Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

Transkrypt

1 Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych (kształcenie ogólne). Przedmiot: Fizyka Zakres: Podstawowy

2 ASTRONOMIA I GRAWITACJA ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca podaje definicję roku porównuje rozmiary i odległości we rozwiązuje zadania związane posługuje się informacjami uzyskuje wyniki pomiarów świetlnego Wszechświecie (galaktyki, gwiazdy, z przedstawianiem obiektów dotyczącymi budowy zbliżone do ideału opisuje budowę Galaktyki i planety, bardzo dużych i bardzo Galaktyki pochodzącymi z wykazuje szczególną miejsce Układu Słonecznego w Galaktyce ciała makroskopowe, organizmy, cząsteczki, małych w odpowiedniej skali planuje proste obserwacje analizy przeczytanych tekstów (w dociekliwość poznawczą jako eksperymentator wskazuje czynniki istotne i atomy, jądra atomowe) astronomiczne, wybiera tym popularnonaukowych, proponuje alternatywne nieistotne dla wyniku posługuje się pojęciem roku świetlnego właściwe narzędzia lub zamieszczonych w Internecie) metody badawcze obserwacji opisuje przebieg i wynik przyrządy odnajduje na niebie gwiazdy, wyciąga wnioski świadczące wyjaśnia założenia teorii heliocentrycznej Mikołaja przeprowadzonej obserwacji, wyjaśnia rolę użytych narzędzi lub przyrządów opisuje i porównuje budowę planet Układu Słonecznego gwiazdozbiory i planety, posługując się mapą o szczególnie głębokim rozumieniu istoty sprawy Kopernika wyjaśnia ruch gwiazd na niebie za wymienia i charakteryzuje nieba (obrotową lub wyprowadza wzór na drugą opisuje miejsce Układu pomocą ruchu obrotowego Ziemi inne obiekty Układu komputerową) prędkość kosmiczną Słonecznego w Galaktyce i wymienia nazwy i podstawowe Słonecznego (księżyce planet, wyjaśnia obserwowany na prawidłowo opisuje ruch ciał miejsce Ziemi w Układzie Słonecznym wyjaśnia, dlaczego zawsze własności planet Układu Słonecznego i porządkuje je według odległości od planety karłowate, planetoidy, komety) określa, w której fazie niebie ruch planet wśród gwiazd jako złożenie ruchów obiegowych: Ziemi i w Układzie Słonecznym w zależności od ich prędkości początkowych widzimy tę samą stronę Słońca Księżyca możemy obserwowanej planety samodzielnie kojarzy fakty z Księżyca wskazuje różnice miedzy planetami obserwować zaćmienie wyjaśnia, dlaczego Galaktyka różnych działów fizyki opisuje gwiazdy jako typu Ziemi (Merkury, Wenus, Ziemia i Słońca, a w której widziana jest z Ziemi w samodzielnie rozwiązuje naturalne źródła światła Mars) a Księżyca, i dlaczego nie postaci smugi na nocnym zadania szczególnie trudne opisuje Słońce jako jedną z planetami olbrzymimi (Jowisz, Saturn, następują one w każdej pełni i niebie Przygotowuje szczególnie gwiazd, a Galaktykę (Drogę Uran i Neptun) w każdym nowiu opisuje doświadczenie interesujący referat, Mleczną) jako jedną rozwiązuje proste zadania związane z wyjaśnia, dlaczego typowy Cavendisha prezentację, makietę i omawia z wielu galaktyk we budową Układu Słonecznego mieszkaniec Ziemi częściej wyjaśnia wpływ siły je z pamięci Wszechświecie opisuje warunki panujące na Księżycu, obserwuje zaćmienia grawitacji na ruch ciał opisuje przebieg i wynik wyjaśnia przyczynę występowania faz i Księżyca niż zaćmienia w układzie podwójnym

3 przeprowadzonego zaćmień Księżyca Słońca rozwiązuje złożone zadania doświadczenia, wyjaśnia rolę wyjaśnia, na czym polega zjawisko oblicza odległość do gwiazdy obliczeniowe, korzystając: użytych przyrządów, paralaksy (w parsekach) na podstawie ze wzoru na siłę grawitacji, wykonuje schematyczny opisuje zasadę pomiaru odległości jej kąta paralaksy ze wzoru na pierwszą rysunek dzielącej Ziemię od Księżyca i planet posługuje się jednostkami: prędkość kosmiczną, obrazujący układ opartą na rok z III prawa Keplera, doświadczalny paralaksie i zasadę pomiaru odległości świetlny, jednostka związane z przeciążeniem i podaje przykłady ruchu od najbliższych gwiazd opartą na astronomiczna niedociążeniem w układzie krzywoliniowego, paralaksie wykonuje doświadczenia odniesienia poruszającym się szczególnie ruchu rocznej wykazujące, że prędkość w przyspieszeniem jednostajnego po okręgu przedstawia graficznie zasadę ruchu krzywoliniowym skierowanym w górę lub w opisuje ruch jednostajnego po wyznaczania odległości za pomocą skierowana jest stycznie do dół okręgu, paralaks geocentrycznej i toru pochodzącymi z analizy posługując się pojęciem siły heliocetrycznej planuje doświadczenie dośrodkowej, zaznacza na przedstawia graficznie wektor związane z badaniem cech tym rysunku kierunek i zwrot siły prędkości w ruchu prostoliniowym i siły dośrodkowej popularnonaukowych dośrodkowej krzywoliniowym wskazuje przykłady dotyczącymi: wskazuje w otoczeniu opisuje ruch jednostajny po okręgu, wykorzystania satelitów zaćmień Księżyca i Słońca, przykłady sił pełniących posługując się pojęciem okresu i geostacjonarnych i III prawa klasyfikacji gwiazd i funkcję siły dośrodkowej częstotliwości Keplera galaktyk, opisuje przebieg i wynik wykonuje doświadczenie związane z wyjaśnia, w jaki sposób przykładów ruchu przeprowadzonego badaniem cech siły dośrodkowej możliwe jest zachowanie krzywoliniowego i sił doświadczenia, wyjaśnia rolę opisuje zależność między siłą stałego położenia satelity spełniających funkcję siły użytych przyrządów, dośrodkową a masą, prędkością względem powierzchni Ziemi dośrodkowej innych niż wykonuje schematyczny liniową i promieniem, rozwiązuje proste zadania rozpatrywane na lekcji rysunek wskazuje przykłady sił pełniących obliczeniowe związane z: obrazujący układ funkcję siły dośrodkowej pierwszą prędkością doświadczalny wyjaśnia, dlaczego w praktyce nie kosmiczną, wskazuje w otoczeniu obserwujemy oddziaływań siłą grawitacji,

4 przykłady oddziaływań grawitacyjnych podaje ogólne informacje na temat lotów kosmicznych, wskazując przykłady wykorzystania sztucznych satelitów i lotów kosmicznych podaje przykłady zastosowania sztucznych satelitów posługuje się pojęciem satelity geostacjonarnego przedstawia graficznie eliptyczną orbitę planety z uwzględnieniem położenia Słońca posługuje się pojęciem siły ciężkości wskazuje przykłady występowania stanu nieważkości grawitacyjnych między ciałami innymi niż ciała niebieskie wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch ich księżyców, wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał na powierzchnię Ziemi interpretuje zależności między wielkościami w prawie powszechnego ciążenia dla mas punktowych lub rozłącznych kul opisuje działanie siły grawitacji jako siły dośrodkowej przez analogię z siłami mechanicznymi wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch ich księżyców, wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał na powierzchnię Ziemi opisuje ruch sztucznych satelitów wokół Ziemi (jakościowo) posługuje się pojęciem pierwszej prędkości kosmicznej opisuje ruch satelity geostacjonarnego podaje i interpretuje treść III prawa Keplera wyznacza zależność okresu ruchu od promienia orbity (stosuje prawo a w szczególności: - rozróżnia wielkości dane i szukane, - szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku, i na tej podstawie ocenia wartości obliczanych wielkości fizycznych; zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybliżony z dokładnością do 2-3 cyfr znaczących rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe: związane z ruchem jednostajnym po okręgu, korzystając ze wzoru na siłę dośrodkową posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy tym popularnonaukowych, m.in. dotyczącymi budowy Układu Słonecznego, a także poszukiwań życia poza Ziemią historii lotów kosmicznych i wykorzystania sztucznych satelitów

5 Keplera) wykorzystania satelitów wyjaśnia, na czym polega stan geostacjonarnych (innych niż nieważkości, i podaje warunki jego omawiane na lekcji) oraz prac występowania i odkryć Jana Keplera rozwiązuje proste zadania obliczeniowe - występowania stanu związane z: nieważkości w statku - budową Układu Słonecznego kosmicznym, a także - wykorzystaniem pojęcia roku przeciążenia i niedociążenia świetlnego wskazuje przykłady sił - wykorzystaniem zjawiska paralaksy grawitacji inne niż - ruchem jednostajnym po okręgu rozpatrywane na lekcji, - siłą dośrodkową podaje przykłady ruchu pod - ruchem satelity geostacjonarnego oraz wpływem siły grawitacji oraz wykorzystaniem III prawa Keplera odkrycia Izaaka Newtona - stanem nieważkości FIZYKA ATOMOWA wyodrębnia efekt opisuje przebieg doświadczenia, wykorzystuje zasadę opisuje doświadczenia, w opisuje zjawiska świadczące fotoelektryczny z kontekstu, podczas zachowania energii do których można o korpuskularnej naturze wskazuje czynniki istotne i którego można zaobserwować efekt wyznaczenia energii i zaobserwować falową naturę światła nieistotne dla wyniku fotoelektryczny oraz wykonuje prędkości materii wyjaśnia pojęcie dualizmu doświadczenia schematyczny fotoelektronów opisuje zjawisko emisji korpuskularno-falowego opisuje efekt fotoelektryczny, rysunek obrazujący układ wyjaśnia, dlaczego założenie wymuszonej wymienia mankamenty teorii wyjaśnia pojęcie fotonu doświadczalny i formułuje wnioski o falowej naturze światła nie rozwiązuje złożone zadania Bohra opisuje zależności energii oparte na obserwacjach umożliwia wyjaśnienia obliczeniowe, dotyczące: wyjaśnia sens postulatów fotonu od częstotliwości empirycznych dotyczących efektu efektu fotoelektrycznego - zjawiska fotoelektrycznego, Bohra na gruncie mechaniki wyjaśnia, że wszystkie ciała fotoelektrycznego odróżnia widma absorpcyjne - budowy atomu wodoru, falowej emitują promieniowanie, odczytuje dane z tabeli, ocenia na od emisyjnych i opisuje - widma atomu wodoru i posługuje się pojęciem liczby wskazując przykłady podstawie podanej pracy wyjścia dla różnice między nimi przejść elektronu między kwantowej

6 opisuje przebieg i wynik danego metalu podaje ograniczenia teorii poziomami energetycznymi w omawia budowę atomów przeprowadzonego oraz długości fali lub barwy padającego Bohra atomie z udziałem fotonu, np. wieloelektronowych i doświadczenia, formułuje nań promieniowania, czy zajdzie efekt podaje argumenty na rzecz oblicza wskazuje związek między wnioski oparte na fotoelektryczny falowej i korpuskularnej końcową prędkość elektronu budową atomu a obserwacjach empirycznych opisuje promieniowanie ciał natury światła oraz granice poruszającego się po danej właściwościami dotyczących opisuje związek między stosowalności obu teorii i orbicie po pochłonięciu makroskopowymi promieniowanie ciał promieniowaniem emitowanym przez teorię łączącą je w jedną fotonu o podanej energii pierwiastków opisuje budowę atomu dane ciało oraz jego opisuje w uproszczeniu - fal de Broglie 'a wodoru temperaturą opisuje stan podstawowy i zjawisko emisji wymuszonej posługuje się informacjami podaje postulaty Bohra stany wzbudzone stosuje zależność rozwiązuje proste zadania pochodzącymi z analizy wykorzystuje postulaty Bohra między promieniem n-tej obliczeniowe dotyczące i zasadę zachowania energii orbity a promieniem pierwszej orbity w - przejść elektronu między tym popularnonaukowych do opisu powstawania widma atomie wodoru poziomami energetycznymi w dotyczącymi: wodoru interpretuje linie widmowe jako atomie wodoru z udziałem - urządzeń, w których opisuje widmo wodoru przejścia między poziomami fotonu, np. oblicza energię i wykorzystywane jest energetycznymi atomów długość fali fotonu zjawisko fotoelektryczne interpretuje zasadę zachowania energii emitowanego podczas - praktycznego wykorzystania przy przejścia elektronu między analizy widmowej przejściach elektronu między określonymi orbitami - badań nad naturą światła poziomami energetycznymi w atomie z - fal de Broglie'a, np. oblicza oraz zastosowań teorii udziałem fotonu długość fali materii związanej kwantowej formułuje wnioski oparte na z danym ciałem obserwacjach empirycznych posługuje się informacjami dotyczących natury światła pochodzącymi z analizy opisuje falowe i kwantowe własności światła tym rozwiązuje proste zadania popularnonaukowych, m.in. obliczeniowe dotyczące energii fotonu, dotyczącymi: budowy atomu wodoru, poglądów na strukturę atomu

7 promieniowania ciał, a w wodoru oraz życia i pracy szczególności: rozróżnia wielkości naukowej Nielsa Bohra, dane i szukane, szacuje rząd wielkości budowy i widm atomów spodziewanego wyniku i ocenia na tej wieloelektronowych, podstawie wartości obliczanych przykładów zastosowania wielkości laserów innych niż fizycznych, zapisuje wynik obliczenia rozpatrywane na lekcji fizycznego jako przybliżony z dokładnością do 2-3 cyfr znaczących FIZYKA JĄDROWA wymienia cząstki, z których posługuje się pojęciami: pierwiastek, wyjaśnia, dlaczego jądro wyjaśnia pojęcie antymateria opisuje rozpad beta plus i są zbudowane atomy jądro atomowe, izotop, proton, atomowe się nie rozpada przedstawia trudności wychwyt elektronu podaje skład jądra neutron, elektron opisuje zasadę działania związane z kontrolowaniem opisuje budowę i zasadę atomowego na podstawie wskazuje przykłady izotopów licznika Geigera-Mullera fuzji termojądrowej działania detektorów innych liczby masowej i atomowej wymienia właściwości promieniowania porównuje przenikliwość opisuje przemiany jądrowe, niż opisane w podręczniku odczytuje dane z tabeli jądrowego znanych rodzajów które będą zachodziły w wyjaśnia, czym jest opisuje zjawisko opisuje wybrany sposób wykrywania promieniowania oraz Słońcu w przyszłych etapach antymateria promieniotwórczości promieniowania jonizującego szkodliwość różnych źródeł jego życia klasyfikuje cząstki w oparciu naturalnej, wskazując wyjaśnia, jak promieniowanie jądrowe promieniowania rozwiązuje zadania metodą o Model Standardowy przykłady źródeł wpływa na materię oraz na organizmy, sporządza wykres zależności graficzną, korzystając z wyjaśnia pojęcie kwarka promieniowania jądrowego opisuje sposoby ochrony przed liczby jąder, które uległy wykresu przedstawiającego formułuje wnioski oparte na promieniowaniem rozpadowi od czasu na zmniejszanie się liczby jąder obserwacjach empirycznych podaje przykłady zastosowania podstawie danych z tabeli izotopu promieniotwórczego dotyczących zjawiska zjawiska (oznaczenie wielkości i skali w czasie promieniotwórczości promieniotwórczości na osiach), a także odczytuje posługuje się informacjami odróżnia reakcje jądrowe od opisuje rozpady alfa, beta (nie są dane z wykresu pochodzącymi z analizy reakcji chemicznych wymagane wiadomości o neutrinach) opisuje działanie elektrowni

8 posługuje się pojęciami jądra oraz sposób powstawania atomowej przytacza i ocenia tym stabilnego i niestabilnego promieniowania argumenty za energetyką popularnonaukowych opisuje rozpad izotopu gamma jądrową i przeciw niej dotyczącymi: promieniotwórczego, opisuje reakcje jądrowe, stosując oblicza ilość energii - doświadczenia Rutherforda posługując się pojęciem czasu zasady: zachowania liczby nukleonów i wyzwolonej w podanych nad rozpraszaniem cząstek na połowicznego rozpadu zasadę reakcjach jądrowych bardzo cienkiej folii ze złota i podaje przykłady zachowania ładunku oraz zasadę opisuje ewolucję gwiazdy w odkrycia jądra atomowego zastosowania zjawiska zachowania energii zależności od jej masy oraz doświadczeń promieniotwórczości rysuje wykres zależności liczby jąder, opisuje rozszerzanie się wykonywanych w (datowania substancji na które uległy rozpadowi od czasu Wszechświata (ucieczkę akceleratorach podstawie składu wyjaśnia zasadę datowania substancji galaktyk) - życia i osiągnięć Marii izotopowego) na podstawie składu izotopowego, np. wyjaśnia, skąd pochodzi Skłodowskiej- Curie oraz podaje przykłady węgla l4c większość pierwiastków, z zastosowania zjawiska zastosowania energii jądrowej opisuje reakcję rozszczepienia uranu których zbudowana jest promieniotwórczości i posługuje się pojęciami: 235U zachodzącą w wyniku materia wokół nas i nasze wykrywania promieniowania energii spoczynkowej, pochłonięcia neutronu; podaje warunki organizmy jądrowego deficytu masy i energii zajścia reakcji wyjaśnia, że proces - korzyści i zagrożeń wiązania łańcuchowej rozszerzania Wszechświata związanych z wytwarzaniem podaje wiek Słońca i wymienia korzyści i zagrożenia przyspiesza i nie wiemy energii elektrycznej w przewidywany czas jego płynące z energetyki jądrowej jeszcze, dlaczego się tak elektrowniach życia opisuje reakcje termojądrowe dzieje konwencjonalnych (m.in. wyjaśnia, że każda gwiazda zachodzące w gwiazdach oraz w rozwiązuje proste zadania opartych na spalaniu węgla) i zmienia się w czasie swojego bombie wodorowej obliczeniowe związane z elektrowniach atomowych, a życia wyjaśnia, skąd pochodzi energia Słońca energią jądrową także historii rozwoju podaje przybliżony wiek i innych gwiazd posługuje się informacjami energetyki jądrowej oraz Wszechświata interpretuje zależność E = mc2 pochodzącymi z analizy tragicznych opisuje powstanie Słońca i jego skutków zrzucenia przyszłe losy tym pierwszych bomb atomowych wymienia podstawowe właściwości popularnonaukowych, m.in. na Japonię i awarii elektrowni

9 czerwonych olbrzymów, białych karłów, gwiazd neutronowych i czarnych dziur opisuje Wielki Wybuch jako początek znanego nam Wszechświata opisuje zasadę określania orientacyjnego wieku Układu Słonecznego wyjaśnia, że obiekty położone daleko oglądamy takimi, jakimi były w przeszłości - rozwiązuje proste zadania obliczeniowe dotyczące: - składu jądra atomowego - reakcji jądrowych - pojęcia czasu połowicznego rozpadu - deficytu masy i energii wiązania oblicza energię spoczynkową, deficyt masy i energię wiązania dla dowolnego pierwiastka układu okresowego, a w szczególności: rozróżnia wielkości dane i szukane, odczytuje dane z tabeli i zapisuje dane w formie tabeli, przelicza wielokrotności, szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i ocenia na tej podstawie wartości obliczanych wielkości dotyczącymi: występowania i właściwości omawianych izotopów promieniotwórczych (np. izotopu radonu), metody datowania radiowęglowego ewolucji Słońca jądrowej w Czarnobylu - życia i pracy A. Einsteina, a także jednej z najważniejszych zależności występujących w przyrodzie - zależności energii wiązania przypadającej na jeden nukleon od liczby masowej - ewolucji gwiazd - historii badań Wszechświata (np. prace E. Hubble'a, A. Wolszczana) oraz ewolucji Gwiazd formułuje wnioski oparte na wynikach obserwacji i badań Wszechświata

10 fizycznych, zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybliżony z dokładnością do 2-3 cyfr znaczących