ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA do 30 LISTOPADA klasa 6. rz czy ż

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA do 30 LISTOPADA klasa 6. rz czy ż"

Bronisława Lewandowska
5 lat temu
Przeglądów:

1 ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA do 30 LISTOPADA klasa 6 rz czy ż Wymienia się na r w wyrazach pokrewnych lub innych formach tego wyrazu (także w innych językach słowiańskich), np.: marzec marca, dworzec dworca, parzysty - para Po: b, p, d, t, g, k,ch, j, w, np.: brzemię, przygniatać, drzemka, trzmiel, krzyżówka, chrzest, ujrzeć, wrzenie. Wymienia się na g, ź, z, s,dz, dź, d, h, np. ; potężny potęga, mosiężny mosiądz, drużyna druh, Sapieha Sapieżyna, grożę groźba, przerażenie przerazić, wyżej wysoko. Wyjątki: Pszczyna, pszczoła, pszenica, bukszpan, kształt, kszyk (nazwa ptaka), wszystko, wszędzie. W zakończeniach: -arz(nazw wykonawców czynności lub wyrazów łac. poch.), np.: piekarz, weterynarz; -erz (nazw wykonawców czynności lub rzecz. r. m.), np.: kuśnierz, kołnierz; W przyrostkach: -mierz, -mistrz, np.: amperomierz, sztukmistrz. W zakończeniach: -aż, np.: sabotaż, podaż, montaż, (rzecz. r. żeń. lub franc. poch.); -eż, np.: młodzież, odzież, papież, (rzecz. r. żeń. lub zapożyczonych). W przyrostkach: -yż, -iż; -żar, -żur, -żer, -żerka; -żka, -żca, -żnica; W partykułach:-że, -ż, np.: także, otóż. W wyrazach nieobjaśnionych ( do zapamiętania) np.: porzeczka, korzyść, Murzyn, itd... W wyrazach nieobjaśnionych ( do zapamiętania), np.: życie, żaden, żal, itd... 1

2 Oto słowniczek z wyrazami nieobjaśnionymi (do zapamiętania), w których pisze się rz : I. Jarzębina, wierzba, korzeń, rzęsisty, uderzyć, burza, obwarzanek, rzodkiew, orzech, porządek, rzęzić, odkurzacz. II. Rzadko, rzęsa, rzeźba twarzy, Rzesza, rzewny, rzępolenie, Rzymianin, pierzchnąć, towarzysz, wierzchowiec, tarzać się, rzemień. III. Rząd, narzędzia, pogorzelec, jarzyna, porzeczka, korzyść, Rzeszów, Chorzów, Zgierz, Chorzele, Węgorzewo, rzeka Orzyc. IV. Murzyn, rzucić, jarzmo, zmierzch, urząd, narzeczony, Grzegorz, rzeczywiście, spichrz, tchórz, świerzb, mrzonka, rzeźwić, Węgorzewo. V. Rzezimieszek, rzetelna Katarzyna, rzepak, rzekomo, kurz, rzekotka, zadzierzgnąć, wierzgać, urzynać. Nigdzie tutaj Ż nie spotkasz! 1. Uzupełnij tekst z lukami. Wpisz rz, ż, stosując się do poznanych zasad ortograficznych. W miarę potrzeby skorzystaj ze słownika ortograficznego. Filip ma du e zmartwienie. Po yczył od G ego aksią kę i obiecał oddać ją w ciągu tygodnia. Mija ju t eci tydzień i kolega ąda zwrotu ksią ki, ale Filip nie mo e jej znaleźć. P eszukał wszystkie półki, szafy i ró ne zakamarki. Na pró no, nigdzie jej nie ma. P ecie nie wyniósł ksią ki z domu, ani nikomu nie po yczył! Je eli jej nie znajdzie, będzie musiał odkupić inną. Wcią nie mógł zrozumieć, co się mogło z nią stać. Ewa za artowała, że musi iść do wró ki. Mo e ona pomo e. Filip cię ko westchnął. Ale có to? Spod materacyka Lejka wystaje jakaś kartka. Ale to zagubiona ksią ka! Kto ją tam poło ył? Czy by Lejek czytał? Pies nieśmiało merda ogonem, prosząc o p ebaczenie. Jeszcze nie zdą ył jej przeczytać, a jest taka ciekawa! P ygody Ferdynanda Wspaniałego to pasjonująca lektura. 2

3 2. Do podanych wyrazów dopisz wyrazy pokrewne lub takie ich formy, w których rz wymienia się na r. Podkreśl wymieniające się litery. potę...ny-... wzgó...e-... nó...ka-... rozdro...e-... dwo...ec-... gospoda leka pa...ysty-... pie...e-... ku...y-... wa...yć-... ul...yć-... ostro...nie-... sta...ec-... pienią...ek-... dru...yna-... wata...ka-... ka...ę-... bie...e-... poka...ę-... któ...y-... wo...ę-... obra...ać-... bli...ej Na podstawie trzech wyrazów skojarz, o jakie słowo chodzi. Rozwiązaniem są wyrazy, w których piszemy ż. rana opatrunek opaska. głowa kościół Jan Paweł II... podroż walizka ubrania.. sweter kurtka spodnie.. 4.Do podanych wyrazów dopisz wyrazy uzasadniające pisownię ż. Podkreśl wymieniające się litery. dostrzeżenie - dostrzegać drużyna -... koleżka -... móżdżek -... dłużej -... wyposażyć -... spieniężyć -... mażę -... księża -... odjeżdżać -... możesz -... skażenie -... bliżej -... potężny -. każecie -. leżeć Utwórz stopień wyższy i najwyższy przymiotników. Podkreśl sz po spółgłoskach. miły - milszy, najmilszy bogaty -...,... głupi -...,... mądry -...,... gładki -...,... krótki -...,... lekki -...,... biedny -...,... dobry -...,... łaskawy -...,... okrągły -...,... 3

4 6. Podane wyrazy wpisz do odpowiednich rubryk tabelki. Podkreśl spółgłoski,po których piszemy rz. przemówienie, krzepki, brzydki, wrzeć, brzmieć, chrzanowy, chrzęst, grzęda, spojrzenie, grzeczny, brzoza, drzwi, przepiórka, wrzesień, przekora, ujrzeć, trzymać, dojrzały, chrzęścić, chrzest, brzemienny, nadbrzeżny, grzmieć, chrzcić, przytulny, wytrzymały, krzyczeć, wrzucać, krzyżowy, przytulić Rzeczownik-kto?,co? Czasownik-co robi? Przymiotnik-jaki?,jaka?jakie? przemówienie 7. Utwórz od niżej podanych wyrazów nazwy wykonawców czynności, zajęć, zawodów. Podkreśl końcówki; -arz, -erz. kwestować - kwestarz marynarka -... łgać -... zioło -... murować -... malować -... paść -... piec -... łyżwy -... pszczoła -... pisać -... rzeźbić -... sekretarzować -... kucharzyć -... drukować -... żeglować Podane przysłowia uzupełnij wyrazami zawierającymi rz, ż lub sz. Kuj.., póki gorące. Dobry zwyczaj nie.... w stół, a.. się odezwą. Kto późno., ten sam sobie szkodzi. Śmierć i.. od Boga.. 4

5 Daj, ona siędę.. nauki.., lecz owoc słodki. Jaka.., taki cierń; jakie., taka śmierć. Głową muru nie. Na pochyłe.. kozy skaczą. Gdzie głowa.., tam człowiek nie błądzi.. jest jawny gniew.. zmyślona II Interpunkcja Zapamiętaj! Z zdaniu pojedynczym (ma jedno orzeczenie), przecinek stawiamy pomiędzy takimi samymi częściami zdania wówczas, jeśli nie są one połączone spójnikiem. Przecinek stawiamy przed spójnikami: ale, lecz, jednak, a, więc, toteż, dlatego. Przecinek stawiamy przed: że, który Przecinka nie stawiamy przed:ani, ni, i, oraz, albo, lub, czy, bądź z wyjątkiem sytuacji, kiedy ten sam spójnik powtórzy się w tym samym zdaniu. Np.: Marek ma lekcje angielskiego we wtorki, czwartki i piątki. Na wyspie spotykało się czworo dzieci: Ula, Pestka, Marian, Julek. W dom u nie było ani cukru, ani mleka, ani chleba. Mama kupiła w biedronce wszystko cukier i chleb, i mleko, i masło. Ćwiczenie 1. Uzupełnij tabelę wiadomościami o znakach przestankowych. W puste miejsca wpisz odpowiednie słowa lub znaki. Symbol Nazwa Funkcja Najczęściej kończy zdania oznajmujące Oddziela równorzędne części w zadaniu, pojawia się przed niektórymi spójnikami : Poprzedza wyliczenie lub cytat Oddziela cytat Wskazuje na silne uczucia (gniew, radość), nakazuje podniesienie głosu Oznacza pytanie 5

6 ( ) Oddziela uzupełnienie, które wprowadza dodatkowe informacje wielokropek Oznacza niedokończoną wypowiedź Ćwiczenie 2. Wstaw brakujące przecinki. Marek malował albo obrazy albo ściany. Nie wiedziałem że trzeba wykonać wszystkie zadania. Opisałam ten obraz który mi się najbardziej podobał. W Święto Niepodległości braliśmy udział w śpiewaniu pieśni i w marszu i w wieczornym koncercie. 6

Podobne dokumenty

ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA od 29 października do 23 listopada rz czy ż

ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA od 29 października do 23 listopada rz czy ż Wymienia się na r w wyrazach pokrewnych lub innych formach tego wyrazu (także w innych językach słowiańskich), np.: marzec