cyberprzemocy. 1. W przypadku ujawnienia cyberprzemocy wychowawca we współpracy z pedagogiem szkolnym ustala okoliczności zdarzenia (rodzaj materiału, sposoby rozpowszechniania, sprawcę, świadków zdarzenia) i zabezpiecza dowody. 2. Wychowawca z pedagogiem analizują zdarzenie i podejmują stosowne działania: przerwanie aktu cybeprzemocy poprzez zawiadomienie administratora serwisu w celu usunięcia materiału, poinformowanie rodziców (prawnych opiekunów) uczniów zaangażowanych w tę sytuację, powiadomienie policji o cyberprzemocy, udzielenie wsparcia ofierze cyberprzemocy przy współpracy z jego rodzicami (prawnymi opiekunami), wyciągniecie konsekwencji wobec sprawcy cyberprzemocy. 3. Wychowawca dokumentuje zdarzenie, sporządza notatkę służbową i monitoruje sytuację ucznia - ofiary przemocy. 4. Wychowawca i pedagog wdrażają odpowiednie działania profilaktyczne w klasie, w której wystąpiło zjawisko cyberprzemocy. 12. Postępowanie w przypadku uzyskania informacji, że uczeń podjął próbę samobójczą. Po powzięciu informacji, że uczeń podjął próbę samobójczą dyrektor szkoły, wychowawca, pedagog szkolny podejmują następujące działania: 1. Jeśli próba samobójcza ma miejsce w szkole, wychowawca (nauczyciel, pracownik) powiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły, a ten rodzica /opiekuna prawnego. 2. Wzywają pogotowie ratunkowe, informując dyspozytora o zdarzeniu. 3. Dyrektor szkoły, pedagog szkolny lub wychowawca dokonują oceny sytuacji i przeprowadzają rozmowę wspierającą z rodzicami (prawnymi opiekunami) oraz przekazują informacje dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 8

10 4. Jeśli próba samobójcza ma miejsce w domu, a rodzic (prawny opiekun) poinformował o zajściu szkołę, dyrektor szkoły, pedagog przekazuje rodzicom (prawnym opiekunom) informacje dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 5. O próbie samobójczej dyrektor informuje Radę Pedagogiczną, pod rygorem tajemnicy, w celu podjęcia wspólnych działań oraz obserwacji zachowania ucznia po jego powrocie do szkoły przez wszystkich nauczycieli. 6. Pedagog szkolny planuje dalsze działania mające na celu zapewnienie uczniowi bezpieczeństwa w szkole, atmosfery życzliwości i wsparcia oraz przekazuje rodzicom (prawnym opiekunom) informacje o możliwościach uzyskania pomocy psychologiczno-pedagogicznej poza szkołą. 7. W przypadku śmierci ucznia w wyniku samobójstwa dyrektor szkoły informuje organ prowadzący i nadzorujący szkołę o zaistniałej sytuacji. 8. Pedagog szkolny oraz wychowawcy udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej innym uczniom szkoły (przede wszystkim grupie klasowej). 13. Procedura postępowania w sytuacji gdy uczennica jest w ciąży 1. Wobec uczennicy w ciąży zespół w składzie: dyrektor, wychowawca, nauczyciele przedmiotowi w porozumieniu z rodzicami (prawnymi opiekunami) przygotowują program pomocy niezbędnej do uzyskania sukcesu edukacyjnego. 2. Uczennica może korzystać z następujących form pomocy: 1) dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości psychofizycznych i sytuacji pozaszkolnej uczennicy, 2) indywidualnych konsultacji przedmiotowych, 3) indywidualizacji toku nauczania i oceniania wiadomości, 4) dodatkowych egzaminów klasyfikacyjnych bądź poprawkowych w terminie dogodnym dla uczennicy /nie później niż 6 miesięcy od pierwszego ustalonego terminu/. 3. Pedagog szkolny przygotowuje plan wsparcia psychologicznego uczennicy do wspólnej realizacji z jej rodzicami (prawnymi opiekunami) i nauczycielami przedmiotowymi. 4. W razie potrzeby szkoła podejmuje kroki w celu wsparcia materialnego uczennicy /m.in. współpraca z MOPS-em, instytucjami charytatywnymi, sponsorami/. 9

11 14. Znalezienie na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych substancji lub przedmiotów niebezpiecznych 1. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom /np. stosując ewakuację/ uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać policję Tel. 997 lub Procedura postępowania w przypadku przyniesienia przez ucznia papierosów lub ich palenie na terenie szkoły 1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog szkolny, itd.) ma prawo zażądać, aby uczeń przekazał mu papierosy, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży). Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonywać czynności przeszukania odzieży, ani teczki ucznia jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. Odmowa okazania torby wymaga zawiadomienia rodziców (prawnych opiekunów) przez wychowawcę o uzyskanej informacji na temat palenia papierosów. 2. W przypadku znalezienia papierosów nauczyciel zabezpiecza je. 3. Przeprowadza rozmowę wstępną z uczniem (nauczyciel interweniujący), przekazuje sprawę wychowawcy klasowemu. 4. Wychowawca rozmawia z uczniem o zdarzeniu. 5. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im informację o paleniu papierosów przez dziecko. Przeprowadza rozmowę z uczniem w ich obecności. Zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców (prawnych opiekunów) zaś bezwzględnie do szczegółowego nadzoru nad dzieckiem. Sporządza notatkę o zaistniałym incydencie, którą podpisuje rodzic (prawny opiekun) dziecka. 6. W przypadku nasilenia się zjawiska u jednego lub grupy uczniów, wychowawca powiadamia pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły. 7. Wychowawca obniża zachowanie w oparciu o przyjęte w WZO kryteria. 16. Procedury postępowania, gdy uczeń przejawia problemy zdrowotne 1. Nauczyciel zgłasza pielęgniarce szkolnej fakt dolegliwości zdrowotnych ucznia. 10

12 2. Pielęgniarka udziela pierwszej pomocy, notuje podjęte czynności w zeszycie interwencji doraźnych. 3. W przypadku zagrożenia życia wzywa pogotowie ratunkowe i sporządza notatkę służbową z przebiegu udzielania pierwszej pomocy. 4. W każdym przypadku informuje rodziców (prawnych opiekunów) o podjętych czynnościach. 5. Obowiązek zajęcia się dzieckiem do czasu kontaktu z rodzicami (prawnymi opiekunami) leży w gestii wychowawcy lub pedagoga szkolnego. 17. Procedury postępowania, gdy uczeń przejawia problemy zdrowotne w przypadku nieobecności pielęgniarki szkolnej 1. Nauczyciel zgłasza wychowawcy lub dyrekcji szkoły fakt dolegliwości zdrowotnych ucznia. 2. Wychowawca lub dyrektor szkoły zabiera ucznia z klasy i w miarę możliwości udziela pierwszej pomocy. 3. Dyrektor szkoły niezwłocznie powiadamia rodziców (prawnych opiekunów) o zaistniałej sytuacji. Rodzic (prawny opiekun) ma obowiązek natychmiastowego odebrania dziecka ze szkoły. 4. W przypadku braku kontaktu z rodzicem (prawnym opiekunem), gdy nie ma zagrożenia życia i zdrowia dziecka, uczeń pozostaje w szkole pod opieką nauczyciela lub wychowawcy (klasa, biblioteka, świetlica) do momentu przybycia w/w. 5. W sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia dziecka dyrektor szkoły niezwłocznie wzywa pogotowie i powiadamia rodziców (prawnych opiekunów) w sytuacji braku rodzica (prawnego opiekuna) towarzyszy dziecku wyznaczony przez dyrektora nauczyciel, pracownik szkoły. 11