Aktualizacja Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Miejskiej Głogów na lata

Transkrypt

1 Aktualizacja Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Miejskiej Głogów na lata (aktualizacja 2017 r.) Głogów, grudzień 2017 r.

2

3 Zespół projektantów: dr inż. Adam Jankowski dyrektor do spraw produkcji mgr Marcin Całka kierownik projektu mgr inż. Agata Lombarska Blochel inż. Alicja Plebankiewicz Sprawdzający: mgr inż. Józef Bogalecki Gminy Miejskiej Głogów na lata

4

5 Spis treści 1. WPROWADZENIE Podstawa opracowania Ocena aktualności założeń Zakres przedmiotowy założeń Polityka energetyczna, planowanie energetyczne Polityka energetyczna UE Polityka energetyczna kraju Krajowe uwarunkowania formalno-prawne Krajowe dokumenty strategiczne i planistyczne Krajowe uwarunkowania środowiskowe Lokalne dokumenty strategiczne i planistyczne Planowanie energetyczne na szczeblu gminnym rola założeń w systemie planowania energetycznego Charakterystyka miasta Głogów Położenie geograficzne, główne formy zagospodarowania Warunki klimatyczne Ludność i zasoby mieszkaniowe Sektor usługowo-wytwórczy KGHM Polska Miedź S.A. oddział Huta Miedzi Głogów Utrudnienia terenowe w rozwoju systemów energetycznych Utrudnienia związane z elementami geograficznymi Utrudnienia związane z istnieniem obszarów podlegających ochronie Zaopatrzenie Miasta Głogów w ciepło stan istniejący Charakterystyka źródeł ciepła Przedsiębiorstwa ciepłownicze - charakterystyka Systemowe źródła ciepła Kotłownie lokalne Źródła indywidualne niska emisja Źródła OZE Charakterystyka systemu dystrybucji ciepła Zapotrzebowanie ciepła i sposób pokrycia bilans stanu istniejącego Plany rozwoju przedsiębiorstw ciepłowniczych Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w ciepło System zaopatrzenia miasta Głogów w gaz ziemny Wprowadzenie charakterystyka przedsiębiorstw, zmiany formalne Charakterystyka systemu gazowniczego System źródłowy System dystrybucji gazu Charakterystyka odbiorców i zużycie gazu Plany rozwoju przedsiębiorstw gazowniczych Ocena stanu systemu gazowniczego System elektroenergetyczny Wprowadzenie - charakterystyka przedsiębiorstw, zmiany formalne System zasilania miasta Gminy Miejskiej Głogów na lata

6 6.2.1 Źródła wytwórcze GPZ i linie NN i WN Linie SN i stacje transformatorowe Odbiorcy i zużycie energii elektrycznej Oświetlenie uliczne Plany rozwoju przedsiębiorstw elektroenergetycznych Ocena stanu systemu elektroenergetycznego Analiza taryf Taryfy dla ciepła Taryfy dla energii elektrycznej Taryfa dla paliw gazowych Analiza kierunków rozwoju miasta - przewidywane zmiany zapotrzebowania na nośniki energii Wprowadzenie, metodyka prognozowania zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Główne czynniki decydujące o zmianach w zaopatrzeniu miasta na media energetyczne Rozwój zabudowy mieszkaniowej Rozwój zabudowy usługowej Rozwój zabudowy przemysłowej Potrzeby energetyczne dla nowych obszarów rozwoju Zakres przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło Bilans przyszłościowy zapotrzebowania na ciepło Prognoza zmian w strukturze zapotrzebowania na ciepło Możliwości pokrycia przyszłego zapotrzebowania na ciepło z systemu ciepłowniczego poziom źródłowy Prognoza zmian zapotrzebowania na gaz ziemny poziom źródłowy Prognoza zmian zapotrzebowania na energię elektryczną poziom SN Scenariusze zaopatrzenia w energię obszaru miasta Scenariusze zaopatrzenia nowych odbiorców w ciepło Nowe obszary pod zabudowę mieszkaniową Nowe obszary pod zabudowę usługową Nowe obszary pod zabudowę przemysłową Wytyczne do rozbudowy systemów energetycznych, bezpieczeństwo zaopatrzenia Bezpieczeństwo zaopatrzenia w ciepło. Wymagane działania na systemie ciepłowniczym Bezpieczeństwo zaopatrzenia w gaz. Wymagane działania na systemie gazowniczym Bezpieczeństwo zaopatrzenia w energię elektryczną. Wymagane działania w systemie elektroenergetycznym Ocena zgodności planów rozwojowych przedsiębiorstw energetycznych z założeniami WPEC w Legnicy S.A Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o TAURON Dystrybucja S.A Gminy Miejskiej Głogów na lata

7 9.4 Likwidacja niskiej emisji Analiza i ocena możliwości zastosowania energetycznej gospodarki skojarzonej w mieście, w źródłach rozproszonych Ocena możliwości i planowane wykorzystanie lokalnych źródeł energii Możliwości wykorzystania nadwyżek energii cieplnej ze źródeł przemysłowych Możliwości wykorzystania zasobów energii odpadowej Ocena możliwości wykorzystania odpadów komunalnych jako alternatywnego źródła energii dla miasta Głogów Ocena możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w mieście Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych - efektywność energetyczna Racjonalizacja wytwarzania i użytkowania ciepła Racjonalizacja użytkowania paliw gazowych Racjonalizacja użytkowania energii elektrycznej Racjonalizacja kierunki działań miast Możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej Propozycja rozwiązań organizacyjnych w zakresie zarządzania i racjonalizacji zużycia energii Zakres współpracy z gminami sąsiednimi Metodyka działań związanych z określeniem zakresu współpracy Zakres współpracy stan istniejący Możliwe przyszłe kierunki współpracy Ocena wpływu systemów energetycznych na środowisko Stan środowiska naturalnego jakość powietrza Analiza i ocena skutków środowiskowych przewidywanych kierunków działań Wnioski i zalecenia ZAŁĄCZNIKI: Załącznik 1: Tablica bilansowa stan istniejący. Załącznik 2: Potrzeby energetyczne nowych obszarów rozwoju. Załącznik 3: Korespondencja z przedsiębiorstwami energetycznymi dotycząca zasilania obszarów rozwoju. Załącznik 4: Korespondencja dotycząca współpracy pomiędzy gminami. CZĘŚĆ GRAFICZNA Gminy Miejskiej Głogów na lata

8

9 1. WPROWADZENIE 1.1 Podstawa opracowania Podstawę opracowania aktualizacji Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Miejskiej Głogów na lata stanowią ustalenia określone w umowie z dnia 21 lipca 2017 r. nr 511/WRM/1214/17 zawartej pomiędzy: Gminą Miejską Głogów z siedzibą w Głogowie przy ul. Rynek 10, a firmą Energoekspert sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach przy ul. Karłowicza 11a. Projekt założeń wykonano zgodnie z: ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. 2016, poz. 446); ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 220); ustawą z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. 2016, poz. 831); ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 519 ze zm.); ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (teks jednolity Dz.U. 2017, poz. 1405); ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 1073); ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 1332); ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 130); ustawą z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 229); ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 1148); przepisami wykonawczymi do ww. ustawy; innymi obowiązującymi przepisami szczegółowymi; oraz z uwzględnieniem zapisów ujętych w dokumentach strategicznych i uwarunkowań wynikających z obecnego i planowanego zagospodarowania przestrzennego. 1.2 Ocena aktualności założeń Miasto Głogów posiada Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Miejskiej Głogów na lata , przyjęte uchwałą nr XLIII/282/13 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 14 maja 2013 r. Opracowanie aktualizacji ww. dokumentu stanowić będzie spełnienie wymagań stawianych w art. 19 ustawy Prawo energetyczne, które wskazuje, iż Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata. Gminy Miejskiej Głogów na lata

10 1.3 Zakres przedmiotowy założeń Celem niniejszego opracowania jest: ocena stanu aktualnego poziomu zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na terenie Gminy Miejskiej Głogów; identyfikacja przewidywanych możliwości rozwoju przestrzennego miasta; identyfikacja potrzeb energetycznych istniejącej i planowanej zabudowy; określenie niezbędnych działań dla zapewnienia pokrycia zapotrzebowania na energię; wytyczenie przedsięwzięć racjonalizujących użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych w mieście; określenie możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem OZE, wysokosprawnej kogeneracji i zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych; określenie możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej; określenie zakresu współpracy z innymi gminami; wytyczenie kierunków działań miasta dla osiągnięcia optymalnego wyniku przy realizacji założeń do planu zaopatrzenia dla miasta. W niniejszym opracowaniu uwzględniono założenia i ustalenia: dokumentów planistycznych: zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Głogowa przyjętej uchwałą Nr XXXIV/327/17 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 30 marca 2017 r.; obowiązujących Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego; dokumentów strategicznych: Strategii Rozwoju Miasta Głogowa na lata przyjętej uchwałą Nr XXVI/150/12 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 20 marca 2012 r.; Lokalnego Programu Rewitalizacji dla miasta Głogowa na lata przyjętego uchwałą Nr XXVII/240/16 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 25 października 2016 r.; Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Głogowa przyjętego uchwałą Nr XIII/101/15 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 29 września 2015 r. Ponadto analizie poddano zapisy ujęte w dokumentach planistycznych i strategicznych na poziomie regionalnym, tj. w: Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020 przyjętej uchwałą Nr XXXII/932/13 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 28 lutego 2013 r. Obecnie trwają konsultacje społeczne w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2030; Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego, perspektywa 2020 przyjętego uchwałą Nr XLVIII/1622/2014 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 27 marca 2014 r.; 10 Gminy Miejskiej Głogów na lata

11 projekcie Programu ochrony powietrza dla strefy dolnośląskiej z uwagi na przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu, przyjętego uchwałą nr 3642/V/17 Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia 11 kwietnia 2017 r. Aktualizacja Projektu założeń wykonana została w oparciu o informacje i uzgodnienia uzyskane od przedsiębiorstw energetycznych i jednostek Miasta oraz na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej z dużymi podmiotami gospodarczymi, których działalność w sposób pośredni lub bezpośredni związana jest z wytwarzaniem i/lub dystrybucją nośników energii zarówno dla potrzeb własnych, jak i odbiorców zewnętrznych. Dotyczy to również dużych odbiorców nośników energii. Dane i informacje zawarte w niniejszym opracowaniu obrazują stan na dzień 31 grudnia 2016 r., natomiast w przypadku braku dostępności danych za rok 2016 w opracowaniu przedstawiono dane z lat wcześniejszych. Gminy Miejskiej Głogów na lata

12 2. Polityka energetyczna, planowanie energetyczne 2.1 Polityka energetyczna UE Europejska Polityka Energetyczna (przyjęta przez Komisję WE w dniu r.) zakłada: przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, ograniczanie podatności Unii na wpływ czynników zewnętrznych wynikającej z zależności od importu węglowodorów oraz wspieranie zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, co zapewni odbiorcom bezpieczeństwo zaopatrzenia w energię po przystępnych cenach. Stanowi ona ramy dla budowy wspólnego rynku energii, w którym wytwarzanie energii oddzielone jest od dystrybucji. Ważnym priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii (przez dywersyfikację źródeł i dróg dostaw) oraz ochrona środowiska. Główne cele Unii Europejskiej w sektorze energetycznym do 2020 r. (zapisane w tzw. pakiecie klimatyczno-energetycznym przyjętym przez UE r.), to: wzrost efektywności zużycia energii o 20%, zwiększenie udziału energii odnawialnej w zużyciu energii o 20%, redukcja emisji CO 2 o 20% w stosunku do poziomu z 1990 r., udział biopaliw w ogólnym zużyciu paliw: 10% - w sektorze transportu. Na funkcjonowanie sektora energetycznego mają również wpływ uregulowania prawne Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska, takie jak: Dyrektywa IED (w sprawie emisji przemysłowych - zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola), której celem jest ujednolicenie i konsolidacja przepisów dotyczących emisji przemysłowych tak, aby usprawnić system zapobiegania zanieczyszczeniom powodowanym przez działalność przemysłową oraz ich kontroli, a w rezultacie zapewnić poprawę stanu środowiska na skutek zmniejszenia emisji przemysłowych. Od 2016 wprowadziła nowe, zaostrzone standardy emisyjne. Dyrektywa ETS (usprawnienie i rozszerzenie wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych) określająca zbiorczy limit emisji dla grupy emitorów w kolejnych etapach (okresach handlowych), który rozdzielany będzie w postaci zbywalnych uprawnień. Każde źródło w sektorach przemysłowych europejskiego systemu ETS na koniec okresu rozliczeniowego musi posiadać nie mniejszą liczbę uprawnień od ilości wyemitowanego CO 2. Przekroczenie emisji ponad liczbę uprawnień wiąże się z opłatami karnymi. Od 2013 r. liczba bezpłatnych uprawnień zostanie ograniczona do 80% poziomu z okresu i będzie corocznie równomiernie zmniejszana do 30% w 2020 r., aż do całkowitej likwidacji w 2027 r. Znowelizowana dyrektywa (art. 10 ust. 1) ustanawia aukcję jako podstawową metodę rozdziału uprawnień do emisji. W III okresie rozliczeniowym uprawnienia nie przydzielone bezpłatnie muszą być sprzedawane w drodze aukcji. Dyrektywa CAFE (w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy) podtrzymuje wymogi dotyczące aktualnie obowiązujących wartości dopuszczalnych dotyczących jakości powietrza, a jako nowy element wprowadza pojęcie i cele redukcji nowej substancji zanieczyszczającej, jaką jest pył zawieszony PM2,5 o szczególnym znaczeniu dla ochrony zdrowia ludzkiego. 12 Gminy Miejskiej Głogów na lata

13 2.2 Polityka energetyczna kraju Krajowe uwarunkowania formalno-prawne Ustawa Prawo energetyczne (PE) Najważniejszym rangą aktem prawnym w systemie prawa polskiego w dziedzinie energetyki jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity: Dz. U. 2017, poz. 220) oraz powiązane z nią akty wykonawcze (rozporządzenia), głównie Ministra Gospodarki i Ministra Środowiska. Ustawa dokonuje wdrożenia dyrektyw unijnych dotyczących następujących zagadnień: przesyłu energii elektrycznej oraz gazu ziemnego przez sieci przesyłowe, wspólnych zasad dla rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz gazu ziemnego, promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i gazu, wspierania kogeneracji. Ustawa określa zasady kształtowania polityki energetycznej państwa, warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, działalności przedsiębiorstw energetycznych oraz organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią. Jej celem jest stworzenie warunków do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom monopoli, uwzględniania wymogów ochrony środowiska oraz ochrony interesów odbiorców i minimalizacji kosztów. Z punktu widzenia bezpieczeństwa zaopatrzenia odbiorców w nośniki energii wprowadzono zmiany w planowaniu energetycznym, głównie w sektorze elektroenergetycznym. Operatorzy systemów zostali zobowiązani do sporządzania planów rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na okresy nie krótsze niż 5 lat oraz prognoz dotyczących stanu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na okresy nie krótsze niż 15 lat. Plany te powinny określać wielkość zdolności wytwórczych i ich rezerw, preferowane lokalizacje i strukturę nowych źródeł, zdolności przesyłowych lub dystrybucyjnych w systemie elektroenergetycznym i stopnia ich wykorzystania oraz działania i przedsięwzięcia zapewniające bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej. Plany winny być aktualizowane na podstawie dokonywanej co 3 lata oceny ich realizacji. Sporządzane przez ww. przedsiębiorstwa aktualizacje (co 3 lata) winny uwzględniać wymagania dotyczące zakresu zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię, wynikające ze zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku ich braku, ustalenia zawarte w aktualnych zapisach Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Dla potrzeb opracowania ww. planów przedsiębiorstw i/lub ich aktualizacji ustawa zobowiązuje gminy, przedsiębiorstwa energetyczne i odbiorców końcowych paliw gazowych lub energii elektrycznej do udostępniania nieodpłatnie informacji o przewidywanym zakresie dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, przedsięwzięciach w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym OZE, przedsięwzięciach w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy połączeń z systemami gazowymi albo z systemami elektroenerge- Gminy Miejskiej Głogów na lata

14 tycznymi innych państw i przedsięwzięciach racjonalizujących zużycie paliw i energii u odbiorców, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych lub innych informacji prawnie chronionych. Postanowiono, że gminy będą realizować zadania własne w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku ich braku z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz odpowiednim programem ochrony powietrza przyjętym na podstawie art. 9l ustawy Prawo ochrony środowiska. Postanowiono również, że Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata. Znaczenie planowania energetycznego na szczeblu gminnym zostało podkreślone przez wprowadzenie obowiązku sporządzenia i uchwalenia Założeń do planu zaopatrzenia... dla obszaru gminy w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ww. zmiany do ustawy (dotyczy opracowania pierwszych Założeń..., jak i przeprowadzenia ich aktualizacji). Wprowadzone od 2012 r. rozszerzenie zakresu obowiązków gminy o planowanie i organizację działań mających na celu racjonalizację zużycia energii, pociągnęło za sobą konieczność wskazania w Projekcie założeń możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej i stanowi o podniesieniu rangi ważności wymienionych zagadnień. Prezydent 16 sierpnia 2013 r. podpisał tzw. mały trójpak, nowelizujący ustawę. Najważniejszymi założeniami nowelizacji jest rozdział właścicieli przesyłu i obrotu gazem, obowiązek sprzedaży gazu przez giełdę czy ulgi dla przemysłu energochłonnego. Wprowadzono tzw. obliga gazowe, powodujące obowiązek sprzedaży, przez firmy obracające gazem, części surowca za pośrednictwem giełdy. Do końca 2013 r. obligo wynosiło 30%, w 2014 r. 40%, od 2015 r. 55%. Ponadto ustawa pozwoli na sprzedaż energii z mikroinstalacji OZE po cenie wynoszącej 80% ceny gwarantowanej dla dużych OZE, bez konieczności zakładania działalności gospodarczej i uzyskiwania koncesji. Wprowadzono definicję odbiorcy, który może liczyć na dofinansowanie kosztów zakupu energii., tj.: odbiorca wrażliwy energii elektrycznej - osoba, której przyznano dodatek mieszkaniowy, odbiorca wrażliwy gazu - osoba, której przyznano ryczałt na zakup opału. Status odbiorcy wrażliwego uprawnia do otrzymania (na jego wniosek) od gminy dodatku energetycznego (nie więcej niż 30% limitu), wyliczanego na podstawie średniego zużycia energii elektrycznej, średniej jej ceny i liczby osób w gospodarstwie domowym. Limit wysokości dodatku ogłasza co roku Minister Gospodarki. Wprowadzono ulgi dla odbiorców przemysłowych zużywających do produkcji ponad 100 GWh rocznie energii elektrycznej. W zależności od udziału kosztów energii w kosztach produkcji, nie będą musieli legitymować potwierdzenia zakupu OZE, co obniża ogólne koszty działania. Systemem objęci są odbiorcy wydobywający węgiel kamienny lub rudy metali nieżelaznych, prowadzący produkcję wyrobów z drewna (z wyłączeniem mebli, papieru, chemikaliów, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, szkła, ceramicznych materiałów budowlanych, metali, żywności). Nowelizacja nakłada na Ministra Gospodarki obowiązek opracowania projektu krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych do 2020 r. Określa zasady monitorowania rynku energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z OZE, biogazu rolniczego, a także rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie. 14 Gminy Miejskiej Głogów na lata

15 Ustawa o efektywności energetycznej Z dniem 1 października 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. 2016, poz. 831) stanowiąca pełne wdrożenie Dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. Ustawa stwarza ramy prawne systemu działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, prowadzących do uzyskania wymiernych oszczędności energii. Działania te koncentrują się głównie w 3 obszarach (kategoriach przedsięwzięć): zwiększenie oszczędności energii przez odbiorcę końcowego, zwiększenie oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych, zmniejszenie strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu w przesyle lub dystrybucji. Określa: krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią wyznaczający uzyskanie do 2016 r. oszczędności energii finalnej w ilości nie mniejszej niż 9% średniego krajowego zużycia tej energii w ciągu roku (uśrednienie obejmuje lata ), zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej; jak również wprowadza system świadectw efektywności energetycznej, tzw. białych certyfikatów z określeniem zasad ich uzyskania i umorzenia. Rodzaje przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej określono w art. 17 ww. ustawy, natomiast wykaz tych przedsięwzięć ogłaszany jest w drodze obwieszczenia i publikowany w Monitorze Polskim. Potwierdzeniem uzyskania wymaganych oszczędności energii, w wyniku realizacji przedsięwzięcia, będzie wykonanie audytu efektywności energetycznej, którego zasady sporządzania określone są w prezentowanej ustawie. Dnia 25 października 2012 r. przyjęta została Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. Porównując Dyrektywę z 2006 r., gdzie głównym celem było uzyskanie do 2016 r. oszczędności energii finalnej w ilości nie mniejszej niż 9% średniego krajowego zużycia tej energii w ciągu roku z Dyrektywą z 2012 r., należy zwrócić uwagę na nacisk podwyższenia poziomu efektywności energetycznej, co przełożyło się na określenie celu strategicznego, którym jest zwiększenie efektywności energetycznej o 20% (zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 20%) do 2020 r. Nakazuje ona opracowanie długoterminowej strategii dotyczącej wspierania inwestycji w renowację krajowych zasobów budynków mieszkalnych i użytkowych, publicznych i prywatnych. Pierwszą wersję strategii należało opublikować do 30 kwietnia 2014 r., a następnie aktualizować ją w cyklu trzyletnim. Obowiązkiem państw członkowskich jest umożliwienie końcowym odbiorcom energii dostępu do audytów energetycznych oraz wdrażanie inteligentnych systemów pomiarowych, po konkurencyjnych cenach, które informują o rzeczywistym czasie korzystania i zużyciu energii. Dodatkowo określa ona wymagania dotyczące efektywności zaopatrzenia w energię odnoszące się do instalacji chłodniczych i ciepłowniczych o mocy przekraczającej 20 MW oraz sieci i urządzeń do przetwarzania i dystrybucji energii elektrycznej. Wymogiem jest ustanowienie krajowego celu w zakresie osiągnięcia efektywności energetycznej do 2020 r. Po określonym terminie Komisja Europejska dokona oceny utworzonego planu. W przypadku, gdy wyznaczony cel zostanie określony na poziomie niewystarczającym do zrealizowania unijnego celu 2020 r., Komisja ma prawo do ponownej oceny planu. Zapisy dążą do zwiększenia przejrzystości odnośnie wyboru energii elektrycznej z kogeneracji, a energii elektrycznej wytworzonej w oparciu o inne technologie. Gminy Miejskiej Głogów na lata

16 2.2.2 Krajowe dokumenty strategiczne i planistyczne Krajową politykę energetyczną określają przyjęte przez Polskę do realizacji dokumenty: Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, Krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej, Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, Strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, Krajowy plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii oraz ustalenia formalno-prawne ujęte w ustawie Prawo energetyczne oraz w ustawie o efektywności energetycznej - wraz z rozporządzeniami wykonawczymi do ww. ustaw. Polityka energetyczna Polski W Polityce energetycznej Polski do 2030 r., przyjętej przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 r., jako priorytetowe wyznaczono kierunki działań na rzecz: efektywności i bezpieczeństwa energetycznego (opartego na własnych zasobach surowców), zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii, rozwoju konkurencyjnych rynków paliw i energii oraz ograniczenia oddziaływania energetyki na środowisko. Spośród głównych narzędzi realizacji aktualnie obowiązującej polityki energetycznej szczególne znaczenie, bezpośrednio związane z działaniem na rzecz gminy (samorządów gminnych i przedsiębiorstw energetycznych), posiadają: planowanie przestrzenne zapewniające realizację priorytetów polityki energetycznej, planów zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe gmin oraz planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych, ustawowe działania jednostek samorządu terytorialnego uwzględniające priorytety polityki energetycznej państwa, w tym poprzez zastosowanie partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), wsparcie realizacji istotnych projektów w zakresie energetyki (projekty inwestycyjne, prace badawczo-rozwojowe) ze środków publicznych, w tym funduszy europejskich. Dokument zakłada, że bezpieczeństwo energetyczne Polski będzie oparte głównie o własne zasoby, w szczególności węgla kamiennego i brunatnego. Ograniczeniem wykorzystania węgla jest polityka ekologiczna, związana z redukcją emisji CO 2. Stąd szczególny nacisk kładzie się na rozwój czystych technologii węglowych (wysokosprawna kogeneracja). Dzięki uzyskanej derogacji aukcjoningu uprawnień do emisji CO 2 (konieczność zakupu na aukcjach 100% uprawnień przesunięto na 2020 r.), Polska zyskała więcej czasu na przejście na niskowęglową energetykę. W zakresie importowanych surowców energetycznych, dokument zakłada dywersyfikację rozumianą jako zróżnicowanie technologii produkcji (pozyskiwanie paliw płynnych i gazowych z węgla), a nie jedynie kierunków dostaw. Nowym kierunkiem działań będzie wprowadzenie w Polsce energetyki jądrowej, nie powodującej emisji CO 2, możliwość uniezależnienia się od typowych kierunków dostaw surowców energetycznych, co wpływa na poprawę poziomu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Ponadto zakłada, że udział OZE w całkowitym zużyciu energii w Polsce ma wzrosnąć do 15% w 2020 r. i 20% w 2030 r. Planowane jest także osiągnięcie w 2020 r. 10% udziału biopaliw w rynku paliw. 16 Gminy Miejskiej Głogów na lata

17 W sierpniu 2015 r. Ministerstwo Gospodarki przekazało do konsultacji społecznych i międzyresortowych projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 r. Jako główny cel polityki energetycznej kraju wyznaczono stworzenie warunków dla stałego, zrównoważonego rozwoju gospodarki narodowej, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa oraz zaspokojenie potrzeb energetycznych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, z poszanowaniem środowiska naturalnego. W projekcie zakłada się m.in. realizację scenariusza zrównoważonego, który przyjmuje przede wszystkim stopniowo malejącą dominację węgla w bilansie paliwowo-energetycznym kraju oraz umiarkowany wzrost udziału gazu, odnawialnych źródeł energii, a także energetyki jądrowej. Autorzy projektu zakładają, że realizacja wyznaczonych zamierzeń przyczyni się do ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery oraz do wypełnienia zobowiązań międzynarodowych, związanych z redukcją emisji gazów cieplarnianych. W projekcie Polityki energetycznej Polski do 2050 r. wyznaczono 3 cele operacyjne: zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju; zwiększenie konkurencyjności i efektywności energetycznej gospodarki narodowej w ramach rynku wewnętrznego energii UE; ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko. Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych Rada Ministrów 7 grudnia 2010 r. przyjęła dokument pn. Krajowy plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD OZE), stanowiący realizację zobowiązania wynikającego z art. 4 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. KPD OZE określa przewidywane końcowe zużycie energii brutto w układzie sektorowym, tj. w ciepłownictwie, chłodnictwie, elektroenergetyce i transporcie na okres ze wskazaniem: scenariusza referencyjnego - uwzględniającego środki służące efektywności energetycznej i oszczędności energii przyjęte przed 2009 r., scenariusza dodatkowej efektywności energetycznej - uwzględniającego wszystkie środki przyjmowane od 2009 r. Ogólny cel krajowy w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w ostatecznym zużyciu energii brutto w 2020 r. wyniesie 15%, natomiast przewidywany rozkład wykorzystania OZE w układzie sektorowym przedstawia się następująco: 17,05% - dla ciepłownictwa i chłodnictwa (systemy sieciowe i niesieciowe), 19,13% - dla elektroenergetyki, 10,14% - dla transportu. KPD OZE w obszarze elektroenergetyki przewiduje rozwój OZE w zakresie źródeł opartych na energii wiatru i biomasie oraz zakłada zwiększony wzrost ilości małych elektrowni wodnych. W obszarze ciepłownictwa i chłodnictwa przewiduje utrzymanie dotychczasowej struktury rynku, przy uwzględnieniu rozwoju geotermii oraz wykorzystania energii słonecznej. W zakresie rozwoju transportu zakłada zwiększanie udziału biopaliw i biokomponentów. Gminy Miejskiej Głogów na lata

18 Krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski (KPD EE) został przyjęty po raz pierwszy w 2007 r. i stanowił realizację zapisu art. 14 ust. 2 Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. W dokumencie tym przedstawiono: cel indykatywny w zakresie oszczędności energii na 2016 r., który ma zostać osiągnięty w ciągu 9 lat począwszy od 2008 r. określony na poziomie 9%, pośredni krajowy cel w zakresie oszczędności energii przewidziany do osiągnięcia w 2010 r., który miał charakter orientacyjny i stanowił ścieżkę dochodzenia do osiągnięcia celu przewidzianego na 2016 r. - określony na poziomie 2%, zarys środków oraz wynikających z nich działań realizowanych bądź planowanych na szczeblu krajowym, służących do osiągnięcia krajowych celów indykatywnych w przewidzianym okresie. Zgodnie z zapisami ustawy o efektywności energetycznej KPD EE winien być sporządzany co 3 lata i zawierać opis planowanych działań i przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki oraz analizę i ocenę wykonania KPD EE za poprzedni okres. Drugi KPD EE został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 17 kwietnia 2012 r. Podtrzymuje on krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, określony w KPD EE na poziomie 9% oraz zawiera obliczenia dotyczące oszczędności energii uzyskanych w okresie i oczekiwanych w 2016 r., zgodnie z wymaganiami dyrektyw: 2006/32/WE oraz 2010/31/WE. Z zapisów Drugiego KPD EE wynika, że zarówno wielkość zrealizowanych, jak i planowanych oszczędności energii finalnej przekroczy wyznaczony cel. Dla roku 2010 r. efektywność energetyczną wyznaczono na poziomie 6%, a dla 2016 r. - 11%. Trzeci KPD EE dla Polski 2014 został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 20 października 2014 r. Sporządzono go w związku z obowiązkiem przekazywania Komisji Europejskiej sprawozdań z wdrażania dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej oraz na podstawie obowiązku nałożonego na Ministra Gospodarki zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej. Dokument ten zawiera opis planowanych środków poprawy efektywności energetycznej określających działania mające na celu poprawę efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki. W trzecim KPD EE oszacowano oszczędności energii finalnej uzyskane w 2010 r. na poziomie 9,3% oraz planowane do osiągnięcia w 2016 r., na poziomie 13,9%. Otrzymane wartości przekraczają wyznaczone cele w zakresie oszczędności energii finalnej, które zostały obliczone zgodnie z dyrektywą 2006/32/WE dla 2010 r. na poziomie 2%, a dla 2016 r. na poziomie 9%. W dokumencie wyznaczono także oszczędności energii pierwotnej planowane w 2020 r., które wyniosły 13,33 ton oleju ekwiwalentnego. 18 Gminy Miejskiej Głogów na lata

19 Projekt Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności energetycznej dla Polski 2017 został sporządzony na podstawie art. 4 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. 2016, poz. 831) i stanowi on implementację dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej, która nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek przedkładania Komisji Europejskiej krajowych planów działań. Krajowe plany działań sporządzane są cyklicznie co 3 lata. Ww. krajowy plan stanowi aktualizację dokumentu przyjętego przez Radę Ministrów w 2014 r. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, Rada Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw energii, przyjmuje w drodze uchwały krajowy plan działań. Projekt krajowego planu działań zawiera: zaktualizowany opis środków poprawy efektywności energetycznej określających działania mające na celu poprawę efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki, przyjętych w związku z realizacją krajowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią na 2016 r., opis dodatkowych środków służących osiągnięciu ogólnego celu w zakresie efektywności energetycznej, rozumianego jako uzyskanie 20 % oszczędności w zużyciu energii pierwotnej w Unii Europejskiej do 2020 r., określenie krajowego celu w zakresie efektywności energetycznej, informacje o osiągniętej oraz prognozowanej oszczędności energii, strategię wspierania inwestycji w renowację budynków. Strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko - perspektywa do 2020 r. (BEiŚ) została przyjęta uchwałą Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2014 r. (M.P. 2014, poz. 469). Strategia jest jedną z 9 zintegrowanych strategii rozwoju, powstałych w oparciu o ustawę z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Dokument uszczegóławia zapisy Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020 w dziedzinie energetyki i środowiska oraz stanowi wytyczne dla Polityki energetycznej Polski. Celem głównym Strategii jest zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną gospodarkę. Celami szczegółowymi BEiŚ są: zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska, zapewnienie gospodarce bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię, poprawa stanu środowiska. Minister Energii we współpracy z Ministrem Środowiska nadzorują postępy we wdrażaniu Strategii. Gminy Miejskiej Głogów na lata

20 Krajowy plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii Krajowy plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii został przyjęty uchwałą nr 91 Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2015 r. Podstawę jego opracowania stanowi art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz.U. 2017, poz. 1498). Kluczowym elementem Planu jest wprowadzenie definicji budynku o niskim zużyciu energii w Polsce, przy uwzględnieniu stanu istniejącej zabudowy oraz możliwych do osiągnięcia i jednocześnie uzasadnionych ekonomicznie środków poprawy efektywności energetycznej. Definicja ta wskazuje, iż jest to budynek, który spełnia wymogi związane z oszczędnością energii i izolacyjnością cieplną zawarte w przepisach techniczno-budowlanych: w art. 7 ust.1 pkt. 1 ustawy Prawo budowlane, w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. 2015, poz. 1422), które będą obowiązywać od 1 stycznia 2021 r., a dla budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością od 1 stycznia 2019 r. Plan zawiera propozycje nowoczesnych rozwiązań technicznych w zakresie stosowania urządzeń grzewczych, klimatyzacyjnych, urządzeń odzyskujących ciepło w instalacjach wentylacyjnych, które mogą być stosowane w budynkach w celu poprawy ich efektywności energetycznej. Znajduje się tam charakterystyka działań związanych z projektowaniem, budową i przebudową budynków w sposób zapewniający ich energooszczędność oraz zwiększenia pozyskania energii ze źródeł odnawialnych w nowych oraz istniejących budynkach Krajowe uwarunkowania środowiskowe Ustawa Prawo ochrony środowiska Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 519 ze zm.) stanowi podstawowy dokument prawny określający zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów. Szczegółowe zasady określone są w rozporządzeniach jako aktach wykonawczych. W dniu 12 listopada 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U poz. 1593) - tzw. ustawa antysmogowa. Zapisy ustawy poszerzają zakres uprawnień władz lokalnych w zakresie działań mających na celu poprawę jakości powietrza. Ustawa umożliwia samorządom podejmowanie decyzji dotyczących m.in. typów i jakości paliw możliwych do stosowania lub zabronionych na wyznaczonym terenie. Dodatkowo władze mogą wskazać konkretne rozwiązania techniczne lub normy emisji instalacji do spalania paliw dopuszczonych do wykorzystania na danym obszarze. Efektem tego typu działań podejmowanych przez władze będzie poprawa stanu środowiska i zdrowia ludzi. Powodem, dla którego podjęto decyzję o opracowaniu nowelizacji Prawa ochrony środowiska, był pogarszający się stan powietrza i problem smogu w niektórych regionach Polski, a także brak uwarunkowań prawnych, dających samorządom możliwości realnego wpływu na mieszkańców w zakresie stosowania niskoemisyjnych rozwiązań na potrzeby grzewcze. 20 Gminy Miejskiej Głogów na lata

21 Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (teks jednolity Dz.U. 2017, poz. 1405); przejęła zagadnienia z ustawy POŚ regulujące m.in. zakres zasad udziału społeczeństwa w ochronie środowiska i przeprowadzenie ocen oddziaływania na środowisko. Według ww. ustawy opracowania takie jak strategie, plany, programy w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu itd. wymagają przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Zgodnie z tym niniejszy dokument podlega również tej procedurze. Główne cele i kierunki działań, przedstawione w Projekcie, zmierzają generalnie do ograniczenia wpływu systemów energetycznych działających w obrębie gminy na środowisko. Program ochrony powietrza Pojęcie stref z występującymi przekroczeniami wynika z polskiego ustawodawstwa związanego z ochroną środowiska i stanowi składową krajowego systemu ochrony powietrza. Zgodnie z definicją stref zawartą w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz.U. 2017, poz. 519 ze zm) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. (Dz.U. 2012, poz. 914) w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza na potrzeby oceny i zarządzania jakością powietrza, w Polsce funkcjonuje 46 stref, w tym 12 aglomeracji. Zgodnie z ww. rozporządzeniem powiat głogowski, w tym miasto Głogów należy do strefy dolnośląskiej o kodzie PL0204. Na podstawie wyników oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref określonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, w której strefa dolnośląska została zakwalifikowana do klasy C pod względem ochrony zdrowia mieszkańców, Zarząd Województwa Dolnośląskiego opracował Program ochrony powietrza dla strefy dolnośląskiej, stanowiący załącznik 4 do Uchwały Nr XLVI/1544/14 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony powietrza dla województwa dolnośląskiego. POP koncentruje się na istotnych powodach występowania przekroczeń poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10, tlenku węgla oraz poziomów docelowych benzo(a)pirenu i ozonu w powietrzu, a także na znalezieniu skutecznych i możliwych do zrealizowania działań, których wdrożenie spowoduje obniżenie poziomów tych zanieczyszczeń co najmniej do poziomów dopuszczalnych/docelowych i utrzymanie ich na takim poziomie, przy czym działania te powinny być uzasadnione finansowo i technicznie. W celu redukcji stężeń pyłu zawieszonego PM10, B(a)P oraz CO należy podjąć w strefie dolnośląskiej działania skierowane na redukcję emisji pochodzącej z ogrzewania indywidualnego jak również komunikacji. Działania dla redukcji stężeń NO x oraz NMLZO (jako prekursorów ozonu) powinny być skierowane głównie na obniżenie emisji komunikacyjnej oraz na ograniczenie emisji z zakładów przemysłowych i warsztatów rzemieślniczych. Gminy Miejskiej Głogów na lata

22 POP jest dokumentem określającym działania, których realizacja ma doprowadzić do osiągnięcia wartości dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu. Działania naprawcze ujęte w POP to m.in: obniżenie emisji z ogrzewania indywidualnego, podłączenie do sieci ciepłowniczej, wzrost efektywności energetycznej miast i gmin, modernizacja i remont dróg, czyszczenie ulic, rozwój zintegrowanego systemu kierowania ruchem ulicznym, rozwój systemu ścieżek rowerowych i infrastruktury rowerowej, ograniczenie emisji niezorganizowanej pyłów z kopalń, monitoring inwestycji budowlanych pod kątem ograniczenia emisji pyłu, zwiększenie udziału zieleni w przestrzeni miast, zapisy w planach zagospodarowania przestrzennego, edukacja ekologiczna, system prognoz krótkoterminowych stężeń zanieczyszczeń. Ponadto uchwałą nr 3642/V/17 Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia 11 kwietnia 2017 r. przyjęto projekt Programu ochrony powietrza dla strefy dolnośląskiej z uwagi na przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu. Konieczność wykonania ww. programu wynika z art. 91 ust. 1 i 3a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2017, poz. 519) i Oceny poziomów substancji w powietrzu oraz wyników klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za 2015 rok, wykonanej przez WIOŚ we Wrocławiu. W wyniku oceny strefa dolnośląska została zakwalifikowana do klasy C ze względu na wystąpienie przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla stężenia średniego rocznego pyłu zawieszonego PM2,5 określonego z uwagi na ochronę zdrowia mieszkańców. Program wskazuje źródła przekroczeń standardów jakości powietrza w odniesieniu do pyłu zawieszonego PM2,5 w strefie oraz określa skuteczne i możliwe do zrealizowania działania, których wdrożenie spowoduje obniżenie wartości średnich rocznych pyłu zawieszonego PM2,5 co najmniej do poziomu dopuszczalnego. Działania wskazane w programie ochrony powietrza z 12 lutego 2014 r. będą także skuteczne w zakresie przywrócenia standardu jakości powietrza w odniesienia do pyłu zawieszonego PM2,5. Omawiany program opracowany został na podstawie diagnozy jakości powietrza za rok 2015 ze szczególnym uwzględnieniem udziałów poszczególnych typów źródeł w obszarach z naruszonymi standardami. Realizację zaproponowanych w programie działań naprawczych przewidziano do 31 grudnia 2023 r., tak aby termin ten był zgodny z terminem przyjętym do realizacji działań naprawczych określonych w programie ochrony powietrza z 12 lutego 2014 r. 22 Gminy Miejskiej Głogów na lata

23 2.3 Lokalne dokumenty strategiczne i planistyczne Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Głogowa przyjęta uchwałą Nr XXXIV/327/17 Rady Miejskiej w Głogowie z 30 marca 2017 r. W studium zawarto kompleksowy obraz miasta, pokazując dynamikę zmian we wszystkich dziedzinach życia mogących kształtować przestrzeń publiczną miasta. Dokument ten stanowi element polityki przestrzennej miasta, określając kierunki kształtowania ładu przestrzenno-funkcjonalnego miasta. Obowiązujące Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego miasta Głogowa Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zawierają szczegółowe ustalenia studium. Ich celem jest takie kształtowanie zagospodarowania przestrzennego miasta, aby zapewnione zostały niezbędne warunki do zaspokojenia potrzeb bytowych, ekonomicznych, społecznych i kulturowych społeczeństwa, uwzględniając zachowanie równowagi przyrodniczej i ochrony krajobrazu. Strategia Rozwoju Miasta Głogowa na lata przyjęta uchwałą Nr XXVI/150/12 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 20 marca 2012 r. Dokument wyznacza długookresowy plan działania, określający strategiczne cele rozwoju miasta i przyjmuje takie cele i kierunki działania, które są niezbędne dla realizacji przyjętych zamierzeń rozwojowych. Strategia wskazuje jakie są najważniejsze do rozwiązania problemy społeczne, gospodarcze, infrastrukturalne i ekologiczne. Przyjęta w Strategii misja miasta brzmi: Głogów to pamiętające o swojej ponad 1000-letniej historii, nowoczesne i bezpieczne nadodrzańskie miasto otwartych i aktywnych ludzi, atrakcyjne dla mieszkańców i przedsiębiorców. Z punktu widzenia aktualizacji Projektu założeń i zawartych w nich celów i zadań, znaczące wydają się być zagadnienia przypisane w obszarze: Potencjały i zasoby Miasta: Cele strategiczne rozwinięta i sprawna infrastruktura techniczna miasta: cel operacyjny: rozbudowana sieć gazowa, energetyczna i cieplna w pełni zabezpieczająca ilościowo potrzeby odbiorców; zadanie realizacyjne: opracowanie planu zaopatrzenia miasta w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe; dobra jakość środowiska przyrodniczego: cel operacyjny: zmniejszona emisja zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby, zadanie realizacyjne: promowanie ekologicznych źródeł ogrzewania, w szczególności w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej. Gminy Miejskiej Głogów na lata

24 Lokalny Program Rewitalizacji dla miasta Głogowa na lata przyjęty uchwałą Nr XXVII/240/16 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 25 października 2016 r. Realizacja ww. dokumentu opiera się na kompleksowym ujęciu procesu rewitalizacji, obejmującym działania aktywizujące i integrujące społeczność lokalną oraz dotyczące renowacji infrastruktury mieszkaniowej i technicznej. Misją Głogowa jest: Rewitalizacja przestrzeni oraz aktywizacja społeczno-gospodarcza mieszkańców Miasta w celu wykreowania atrakcyjnego, otwartego i bezpiecznego centrum Głogowa oraz stworzenia wizerunku nadodrzańskiej miejscowości dbającej o tożsamość z jej ponad 1000-letnią historią. W dokumencie wyróżniamy trzy obszary strategiczne: społeczeństwo, gospodarka oraz przestrzeń i infrastruktura. Trzeci obszar strategiczny związany jest ze wszystkimi strefami oraz jest odpowiedzią na zdiagnozowane potrzeby rewitalizacyjne w Głogowie. Z punktu widzenia niniejszej aktualizacji Projektu założeń.. istotne są zagadnienia przypisane w obszarze: Przestrzeń i infrastruktura: Cel strategiczny: zwiększenie funkcjonalności oraz estetyki zagospodarowania przestrzennego osiedli: Śródmieście oraz Stare Miasto z zachowaniem walorów naturalnych i środowiskowych oraz dziedzictwa kulturowego miejscowości: cel operacyjny: poprawa stanu infrastruktury technicznej budynków w Śródmieściu i na Starym Mieście oraz jakości przestrzeni publicznej na całym obszarze rewitalizacji. W ramach całościowego procesu rewitalizacji obszarów zdegradowanych miasta Głogowa zaplanowano 9 projektów kluczowych oraz 12 komplementarnych. Projekty istotne z punktu widzenia niniejszego dokumentu to projekty związane z termomodernizacją budynków wielorodzinnych w Głogowie, których celem jest poprawa stanu technicznego budynków, zredukowanie strat ciepła oraz ograniczenie emisji CO 2. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Głogowa przyjęty uchwałą Nr XIII/101/15 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 29 września 2015 r. PGN jest dokumentem istotnym przy formułowaniu nowej strategii zarządzania gospodarką, mającej na celu zrównoważony rozwój. Integracja działań gospodarczych, politycznych oraz społecznych, z zachowaniem ciągłości i równowagi kluczowych procesów przyrodniczych ma w jasny sposób podkreślać ważność aspektu, jakim jest poszanowanie zasobów naturalnych ze względu na ich ograniczony zakres. Za priorytetowe w PGN uznaje się poprawę jakości powietrza, poprawę efektywności energetycznej oraz wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE). Głównym celem PGN jest analiza i ocena sytuacji wyjściowej w Głogowie w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz przedstawienie możliwych rozwiązań dążących do ich redukcji. Ponadto PGN polega na planowaniu przedsięwzięć zmierzających do poprawy jakości powietrza tam, gdzie doszło do przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń, gdzie dane obszary zostały objęte programem ochrony powietrza, a także tam, gdzie zostały zaplanowane działania krótkoterminowe. 24 Gminy Miejskiej Głogów na lata

25 Na podstawie przeprowadzonych analiz zaplanowane zostały działania i zadania zmierzające do wzrostu wykorzystania energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii, wsparcia działań mających na celu wzrost efektywności energetycznej oraz wszelkie inne działania przyczyniające się do zmniejszenia zużycia energii finalnej i rozwoju na gruncie gospodarki niskoemisyjnej. Wszelkie planowane działania i zadania mają również na celu, w efekcie końcowym, przyczynić się do zmniejszenia emisji CO 2 do atmosfery. Do najważniejszych działań i zadań należą: termomodernizacja budynków użyteczności publicznej m.in. poprzez realizację prac termomodernizacyjnych, podłączenie do m.s.c., modernizacje kotłowi; działania energooszczędne w sektorze użyteczności publicznej m.in. poprzez odpowiednią konserwację i utrzymanie w dobrym stanie technicznym sieci i urządzeń ciepłowniczych po stronie odbiorcy; termomodernizacja i likwidacja niskiej emisji w budynkach mieszkalnych zarządzanych przez ZGM m.in. poprzez zasilanie obiektów z m.s.c., modernizacja kotłowni; rozbudowa i modernizacja oraz realizacja zadań zmierzających do zmniejszenia strat ciepła na sieci przesyłowej; zadania w ramach działań WPEC Legnica m.in. poprzez budowę i modernizację infrastruktury sieciowej, w tym inwestycje związane z redukcją strat energii cieplnej, przebudową sieci cieplnych, przyłączeniem do węzłów cieplnych; ograniczenie emisji z budynków prywatnych m.in. zastąpienie źródeł ciepła na paliwa stałe mniej emisyjnymi, podłączenie do m.s.c.; uwzględnianie w zamówieniach publicznych problemów ochrony powietrza poprzez odpowiednie przygotowanie materiałów przetargowych, promocje rozwiązań efektywnych energetycznie, promowanie OZE. Gminy Miejskiej Głogów na lata

26 2.4 Planowanie energetyczne na szczeblu gminnym rola założeń w systemie planowania energetycznego Szczególną rolę w planowaniu energetycznym prawo przypisuje samorządom gminnym poprzez zobowiązanie ich do planowania i organizacji zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na swoim terenie. Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. 2016, poz. 446), obowiązkiem gminy jest zapewnienie zaspokojenia zbiorowych potrzeb jej mieszkańców. Wśród zadań własnych gminy wymienia się sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Art. 18 ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 220) wskazuje na sposób wywiązywania się gminy z obowiązków nałożonych na nią przez ustawę o samorządzie gminnym. Do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy: planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy, finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg, znajdujących się na terenie gminy, planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy. Polskie Prawo energetyczne przewiduje dwa rodzaje dokumentów planistycznych: założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Dokumenty te powinny być zgodne z założeniami polityki energetycznej państwa, miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a także spełniać wymogi ochrony środowiska. Zgodnie z art. 19 ustawy Prawo energetyczne projekt założeń jest opracowywany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a następnie podlega opiniowaniu przez samorząd województwa w zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa. Przed uchwaleniem przez Radę Gminy winien podlegać wyłożeniu do publicznego wglądu. Opracowywany jest we współpracy z lokalnymi przedsiębiorstwami energetycznymi, które są zobowiązane (art. 16 i 19 PE) do bezpłatnego udostępnienia swoich planów rozwoju. Dokumenty te obejmują plan działań w zakresie obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło. Plany (ust. 1, art. 16 PE) obejmują: przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym OZE. Plan zaopatrzenia opracowuje wójt (burmistrz, prezydent miasta) w sytuacji, gdy opracowany przez przedsiębiorstwo energetyczne plan rozwoju nie zapewnia realizacji założeń do planu. Plan zaopatrzenia uchwalany jest przez Radę Gminy, po uprzednim badaniu przez samorząd województwa pod kątem zgodności z polityką energetyczną państwa. 26 Gminy Miejskiej Głogów na lata

27 Poglądowy schemat procedur tworzenia dokumentów lokalnego planowania wynikający z Prawa energetycznego, z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z wymogu udziału społeczeństwa w opracowywaniu dokumentów (wg ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku ), przedstawia poniższy rysunek. Rysunek 2-1. Proces planowania energetycznego na szczeblu lokalnym Założenia do planu zaopatrzenia Plan rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego Wójt, Burmistrz, Prezydent opracowuje projekt Założeń (art. 19 ust.1) Przedsiębiorstwo energetyczne opracowuje plan rozwoju (art. 16 ust.1) Zakres projektu Założeń :(art. 19 ust. 3) ocena stanu aktualnego zaopatrzenia gminy w energię, identyfikacja przewidywanych możliwości rozwoju Gminy na 15 lat, potrzeby energetyczne istniejącej i planowanej zabudowy na 15 lat, niezbędne działania dla zapewnienia pokrycia zapotrzebowania, analiza przedsięwzięć racjonalizujących użytkowanie energii, określenie możliwości wykorzystania lokalnych zasobów paliw i energii w tym OZE, określenie możliwość stosowania środków poprawy efektywności energetycznej, określenie zakresu współpracy z innymi gminami, określenie zasad aktualizacji i wdrażania Założeń Zakres planu rozwoju: (art. 16 ust. 3) przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w tym źródeł odnawialnych Przedsiębiorstwa energetyczne udostępniają nieodpłatnie plany rozwoju w zakresie dot. terenu gminy oraz propozycje niezbędne do opracowania projektu założeń (art. 19 ust. 4) Projekt Założeń przyjęty przez Wójta, Burmistrza, Prezydenta (art. 19 ust. 1) Art. 7 ust 4 i ust 5 Przedsiębiorstwa energetyczne ( ) są zobowiązane zapewnić realizację i finansowanie budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączeń podmiotów ubiegających się o przyłączenie na warunkach określonych w art. 9 i 46 oraz w Założeniach Procedura SOOS (ustawa o udostępnianiu Dział IV) Samorząd wojewódzki (art. 19 ust.5) opiniuje w zakresie współpracy z innymi gminami oraz zgodności z polityką energetyczną państwa Wyłożenie do publicznego wglądu (art. 19 ust. 6) Plan Rozwoju Przedsiębiorstwa Energetycznego na min.3 lata; OSE na min.3 lata (art. 16 ust. 2) Prezes URE (art. 16 ust. 6) Uzgadnia w zakresie przedsiębiorstw elektroenergetycznych i gazowniczych Zarząd Województwa opiniowanie (art. 23 ust. 3 i 4) Zgodnie z ustawą aktualizacja co 3 lata Rada Gminy uchwała Zgodnie z ustawą plan rozwoju podlega aktualizacji co 3 lata Założenia do planu (art. 19 ust. 8) Plan Rozwoju Przedsiębiorstwa Energetycznego Plan zaopatrzenia Realizacja inwestycji Wójt, Burmistrz, Prezydent bada czy Plany Rozwojowe Przedsiębiorstw zapewniają realizację Założeń TAK Realizacja inwestycji ujętych w Planach Rozwoju Działania ujęte w uzgodnionym Planie rozwoju stanowią podstawę do ujęcia ich kosztów w taryfie przedsiębiorstwa NIE Wójt, Burmistrz, Prezydent opracowuje i przyjmuje projekt Planu zaopatrzenia (art. 20 ust. 1) Realizacja inwestycji ujętych w Planie Zaopatrzenia Inwestycje i działania ujęte w Planie zaopatrzenia stanowią podstawę do ujęcia ich kosztów w budżecie Gminy Procedura SOOS (ustawa o udostępnianiu Dział IV) Samorząd Województwa (art. 17) bada zgodność z polityką energetyczną państwa Rada Gminy uchwala Plan zaopatrzenia (art. 20 ust. 4) Źródło: Opracowanie własne Gminy Miejskiej Głogów na lata

28 3. Charakterystyka miasta Głogów 3.1 Położenie geograficzne, główne formy zagospodarowania Miasto Głogów położone jest w północnej części województwa dolnośląskiego, w pobliżu granicy z województwem lubuskim i wielkopolskim. Miasto prawie w całości leży na lewym brzegu Odry. Historyczna jego część znajduje się na Ostrowie Tumskim zwanym także Przedmieściem Katedralnym, otoczonym ramionami rzeki. Pod względem fizycznogeograficznym obszar miasta należy do makroregionu Niziny Południowo wielkopolskiej, mezoregionu Pradoliny Głogowskiej. Podstawową funkcją miasta jest funkcja administracyjno-przemysłowo usługowa dla subregionu głogowskiego województwa dolnośląskiego. Miasto posiada korzystne powiązania komunikacyjne drogowe, a do najważniejszych szlaków przechodzących przez teren miasta należą: droga krajowa Nr 12: Granica Państwa Łęknica Żary Żagań Drożów (droga Nr 3) Głogów Leszno Gostyń Jarocin Kalisz Sieradz Piotrków Trybunalski Opoczno Radom Puławy Lublin Piaski Chełm Dorohusk Granica Państwa; drogi wojewódzkie: Nr 292 (połączenie z drogą krajową Nr 3 Bytom Odrzański Głogów Rudna Lubin) oraz Nr 329 (Głogów Jerzmanowa Nw. Osiedle, połączenie z drogą krajową Nr 3). Przez miasto przebiega również kilka głównych linii kolejowych łączących je z Wrocławiem, Zieloną Górą, Legnicą (ruch towarowy) i poprzez Leszno z Poznaniem (aktualnie linia zawieszona) oraz linie lokalne do Góry (obecnie nieistniejąca) i do Żagania, a także połączenie kolejowe Huty Głogów. Powierzchnia administracyjna miasta Głogowa wynosi 3511 ha. Powierzchnia lądowa stanowi ok. 95% obszaru miasta, natomiast grunty pod wodami ok. 5%. Struktura użytkowania gruntów (wg zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Głogowa z 2017 r.) przedstawia się następująco: użytki rolne 836 ha (23,8%), w tym: grunty orne ha, sady - 12 ha, łąki - 48 ha, pastwiska ha, grunty rolne zabudowane - 24 ha, grunty pod rowami - 8 ha, lasy i grunty leśne ha (6,5%), grunty zabudowane i zurbanizowane ha (47,1%), w tym: tereny mieszkaniowe ha, tereny przemysłowe ha, inne tereny zabudowane ha, zurbanizowane tereny niezabudowane - 73 ha, 28 Gminy Miejskiej Głogów na lata

29 tereny rekreacyjno-wypoczynkowe - 86 ha, drogi ha, tereny kolejowe ha, inne - 6 ha, grunty pod wodami ha (4,6%), w tym: grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi ha, grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi - 18 ha, użytki ekologiczne 434 ha (12,4%), nieużytki - 21 ha (0,6%), tereny różne ha (5,0%). Miasto wspólnie z sąsiednimi gminami tworzy tzw. subregion głogowski. Na obszarze subregionu znajduje się 1 gmina miejska miasto Głogów i 5 gmin wiejskich: Kotla, Jerzmanowa, Pęcław, Żukowice i gmina wiejska Głogów. Głogów jest głównym ośrodkiem dyspozycyjnym i usługowym. Posiada dogodne powiązania ze stolicą Dolnego Śląska - Wrocławiem, a w jego bliskim sąsiedztwie znajdują się dwa główne ośrodki o randze ponadregionalnych ośrodków równoważenia rozwoju Legnica i Zielona Góra. Głównym sektorem gospodarczym subregionu są usługi. Stanowią one połowę potencjału miejsc pracy w subregionie. Są to przede wszystkim: ochrona zdrowia i opieka socjalna, handel i naprawy, transport i składowanie, łączność i edukacja. Subregion posiada zróżnicowaną branżowo strukturę przemysłową. Silną składową w strukturze przemysłowej stanowi hutnictwo miedzi oraz branże skupione wokół KGHM Polska Miedź S.A. Struktura przemysłu jest monofunkcyjna, a większość jego potencjału jest oparta o Hutę Miedzi Głogów. Na terenie miasta funkcjonuje Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Podstrefa Głogów. Całkowita powierzchnia podstrefy wynosi 16,36 ha. 3.2 Warunki klimatyczne Obszar Głogowa należy do najcieplejszych w Polsce. Charakteryzuje się przewagą wpływów oceanicznych, mniejszymi od przeciętnych amplitudami temperatur, wczesną wiosną, długim ciepłym latem oraz łagodną i krótką zimą. Średnia temperatura roczna wynosi ok. 8ºC (w styczniu 1ºC, a w lipcu 18ºC). Liczba dni z temperaturą dobową poniżej 0ºC wynosi 11. Izoamplitudy roczne kształtują się na poziomie 19-20ºC. Opady roczne wynoszą mm. Pierwszy śnieg pojawia się w połowie listopada, a ostatni na przełomie marca i kwietnia. Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio przez dni. Jej grubość waha się w przedziale 5-15 cm. Okres występowania pokrywy śnieżnej przerywany jest częstymi odwilżami. W tym czasie opad zimowy stanowi deszcz. Lato przeciętnie trwa ok. 100 dni i jest najdłuższe w Polsce, natomiast zima ok. 60 dni i jest najkrótszym okresem trwania zimy w kraju. Okres wegetacyjny trwa 220 dni. Wiatry wieją głównie z kierunków zachodnich i południowo-zachodnich. Gminy Miejskiej Głogów na lata

30 3.3 Ludność i zasoby mieszkaniowe Stan ludności w mieście Głogów wg danych GUS na dzień r. wynosił ok. 68,3 tys. osób, z czego 52% stanowiły kobiety. W tabeli poniżej przedstawiono dane dotyczące stanu ludności na terenie miasta Głogowa w latach (stan na ), z których wynika, że liczba ludności powoli i systematycznie spada, średnio o 0,3%. Tabela 3-1 Stan ludności w mieście Głogów w latach Wyszczególnienie Ludność ogółem, w tym: mężczyzn kobiet Przyrost naturalny Źródło: Główny Urząd Statystyczny W tabelach poniżej przedstawiono charakterystykę zasobów mieszkaniowych i budynków zlokalizowanych na terenie miasta Głogowa w latach Tabela 3-2 Charakterystyka zasobów mieszkaniowych w mieście Głogów Wyszczególnienie Zasoby mieszkaniowe ogółem [ilość] Powierzchnia użytkowa mieszkań ogółem [tys.m 2 ] 1 467, , , , ,5 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania [m 2 ] 58,2 58,2 58,2 58,2 58,3 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 os. [m 2 /os] 21,2 21,5 21,6 21,8 22,1 Mieszkania oddane do użytkowania [ilość] Powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do użytkowania [m 2 ] Źródło: GUS Bank Danych Lokalnych Z danych statystycznych wynika, że liczba mieszkań rośnie, średnio o 0,7% rocznie. Tabela 3-3 Charakterystyka nowej zabudowy w mieście Głogów Wyszczególnienie Budynki nowe oddane do użytkowania ogółem [ilość], w tym: budynki mieszkalne [ilość] w tym jednorodzinne budynki niemieszkalne [ilość] Kubatura nowych budynków oddanych do użytkowania ogółem [m 3 ] Kubatura budynków mieszkalnych ogółem [m 3 ] Źródło: GUS Bank Danych Lokalnych 30 Gminy Miejskiej Głogów na lata

31 3.4 Sektor usługowo-wytwórczy Głogów zalicza się do miast o wyraźnie rozwiniętej funkcji przemysłowej. Głównym sektorem gospodarki jest hutnictwo miedzi. Potencjał ekonomiczny skupiony jest przede wszystkim w Hucie Miedzi Głogów (patrz podrozdział 3.5). Hutnictwo miedzi wyznacza profil wymiany gospodarczej z otoczeniem, a słabość gospodarki Głogowa stanowi brak innych znaczących silnych sektorów gospodarczych. Pozostałe zakłady produkcyjne zlokalizowane są głównie w zachodniej części Głogowa (jednostka: Przemysłowy Zachód) oraz we wschodniej (jednostka: Widziszów). Przemysł na obszarze miasta reprezentowany jest również przez: budownictwo, produkcję artykułów spożywczych, produkcję tkanin, działalność wydawniczą i poligraficzną, produkcję metalowych wyrobów gotowych, produkcję maszyn i urządzeń, produkcję maszyn i aparatury elektrycznej, produkcję mebli. Na terenie miasta funkcjonuje Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Podstrefa Głogów. Liczba osób pozostających bez pracy w 2016 r. wynosiła (w tym 818 mężczyzn). Stopa bezrobocia wynosiła ok. 5%. Wg danych GUS w 2016 r. liczba podmiotów gospodarczych na terenie miasta Głogowa zarejestrowanych w systemie REGON wynosiła ok. 6,6 tys. podmiotów. Podmioty wg Polskiej Klasyfikacji Działalności w 2016 r. przedstawia tabela poniżej: Tabela 3-4 Podmioty gospodarcze na terenie miasta Głogów w 2016 r. wg sekcji PKD 2007 Sekcja Opis Ilość podmiotów A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 58 B Górnictwo i wydobywanie 10 C Przetwórstwo przemysłowe 468 D Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 6 E Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 13 F Budownictwo 798 G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle H Transport i gospodarka magazynowa 472 I Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 177 J Informacja i komunikacja 115 K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 229 L Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 370 M Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 611 N Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 177 O Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 23 P Edukacja 292 Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 347 R Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 127 S T Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby U Organizacje i zespoły eksterytorialne - Źródło: GUS Bank Danych Lokalnych 464 Gminy Miejskiej Głogów na lata

32 3.5 KGHM Polska Miedź S.A. oddział Huta Miedzi Głogów Huta Miedzi Głogów na terenie miasta działa od 1971 r. Zakład należy do spółki KGHM Polska Miedź S.A. z siedzibą w Lubinie. Podstawowymi produktami huty są: miedź elektrolitycznie rafinowana o zawartości minimum 99,99% miedzi, wytwarzana w postaci katod o wadze średniej 119 kg oraz srebro o zawartości powyżej 99,99% srebra, produkowane w postaci gąsek i granulatu. W procesie technologicznym niemal wszystkie powstające przy produkcji miedzi materiały są surowcem do wytwarzania produktów lub są wykorzystywane gospodarczo w inny sposób, stając się źródłem wartości dodanej, z korzyścią dla środowiska naturalnego. Funkcjonowanie instalacji, zgodnie z przepisami prawa ochrony środowiska, możliwe jest po uzyskaniu stosownych pozwoleń. W 2007 r. Huta Miedzi Głogów otrzymała następujące decyzje Wojewody Dolnośląskiego: pozwolenie zintegrowane na prowadzenie składowiska odpadów przemysłowych Biechów I PZ 70/2007; pozwolenie zintegrowane na prowadzenie składowiska odpadów przemysłowych Biechów II PZ 149/2007; pozwolenie zintegrowane na prowadzenie instalacji: do produkcji miedzi metalicznej w technologii pieca szybowego i w technologii pieca zawiesinowego, instalacji do produkcji metali szlachetnych, instalacji do produkcji ołowiu i składowiska odpadów - staw osadowy komora IV oraz pozostałych instalacji na terenie huty niewymagających pozwolenia zintegrowanego PZ 83/2007. Powyższe decyzje, wraz ze zmieniającymi się uwarunkowaniami technicznotechnologicznymi w zakładzie, podlegają stosownym aktualizacjom. KGHM posiada koncesje na prowadzenie działalności w strefie energetyki w zakresie: wytwarzania, dystrybucji i obrotu energią elektryczną, przesyłania i dystrybucji oraz obrotu paliwami gazowymi, wytwarzania, przesyłania i dystrybucji oraz obrotu ciepłem. KGHM Polska Miedź S.A. posiada 2 kotły odzysknicowe odzyskujące ciepło z procesu hutniczego na potrzeby c.o., c.w.u. i technologiczne. Produkcja energii cieplnej w 2016 r. wynosiła ok TJ, w tym w 97% wykorzystywana była na potrzeby własne. Pozostała część została odsprzedana firmom działającym na terenie huty. W 2016 r. na terenie huty zużyto ok mln m 3 gazu. Zużycie energii elektrycznej przez hutę w 2016 r. wynosiło ok. 740 GWh. W głównej mierze pozyskiwana jest ona z bloku gazowo-parowego należącego do KGHM. Obiekt posiada urządzenia do odpylania i odsiarczania spalin. W 2014 r. KGHM Polska Miedź S.A. rozszerzyła zakres swojej działalności w związku z budową bloku gazowo-parowego. Elektrociepłownia Głogów BGP zlokalizowana jest na terenie Huty Miedzi Głogów przy ul. Żukowickiej 1. EC wyposażona została w: 2 kotły energetyczne o łącznej wydajności znamionowej 68 t/h i mocy osiągalnej 60,0 MW, 3 turbozespoły o łącznej mocy znamionowej 42,0 MW i mocy osiągalnej 41,7 MW. 32 Gminy Miejskiej Głogów na lata

33 W 2016 r. zużycie gazu wynosiło ok. 32 mln m 3. Moc osiągalna cieplna w skojarzeniu wynosi 39 MW, natomiast moc elektryczna przy osiągalnej mocy cieplnej wynosi 40 MW. W 2016 r. w EC Głogów BGP wyprodukowano ponad 111 GWh energii elektrycznej brutto (wzrost o 88% w porównaniu z 2014 r.). oraz sprzedano ok. 284 GJ ciepła w gorącej wodzie. W najbliższym czasie nie przewiduje się modernizacji i rozbudowy elektrociepłowni. Na terenie Huty Miedzi Głogów zlokalizowana jest również Elektrociepłownia EC-3 Głogów, należąca i eksploatowana przez przedsiębiorstwo Energetyka Sp. z o.o. (patrz rozdział 4.1.2). Właścicielem 100% udziałów jest KGHM Polska Miedź S.A. Ponadto na terenie Huty Miedzi Głogów zlokalizowane są: sieci ciepłownicze (c.o., c.w.u. i sieci pary) oraz węzły ciepłownicze, sieci gazowe w/c, s/c i n/c oraz stacje redukcyjno-pomiarowe Iº będące własnością KGHM, zasilające wyłącznie odbiory zlokalizowane na terenie huty, linie elektroenergetyczne oraz 3 stacje 110 kv oraz 30 stacji SN/nN będące własnością KGHM, zasilające wyłącznie odbiorców na terenie huty. Działalność w zakresie dystrybucji i obrotu gazem oraz energią elektryczną dotyczy wyłącznie obszaru huty i nie przewiduje się jej rozszerzenia na zewnątrz przedsiębiorstwa. Jedynie produkcja energii cieplnej przeznaczona jest do zasilania miasta Głogowa. Dla Huty Miedzi Głogów, decyzją Głównego Architekta Wojewódzkiego w Legnicy z 1987 r., utworzono strefę ochronną o powierzchni ha, ze względu na brak technicznych możliwości całkowitego wyeliminowania uciążliwych skutków jej działalności. Uzgodniony sposób zagospodarowania strefy polegał na wykupieniu gospodarstw oraz gruntów, zasianiu trawy i zalesieniu większości przejętych obszarów, a następnie prowadzeniu na nich ukierunkowanej gospodarki rolnej i prac pielęgnacyjnych. W konsekwencji znaczne obszary strefy oraz niektóre tereny poza strefą zostały zakwalifikowane jako lasy. Dzięki radykalnemu ograniczeniu emisji przez hutę możliwe było zmniejszenie w 2001 r. obszaru strefy ochronnej o 6%, czyli do powierzchni ha. Wyłączone ze strefy ochronnej grunty KGHM Polska Miedź S.A. przekazała na rzecz miasta Głogowa. 1 stycznia 2006 r. w polskim ustawodawstwie przestało funkcjonować pojęcie stref ochronnych. Zgodnie z obecnym prawem zakład musi ograniczyć swoje szkodliwe oddziaływanie do terenów, do których posiada tytuł prawny (dla HM Głogów - teren strefy ochronnej). Huta Miedzi Głogów, na podstawie przeprowadzonej przez Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych inwentaryzacji przyrodniczej terasy zalewowej rzeki Odry położonej w strefie ochronnej, wystąpiła z wnioskiem o ustanowienie na tym terenie użytku ekologicznego. Dnia 28 października 2005 r. Wojewoda Dolnośląski wydał rozporządzenie w sprawie uznania za użytek ekologiczny przedmiotowego terenu o powierzchni 605,57 ha. Gminy Miejskiej Głogów na lata

34 3.6 Utrudnienia terenowe w rozwoju systemów energetycznych Utrudnienia w rozwoju systemów sieciowych można podzielić na dwie grupy: czynniki związane z elementami geograficznymi, czynniki związane z istnieniem obszarów podlegających ochronie. Przy obecnym stanie techniki niemal wszystkie utrudnienia związane z czynnikami geograficznymi mogą być pokonane, ale wiąże się to z dodatkowymi kosztami. Czynniki geograficzne dotyczą elementów pochodzenia naturalnego oraz powstałych w wyniki działalności człowieka. Mają charakter obszarowy lub liniowy. Do najważniejszych należą: akweny i cieki wodne, obszary zagrożone zniszczeniami powodziowymi, tereny bagienne, obszary nieustabilizowane geologicznie (tereny zagrożone działalnością górniczą, uskokami lub lawinami, składowiska odpadów organicznych itp.), trasy komunikacyjne (linie kolejowe, główne trasy drogowe), tereny o specyficznej rzeźbie terenu (wąwozy, jary, wały ziemne, pasy wzniesień). W przypadku istnienia tego rodzaju utrudnień należy dokonywać oceny, co jest bardziej korzystne: pokonanie przeszkody czy jej obejście. Zależy to również od rodzaju rozpatrywanego systemu sieciowego. Najłatwiej i najtaniej przeszkody pokonują linie elektroenergetyczne, trudniej sieci gazowe, a najtrudniej sieci ciepłownicze. Utrudnienia związane z terenami chronionymi mają charakter obszarowy. Należą do nich: obszary przyrody chronionej (parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty i pomniki przyrody, zabytkowe parki), kompleksy leśne, obszary urbanistyczne objęte ochroną konserwatorską oraz zabytki architektury, obszary objęte ochroną archeologiczną, cmentarze, tereny kultu religijnego, tereny zamknięte (wojskowe, kolejowe). Przez tereny leśne nie powinny przebiegać linie napowietrzne oraz podziemne, szczególnie przez: drzewostany o składzie gatunkowym zgodnym z siedliskiem, przez rezerwaty przyrody istniejące, projektowane i proponowane oraz ich otoczenie, w rejonie istniejących pomników przyrody żywej i nieożywionej, obiektów proponowanych do uznania za pomniki oraz w rejonach obiektów i zespołów kulturowych. W każdym przypadku prowadzenia linii napowietrznych, poza terenami zabudowanymi, powinno być opracowane studium krajobrazowowidokowe możliwości przebiegu tych linii i wybranie wariantu najmniej uciążliwego. W niektórych przypadkach prowadzenie elementów systemów zaopatrzenia w ciepło jest całkowicie niemożliwe, a dla pozostałych jest utrudnione, wymagające dodatkowych zabezpieczeń potwierdzonych odpowiednimi uzgodnieniami i pozwoleniami. W przypadku obszarów objętych ochroną konserwatorską mocno utrudnione może być prowadzenie działań termorenowacyjnych obiektów. Konieczne będzie prowadzenie uzgodnień z konserwatorem zabytków. 34 Gminy Miejskiej Głogów na lata

35 3.6.1 Utrudnienia związane z elementami geograficznymi Akweny i cieki wodne Miasto Głogów w całości położone jest w dorzeczu Odry. W układzie sieci rzecznej regionu charakterystyczny jest łamany kształt cieków - składają się one z odcinków południkowych i poprzecznych do nich odcinków równoleżnikowych. Lewobrzeżne dopływy Odry na terenie miasta to: Rudna (Czarna), do której wpadają Świniucha i Borownica oraz małe cieki: Rzychowska Struga, Młynówka, Dobrzejówka. Większe zbiorniki wodne w postaci jezior w rejonie Głogowa nie występują. Przeszkody wodne stanowić mogą potencjalne utrudnienie dla dalszej rozbudowy systemów energetycznych. Trasy komunikacyjne Miasto posiada korzystne powiązania komunikacyjne. Do najważniejszych szlaków komunikacyjnych drogowych należą: droga krajowa nr 12 i wojewódzkie nr 292 i 329. Przez miasto przebiega również kilka głównych linii kolejowych. Trasy komunikacyjne mogą stanowić potencjalne utrudnienia dla rozwoju systemów energetycznych. Rzeźba terenu W okolicach miasta występują następujące formy ukształtowania i rzeźby terenu (od pn): równiny sandrowe fazy leszczyńskiej zlodowacenia bałtyckiego (prawy brzeg Odry); Pradolina Barucko-Głogowska z fazy leszczyńskiej zlodowacenia bałtyckiego. Koryto rzeczne występuje tutaj na wysokości m n.p.m. Terasa zalewowa położona jest 1,5-2,0 m nad średnim poziomem Odry. W dnie doliny Odry spotkać można liczne starorzecza oraz wyrobiska wypełnione wodą. Materiał z wyrobisk używany był do budowy wałów przeciwpowodziowych; Wysoczyzna plejstoceńska, na której wzniesiony został Głogów ( m n.p.m). Od Odry dzieli ją 7 12 metrowa krawędź na lewym brzegu rzeki. Przeważają tutaj spadki północe i północno-wschodnie do 5%. Ku południowi wysoczyzna przechodzi we właściwe Wzgórza Dalkowskie pochodzące ze zlodowacenia środkowopolskiego stadiału Warty, których wysokość dochodzi do 230 m n.p.m. Wzgórza ciągną się szerokim na km, wygiętym na południe grzbietem. Są wałem moren czołowych i kemów powstałym na orograficznej przeszkodzie w postaci wzniesień podłoża trzeciorzędowego, glacitektonicznie wyciśniętego podczas zlodowaceń. Wody roztopowe i opadowe na skutek erozji zniszczyły pokrywy lessowe i doprowadziły do powstania malowniczych dolinek i jarów. Procesy erozyjne przyspieszył w czasach historycznych człowiek. Południowe i południowo-zachodnie stoki morenowe nie są tak strome jak północne i północno-wschodnie. Przechodzą w szerokie stożki napływowe tworzone przez wody wytopione z lądolodu. Na południu (w linii Gaworzyce - Radwanice - Łagoszów Mały) krajobraz staje się monotonny w wyniku osadzania się drobnych frakcji w potężnym rozlewisku utworzonym z wód roztopowych. Sedymentacja w jeziorze zastoiskowym wyrównała rzeźbę terenu. Opisane powyżej ukształtowanie terenu nie powinno stanowić większego utrudnienia dla rozbudowy i eksploatacji systemów energetycznych. Gminy Miejskiej Głogów na lata

36 3.6.2 Utrudnienia związane z istnieniem obszarów podlegających ochronie Na terenie miasta Głogów istnieją następujące obiekty prawnie chronione. Są to: użytek ekologiczny Łęgi Głogowskie obszar w międzywalu rzeki Odry w strefie ochronnej Huty Miedzi Głogów", obejmujący fragmenty lasów łęgowych, starorzecza oraz zbiorowiska łąkowe, o powierzchni 606 ha, położony w gminach: Głogów, miasto Głogów i Kotla; 21 pomników przyrody, w tym 17 pojedynczych drzew i 4 grupy drzew. Na terenie miasta znajduje się fragment obszaru Natura 2000 Łęgi Odrzańskie - Obszar specjalnej ochrony ptaków (PLB020008). Obszar stanowi fragment doliny Odry o dł. 101 km, od Brzegu Dolnego do Głogowa (od km 290 do km 395), w granicach dawnej trasy zalewowej rzeki, oraz obejmuje ujście Baryczy. Granica obszaru poprowadzona jest zgodnie z zasięgiem aktualnego terenu zalewowego wraz z planowanymi polderami. Obejmuje siedliska nadrzeczne zachowane w międzywalu oraz najlepiej wykształcone lasy, łąki i torfowiska niskie poza jego obrębem. Zajmuje obszar o powierzchni ok ha. Na terenie miasta znajduje się również obszar Natura 2000 Łęgi Odrzańskie mający znaczenie dla Wspólnoty (PLH020018). Obszar również stanowi fragment doliny Odry o dł. 101km, od Brzegu Dolnego do Głogowa oraz obejmuje ujście Baryczy. Powierzchnia obszaru wynosi ok ha. Oba obszary w obrębie miasta Głogowa praktycznie się pokrywają. Zlokalizowane na terenie miasta obszary chronione nie powinny stanowić większego utrudnienia i możliwe jest ich ominięcie przy planowaniu infrastruktury technicznej. Na rysunku zaznaczono lokalizację obszarów Natura 2000 na terenie miasta Głogowa. Rysunek 3-1 Obszar Natura 2000 na terenie miasta Głogowa 36 Gminy Miejskiej Głogów na lata

37 4. Zaopatrzenie Miasta Głogów w ciepło stan istniejący Zaopatrzenie odbiorców miasta Głogowa w ciepło realizowane jest przy wykorzystaniu: miejskiego systemu ciepłowniczego zasilanego z elektrociepłowni EC-3 Głogów należącej do spółki Energetyka sp. z o.o. oraz elektrociepłowni EC Głogów BGP należącej do KGHM Polska Miedź S.A. (za pośrednictwem Energetyka Sp. z o.o.), gazu ziemnego przesyłanego sieciami, zasilającego kotłownie lokalne i obiekty indywidualne, energii elektrycznej, węgla kamiennego spalanego w kotłowniach obsługujących obszary lokalne lub pojedyncze obiekty, urządzeń spalających inne paliwa niż wyżej wymienione, węgla spalanego w piecach i kotłowniach indywidualnych, źródeł energii odnawialnej. Aktualnie miejski system ciepłowniczy pokrywa ok. 58% potrzeb cieplnych odbiorców w Głogowie (wg zamówionej mocy ok. 102 MW), bez uwzględnienia potrzeb KGHM. 4.1 Charakterystyka źródeł ciepła Przedsiębiorstwa ciepłownicze - charakterystyka Przedsiębiorstwami ciepłowniczymi działającymi na terenie miasta Głogów są: Energetyka sp. z o.o. - wytwarzanie ciepła, Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Legnicy S.A. (WPEC w Legnicy S.A.) przesył i dystrybucja ciepła. Energetyka Sp. z o.o. Energetyka Sp. z o.o. z siedzibą w Lubinie przy ul. M, Skłodowskiej Curie 58, została powołana Uchwałą Nr 643/II/95 Zarządu KGHM Polska Miedź S.A. z dnia 6 grudnia 1995 r. jako jednoosobowa spółka KGHM Polska Miedź S.A. Właścicielem 100% udziałów w Energetyka" sp. z o.o. jest KGHM Polska Miedź S.A. Przedmiotem działalności spółki jest: wytwarzanie ciepła - zgodnie z koncesją nr WCC/392/141/U/3/98/RW, przesyłanie i dystrybucja ciepła - zgodnie z koncesją nr PCC/411/141/U/3/98/RW, obrót ciepłem - zgodnie z koncesją nr OCC/339/141/W/OWR/2008/MK, wytwarzanie energii elektrycznej - zgodnie z koncesją nr WEE/64/141/N/1/2/2000/AS, przesyłanie i dystrybucja energii elektrycznej - zgodnie z koncesją nr PEE/46/141/ U/3/98/RW, obrót energią elektryczną - zgodnie z koncesją nr OEE/48/141/U/3/98/RW. Data ważności wszystkich koncesji to 31 grudnia 2025 r. Gminy Miejskiej Głogów na lata

38 Na terenie miasta Głogów Energetyka sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie gospodarki energetycznej, polegającą na wytwarzaniu ciepła i energii elektrycznej w Elektrociepłowni EC-3 Głogów. W 2014 r. KGHM Polska Miedź S.A. uruchomił blok parowo-gazowy w Głogowie. Elektrociepłownia Głogów BGP zlokalizowana jest na terenie Huty Miedzi Głogów przy ul. Żukowickiej 1. Wytworzone w elektrociepłowni ciepło wykorzystywane jest na potrzeby KGHM Polska Miedz S.A. oraz sprzedawane jest spółce Energetyka sp. z o.o. do zasilania, wraz z EC-3 Głogów, miejskiego systemu ciepłowniczego Głogowa. Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Legnicy S.A. WPEC w Legnicy S.A. z siedzibą w Legnicy przy ul. Poznańskiej 48 działa w ramach Grupy Kapitałowej "Energetyka" sp. z o.o., bezpośrednio należącej do KGHM Polska Miedź S.A. Energetyka" sp. z o.o. jest właścicielem 100% akcji WPEC w Legnicy S.A. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest: wytwarzanie ciepła - zgodnie z koncesją nr WCC/130/157/U/2/98/KW, przesyłanie i dystrybucja ciepła - zgodnie z koncesją nr PCC/137/1157/U/2/ 98/AK, obrót ciepłem - zgodnie z koncesją nr OCC/44/157/U/2/98/KW. Data ważności wszystkich koncesji to 15 października 2020 r. Przedsiębiorstwo działa na terenie: Legnicy, Głogowa, Złotoryi, Chojnowa, Chocianowa, Ścinawy i Lubina. Na terenie Głogowa WPEC w Legnicy jest właścicielem i eksploatatorem zlokalizowanych na terenie miasta sieci ciepłowniczych należących do miejskiego systemu ciepłowniczego Systemowe źródła ciepła Elektrociepłownia EC-3 Głogów Elektrociepłownia EC-3 Głogów zlokalizowana na terenie Huty Miedzi Głogów przy ul. Żukowickiej 1 jest źródłem ciepła dla miejskiego systemu ciepłowniczego Głogowa, w którym wytwarzane jest ciepło dla pokrycia potrzeb centralnego ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej i potrzeb wentylacji. Elektrociepłownia wyposażona jest w: 7 kotłów energetycznych o łącznej wydajności znamionowej 236 t/h i mocy osiągalnej 184,3 MW, 2 turbozespoły o łącznej mocy znamionowej 39,3 MW i mocy osiągalnej 34,1 MW, kocioł ciepłowniczy kocioł wodny WR-25 o mocy 29 MW. Podstawowe parametry źródła ciepła: osiągalna moc cieplna - 142,2 MW t, moc cieplna osiągalna w skojarzeniu - 112,0 MW t, moc cieplna przy osiągalnej mocy elektrycznej - 112,0 MW t, moc osiągalna elektryczna brutto - 43,1 MW e, moc elektryczna przy osiągalnej mocy cieplnej - 29,0 MW e. W tabelach poniżej przedstawiono charakterystykę podstawowych urządzeń wytwórczych. 38 Gminy Miejskiej Głogów na lata

39 Tabela 4-1 Kotły energetyczne EC-3 Głogów - charakterystyka Rok Sprawność kotła pary [MW] [Mg/h] Parametry Moc kotła Wydajność kotła Nr Typ rozpoczęcia kotła kotła % eksploatacji C MPa znamiono. osiągalna znamiono. osiągalna OR , OR , OR , OG , OG , OR , OR , Źródło: wg danych Energetyka sp. z o.o. Układ pracy z turbiną Kolektorowy Kotły nr 6 i 7, po wyeliminowaniu od lipca 2016 r. przez HM Głogów gazu gardzielowego pochodzącego z pieców szybowych, spalają jedynie gaz ziemny zaazotowany. Aktualnie moc dla każdego z tych kotłów wynosi 12 MW t (po 2018 r. moc dla każdego z kotłów będzie wynosiła 29 MW t ). Tabela 4-2 Turbozespoły EC-3 Głogów - charakterystyka Nr turbozespołu Rok rozpoczęcia eksploatacji Rodzaj turbiny Upustowo - kondensacyjna Upustowo - kondensacyjna Źródło: wg danych Energetyka Sp. z o.o. Parametry pary Moc [MW] Układ pracy z kotłem o C MPa znamionowa osiągalna 485 6,5 13,7 11, ,5 25,6 22,3 kolektorowy Produktami układu parowego są: energia elektryczna, wytwarzana w kogeneracji i kondensacji, ciepło w postaci pary technologicznej na potrzeby HM Głogów, wytwarzane w kogeneracji z energią elektryczną, ciepło w postaci wody gorącej o parametrach 135/70 O C na potrzeby sieci ciepłowniczej miasta Głogowa, wytwarzane w kogeneracji z energią elektryczną. Tabela 4-3 Kotły ciepłownicze EC-3 Głogów - charakterystyka Nr kotła Rok rozpoczęcia eksploatacji Typ kotła Sprawność kotła Parametry wody Moc kotła [MW] % o C MPa znamionowa osiągalna WR ,0 29,0 29,0 Źródło: wg danych Energetyka sp. z o.o. Produktem kotła wodnego jest ciepło w postaci gorącej wody o parametrach 135/70ºC dla potrzeb sieci ciepłowniczej miasta Głogowa. Produkcja ciepła w gorącej wodzie w EC-3 Głogów w 2016 r. wynosiła ok. 608 TJ. Gminy Miejskiej Głogów na lata

40 Paliwem stosowanym w elektrociepłowni jest: węgiel kamienny MIIA o wartości opałowej MJ/kg, gaz ziemny zaazotowany o wartości opałowej ~ 28 MJ/Nm 3, gaz gardzielowy o wartości opałowej 1,8-2,1 MJ/Nm 3 (wykorzystywany do lipca 2016 r.) Spaliny odprowadzane są do atmosfery wspólnym kominem o wysokości 140 m i średnicy wylotowej 4,3 m. Komin należy do KGHM o/ Huta Miedzi Głogów. W ramach oczyszczania spalin prowadzone jest ich odpylanie ze sprawnością 95-98% w bateriach cyklonów indywidualnych dla każdego kotła i odsiarczanie z wykorzystaniem metody półsuchej. Instalacja odsiarczania wspólna dla wszystkich jednostek kotłowych należy do KGHM o/ Huta Miedzi Głogów. Energetyka sp. z o.o. posiada dla Elektrociepłowni EC-3 Głogów pozwolenie zintegrowane dla instalacji spalania paliw o mocy nominalnej ponad 50 MW t z dnia 29 września 2006 r. Nr PZ 43/2006 znak SR.II.6619/W72/5/2006 z późn. zm., wydane przez Wojewodę Dolnośląskiego. Do dnia r. do kolektora spalin doprowadzane były gazy odlotowe z wydziału ołowiu Huty Miedzi z Instalacją Odsiarczania Spalin oraz komin. Z uwagi na zmianę technologii w HM Głogów i zmianę paliwa w EC-3 Głogów, od dnia r. emisja spalin odbywa się tylko przez Elektrociepłownię EC-3 Głogów. Zestawienie emisji CO 2 wynikające z rocznych raportów emisji za lata przedstawiono w poniższej tabeli. Z załączonych danych wynika, że przekroczenie średniorocznej liczby uprawnień do emisji CO 2 wystąpiło w latach , a w kolejnych latach, w miarę powiększania zakresu stosowania jako paliwa gazu ziemnego w miejsce węgla, następuje znaczące ograniczenie emisji CO 2. Tabela 4-4 Poziom zużycia paliwa oraz wielkość emisji CO 2 za lata Wyszczególnienie Jedn. miary Zużycie węgla Mg/rok , , , , ,5 Zużycie gazu ziemnego zaazotowanego tys. m 3 /rok 7 930, , , , ,507 Zużycie gazu gardzielowego tys. m 3 /rok Uprawnienia do emisji CO 2 Mg/rok Wielkość emisji CO 2 Mg/rok Źródło: wg danych Energetyka sp. z o.o. Monitorowanie emisji CO 2 nie obejmowało emisji ze spalania gazu gardzielowego do 2012 r. 40 Gminy Miejskiej Głogów na lata

41 Elektrociepłownia EC Głogów BGP Elektrociepłownia EC Głogów BGP zlokalizowana jest na terenie Huty Miedzi Głogów przy ul. Żukowickiej 1. Została uruchomiona w 2014 r. Wyprodukowane w EC ciepło sprzedawane jest przedsiębiorstwu Energetyka sp. z o.o. do zasilania wraz z EC-3 Głogów miejskiego systemu ciepłowniczego miasta Głogowa. Elektrociepłownia wyposażona jest w: 2 kotły energetyczne o łącznej wydajności znamionowej 68 t/h i mocy osiągalnej 60 MW, 3 turbozespoły o łącznej mocy znamionowej 42 MW i mocy osiągalnej 41,7 MW. Podstawowe parametry źródła ciepła: osiągalna moc cieplna - 40 MW t, moc cieplna osiągalna w skojarzeniu - 39 MW t, moc cieplna przy osiągalnej mocy elektrycznej - 39 MW t, moc osiągalna elektryczna brutto - 41,7 MW e, moc elektryczna przy osiągalnej mocy cieplnej - 40 MW e. W tabelach poniżej przedstawiono charakterystykę podstawowych urządzeń wytwórczych. Tabela 4-5 Kotły energetyczne EC Głogów BGP - charakterystyka Nr Rok rozpoczęcia eksploatacji kotła Typ Parametry pary Moc kotła Wydajność kotła kotła (wody) [MW] [Mg/h] C MPa znamionowa osiągalna znamionowa osiągalna 490/100 7, OI * 265/100 0, /120 ** 0, /100 7, OI * 265/100 0, /120 ** 0,8 3 3 Źródło: wg danych KGHM Polska Miedz S.A. * OI kocioł odzysknicowy, 490ºC temperatura pary o wysokim ciśnieniu, 265ºC temperatura pary o niskim ciśnieniu, 100ºC temperatura wody zasilającej ** część wodna kotła odzysknicowego (podano temperatury wody). Tabela 4-6 Turbozespoły EC Głogów BGP - charakterystyka Nr Rok rozpoczęcia Parametry pary Moc turbozespołu [MW] Typ turbiny turbozespołu eksploatacji C MPa znamionowa osiągalna TG ,7 14, TG ,7 14, CK 490 6,9 12,6 12,3 Źródło: wg danych KGHM Polska Miedz S.A. Paliwem podstawowym stosowanym w elektrociepłowni jest gaz ziemny zaazotowany o wartości opałowej ok. 28,8 MJ/m 3 pochodzący z lokalnego źródła w Kościanie. W 2016 r. zużycie gazu ziemnego wynosiło ok. 31,8 mln m 3. Moc zamówiona w latach utrzymywała się na poziomie 32 MW rocznie. Sprzedaż ciepła w wodzie gorącej w EC Głogów BGP w 2016 r. wynosiła ok. 284 TJ. Spaliny odprowadzane są do atmosfery kominami o wysokości 25 m i średnicy wylotowej 2 m. Gminy Miejskiej Głogów na lata

42 4.1.3 Kotłownie lokalne Do kotłowni lokalnych zaliczamy kotłownie wytwarzające ciepło dla potrzeb własnych obiektów przemysłowych oraz sąsiednich budynków, kotłownie obiektów użyteczności publicznej, podmiotów handlowych i usługowych oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych. W ramach przeprowadzonej ankietyzacji na terenie miasta Głogowa, uzyskano informacje nt. 32 istniejących lokalnych kotłowni eksploatowanych przez poszczególnych właścicieli. Łączna zainstalowana moc ww. kotłowni w 2016 r. wynosiła ok. 14,5 MW. Paliwem wykorzystywanym w ww. kotłowniach jest głównie gaz ziemny (70%), natomiast w niewielkim zakresie również paliwo stałe (węgiel), olej oraz OZE. Wykaz zinwentaryzowanych źródeł ciepła przedstawiono w tabeli poniżej, natomiast ich lokalizację na załączonej mapie systemu ciepłowniczego miasta Głogowa. Tabela 4-7 Zestawienie źródeł ciepła zlokalizowanych na terenie miasta Głogów Moc całkowita Rok Lp. Nazwa Adres kotłowni [MW] zabudowy Paliwo 1. SM Nadodrze ul. Gwiaździsta 27 - ADM 1, gaz TBS - bud. mieszkalny wielorodzinny ul. K. Oleśnickich , gaz TBS - bud. mieszkalny wielorodzinny ul. K. Oleśnickich , gaz TBS - bud. mieszkalny wielorodzinny ul. K. Oleśnickich , gaz TBS - bud. mieszkalny wielorodzinny ul. K. Oleśnickich , gaz TBS - bud. mieszkalny wielorodzinny ul. K. Oleśnickich , gaz ZGM - bud. mieszkalny węgiel ul. Krochmalna 11a-e 0, wielorodzinny (ekogroszek) ZGM - bud. mieszkalny węgiel ul. Krochmalna 6-7 0, wielorodzinny (ekogroszek) Oczyszczalnia ścieków 2001 (modernizacja 2015) ul. Krochmalna 3 0,472 PWiKM w Głogowie Sp. z o.o. biogaz 10 Miejski Ośrodek Kultury Plac Konstytucji 3 Maja 2 0, gaz 11 Szkoła Podstawowa Nr 2 Aleja Wolności 74, 0, gaz Muzeum Archeologiczno- Historyczne, Zamek Książąt Głogowskich Chrobry Głogów S.A., Zespół Basenów Otwartych ul. Brama Brzostowska 1 0, olej ul. Rudnowska 17a 0,270 * 2007 gaz 14 Szkoła Podstawowa Nr 13 ul. Akacjowa 10 0, olej 15 Muzeum Archeologiczno- Historyczne, Ośrodek Studyjno-Magazynowy Zabytków Archeologicznych ul. Portowa 1 0, gaz 16 Przedszkole Publiczne Nr 2 ul. Al. Wolności 17 0, gaz 17 Miejska Biblioteka Publiczna ul. Jedności Robotniczej 15 0, gaz 18 Przedszkole Publiczne Nr 3 ul. Aleja Wolności 72 0, gaz 42 Gminy Miejskiej Głogów na lata

43 Lp. Nazwa Adres Chrobry Głogów S.A., Zaplecze sportowe os. Piastów Zespół Szkół Samochodowych i Budowlanych Głogowskie Centrum Edukacji Zawodowej Moc całkowita kotłowni [MW] Rok zabudowy Paliwo ul. B. Śmiałego 2a 0,03 b.d. gaz ul. Piastowska 2a 0, gaz ul. P. Skargi 21 0, gaz 22 Zespół Szkół Ekonomicznych ul. K. Miarki 1 0, gaz 23 Budynek przy ul. Piaskowej 1 (siedziba m.in. Powiatowego Urzędu Pracy w Głogowie) ul. Piaskowa 1 0, gaz 24 Dom Dziecka Pod Lipami ul. Lipowa 10 0, węgiel 25 Budynek użyteczności publicznej przy ul. Sikorskiego 1 ul. Sikorskiego 1 0,020 b.d węgiel 26 Żłobek Tęczowe Nutki ul. Wojska Polskiego 14 0, gaz 27 Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Franciszka Liszta ul. Jedności Robotniczej 14 0, węgiel 28 Termo Organika Sp. z o.o. ul. Południowa 67 2, gaz 29 E-TOWERS Famaba S.A. ul. Portowa 1 2, gaz 0, olej 30 Sitech Sp. z o.o. ul. Północna 14 1, gaz 31 INTERTRANS PKS S.A. ul. Jednośli Robotniczej 2 0, gaz Nowoczesne Techniki Instalacyjne Sp. z o.o. 32 ul. Portowa 1 0, gaz Źródło: opracowanie własne na postawie otrzymanych ankiet Procesem ciągłym w mieście jest modernizacja lokalnych kotłowni węglowych związana z przejściem na zasilanie z systemu ciepłowniczego lub zabudową nowych urządzeń na paliwa ekologiczne (na gaz ziemny sieciowy i olej opałowy). Alternatywę dla gazu ziemnego i oleju opałowego stanowią również nowoczesne kotły węglowe (np. retortowe, z ciągłym podawaniem paliwa) i biomasowe, których parametry ekologiczne i ekonomiczne eksploatacji stanowią uzasadnienie wyboru takiego rozwiązania technicznego. W rozdziale 11.1 Racjonalizacja wytwarzania i użytkowania ciepła zamieszczono informacje nt. likwidacji/wymiany źródeł ciepła po 2012 r. Gminy Miejskiej Głogów na lata

44 4.1.4 Źródła indywidualne niska emisja Źródła tzw. niskiej emisji" dotyczą wytwarzania ciepła na potrzeby: ogrzewania budynków mieszkalnych i publicznych, dostawy c.w.u. do budynków mieszkalnych i publicznych, wytwarzania ciepła grzewczego i technologicznego w przemyśle. Definicja niskiej emisji z urządzeń wytwarzania ciepła, tj. w kotłach i piecach, najczęściej dotyczy tych źródeł ciepła, z których spaliny emitowane są przez kominy niższe od 40 m. W rzeczywistości zanieczyszczenia emitowane są głównie emitorami o wysokości ok. 10 m, co powoduje rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń po najbliższej okolicy i jest szczególnie odczuwalne w okresie zimowym. Podstawowym nośnikiem energii pierwotnej dla ogrzewania budynków i obiektów zlokalizowanych w Głogowie, nie podłączonych do systemu ciepłowniczego, jest paliwo stałe (głównie węgiel kamienny). Mniejszą grupę stanowią mieszkańcy zużywający jako paliwo na potrzeby grzewcze gaz ziemny sieciowy, olej opałowy, gaz płynny (LPG) lub energię elektryczną. Są to paliwa droższe od węgla i drewna (o ich wykorzystaniu decyduje świadomość ekologiczna oraz zamożność). Częstą praktyką jest obecnie wykorzystywanie w węglowych ogrzewaniach budynków jednorodzinnych drewna lub jego odpadów jako dodatkowego, a jednocześnie tańszego paliwa, jak również coraz częściej, spalanie drewna w kominkach z instalacją rozprowadzającą ogrzane powietrze. Procesy spalania tych paliw w urządzeniach małej mocy, o niskiej sprawności średniorocznej, bez systemów oczyszczania spalin (piece ceramiczne, kotły itp.), są źródłem emisji substancji szkodliwych dla środowiska i człowieka, tj.: CO, SO 2, NO x, pyły, zanieczyszczenia organiczne, w tym kancerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) włącznie z benzo(α)pirenem oraz węglowodory alifatyczne i metale ciężkie. Wg danych WPEC w Legnicy S.A. zapotrzebowanie ciepła z systemu ciepłowniczego dla zabudowy jednorodzinnej w Głogowie wynosi zaledwie 0,14 MW. Ocena skali obiektów niskiej emisji" sprowadza się do oszacowania ilości mieszkań i ich powierzchni ogrzewalnych. Są to wielkości związane głównie z budownictwem jednorodzinnym ogrzewanym indywidualnie, wielorodzinnym, ale wybudowanym na terenach miasta, gdzie nie istnieje system ciepłowniczy, a także budynkami powstałymi wcześniej (przedwojennymi), a dotychczas nie modernizowanymi. 44 Gminy Miejskiej Głogów na lata

45 4.1.5 Źródła OZE Na chwilę obecną ocenia się, że wykorzystanie odnawialnych źródeł energii dla pokrycia potrzeb grzewczych na terenie miasta ma niewielki udział. OZE wykorzystywane są głównie jako źródła uzupełniające dla pokrycia części zapotrzebowania na przygotowanie c.w.u. w wybranych obiektach użyteczności publicznej (możliwych do zinwentaryzowania) oraz w indywidualnej zabudowie mieszkaniowej (ocenione szacunkowo w wyniku przeprowadzenia wizji lokalnej terenu miasta). Do wykorzystywanych w tym zakresie środków należy stosowanie kolektorów słonecznych, pomp ciepła oraz biomasy jako paliwa (drewno, odpady drzewne, pellety) w kotłach lub kominkach. Na terenie miasta zinwentaryzowano następujące obiekty wykorzystujące OZE: biogaz: Oczyszczalnia Ścieków w Głogowie zlokalizowana przy ul. Krochmalnej 3, zarządzana przez PWiK w Głogowie Sp. z o.o. Biogaz wykorzystywany jest tam do produkcji energii cieplnej i elektrycznej. Moc cieplna instalacji wynosi 472 kw t (2x236 kw), natomiast moc elektryczna 410 kw e (2x205 kw e ). W 2016 r. wytworzono ok. 720 tys. Nm 3 biogazu. Wyprodukowano ok MWh energii elektrycznej oraz GJ energii cieplnej, która została wykorzystana na potrzeby własne oczyszczalni. Wysypisko Odpadów Komunalnych GPK-Suez Głogów Sp. z o.o. (dawniej GPK SI- TA Głogów Sp. z o.o.), gdzie przedsiębiorstwo Ecoenergia Bis s.c. z Sochaczewa eksploatuje kontenerowy agregat prądotwórczy o mocy zainstalowanej 480 kw e opalany biogazem odzyskiwanym ze składowiska. pompa ciepła: wykorzystująca ciepło z wodociągów o mocy 450 kw. Ponadto Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Franciszka Liszta w Głogowie zlokalizowana przy ul. Jedności Robotniczej 14 w chwili obecnej prowadzi działania termomodernizacyjne na swoim obiekcie. W ramach działań planowana jest m.in. wymiana źródła ciepła. Planowana jest zabudowa 2 gazowych pomp ciepła (o mocy 2x25,2-42 kw) wspomaganych 2 kotłami kondensacyjnymi (o mocy 2x34,4 kw). Termin realizacji inwestycji przewidziano na koniec grudnia 2017 r. Więcej informacji o obiektach wykorzystujących OZE na terenie miasta zamieszczono w rozdziale 10 niniejszego opracowania. Gminy Miejskiej Głogów na lata

46 4.2 Charakterystyka systemu dystrybucji ciepła Sieci ciepłownicze Budowę sieci ciepłowniczej na terenie miasta Głogowa rozpoczęto w latach 70-tych, w momencie dynamicznego rozwoju budownictwa mieszkaniowego, co spowodowało, że obecnie zdecydowana większość tych sieci jest wyraźnie przewymiarowana. Pozytywną konsekwencją w tej sytuacji jest możliwość podłączenia nowych odbiorców praktycznie we wszystkich dzielnicach miasta. Centralny system ciepłowniczy miasta Głogowa zasilany jest z Elektrociepłowni EC-3 Głogów za pośrednictwem wyprowadzonej z EC nadziemnej sieci magistralnej 2x Dn 500 o długości ok. 4,2 km, która następnie rozdziela się w kierunku: Wschodnim: 2x Dn 500, zasilając centralną i wschodnią część miasta, Południowym: 2x Dn 300 w kierunku osiedla Kopernik. Sieć zasilana jest z elektrociepłowni, w której nie mniej niż 75% ciepła w skali roku stanowi ciepło użytkowe wytworzone w kogeneracji (tym samym spełnione są warunki efektywności źródła). Powstające nowe obiekty budowlane o przewidywanej mocy cieplnej większej niż 50 kw powinny być przyłączone do miejskiej sieci ciepłowniczej, chyba że zostanie udokumentowana większa efektywność indywidualnego źródła ciepła. Rozbudowana sieć ciepłownicza jest siecią wodną, głównie wysokoparametrową o układzie promieniowo-pierścieniowym. Temperatura obliczeniowa wody grzewczej stanowiącej nośnik energii, na zasilaniu i powrocie wynosi: dla sieci wysokoparametrowej 130/70 o C, dla sieci niskoparametrowej wyprowadzonej za węzłami grupowymi 90/60 o C. Całkowita długość sieci cieplnej wysokoparametrowej wynosi 2 x ,7 m, a niskoparametrowej 2 x 184,1 m. Udział sieci preizolowanej w odniesieniu do całkowitej długości sieci stanowi ok. 53%, co pozwala na ocenę systemu ciepłowniczego Głogowa jako sieć o wysokim stopniu zmodernizowania (w 2011 r. preizolacja stanowiła 28%). Największy odsetek stanowią sieci wybudowane ponad 20 lat temu (46%) i sieci najmłodsze wybudowane w ostatnich 5 latach (25%). Charakterystykę sieci uwzględniającą technologię wykonania i okres budowy przedstawiono poniżej. Tabela 4-8 Technologia wykonania i wiek sieci ciepłowniczych Technologia wykonania Sieć Tradycyjna [m] Preizolowana [m] nadziemna podziemna nadziemna podziemna Suma wysokoparametrowa [m] 2 x 7 715,1 2 x ,4 2 x 63,2 2 x ,0 2 x ,7 niskoparametrowa [m] 2 x 25,3 2 x 133,3 2 x 0 2 x 25,5 2 x 184,1 Wiek sieci ciepłowniczej wysokoparametrowej > 20 lat lat lat 5 10 lat < 5 lat Długość [m] , , , , ,6 Źródło: wg danych z WPEC w Legnicy S.A. 46 Gminy Miejskiej Głogów na lata

47 Węzły ciepłownicze Przekazanie ciepła odbiorcom realizowane jest za pośrednictwem 578 węzłów cieplnych, z czego 551 jest wyposażonych w automatykę pogodową. W systemie pracuje 11 węzłów grupowych, z wyprowadzeniem sieci niskoparametrowej. Poniżej w tabeli przedstawiono charakterystykę węzłów ciepłowniczych zasilanych z sieci wysokoparametrowej. Tabela 4-9 Węzły ciepłownicze zasilane z sieci wysokoparametrowej Funkcja Z automatyką Bez automatyki indywidualny grupowy indywidualny grupowy CO CWU WENT CO + CWU CO+ WENT CWU + WENT CO + CWU + WENT Razem Źródło: wg danych z WPEC w Legnicy S.A. Moc zamówiona, zużycie energii Moc zamówiona przez odbiorców WPEC w Legnicy S.A. w 2016 r. na terenie miasta Głogów wynosiła ok. 102,3 MW. Sprzedaż ciepła kształtowała się na poziomie ok. 713 TJ. Na potrzeby własne przedsiębiorstwo wykorzystało ok. 3 TJ ciepła. W tabeli poniżej przedstawiono rozkład mocy zmówionej w systemie ciepłowniczym oraz sprzedaż ciepła na terenie Głogowa w latach Tabela 4-10 Rozkład mocy zamówionej w systemie ciepłowniczym Głogowa i sprzedaży ciepła w latach Rok Moc zamówiona [MW] na potrzeby Sumaryczna moc Sprzedaż ciepła co cwu techn. zamówiona [MW] [GJ] ,358 18,792 3, , ,845 17,984 3, , ,375 17,877 3, , , ,901 19,157 5, , I-VII ,335 18,744 4, , Udział w zapotrzebowaniu na ciepło wg stanu za 2016 r. 76% 19% 5% Źródło: wg danych z WPEC w Legnicy S.A. Obserwuje się systematyczny spadek mocy zamówionej w systemie ciepłowniczym pomimo ciągłego podłączania się nowych odbiorców. Spadek mocy zamówionej w ciągu ostatnich pięciu lat wynosił 1,8%, przy czym decydującym elementem jest obniżanie się zapotrzebowania na moc cieplną dla potrzeb grzewczych (spadek o 3,8%). Wahanie poziomu sprzedaży ciepła związana jest ściśle z warunkami pogodowymi panującymi w sezonie grzewczym. Prognozuje się dalsze zmniejszanie mocy zamówionej przez dotychczasowych odbiorców, głównie w wyniku przeprowadzanych działań termomodernizacyjnych. Powstałe oszczędności mocy posłużą do pokrycia zapotrzebowania nowo przyłączonych odbiorców. Gminy Miejskiej Głogów na lata

48 Wielkości mocy zamówionej i sprzedaży ciepła dla poszczególnych grup odbiorców wg stanu na 2016 r. przedstawiono w tabeli i na wykresie poniżej. Tabela 4-11 Moc zamówiona i sprzedaż ciepła dla podstawowych grup odbiorców w 2016 r. Grupa odbiorców Moc zamówiona [MW] Sprzedaż co cwu went technol. ogółem ciepła [GJ] Zabudowa mieszkaniowa 57,811 14,785 0,000 0,000 72, Obiekty użyteczności publicznej. 10,677 2,341 1,633 0,235 14, Przemysł 0,115 0,012 0,000 0,000 0, Usługi komercyjne 9,298 2,019 2,949 0,420 14, Razem 77,901 19,157 4,582 0, , Potrzeby własne Źródło: wg danych z WPEC w Legnicy S.A. Wykres 4-1 Udział podstawowych grup odbiorców w zapotrzebowaniu ciepła z systemu ciepłowniczego Największą grupę odbiorców ciepła systemowego na terenie Głogowa stanowi zabudowa mieszkaniowa (71% mocy zamówionej). Przedsiębiorstwo ogrzewa ok ,1 tys. m 2 powierzchni mieszkalnych, z czego 99,8% stanowi zabudowa wielorodzinna. Największym odbiorcą ciepła na terenie miasta jest Spółdzielnia Mieszkaniowa Nadodrze. Powierzchnia użytkowa zasobów mieszkaniowych ogrzewanych z systemu ciepłowniczego to 773,5 tys. m 2, co stanowi 52% całkowitej powierzchni zasobów mieszkaniowych Głogowa. Z systemu ogrzewane są również 64 obiekty użyteczności publicznej o łącznej powierzchni ogrzewanej ok. 145,8 tys. m 2. Ww. obiekty oraz usługi zajmują drugie miejsce w zapotrzebowaniu na ciepło pochodzące z systemu ciepłowniczego (po ok. 14%). Najwięcej mocy zamówionej wykorzystywane jest do ogrzewania pomieszczeń i przygotowania c.w.u. W mniejszym stopniu wykorzystywane jest do wentylacji i celów technologicznych. W tabeli poniżej przedstawiono aktualne uśrednione wskaźniki zapotrzebowania ciepła dla budynków mieszkalnych oraz obiektów użyteczności publicznej. 48 Gminy Miejskiej Głogów na lata

49 Tabela 4-12 Wskaźniki zapotrzebowania mocy i zużycia ciepła. Grupa odbiorców Moc zamówiona [MW] Powierzchnia ogrzewana [m 2 ] Wskaźnik zapotrzebowania mocy [kw/m 2 ] Wskaźnik zużycia ciepła [MWh/m 2 ] Zabudowa mieszkaniowa 72, ,070 0,140 Obiekty użyteczności publicznej. 14, ,102 0,204 Źródło: wg danych z WPEC w Legnicy S.A. Straty ciepła i ubytki wody sieciowej Średni poziom strat ciepła na sieci w latach wynosił ok. 166,6 TJ, natomiast średni poziom ubytków wody sieciowej ok. 49 tys. m 3 (patrz tabela poniżej) Tabela 4-13 Straty ciepła i ubytki wody sieciowej na sieci WPEC w Legnicy S.A. Rok Straty sieci [GJ] Ubytki czynnika [m 3 ] Źródło: wg danych z WPEC w Legnicy S.A. Średni udział strat ciepła na sieci ciepłowniczej wynosił w latach średnio ok. 19%, Poziom sprzedaży ciepła na przełomie lat oraz wskazanie towarzyszącej jej straty ciepła przedstawiono na poniższym wykresie. Wykres 4-2 Wielkość sprzedaży ciepła z systemu oraz poziom strat ciepła na sieci Pozwolenie zintegrowane WPEC w Legnicy S.A. nie posiada pozwoleń zintegrowanych dotyczących działalności w Głogowie. Schemat przebiegu sieci (linia niebieska) przedstawia poniższy rysunek, natomiast szczegółowy przebieg sieci systemu ciepłowniczego przestawiono na mapie umieszczonej w części graficznej opracowania. Gminy Miejskiej Głogów na lata

50 Rysunek 4-1 Schemat przebiegu sieci ciepłowniczej miasta Głogowa Źródło: opracowanie własne Gminy Miejskiej Głogów na lata

51 4.3 Zapotrzebowanie ciepła i sposób pokrycia bilans stanu istniejącego Bilans zapotrzebowania na ciepło został przeprowadzony przez określenie potrzeb cieplnych u odbiorców dla całego miasta, w rozdziale na następujące kategorie odbiorców: budownictwo mieszkaniowe, w tym w zabudowie jedno- i wielorodzinnej, obiekty użyteczności publicznej, w tym urzędy, obiekty szkolnictwa każdego szczebla, kultury, służby zdrowia itp., usługi komercyjne i wytwórczość, w tym zakłady przemysłowe, handel, składy, drobna wytwórczość itp. oraz ze wskazaniem sposobu pokrycia tego zapotrzebowania. Bilans obejmuje określenie zapotrzebowania na ciepło dla pokrycia potrzeb grzewczych (c.o.), wytwarzania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.), potrzeby technologii obiektów usług i wytwórczości oraz wentylacji. Przy opracowaniu bilansu cieplnego miasta Głogowa, określającego zapotrzebowanie na moc i energię cieplną u odbiorców z terenu miasta, wykorzystano następujące dane: zapotrzebowanie mocy i energii cieplnej z systemu ciepłowniczego określone na podstawie informacji udzielonych przez WPEC w Legnicy S.A.; zużycie gazu sieciowego wg informacji przekazanych przez PGNiG Obrot Detaliczny sp. z o.o.; dane o sposobie ogrzewań budynków mieszkalnych wielorodzinnych otrzymanych od administratorów (ankietyzacja); dla odbiorców indywidualnych wielkości zapotrzebowania mocy cieplnej oszacowano wskaźnikowo wg powierzchni użytkowej lub kubatury obiektu oraz stanu technicznego; wartości zapotrzebowania energii dla większych odbiorców określone są wg rzeczywistej wielkości zużycia energii podanej przez odbiorcę, natomiast dla pozostałych odbiorców są wielkościami wyliczonymi w oparciu o zapotrzebowanie mocy szczytowej i przyjęty czas poboru mocy dla danego charakteru odbioru (ankietyzacja). Sporządzony bilans potrzeb cieplnych jest bilansem szacunkowym, wynikowym w zakresie dotyczącym pokrycia tych potrzeb z wykorzystaniem źródeł pozasystemowych, tj. ogrzewania węglowego (lokalnych kotłowni węglowych i ogrzewania indywidualnego), wykorzystania innych paliw (np. olej opałowy lub tp.) oraz wykorzystania OZE. Określone przy założeniach jw. zapotrzebowanie na ciepło na terenie miasta Głogowa wg stanu na koniec 2016 r. oszacowano na poziomie ok. 176,4 MW (dla porównania zapotrzebowanie na ciepło w 2011 r. oszacowano na poziomie ok. 182,0 MW), w tym: 119,4 MW (124,3 MW) dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego, 24,0 MW (26,7 MW) dla potrzeb użyteczności publicznej, 33,0 MW (31,0 MW) dla potrzeb usług komercyjnych i wytwórczości, bez uwzględnienia zapotrzebowania dla KGHM o/hm Głogów. Gminy Miejskiej Głogów na lata

52 Roczne zużycie ciepła, wyrażone jako roczne zapotrzebowanie energii u odbiorców na terenie miasta oszacowano w 2016 r. na ok TJ (dla porównania roczne zużycie ciepła w 2011 r. oszacowano na poziomie ok TJ), w tym: 865 TJ (836 TJ) dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego, 133 TJ (182 TJ) dla potrzeb użyteczności publicznej, 202 TJ (210 TJ) dla potrzeb usług komercyjnych i wytwórczości, bez uwzględnienia zapotrzebowania KGHM o/hm Głogów. Cechą szczególną dla Głogowa jest lokalizacja na terenie miasta dużego zakładu przemysłowego, tj. KGHM Polska Miedz S.A. z siedzibą w Lubinie Oddział Huta Miedzi Głogów. W 2014 r. spółka rozszerzyła zakres swojej działalności w związku z budową bloku gazowo-parowego (tj. EC Głogów BGP) zlokalizowanego na terenie Huty Miedzi Głogów. Na terenie huty zlokalizowana jest również Elektrociepłownia EC-3 Głogów należąca i eksploatowana przez przedsiębiorstwo Energetyka Sp. z o.o. Właścicielem 100% udziałów jest KGHM Polska Miedź S.A. W 2016 r. zużycie energii cieplnej dla celów technologicznych w hucie wynosiło ok TJ. Wielkości potrzeb cieplnych miasta Głogowa przedstawiono z wyłączeniem potrzeb Huty Miedzi Głogów, jako odbiorcy nietypowego. Dotyczy to również przeprowadzonych w dalszej części opracowania analiz bilansu potrzeb miasta dla okresu przyszłościowego. Zestawienie bilansowe zapotrzebowania ciepła dla odbiorców w mieście Głogowie, z uwzględnieniem charakteru odbiorów i sposobu ich zaopatrzenia przedstawia tabela poniżej. Wielkości zapotrzebowania poszczególnych grup odbiorców w układzie procentowym przedstawiają wykresy poniżej. Tabela 4-14 Zapotrzebowanie mocy cieplnej u odbiorców w Głogowie wg stanu na 2016 r. Źródła pokrycia Gaz Miejski system Ogrzewanie Inne (olej, OZE + odzysk ciepła Grupy odbiorców sieciowy ciepłowniczy węglowe en.el.) Razem Zabudowa mieszkaniowa 27,12 72,59 17,39 2,07 0,24 119,41 Obiekty użyteczności publicznej 7,93 14,89 0,25 0,84 0,04 23,95 Usługi c.o. + c.w.u. 15,15 14,69 2,00 0,70 0,10 32,64 komercyjne technologia + i wytwórczość wentylacja 0,13 0,28 0,41 Sumarycznie 50,20 102,30 19,64 3,61 0,66 176,41 Źródło: opracowanie własne Na chwilę obecną zinwentaryzowano 4 obiekty użyteczności publicznej, które dla pokrycia potrzeb cieplnych wykorzystują paliwo węglowe. W większości obiekty publiczne podłączone są do systemu ciepłowniczego lub gazowniczego. Z poniższych wykresów wynika, że największym odbiorcą energii cieplnej jest zabudowa mieszkaniowa, której potrzeby wynoszą ok. 68% potrzeb cieplnych miasta (nie licząc HM Głogów). Głównym sposobem pokrycia tego zapotrzebowania jest wykorzystanie ciepła z systemu ciepłowniczego, które w skali miasta pokrywa ponad 58%, a w przypadku zabudowy mieszkaniowej osiąga wielkość blisko 61%. 52 Gminy Miejskiej Głogów na lata

53 Wykres 4-3 Procentowy udział zapotrzebowania mocy przez grupy odbiorców Wykres 4-4 Sposób pokrycia zapotrzebowania na ciepło odbiorców w Głogowie w 2016 r. Wykres 4-5 Sposób pokrycia zapotrzebowania na ciepło dla zabudowy mieszkaniowej w 2016 r. Szczegółowe zestawienie bilansu zapotrzebowania mocy cieplnej ze wskazaniem zapotrzebowania na energię cieplną finalną, tj. zapotrzebowania u odbiorcy końcowego dla roku statystycznego przedstawiono w załączniku 1 do niniejszego opracowania. Gminy Miejskiej Głogów na lata

54 4.4 Plany rozwoju przedsiębiorstw ciepłowniczych Energetyka sp. z o.o. Stan obecny: Po uruchomieniu przez KGHM Polska Miedź S.A. Bloku Gazowo Parowego (BGP) Energetyka sp. z o.o. gwarantuje pełne zabezpieczenie całkowitych potrzeb i bezpieczeństwa miasta Głogów w zakresie centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej z tą różnicą, że źródła spółki Energetyka sp. z o.o. stanowić będą dopełnienie bilansowe dla Bloku Gazowo-Parowego, a jednocześnie będą go rezerwować w przypadku konieczności jego zatrzymania (nie tylko w przypadku konieczności przeprowadzenia przeglądów, konserwacji, czy napraw, ale też awarii). Perspektywa od roku 2018: Źródło spółki Energetyka sp. z o.o. w dalszym ciągu stanowić będzie dopełnienie bilansowe dla Bloku Gazowo-Parowego. Od 2018 r. nastąpi zmiana profilu wytwarzania ciepła w EC-3 Głogów - po zabudowie dwóch kotłów wodnych gazowych o mocy 30 MW t każdy, demontażu kotła wodnego KW-2 oraz kotłów energetycznych od KP-1 do KP-5. Ponadto kotły KP-6 i KP-7 zostaną przystosowane do spalania wyłącznie gazu ziemnego zaazotowanego, a ich moc cieplna wzrośnie z 12 MW t obecnie (kotły przystosowane do spalania gazu gardzielowego z gazem ziemnym zaazotowanym) na 29 MW t dla każdego z kotłów. KGHM Polska Miedz S.A. W najbliższym czasie nie przewiduje się modernizacji i rozbudowy elektrociepłowni EC Głogów BGP. WPEC w Legnicy S.A. Przedsiębiorstwo posiada Plan rozwoju przedsiębiorstwa, stanowiący wypełnienie obowiązku jaki został nałożony na przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych lub energii na mocy ustawy Prawo energetyczne (art.16 ust.1), obejmujący pełny zakres obsługiwanych obszarów. 54 Gminy Miejskiej Głogów na lata

55 4.5 Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w ciepło Ocenę stanu zaopatrzenia odbiorców w ciepło na terenie miasta Głogowa przeprowadzono odnosząc bilans potrzeb cieplnych z 2016 r. do sposobu pokrycia tych potrzeb oraz stanu technicznego infrastruktury obiektów umożliwiających to pokrycie oraz uwzględniając działania prowadzone przez KGHM Polska Miedź S.A. obejmujące blok parowogazowy. Obiekty przyłączone do systemu ciepłowniczego w chwili obecnej posiadają zabezpieczenie źródłowe. Sumaryczna moc zamówiona w systemie ciepłowniczym osiąga wielkość ok.102,3 MW, co po uwzględnieniu współczynnika jednoczesności 0,85 daje wymagany poziom mocy w źródle rzędu 87 MW. System ciepłowniczy Głogowa posiada rezerwę przyłączeniową dla istniejących obiektów z sektora mieszkaniowego, handlowego i usługowego. W przypadku pojawienia się nowych potrzeb mocy, szczególnie na potrzeby przemysłowo-produkcyjne, WPEC w Legnicy S.A. podejmie działania zmierzające do zaspokojenia zwiększonego zapotrzebowania ciepła. Nie mniej jednak, w celu utrzymania rezerwy przyłączeniowej konieczny jest stały monitoring, przez WPEC w Legnicy S.A., przepustowości sieci ciepłowniczej łączącej źródło ciepła i system ciepłowniczy miasta Głogów. Źródłem ciepła dla miejskiego systemu ciepłowniczego miasta Głogowa jest EC-3 Głogów należąca do spółki Energetyka Sp. z o.o., gdzie osiągalna moc cieplna wynosi ok. 142,2 MW oraz EC Głogów BGP należąca do KGHM Polska Miedz S.A. (ciepło kupowane jest przez przedsiębiorstwo Energetyka sp. z o.o.) o mocy 42 MW e i 40 MW t. Obecnie system ciepłowniczy WPEC w Legnicy S.A. jest efektywnym systemem ciepłowniczym, w myśl art. 7b, ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, ponieważ udział ciepła produkowanego przez Energetyka sp. z o.o. w skojarzeniu z energią elektryczną w cieple przekazywanym do systemu ciepłowniczego WPEC w Legnicy S.A. wynosi ok %. Natomiast udział ciepła po modernizacji ciepłowni i zabudowie kotłów wodnych gazowych może wynosić, wg danych Energetyka sp. z o.o., poniżej 75% i utracić miano efektywnego systemu ciepłowniczego, co może skutkować brakiem możliwości aplikowania o wsparcie ze środków UE. W tabeli poniżej przedstawiono sprzedaż ciepła do systemu ciepłowniczego WPEC w Legnicy S.A. w latach przez ww. elektrociepłownie. Tabela 4-15 Bilans ciepła w wodzie gorącej (EC-3 + BGP) w latach Rok Sprzedaż ciepła z EC-3 Głogów Sprzedaż ciepła z EC Głogów BGP Sprzedaż ciepła do WPEC S.A. (miasto Głogów) GJ GJ GJ Źródło: wg danych Energetyka sp. z o.o. Gminy Miejskiej Głogów na lata

56 Prowadzona jest systematyczna modernizacja sieci ciepłowniczych obejmująca wymianę izolacji termicznej na rurociągach napowietrznych oraz wymianę sieci zrealizowanych w technologii kanałowej na preizolowaną. Udział sieci preizolowanej w odniesieniu do całkowitej długości sieci stanowi ok. 53%, co pozwala na ocenę systemu ciepłowniczego Głogowa jako sieci o wysokim stopniu zmodernizowania (w 2011 r. preizolacja stanowiła 28%). Największy odsetek stanowią sieci wybudowane ponad 20 lat temu (46%) i sieci najmłodsze wybudowane w ostatnich 5 latach (25%). Ciągle jeszcze problem na terenie miasta stanowi niska emisja z ogrzewań piecowych i kotłowni indywidualnych. W tym kontekście istotna jest ze strony miasta konsekwentna polityka w zakresie modernizacji i stymulowania modernizacji ogrzewań indywidualnych. 56 Gminy Miejskiej Głogów na lata

57 5. System zaopatrzenia miasta Głogów w gaz ziemny 5.1 Wprowadzenie charakterystyka przedsiębiorstw, zmiany formalne Przedsiębiorstwami gazowniczymi, których działanie związane jest z zaopatrzeniem miasta Głogów w gaz sieciowy są: w zakresie przesyłu gazu - Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Oddział we Wrocławiu, w zakresie technicznej dystrybucji gazu - Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy we Wrocławiu, w zakresie obrotu gazem Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo Obrót Detaliczny sp. z o.o. Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. (OGP GAZ-SYSTEM S.A.) Spółka powstała w dniu r. jako PGNiG - Przesył Sp. z o.o. 100% udziałów objęło PGNiG S.A. W dniu r. Prezes URE udzielił GAZ-SYSTEM S.A. koncesji na przesyłanie i dystrybucję gazu na lata , a w dniu r. przedłużył koncesję na przesyłanie paliw gazowych do dnia r. Dnia r. Prezes URE wydał decyzję, na mocy której firma uzyskała status operatora systemu przesyłowego na okres 1 roku. W dniu r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników dokonało przekształcenia ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę Akcyjną, dzięki czemu możliwe było wyznaczenie spółki na operatora sytemu przesyłowego na dłuższy okres. Dnia r. Prezes URE wyznaczył GAZ-SYSTEM S.A. operatorem gazowego systemu przesyłowego do r., natomiast z dniem r. GAZ- SYSTEM S.A. został wyznaczony operatorem systemu przesyłowego gazowego do końca 2030 r. Oddziały OGP GAZ-SYSTEM S.A. (w tym Oddział we Wrocławiu) czuwają nad bezpieczeństwem i sprawnym działaniem sieci gazociągów wysokiego ciśnienia oraz poszczególnych elementów, wchodzących w skład sytemu gazowniczego. Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. (PSG Sp. z o.o.) W dniu r. nastąpiło formalne połączenie spółek gazownictwa Grupy Kapitałowej PGNiG. W miejsce dotychczasowych 6 operatorów dystrybucyjnych i spółki PGNiG SPV4 Sp. z o.o. utworzono jedną spółkę pod nazwą PGNiG SPV4 Sp. z o.o. Następnie r. zmieniła się nazwa spółki na Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Skonsolidowana spółka funkcjonowała w oparciu o 6 oddziałów zlokalizowanych w siedzibach dotychczasowych spółek, tj. w Gdańsku, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu, Tarnowie i Zabrzu. Proces ten był konsekwencją przyjętej przez PGNiG S.A. w 2012 r. "Krótkoterminowej Strategii budowania wartości GK PGNiG do 2014 roku". Od r. PSG rozpoczęła działalność w nowej strukturze organizacyjnej, skorelowanej z podziałem administracyjnym Polski. Liczbę szczebli zarządzania ograniczono z 4 poziomów do 3 poziomów (Centrala, Zakład Gazowniczy na prawach Oddziału oraz Gazownia), co w znaczący sposób wpłynie na funkcjonowanie Spółki oraz jakość i szybkość podejmowanych decyzji. Nowa struktura Spółki to teraz Centrala oraz 17 Zakładów Gazowniczych. Gminy Miejskiej Głogów na lata

58 Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo Obrót Detaliczny sp. z o.o. (PGNiG sp. z o.o.) PGNiG Sp. z o.o. Obrót Detaliczny Oddział Sprzedaży zajmuje się sprzedażą gazu ziemnego na terenie działania PSG Sp. z o.o. Oddział w Warszawie. Dnia r. Grupa Kapitałowa PGNiG dokonała organizacyjnego i prawnego rozdzielenia swojej działalności, czyli technicznego przesyłu gazu od jego sprzedaży, co było wynikiem realizacji zapisów ustawy Prawo Energetyczne. Zmiany te dotyczą rynku energetycznego wszystkich krajów UE, których celem jest wzrost konkurencyjności usług energetycznych. Spółka PGNiG Obrót Detaliczny sp. z o.o. rozpoczęła działalność operacyjną r. Wydzielenie nowego podmiotu z obecnej struktury PGNiG S.A., podyktowane uwarunkowaniami prawnymi, jest jednym z czynników do pełnego uwolnienia rynku gazu w Polsce. W związku z wprowadzoną zmianą organizacyjną, PGNiG Obrót Detaliczny sp. z o.o. przejmuje od PGNiG S.A. prawa i obowiązki wynikające z prowadzonej działalności w zakresie sprzedaży paliwa gazowego i handlowej obsługi klienta. 5.2 Charakterystyka systemu gazowniczego System źródłowy Przez przedmiotowy teren przebiega przesyłowa sieć gazowa eksploatowana przez OGP GAZ-SYSTEM S.A. Oddział we Wrocławiu. Dostarczanie gazu realizowane jest gazociągiem wysokiego ciśnienia MOP 5,5 MPa, DN 300 z 1970 r. relacji Kotowice-Chynów wraz z odgałęzieniami (patrz tabela) do SRP Iº Głogów os. Piastów zlokalizowanej w Głogowie Górkowo. Maksymalna przepustowość stacji wynosi m 3 /h. Odbiorcy z terenu miasta zaopatrywani są w gaz ziemny zaazotowany. Tabela 5-1 Zestawienie gazociągów w/c należących do OGP GAZ-SYSTEM S.A. zlokalizowanych na terenie miasta Lp. Relacja/Nazwa MOP [MPa] Rodzaj gazu DN [mm] Rok budowy 1 Kotowice Chynów 5,5 Lw odgałęzienie Głogów os. Piastów 5,5 Lw odgałęzienie do Huty Medzi Głogów 1 5,5 Lw odgałęzienie do Huty Miedzi Głogów 2 5,5 Lw Źródło: dane wg OGP GAZ-SYSTEM S.A. Bezpośrednim źródłem zasilania odbiorców z obszaru miasta są SRP Iº Głogów os. Piastów oraz SRP Iº Głogów Ruszowice (zlokalizowana na obszarze wiejskim gminy Głogów), będące jednocześnie źródłem wejścia do systemu dystrybucyjnego PSG Sp. z o.o. W tabeli poniżej przedstawiono charakterystykę ww. stacji. Tabela 5-2 Stacja gazowe redukcyjno-pomiarowa I stopnia OGP GAZ-SYSTEM S.A. Lp. Nazwa Lokalizacja Rok budowy (modernizacji) Maksymalna przepustowość [mm 3 /h] 1 Głogów os. Piastów Głogów Górkowo 1991 (2004) Głogów Ruszowice Ruszowice b.d. b.d. Źródło: dane wg OGP GAZ-SYSTEM S.A. 58 Gminy Miejskiej Głogów na lata

59 Również Huta Miedzi Głogów działa w zakresie dystrybucji i obrotu gazem, jednak tylko na terenie huty. Odbiory technologiczne huty zasilane są w gaz z sieci wysokiego ciśnienia należących do OGP GAZ-SYSTEM za pośrednictwem stacji redukcyjno-pomiarowych zlokalizowanych na terenie huty, będących własnością KGHM Polska Miedź S.A. Długość sieci gazowej w/c wynosi ok. 3,2 km, natomiast s/c i n/c ok. 13,4 km. Stan techniczny sieci oceniany jest przez właściciela jako dobry. W chwili obecnej nie ma możliwości zasilania z tych stacji innych odbiorców, z wyjątkiem zlokalizowanych na terenie huty. Poniżej przedstawiono schemat zasilania miasta Głogów w gaz ziemny zaazotowany. Rysunek 5-1 Schemat zasilania miasta Głogów w gaz ziemny z układu gazociągów w/c Źródło: dane wg OGP GAZ-SYSTEM S.A. 5.3 System dystrybucji gazu Dystrybucją gazu ziemnego na terenie miasta Głogów zajmuje się Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy we Wrocławiu Gazownia w Głogowie. PSG Sp. z o.o. posiada koncesje na dystrybucję paliw gazowych na okres od r. do r. Parametry dystrybuowanego gazu publikowane są w raportach miesięcznych i dostępne są na stronie internetowej: Odbiorcy z terenu miasta Głogowa zaopatrywani są w sieciowy gaz ziemny przez PSG Sp. z o.o. za pośrednictwem sieci gazowej średniego ciśnienia i sieci niskiego ciśnienia wyprowadzonej z 7 stacji IIº i 11 stacji zasilających pojedynczego odbiorcę (stacje klienckie). Gminy Miejskiej Głogów na lata

60 Charakterystykę stacji przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela 5-3 Charakterystyka stacji redukcyjnych i redukcyjno-pomiarowych II stopnia PSG Sp. z o.o. na terenie miasta Głogów Lp. Nazwa Typ stacji Przepustowość [m 3 /h] budowy Rok Funkcja 1 Głogów - KOMPASZ redukcyjno-pomiarowa kliencka 2 Głogów KOPERNIK redukcyjna systemowa 3 Głogów NTI ul. Północna 16 redukcyjno-pomiarowa kliencka 4 Głogów os. SŁONECZNE redukcyjna systemowa 5 Głogów os. PAULINÓW redukcyjna systemowa 6 Głogów PKS Zajezdnia redukcyjno-pomiarowa kliencka 7 Głogów Termo Organika redukcyjno-pomiarowa kliencka 8 Głogów ul. Przemysłowa redukcyjna systemowa 9 Głogów Park m 3 /h redukcyjna systemowa 10 Głogów SITECH ul. Północna 14 redukcyjno-pomiarowa kliencka 11 Głogów ul. Mickiewicza 67 redukcyjno-pomiarowa kliencka 12 Głogów ul. Rzemieślnicza 23 redukcyjna kliencka 13 Głogów Zakład Karny, ul. Lipowa 23 redukcyjno-pomiarowa kliencka 14 Głogów ul. Sikorskiego 64c redukcyjno-pomiarowa kliencka 15 Głogów - PKS redukcyjna systemowa 16 Głogów ul. Rzemieślnicza 21 redukcyjna kliencka 17 Głogów ul. Rzemieślnicza 22 redukcyjna kliencka 18 Głogów, os. PIASTÓW ŚL. redukcyjna systemowa Źródło: dane wg PSG Sp. z o. o. Łączna długość sieci gazowniczej na terenie miasta (stan na dzień r.) wynosiła ok. 86,5 km, w tym sieć niskiego ciśnienia 46,8 km, a średniego ciśnienia 39,7 km. Poniżej przedstawiono zbiorcze zestawienie czynnych przyłączy gazowych zlokalizowanych na terenie miasta Głogowa (stan na dzień r.). Tabela 5-4 Zbiorcze zestawienie czynnych przyłączy gazowych ilość [szt.] i długość [m] Czynne przyłącza gazowe ciśnienie niskie średnie ogółem ilość [szt.] długość [m] Źródło: dane wg PSG Sp. z o.o. Zadania inwestycyjne zrealizowane przez PSG Sp. z o.o. w latach w mieście Głogów: gazyfikacja os. Nosocice-Krzepów I etap (2016 r.) - gazociąg średniego ciśnienia De63/125 o długości 0,7 km; budowa bieżących przyłączy gazu bezpośrednio z istniejącej sieci dystrybucyjnej bądź jej niewielka rozbudowa. Plan Rozwoju PSG Sp. z o.o. określa wielkości nakładów inwestycyjnych zbiorczo na przyłączenia nowych odbiorców grupy przyłączeniowej B podgrupa I, tj. podmiotów, które odbierają gaz ziemny zaazotowany w ilości poniżej 25 m 3 /h. 60 Gminy Miejskiej Głogów na lata

61 5.4 Charakterystyka odbiorców i zużycie gazu W tabelach poniżej przedstawiono odpowiednio liczbę odbiorców gazu oraz wielkość sprzedaży gazu ziemnego przez PGNiG Obród Detaliczny sp. z o.o. na terenie miasta Głogów w latach Tabela 5-5 Odbiorcy gazu PGNiG Obrót Detaliczny sp. z o.o. dla miasta Głogów Rok Gospodarstwa domowe Przemysł w tym: ogrzewający mieszkania ogółem i budownictwo Usługi Handel Pozostali Razem Źródło: dane wg PGNiG Obrót Detaliczny sp. z o.o. Tabela 5-6 Sprzedaż gazu PGNiG Obrót Detaliczny sp. z o.o. dla miasta Głogów [tys. m 3 ] Rok Gospodarstwa domowe Przemysł w tym: ogrzewający mieszkania ogółem i budownictwo Usługi Handel Pozostali Razem , , , ,9 788,1 4, , , , , ,9 7, , , , , ,2 688,3 6, , , , , ,9 729,2 6, , , , , ,4 3, ,8 Źródło: dane wg PGNiG Obrót Detaliczny sp. z o.o. Najliczniejszą grupę odbiorców w mieście Głogów w 2016 r. stanowiły gospodarstwa domowe ponad 23 tys. odbiorców, co stanowi ok. 97,9% ogółu, następnie usługi i handel 1,7%, przemysł i budownictwo 0,4% oraz pozostali. Również pod względem zużycia gazu w chwili obecnej gospodarstwa domowe są największym odbiorcą zużywając w 2016 r ,5 tys. m 3 gazu, co stanowi 59% całkowitego rocznego zużycia, na drugim miejscu należy zaklasyfikować przemysł i budownictwo - 22%,a następnie usługi i handel - 19% oraz pozostali. Dla miasta średnie roczne zużycie gazu w ostatnich 5 latach wśród gospodarstw domowych kształtowało się na poziomie ok tys. m 3 /rok, a dla odbiorców ogrzewających mieszkania tys. m 3 /rok. W przeliczeniu na pojedynczego odbiorcę daje to ok. 355 m 3 /rok dla odbiorców korzystających z gazu dla przygotowania posiłków i wytworzenia c.w.u., a dla wykorzystujących gaz dla potrzeb grzewczych ok m 3 /rok. Wśród gospodarstw domowych na wahania zużycia gazu istotny wpływ mają warunki pogodowe, głównie sezonu grzewczego oraz wzrastające ceny gazu. Skalę i strukturę zmian ilości odbiorców gazu i wielkości jego zużycia dla miasta Głogów przedstawiono na poniższych wykresach. Gminy Miejskiej Głogów na lata

62 Wykres 5-1 Struktura zmian ilości odbiorców i poziomu zużycia gazu dla miasta Głogów w latach Wykres 5-2 Struktura zmian ilości odbiorców i poziomu zużycia gazu z grupy gospodarstw domowych dla miasta Głogów w latach Liczba odbiorców gazu z ostatnich 5 lat utrzymuje się na stałym poziomie, natomiast zużycie gazu od 2014 r. zaczęło ponownie wzrastać. Ponadto na terenie Huty Miedzi Głogów roczne zużycie gazu w 2016 r. na cele grzewcze i technologiczne wynosiło ok. 81 mln Nm 3 /rok. 62 Gminy Miejskiej Głogów na lata

63 5.5 Plany rozwoju przedsiębiorstw gazowniczych Uzgodniony przez Prezesa URE Plan Rozwoju OGP GAZ-SYSTEM S.A. na lata , jak również obecnie opiniowany Plan Rozwoju Spółki na lata nie zakłada realizacji zadań inwestycyjnych na terenie miasta Głogów. W Planach Rozwoju PSG Sp. z o.o. na lata na terenie miasta Głogów przewidziano do realizacji następujące zadania inwestycyjne: gazyfikację os. Nosocice-Krzepów II etap (2017 r.) - gazociągi średniego ciśnienia De63/125 o długości 5,2 km; realizację bieżących przyłączeń w zakresie niewielkiej rozbudowy sieci i budowy przyłączy (pokazanych w formie zbiorczej), dla których rachunek ekonomiczny wskazuje opłacalność inwestycji, w myśl ustawy Prawo energetyczne. KGHM Polska Miedź S.A. posiada status OSD. Oddział Huta Miedzi Głogów posiada własną, niezależna infrastrukturę sieci gazowniczych. Sieci te, pomimo bliskości terytorialnej z miastem Głogów, nie są z nim powiązane i w najbliższej przyszłości nie jest planowana rozbudowa sieci w celu zaopatrzenia i odsprzedaży mediów mieszkańcom miasta Głogowa. 5.6 Ocena stanu systemu gazowniczego Zaopatrzenie miasta Głogów w gaz ziemny realizowane jest z krajowego systemu przesyłowego OGP GAZ-SYSTEM S.A. gazociągiem wysokiego ciśnienia MOP 5,5 MPa, DN 300 relacji Kotowice Chynów wraz z odgałęzieniami do SRP Iº Głogów os. Piastów i Głogów Ruszowice. Huta Miedzi Głogów posiada niezależny system zasilania odbiorców zlokalizowanych na terenie huty. Poziom bezpieczeństwa dostaw gazu na poziomie dystrybucji jest określany przez PSG Sp. z o.o. jako dobry. Prowadzone przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego działania związane z utrzymaniem bezpieczeństwa pracy systemu dystrybucyjnego obejmują: monitorowanie stacji gazowych, optymalne rozłożenie obciążeń na stacjach gazowych, monitorowanie stanu sieci, kontrolowanie przekroczeń wybranych parametrów procesu dystrybucji, sprawne usuwanie awarii i zagrożeń. Istniejąca sieć gazowa dystrybucyjna posiada rezerwy przepustowości i brak jest potencjalnych zagrożeń w dostawie gazu sieciowego do obiektów zlokalizowanych w obszarze jej oddziaływania. Podstawą planowania rozwoju sieci jest osiągnięcie kryterium: poprawności technicznej, efektywności ekonomicznej przedsięwzięcia. Gminy Miejskiej Głogów na lata

64 6. System elektroenergetyczny 6.1 Wprowadzenie - charakterystyka przedsiębiorstw, zmiany formalne W procesie zapewnienia dostaw energii elektrycznej dla mieszkańców Głogowa uczestniczą przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się: wytwarzaniem, przesyłaniem oraz dystrybucją energii elektrycznej. Ważną grupę stanowią przedsiębiorstwa obrotu, sprzedające energię elektryczną odbiorcom finalnym. Poniżej przedstawiono charakterystyki formalnoprawne najważniejszych podmiotów odpowiedzialnych za niezakłóconą dostawę energii elektrycznej dla odbiorców zlokalizowanych na obszarze Głogowa. Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej Energetyka Sp. z o.o. z siedziba w Lubinie przy ul. M. Skłodowskiej-Curie 58 posiada koncesję nr WEE/64/141/N/1/2/2000/AS na wytwarzanie energii elektrycznej na okres od r. do r. Działalność jw. na obszarze miasta Głogów prowadzona jest w Elektrociepłowni EC-3 Głogów jednostka kogeneracji przy ul. Żukowickiej 1. KGHM Polska Miedź S.A. z siedzibą w Lubinie przy ul. M. Skłodowskiej-Curie 58 posiada koncesję nr WEE/2617/2678/W/OWR/2013/AŁ na wytwarzanie energii elektrycznej na okres od r. do r. Działalność jw. na obszarze miasta Głogów prowadzona jest w jednostce kogeneracji przy ul. Żukowickiej 1. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Głogowie Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie przy ul. Łąkowej 52 posiada koncesję nr WEE/501/11815/W/3/2004/RGa na wytwarzanie energii elektrycznej na okres od r. do r. Ecoenergia Bis s.c. Michał Milczarek, Izabella Milczarek z siedzibą w Sochaczewie przy ul. Traugutta 37A posiada koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej na okres od r. do r. Przedsiębiorstwo na terenie Głogowa (w Biechowie) zajmuje się eksploatacją elektrowni biogazowej pracującej na bazie gazu wysypiskowego. Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem energii elektrycznej Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. z siedzibą w Konstancinie-Jeziornej przy ul. Warszawskiej 165, decyzją Prezesa URE zostały wyznaczone na operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego na okres od r. do r., na obszarze działania wynikającego z udzielonej temu przedsiębiorcy koncesji na przesyłanie energii elektrycznej z dnia r. nr PEE/272/4988/W/2/2004/MS z późn. zm., tj. przesyłanie energii elektrycznej sieciami własnymi zlokalizowanymi na obszarze kraju. 64 Gminy Miejskiej Głogów na lata

65 Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej TAURON Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie przy ul. Podgórska 25A została wyznaczona na podstawie Decyzji Prezesa URE z dnia r. nr DPE-47-94(10)/2717/2008/PJ na operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego na okres od dnia r. do dnia r., to jest na okres obowiązywania posiadanej przez przedsiębiorstwo koncesji na dystrybucję energii elektrycznej. Obszar działania wymienionego operatora systemu dystrybucyjnego wynika z udzielonej temu przedsiębiorcy koncesji na dystrybucję energii elektrycznej, obejmującej przedmiot działalności, który stanowi działalność gospodarcza polegająca na dystrybucji energii elektrycznej sieciami własnymi zlokalizowanymi m.in. na terenie miasta Głogów. PKP Energetyka S.A. pełni funkcję operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego na obszarach związanych z zasilaniem obiektów kolejowych. Posiada koncesję na przesył i dystrybucję energii elektrycznej nr DEE/237-ZTO/3158/W/2/2010/BT ważną do r. Spółka została wyznaczona na operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego na obszarze określonym w koncesji na dystrybucję energii elektrycznej z dnia r. nr PEE/237/3158/N/2/2001/MS z późn. zm., sieciami własnymi zlokalizowanymi na terenie kraju. Jednostką organizacyjną odpowiedzialną za dystrybucję na obszarze Głogowa jest Śląski Rejon Dystrybucji we Wrocławiu. KGHM Polska Miedź S.A. z siedzibą w Lubinie przy ul. M. Skłodowskiej-Curie 48 posiada koncesję nr PEE/5/2678/U/3/98/RW na dystrybucję energii elektrycznej na okres od r. do r. m.in. na obszarze miasta Głogów. KGHM jest operatorem systemu dystrybucyjnego średnich i niskich napięć, nie posiadającym bezpośrednich połączeń z systemem przesyłowym. KGHM jest tym samym tzw. OSDn. Nadrzędnym operatorem systemu dystrybucyjnego w stosunku do KGHM jest TAURON Dystrybucja S.A., określony jako OSDp. Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się obrotem energią elektryczną Lista sprzedawców energii elektrycznej, którzy zawarli z TAURON Dystrybucja S.A. umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, tzw. generalną umowę dystrybucji (GUD), umożliwiającą tym podmiotom sprzedaż energii elektrycznej do odbiorców na terenie działania wszystkich oddziałów TAURON Dystrybucja S.A., obejmuje aktualnie 150 podmiotów gospodarczych i została zamieszczona na stronie internetowej Natomiast lista sprzedawców energii elektrycznej, z którymi PKP Energetyka S.A. posiada umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej (GUD), umożliwiające tym podmiotom sprzedaż energii elektrycznej do odbiorców z terenu działania PKP Energetyka S.A., obejmuje obecnie 95 podmiotów gospodarczych i została zamieszczona na stronie internetowej KGHM Polska Miedź S.A. z siedzibą w Lubinie przy ul. M. Skłodowskiej-Curie 48 posiada koncesję nr OEE/7/2678/U/3/98/RW na obrót energią elektryczną na okres od r. do r. Gminy Miejskiej Głogów na lata

66 6.2 System zasilania miasta Do zasadniczych elementów infrastruktury technicznej związanej z zasilaniem danego obszaru w energię elektryczną należy zaliczyć: podsystem wytwarzania energii elektrycznej, podsystem przesyłu energii elektrycznej oraz podsystem dystrybucji energii elektrycznej. W niniejszym rozdziale przedstawiono charakterystykę poszczególnych elementów systemu elektroenergetycznego na obszarze Głogowa Źródła wytwórcze Działalność w zakresie wytwarzania energii elektrycznej na obszarze Głogowa prowadzi Energetyka Sp. z o.o. z siedzibą w Lubinie, przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie 58, w zakładzie wytwórczym Elektrociepłownia Głogów EC-3, zlokalizowanym w Głogowie przy ul. Żukowickiej 1, tj. na terenie Huty Miedzi Głogów. W elektrociepłowni zainstalowano 7 kotłów energetycznych o łącznej wydajności znamionowej i osiągalnej 236 t/h i osiągalnej mocy cieplnej 142,2 MW t. Łączna moc osiągalna elektryczna brutto 2 zainstalowanych turbozespołów o łącznej mocy znamionowej 39,3 MW e wynosi 34,1 MW e, a łączna moc osiągalna elektryczna netto jest równa 29,0 MW e. Parametry podstawowych urządzeń wytwórczych przedstawiono w rozdziale 4. Dane w zakresie produkcji i sprzedaży energii elektrycznej z EC-3 Głogów w latach przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 6-1 Produkcja i sprzedaż energii elektrycznej w EC-3 w latach Rok Produkcja brutto Produkcja netto Sprzedaż do HM Głogów MWh MWh MWh Źródło: Energetyka Sp. z o.o. W EC-3 wytwarzane jest ok MWh/rok energii elektrycznej. Całość produkowanej energii elektrycznej zużywana jest na terenie Huty Miedzi Głogów. KGHM Polska Miedź S.A. z siedzibą w Lubinie przy ul. M. Skłodowskiej-Curie 48 również prowadzi koncesjonowaną działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu energii elektrycznej w jednostce kogeneracji, w źródle opalanym gazem ziemnym, zlokalizowanym w Głogowie przy ul. Żukowickiej 1, tj. na terenie Huty Miedzi Głogów. Elektrociepłownia została uruchomiona w 2014 r. Instalacja składa się z bloku gazowo-parowego o łącznej mocy zainstalowanej 42 MW e, wyposażonego w 2 turbiny gazowe współpracujące z 2 kotłami odzysknicowymi oraz turbinę parową upustowo-kondensacyjną. Moc osiągalna elektryczna brutto wynosi 41,7 MW e. Parametry ww. podstawowych urządzeń wytwórczych przedstawiono w tabelach w rozdziale 4 niniejszego opracowania. W najbliższym czasie nie przewiduje się modernizacji i rozbudowy elektrociepłowni. 66 Gminy Miejskiej Głogów na lata

67 Dane w zakresie produkcji energii elektrycznej oraz zużycia gazu w EC Głogów BGP w latach przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 6-2 Produkcja energii elektrycznej i zużycie gazu w EC Głogów BGP w latach Rok Produkcja energii elektrycznej brutto Zużycie gazu ziemnego MWh Nm Źródło: KGHM Polska Miedź S.A. Produkcja energii elektrycznej brutto w 2016 r. w EC Głogów BGP wynosiła ok. 111 GWh. Całość wyprodukowanej energii elektrycznej zużywana jest na terenie Huty Miedzi Głogów. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o w Głogowie eksploatuje w budynku Oczyszczalni Ścieków w Głogowie przy ul. Krochmalnej 3 układ kogeneracji do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wykorzystujący w procesie spalania biogaz uzyskany w procesie fermentacji mezofilowej biomasy z oczyszczalni ścieków. Obecnie w oczyszczalni zainstalowano 2 nowe o jednakowych parametrach, gazogeneratory wraz ze zwiększonym zbiornikiem na gaz, co zredukowało awaryjne spalanie biogazu w pochodni. Moc elektryczna gazogeneratorów to 0,410 MW (2x0,205 MW). Rocznie wytwarza się kwh energii elektrycznej (dane za 2016 r.). Produkowana energia elektryczna wprowadzona jest do systemu poprzez wpięcie do stacji transformatorowej 20/0,4 kv ST-255, zlokalizowanej w murowanym parterowym budynku na terenie oczyszczalni ścieków. Instalacja przyłączona jest do systemu elektroenergetycznego będącego częścią systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej TAURON Dystrybucja S.A. Instalację uruchomiono w 2001 r. W 2015 r. została zmodernizowana. Wytworzona energia elektryczna pokrywa część zapotrzebowania oczyszczalni ścieków, zaś ciepło jest wykorzystywane do zaspokojenia potrzeb technologicznych i socjalnych. W 2005 r. firma Ecoenergia Bis s.c. została wybrana przez GPK SITA Głogów Sp. z o.o. (obecnie GPK-Suez Głogów Sp. z o.o.) do budowy instalacji odgazowującej i eksploatacji elektrowni biogazowej pracującej na gazie wysypiskowym w Głogowie-Biechowie. W związku ze zbyt małą ilością odpadów zgromadzonych na wysypisku w Biechowie w momencie podpisywania umowy, obiekt o mocy 480 MW powstał dopiero w 2010 r. Ww. spółka na wysypisku odpadów komunalnych eksploatuje kontenerowy agregat prądotwórczy o mocy zainstalowanej 480 kw e, opalany biogazem odzyskiwanym ze składowiska. Generator agregatu został przyłączony do linii SN 20kV L-812. Elektrownia biogazowa wprowadza energię elektryczną do sieci dystrybucyjnej TAURON Dystrybucja S.A. Gminy Miejskiej Głogów na lata

68 6.2.2 GPZ i linie NN i WN Właścicielem obiektów elektroenergetycznych o napięciu 400 i 220 kv Krajowego Systemu Przesyłowego są Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., działające zgodnie z ustawą Prawo energetyczne, wykonujące również zadania Operatora Systemu Przesyłowego. W chwili obecnej na terenie miasta Głogowa nie ma obiektów sieci przesyłowej i do roku 2025 nie przewiduje się budowy nowych jej elementów. Aktualnie zasilanie systemu elektroenergetycznego miasta zapewnia, zlokalizowana na terenie ościennej gminy Żukowice, stacja elektroenergetyczna 220/110 kv SE Żukowice. Rozdzielnia o napięciu 220 kv w tej stacji jest własnością PSE S.A., natomiast rozdzielnia o napięciu 110 kv jest własnością Spółki TAURON Dystrybucja S.A. Rozdzielnia o napięciu 220 kv w chwili obecnej jest gruntownie modernizowana i rozbudowywana. Spółka planuje zakończyć prace w 2018 r. Energia elektryczna po transformacji z poziomu napięcia NN rozprowadzana jest za pomocą sieci rozdzielczej WN o znamionowym napięciu 110 kv, eksploatowanej przez TAURON Dystrybucja S.A. W granicach administracyjnych miasta Głogowa zlokalizowane są następujące linie napowietrzne 110 kv własności TAURON Dystrybucja S.A.: S-408 relacji: Żarków Tarnówek, S-443 relacji: Brzostów - Żarków, S-442 relacji: Żukowice Brzostów, S-450 relacji: Brzegowa Wschowa, S-454 relacji: Żukowice Sława, S-456 relacji: Brzegowa Huta Głogów 2, S-446 relacji: Żukowice Huta Głogów 2, S-445 relacji: Żukowice Huta Głogów 2, S-451 relacji: Żukowice Brzegowa, S-451a relacji: S-451 Brzostów, S-441 relacji: Żukowice Huta Głogów 1, S-440 relacji: Żukowice Huta Głogów 1, S-452 relacji: Żukowice Huta Cedynia, S-458 relacji: Żukowice Polkowice. TAURON Dystrybucja S.A. na terenie miasta eksploatuje następujące stacje transformatorowe WN/SN (GPZ): Brzostów 110/20 kv, wyposażona w transformatory T-1 16 MVA i T-2 25 MVA; Brzegowa 110/20 kv, wyposażona w transformatory T-1 16 MVA i T-2 16 MVA; Żarków 110/20 kv, wyposażona w transformatory T-1 25 MVA i T-2 25 MVA. W długookresowym horyzoncie czasowym możliwe jest również przyłączanie nowych odbiorców do istniejących stacji WN/SN ze względu na relatywnie wysokie rezerwy mocy zainstalowanej transformatorów w poszczególnych GPZ. 68 Gminy Miejskiej Głogów na lata

69 6.2.3 Linie SN i stacje transformatorowe Na terenie miasta zlokalizowana jest sieć elektroenergetyczna SN i nn własności TAURON Dystrybucja S.A. w postaci linii napowietrznych, kablowych i napowietrzno-kablowych SN (20 kv) i nn (0,4 kv) oraz stacji elektroenergetycznych SN/nN (20/0,4 kv), w tym: linie napowietrzne SN 20 kv ok. 22,70 km; linie kablowe SN 20 kv ok. 148,13 km; linie napowietrzne nn 0,4 kv ok. 40,02 km; linie kablowe nn 0,4 kv ok. 294,98 km; stacje elektroenergetyczne SN/nN 20/0,4 kv w ilości 208 szt. Suma mocy na poszczególnych napięciach pierwotnych transformatorów na terenie miasta wynosi kva. PKP Energetyka S.A. Śląski Rejon Dystrybucji we Wrocławiu posiada na obszarze miasta Głogowa następujące obiekty i sieci elektroenergetyczne: podstację trakcyjną Głogów, zlokalizowaną przy ul. Mickiewicza 70; elektroenergetyczne stacje transformatorowe typu MSTW; linię potrzeb nietrakcyjnych zawieszoną na wspólnych z siecią trakcyjną konstrukcjach wsporczych o napięciu 20 kv, linie kablowe zasilające stacje transformatorowe ST4-21 oraz ST4-22. Stan techniczny stacji operator określił jako dobry, nie stwarzający zagrożenia w dostawie energii elektrycznej dla obiektów z nich zasilanych. Charakterystykę stacji transformatorowych ujęto w poniższej tabeli. Tabela 6-3 Stacje transformatorowe typu MSTW w eksploatacji PKP Energetyka S.A. Moc transformatorów Lp. Nr stacji Lokalizacja [kva] 1 ST x 400 pl. Tysiąclecia 2 ST x 400, 1 x 250 ul. Elektryczna 22 Zasilanie TAURON Dystrybucja S.A. TAURON Dystrybucja S.A. 3 ST x 160 ul. Mickiewicza 70 własne 4 ST x 400, 1 x 250 międzytorze stacji kol. Głogów Towarowy własne 5 ST x 400 stacja kol. Wróblin Głogowski, przy nastawni dysponującej własne 6 ST x 250 stacja kol. Wróblin Głogowski, przy dawnym budynku stacyjnym własne Huta Miedzi Głogów zasilana jest w energię elektryczną za pośrednictwem trzech stacji transformatorowych 110 kv/sn będących własnością KGHM Polska Miedź S.A. i zlokalizowanych na terenie wymienionego zakładu. Wymienione stacje zasilane są liniami energetycznymi 110 kv z sieci TAURON Dystrybucja S.A. System dystrybucyjny obsługiwany przez KGHM Polska Miedź S.A. zasila wyłącznie odbiorców prowadzących działalność na terenie Huty Miedzi Głogów. Gminy Miejskiej Głogów na lata

70 6.3 Odbiorcy i zużycie energii elektrycznej Działalność polegającą na dystrybucji energii elektrycznej na terenie Gminy Miejskiej Głogów w chwili obecnej świadczy TAURON Dystrybucja S.A. Oddział we Wrocławiu. Sprzedażą energii elektrycznej z urzędu, zgodnie z art. 10 ustawy Prawo energetyczne, na omawianym terenie zajmuje się TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. Na obszarze Głogowa nie ma odbiorców końcowych energii elektrycznej zasilanych z poziomu NN. Wielkość rocznego zużycia energii elektrycznej przez poszczególne grupy odbiorców TAURON Dystrybucja S.A. w latach (wg danych G-10.8) przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 6-4 Roczne zużycie energii elektrycznej i liczba odbiorców w Głogowie w latach Rok Odbiorcy kompleksowi Odbiorcy TPA taryfa B taryfa C+D taryfa G SN nn l.odb. MWh l.odb. MWh l.odb. MWh l.odb. MWh l.odb. MWh Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Na terenie miasta Głogowa PKP Energetyka S.A. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, jednak w chwili obecnej nie obejmuje dostaw energii elektrycznej do gospodarstw domowych zlokalizowanych na omawianym obszarze. Na terenie Huty Miedzi Głogów wytwarzana jest energia elektryczna w: EC-3 Głogów należącej do spółki Energetyka Sp. z o.o. w ilości ok. 120 GWh/rok, EC Głogów BGP należącej do KGHM Polska Miedz S.A. w ilości ok. 111 GWh/rok. Dodatkowy zakup energii elektrycznej na potrzeby Huty Miedzi Głogów i odbiorców końcowych zlokalizowanych na terenie HM Głogów wynosi ok. 121 GWh/rok. Huta Miedzi w Głogowie jest zatem zdecydowanie największym odbiorcą energii elektrycznej, przesądzającym o charakterze i wielkości jej zużycia. 70 Gminy Miejskiej Głogów na lata

71 6.4 Oświetlenie uliczne Oświetlenie ulic jest ważnym elementem infrastruktury miejskiej i zajmuje znaczącą pozycję w budżecie. Zadania własne gminy w zakresie oświetlenia reguluje art. 18 ust. 1 pkt 2) i pkt 3) ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. 2017, poz. 220), zgodnie z którymi do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną należy planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg oraz finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy. Właścicielami oświetlenia ulicznego na terenie miasta Głogowa są TAURON Dystrybucja S.A. oraz Gmina Miejska Głogów. TAURON Dystrybucja S.A. zarządza punktami świetlnymi o różnej mocy, tj. 70W, 100W, 125W, 150W, 250W oraz oprawami LED. Siecią oświetleniową Gminy Miejskiej Głogów w ilości punktów świetlnych zarządza wyłoniona w drodze postępowania przetargowego zewnętrzna firma ELFAZ B.Z Wróblewski. W ramach prowadzonego zadania firma ma pod swoją opieką oprawy o różnych mocach tj. 70W, 100W, 125W, 250W, 400W, 500W oraz oprawy LED. Dostawcą energii na potrzeby oświetlenia ulic, placów oraz terenów zielonych jest TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. Obecnie Gmina Miejska Głogów wspólnie z TAURON Dystrybucja S.A. oddział Legnica realizuje duże przedsięwzięcie na wykonanie przebudowy/rozbudowy instalacji oświetlenia drogowego na terenie miasta Głogowa oraz świadczenie usługi oświetlenia drogowego o podwyższonym standardzie. W ramach przedsięwzięcia wykonana zostanie modernizacja oświetlenia drogowego na osiedlu Kopernik na ulicach: Gwiaździsta, Galileusza i Keplera oraz wykonana została wymiana słupów wytypowanych przez Zamawiającego na ulicach: Kazimierza Sprawiedliwego, Słowiańskiej, Jedności Robotniczej oraz Wita Stwosza. Ponadto inwestycje wykonywane są podczas rozbudowy linii oświetleniowej, na wnioski mieszkańców oraz Radnych Gminy Miejskiej. Gminy Miejskiej Głogów na lata

72 6.5 Plany rozwoju przedsiębiorstw elektroenergetycznych Zamierzenia inwestycyjne w zakresie rozwoju i modernizacji Krajowego Systemu Przesyłowego określa Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata opracowany przez PSE S.A. W chwili obecnej na terenie miasta Głogów nie ma obiektów sieci przesyłowej i do roku 2025 nie przewiduje się budowy nowych jej elementów. Aktualny Plan rozwoju TAURON Dystrybucja S.A. na lata obejmuje zamierzenia inwestycyjne związane zarówno z modernizacją sieci i odtworzeniem majątku, jak również związane z przyłączeń nowych odbiorców. Ww. plan do 2019 r. na terenie miasta Głogów zakłada m.in.: budowę przyłączy oraz linii napowietrznych i kablowych 20 kv, budowę przyłączy oraz linii napowietrznych i kablowych 0,4 kv, rozbudowę stacji 110/20 kv o pola liniowe 20 kv, budowę stacji wnętrzowej 20/0,4 kv, 400 kva, zabudowę reklozerów 20 kv w stacjach 20/0,4 kv, modernizację potrzeb własnych prądu stałego i zmiennego w stacjach 110/20 kv, wymianę transformatora T1 16 MVA w stacji 110/20 kv ŻARKÓW, modernizację stanowiska transformatora T1 w stacji 110/20 kv ŻARKÓW, modernizację stanowiska transformatora T1 w stacji 110/20 kv BRZOSTÓW, wymianę izolacji linii 110 kv, wymianę transformatorów 20/0,42 kv. Z informacji przekazanych od PKP Energetyka S.A. wynika, że aktualny plan rozwoju nie przewiduje w najbliższych latach na terenie miasta Głogów prowadzenia inwestycji energetycznych. Działalność KGHM Polska Miedź S.A. w zakresie dystrybucji energii elektrycznej dotyczy wyłącznie obszaru Huty Miedzi Głogów i wymieniony operator systemu dystrybucyjnego nie przewiduje rozszerzania działalności na zewnątrz huty. Ponadto w najbliższym czasie nie przewiduje się modernizacji i rozbudowy EC Głogów BGP. 72 Gminy Miejskiej Głogów na lata

73 6.6 Ocena stanu systemu elektroenergetycznego Elektroenergetyczne systemy dystrybucyjne na obszarze miasta Głogowa są powiązane z Krajowym Systemem Przesyłowym w pobliskiej stacji elektroenergetycznej 220/110 kv SE Żukowice, zlokalizowanej w miejscowości Żukowice. Zasilanie większości odbiorców na obszarze miasta odbywa się z sieci rozdzielczej 110 kv eksploatowanej przez TAU- RON Dystrybucja S.A. Obecność na obszarze miasta źródła wytwórczego, pośrednio powiązanego z systemami rozdzielczymi WN i SN, stwarza korzystne uwarunkowania z punktu widzenia zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej dla odbiorców końcowych na terenie miasta. Wg informacji TAURON Dystrybucja S.A. sieć elektroenergetyczna eksploatowana jest zgodnie z obowiązującymi przepisami. Istniejące sieci są w bardzo dobrym i dobrym stanie technicznym, monitorowane w sposób ciągły, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zapewniają ciągłość dostaw energii elektrycznej dla odbiorców zlokalizowanych na przedmiotowym terenie. Prowadzone w ostatnich latach działania inwestycyjne mają na celu poprawę warunków i pewność zasilania oraz dostosowanie systemu do wzrastającego zapotrzebowania odbiorców. Wskaźniki dotyczące czasu trwania przerw w dostarczaniu energii elektrycznej za 2016 r., wyznaczone zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. 2007, Nr 93, poz. 623 ze zm.), dla OSD przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 6-5 Wskaźniki niezawodności zasilania w 2016 r. Lp. 1 2 Wyszczególnienie TAURON Dystrybucja S.A. * PKP Energetyka S.A. * KGHM Polska Miedź S.A. HM Głogów SAIDI (minuty / odbiorcę / rok): dla przerw planowanych 59,38 15,05 0 dla przerw nieplanowanych bez katastrofalnych 137,68 184,77 0,19 dla przerw nieplanowanych z katastrofalnymi 137,94 201,48 0,19 SAIFI (ilość przerw / odbiorcę / rok) dla przerw planowanych 0,40 0,09 0 dla przerw nieplanowanych bez katastrofalnych 2,55 4,00 0,06 dla przerw nieplanowanych z katastrofalnymi 2,55 4,01 0,06 3 MAIFI (ilość przerw) 3,49 8,43 1,75 4 Łączna liczba obsługiwanych odbiorców Źródło: TAURON Dystrybucja S.A., PKP Energetyka S.A., KGHM Polska Miedź S.A. * poniższe dane dotyczą terenu działalności całej spółki Gminy Miejskiej Głogów na lata

74 Objaśnienia wskaźników: SAIDI - wskaźnik przeciętnego systemowego czasu trwania przerwy długiej i bardzo długiej, wyrażony w minutach na odbiorcę na rok, stanowiący sumę iloczynów czasu jej trwania i liczby odbiorców narażonych na skutki tej przerwy w ciągu roku podzieloną przez łączną liczbę obsługiwanych odbiorców, SAIFI - wskaźnik przeciętnej systemowej częstości przerw długich i bardzo długich, stanowiący liczbę odbiorców narażonych na skutki wszystkich tych przerw w ciągu roku podzieloną przez łączną liczbę obsługiwanych odbiorców, MAIFI - wskaźnik przeciętnej częstości przerw krótkich, stanowiący liczbę odbiorców narażonych na skutki wszystkich przerw krótkich w ciągu roku podzieloną przez łączną liczbę obsługiwanych odbiorców. Wskaźniki SAIDI i SAIFI wyznaczane są oddzielnie dla przerw planowanych i nieplanowanych, z uwzględnieniem przerw katastrofalnych oraz bez uwzględnienia tych przerw. Przerwy planowane są to przerwy wynikające z programu prac eksploatacyjnych sieci elektroenergetycznej. Czas trwania tej przerwy jest liczony od momentu otwarcia wyłącznika do czasu wznowienia dostarczania energii elektrycznej. Przerwy nieplanowane to przerwy spowodowane wystąpieniem awarii w sieci elektroenergetycznej, przy czym czas trwania tej przerwy jest liczony od momentu uzyskania przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej informacji o jej wystąpieniu do czasu wznowienia dostarczania energii elektrycznej. Przerwy krótkie to przerwy trwające dłużej niż 1 sekundę i nie dłużej niż 3 minuty. Przerwy długie to przerwy trwające dłużej niż 3 minuty i nie dłużej niż 12 godzin. Przerwy bardzo długie to przerwy trwające dłużej niż 12 godzin i nie dłużej niż 24 godziny. Przerwy katastrofalne są to przerwy trwające dłużej niż 24 godziny. Najwyższą pewność zasilania oferują lokalni OSD o niewielkiej ilości obsługiwanych odbiorców. Krajowy OSD na przestrzeni ostatnich lat oferuje wskaźniki czasu trwania i częstości przerw często o rząd wielkości lepsze niż znaczący lokalni operatorzy eksploatujący rozległe systemy dystrybucyjne. Generalnie wskaźniki niezawodności osiągane przez niewielkich operatorów lokalnych dobrze świadczą o jakości operatywnego zarządzania systemem oraz o technicznych możliwościach rezerwowania systemów. W przypadku realizacji obiektów położonych w sąsiedztwie obszaru ich działania, warto brać pod uwagę zasilanie z sieci tych operatorów, w miarę oferowanych przez te przedsiębiorstwa rezerw możliwości dystrybucyjnych. 74 Gminy Miejskiej Głogów na lata

75 7. Analiza taryf Analiza cen energii przyjęta w niniejszym rozdziale obejmuje taryfy obowiązujące na dzień 1 września 2017 r. 7.1 Taryfy dla ciepła Na obszarze objętym niniejszym opracowaniem koncesjonowaną działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przesyłania i dystrybucji oraz obrotu ciepła prowadzi Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Legnicy S.A. Przedsiębiorstwo posiada taryfę dla ciepła zatwierdzoną decyzją nr OWR /2016/157/XV-A/AŁ Prezesa URE z dnia 29 grudnia 2016 r. a następnie zmienioną decyzją nr OWR XV-B.MK Prezesa URE z dnia 4 maja 2017 r. System ciepłowniczy miasta Głogowa zapewnia dostawę ciepła do ogrzewania pomieszczeń, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz wentylacji. Na terenie miasta Głogowa działa scentralizowany system ciepłowniczy oparty na podstawowym źródle ciepła należącym do Energetyki Sp. z o.o. w Lubinie, tj. Elektrociepłowni Głogów (EC-3). Ciepło dostarczane do odbiorców rozprowadzane jest za pomocą sieci ciepłowniczej w całości należącej do WPEC w Legnicy S.A. Tabela poniżej podaje zestawienie składników taryfowych za wytwarzanie ciepła i jego przesył dla poszczególnych grup taryfowych. W tabeli podano również tzw. uśredniony koszt ciepła (w źródle, za przesył oraz łącznie u odbiorcy). Wielkość ta została obliczona przy następujących założeniach: zamówiona moc cieplna 1 MW średnie roczne zużycie ciepła GJ * * obliczone na podstawie danych WPEC w Legnicy S.A. za lata nie uwzględniono ceny nośnika ciepła. Dla zobrazowania poziomu kosztów ciepła ponoszonych przez odbiorcę za ogrzewanie pomieszczeń w kolejnej tabeli zestawiono uśredniony koszt 1 GJ ciepła z wybranych porównywalnych systemów ciepłowniczych województwa dolnośląskiego i opolskiego. Koszt ciepła został obliczony wg zasad omówionych powyżej i przy założeniu, że odbiorcy zaopatrywani są w ciepło w postaci ciepłej wody siecią ciepłowniczą sprzedawcy, do węzła cieplnego należącego do odbiorcy, czyli na wysokim parametrze. Wartości w tabelach zestawiono rosnąco wg uśrednionego kosztu w źródle, za usługi przesyłowe i kosztu łącznie u odbiorcy. Wartości w tabelach zawierają podatek od towarów i usług VAT w wysokości 23%. Gminy Miejskiej Głogów na lata

76 Tabela 7-1 Wyciąg z taryfy dla ciepła WPEC w Legnicy S.A. (w cenach brutto) dla Gminy Miejskiej Głogów Przedsiębiorstwo moc za- koszt ciepła przesyłowe koszt za koszt ciepła Stawka za Uśredniony Opłata za usługi Uśredniony Uśredniony Cena za Źródło Grupa odbiorców ciepło energetyczne zł/mw/rok zł/gj zł/gj zł/mw/rok zł/gj zł/gj mówioną w źródle stała zmienna przesył ciepła dla odbiorcy zł/gj Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Legnicy S.A. Energetyka Sp. z o.o. w Lubinie (EC-3 Głogów) Grupa B2-Gł. Grupa C2-Gł. Grupa C2_G- Gł. Odbiorcy końcowi w Głogowie, zaopatrywani w ciepło z obcego źródła ciepła za pośrednictwem sieci ciepłowniczej sprzedawcy w Głogowie Odbiorcy końcowi w Głogowie, zaopatrywani w ciepło z obcego źródła ciepła za pośrednictwem sieci ciepłowniczej i węzła cieplnego sprzedawcy obsługującego jeden obiekt Odbiorcy końcowi w Głogowie, zaopatrywani w ciepło z obcego źródła ciepła za pośrednictwem sieci ciepłowniczej i grupowego węzła cieplnego sprzedawcy ,62 37,19 47, ,64 17,11 23,92 71, ,62 37,19 47, ,98 17,82 25,53 73, ,62 37,19 47, ,53 18,14 25,78 73,60 Gminy Miejskiej Głogów na lata

77 Tabela 7-2 Uśrednione koszty ciepła do węzła odbiorcy uszeregowane wg kosztu brutto ciepła u odbiorcy Uśredniony koszt w ny koszt ny koszt Uśrednio- Uśrednio- Miasto Przedsiębiorstwo energetyczne / Źródło źródle za przesył u odbiorcy Kędzierzyn- Koźle Oleśnica Nysa Opole Legnica Kędzierzyn- Koźle [zł/gj] [zł/gj] [zł/gj] MZEC Sp. z.o.o. / EC ZAK S.A. 39,48 16,85 56,32 Miejska Gospodarka Komunalna Sp. z o.o. w Oleśnicy / Ciepłownia Centralna "Nyska Energetyka Cieplna - Nysa" Sp. z o.o. / Centralne źródło ciepła przy ul. Jagiellońskiej Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. / Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. WPEC w Legnicy S.A. / Źródło ciepła WPEC w Legnicy S.A. zlokalizowane w Legnicy przy ul. Dobrzejowskiej i Niklowej 42,98 16,96 59,94 48,15 15,61 63,76 50,16 15,51 65,67 43,93 22,00 65,94 MZEC Sp. z o.o. / Ciepłownia przy ul. Piastowskiej 56,23 12,83 69,06 Brzeg Brzeskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o./ kotłownia przy ul. Ciepłowniczej w Brzegu 54,18 16,24 70,42 Lubin WPEC w Legnicy S.A. / Źródło ciepła WPEC w Legnicy S.A. zlokalizowane w Lubinie przy ul. Przemysłowej oraz 47,14 24,57 71,72 Energetyka Sp. z o.o. w Lubinie (EC-1 Lubin) Głogów WPEC w Legnicy S.A. / Energetyka Sp. z o.o. w Lubinie (EC-3 Głogów) 47,83 23,92 71,75 Źródło: Opracowanie własne na podstawie aktualnych taryf dla ciepła wg stanu na dzień r. Z przeprowadzonych analiz wynika, że najniższym uśrednionym kosztem wytworzenia ciepła w źródle, spośród rozpatrywanych przedsiębiorstw, charakteryzuje się ciepło oferowane odbiorcom z obszaru Kędzierzyna-Koźla z EC ZAK S.A., gdzie uśredniony koszt ciepła w źródle wynosi ok. 40 zł/gj brutto. Natomiast najwyższym kosztem wytworzenia charakteryzuje się ciepło z Ciepłowni przy ul. Piastowskiej w Kędzierzynie-Koźlu i wynosi ok. 56 zł/gj brutto. Najniższy uśredniony koszt za przesył 1 GJ ciepła, spośród przedsiębiorstw energetycznych poddanych analizie, oferuje MZEC Sp. z o.o. z ciepłowni przy ul. Piastowskiej. Uśredniony koszt przesyłu 1 GJ ciepła wynosi tam ok. 13 zł/gj brutto. Natomiast najwyższy uśredniony koszt przesyłu 1 GJ ciepła oferowany jest klientom z terenu Lubina na sieci ciepłowniczej WPEC w Legnicy S.A. i wynosi ok. 25 zł/gj brutto. Na całkowity koszt ciepła u odbiorcy składa się koszt wytworzenia ciepła oraz jego przesyłu do odbiorcy. Z powyższej analizy wynika, że najniższym poziomem uśrednionego kosztu ciepła u odbiorcy charakteryzuje się ciepło oferowane odbiorcom z terenów Kędzierzyna-Koźla zaopatrywanych w ciepło wytworzone w EC ZAK S.A., które wynosi ok. 56 zł/gj brutto. Najwyższy uśredniony koszt ciepła u odbiorcy oferowany jest odbiorcom z obszaru Lubina i Głogowa, który wynosi ok. 72 zł/gj brutto. Rozbieżności w uśrednionych kosztach ciepła wynikają m.in.: z wielkości źródła, stanu technicznego urządzeń wytwórczych oraz sieci, rozległości sieci, dopasowania źródła do obecnych potrzeb ciepłowniczych, obszaru działania, struktury organizacyjnej itp. Gminy Miejskiej Głogów na lata

78 Dla porównania z powyższym obliczono uśredniony koszt 1 GJ ciepła z kotłowni gazowej, zakładając poziom mocy zamówionej w wysokości 1 MW (ok. 150 Nm 3 /h - grupa taryfowa S-6, PSG) i zużyciu GJ/rok. Sprawność urządzenia przetwarzającego przyjęto na poziomie 90%, zaś wartość opałową 28,0 MJ/Nm 3. Przy tak sformułowanych założeniach jednostkowy koszt ciepła z kotłowni gazowej kształtuje się na poziomie 57 zł/gj brutto. Na terenie Głogowa rozprowadzany jest gaz zaazotowany. Dla zobrazowania wysokości kosztów ponoszonych przez odbiorców ciepła, w poniższej tabeli przedstawiono porównanie cen paliw dostępnych na rynku w układzie zł za jednostkę energii dla poniżej przyjętych założeń: koszty biomasy są wyliczone na podstawie średnich kosztów jej pozyskania i składowania; koszt gazu ziemnego wyliczono na podstawie aktualnej Taryfy PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. w zakresie obrotu paliwami gazowych Nr 5 z dnia 4 stycznia 2017 r. Taryfa określa ceny gazu oraz stawki opłat za usługi przesyłowe w ramach tzw. umowy kompleksowej, przy założeniu, że roczne zużycie gazu kształtuje się na poziomie Nm 3 (wg grupy taryfowej S-3.6); koszt ogrzewania energią elektryczną wyliczono dla domu jednorodzinnego o powierzchni 120 m 2 na podstawie aktualnej Taryfy TAURON Dystrybucja S.A. oraz TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. przy założeniu korzystania z taryfy G-12, zużycia rocznego na poziomie 9600 kwh oraz 70% wykorzystywania energii w nocy i 30% w dzień, koszty zostały podane w kwotach brutto. Tabela 7-3 Porównanie kosztów brutto energii cieplnej z różnych paliw (z uwzględnieniem sprawności urządzeń przetwarzających) Nośnik energii Cena paliwa Wartość opałowa Sprawność Koszt ciepła zł/mg GJ/Mg % zł/gj węgiel groszek 621, % 27,73 węgiel orzech 744, % 33,07 węgiel kostka 726, % 33,37 gaz ziemny (S-3.6 PSG) 1,4436* 28*** 90% 57,29 brykiet opałowy drzewny 849,00 19,5 75% 58,05 gaz płynny 2 558, % 61,80 olej grzewczy Ekoterm Plus 3 347,00 42,6 85% 92,43 energia elektryczna (G-12) 0,40** ,40 Źródło: Opracowanie własne * - [zł/nm³], ** - [zł/kwh], *** - [MJ/Nm³] Z powyższego zestawienie wynika, że istnieje duża rozbieżność pomiędzy jednostkowymi kosztami energii (w zł/gj) uzyskanymi z poszczególnych nośników energii. Należy jednak pamiętać, że jednostkowy koszt ciepła przedstawiony w powyższej tabeli to tylko jeden ze składników całkowitej opłaty za zużycie energii. W jej skład wchodzi również m.in.: koszt urządzenia przetwarzającego energię powyższych nośników na ciepło wraz z kosztami obsługi i konserwacji, koszty dostawy itp. 78 Gminy Miejskiej Głogów na lata

79 7.2 Taryfy dla energii elektrycznej Odbiorcy za dostarczoną energię elektryczną i świadczone usługi przesyłowe rozliczani są wg cen i stawek opłat właściwych dla grup taryfowych. Podział odbiorców na grupy taryfowe dokonywany jest ze szczególnym uwzględnieniem takich kryteriów jak: poziom napięcia sieci w miejscu dostarczenia energii, wartość mocy umownej, system rozliczeń, zużycie roczne energii i liczba stref czasowych. Kryteria te zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r. (Dz. U. 2013, poz. 1200) w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną. W celu dokonania obliczeń uśrednionych kosztów energii elektrycznej, do cen za dystrybucję doliczono ceny energii pochodzące ze spółek obrotu, które zostały wydzielone ze spółek dystrybucyjnych i są z nimi powiązane kapitałowo. Działalność polegającą na dystrybucji energii elektrycznej na terenie Gminy Miejskiej Głogów w chwili obecnej świadczy TAURON Dystrybucja S.A. Oddział we Wrocławiu. Spółka posiada aktualną taryfę dla dystrybucji energii elektrycznej zatwierdzoną decyzją Prezesa URE o nr DRE.WRE DK z dnia 15 grudnia 2016 r. Sprzedażą energii elektrycznej z urzędu, zgodnie z art. 10 ustawy Prawo energetyczne, na omawianym terenie zajmuje się TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. Ostatnia taryfa dla energii elektrycznej dla odbiorców z grupy taryfowej G została zatwierdzona Decyzją Prezesa URE o nr DRE.WRE DK z dnia 15 grudnia 2016 r. Na poniższym wykresie przedstawiono zmiany jednostkowego kosztu energii elektrycznej brutto w grupie taryfowej G11 (układ 1-faz. bezpośredni) przy danym rocznym zużyciu na przestrzeni ostatnich lat dla klientów korzystających z usług dystrybucyjnych TAURON Dystrybucja S.A. oraz kupujących energię elektryczną od TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. Wykres 7-1 Porównanie jednostkowych kosztów brutto energii elektrycznej w grupie taryfowej G11 Gminy Miejskiej Głogów na lata

80 Analizując powyższy wykres można zauważyć w latach spadek jednostkowego kosztu energii elektrycznej i następnie wzrosty i spadki. Rok 2016 charakteryzował się najniższą jednostkową ceną energii elektrycznej, w porównaniu z analizowanymi latami. Poniżej przedstawiono zmiany jednostkowego kosztu energii elektrycznej brutto w grupie taryfowej G12 (układ 3-faz. bezpośredni) przy danym rocznym zużyciu w latach dla klientów korzystających z usług dystrybucyjnych TAURON Dystrybucja S.A. oraz kupujących energię elektryczną od TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. Założono wykorzystanie energii na poziomie 70% w nocy i 30% w dzień. Wykres 7-2 Porównanie jednostkowych kosztów brutto energii elektrycznej w grupie taryfowej G12 W grupie taryfowej G12 w latach można zaobserwować spadek kosztów energii elektrycznej, następnie wzrost i kolejny spadek. W tej grupie taryfowej rok 2017 charakteryzował się najniższą jednostkową ceną energii elektrycznej, w porównaniu z latami jw. Obniżka cen energii dla klientów indywidualnych związana jest ze spadkiem cen na rynku hurtowym i odwrotnie. Koncesjonowaną działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, na omawianym terenie, prowadzą również następujące przedsiębiorstwa: PKP Energetyka S.A. Śląski Rejon Dystrybucji. Aktualna taryfa dla energii elektrycznej dla tego przedsiębiorstwa energetycznego została zatwierdzona decyzją Prezesa URE nr DRE.WPR JSz z dnia 23 czerwca 2017 r. W chwili obecnej zakres działalności PKP Energetyka S.A. nie obejmuje dostaw energii elektrycznej do gospodarstw domowych zlokalizowanych na obszarze Gminy Miejskiej Głogów; 80 Gminy Miejskiej Głogów na lata

81 KGHM Polska Miedź S.A. z siedzibą w Lubinie. Aktualna taryfa dla energii elektrycznej dla tego przedsiębiorstwa energetycznego została zatwierdzona decyzją Prezesa URE nr DRE (9)/2015/2678/VIII/ DK z dnia 11 grudnia 2015 r. oraz zmianą z dnia 28 stycznia 2016 r. W chwili obecnej, zakres działalności KGHM Polska Miedź S.A. nie obejmuje dostaw energii elektrycznej do gospodarstw domowych. Poniżej przedstawiono porównanie jednostkowych kosztów energii elektrycznej brutto w grupie taryfowej G11 z wybranych zakładów elektroenergetycznych w kraju. Wykres 7-3 Porównanie jednostkowych kosztów brutto energii elektrycznej w grupie taryfowej G11 Jednostkowy koszt zakupu energii elektrycznej oferowany przez TAURON Dystrybucja S.A. (obszar legnicki) oraz TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. w grupie taryfowej G11 kształtuje się na niskim poziomie na tle porównywanych przedsiębiorstw energetycznych w kraju. Jednostkowy koszt energii elektrycznej brutto, w zależności od rocznego zapotrzebowania, wynosi: przy rocznym zapotrzebowaniu na poziomie 500 kwh dla TAURON - 76 gr/kwh, przy rocznym zapotrzebowani na poziomie kwh dla TAURON - 58 gr/kwh. Gminy Miejskiej Głogów na lata

82 7.3 Taryfa dla paliw gazowych Gaz ziemny dostarczany jest odbiorcom na terenie Gminy Miejskiej Głogów przez Polską Spółkę Gazownictwa sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy we Wrocławiu, który zajmuje się techniczną dystrybucją gazu, zaś handlową obsługą klientów zajmuje się dział handlowy PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. Aktualną wysokość opłat za gaz ziemny zaazotowany dla poszczególnych grup taryfowych przedstawiono w Taryfie PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. w zakresie obrotu paliwami gazowymi Nr 5 zatwierdzonej decyzją Prezesa URE o nr DRG.DRG KGa z dnia 4 stycznia 2017 r. oraz zmianą z dnia 17 marca 2017 r. i w Taryfie nr 3 PSG Sp. z o.o. dla usług dystrybucji paliw gazowych i usług regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego zatwierdzonej decyzją Prezesa URE o nr DRG (10)/2014/22378/III/AIK/KGa z dnia 17 grudnia 2014 r. oraz zmianą z dnia 16 grudnia 2015 r. i 9 czerwca 2016 r. Odbiorcy za dostarczone paliwo gazowe i świadczone usługi dystrybucji rozliczani są według cen i stawek opłat właściwych dla grup taryfowych. Kwalifikacja odbiorców do grup taryfowych dokonywana jest odrębnie dla każdego miejsca odbioru w oparciu m.in. o następujące kryteria: rodzaj paliwa gazowego, moc umowną, roczną ilość pobieranego paliwa gazowego oraz system rozliczeń. Kryteria te zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 r. (Dz.U. 2013, poz. 820) w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi. Opłata za dostarczony gaz stanowi sumę: opłaty za pobrane paliwo, będącej iloczynem ilości energii zawartej w odebranym paliwie gazowym [kwh] i ceny za paliwo gazowe [zł/kwh], opłaty stałej za usługę przesyłową: dla odbiorców z grup S-1.1 do S-4 jest ona stała i określona w zł/m-c, dla odbiorców z grup S-5 do S-7B jest ona iloczynem zamówionej mocy umownej, liczby godzin w okresie rozliczeniowym i stawki za usługę przesyłową, opłaty zmiennej za usługę przesyłową, będącej iloczynem ilości energii zawartej w odebranym paliwie gazowym [kwh] i stawki zmiennej za usługę przesyłową [zł/kwh], miesięcznej stałej opłaty abonamentowej [zł/m-c]. Zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. 2017, poz. 43), począwszy od dnia 1 listopada 2013 r. sprzedaż paliwa gazowego podlega opodatkowaniu akcyzą. Stawki akcyzy dla paliwa gazowego są zróżnicowane ze względu na jego przeznaczenie. Istotne z punktu widzenia konsumenta jest zwolnienie z akcyzy sprzedaży paliwa gazowego przeznaczonego do celów opałowych przez gospodarstwa domowe. Celem opałowym jest np. wykorzystanie paliwa gazowego do ogrzewania pomieszczeń, ogrzewania wody użytkowej lub podgrzewania posiłków. Ponadto od dnia 1 sierpnia 2014 r. zmianie uległa jednostka rozliczenia zużycia gazu ziemnego, w związku z czym przedsiębiorstwa obrotu paliwami gazowymi oraz wykonujące usługę przesyłu i dystrybucji dokonują rozliczenia z odbiorcami w jednostkach energii kilowatogodzinach [kwh]. 82 Gminy Miejskiej Głogów na lata

83 Ilość energii zawartej w paliwie gazowym stanowi iloczyn ilości paliwa gazowego [m³] i współczynnika konwersji [kwh/m³], który dla gazu ziemnego zaazotowanego grupy Lw wynosi 9,111 kwh/m³. Pomimo ww. zmian jakie nastąpiły w ostatnim czasie, na wykresach poniżej (w celu porównania z wcześniejszymi latami) przedstawiono jednostkowy koszt zakupu gazu w latach w jednostkach objętości [zł/nm³]. Na poniższych wykresach przedstawiono jednostkowy koszt zakupu gazu (w zł/nm 3 ) od roku 2012 dla grup taryfowych S-1.1 do S-4 dla wartości granicznych rocznego zużycia gazu w poszczególnych grupach. Na osi X zaznaczono miesiące, od których obowiązywały kolejne zmiany taryfy. Wartości na wykresach uwzględniają podatek od towarów i usług VAT w wysokości 23%. Wykres 7-4 Jednostkowy koszt zakupu gazu w grupie S-1.1 [zł/nm 3 ] Wykres 7-5 Jednostkowy koszt zakupu gazu w grupie S-2.1 [zł/nm 3 ] Gminy Miejskiej Głogów na lata

84 Wykres 7-6 Jednostkowy koszt zakupu gazu w grupie S-3.6 [zł/nm 3 ] Wykres 7-7 Jednostkowy koszt zakupu gazu w taryfie S-4 [zł/nm 3 ] Powyższe wykresy odzwierciedlają obserwowany w ostatnich latach spadek kosztów za paliwa gazowe. Wynika z nich, że jednostkowy koszt gazu w latach spadł o 15%. Kolejnym wnioskiem nasuwającym się po analizie powyżej przedstawionych wykresów jest zauważalna różnica w opłatach za gaz przez odbiorców, którzy znajdują się na granicy grup taryfowych, np. odbiorca będący w grupie taryfowej S-3.6 i zużywający rocznie Nm 3 gazu zapłaci rocznie ok. 1,4 tys. zł mniej niż odbiorca z grupy S-4 zużywający Nm 3 gazu. Zasadnym jest więc, aby odbiorcy gazu, którzy znajdują się na granicy grup taryfowych, dokładnie przeanalizowali swoje zużycie i jeżeli jest taka możliwość, ograniczyli je tak, by znaleźć się w niższej grupie taryfowej. 84 Gminy Miejskiej Głogów na lata

85 Na następnym wykresie pokazano zmiany jednostkowego kosztu brutto gazu dla kotłowni gazowej (moc zamówiona na poziomie 1 MW i roczne zużycie ciepła ok GJ), tj. dla mocy umownej ok. 150 Nm 3 /h grupa taryfowa S-6. Wykres 7-8 Jednostkowy koszt zakupu gazu w grupie S-6 [zł/nm 3 ] Wykres obrazuje obserwowany w ostatnim okresie spadek kosztów za paliwa gazowe. Jednostkowy koszt gazu spadł w rozpatrywanym czasie o ok. 13%. Gminy Miejskiej Głogów na lata

86 8. Analiza kierunków rozwoju miasta - przewidywane zmiany zapotrzebowania na nośniki energii 8.1 Wprowadzenie, metodyka prognozowania zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Celem niniejszej analizy jest określenie przewidywanej wielkości i lokalizacji nowej zabudowy z uwzględnieniem jej charakteru oraz istotnych zmian w zabudowie istniejącej, które skutkują przyrostami i zmianami zapotrzebowania na nośniki energii na terenie miasta. Tereny rozwoju opracowane zostały zgodnie z obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego miasta Głogowa oraz zmianą Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Głogowa. Ponadto w ramach określenia nowych obszarów rozwoju oparto się na konsultacjach z Urzędem Miejskim w Głogowie. W opracowaniu wyznaczono istniejące obecnie rezerwy rozwojowych terenów budowlanych na podstawie m.in. decyzji o pozwoleniach na budowę. Podane w niniejszym opracowaniu zestawienia wielkości bilansowych mają określony szacunkowy stopień dokładności wynikający z uzyskanych informacji. Dotyczy to głównie wielkości związanych z możliwościami terenowymi i oceną realności ich wykorzystania. Ten szacunkowy bilans daje podstawę do oceny, czy nie występują zagrożenia ze strony źródeł zasilania oraz zdolności przesyłowych głównych systemów zaopatrzenia w energię. Jednocześnie przeprowadzone analizy pozwalają dokonać oceny atrakcyjności wskazywanych do rozwoju obszarów. Na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto jako wyjściowy rok 2016 oraz następujące okresy rozwoju miasta: w latach , w latach W ramach analiz nad sposobem zabezpieczenia w energię dokonano kwalifikacji obszarów przeznaczonych do rozwoju, uzgodnionej z przedsiębiorstwami energetycznymi prowadzącymi działalność w zakresie zaopatrzenia miasta w nośniki energii, pozwalającej na wskazanie możliwego rozwiązania zasilania w ciepło, gaz sieciowy i energię elektryczną opisanego w scenariuszach rozwoju w Rozdziale 9. Tereny rozwoju miasta (z pominięciem zabudowy uzupełniającej oraz obszarów o powierzchni mniejszej niż 0,5 ha), na których przewiduje się do roku 2027 potencjalny wzrost zapotrzebowania na media energetyczne, zostały pokazane na załączonej do opracowania mapie. 86 Gminy Miejskiej Głogów na lata

87 8.2 Główne czynniki decydujące o zmianach w zaopatrzeniu miasta na media energetyczne Głównym czynnikiem warunkującym zaistnienie zmian w zapotrzebowaniu na wszelkiego typu nośniki energii jest dynamika rozwoju miasta ukierunkowana w wielu płaszczyznach. Elementami wpływającymi bezpośrednio na rozwój miasta Głogowa są: zmiany demograficzne uwzględniające zmiany w ilości oraz strukturze wiekowej i zawodowej ludności, migracja ludności; rozwój zabudowy mieszkaniowej; rozwój sektora usług (działalność: handlowa, usługi komercyjne i komunikacyjne, kulturalne i sportowo-rekreacyjne, w sferze nauki, edukacji oraz ochrony zdrowia); rozwój przemysłu i wytwórczości; wprowadzenie rozwiązań komunikacyjnych umożliwiających dostęp do tworzonych centrów usługowych oraz ruch tranzytowy dla miasta; konieczność likwidowania zagrożeń ekologicznych. W latach obserwuje się spadek liczby mieszkańców miasta średniorocznie o ok. 0,3%, co spowodowane jest malejącym przyrostem naturalnym. W 2016 r. miasto zamieszkiwało ok. 68,3 tys. osób. Wg prognoz GUS w 2021 r. miasto zamieszkiwać będzie ok. 64,8 tys. osób, natomiast w okresie docelowym w 2027 liczba mieszkańców spadnie do ok. 61,0 tys. osób (ok. 11% spadek w porównaniu ze stanem aktualnym). Zmiany liczby ludności nie przekładają się wprost na rozwój budownictwa mieszkaniowego. Mają na to również wpływ postępujące procesy poprawy standardu warunków mieszkaniowych i związana z tym rosnąca ilość gospodarstw jednoosobowych. O ogólnych tendencjach w rozwoju miasta można wnioskować na podstawie liczby wydanych w danym okresie pozwoleń na budowę oraz z ilości budynków oddanych do użytkowania. Sporządzanie długoterminowych analiz i prognoz zapotrzebowania energii odgrywa ważną rolę w planowaniu budowy przyszłych jednostek wytwórczych oraz rozwoju sieci dystrybucyjnej i przesyłowej. Określenie przypadków maksymalnego zapotrzebowania stanowi ważny element zarządzania energetycznego. Zapotrzebowanie energii w danym czasie jest funkcją czynników: temperatury zewnętrznej, stanu pogody, pory dnia, dnia tygodnia, sezonu wakacyjnego, warunków ekonomicznych. Określone szczytowe zapotrzebowanie mocy związane jest z zakresem niepewności, spowodowanym błędami prognoz rozwoju czynników, tj.: wielkości populacji, przemian technologicznych, warunków ekonomicznych, warunków pogodowych oraz z przypadkowością zjawiska. Istotnymi elementami niepewności, uwzględnianymi w trakcie prognozowania są m.in.: określenie wielkości zapotrzebowania, ocena wpływu rozwoju technik energooszczędnych, programów wzrostu sprawności energetycznej. Elementem decydującym jest cena nośników energii. Jeśli ceny wykazują ciągły wzrost, odbiorcy chętniej przyłączą się do udziału w realizacji programów oszczędnościowych. Jeżeli wprowadzi się opłaty zależne od pory dnia, większość odbiorców podejmie starania, aby używać energii, w okresach o niższych cenach. Prognozy długoterminowe obarczone są wyższym poziomem ryzyka. Trudność oceny wzrasta z wydłużeniem horyzontu czasowego prognozy. Gminy Miejskiej Głogów na lata

88 8.2.1 Rozwój zabudowy mieszkaniowej Parametrami decydującymi o wielkości zapotrzebowania na nowe budownictwo mieszkaniowe są potrzeby nowych rodzin, zapewnienie mieszkań zastępczych w miejsce ewentualnych wyburzeń oraz wzrost wymagań dotyczących komfortu zamieszkania, co wyraża się wielkością wskaźników związanych z oceną zapotrzebowania na mieszkania (ilość osób przypadających na mieszkanie, wielkość powierzchni użytkowej przypadającej na osobę) i stopniem wyposażenia mieszkań w niezbędną infrastrukturę techniczną. Na terenie miasta Głogowa obserwuje się wysoki stopień intensywności rozwoju budownictwa mieszkaniowego (co potwierdzają dane statystyczne z ostatnich lat). Zgodnie z obszarami wytypowanymi w Studium uwarunkowań, miasto dysponuje znaczącymi rezerwami obszarów pod zabudowę mieszkaniową o niskiej intensywności. Dla budownictwa mieszkaniowego w mieście przewiduje się: wprowadzenie nowej zabudowy jednorodzinnej, obszary pod zabudowę wielorodzinną, działania zmierzające do restrukturyzacji i rewitalizacji istniejącej zabudowy, dogęszczanie istniejącej zabudowy mieszkaniowej z zapewnieniem ochrony wartości zabytkowych i kulturowych obszaru. Zapotrzebowanie na ciepło występujące przy realizacji uzupełnienia ulic zabudową plombową redukowane będzie przez działania renowacyjne i modernizacyjne, w trakcie których dąży się do zminimalizowania potrzeb cieplnych. Wystąpią również zmiany charakteru odbioru i nośnika energii, uwzględniające poprawę standardu warunków mieszkaniowych. Wielkości te są trudne do określenia pod kątem sprecyzowania odpowiedzi na pytania w jakiej skali miejscowej i czasowej, gdzie i kiedy realizowane będą wymienione zamierzenia. Związane jest to z możliwościami finansowymi właścicieli budynków i Miasta - w przypadku własności komunalnej. Z terenami zabudowy mieszkaniowej związana jest sfera usług bezpośrednich, tj: usług handlu detalicznego, zakwaterowania, gastronomii, obsługi nieruchomości. W związku z czym, przy prowadzeniu analiz opartych na zapotrzebowaniu na nośniki energii potrzeby tej grupy uwzględniono przy bilansowaniu potrzeb budownictwa mieszkaniowego. Podstawą do wyznaczenia obszarów przewidywanych pod rozwój zabudowy mieszkaniowej, które generować mogą znaczny przyrost zapotrzebowania na energię, określenia chłonności tych obszarów oraz szacowanego tempa zabudowy było przeprowadzenie analizy aktualnie obowiązujących dokumentów miasta Głogowa, tj.: Studium uwarunkowań, Strategii rozwoju..., obowiązujących mpzp oraz informacji i materiałów przekazanych przez Urząd Miejski. Do obszarów przewidywanych pod rozwój zabudowy mieszkaniowej, ze wskazaniem na rodzaj zabudowy w mieście Głogów zaliczamy: MW tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, MJ tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. 88 Gminy Miejskiej Głogów na lata

89 W poniższej tabeli zestawiono tereny przeznaczone pod rozwój zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej określone w 2011 r. wg ww. materiałów oraz zweryfikowane przez jednostki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Głogowie. Obliczenia wykonano dla pełnej chłonności terenu. Lokalizacja obszarów nowej zabudowy mieszkaniowej zaznaczona jest na mapach systemów energetycznych ujętych w części graficznej opracowania. Tabela 8-1 Obszary rozwoju budownictwa mieszkaniowego Lp. Dzielnica - jednostka Oznaczenie na mapie Lokalizacja Pow. obszaru Ilość odbiorców (mieszkań) chłonność terenu Pow. użytkowa mieszkań ha jednor. wielor. m 2 1 Nadodrze MW11 Krochmalna 1, MW2 Starowałowa 0, Stare Miasto 3 MW6 Długa 1, Kamienna Droga / 4 MW3 0, Obozowa Ostrów Tumski 5 MW4 Dzieci Głogowskich 11, MJ8 Łąkowa (obok PWiK) 2, Chrobry MW1 Wojska Polskiego 1, Kościuszki MJ2 Nowa Kościuszki 2, MJ1 Świerkowa 5, Brzostów Wojska Polskiego, MJ3 Urbanowicza 3, MJ10 os. Nosocice 3, MW8 os. Nosocice 0, MJ12 os. Nosocice 2, MJ11 os. Nosocice 0, MJ13 os. Krzepów 1, Nosocice, 16 MJ14 os. Krzepów 0, Krzepów 17 MJ15 os. Krzepów 5, MJ16 os. Krzepów 0, MJ17 os. Krzepów 1, MJ18 os. Krzepów 0, MJ19 os. Krzepów 7, MW7 os. Złota Podkowa 2, Żarków, MW9 os. Żarków 5, Złota Podkowa MJ4 os. Żarków 3, MJ5 os. Żarków 1, MW10 os. Górkowo (1) 11, MW5 os. Górkowo (2) 38, MJ21 os. Górkowo (3) 23, Piastów Śląskich, 29 MJ9 os. Górkowo (4) 24, Górkowo 30 MJ7 ul. Królowej Jadwigi 0, MJ6 ul. Wita Stwosza 5, MJ22 os. Górkowo 2, uzupełnienie zabudowy bez określenia lokalizacji Sumarycznie Ww. tereny zlokalizowane są głównie we wschodniej części miasta. Możliwy łączny przyrost zasobów mieszkaniowych wynikający z rezerw chłonności terenów, może wynieść: ok budynków jednorodzinnych, ok mieszkań w zabudowie wielorodzinnej, co daje łącznie blisko mieszkań. Gminy Miejskiej Głogów na lata

90 Po konsultacji z Urzędem Miejskim w Głogowie w analizach dotyczących terenów rozwoju miasta, w dalszym ciągu, przyjęto wyżej przedstawione tereny. W chwili obecnej tereny te zostały w różnym stopniu zainwestowane, dlatego też w tabeli poniżej przestawiono skorygowany ich maksymalny stopień wykorzystania. Ponadto pozostająca znacząca rezerwa terenowa przewidywana pod budownictwo mieszkaniowe stanowi o trudności w jednoznacznym wskazaniu, które obszary i w jakim stopniu będą zagospodarowane w analizowanych przedziałach czasowych. W związku z powyższym, do dalszych analiz przyjęto tendencję zabudowy wg danych GUS: dla perspektywy z ostatnich 10 lat i dla perspektywy z ostatnich 5 lat. Średniorocznie do użytkowania oddaje się ok. 25 mieszkań w zabudowie jednorodzinnej i od 185 do 200 mieszkań w zabudowie wielorodzinnej. Aktualne oraz przewidywane maksymalne procentowe zainwestowanie poszczególnych terenów rozwoju zabudowy mieszkaniowej w analizowanych przedziałach czasowych przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 8-2 Maksymalny przewidywany stopień wykorzystania obszarów przeznaczonych pod nową zabudowę mieszkaniową Stopień wykorzystania w latach [%] Stopień wykorzystania w latach [%] Oznaczenie Oznaczenie na mapie do końca na mapie do końca MW11 0,0 0,0 10,0 MJ16 0,0 10,0 10,0 MW2 0,0 60,0 30,0 MJ17 5,0 10,0 20,0 MW6 0,0 100,0 0,0 MJ18 0,0 10,0 10,0 MW3 0,0 0,0 50,0 MJ19 4,0 10,0 10,0 MW4 0,0 0,0 5,0 MW7 25,0 35,0 20,0 MJ8 0,0 0,0 10,0 MW9 65,0 30,0 5,0 MW1 * 100,0 0,0 0,0 MJ4 40,0 20,0 20,0 MJ2 0,0 0,0 10,0 MJ5 17,0 20,0 20,0 MJ1 24,0 10,0 15,0 MW10 20,0 30,0 50,0 MJ3 18,0 20,0 20,0 MW5 0,0 0,0 5,0 MJ10 0,0 0,0 10,0 MJ21 0,0 0,0 5,0 MW8 * 100,0 0,0 0,0 MJ9 0,0 10,0 10,0 MJ12 6,0 20,0 20,0 MJ7 0,0 30,0 60,0 MJ11 * 100,0 0,0 0,0 MJ6 21,0 20,0 30,0 MJ13 0,0 10,0 10,0 MJ22 0,0 10,0 10,0 MJ14 0,0 10,0 10,0 uzupełnienie zabu- MJ15 3,0 10,0 20,0 dowy 0,0 10,0 5,0 * do końca 2016 r. teren został zabudowany, teren uzbrojony Sumaryczna ilość mieszkań wynikająca z przewidywanego stopnia wykorzystania obszarów rozwoju miasta pokrywa się z przyjętym tempem rozwoju budownictwa mieszkaniowego w skali całego miasta. Utrzymanie takiego tempa rozwoju przełoży się na oddanie do użytku mieszkań w okresie docelowym, wykorzystując ok. 22% rezerw terenowych pod zabudowę mieszkaniową. Decydującym o tempie rozwoju budownictwa mieszkaniowego będzie popyt na mieszkania wynikający z zasobności mieszkańców. 90 Gminy Miejskiej Głogów na lata

91 8.2.2 Rozwój zabudowy usługowej Szeroko rozumiana zabudowa usługowa obejmuje obiekty: handlowe, hotele, obiekty użyteczności publicznej (szkolnictwo, służba zdrowia, kultura), obiekty sportu i rekreacji itp. Obiekty mogą mieć charakter punktowy, charakter zwartego kompleksu lub tworzyć zespół budynków i budowli należących do grupy (kategorii) usług. Rozwój sektora usług realizowany powinien być wielokierunkowo i obejmować m.in.: uzupełnienie zabudowy usługowej w poszczególnych dzielnicach miasta, rozszerzenie bazy usług kulturalnych i edukacyjnych, rozbudowę infrastruktury rekreacyjno-turystycznej, rozwój branży usługowo komercyjnej. Do obszarów przewidywanych pod rozwój strefy usług w Głogowie zaliczamy: U tereny zabudowy usługowej. Podstawą do wyznaczenia ww. obszarów, które generować mogą znaczny przyrost zapotrzebowania na energię, określenia chłonności tych obszarów oraz szacowanego tempa zabudowy było przeprowadzenie analizy przekazanych i aktualnie obowiązujących dokumentów miasta, tj.: Studium uwarunkowań, Strategii rozwoju..., obowiązujących mpzp oraz informacji i materiałów przekazanych przez Urząd Miasta. W poniższej tabeli zestawiono tereny projektowanej zabudowy usługowej określone w 2011 r. wg ww. materiałów oraz zweryfikowane przez jednostki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Głogowie. Obliczenia wykonano dla pełnej chłonności terenu. Po konsultacji z Urzędem Miejskim w Głogowie w analizach dotyczących terenów rozwoju miasta, w dalszym ciągu przyjęto niżej przedstawione tereny. W chwili obecnej tereny te zostały w różnym stopniu zainwestowane, dlatego też w tabeli przestawiono skorygowany ich maksymalny stopień wykorzystania. Ponadto pozostająca znacząca rezerwa terenowa przewidywana pod zabudowę usługową stanowi o trudności w jednoznacznym wskazaniu, które obszary i w jakim stopniu będą zagospodarowane w analizowanych przedziałach czasowych. Na podstawie przeprowadzonych analiz przyjęto prawdopodobny stopień zagospodarowania tych terenów. Lokalizacja obszarów rozwoju strefy usług zaznaczona jest na mapach systemów energetycznych ujętych w części graficznej opracowania. Możliwy łączny przyrost terenów strefy usług wynikający z rezerw chłonności terenów, może wynieść ok. 162 ha (patrz tabela poniżej). Do 2027 r. prawdopodobny stopień zagospodarowania tych terenów może wynieść ok. 62%. Gminy Miejskiej Głogów na lata

92 Tabela 8-3 Tereny rozwoju strefy usług Lp. Pow. Maksymalny przewidywany stan Dzielnica Oznaczenie Lokalizacja / obszaru zagospodarowania [%] - jednostka na mapie charakter zabudowy ha do końca Przemysłowy U1 ul. Krochmalna/ usługi komerc. 1,79 0,0 0,0 100,0 2 Zachód U2 ul. Północna zach./usługi komerc. 2,34 0,0 100,0 0,0 3 Brzostów U3 ul. Wł. Sikorskiego/ obsługa komunik. Samoch. 4,65 0,0 0,0 100,0 4 Brzostów/ ul. Wojska Polskiego/ U4 os. Kopernika handel, dop. MN 16,45 0,0 30,0 70,0 5 Brzostów U5 ul. Wojska Polskiego/ usługi komerc. 0,47 0,0 100,0 0,0 6 U6 ul. Elektryczna /usługi komerc. 0,95 0,0 100,0 0,0 Przemysłowy os. Przemysłowe ul. Sikorskiego / 7 Zachód U7 5,99 0,0 100,0 0,0 usługi komerc. Handel 8 Kościuszki - Kasztanowa/ usługi U8 Chrobry komerc., obsługa komunikacji 1,85 0,0 50,0 50,0 9 Kościuszko Sikorskiego/ U9 usługi komerc. handel 3,78 0,0 100,0 0,0 10 U10 ul. Wojska Polskiego/ usługi komerc. 0,53 0,0 0,0 100,0 11 Śródmieście Sikorskiego / U11 usługi komerc. handel 0,36 0,0 100,0 0,0 12 U12 ul. Wojska Polskiego/ usługi komerc. 0,40 0,0 0,0 100,0 13 Chrobry Kościuszki U13 Kościuszki / Połaniecka 1,14 0,0 100,0 0,0 14 Paulinów U14 Piłsudskiego 0,59 0,0 0,0 100,0 15 U15 Legnicka 0,29 0,0 0,0 100,0 os. Kopernika 16 U39 Keplera 0,34 0,0 0,0 0,0 17 Hutnika, Słoneczne U16 Budowlanych 0,32 0,0 100,0 0,0 18 U17 Brama Brzostowska 0,84 0,0 100,0 0,0 Stare Miasto 19 U18 Piotra Skargi 0,51 0,0 100,0 0,0 20 U19 * Obozowa/ obsługa komunikacji wodnej 0,65 100,0 0,0 0,0 Ostrów Tumski Dzieci Głogowskich/ 21 U20 1,44 0,0 0,0 100,0 usługi (hotel) i=0,2 0,8 22 U21 Kamienna Droga / usługi i=0,4 1 0,12 0,0 0,0 100,0 23 U22 Kamienna Droga / usługi i=0,5 1,2 0,22 0,0 0,0 0,0 24 os. Złota Podkowa U23 ul. Głogowskiego 2,34 60,0 40,0 0,0 25 U24 ul. Żarkowska 0,74 0,0 100,0 0,0 26 U25 Tory kolejowe str. Zachodnia 1 11,78 0,0 50,0 50,0 Żarków 27 U26 Tory kolejowe str. Zachodnia 2 6,98 0,0 0,0 50,0 28 U27 Tory kolejowe str. Zachodnia 3 17,51 0,0 0,0 10,0 29 U28 Rudnowska / tory kolejowe 18,21 0,0 0,0 10,0 30 U29 os. Krzepów 2,45 0,0 100,0 0,0 Krzepów 31 U30 os. Krzepów 1,47 0,0 100,0 0,0 32 U38 Rudnowska os. Krzepów 0,26 0,0 100,0 0,0 33 Widziszów U31 Końcowa 14,26 0,0 20,0 80,0 34 Nosocice, Krzepów U32 Rudnowska 1,66 0,0 100,0 0,0 35 Żarków, Złota Podkowa U33 Bolesława Śmiałego 0,97 0,0 100,0 0,0 36 U34 ul. Głogowskiego (1) 2,25 0,0 0,0 10,0 37 Piastów Śl., U35 ul. Głogowskiego (2) 4,05 0,0 0,0 0,0 38 Górkowo U36 ul. Głogowskiego (3) 21,14 0,0 0,0 10,0 39 U37 ul. Zielona 0,21 0,0 100,0 0,0 40 Widziszów U40 ul. Końcowa 9,23 0,0 20,0 80,0 Sumarycznie 162 * do końca 2016 r. teren został zabudowany, teren uzbrojony 92 Gminy Miejskiej Głogów na lata

93 8.2.3 Rozwój zabudowy przemysłowej Wyznaczone obszary działalności gospodarczej winny być atrakcyjne jako oferty przestrzenne, a wznoszone na nich obiekty nie mogą być uciążliwe dla otoczenia i środowiska. Rozwój przemysłu ma służyć rozwojowi gospodarczemu miasta oraz realizacji idei przeniesienia działalności przemysłowo-składowej z obszarów śródmiejskich do rejonów oddalonych od osiedli mieszkaniowych lecz dobrze z nimi powiązanych komunikacyjnie. Obszary przeznaczone pod rozwój strefy przemysłowej zlokalizowane są głównie w zachodniej części Głogowa, w dzielnicy Przemysłowa Zachodnia oraz północno-wschodniej części miasta w obrębie osiedla Widziszów. Terenami umożliwiającymi wzrost przedsiębiorczości oraz zwiększenie zatrudnienia na terenie Głogowa są Miejska Strefa Inwestycyjna i Zachodnia Dzielnica Przemysłowa będąca podstrefą Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (LSSE). Miejska Strefa Inwestycyjna (obszary P1 i P2) położona jest pomiędzy Hutą Miedzi Głogów a miastem przy drodze wojewódzkiej nr 292. Przez obszar ten przechodzą 2 linie kolejowe. Istnieje możliwość budowy bocznic kolejowych. W sąsiedztwie Strefy planowana jest druga przeprawa mostowa przez Odrę, która spowoduje dalsze zwiększenie atrakcyjności terenów. Planuje się, że tereny inwestycyjne będą wyposażone w pełną infrastrukturę konieczną do prowadzenia działalności gospodarczej, tj. drogi, wodociągi, kanalizację deszczową i sanitarną, doprowadzenie energii elektrycznej, przyłącze gazowe. Istnieje możliwość zaopatrzenia w ciepło z systemu ciepłowniczego z zasilaniem z przebiegającego przez teren strefy ciepłociągu. Zachodnia Dzielnica Przemysłowa (obszar P4.1 i P4.2) jest podstrefą Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (LSSE) funkcjonującą na specjalnych zasadach dla SSE. Teren położony jest w niedalekiej odległości od drogi krajowej Nr 12, portu przeładunkowego i bocznicy kolejowej. Jest w pełni wyposażony w infrastrukturę techniczną umożliwiającą prowadzenie działalności gospodarczej, tj. drogi, wodociągi, kanalizację deszczową i sanitarną, energię elektryczną, gaz. Ostatnie lata charakteryzują się spadkiem zapotrzebowania na nośniki energii dla potrzeb przemysłu. Wynika to z ograniczenia działalności przedsiębiorstw wytwórczych. Czynnikiem obniżającym potrzeby energetyczne jest wprowadzanie również nowych energooszczędnych technologii. Przewiduje się, że tendencja obniżania potrzeb energetycznych w przemyśle utrzyma się do momentu osiągnięcia takiego stopnia przemian w gospodarce, kiedy czynnikiem decydującym o charakterze i wielkości produkcji będą warunki ekonomiczne jej opłacalności. Oszacowanie wielkości potrzeb energetycznych przemysłu dla okresu docelowego utrudnione jest również z tego względu, że zakłady produkcyjne nie chcą, lub nie są w stanie określić przewidywanych zmian dla dłuższego okresu. W przypadku nowej zabudowy przemysłowej, bez znajomości rodzaju zabudowy i charakteru działalności, nie jest możliwe dokładniejsze określenie potrzeb energetycznych na tych terenach. Gminy Miejskiej Głogów na lata

94 Do obszarów przewidywanych pod rozwój strefy produkcyjnej w Głogowie zaliczamy: P tereny zabudowy produkcyjno-usługowej. Podstawą do wyznaczenia ww. obszarów, które generować mogą znaczny przyrost zapotrzebowania na energię, określenia chłonności tych obszarów oraz szacowanego tempa zabudowy było przeprowadzenie analizy przekazanych i aktualnie obowiązujących dokumentów miasta, tj.: Studium uwarunkowań, Strategii rozwoju..., obowiązujących mpzp oraz informacji i materiałów przekazanych przez Urząd Miejski. W poniższej tabeli zestawiono tereny projektowanej zabudowy produkcyjnej określone w 2011 r. wg ww. materiałów oraz zweryfikowane przez jednostki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Głogowie. Obliczenia wykonano dla pełnej chłonności terenu. Po konsultacji z Urzędem Miejskim w Głogowie w analizach dotyczących terenów rozwoju miasta, w dalszym ciągu, przyjęto niżej przedstawione tereny. W chwili obecnej tereny te zostały w różnym stopniu zainwestowane, dlatego też w tabeli przestawiono skorygowany ich maksymalny stopień wykorzystania. Ponadto pozostająca znacząca rezerwa terenowa przewidywana pod zabudowę przemysłową stanowi o trudności w jednoznacznym wskazaniu, które obszary i w jakim stopniu będą zagospodarowane w analizowanych przedziałach czasowych. Na podstawie przeprowadzonych analiz przyjęto prawdopodobny stopień zagospodarowania tych terenów. Lokalizacja obszarów nowej zabudowy przemysłowej zaznaczona jest na mapach systemów energetycznych ujętych w części graficznej opracowania. Tabela 8-4 Tereny rozwoju strefy przemysłowej Lp. Pow. Maksymalny przewidywany stan Dzielnica - Oznaczenie Lokalizacja / obszaru zagospodarowania [%] jednostka na mapie Charakter zabudowy ha do końca Nadodrze P1 na płn. od torów 92,86 0,0 10,0 20,0 2 Nadodrze P2 na płn. od torów 9,20 0,0 0,0 0,0 3 Nadodrze P3 między torami 9,77 0,0 0,0 0,0 4 Przemysłowy ul. Północna / Legnicka P4.1 Zachód SSE 12,70 30,0 70,0 0,0 5 Przemysłowy ul. Północna, cz. Wsch. / P4.2 * Zachód LSSE 1,82 100,0 0,0 0,0 6 Przemysłowy Zachód P5 ul. Północna płn. 6,52 0,0 50,0 50,0 7 Brzostów P6 ul. Wł. Sikorskiego 14,34 0,0 20,0 80,0 8 Widziszów P7 ul. Stara 11,40 0,0 10,0 80,0 9 Widziszów P8 ul. Końcowa 3,40 0,0 20,0 80,0 10 Żarków P9 Rzemieślnicza 3,44 0,0 100,0 0,0 11 Żarków P10 Głogowskiego / Żarkowska 1,87 0,0 100,0 0,0 Sumarycznie 167 * do końca 2016 r. teren został zabudowany, teren uzbrojony Możliwy łączny przyrost terenów strefy przemysłowej wynikający z rezerw chłonności terenów, może wynieść ok. 167 ha (patrz tabela). Do 2027 r. prawdopodobny stopień zagospodarowania tych terenów może wynieść ok. 50%. 94 Gminy Miejskiej Głogów na lata

95 8.3 Potrzeby energetyczne dla nowych obszarów rozwoju Dla zbilansowania potrzeb energetycznych miasta, wynikłych z zagospodarowania nowych terenów, przyjęto następujące założenia: określenie potrzeb energetycznych dla chłonności wytypowanych obszarów rozwoju oraz w rozbiciu na okresy: na lata , na lata ; charakterystyka rozwoju zabudowy na nowych terenach rozwojowych miasta została przedstawiona w tabelach 8-1 do 8-4 niniejszego opracowania. Do analizy bilansu przyrostu zapotrzebowania na ciepło przyjęto następujące założenia: średnia powierzchnia użytkowa (ogrzewana) mieszkania realizowana w nowej zabudowie w okresie ostatnich lat na terenie miasta (wg danych GUS) wynosi: 120 m 2 w zabudowie jednorodzinnej, 50 m 2 w zabudowie wielorodzinnej; nowe budownictwo będzie realizowane jako energooszczędne, wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła na ogrzewaną powierzchnię użytkową będą wynosiły: 70 W/m 2 - dla zabudowy mieszkaniowej zrealizowanej do końca 2017 r.; 50 W/m 2 - dla zabudowy mieszkaniowej realizowanej od 2018 r.; 150 kw/ha - dla terenów zabudowy usług komercyjnych i handlowych; 100 kw/ha - dla terenów zabudowy usługowo-komunikacyjnej; 50 kw/ha - dla terenów rozwoju obiektów sportowo-rekreacyjnych; 150 kw/ha - dla terenów zabudowy przemysłowej; 60 W/m 2 - dla obiektów, dla których możliwe było określenie powierzchni użytkowej zabudowy; zapotrzebowanie mocy cieplnej i roczne zużycie energii dla potrzeb przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) wyliczono w oparciu o PN-92/B Instalacje wodociągowe; Powyższe wielkości przyjęto na podstawie analiz istniejących obiektów tego typu w mieście oraz w innych miastach, dla których wykonano tego rodzaju opracowania. Wielkości zapotrzebowania na gaz ziemny wyznaczono: dla budownictwa mieszkaniowego z uwzględnieniem wykorzystania gazu dla pokrycia potrzeb grzewczych oraz dodatkowo na potrzeby gotowania i c.w.u., dla strefy usług i przemysłu wyłącznie na pokrycie potrzeb grzewczych. Wielkości zapotrzebowania na energię elektryczną wyznaczono: dla budownictwa mieszkaniowego określono dwa warianty: minimalny przy wykorzystaniu potrzeb na oświetlenie i korzystanie ze sprzętu gospodarstwa domowego, maksymalny, gdzie dodatkowo energia elektryczna wykorzystywana jest przez 50% odbiorców na wytwarzanie c.w.u. Gminy Miejskiej Głogów na lata

96 Wskaźniki zapotrzebowania na energię elektryczną dla zabudowy mieszkaniowej przyjęto, zgodnie z normą N SEP-E-002, na 1 mieszkanie na poziomie: 12,5 kw dla pokrycia potrzeb na oświetlenie i sprzęt gospodarstwa domowego, 30,0 kw dla pokrycia potrzeb na oświetlenie i sprzęt gospodarstwa domowego oraz wytworzenie ciepłej wody użytkowej. Zapotrzebowanie na energię elektryczną dla strefy usług i przemysłu wyznaczono wskaźnikowo wg przewidywanej powierzchni zagospodarowywanego obszaru i potencjalnego charakteru odbioru w zakresie kw/ha. Prognozowane wielkości są wielkościami szczytowego zapotrzebowania na wszystkie nośniki energii liczone u odbiorcy, bez uwzględniania współczynników jednoczesności. Szczegółowy bilans potrzeb energetycznych nowych odbiorców, tj. zapotrzebowanie ciepła na ogrzewanie, zapotrzebowanie na gaz ziemny i zapotrzebowanie na energię elektryczną, przy założeniu wykorzystania chłonności terenów oraz maksymalny przewidywany przyrost potrzeb energetycznych dla wytypowanych obszarów rozwoju będących przedmiotem analiz przedstawiono w załączniku 2, odpowiednio: Tabela 1 Nowe obszary pod zabudowę mieszkaniową, Tabela 2 Obszary i obiekty strefy usługowej, Tabela 3 Obszary strefy przemysłowej. Sumaryczne wielkości potrzeb energetycznych nowych odbiorców w skali całego miasta, z wyszczególnieniem grup odbiorców dla pełnej chłonności terenu oraz w rozbiciu na poszczególne okresy rozwoju dla wariantu zrównoważonego przedstawiono w tabelach. Tabela 8-5 Potrzeby energetyczne dla obszarów rozwoju dla pełnej chłonności terenów Charakter odbiorcy Ilość odbiorców Zapotrzebowanie na Zapotrzebowanie na (mieszkań) energię elektryczną ciepło gaz ziemny min max jednor. wielor. [MW] [tys. m 3 /h] [MW] [MW] Budownictwo mieszkaniowe ,56 6,7 146,68 249,35 Strefa usługowa 25,11 3,8 33,41 Strefa przemysłowa 25,10 3,8 33,46 Tabela 8-6 Zestawienie zbiorcze potrzeb energetycznych dla obszarów rozwoju w rozbiciu na okresy oraz sumarycznie do roku 2027 dla wariantu zrównoważonego Okres rozwoju Zapotrzebowanie na Zapotrzebowanie na Zapotrzebowanie na energię ciepło [MW] gaz ziemny [m 3 /h] elektryczną [MW] dla nowych zasobów budownictwa mieszkaniowego min. max. 50% cwu , ,04 23, , ,40 31,28 Sumarycznie do , ,44 55,14 dla obszarów rozwoju strefy usługowej , , , ,66 Sumarycznie do , ,29 dla obszarów rozwoju strefy przemysłowej , , , ,52 Sumarycznie do , ,66 96 Gminy Miejskiej Głogów na lata

97 Zapotrzebowanie na nośniki energii na poziomie źródłowym Przedstawione powyżej wielkości potrzeb energetycznych określają potrzeby u odbiorcy, w wariacie zrównoważonym, przewidywanym do pojawienia się na terenie miasta w analizowanym okresie. Dla potrzeb określenia przyszłościowego bilansu zapotrzebowania na nośniki energii dla miasta na poziomie źródłowym przyjęto, na podstawie zaobserwowanych tendencji rozwoju miasta i uwarunkowań zewnętrznych mogących mieć wpływ na ten rozwój, zdefiniowane poniżej trzy warianty rozwoju uwzględniające m.in. wcześniej przedstawione warianty tempa rozwoju zabudowy mieszkaniowej i zróżnicowane tempo rozwoju strefy aktywności gospodarczej. Tak przyjęte warianty obejmować będą: wariant optymistyczny oddawanie 225 mieszkań rocznie, tj. w okresie docelowym mieszkań oraz przyśpieszenie tempa rozwoju strefy usług i przemysłu o 20% w stosunku do przyjętego tempa jak dla wariantu zrównoważonego; wariant zrównoważony utrzymanie średniego tempa rozwoju zabudowy mieszkaniowej z poziomu ostatnich lat, tj. 210 mieszkań rocznie (2 310 mieszkań w okresie docelowym) oraz przyjęcie tempa przyrostu zabudowy strefy usług i rozwoju przemysłu średnio w skali miasta na poziomie 50% sumy przewidywanego maksymalnego rozwoju w wytypowanych obszarach; wariant stagnacyjny - przyjęto, że w stosunku do wariantu zrównoważonego zarówno rozwój zabudowy mieszkaniowej, jak i strefy usług i wytwórczości, będzie na poziomie 50%. Dla wariantu zrównoważonego w zakresie potrzeb cieplnych i w konsekwencji sposobu pokrycia tych potrzeb przeprowadzono analizy w układzie: utrzymania aktualnego standardu określania potrzeb cieplnych i tempa poprawy (obniżania) wskaźnika jednostkowego tych potrzeb wariant zrównoważony standardowy, przyspieszonego dojścia do parametrów budynku blisko zeroenergetycznego w roku 2020 wariant zrównoważony zeroenergetyczny. W kolejnych rozdziałach przedstawiono wyniki przeprowadzonych analiz, w których uwzględniono też wskazania dotyczące kierunków wykorzystania poszczególnych nośników dla pokrycia potrzeb grzewczych, przedstawione w rozdziale 9 określającym scenariusze zaopatrzenia miasta w nośniki energii oraz efekty zmiany zapotrzebowania wynikające z działań termomodernizacyjnych i zmiany sposobu zaopatrzenia w ciepło. Gminy Miejskiej Głogów na lata

98 8.4 Zakres przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło Bilans przyszłościowy zapotrzebowania na ciepło Przyszłościowy bilans zapotrzebowania miasta na ciepło przeprowadzono przy uwzględnieniu przyjętych w powyższych podrozdziałach: potrzeb cieplnych nowych odbiorców z terenu miasta Głogowa dla zdefiniowanych wcześniej wariantów rozwoju, przewidywanego tempa przyrostu zabudowy w wytypowanych okresach, oraz pozostawieniu bez zmian charakteru istniejącej zabudowy, przyjęciu, że działania termomodernizacyjne będą prowadzone w sposób ciągły, a ich skala oszacowana została wg trendu z lat ubiegłych na poziomie: dla wariantu zrównoważonego na 0,7% średniorocznie do roku 2021 i 0,5% w skali roku w okresie ; dla wariantu optymistycznego na 1,0% średniorocznie do roku 2021 i 0,6% w skali roku w okresie ; dla wariantu stagnacyjnego na 0,3% średniorocznie do roku 2021 i 0,2% w skali roku w okresie ; uwzględnieniu ubytku zasobów mieszkaniowych na poziomie 10 mieszkań rocznie, uwzględnieniu planowanych zmian potrzeb energetycznych wskazanych przez ankietowane podmioty gospodarcze. Poniżej przedstawiono zestawienia bilansowe dla założonych wariantów rozwoju zrównoważonego, optymistycznego i stagnacyjnego, uwzględniając zarówno przyjętą dynamikę rozbudowy nowych obszarów rozwoju, jak również zróżnicowane tempo zmian dla obiektów istniejących (np. tempo działań termomodernizacyjnych czy realizacji planów rozwoju podmiotów gospodarczych). Dodatkowo dla porównania przedstawiono skalę możliwego obniżenia potrzeb cieplnych dla tempa rozwoju jak w wariancie zrównoważonym, jednakże przy spełnieniu warunku budynku blisko zeroenergetycznego po 2020 roku i przy przyspieszonym dochodzeniu do obniżonych wskaźników potrzeb energetycznych. W poniższych zestawieniach przedstawiono wielkość zapotrzebowania ciepła dla głównych grup odbiorców w przyjętych okresach rozwoju miasta. Porównując wartość zapotrzebowania na ciepło na terenie miasta Głogowa wg stanu aktualnego (ok. 176,4 MW) z prognozowanym zapotrzebowaniem na ciepło opisanym w Założeniach z 2013 r. (184,6 MW) można stwierdzić, że różnica pomiędzy tymi wielkościami kształtuje się w granicach 4 5% i znajduje się w granicach dopuszczalnego błędu prognozowania. 98 Gminy Miejskiej Głogów na lata

99 Wariant zrównoważony Tabela 8-7 Przyszłościowy bilans cieplny Miasta [MW] wariant zrównoważony standardowy Charakter zabudowy Wyszczególnienie stan na początku okresu 119,4 118,4 spadek w wyniku ubytków i działań Budownictwo 4,5 3,8 termomodernizacyjnych mieszkaniowe przyrost związany z nowym budownictwem 3,4 4,2 stan na koniec okresu 118,4 118,8 stan na początku okresu 57,0 59,4 spadek w wyniku ubytków i działań Strefa usług 3,4 3,4 termomodernizacyjnych i przemysłu przyrost związany z rozwojem 5,8 7,7 stan na koniec okresu 59,4 63,7 stan na początku okresu 176,4 177,8 spadek w wyniku ubytków i działań Miasto Głogów termomodernizacyjnych 7,9 7,2 przyrost związany z rozwojem miasta 9,3 11,9 stan na koniec okresu 177,8 182,4 zmiana w stosunku do stanu z 2016 r. 0,78% 3,41% Na terenie Głogowa działania termomodernizacyjne dla zorganizowanego budownictwa wielorodzinnego są bardzo zaawansowane, w mniejszym tempie prowadzone są one przez odbiorców indywidualnych. Maleje więc zjawisko obniżania sumarycznego zapotrzebowania wynikającego z prowadzenia działań termomodernizacyjnych. W okresie docelowym przewidywana zmiana zapotrzebowania mocy cieplnej dla zabudowy mieszkaniowej jest na poziomie ±0,5%, a więc można stwierdzić, że pozostaje praktycznie na niezmienionym poziomie. Z uwagi na istniejący potencjał obszarów rozwoju miasta, na których może rozwijać się działalność usługowa i wytwórcza, w tym obszary Miejskiej Strefy Inwestycyjnej i LSSE uzbrajane przez miasto w infrastrukturę techniczną, przewiduje się, że możliwy będzie wzrost zapotrzebowania na ciepło przez tę grupę odbiorców. Szacuje się, że do roku 2027 nastąpi przyrost zapotrzebowania ciepła w tej grupie odbiorców w stosunku do stanu obecnego o ok. 12%. Sumarycznie w wariancie zrównoważonym szacuje się, że do roku 2027 może nastąpić wzrost zapotrzebowania mocy cieplnej o ponad 3% w stosunku do stanu obecnego i docelowo osiągnie ona wielkość około 182,4 MW, bez potrzeb energetycznych samowystarczalnego podmiotu jakim jest KGHM Huta Miedzi Głogów. Można to traktować jako pozostawienie potrzeb bez zmian (jako wielkość mieszczącą się w granicach dokładności obliczeń prognostycznych). Przewidywanie utrzymania sumarycznych potrzeb cieplnych odbiorców na terenie Głogowa w okresie docelowym, tj. do 2027 r. na niezmienionym poziomie lub wręcz kontynuację tendencji malejącej, potwierdza analiza potrzeb z uwzględnieniem dojścia do realizacji budynków blisko zeroenergetycznych, której podsumowanie przedstawiono poniżej, a skalę obniżenia potrzeb przedstawia wykres poniżej. Gminy Miejskiej Głogów na lata

100 Tabela 8-8 Przyszłościowy bilans cieplny Miasta [MW] wariant zrównoważony zeroenergetyczny Charakter zabudowy Wyszczególnienie do stan na początku okresu 119,4 117,1 spadek w wyniku ubytków i działań Budownictwo 4,5 3,8 termomodernizacyjnych mieszkaniowe przyrost związany z nowym budownictwem 2,2 1,7 stan na koniec okresu 117,1 115,0 stan na początku okresu 57,0 58,8 spadek w wyniku ubytków i działań Strefa usług 3,4 3,4 termomodernizacyjnych i przemysłu przyrost związany z rozwojem 5,2 5,4 stan na koniec okresu 58,8 60,8 stan na początku okresu 176,4 175,9 spadek w wyniku ubytków i działań Miasto Głogów termomodernizacyjnych 7,9 7,2 przyrost związany z rozwojem miasta 7,4 7,1 stan na koniec okresu 175,9 175,8 zmiana w stosunku do stanu z 2016 r. -0,26% -0,35% Wariant optymistyczny Tabela 8-9 Przyszłościowy bilans cieplny Miasta [MW] wariant optymistyczny Charakter zabudowy Wyszczególnienie stan na początku okresu 119,4 117,3 spadek w wyniku ubytków i działań Budownictwo 6,3 4,4 termomodernizacyjnych mieszkaniowe przyrost związany z nowym budownictwem 4,1 5,0 stan na koniec okresu 117,3 117,9 stan na początku okresu 57,0 60,3 spadek w wyniku ubytków i działań Strefa usług 3,7 3,0 termomodernizacyjnych i przemysłu przyrost związany z rozwojem 7,0 9,2 stan na koniec okresu 60,3 66,5 stan na początku okresu 176,4 177,6 spadek w wyniku ubytków i działań Miasto Głogów termomodernizacyjnych 10,0 7,5 przyrost związany z rozwojem miasta 11,1 14,3 stan na koniec okresu 177,6 184,4 zmiana w stosunku do stanu z 2016 r. 0,66% 4,51% W wariancie optymistycznym założono, że równolegle ze zwiększoną intensywnością realizacji inwestycji w zakresie budowy nowych obiektów zarówno w sferze zabudowy mieszkaniowej, jak i szeroko rozumianej sferze usług i wytwórczości, zwiększone będzie również tempo działań zmierzających do obniżenia potrzeb energetycznych obiektów. Efektem ww. skomasowanych działań będzie, w perspektywie do 2017 r., wzrost zapotrzebowania o ok. 0,7% w stosunku do stanu wyjściowego i ok. 4,5% w okresie docelowym, tj. do wartości ok. 184,4 MW. Ciągle można oceniać ten przyrost w granicach dopuszczalnego błędu prognozowania. 100 Gminy Miejskiej Głogów na lata

101 Wariant stagnacyjny Tabela 8-10 Przyszłościowy bilans cieplny Miasta [MW] wariant stagnacyjny Charakter zabudowy Wyszczególnienie stan na początku okresu 119,4 119,0 spadek w wyniku ubytków i działań Budownictwo 2,1 1,8 termomodernizacyjnych mieszkaniowe przyrost związany z nowym budownictwem 1,7 2,1 stan na koniec okresu 119,0 119,4 stan na początku okresu 57,0 56,2 spadek w wyniku ubytków i działań Strefa usług 3,7 4,0 termomodernizacyjnych i przemysłu przyrost związany z rozwojem 2,9 3,8 stan na koniec okresu 56,2 56,0 stan na początku okresu 176,4 175,3 spadek w wyniku ubytków i działań Miasto Głogów termomodernizacyjnych 5,8 5,8 przyrost związany z rozwojem miasta 4,6 5,9 stan na koniec okresu 175,2 175,4 zmiana w stosunku do stanu z 2016 r. -0,66% -0,58% Sumarycznie w wariancie stagnacyjnym szacuje się, że przez cały analizowany okres występować będzie tendencja do obniżania się wielkości zapotrzebowania na ciepło. Obrazowo skalę zmian zapotrzebowania na ciepło jakie potencjalnie mogą wystąpić w analizowanym okresie dla miasta Głogowa, w zależności od przyjętego wariantu rozwoju, przedstawiono zbiorczo na poniższym wykresie. Wykres 8-1 Prognoza zmian zapotrzebowania na ciepło dla Głogowa Gminy Miejskiej Głogów na lata

102 8.4.2 Prognoza zmian w strukturze zapotrzebowania na ciepło Oprócz przyrostu zapotrzebowania na ciepło wynikającego z rozwoju miasta i pojawiania się nowych odbiorców, w rozpatrywanym okresie wystąpią również zjawiska zmiany struktury pokrycia zapotrzebowania na ciepło w istniejącej zabudowie. Miasto winno dążyć do likwidacji przestarzałych i niskosprawnych ogrzewań bazujących na spalaniu węgla kamiennego (szczególnie ogrzewań piecowych) i zamianie ich na rzecz: systemu ciepłowniczego; paliw niskoemisyjnych (gaz ziemny, olej opałowy, gaz płynny, węgiel wysokiej jakości); źródeł energii odnawialnej (kolektory słoneczne, pompy ciepła, biomasa); energii elektrycznej. Obecne wg wykonanych szacunków zapotrzebowanie mocy cieplnej pokrywane przez ogrzewania węglowe w poszczególnych grupach odbiorców kształtuje się następująco: budownictwo mieszkaniowe - 17,39 MW; usługi komercyjne i wytwórczość - 2,25 MW, przy czym nie uwzględnia się w tym przypadku źródła systemowego EC-3 Głogów. Zmiany sposobu ogrzewania powinny zajść w grupie ogrzewań węglowych. W świetle powyższego jako odbiorców, dla których powinna nastąpić zmiana sposobu ogrzewania należy praktycznie wymienić wyłącznie zabudowę mieszkaniową. Realnie, biorąc pod uwagę fakt, że wśród zidentyfikowanych rozwiązań wykorzystujących ogrzewanie węglowe, szczególnie w zabudowie indywidualnej jednorodzinnej, część (trudną do jednoznacznego określenia) stanowią już rozwiązania węglowe niskoemisyjne, można przyjąć, że potencjalna wielkość mocy cieplnej, która podlegać będzie zastąpieniu przez podane powyżej sposoby zaopatrzenia w ciepło w związku z likwidacją przestarzałych ogrzewań węglowych, będzie nie większa niż 70% powyżej podanej wartości, to jest ok. 12 MW. Równolegle z modernizacją sposobu ogrzewania zazwyczaj prowadzone są działania zmierzające do ograniczenia i zoptymalizowania potrzeb, które szacuje się na 10-20% zapotrzebowania wyjściowego. 102 Gminy Miejskiej Głogów na lata

103 8.4.3 Możliwości pokrycia przyszłego zapotrzebowania na ciepło z systemu ciepłowniczego poziom źródłowy Obszary, dla których istnieje możliwość zaopatrzenia w ciepło z systemu ciepłowniczego wskazane zostały w rozdziale 9 dotyczącym scenariuszy zaopatrzenia miasta Głogowa w nośniki energii. W zależności od wskazanego sposobu zaopatrzenia w ciepło realnie można przyjąć, że do systemu ciepłowniczego zostanie podłączonych 100% obiektów jednoznacznie wskazanych do podłączenia do m.s.c. oraz 80% odbiorców z obszarów przewidywanych do podłączenia do systemu ciepłowniczego lub gazowniczego ze wskazaniem na system ciepłowniczy jako preferowany. Wielkości te mogą się wahać w granicach ±20% w zależności od wyników przeprowadzonego indywidualnie rachunku ekonomicznego. Zmiana poziomu zapotrzebowania na ciepło z systemu w wytypowanych okresach czasowych dla warunków zrównoważonego rozwoju przedstawia się następująco Tabela 8-11 Przewidywane zmiany potrzeb cieplnych pokrywanych z m.s.c. wariant zrównoważony - standardowy [MW] Wyszczególnienie Łącznie Nowe zasoby budownictwa mieszkaniowego 2,38 2,38 4,76 Budownictwo usługowe i wytwórcze nowe obiekty (obszary) 3,10 1,96 5,06 Spadek zapotrzebowania wynikający z ubytków i z działań termomodernizacyjnych -1,82-3,64-5,46 Podłączenie do systemu jako zmiana sposobu zaopatrzenia w ciepło 1,50 3,00 4,50 Sumarycznie 5,16 3,70 8,86 Przyjmując dla m.s.c. z czynnikiem wodnym współczynnik jednoczesności wykorzystania mocy cieplnej przez odbiorców równy 0,85, poziom mocy wymaganej w źródle dla potrzeb miasta Głogowa wg 2016 r. wynosił ok. 87,0 MW, a prognozy dotyczące zapotrzebowania mocy cieplnej w źródle wyniosą: 91,3 MW w 2021 r. i 94,5 MW w 2027 r. Wskazuje to na konieczność zapewnienia mocy zainstalowanej w źródle systemowym na poziomie nie mniej niż 95 MW. Mając na uwadze ocenę istniejącego stanu zaopatrzenia Głogowa w ciepło z m.s.c. należy stwierdzić, że systemowe źródła zaspokoją bieżące potrzeby miasta w zakresie zapotrzebowania na aktualnym poziomie. Wymagana jest ścisła koordynacja działań KGHM o/hm Głogów i Energetyki Sp. z o.o. w zakresie wytwarzania ciepła. Utrzymanie zasilania systemu ciepłowniczego ze źródeł zlokalizowanych na terenie KGHM, tj. bloku parowo-gazowego, HM Głogów i kotłów Energetyki Sp. z o.o. o łącznej mocy nie mniejszej niż 95 MW t winno zabezpieczyć wymagane zapotrzebowanie na ciepło istniejących i nowych odbiorców z terenu miasta. Celowym byłoby dla obiektów o zapotrzebowaniu mocy powyżej 50 kw zlokalizowanych na terenie, na którym istnieją techniczne warunki dostawy ciepła z sieci systemu ciepłowniczego o wysokiej efektywności, wymagane jest przyłączenie obiektu do ww. systemu lub przeprowadzenie analizy efektywności rozwiązania indywidualnego z zastosowaniem rozwiązania z wykorzystaniem OZE lub kogeneracji. Ponadto przy planowanym podłączeniu nowego znaczącego odbiorcy każdorazowo wymagane jest przeprowadzenie analizy hydraulicznej dla oceny rezerw przepustowości dla danego kierunku zasilania. Istotnym jest również podjęcie działań w kierunku likwidacji niskiej emisji poprzez podłączenie budynków wielorodzinnych do systemu. Gminy Miejskiej Głogów na lata

104 8.5 Prognoza zmian zapotrzebowania na gaz ziemny poziom źródłowy Tabele 8-5 i 8-6 oraz tabele w załączniku 2 przedstawiają wielkości zapotrzebowania na gaz ziemny wyrażające potencjalne maksymalne potrzeby wszystkich nowych odbiorców w przyjętych horyzontach czasowych dla wariantu zrównoważonego tempa rozwoju i dla pełnej chłonności. Dla oszacowania rzeczywistego tempa przyrostu zapotrzebowania i jego zakresu na poziomie źródłowym przyjęto dodatkowo następujące założenia dla oceny skali rozwoju systemu gazowniczego: Rozwój minimalny minimalny przyrost zapotrzebowania gazu wystąpi przy: pokryciu 80% potrzeb energetycznych (w tym ogrzewanie, c.w.u. i kuchnie) dla nowych odbiorców zlokalizowanych w obrębie oddziaływania systemu gazowniczego, a poza zasięgiem oddziaływania systemu ciepłowniczego; pokryciu 50% potrzeb nowych odbiorców zlokalizowanych w obrębie oddziaływania systemu gazowniczego i ciepłowniczego ze wskazaniem na wykorzystanie systemu gazowniczego; przejęciu 20% odbiorców zlokalizowanych poza obrębem oddziaływania systemu ciepłowniczego, wykorzystujących dotychczas paliwo węglowe; Rozwój maksymalny maksymalny przyrost zapotrzebowania gazu wystąpi przy: pokryciu 100% potrzeb energetycznych (w tym ogrzewanie, c.w.u. i kuchnie) dla odbiorców zlokalizowanych wyłącznie w obrębie oddziaływania systemu gazowniczego; pokryciu 30% wszystkich potrzeb energetycznych dla nowych odbiorców zlokalizowanych w obrębie oddziaływania systemu ciepłowniczego i gazowniczego ze wskazaniem na preferencje wykorzystania systemu ciepłowniczego; pokryciu 100% potrzeb energetycznych dla nowych odbiorców zlokalizowanych w obrębie oddziaływania systemu ciepłowniczego i gazowniczego ze wskazaniem na preferencje wykorzystania systemu gazowniczego; przejęciu 40% kotłowni lokalnych i indywidualnych zlokalizowanych poza obrębem oddziaływania systemu ciepłowniczego, wykorzystujących dotychczas paliwo węglowe. Tabela poniżej przedstawia zapotrzebowanie szczytowe gazu sieciowego uwzględniające przedstawione powyżej założenia oraz wykorzystanie współczynnika jednoczesności, a także oszacowanie poziomów zapotrzebowania rocznego na gaz ziemny. Tabela 8-12 Przyrost zapotrzebowania gazu sieciowego PSG dla nowych odbiorców Wzrost zapotrzebowania Rozwój minimalny Rozwój maksymalny Łącznie do Łącznie do 2027 Szczytowego [m 3 /h] Rocznego [tys. m 3 /rok ] Gminy Miejskiej Głogów na lata

105 W okresie docelowym: dla wariantu rozwoju minimalnego przyrost zapotrzebowania szczytowego osiągnie łącznie wartość rzędu 480 m 3 /h przy wzroście rocznego zapotrzebowania szacowanym na poziomie 720 tys. m 3. dla wariantu rozwoju maksymalnego wzrost szczytowego zapotrzebowania gazu szacuje się na ok m 3 /h przy wzroście zapotrzebowania rocznego o ok tys. m 3. Nie uwzględniono mogących wystąpić spadków zużycia przez odbiorców istniejących. Analizy powyższe nie obejmują określenia zapotrzebowania na gaz sieciowy na cele technologiczne, gdyż nie jest to możliwe bez znajomości rodzaju zabudowy i charakteru produkcji. Informacja o takich potencjalnych odbiorcach będzie pojawiać się w momencie występowania o decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz do przedsiębiorstwa gazowniczego o warunki przyłączenia. Przedstawione wyniki analizy wielkości zapotrzebowania na gaz ziemny nie obejmują również zagadnienia zaopatrzenia w gaz ziemny obszaru i obiektów należących do KGHM Polska Miedź S.A. Zaopatrzenie w gaz ww. obiektów realizowane jest niezależnie, bezpośrednio z sieci wysokiego ciśnienia OGP GAZ-SYSTEM S.A. za pośrednictwem stacji redukcyjnopomiarowych zlokalizowanych na przedmiotowym terenie i należących do KGHM Polska Miedź S.A. Z wymienionych stacji zlokalizowanych na terenie KGHM Polska Miedź S.A. nie ma możliwości zasilania odbiorców zewnętrznych. Gminy Miejskiej Głogów na lata

106 8.6 Prognoza zmian zapotrzebowania na energię elektryczną poziom SN Wielkość zmian zapotrzebowania na energię elektryczną na poziomie źródłowym wyznaczono przyjmując założenie, że podstawowe zapotrzebowanie dla odbiorców pozaprzemysłowych to: oświetlenie, sprzęt gospodarstwa domowego, sprzęt elektroniczny i ewentualnie wytwarzanie c.w.u. Wzrastać może zapotrzebowanie na energię elektryczną dla celów grzewczych, szczególnie w zabudowie wielorodzinnej, gdzie dotychczas wykorzystywane było ogrzewanie piecowe, lecz jest to tylko nikły odsetek zapotrzebowania na energię cieplną i praktycznie nie stanowi o zwiększeniu zapotrzebowania na moc zainstalowaną u odbiorcy korzystającego już z energii elektrycznej na wytwarzanie c.w.u. Składniki infrastruktury elektroenergetycznej zapewniającej dostawę energii elektrycznej do zabudowy mieszkaniowej winny charakteryzować się takimi właściwościami technicznymi, aby ich użytkownicy mogli korzystać z posiadanych urządzeń gospodarstwa domowego, sprzętu RTV, teletechnicznego i innego, zarówno teraz, jak i przez okres co najmniej najbliższych lat, tj. winny być tak zwymiarowane i wykonane, aby były w stanie sprostać nowym wymaganiom wynikającym ze zmian w wyposażeniu mieszkań w urządzenia elektryczne i zmian stylu życia mieszkańców. W warunkach przeprowadzanej na skalę ogólnoeuropejską transformacji zasad dostawy dóbr energetycznych do warunków rynkowych, opracowano normę N SEP-E-002 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Instalacje elektryczne w obiektach mieszkalnych. Podstawy planowania. Celem ustaleń wymienionej normy jest zapewnienie technicznej poprawności wykonania instalacji oraz jej pożądanych walorów użytkowych w dłuższym horyzoncie czasowym, równym przewidywanemu okresowi jej eksploatacji. Określenia przyrostu szczytowego zapotrzebowania mocy dla zabudowy mieszkaniowej na poziomie źródłowym dokonano przyjmując wskaźniki zapotrzebowania mocy stosownie do ustaleń wymienionej normy. Odrębnym problemem był dobór wartości tzw. współczynników jednoczesności. W przypadku normy N SEP E-002 za pierwowzór posłużyła norma niemiecka DIN 18015/1 mimo, że moce zapotrzebowane przez poszczególne mieszkania są w tej normie nieco większe, równe odpowiednio 14,5 kw oraz 34 kw. Zbliżone wartości współczynników jednoczesności uzyskano w trakcie badania obciążenia sieci zasilającej dużą dzielnicę mieszkaniową w Mannheim, składającą się z ponad 4000 mieszkań. Wcześniej przyjmowane w aktach normatywnych współczynniki jednoczesności dla linii zasilających dużą liczbę mieszkań przyjmowały wielkości stosunkowo wysokie, co prowadziło do znacznego i zbędnego przewymiarowania elementów infrastruktury oraz zawyżania ich kosztów. Sporządzając prognozę uwzględniono fakt, że z punktu widzenia obciążeń sieci rozdzielczej i stacji transformatorowej współczynniki te należy dobierać stosownie do liczby mieszkań zasilanych z danej stacji lub danego odcinka sieci. Ponadto wraz ze zwiększającą się liczbą budynków mieszkalnych oraz mieszkań zmniejszają się wartości współczynnika jednoczesności. Przy liczbie powyżej 100 zasilanych mieszkań przyjmuje się wartości współczynnika jednoczesności jak dla 100 mieszkań, tj. 0,086 dla mieszkań z centralnym zaopatrzeniem w c.w.u. oraz 0,068 dla mieszkań z elektrycznymi podgrzewaczami c.w.u. Tak obliczone zapotrzebowanie mocy może stanowić podstawę dla wyznaczenia wymaganej mocy transformatorów oraz sposobu ustalania przekrojów żył kabli sieci rozdzielczej niskiego napięcia. 106 Gminy Miejskiej Głogów na lata

107 Zakres wzrostu zapotrzebowania na szczytową moc elektryczną określono dla: wariantu min. gdzie energia zużywana jest na potrzeby oświetlenia i sprzętu; wariantu max. gdzie dodatkowo 50% odbiorców korzysta z tego nośnika energii na potrzeby wytwarzania c.w.u. Wielkości zapotrzebowania szczytowej mocy elektrycznej przez potencjalnych nowych inwestorów z zakresu usług i wytwórczości oszacowane są wskaźnikowo i winny być skorygowane w chwili, kiedy możliwe będzie określenie struktury działalności firm. Dla tej grupy odbiorców współczynnik jednoczesności przyjęto zgodnie z normą N SEP-E-002. Dla zabudowy przemysłowej oraz sektora użyteczności publicznej dokonano oszacowania zapotrzebowania mocy szczytowej wskaźnikowo lub w drodze indywidualnego oszacowania, przyjmując zapotrzebowanie szczytowej mocy elektrycznej wymagane dla podobnego typu obiektów, z zastosowaniem współczynnika jednoczesności określonego w ww. normie. Ponadto uwzględniono prognozowane przyrosty mocy zamówionej zgłoszone przez aktualnie znaczących odbiorców. W poniższych tabelach przedstawiono poziom wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną na poziomie źródłowym (w stacjach) w wytypowanych okresach czasowych. Wielkości w tabelach wyrażają maksymalne wielkości przyrostu zapotrzebowania mocy w poszczególnych obszarach miasta, co ma istotne znaczenie dla planowania rozbudowy infrastruktury energetycznej w momencie rozpoczęcia zagospodarowywania poszczególnych obszarów. Natomiast ze względu na fakt, że w chwili obecnej nie można jednoznacznie określić terminu i tempa rozwoju zabudowy w poszczególnych obszarach przewidzianych do zagospodarowania przestrzennego, należy liczyć się z tym, że tempo rzeczywistego przyrostu zapotrzebowania mocy dla obszaru całego miasta będzie znacznie wolniejsze i nie będzie stanowić sumy maksymalnych przyrostów zapotrzebowania dla poszczególnych obszarów cząstkowych. Na podstawie analizy trendu, w tym m.in. dotychczasowego tempa wzrostu, autorzy niniejszego opracowania oceniają, że rzeczywisty przyrost zapotrzebowania mocy elektrycznej na obszarze całego miasta wyniesie ok. 50% wielkości łącznych, określonych w powyższych tabelach. Przystąpienie do koniecznych działań inwestycyjnych na terenach przeznaczonych pod nowe budownictwo wymaga od przedsiębiorstw energetycznych współdziałania z miastem pod kątem przygotowania miejscowych planów zagospodarowania dla zarezerwowania lokalizacji tras prowadzenia sieci i sprecyzowania potrzeb docelowych dla danego terenu. Gminy Miejskiej Głogów na lata

108 Tabela 8-13 Prognozowany przyrost zapotrzebowania szczytowej mocy elektrycznej w zabudowie przemysłowej Lp. Dzielnica - jednostka Oznaczenie na Zapotrzebowanie na moc elektryczną [kw] Lokalizacja / Charakter zabudowy mapie dla pełnej chłonności do końca Nadodrze P1 na płn. od torów Nadodrze P2 na płn. od torów Nadodrze P3 między torami Przemysłowy Zachód P4.1 ul. Północna / Legnicka SSE Przemysłowy Zachód P4.2 ul. Północna, cz. wschodnia / LSSE Przemysłowy Zachód P5 ul. Północna Brzostów P6 ul. Wł. Sikorskiego Widziszów P7 ul. Stara Widziszów P8 ul. Końcowa Żarków P9 Rzemieślnicza Żarków P10 Głogowskiego / Żarkowska Sumarycznie Źródło: opracowanie własne Tabela 8-14 Prognozowany przyrost zapotrzebowania szczytowej mocy elektrycznej w zabudowie usługowej Lp. Dzielnica - jednostka Oznaczenie na Zapotrzebowanie na moc elektryczną [kw] Lokalizacja / Charakter zabudowy mapie dla pełnej chłonności do końca Przemysłowy Zachód U1 ul. Krochmalna / usługi komercyjne Przemysłowy Zachód U2 ul. Północna zach. / usługi komercyjne Brzostów U3 ul. Wł. Sikorskiego / obsługa komunikacji samochodowej Brzostów / os. Kopernika U4 ul. Wojska Polskiego / handel, dop. MN Brzostów U5 ul. Wojska Polskiego / usługi komercyjne Przemysłowy Zachód U6 ul. Elektryczna / usługi komercyjne Przemysłowy Zachód U7 os. Przemysłowe ul. Sikorskiego / usługi komer., handel Chrobry / Kościuszko U8 Kościuszki - Kasztanowa / usługi komer., obsługa komunikacji Chrobry / Kościuszko U9 Sikorskiego / usługi komercyjne handel Śródmieście U10 ul. Wojska Polskiego / usługi komercyjne Śródmieście U11 Sikorskiego / usługi komercyjne, handel Śródmieście U12 ul. Wojska Polskiego / usługi komercyjne Chrobry Kościuszki U13 Kościuszki / Połaniecka Paulinów U14 Piłsudskiego os. Kopernika U15 Legnicka os. Kopernika U39 Keplera Hutnika, Słoneczne U16 Budowlanych Stare Miasto U17 Brama Brzostowska Stare Miasto U18 Piotra Skargi Ostrów Tumski U19 Obozowa / obsługa komunikacji wodnej Ostrów Tumski U20 Dzieci Głogowskich / usługi (hotel) Ostrów Tumski U21 Kamienna Droga / usługi Ostrów Tumski U22 Kamienna Droga / usługi os. Złota Podkowa U23 ul. Głogowskiego Gminy Miejskiej Głogów na lata

109 Lp. Dzielnica - jednostka Oznaczenie na Zapotrzebowanie na moc elektryczną [kw] Lokalizacja / Charakter zabudowy mapie dla pełnej chłonności do końca Żarków U24 ul. Żarkowska Żarków U25 Tory kolejowe str. zach Żarków U26 Tory kolejowe str. zach Żarków U27 Tory kolejowe str. zach Krzepów U28 Rudnowska / tory kolejowe Krzepów U29 oś. Krzepów Krzepów U30 oś. Krzepów Krzepów U38 Rudnowska oś. Krzepów Widziszów U31 Końcowa Nosocice, Krzeptów U32 Rudnowska Żarków, Złota Podkowa U33 Bolesława Śmiałego Piastów Śl., Górkowo U34 ul. Głogowskiego (1) Piastów Śl., Górkowo U35 ul. Głogowskiego (2) Piastów Śl., Górkowo U36 ul. Głogowskiego (3) Piastów Śl., Górkowo U37 ul. Zielona Widziszów U40 ul. Końcowa Sumarycznie Źródło: opracowanie własne Gminy Miejskiej Głogów na lata

110 Tabela 8-15 Prognozowany przyrost zapotrzebowania szczytowej mocy elektrycznej w zabudowie mieszkaniowej Zapotrzebowanie na energię elektryczną [kw] Oznaczenie wariant min. wariant max. Lp. Dzielnica - jednostka Lokalizacja na mapie dla pełnej do końca dla pełnej do końca chłonności 2016 chłonności Nadodrze MW11 Krochmalna Stare Miasto MW2 Starowałowa Stare Miasto MW6 Długa Ostrów Tumski MW3 Kamienna Droga / Obozowa Ostrów Tumski MW4 Dzieci Głogowskich Ostrów Tumski MJ8 Łąkowa (obok PWiK) Chrobry Kościuszki MW1 Wojska Polskiego Chrobry Kościuszki MJ2 Nowa Kościuszki Brzostów MJ1 Świerkowa Brzostów MJ3 Woj.Polskiego,Urbanowicza Nosocice, Krzepów MJ10 oś. Nosocice Nosocice, Krzepów MW8 oś. Nosocice Nosocice, Krzepów MJ12 oś. Nosocice Nosocice, Krzepów MJ11 oś. Nosocice Nosocice, Krzepów MJ13 oś. Krzepów Nosocice, Krzepów MJ14 oś. Krzepów Nosocice, Krzepów MJ15 oś. Krzepów Nosocice, Krzepów MJ16 oś. Krzepów Nosocice, Krzepów MJ17 oś. Krzepów Nosocice, Krzepów MJ18 oś. Krzepów Nosocice, Krzepów MJ19 oś. Krzepów Żarków, Złota Podkowa MW7 oś. Złota Podkowa Żarków, Złota Podkowa MW9 oś. Żarków Żarków, Złota Podkowa MJ4 oś. Żarków Żarków, Złota Podkowa MJ5 oś. Żarków Piastów Śl., Górkowo MW10 oś. Górkowo (1) Piastów Śl., Górkowo MW5 oś. Górkowo (2) Piastów Śl., Górkowo MJ21 oś. Górkowo (3) Piastów Śl., Górkowo MJ9 oś. Górkowo (4) Piastów Śl., Górkowo MJ7 ul. Królowej Jadwigi Piastów Śl., Górkowo MJ6 ul. Wita Stwosza Piastów Śl., Górkowo MJ22 oś. Górkowo uzupełnienie zabudowy bez określenia lokalizacji Sumarycznie Źródło: opracowanie własne 110 Gminy Miejskiej Głogów na lata

111 9. Scenariusze zaopatrzenia w energię obszaru miasta Lokalizacja nowego budownictwa oraz tempo jego rozwoju zależeć będzie od woli inwestorów, dlatego przyjęte harmonogramy i wartości mają szacunkowy charakter wynikający z założeń. Planowanie zaopatrzenia w energię rozwijającego się na terenie miasta nowego budownictwa stanowi, zgodnie z Prawem energetycznym, zadanie własne Miasta, którego realizacji podjąć się mają za jego przyzwoleniem odpowiednie przedsiębiorstwa energetyczne. Głównym założeniem scenariuszy zaopatrzenia w energię powinno być wskazanie optymalnych sposobów pokrycia potencjalnego zapotrzebowania na energię dla nowego budownictwa. Rozwój systemów energetycznych ukierunkowany na pokrycie zapotrzebowania na energię na nowych terenach rozwoju powinien charakteryzować się takimi cechami jak: zasadność ekonomiczna działań inwestycyjnych i minimalizacja przyszłych kosztów eksploatacyjnych. Zasadność ekonomiczna działań inwestycyjnych to zgodność działań z zasadą samofinansowania się przedsięwzięcia. Jej przejawem będzie np.: realizacja takich inwestycji, które dadzą możliwość spłaty nakładów inwestycyjnych w cenie energii jaką będzie można sprzedać dodatkowo; nie wprowadzanie w obszar rozwoju zbędnie równolegle różnych systemów energetycznych, np. jednego jako źródła ogrzewania, a drugiego jako źródła ciepłej wody użytkowej i na potrzeby kuchenne, gdyż takie działanie daje małą szansę na spłatę kosztów inwestycyjnych obu systemów. Zasadność eksploatacyjna, która w perspektywie stworzy przyszłemu odbiorcy energii warunki do zakupu energii za cenę atrakcyjną rynkowo. W celu określenia scenariuszy zaopatrzenia w energię cieplną, dla sporządzenia analizy przyjęto następujące, dostępne na terenie miasta rozwiązania techniczne: system ciepłowniczy, gaz sieciowy oraz rozwiązania indywidualne (spalanie węgla, oleju opałowego, gazu płynnego, biomasy, wykorzystanie OZE, w tym: kolektory słoneczne, pompy ciepła itp.). W niektórych przypadkach na cele grzewcze wykorzystana będzie energia elektryczna. Przez ww. rozwiązania techniczne zaopatrzenia w ciepło rozumieć należy zakres działań inwestycyjnych jak poniżej: system ciepłowniczy: budowa rozdzielczej sieci preizolowanej; budowa przyłączy ciepłowniczych do budynków; budowa węzłów cieplnych dwufunkcyjnych (c.o.+ c.w.u.); gaz sieciowy: budowa sieci gazowej z przyłączami do budynków; budowa kotłowni gazowych lub instalowanie dwufunkcyjnych kotłów (c.o.+c.w.u.); Gminy Miejskiej Głogów na lata

112 rozwiązania indywidualne oparte o olej opałowy lub gaz płynny dla każdego odbiorcy: instalacja dwufunkcyjnego kotła (c.o.+ c.w.u.); zabudowa zbiornika na paliwo; rozwiązania indywidualne oparte o węgiel kamienny spalany w nowoczesnych kotłach dla każdego odbiorcy: budowa kotłowni węglowej z zasobnikiem c.w.u.; rozwiązania indywidualne oparte o spalanie biomasy (głównie produktów drzewnych) dla każdego odbiorcy: budowa kotłowni wraz z zasobnikiem c.w.u.; rozwiązania indywidualne oparte o wykorzystanie OZE jako element dodatkowy: kolektory słoneczne, pompy ciepła. 9.1 Scenariusze zaopatrzenia nowych odbiorców w ciepło Charakteryzując poszczególne dzielnice-jednostki pod kątem wyposażenia w infrastrukturę energetyczną - dostępność systemu ciepłowniczego i gazowniczego, w dalszej części rozdziału, wskazano rozwiązania umożliwiające pokrycie potrzeb cieplnych wytypowanych obszarów rozwoju zarówno budownictwa mieszkaniowego, jak i strefy usług i wytwórczości oraz preferencje dla wykorzystania systemu ciepłowniczego i/lub gazowniczego. Zastosowano następujące oznaczenia dla wskazania preferowanych rozwiązań: 10 wykorzystanie systemu ciepłowniczego, 20 wykorzystanie systemu gazowniczego, 12 możliwość wykorzystania obu systemów, ze wskazaniem na ciepłowniczy jako preferowany, 21 - możliwość wykorzystania obu systemów, ze wskazaniem na gazowniczy jako preferowany. Mając na uwadze ocenę stanu istniejącego systemu zaopatrzenia miasta w ciepło należy stwierdzić, że Miasto powinno przede wszystkim: w przypadku nowego budownictwa akceptować w procesie poprzedzającym budowę tylko niskoemisyjne źródła ciepła, tj. system ciepłowniczy oraz kotłownie opalane gazem sieciowym, gazem płynnym, olejem opałowym, drewnem, dobrej jakości węglem spalanym w nowoczesnych wysokosprawnych kotłach, wykorzystanie OZE (w tym jako wspomaganie rozwiązań tradycyjnych) oraz ogrzewanie elektryczne; zachęcać mieszkańców do zmiany obecnego, często przestarzałego ogrzewania z wykorzystaniem węgla spalanego w sposób tradycyjny (a czasami nawet odpadów), na wykorzystanie nośników energii, które nie powodują pogorszenia stanu środowiska; w niektórych sytuacjach można korzystać z uprawnień zapisanych w art. 363 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska, wymuszając na właścicielu obiektu zmianę sposobu ogrzewania. 112 Gminy Miejskiej Głogów na lata

113 9.1.1 Nowe obszary pod zabudowę mieszkaniową Wskazane rozwiązania zaopatrzenia w ciepło obszarów rozwojowych pod zabudowę mieszkaniową przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 9-1 Wskazane rozwiązania zaopatrzenia w ciepło obszarów rozwojowych pod zabudowę mieszkaniową Oznaczenie obszaru rozwoju Preferowane rozwiązanie Sposób pokrycia zapotrzebowania mocy cieplnej m.s.c. gaz sieciowy rozwiązania indywidualne olej, inne węgiel OZE MW2, MW6, MW9. MJ2, MJ3 10 X X MW5, MW10, Uzupełnienie zabudowy 12 X X X MW7, MJ6, MJ7, MJ9, MJ10, MJ12, MJ13, MJ14, MJ16, MJ17, MJ18, MJ19, MJ21, MJ22 20 X X MJ4, MJ5 21 X X X MJ1, MJ8, MJ15 ind. X X X MW3, MW4, MW11 ind. X X Uwaga: obszary MW1, MW8 i MJ11 zostały zabudowane do końca 2016 r. Dla pokrycia potrzeb cieplnych obszarów budownictwa mieszkaniowego MW2, MW6, MW9, MJ2, MJ3 z uwagi na lokalizację w bezpośrednim obrębie oddziaływania systemu ciepłowniczego zaleca się podłączenie obiektów do tego systemu. Dla obszarów budownictwa mieszkaniowego MW5 i MW10 zlokalizowanych w zasięgu oddziaływania zarówno systemu ciepłowniczego, jak i gazowniczego zaleca się, z uwagi na wielorodzinny charakter zabudowy, w pierwszej kolejności wykorzystanie systemu ciepłowniczego, a w drugiej - systemu gazowniczego. W przypadku obiektów o zapotrzebowaniu mocy cieplnej powyżej 50 kw przy potencjalnym wyborze innego rozwiązania niż podłączenie do systemu ciepłowniczego, wymagane jest przeprowadzenie analizy potwierdzającej wyższą efektywność tego rozwiązania. Dla obszarów MW7, MJ6, MJ7, MJ9, MJ10, MJ12, MJ13, MJ14, MJ16, MJ17, MJ18, MJ19, MJ21, MJ22 oraz MJ4 i MJ5 zaleca się wykorzystanie systemu gazowniczego, dodatkowo w przypadku obszarów MJ4 i MJ5 możliwe jest wykorzystanie systemu ciepłowniczego. Obszary przeznaczone dla budownictwa mieszkaniowego MW3, MW4, MW11, MJ1, MJ8, MJ15 ze względu na znaczne oddalenie od systemów sieciowych, zaleca się zaopatrywać w ciepło przy wykorzystaniu rozwiązań indywidualnych, niskoemisyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości zastosowania OZE. Dla obszarów MJ1, MJ8, MJ15 dopuszcza się wykorzystanie indywidualnych rozwiązań w oparciu o paliwo węglowe pod warunkiem stosowania kotłów wysokosprawnych, niskoemisyjnych. Niezależnie od powyższego zaleca się wykorzystanie OZE, np. kolektorów słonecznych czy pomp ciepła do współpracy z instalacjami c.w.u we wszystkich planowanych do realizacji obiektach. Gminy Miejskiej Głogów na lata

114 9.1.2 Nowe obszary pod zabudowę usługową Wskazane rozwiązania zaopatrzenia w ciepło obszarów rozwojowych pod zabudowę usługową przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 9-2 Wskazane rozwiązania zaopatrzenia w ciepło obszarów rozwojowych pod zabudowę usługową Oznaczenie obszaru rozwoju Preferowane rozwiązanie Sposób pokrycia zapotrzebowania mocy cieplnej m.s.c. gaz sieciowy rozwiązania indywidualne olej, inne węgiel OZE U5, U7, U8, U17, U18, U33 10 X X U2, U9, U10, U11, U12, U13, U15, U16, U39 U3, U6, U14, U28, U29, U30, U32, U34, U37, U38 12 X X X 20 X X U4, U23, U24, U25, 21 X X X U1, U20, U21, U22, U26, U27, U31, U35, U36, U40 Uwaga: obszar U19 został zabudowany do końca 2016 r. ind. X X Dla pokrycia potrzeb cieplnych budownictwa usługowego w sytuacji, kiedy obiekt jest zlokalizowany w obrębie oddziaływania sieci ciepłowniczej zaleca się wykorzystanie systemu ciepłowniczego. Celowym jest by dotyczyło to w szczególności obiektów o przewidywanej mocy cieplnej zamówionej powyżej 50 kw. W przypadku wyboru indywidualnego sposobu pokrycia tego zapotrzebowania należałoby przeprowadzić analizę uzasadniającą większą efektywność wykorzystania rozwiązania innego niż przyłączenie do systemu ciepłowniczego. Dla obszarów U1, U20, U21, U22, U26, U27, U31, U35, U36, U40 ze względu na znaczne oddalenie od systemów sieciowych, zaleca się stosowanie zaopatrzenia w ciepło przy wykorzystaniu rozwiązań indywidualnych, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości zastosowania OZE. Niezależnie od powyższego zaleca się wykorzystanie OZE, np. kolektorów słonecznych czy pomp ciepła do współpracy z instalacjami c.w.u. w poszczególnych obiektach. 114 Gminy Miejskiej Głogów na lata

115 9.1.3 Nowe obszary pod zabudowę przemysłową Wskazane rozwiązania zaopatrzenia w ciepło obszarów rozwojowych pod zabudowę przemysłową przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 9-3 Wskazane rozwiązania zaopatrzenia w ciepło obszarów rozwojowych pod zabudowę przemysłową Oznaczenie obszaru rozwoju Preferowane rozwiązanie Sposób pokrycia zapotrzebowania mocy cieplnej m.s.c. gaz sieciowy rozwiązania indywidualne olej, inne węgiel OZE P1 12 X X X X P4.1, P6, P9, P10 12 X X X P5 21 X X P2, P3, P7, P8 ind. X X Uwaga: obszar P4.2 został zabudowany do końca 2016 r. Dla pojawiających się odbiorców grupy przemysłowej wymagane jest przeprowadzenie analizy opłacalności wykorzystania ciepła z działających na terenie miasta sieciowych nośników energetycznych, tj. systemu ciepłowniczego i gazowniczego. Dla systemu ciepłowniczego będzie to analiza opłacalności przy realizacji bezpośredniego podłączenia do systemu i wykorzystania ciepła, natomiast w przypadku systemu gazowniczego celowym jest wprowadzenie małej lub mikrokogeneracji dla zoptymalizowania efektywności wykorzystania energii. Niezależnie od powyższego zaleca się wykorzystanie OZE, np. kolektorów słonecznych, pomp ciepła do współpracy z instalacjami podstawowymi oraz uwzględnienie możliwości wykorzystania ciepła odpadowego z procesów technologicznych lub systemów wentylacyjnych. Jednocześnie z rozwojem systemu ciepłowniczego, wynikającym z systematycznego przyłączania przygotowanych obiektów, prowadzona winna być dalsza systematyczna modernizacja systemu, tj. wymiana sieci wybudowanych w technologii tradycyjnej na preizolowaną oraz modernizacja węzłów ciepłowniczych, głównie grupowych. Przystąpienie do koniecznych działań inwestycyjnych na terenach przeznaczonych pod nowe budownictwo wymaga od przedsiębiorstw energetycznych współdziałania z Miastem pod kątem przygotowania miejscowych planów zagospodarowania dla zarezerwowania lokalizacji tras prowadzenia sieci i sprecyzowania potrzeb docelowych dla danego terenu w określonym czasie. W przypadku odbiorców zlokalizowanych w takich odległościach od systemu ciepłowniczego i gazowniczego, że nieopłacalna jest rozbudowa sieci dla ich obsługi, należy stosować rozwiązania indywidualne (głównie wykorzystanie rozwiązań opartych o wykorzystanie OZE, w tym kolektory słoneczne, pompy ciepła, biomasa jako paliwo, energia elektryczna, paliwa niskoemisyjne: gaz płynny, olej opałowy oraz dobrej jakości węgiel spalany w nowoczesnych wysokosprawnych kotłach). Gminy Miejskiej Głogów na lata

116 9.2 Wytyczne do rozbudowy systemów energetycznych, bezpieczeństwo zaopatrzenia Bezpieczeństwo zaopatrzenia w ciepło. Wymagane działania na systemie ciepłowniczym Bezpieczeństwo zaopatrzenia w ciepło mieszkańców miasta wiąże się z zagadnieniem stanu aktualnego i perspektywicznego poszczególnych elementów wchodzących w skład organizacji i poziomu technicznego urządzeń służących dostawom. W zakresie organizacji bezpieczeństwo zaopatrzenia w ciepło wiąże się ze sposobem pokrycia tego zapotrzebowania. Dla odbiorców ogrzewanych w sposób indywidualny bezpieczeństwo będzie zależało od pewności dostaw paliwa niezbędnego do przetworzenia w ciepło oraz stanu technicznego urządzenia. Zależność ta będzie po stronie odbiorcy wytwarzającego oraz systemu zabezpieczenia w paliwo (zależy od rodzaju tego paliwa). Dla odbiorców zaopatrywanych w ciepło przy pomocy zdalnego przesyłu ciepła zależność ta jest złożona z organizacji dostawy oraz stanu technicznego urządzeń wytwórczych i dostarczających ciepło odbiorcom końcowym, czyli stan bezpieczeństwa zależeć będzie od zapewnienia ciągłości pracy miejskiego systemu ciepłowniczego, który swoim zasilaniem obejmuje blisko 60% potrzeb cieplnych odbiorców z terenu miasta (bez uwzględnienie HM Głogów). Zaopatrzenie miasta Głogowa w ciepło systemowe i jego bezpieczeństwo jest ściśle uzależnione od prowadzonej polityki energetycznej KGHM Polska Miedź S.A., jako właściciela przedsiębiorstw, których jednym z głównych przedmiotów działalności jest wytwarzanie i dystrybucja ciepła na terenie Głogowa. Obiekty przyłączone do systemu ciepłowniczego w chwili obecnej posiadają zabezpieczenie źródłowe. Całkowita moc zamówiona w systemie ciepłowniczym wynosi ok.102,3 MW, co po uwzględnieniu współczynnika jednoczesności 0,85 daje wymagany poziom mocy w źródle rzędu 87 MW. Źródłem ciepła dla miejskiego systemu ciepłowniczego miasta Głogowa jest EC-3 Głogów należąca do spółki Energetyka Sp. z o.o., gdzie osiągalna moc cieplna wynosi ok. 142,2 MW oraz EC Głogów BGP należąca do KGHM Polska Miedz S.A. (ciepło kupowane jest przez przedsiębiorstwo Energetyka Sp. z o.o.) o mocy 42 MW e i 40 MW t. W zakresie rozbudowy systemu ciepłowniczego, którego właścicielem i eksploatatorem jest WPEC w Legnicy S.A. podstawowymi zadaniami są: kontynuacja rozbudowy systemu ciepłowniczego: dla przyłączenia nowych odbiorców, głównie budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego oraz obiektów strefy usług i wytwórczości, zlokalizowanych w ekonomicznie uzasadnionym obrębie oddziaływania systemu ciepłowniczego; kontynuacja modernizacji elementów systemu ciepłowniczego obejmująca: wymianę sieci wykonanej w technologii tradycyjnej na preizolowaną, modernizację węzłów ciepłowniczych z uwzględnieniem doposażenia w układy automatyki, wymianę węzłów grupowych na węzły indywidualne wraz z wymianą sieci niskoparametrowej na wysokoparametrową. 116 Gminy Miejskiej Głogów na lata

117 Dla umożliwienia zaopatrzenia w ciepło nowych odbiorców w wytypowanych obszarach rozwoju w tabeli wskazano zakres wymaganej rozbudowy sieci ciepłowniczej dla wybranych obszarów, dla których zasilanie jest lub może być ujęte w planach rozwoju WPEC w Legnicy. Tabela 9-4 Wymagany rodzaj inwestycji dla zaopatrzenia w ciepło systemowe wybranych nowych obszarów rozwoju Lp. Oznaczenie na mapie Wymagany rodzaj inwestycji, np. sieć rozdzielcza, przyłącza Zabudowa mieszkaniowa 1 MW2 Przebiega s.c. rozdzielcza 2 MW6 Przebiega s.c. rozdzielcza 3 MW3 Konieczne przejście p/odrę 4 MW4 Konieczne przejście p/odrę 5 MJ8 Konieczne przejście p/odrę 6 MW1 Przebiega s.c. rozdzielcza 7 MJ2 Przebiega s.c. rozdzielcza Obszary i obiekty strefy usługowej 8 U2 sieć rozdzielcza ok. 150 mb 9 U3 sieć rozdzielcza ok. 300 mb 10 U4 sieć rozdzielcza ok mb 11 U5 sieć rozdzielcza ok. 100 mb 12 U6 sieć rozdzielcza ok. 100 mb 13 U7 sieć rozdzielcza ok. 250 mb 14 U8 Przebiega s.c. rozdzielcza 15 U10 Przebiega s.c. rozdzielcza 16 U11 Przebiega s.c. rozdzielcza 17 U12 Przebiega s.c. rozdzielcza 18 U13 Przebiega s.c. rozdzielcza 19 U15 Przebiega s.c. rozdzielcza 20 U39 Przebiega s.c. rozdzielcza 21 U16 Przebiega s.c. rozdzielcza 22 U17 Przebiega s.c. rozdzielcza 23 U18 Przebiega s.c. rozdzielcza 24 U19 Przejście p/odrę 26 U20 Przejście p/odrę 27 U21 Przejście p/odrę 28 U22 Przejście p/odrę 29 U23 Przebiega s.c. rozdzielcza 30 U24 Przebiega s.c. rozdzielcza 31 U33 Przebiega s.c. rozdzielcza 32 U34 sieć rozdzielcza ok. 250 mb 33 U35 sieć rozdzielcza ok. 150 mb 34 U36 sieć rozdzielcza ok. 650 mb Obszary strefy przemysłowej 35 P1 sieć rozdzielcza ok mb 36 P2 sieć rozdzielcza ok. 350 mb 37 P3 sieć rozdzielcza ok. 800 mb 38 P4.1 sieć rozdzielcza ok. 650 mb 39 P4.2 sieć rozdzielcza ok. 200 mb 40 P5 sieć rozdzielcza ok. 250 mb 41 P6 sieć rozdzielcza ok. 600 mb 42 P9 sieć rozdzielcza ok. 200 mb 43 P10 sieć rozdzielcza ok. 150 mb Źródło: wg danych WPEC w Legnicy S.A. Dla pozostałych terenów, wyżej nie wymieniowych, wymagane jest przeprowadzenie dokładnej analizy opłacalności. Gminy Miejskiej Głogów na lata

118 9.2.2 Bezpieczeństwo zaopatrzenia w gaz. Wymagane działania na systemie gazowniczym Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców miasta w gaz ziemny to zdolność do zaspokojenia na warunkach rynkowych popytu na gaz pod względem ilościowym i jakościowym po cenie wynikającej z równowagi podaży i popytu. Z technicznego punktu widzenia podmiotami odpowiedzialnymi za zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu są operatorzy systemów: przesyłowego i dystrybucyjnego. Do zasadniczych zadań operatorów, bezpośrednio wpływających na poziom bezpieczeństwa energetycznego na danym obszarze, należy: operatywne zarządzanie siecią gazową, w tym bieżące bilansowanie popytu i podaży, w powiązaniu z zarządzaniem ograniczeniami sieciowymi, opracowanie i realizacja planów rozwoju sieci gazowej, nadzór nad niezawodnością systemu gazowego, współpraca z innymi operatorami systemów gazowych lub przedsiębiorstwami energetycznymi w celu skoordynowania ich rozwoju, realizacja procedur w warunkach kryzysowych. Zasadniczym warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa dostawy gazu sieciowego na obszarze miasta Głogowa jest wymagana modernizacja elementów infrastruktury sieciowej połączona z systematycznym rozwojem systemu dystrybucyjnego i dostosowaniem go do zapotrzebowania odbiorców. Zaopatrzenie miasta w gaz zaazotowany realizowane jest od strony południowej miasta z gazociągu wysokociśnieniowego relacji Kotowice Chynów. Rozbudowa systemu gazowniczego dla zaspokojenia potrzeb miasta Głogowa winna być prowadzona w następujących kierunkach: modernizacja i rozbudowa istniejącego na terenie Głogowa systemu gazowniczego zgodnie z realizowanymi przez PSG Sp. z o.o. planami rozwoju, z ukierunkowaniem na rozbudowę sieci średniego ciśnienia i przyłączenie odbiorców wykorzystujących gaz jako paliwo dla pokrycia kompleksowych potrzeb grzewczych (c.o. + c.w.u.), działania skoordynowane z zamierzeniami potencjalnie pojawiających się znaczących inwestorów w obrębie stref przemysłowych dla ewentualnej rozbudowy lokalnych instalacji kogeneracyjnych. Zasilanie bloku parowo-gazowego KGHM realizowane jest w układzie niezależnym od zasilania miasta, z nowej stacji redukcyjno-pomiarowej zlokalizowanej na terenie HM Głogów i zasilanej z nowego gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Kościan Głogów, poprowadzonego po południowej stronie miasta równolegle do gazociągu istniejącego relacji Kotowice - Chynów. 118 Gminy Miejskiej Głogów na lata

119 9.2.3 Bezpieczeństwo zaopatrzenia w energię elektryczną. Wymagane działania w systemie elektroenergetycznym Odbiorcy energii elektrycznej na obszarze miasta Głogowa zasilani są zasadniczo z Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Przyłącze do Krajowego Systemu Przesyłowego zlokalizowane jest w bezpośrednim sąsiedztwie granic miasta, na obszarze sąsiedniej miejscowości Żukowice, zapewniając wystarczające możliwości i rezerwy transformacji dla zasilania odbiorców komunalnych oraz przemysłowych, w tym Huty Miedzi Głogów, która w skali miasta przesądza o wielkości i charakterze lokalnego zapotrzebowania na energię i moc elektryczną. Jako najbardziej znaczący odbiorca na obszarze miasta generuje ona znaczne ilości energii elektrycznej na pokrycie własnych potrzeb, co wpływa korzystnie na odciążenie systemów: przesyłowego i dystrybucyjnego. Aktualna konfiguracja i stan techniczny sieci WN, w tym: przepustowość linii elektroenergetycznych WN oraz możliwości transformacji w stacjach WN/SN, wpływają na korzystną ocenę poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Również stan sieci SN i stacji transformatorowych SN/nN nie wydaje się generować zasadniczych zagrożeń dla pracy elektroenergetycznego systemu dystrybucyjnego na terenie Głogowa. Znikomy odsetek linii kablowych w izolacji z polietylenu nieusieciowanego oraz dążenie lokalnego Operatora Systemu Dystrybucyjnego do ich konsekwentnej wymiany stanowi istotny przyczynek do stanu bezpieczeństwa zasilania obszaru. W ww. sytuacji podstawowym zagrożeniem bezpieczeństwa pracy sieci elektroenergetycznej na obszarze miasta mogą być obserwowane na przestrzeni ostatnich lat ekstremalne zjawiska pogodowe, nierzadko o katastrofalnym charakterze, których skutki najczęściej są niemożliwe do przewidzenia, zaś prawdopodobieństwo zaistnienia trudne do określenia. Częstotliwość ich występowania wzrasta w stosunku do statystycznie opisanych doświadczeń z lat ubiegłych. Systematyczna realizacja właściwych przedsięwzięć modernizacyjnych i odtworzeniowych w systemie dystrybucyjnym jest warunkiem utrzymania dotychczasowego poziomu bezpieczeństwa pracy sieci elektroenergetycznej, w tym bezpieczeństwa energetycznego na obszarze miasta. W dłuższym horyzoncie czasowym zagrożeniem może być wzrost obciążenia systemu rozdzielczego wskutek realizacji szerokiego programu inwestycyjnego, przy jednocześnie wyczerpujących się rezerwach transformacji w istniejących stacjach WN/SN. Niezbędne są zatem adekwatne działania inwestycyjne lokalnego Operatora Systemu Dystrybucyjnego, polegające na stopniowej rozbudowie infrastruktury elektroenergetycznej i ciągłym dostosowywaniu jej do wzrastającego zapotrzebowania odbiorców. Zważywszy możliwość realizacji inwestycji istotnie obciążających system elektroenergetyczny, utrzymanie możliwości adekwatnej do potrzeb rozbudowy infrastruktury energetycznej stanowi warunek konieczny dla zapewnienia niezakłóconego zasilania nowo powstających obiektów. Realizacja w systemie dystrybucyjnym niezbędnych przedsięwzięć jest warunkiem utrzymania dotychczasowego poziomu bezpieczeństwa pracy sieci elektroenergetycznej, w tym bezpieczeństwa energetycznego miasta. W przypadku odbiorców zainteresowanych pewnością zasilania, istnieją stosowne rozwiązania, w postaci np. wielostronnego zasilania na różnych poziomach napięć, zaś w obiektach wymagających absolutnej pewności zasilania użytkowane są adekwatne rozwiązania Gminy Miejskiej Głogów na lata

120 techniczne polegające na stosowaniu różnego rodzaju systemów zasilania awaryjnego. W ogólnym przypadku rodzaj takiego systemu i typ zainstalowanych środków technicznych rozciąga się od instalacji akumulatorowych, systemów podtrzymania napięcia, aż do generatorów awaryjnych uruchamianych ręcznie, bądź automatycznie impulsem od zaniku napięcia i zależy od potrzeb i wymagań zasilanej instalacji. Z uwagi na prognozowany rozwój zabudowy, głównie mieszkaniowej i usługowej, rozbudowy wymagają: sieci SN i stacje transformatorowe SN/nN oraz sieć nn. Założenia do określenia koniecznego zakresu inwestycji: wielkość zapotrzebowania na poziomie średnich napięć oszacowano zakładając pobór mocy dla warunków maksymalnego wykorzystania mocy u odbiorców z zastosowaniem współczynników jednoczesności określonych w normie N SEP E-002, ze względu na tempo postępu technicznego w zakresie wysokosprawnych źródeł światła założono, że przyrost potrzeb w zakresie oświetlenia ulic zostanie zaspokojony przy nie zmienionym zapotrzebowaniu energetycznym. Termin realizacji nw. inwestycji winien być dostosowany do zmieniających się potrzeb odbiorców. Tabela 9-5 Wytyczenie kierunków działań na infrastrukturze elektroenergetycznej Strefa Niezbędne działania inwestycyjne i modernizacyjne Rozbudowa infrastruktury SN i nn o długości i przekroju wg potrzeb. Strefa rozwoju Budowa nowych stacji transformatorowych SN/nN z transformatorami o mocy zabudowy mieszkaniowej wg potrzeb. Rozbudowa infrastruktury SN i nn o długości i przekroju wg potrzeb. Strefa rozwoju usług Budowa nowych stacji transformatorowych SN/nN z transformatorami o mocy wg potrzeb. Rozbudowa infrastruktury SN i nn o długości i przekroju wg potrzeb. Strefa przemysłowa Budowa nowych stacji transformatorowych SN/nN z transformatorami o mocy wg potrzeb. Źródło: opracowanie własne Ponadto, w przypadku realizacji scenariuszy maksymalnego przyrostu zapotrzebowania, w szczególności w obrębie zabudowy przemysłowej, może wystąpić konieczność wymiany transformatorów w istniejących stacjach WN/SN. Jak z powyższego wynika, zapewnienie niezakłóconych dostaw energii elektrycznej w warunkach planowanego wzrostu obciążenia wymaga adekwatnych działań na infrastrukturze elektroenergetycznej WN, SN i nn. Proponuje się, aby dla nowych obszarów, na których władze Gminy Miejskiej Głogów planują zmianę sposobu zagospodarowania terenu, przewidywać miejsca (działki) pod budowę nowych stacji transformatorowych oraz rozplanowywać zagospodarowanie terenu tak, aby można było bezkolizyjnie prowadzić nową sieć elektroenergetyczną. 120 Gminy Miejskiej Głogów na lata

121 9.3 Ocena zgodności planów rozwojowych przedsiębiorstw energetycznych z założeniami W ramach analiz zakresu wymaganych działań inwestycyjnych związanych z rozbudową i modernizacją systemów energetycznych działających na terenie Głogowa przeprowadzono wstępne uzgodnienia z przedsiębiorstwami energetycznymi w zakresie możliwości zapewnienia pokrycia zapotrzebowania na nośniki energii dla okresu docelowego, tj. do 2027 r., z uwzględnieniem wskazania zasilania nowych obszarów rozwoju miasta. Poniżej zaprezentowano stanowiska przedsiębiorstw energetycznych wraz z komentarzem. Kopie uzgodnień z przedsiębiorstwami przedstawiono w załączniku 3 do opracowania WPEC w Legnicy S.A. Stanowisko WPEC w Legnicy w sprawie możliwości zaopatrzenia w ciepło systemowe nowych obszarów rozwoju zostało zawarte w piśmie znak WPEC/FO/2057/3212/2017 z dnia r., gdzie kwalifikuje się do zaopatrzenia w ciepło systemowe większość obszarów, wskazując dla wybranych wymagany rodzaj inwestycji (tabela 9-4). Obszary zlokalizowane w północno-wschodniej części miasta, za torami kolejowymi: w rejonie osiedli: Widziszów, Nosocice i Krzepów, we wschodniej części miasta w rejonie osiedli: Złota Podkowa, Żarków i Górkowo oraz w dzielnicach: Nadodrze i Brzostów określone zostały jako tereny możliwe do ujęcia w dalszych planach rozwoju lecz wymagające dokładnej analizy opłacalności. WPEC w Legnicy nie przewiduje możliwości przekroczenia siecią ciepłowniczą Odry, a co za tym idzie zasilania obiektów zlokalizowanych na Ostrowie Tumskim Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. Zgodnie z przekazanymi przez PSG Oddział Zakład Gazowniczy we Wrocławiu kwalifikacjami obszarów rozwoju (pismo znak PSG-W500/DR/ROK/SR/SC-PZ/318-1/W921/2017 z dnia r.) spółka oferuje możliwość zaopatrzenia w gaz sieciowy, kwalifikując znaczną część wytypowanych obszarów jako tereny, których uzbrojenie w sieć gazowniczą będzie możliwe do realizacji w kolejnych planach rozwoju, warunkując to koniecznością spełnienia warunków technicznych i ekonomicznych przyłączenia. Obszarami zakwalifikowanymi jako możliwymi do podłączenia i niewymagającymi rozbudowy sieci gazowej są obszary: MJ4-MJ7,MJ10-MJ13, MJ17-MJ19, MW7, MW8. U2-U4, U12, U14-U16, U23, U24, U30, U32, U38, U39 zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie sieci gazowej średniego ciśnienia. Możliwość podłączenia pozostałych obszarów zakwalifikowanych jako możliwych do zaopatrzenia w gaz sieciowy uwarunkowana jest koniecznością rozbudowy sieci gazowej. Umożliwienie zaopatrzenia w gaz sieciowy obszarów: MW5 oraz P1 (Miejskiej Strefy Inwestycyjnej) wymagać będą zabudowy stacji redukcyjno-pomiarowych. Spółka nie przewiduje wejścia z systemem gazowniczym na obszar Ostrowa Tumskiego. Gminy Miejskiej Głogów na lata

122 9.3.3 TAURON Dystrybucja S.A. Zgodnie z przekazanymi przez TAURON Dystrybucja S.A. kwalifikacjami obszarów rozwoju (pismo znak TD/OLG/OMR/ / z dnia r. wraz z załącznikami), Operator Systemu Dystrybucyjnego oferuje możliwość zaopatrzenia w energię elektryczną, kwalifikując wszystkie z wytypowanych obszarów jako tereny wymagające rozbudowy sieci SN, zabudowy stacji transformatorowych SN/nN, sieć nn oraz budowy przyłączy. Rozwój sieci elektroenergetycznej jest uwarunkowany i uzależniony od ilości nowych wniosków o określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej i wnioskowanej mocy przyłączeniowej. Na podstawie składanych wniosków Operator Systemu Dystrybucyjnego określa warunki przyłączenia i planuje rozwój sieci elektroenergetycznej na nowych terenach, określając zakres ewentualnej budowy nowej sieci i rozbudowy istniejącej sieci elektroenergetycznej, zgodnie z wieloletnim planem rozwoju. 122 Gminy Miejskiej Głogów na lata

123 9.4 Likwidacja niskiej emisji Niska emisja odpowiedzialna jest m.in. za wysoki poziom stężeń pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz za występowanie przekroczeń poziomu docelowego jakości powietrza w zakresie benzo(α)pirenu [B(α)p], które stwierdzono w ramach monitoringu jakości powietrza stanowiącego podstawę do nadania strefie dolnośląskiej kategorii C pod względem ochrony zdrowia mieszkańców. Pociągnęło to za sobą obowiązek opracowania: Programu ochrony powietrza dla strefy dolnośląskiej, stanowiącego załącznik 4 do Uchwały Nr XLVI/1544/14 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony powietrza dla województwa dolnośląskiego oraz projektu Programu ochrony powietrza dla strefy dolnośląskiej zatwierdzonego uchwałą nr 3642/V/17 z dnia 11 kwietnia 2017 r. z uwagi na przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu. W POP określone zostały podstawowe kierunki działań zmierzające do przywrócenia poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu (opisane w rozdziale 2 niniejszego opracowania). Realizację zaproponowanych w programie działań naprawczych przewidziano do 31 grudnia 2023 r. Ponadto w zakresie planowania przestrzennego należy: w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wprowadzić zapisy określające ustalenie sposobu zaopatrzenia w ciepło z preferencją dla czynników grzewczych, takich jak: miejska sieć ciepłownicza, gaz ziemny, gaz płynny, olej opałowy lekki, energia elektryczna, energia odnawialna. Poważnym zagadnieniem, którego wdrożenie jest bardzo utrudnione, jest sposób likwidacji pieców kaflowych służących ogrzewaniu w kamienicach wielorodzinnych. Likwidacja takiej niskiej emisji jest możliwa przy znacznym udziale mieszkańców. Podstawowym warunkiem uczestnictwa jest, aby właściciel kamienicy podjął się remontu budynku z termomodernizacją, montażem instalacji wodnej ogrzewania poszczególnych mieszkań i zabudowaniem albo węzła do przyłączenia do systemu ciepłowniczego całego obiektu, albo zabudowaniem np. stosownego dwufunkcyjnego pieca gazowego w danych lokalach. Obszarem działalności władz lokalnych jest dawanie dobrego przykładu poprzez wymianę systemów grzewczych w budynkach należących do gminy (np. urzędach, szkołach, budynkach komunalnych) i ich termomodernizacja oraz wspieranie pożądanych postaw obywateli poprzez system zachęt finansowych. Według stanu na 2016 r. na terenie miasta Głogów zidentyfikowano 3 obiekty użyteczności publicznej, które są zaopatrywane w ciepło z wykorzystaniem ogrzewania węglowego. Działania termomodernizacyjne są prowadzone na obiektach użyteczności publicznej będących pod zarządem zarówno Urzędu Miasta, jak i Starostwa Powiatowego. Charakterystykę tych działań i jego skalę przedstawiono w rozdz. 11, dotyczącym racjonalizacji użytkowania energii. Gminy Miejskiej Głogów na lata

124 9.5 Analiza i ocena możliwości zastosowania energetycznej gospodarki skojarzonej w mieście, w źródłach rozproszonych System kogeneracyjny jest to techniczne rozwiązanie pozwalające wytwarzać i wykorzystywać energię elektryczną i cieplną jednocześnie w skojarzeniu. Podstawowy system kogeneracyjny składa się z modułu wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej, energetycznego układu zabezpieczeń, rozdzielających napędów pomocniczych. Do skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej wykorzystuje się następujące układy technologiczne: elektrociepłownie z turbinami parowymi z wykorzystaniem paliwa stałego (węgiel, biomasa), elektrociepłownie z turbinami gazowymi, bloki gazowo-parowe (turbina gazowa + turbina parowa) oraz małe elektrociepłownie z silnikami spalinowymi. Trzy pierwsze układy stosuje się dla średnich i dużych mocy. Układ elektrociepłowni kogeneracyjnej wytwarzającej w skojarzeniu energię elektryczną i ciepło (CHP Combined Heat & Power generation) jest równoważny układowi: oddzielnego wytwarzania energii elektrycznej w elektrowni i oddzielnego wytwarzania ciepła w ciepłowni. Ilość energii pierwotnej zużywana przez drugi układ (elektrownia + ciepłownia) jest o ok % wyższa od energii pierwotnej zużywanej przez pierwszy układ (kogeneracja). W małych układach rozproszonych gazowe silniki spalinowe lub turbiny gazowe wykorzystuje się do napędu generatorów energii elektrycznej z jednoczesnym wytwarzaniem ciepła odpadowego pochodzącego ze spalin wylotowych silnika lub turbiny gazowej oraz z wody i oleju układu chłodzenia silnika. Sprawność układu waha się na ogół w granicach od 80 do 90%. Małe układy kogeneracyjne zasilane są przeważnie: gazem ziemnym, biogazem, gazem wysypiskowym lub olejem opałowym, dlatego też wyprodukowana energia jest traktowana jako czysta dla środowiska. Kogeneracja przyczynia się do pogłębienia konkurencyjności oraz może wpłynąć pozytywnie na bezpieczeństwo dostaw energii, które jest koniecznym warunkiem zapewnienia w przyszłości stałego rozwoju. Systemy CHP wykorzystywane są również w aplikacjach z instalacjami klimatyzacyjnymi, tzw. trigeneracja, gdzie elementem produkującym ciepło jest agregat kogeneracyjny, natomiast jednostopniowy agregat wody lodowej razem z wieżą chłodniczą stanowi źródło chłodu (min.+4,5ºc) wytwarzanego dla potrzeb wentylacji. Taki sposób wytwarzania energii gwarantuje zwiększenie stopnia skojarzenia energii elektrycznej, cieplnej i chłodniczej. Chłód produkowany jest z ciepła odpadowego, które w przypadku braku możliwości jego zagospodarowania jest wypromieniowywane do atmosfery. 124 Gminy Miejskiej Głogów na lata

125 Zalety układów skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej Stosowanie rozproszonych układów skojarzonych w porównaniu do układów klasycznych cechuje się następującymi zaletami: dodatkowy uzysk środków z tytułu sprzedaży certyfikatów, konkurencyjna cena wytworzonych nośników energii, przedsiębiorstwo elektroenergetyczne dystrybucyjne kupuje energię elektryczną wyprodukowaną w skojarzeniu za cenę regulowaną, mniejsze zanieczyszczenie środowiska produktami spalania, możliwość otrzymania dotacji z funduszy pomocowych, większa niezawodność dostawy energii, zmniejszenie kosztów przesyłu energii, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez bardziej równomierne rozłożenie źródeł wytwarzających energię elektryczną. Szczególną uwagę należy zwrócić na dwie ostatnie zalety w przypadku instalacji lokalnych, gdyż rozproszone układy skojarzone mogą stać się jednym z elementów krajowego systemu elektroenergetycznego, zapewniającego obniżenie kosztów przesyłu energii i zwiększenie jego niezawodności. Ważnym elementem strategii promowania kogeneracji może być handel pozwoleniami na emisję CO 2. Oszczędności w zużyciu paliw pierwotnych sięgające 20-30%, wynikające z zastosowania kogeneracji, przekładają się wprost proporcjonalnie na niższą emisję CO 2. Poprzez konsekwentne inwestycje polegające na likwidacji lokalnych ciepłowni i zastępowaniu ich skojarzonym wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła można w prosty sposób uzyskać nadwyżkę pozwoleń na emisję CO 2 w stosunku do stanu istniejącego. Układy kogeneracyjne mogą być stosowane tam, gdzie istnieje zapotrzebowanie na ciepło grzewcze lub technologiczne w układzie pracy całorocznej. Coraz częściej stosuje się instalacje małej mocy (rzędu nawet od kilkunastu kilowatów do kilku megawatów elektrycznych) budowane w pobliżu odbiorcy końcowego. Mówimy wtedy o kogeneracji rozproszonej. Dzięki takiemu usytuowaniu w systemie elektroenergetycznym elektrociepłownie rozproszone spełniają ważną rolę przyczyniając się do: redukcji strat powstających przy przesyle energii elektrycznej, zwiększenia bezpieczeństwa i niezawodności zasilania odbiorców, wykorzystania istniejących lokalnych zasobów paliw. Mając na względzie rozwój budownictwa na terenie Głogowa wskazane jest rozważenie możliwości budowy układów mikrokogeneracyjnych (jednostka o maksymalnej mocy niższej niż 50 kw e ) w ramach zabezpieczenia dostaw ciepła i energii elektrycznej na terenach znacznie oddalonych od istniejącego systemu ciepłowniczego, w tym obszarów zlokalizowanych po północno-wschodniej stronie torów kolejowych. Gminy Miejskiej Głogów na lata

126 10. Ocena możliwości i planowane wykorzystanie lokalnych źródeł energii 10.1 Możliwości wykorzystania nadwyżek energii cieplnej ze źródeł przemysłowych Na terenie Głogowa, w obrębie HM Głogów, zlokalizowana jest Elektrociepłownia EC-3 Głogów, należąca do przedsiębiorstwa Energetyka Sp. z o.o., której podstawowym działaniem jest zapewnienie dostawy energii elektrycznej na potrzeby HM Głogów. Oprócz tej działalności Energetyka Sp. z o.o. prowadzi również sprzedaż ciepła wytwarzanego w kogeneracji na potrzeby miejskiego systemu ciepłowniczego Głogowa. Po uruchomieniu bloku parowo-gazowego przez KGHM Polska Miedź S.A., zlokalizowanego również na terenie HM Głogów, ciepło wytwarzane w kogeneracji przeznaczone jest na potrzeby zasilania miasta Głogowa oraz potrzeby własne Możliwości wykorzystania zasobów energii odpadowej Zasoby energii odpadowej istnieją we wszystkich tych procesach, w trakcie których powstają produkty (główne lub odpadowe) o parametrach różniących się od parametrów otoczenia, w tym w szczególności o podwyższonej temperaturze. Jakość odpadowej energii cieplnej zależy od poziomu temperatury, na jakim jest ona dostępna i stąd lepszym parametrem termodynamicznym opisującym zasoby odpadowej energii cieplnej jest egzergia, jako praca, którą układ może wykonać w danym otoczeniu przechodząc do stanu równowagi. Do głównych źródeł odpadowej energii cieplnej należą: procesy wysokotemperaturowe (np. w piecach grzewczych do obróbki plastycznej lub obróbki cieplnej metali, w piekarniach, w procesach chemicznych), gdzie dostępny poziom temperaturowy jest wyższy od 100 C; procesy średniotemperaturowe, gdzie dostępne jest ciepło odpadowe na poziomie temperaturowym rzędu 50 do 100 C (np. procesy destylacji i rektyfikacji, przemysł spożywczy i inne); zużyte powietrze wentylacyjne o temperaturze zbliżonej do 20 C; ciepłe wody odpadowe i ścieki o temperaturze w przedziale 20 do 50 C. Optymalnym rozwiązaniem jest wykorzystanie ciepła odpadowego bezpośrednio w samym procesie produkcyjnym (np. do podgrzewania materiałów wsadowych do procesu), gdyż występuje wówczas duża zgodność między podażą ciepła odpadowego, a jego zapotrzebowaniem do procesu. Ponadto istnieje zgodność dostępnego i wymaganego poziomu temperatury. Problemem jest możliwość technologicznej realizacji takiego procesu. Decyzje związane z takim sposobem wykorzystania ciepła w całości spoczywają na podmiocie prowadzącym związaną z tym działalność. 126 Gminy Miejskiej Głogów na lata

127 Procesy wysoko- i średniotemperaturowe pozwalają wykorzystywać ciepło odpadowe na potrzeby ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody. Przy tym odbiór ciepła na cele ogrzewania następuje tylko w sezonie grzewczym i to w sposób zmieniający się w zależności od temperatur zewnętrznych. Stąd w części roku energia ta nie będzie wykorzystywana, a dla pozostałego okresu należy przewidzieć uzupełniające źródło ciepła. Decyzja o takim sposobie wykorzystania ciepła odpadowego powinna być każdorazowo przedmiotem analizy dla określenia opłacalności takiego działania. Ciepło odpadowe na poziomie temperatury C często powstaje nie tylko w zakładach przemysłowych, ale i w gospodarstwach domowych (np. zużyta ciepła woda), mogąc stanowić źródło ciepła dla odpowiednio dobranej pompy ciepła. Ponadto znakomitym źródłem ciepła do ogrzewania mieszkań jest ciepło wytwarzane przez eksploatowane urządzenia techniczne, jak: pralki, lodówki, telewizory, sprzęt komputerowy i inne urządzenia powszechnie obecnie stosowane w gospodarstwie domowym. W przypadku wykorzystanie energii odpadowej zużytego powietrza wentylacyjnego należy zauważyć, że: dla nowoczesnych obiektów budowlanych straty ciepła przez przegrody uległy zmniejszeniu, natomiast potrzeby wentylacyjne pozostają bez zmian, udział strat ciepła na wentylację staje się coraz bardziej znaczący (dla tradycyjnego budownictwa mieszkaniowego straty wentylacji stanowią ok % potrzeb cieplnych, dla budynków o wysokiej izolacyjności przegród budowlanych ponad 50%, dla obiektów wielkokubaturowych wskaźnik ten jest jeszcze większy); odzysk ciepła z wywiewanego powietrza wentylacyjnego na cele przygotowania powietrza dolotowego jest wykorzystaniem wewnątrzprocesowym; w obiektach wyposażonych w instalacje klimatyzacyjne (np. w obiektach usługowych) układ taki pozwala na odzyskiwanie chłodu w okresie letnim, zmniejszając zapotrzebowanie energii do napędu klimatyzatorów. W związku z powyższym, proponuje się w Głogowie stosowanie układów rekuperacji ciepła w układach wentylacji wszystkich obiektów wielkokubaturowych, wyposażonych w instalacje klimatyzacyjne (sale gimnastyczne, sportowe, baseny), których modernizacji lub budowy podejmie się miasto. Korzystne jest również promowanie tego rozwiązania w mniejszych obiektach, w tym także mieszkaniowych. Biorąc pod uwagę możliwości wykorzystania energii odpadowej, należy zauważyć, że podmioty gospodarcze, dla których działalność związana z zaopatrzeniem w ciepło stanowi działalność marginalną, nie są zainteresowane jej podejmowaniem. Stąd też głównymi odbiorcami ciepła odpadowego będą podmioty wytwarzające ciepło odpadowe. Przeprowadzona na potrzeby bilansu energetycznego ankietyzacja znaczących podmiotów gospodarczych oraz obiektów użyteczności publicznej wykazała, że odzysk ciepła na terenie miasta Głogów prowadzony jest przez następujące podmioty: SITECH Sp. z o.o. o/głogów centrale wentylacyjne posiadają wymiennik krzyżowy, sprężarki posiadają odzysk ciepła wpięty do centrali wentylacyjnej; Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Głogowie, Ośrodek Studyjno-Magazynowy Zabytków Archeologicznych centrale wentylacyjne (nawiewno-wywiewne) z odzy- Gminy Miejskiej Głogów na lata

128 skiem ciepła typu ECOSTAT (realizowany na wymiennikach ciepła) z przewodem obejściowym; Budynek Ratusza - centrala wentylacyjna z wymiennikiem krzyżowym dla Sali Rajców (odzysk ok. 40%); Sukiennice centrala wentylacyjna nawiewna z wymiennikiem krzyżowym; Blok Koszarowy centrala wentylacyjna z wymiennikiem krzyżowym; KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Huta Miedzi Głogów energia odzyskiwana jest w 2 kotłach odzysknicowych, wykorzystywana na ciepło w parze, c.o. i c.w.u. Łącznie w 2016 r. uzyskano ok TJ energii cieplnej; KGHM Polska Miedź S.A. EC Głogów BGP energia odzyskiwana jest w 2 kotłach odzysknicowych; Zespół Opieki Zdrowotnej przy ul. Kościuszki 15 dla układów klimatyzacji zastosowany jest odzysk ciepła między nawiewem a wywiewem: wymienniki ciepła typu heatpipe (wg danych z 2012 r.). Zadaniem władz samorządowych, w tym organów Gminy, jest tworzenie sprzyjających wzrostowi efektywności energetycznej unormowań prawnych w zakresie aktów prawa lokalnego oraz racjonalne wykorzystanie środków odpowiednich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, traktując jako cel nadrzędny konsekwentną promocję najbardziej efektywnych rozwiązań w tym zakresie, a w tym również zapewnienie odpowiednich standardów, w przypadku nowo wznoszonych na danym obszarze obiektów budowlanych Ocena możliwości wykorzystania odpadów komunalnych jako alternatywnego źródła energii dla miasta Głogów Odpady komunalne powstające na terenie miasta Głogowa unieszkodliwiane są przez GPK-Suez Głogów Sp. z o.o. (dawniej GPK SITA Głogów Sp. z o.o.) na wysypisku odpadów komunalnych w Głogowie-Biechowie. Na wysypisku pracuje kontenerowa elektrownia biogazowa 445 kva przyłączona do linii 20 kv L-812 poprzez stację ST Eksploatacją kontenerowego agregatu prądotwórczego o mocy zainstalowanej 480 kw e, opalanego biogazem odzyskiwanym ze składowiska oraz właścicielem stacji jest firma EcoEnergia Bis s.c. z Sochaczewa. Istniejąca instalacja Spółki: sito mobilne, płyta kompostowa oraz składowisko zostały wpisane do Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego jako obecna Regionalna Instalacja do Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) dla regionu północnego. Przedsiębiorstwo podjęło działania inwestycyjne polegające na budowie Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów wraz z kwaterą składowiska w Głogowie- Biechowie. Inwestycja została wpisana do Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego jako Planowana Regionalna Instalacja do Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) dla regionu północnego. Dzięki nowoczesnej linii technologicznej do sortowania zmieszanych odpadów odpady nie będą już bezpośrednio składowane na składowisku odpadów, lecz będą przetwarzane mechanicznie i biologicznie, a na składowisko skierowany zostanie tylko tzw. balast pozostałość po sortowaniu, pozbawiona frakcji organicznej oraz odpadów surowcowych i niebezpiecznych. 128 Gminy Miejskiej Głogów na lata

129 10.4 Ocena możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w mieście Zgodnie z definicją określoną w art. 1 pkt. 22 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (tekst jednolity Dz. U. 2017, poz ze zm.) odnawialne źródło energii (OZE) jest to źródło energii niekopalne, obejmujące energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów. Racjonalne wykorzystanie energii z OZE jest istotnym elementem zrównoważonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. OZE powinny stanowić istotny udział w ogólnym bilansie energetycznym gmin, powiatów czy województw. Przyczynią się one do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego regionu oraz poprawy zaopatrzenia w energię na terenach o słabo rozwiniętej infrastrukturze energetycznej. Rada Ministrów w dniu 7 grudnia 2010 r. przyjęła dokument pn.: Krajowy plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. Został on opracowany na podstawie schematu przygotowanego przez Komisję Europejską (decyzja Komisji 2009/548/WE z dnia 30 czerwca 2009 r. ustanawiająca schemat krajowych planów działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych na mocy dyrektywy 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady) i stanowi realizację zobowiązania wynikającego z art. 4 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Obowiązek zakupu przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się obrotem energią elektryczną, energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł, reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz.U. 2012, poz ze zm.). 3 rozporządzenia mówi m.in., że ilość wytworzonej energii elektrycznej w OZE sprzedanej przez przedsiębiorstwo energetyczne w danym roku powinna wynieść nie mniej niż: 15,0% - w 2016 r. 16,0% - w 2017 r. 17,0% - w 2018 r. 18,0% - w 2019 r. 19,0% - w 2020 r. 20,0% - w 2021 r. Rozwój projektów związanych z wykorzystaniem OZE napotyka na problemy finansowe. Są to problemy związane z wysokimi nakładami inwestycyjnymi na technologie wykorzystujące OZE przy stosunkowo niskich nakładach eksploatacyjnych. Taki układ kosztów przy obecnym poziomie cen paliw kopalnych jest przyczyną długich okresów zwrotów poniesionych nakładów. Gminy Miejskiej Głogów na lata

130 Analiza potencjału energetycznego energii odnawialnej na obszarze miasta Przyjęty przez Unię pakiet klimatyczno-energetyczny 3x20 stawia znaczne wymagania w stosunku do administracji rządowej krajów UE w zakresie uzyskania rozwiązań korzystnych i możliwych do wdrożenia, szczególnie w dziedzinie pozyskania energii z OZE. Jedną z istotnych kwestii jest określenie realnego potencjału OZE oraz wskazanie w jakich rodzajach dany region kraju będzie mógł realizować zakładane dla naszego Państwa cele. Opłacalność uruchomienia instalacji do pozyskania energii z OZE w dużym stopniu zależy od przyszłego sposobu wykorzystania wyprodukowanej energii oraz od możliwości technicznych pozyskania i przetwarzania energii związanej z zastosowaną technologią, współczynnika sprawności urządzeń czy strat energii na drodze od producenta do konsumenta. Poniżej przedstawiono charakterystykę poszczególnych rodzajów źródeł energii odnawialnej oraz ich potencjalne wielkości energetyczne. Biomasa Biomasa - stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej i leśnej oraz przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji (Dz.U. 2012, poz ze zm.). Do celów energetycznych najczęściej stosowane są następujące postacie biomasy: drewno odpadowe w leśnictwie i przemyśle drzewnym, rośliny energetyczne z upraw celowych (plantacje energetyczne), zieleń miejska, słoma zbożowa, słoma z roślin oleistych lub roślin strączkowych oraz siano, biopaliwa płynne (np. oleje roślinne, rzepakowy biodiesel, bioetanol z gorzelni), biogaz pozyskiwany z instalacji przeróbki gnojowicy, osadów ściekowych i wysypisk. Biomasa, jako źródło energii, przy racjonalnej gospodarce jest odnawialna, gdyż rośliny odrastają. Nie ma również problemu z utylizacją popiołu, gdyż jest on znakomitym nawozem. Biomasa jest paliwem wydajnym, gdyż 2 Mg suchej biomasy są równoważne energetycznie 1 Mg węgla kamiennego. Słoma W celu oszacowania potencjalnych zasobów energii, przyjęto następujące założenia: 640 ha - potencjalna powierzchnia gruntów ornych na obszarze miasta, z których pozyskiwana mogłaby być biomasa; 2 Mg/ha - przeciętny uzysk słomy; 10% - udział słomy przeznaczonej do energetycznego wykorzystania; 14 MJ/kg - wartość opałowa słomy; 80% - sprawność kotła; h roczny czas wykorzystania mocy szczytowej w czasie trwania sezonu grzewczego. Po uwzględnieniu powyższych założeń otrzymamy następujące wyniki: 1,43 TJ/rok potencjalna wielkość rocznej produkcji energii cieplnej; 0,25 MW potencjalna wielkość szczytowej mocy cieplnej w sezonie grzewczym. 130 Gminy Miejskiej Głogów na lata

131 Uprawy energetyczne Uprawy energetyczne - plantacje zakładane w celu wykorzystania pochodzącej z nich biomasy w procesie wytwarzania energii (Dz. U. 2012, poz ze zm.). Plantacja drzewna nie ma dużych wymagań glebowych i może być interesującym sposobem zagospodarowania nadmiarów mało żyznych terenów rolnych lub terenów przeznaczonych do rekultywacji. W celu oszacowania potencjalnych zasobów energii przyjęto następujące założenia: 21 ha - potencjalna powierzchnia, którą można by przeznaczyć pod uprawę roślin energetycznych w mieście (nieużytki); 10 Mg/ha - przeciętny roczny przyrost suchej masy; 3 lata - cykl zbioru z danego terenu; 14 MJ/kg - wartość opałowa; 80% - sprawność przetwarzania energii chemicznej na energię cieplną; h - roczny czas wykorzystania mocy szczytowej w czasie trwania sezonu grzewczego. Po uwzględnieniu powyższych założeń otrzymamy następujące wyniki: 0,78 TJ/rok - potencjalna wielkość rocznej produkcji energii cieplnej; 0,14 MW - potencjalna wielkość szczytowej mocy cieplnej w sezonie grzewczym. Zieleń miejska Interesującym kierunkiem mogłoby być zagospodarowanie energetyczne biomasy pochodzącej z wycinki zieleni miejskiej. W celu oszacowania potencjalnych zasobów energii przyjęto następujące założenia: 50 ha - potencjalna powierzchnia zieleni urządzonej w mieście, z której mogłaby być pozyskiwana biomasa (parki miejskie dane wg Studium); 2 Mg/ha - przeciętny przyrost suchej masy; 8 MJ/kg - wartość opałowa; 80% - sprawność przetwarzania energii chemicznej na energię cieplną; h - roczny czas wykorzystania mocy szczytowej w czasie trwania sezonu grzewczego. Potencjał energetyczny tego rodzaju biomasy w mieście wynosi: 0,64 TJ/rok - potencjalna wielkość rocznej produkcji energii cieplnej; 0,11 MW - potencjalna wielkość szczytowej mocy cieplnej w sezonie grzewczym. Z powyższych szacunkowych obliczeń wynika, że potencjał energetyczny miasta w zakresie wykorzystania biomasy jest niewielki i wynosi łącznie ok.: 2,85 TJ/rok - potencjalna wielkość rocznej produkcji energii cieplnej, 0,5 MW - potencjalna wielkość szczytowej mocy cieplnej w sezonie grzewczym. Biomasa, jako paliwo do celów grzewczych, wykorzystywana jest głównie w budownictwie jednorodzinnym. Na terenie miasta nie zidentyfikowano obiektów wykorzystujących biomasę do celów energetycznych. Gminy Miejskiej Głogów na lata

132 Biogaz Biogaz - gaz pozyskany z biomasy, m.in. z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów (Dz. U. 2012, poz. 1229). Głównymi surowcami podlegającymi fermentacji beztlenowej są: odchody zwierzęce, osady z oczyszczalni ścieków, odpady organiczne. Typowymi końcowymi zastosowaniami biogazu mogą być: spalanie w kotłach grzewczych, spalanie w silnikach agregatów prądotwórczych, podłączenie do sieci gazu ziemnego, zasilanie silników pojazdów trakcyjnych. Gospodarstwa hodowlane oraz oczyszczalnie ścieków produkują duże ilości wysokozanieczyszczonych odpadów. Tradycyjnie odpady te używane są jako nawóz oraz składowane na wysypiskach. Metody te mogą powodować problemy ekologiczne związane z zanieczyszczeniem rzek i wód podziemnych, emisją odorów oraz zagrożenia zdrowia. Jedną z ekologicznie korzystniejszych form utylizacji tych odpadów jest fermentacja beztlenowa. Oczyszczalnia Ścieków w Głogowie zlokalizowana jest przy ul. Krochmalnej 3. Zarządzana jest przez PWiK w Głogowie Sp. z o.o. Biogaz wykorzystywany jest tam do produkcji energii elektrycznej i energii cieplnej wykorzystywanej do wewnętrznych procesów technologicznych. Instalacja została uruchomiona w 2001 r. Ostatnią modernizację przeprowadzono w 2015 r. Przewidywany okres eksploatacji to 15 lat. Obecnie w oczyszczalni zainstalowane są dwa, o jednakowych parametrach, gazogeneratory wraz z większym zbiornikiem na gaz, co pozwala ograniczyć do minimum awaryjne spalanie biogazu w pochodni. Ilość wytworzonego biogazu jest ustabilizowana, więc wydajność instalacji jest stała. Moc cieplna instalacji wynosi 236 kw t, natomiast moc elektryczna 205 kw e. Sprawność wynosi 85%. Gazogeneratory znajdują się w wolnostojących kontenerach dźwiękochłonnych. Zbiornik biogazu wraz z odsiarczalnią ustawiono obok kontenerów. W 2016 r. wytworzono ok. 720 tys. Nm 3 biogazu. Nie przewiduje się zwiększenia ilości biogazu, ponieważ jest on ściśle związany z ilością dopływających ścieków, która utrzymuje się na podobnym poziomie na przestrzeni ostatnich lat. Oczyszczalnia pracuje już na optymalnych parametrach. Biogaz powstaje w wyniku fermentacji metanowej osadów ściekowych. Biogaz opuszczający komory fermentacyjne składa się z 60% metanu, 36% dwutlenku węgla i 1% siarkowodoru. W gazogeneratorach nie jest spalany gaz ziemny. W 2016 r. wyprodukowano ok MWh energii elektrycznej oraz GJ energii cieplnej, która została wykorzystana na potrzeby własne oczyszczalni. W 2017 r. niewielkie nadwyżki energii elektrycznejprzekazywane są do zewnętrznego systemu energetycznego. Instalacja wpięta jest do dwusekcyjnej stacji transformatorowej 20/0,4 kv zlokalizowanej w murowanym parterowym budynku na terenie oczyszczalni. Ponadto w Głogowie na terenie wysypiska odpadów komunalnych GPK-Suez Głogów Sp. z o.o. (dawniej GPK SITA Głogów Sp. z o.o.) zinwentaryzowano instalację biogazową. Ecoenergia Bis s.c. z Sochaczewa eksploatuje kontenerowy agregat prądotwórczy o mocy 132 Gminy Miejskiej Głogów na lata

133 zainstalowanej 480 kw e opalany biogazem odzyskiwanym ze składowiska. Generator agregatu przyłączony jest do linii 20 kv L-812 poprzez stację ST Na obszarze miasta nie występują gospodarstwa zajmujące się produkcją roślinną i zwierzęcą, w związku z czym nie ma możliwości występowania biogazowi rolniczych. Energia wiatru Wykorzystanie energii wiatru do produkcji energii elektrycznej wymaga spełnienia szeregu odpowiednich warunków, z których najważniejsze to stałe występowanie wiatru o określonej prędkości. Elektrownie wiatrowe pracują zazwyczaj przy wietrze wiejącym z prędkością od 5 do 25 m/s, przy czym prędkość od 15 do 20 m/s uznawana jest za optymalną. Zbyt małe prędkości uniemożliwiają wytwarzanie energii elektrycznej o wystarczającej mocy, zbyt duże zaś przekraczające 30 m/s mogą doprowadzić do mechanicznych uszkodzeń elektrowni wiatrowej. Polska nie należy do krajów o szczególnie korzystnych warunkach wiatrowych. Pomiary prędkości wiatru na terenie Polski wykonywane przez IMiGW pozwoliły na dokonanie wstępnego podziału naszego kraju na strefy zróżnicowania pod względem wykorzystania energii wiatru. Oszacowanie zasobów energetycznych wiatru dla województwa dolnośląskiego można opisać na podstawie mapy opracowanej dla całego terytorium kraju przez prof. Halinę Lorenc (rysunek poniżej). Rysunek 10-1 Strefy energetyczne wiatru na obszarze Polski (wg prof. H. Lorenc) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Halina Lorenc, IMGW, 2001 r. Jak wynika z powyższego rysunku miasto Głogów znajduje się w III strefie energetycznej wiatru, tj. w warunkach dość korzystnych. Energia użyteczna wiatru na wysokości 10 m w terenie otwartym wynosi kwh/m², natomiast na wysokości 30 m kwh/m². W chwili obecnej na terenie miasta Głogów nie zinwentaryzowano elektrowni wiatrowych i nie przewiduje się ich instalacji. Gminy Miejskiej Głogów na lata

134 Energetyka wodna Mała energetyka wodna - MEW obejmuje pozyskanie energii z cieków wodnych. Podstawowymi parametrami dla doboru obiektu są spad w [m] i natężenie przepływu w [m 3 /s]. Precyzyjne określenie możliwości i skali wykorzystania cieków wodnych dla obiektów małej energetyki wodnej wymaga przeprowadzenia szczegółowych lokalnych badań, których charakter wykracza poza granice niniejszego opracowania. Miasto Głogów znajduje się w granicach obszaru działania Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu i należy do regionu wodnego Odry. Lewobrzeżne dopływy Odry na terenie miasta to: Rudna (Czarna), do której wpadają Świniucha i Borownica oraz małe cieki - Rzychowska Struga, Młynówka, Dobrzejówka. Na terenie miasta Głogów nie zinwentaryzowano małych elektrowni wodnych oraz nie przewiduje się ich powstania, m.in. ze względu na płaski teren (małe spadki) i położenie na terenie i w bliskim sąsiedztwie obszarów Natura Energetyka geotermalna Zasoby energii geotermalnej w Polsce związane są z wodami podziemnymi występującymi na różnych głębokościach. Wody podziemne po wydobyciu na powierzchnię ziemi mają temperature od 40 70ºC. Z uwagi na stosunkowo niski poziom energetyczny płynów geotermalnych można je wykorzystywać: w ciepłownictwie (do ogrzewania niskotemp., wentylacji, przygotowania c.w.u.); do celów rolniczo-hodowlanych (do ogrzewania upraw pod osłonami oraz pomieszczeń inwentarskich, suszenia płodów rolnych, przygotowania ciepłej wody technologicznej, hodowli ryb w wodzie o podwyższonej temperaturze); w rekreacji (podgrzewanie wody w basenach); przy wyższych temperaturach do produkcji energii elektrycznej. Eksploatacja energii geotermalnej powoduje również problemy ekologiczne, z których najważniejszy związany jest z emisją szkodliwych gazów uwalniających się z płynu. Dotyczy to siarkowodoru (H 2 S), który powinien być pochłonięty w odpowiednich instalacjach, co podnosi koszty produkcji energii. Inne potencjalne zagrożenia powoduje radon (produkt rozpadu radioaktywnego uranu) wydobywający się wraz z parą ze studni geotermalnej. Ograniczenie szkodliwego oddziaływania tego gazu na środowisko stanowi stale nierozwiązany problem techniczny. Wody termalne, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2016, poz. 1131), zaliczane są do kopalin tzw. pospolitych. Złoża kopalin nie stanowiące części składowych nieruchomości gruntowej są własnością Skarbu Państwa. Korzystanie ze złóż odbywa się poprzez ustanowienie użytkowania górniczego, w drodze umowy za wynagrodzeniem, pod warunkiem uzyskania koncesji. Koncesję na działalność w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania zasobów wód termalnych wydaje Minister Środowiska. Udzielenie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin powinno być poprzedzone wykonaniem projektu prac geologicznych oraz zagospodarowania złoża, zaopiniowanego przez właściwy organ nadzoru górniczego. Wyniki prac geologicznych wraz z ich interpretacją, przedstawia się w dokumentacji geologicznej, podlegającej zatwierdzeniu przez właściwy organ administracji geologicznej. 134 Gminy Miejskiej Głogów na lata

135 Energię geotermalną podzielić można na: geotermię płytką - zasoby energii pochodzenia geotermicznego, zakumulowane w wodach znajdujących się na niewielkich głębokościach, o temperaturach niskich. Ich bezpośrednie wykorzystanie do celów energetycznych jest niemożliwe (można je eksploatować przy użyciu pomp ciepła). Graniczną temperaturą jest poziom 20 C; geotermię głęboką - energia zawarta w wodach znajdujących się na głębokościach 2-3 km i więcej, w postaci naturalnych zbiorników o temperaturach powyżej 20 C. Wykorzystanie ich polega na wierceniu głębokich otworów (kilkaset do kilku tys. m) w celu pozyskania wód podziemnych o wysokiej temperaturze ( C). Wody te kieruje się do wymiennika ciepła, w którym wykorzystywane są do podgrzewania instalacji grzewczych w mieszkaniach lub wytwarzania prądu elektrycznego. Pompy ciepła Pompa ciepła jest urządzeniem pobierającym ciepło niskotemperaturowe lub odpadowe i transformuje je na wyższy poziom temperaturowy, spełniając rolę temperaturowego transformatora ciepła. Do dolnych źródeł ciepła zalicza się: grunt, wody podziemne i powierzchniowe oraz powietrze, natomiast górne źródło stanowi instalacja grzewcza budynku. Pompy ciepła są korzystnym eksploatacyjnie rozwiązaniem w zakresie ogrzewania budynków, przygotowania c.w.u. oraz w klimatyzacji. Barierą ich zastosowania są wysokie nakłady inwestycyjne. Systemy pracy instalacji grzewczej wykorzystującej pompę ciepła to: układ monowalentny - pompa ciepła jest jedynym generatorem ciepła, pokrywającym w każdej sytuacji 100% zapotrzebowania; układ monoenergetyczny - pracę pompy ciepła w okresach szczytowego zapotrzebowania wspomaga np. grzałka elektryczna, której włączenie następuje poprzez regulator w zależności od temperatury zewnętrznej i obciążenia; system biwalentny - pompa ciepła pracuje jako jedyny generator ciepła, aż do punktu dołączenia drugiego urządzenia grzewczego. Po przekroczeniu punktu dołączenia pompa pracuje wspólnie z drugim urządzeniem grzewczym (np. z kotłem gazowym). Wybierając pompę ciepła jako źródło ogrzewania należy zastosować instalację grzewczą o jak najniższej temperaturze zasilania (ogrzewanie podłogowe lub ścienne - temp. zasilania układu to ok. 35ºC), co wpływa na podniesienie współczynnika efektywności pracy pompy. Zakłada się, że na terenie miasta Głogowa wykorzystanie energii geotermalnej odbywać się będzie za pomocą instalacji płytkich z pompami ciepła i kolektorami gruntowymi poziomymi lub pionowymi. Rośnie coraz większe zainteresowanie wykorzystaniem pomp ciepła do ogrzewania budynków jednorodzinnych oraz wody. Z opracowania zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Głogowa z 2017 r. wynika, że na terenie miasta funkcjonuje jedna pompa ciepła o mocy 450 kw, wykorzystująca ciepło z wodociągów. Ponadto, wg informacji przekazanych przez Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia w Głogowie, w chwili obecnej prowadzone są na jej terenie działania termomodernizacyjne związane m.in. z wymianą źródła ciepła. Planowana jest zabudowa 2 gazowych pomp ciepła (o mocy 2x25,2-42 kw) wspomaganych 2 kotłami kondensacyjnymi (o mocy 2x34,4 kw). Termin realizacji inwestycji przewidziano na koniec grudnia 2017 r. Gminy Miejskiej Głogów na lata

136 Energia słoneczna Do Ziemi dociera promieniowanie słoneczne zbliżone widmowo do promieniowania ciała doskonale czarnego o temperaturze ok K. Przed wejściem do atmosfery moc promieniowania jest równa W/m² powierzchni prostopadłej do promieniowania słonecznego. Część tej energii jest odbijana i pochłaniana przez atmosferę. Do powierzchni Ziemi w słoneczny dzień dociera około W/m 2. Ilość energii słonecznej docierającej do danego miejsca zależy od szerokości geograficznej oraz od czynników pogodowych. Średnie nasłonecznienie obszaru Polski wynosi rocznie ~1 000 kwh/m 2 na poziomą powierzchnię, co odpowiada wartości opałowej ok. 120 kg paliwa umownego. Wykorzystanie bezpośrednie energii słonecznej może odbywać się na drodze konwersji fotowoltaicznej lub fototermicznej. Zaletą wykorzystania tej energii jest brak szkodliwego oddziaływania na środowisko. Natomiast warunkiem ograniczającym dostępność stosowania instalacji solarnych są wysokie nakłady inwestycyjne związane z zainstalowaniem stosownych urządzeń. Miasto Głogów położone jest w rejonie, w którym nasłonecznienie jest umiarkowane. Rysunek 10-2 Nasłonecznienie w Polsce Źródło: Opracowanie własne Kolektory słoneczne Kolektory słoneczne wykorzystują za pomocą konwersji fototermicznej energię promieniowania słonecznego do bezpośredniej produkcji ciepła w sposób: pasywny (bierny) - konwersja energii promieniowania słonecznego w ciepło zachodzi w sposób naturalny w istniejących lub specjalnie zaprojektowanych elementach struktury budynków pełniących rolę absorberów; aktywny (czynny) - do instalacji dostarcza się dodatkową energię z zewnątrz do napędu pompy lub wentylatora przetłaczających czynnik roboczy (wodę lub powietrze) przez kolektor słoneczny. Funkcjonowanie kolektora związane jest z podgrzewaniem przepływającego przez absorber czynnika roboczego, który przenosi i oddaje ciepło w części odbiorczej instalacji grzewczej. 136 Gminy Miejskiej Głogów na lata