PL B BUP 03/17. STOJEK MAREK BIURO TECHNICZNE MTTR ENERGY, Poznań, PL. MAREK STOJEK, Poznań, PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) Int.Cl. A62C 3/00 ( ) A62C 3/06 ( ) A62C 99/00 ( ) (54) Sposób i urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 03/17 (73) Uprawniony z patentu: STOJEK MAREK BIURO TECHNICZNE MTTR ENERGY, Poznań, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 01/18 (72) Twórca(y) wynalazku: MAREK STOJEK, Poznań, PL PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Wynalazek dotyczy sposobu oraz urządzenia do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania zwłaszcza do zastosowań przemysłowych. W normalnym trybie pracy (brak pożaru) lokalizująca instalacja wentylacji wywiewnej ma za zadanie uchwycenie powietrza o możliwie największym stężeniu zanieczyszczeń, jak najbliższej miejsca emisji zanieczyszczeń, przetransportowanie zanieczyszczonego powietrza do urządzeń oczyszczających lub usuniecie tego powietrza w miejsce, w którym nie będzie ono ujemnie oddziaływało na ludzi i otoczenie. Dobrze zaprojektowana i wykonana lokalizująca instalacja wentylacji wywiewnej, nazywana również odciągami miejscowymi powinna zapewniać w normalnym trybie pracy (brak pożaru) utworzenie w przestrzeni emisji zanieczyszczeń takiego pola prędkości ruchu powietrza, aby została wychwycona cała masa emitowanych zanieczyszczeń. W przypadku wykrycia pożaru i pojawienia się dymów i gazów pożarowych (awaryjny tryb pracy) następuje automatyczne przesterowanie elementów lokalizującej instalacji wentylacji wywiewnej w tryb pracy pożarowej. W celu zapewnienia tłumienia wykrytego pożaru następuje zainicjowanie ukierunkowanego rozpylania dowolnego środka gaśniczego w stronę źródła pożaru i prowadzenie kontrolowanego i regulowanego procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury przez dowolne oddziaływanie dowolnym środkiem gaśniczym na strumień dymów i gazów pożarowych usuwanych przewodami wentylacyjnymi lub/i proces ich mieszania z powietrzem uzupełniającym. Proces tłumienie pożaru w miejscu jego powstania oraz kontrolowany proces oddymiania, obniżania temperatury i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych będzie powodował zmniejszenie gęstości strumienia promieniowania cieplnego, zmniejszenie ilości i temperatury dymów i gazów pożarowych w pomieszczeniu, zmniejszenie lotności i szybkości rozprzestrzeniania się toksycznych produktów spalania. Dodatkowe zalety to: szybki czas reakcji, zmniejszenie wydajności instalacji wentylacji oddymiającej w obiekcie budowlanym, wydłużenie czasu ewakuacji, polepszenie warunków prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej, ograniczenie mocy konwekcyjnej pożaru, opóźnienie czasu powstania rozgorzenia (flashover), dwufunkcyjne wykorzystanie instalacji wentylacji lokalizującej oraz ochrona przed zniszczeniem wyposażenia technicznego i elementów budynku. Stan techniki umożliwia stwierdzenie, że największym zagrożeniem w budynkach dla ludzi oraz wyposażenia jest szybkość rozprzestrzeniania się dymu oraz toksycznych produkty spalania. Zgodnie z obowiązującymi przepisami techniczno-budowlanymi instalacja wentylacji oddymiającej w obiekcie budowlanym powinna usuwać dym z intensywnością zapewniającą, że w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejściach i drogach ewakuacyjnych nie wystąpi zadymienie lub temperatura uniemożliwiająca bezpieczną ewakuację. Instalacja wentylacji oddymiającej powinna być tak zbudowana, aby mieć stały dopływ powietrza zewnętrznego (tj. powietrze kompensacyjne), które uzupełnia braki tego powietrza w wyniku jego wypływu wraz z dymem. Zagadnienia dotyczące samoczynnego wykrywania pożaru oraz inicjowania technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego są szczególnie istotne zarówno w obiektach przemysłowych, obiektach mieszkalnych, obiektach użyteczności publicznej jak i pozostałych obiektach budowlanych. Znane są ze stanu techniki różne sposoby tłumienia pożarów oraz oddymiania. Znana jest z amerykańskiego opisu patentowego US 3,463,233 metoda gaszenia pożarów tłuszczów i olejów. Znany jest również z opisu patentowego US 6,173,791 B1 z roku 2001 system gaśniczy wykorzystujący mgłę wodną. Opis patentowy z roku 2010 o symbolu US 7,789,165 B1 ujawnia przemysłowy system ochrony przeciwpożarowej pożarów olejów do smażenia. Znany jest także z europejskiego opisu patentowego nr EP A1 lokalny system gaśniczy. Rozwiązanie techniczne firmy Plymovent Group BV ( dotyczy lokalizującej instalacji wentylacji wywiewnej wyposażonej w system odcięcia dopływu powietrza do urządzenia oczyszczającego powietrze w przypadku wykrycia pożaru. Tradycyjne rozwiązania w zakresie stałych samoczynnych urządzeń i instalacji oddymiających oraz stałych samoczynnych urządzeń i instalacji gaśniczych wodnych wymagają kosztownych nakładów inwestycyjnych i eksploatacyjnych. Klasyczne rozwiązania, ze względu na specyfikę aktualnie stosowanych procesów produkcyjnych i technologicznych nie zawsze zapewniają odpowiedni czas reakcji oraz adekwatne środki techniczne do ograniczenia rozprzestrzeniania się zagrożenia pożarowego. Zadaniem wynalazku jest połączenie funkcjonalnie i technicznie sposobu tłumienia pożaru w miejscu jego powstania oraz sposobu prowadzenia kontrolowanego i regulowanego procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury strumienia dymów i gazów pożarowych przez oddziaływanie dowolnym środkiem gaśniczym. Zadaniem wynalazku jest również polepszenie efektywności

3 PL B1 3 bezpośredniego i pośredniego oddziaływania rozpylonego dowolnego środka gaśniczego na źródło pożaru, płomień lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych oraz zapewnienie możliwości szybkiego dostosowania procesów tłumienia pożaru, procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w sposób adekwatny do zmieniających się warunków pożarowych. Kolejnym zadaniem wynalazku jest możliwość optymalnego wykorzystania istniejących w obiekcie dowolnych instalacji wentylacji, zwłaszcza lokalizujących instalacji wentylacji przemysłowej przez zapewnienie ich dwufunkcyjności. Zgodnie z wynalazkiem sposób samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania zwłaszcza do zastosowań przemysłowych wykorzystuje procesy wymiany ciepła i wilgoci oraz reakcji fizyko- -chemicznych podczas bezpośredniego kontaktu źródła pożaru, płomienia oraz dymów i gazów pożarowych ze środkiem gaśniczym i charakteryzuje się tym, że po wykryciu pożaru zostaje zainicjowany proces samoczynnego tłumienia pożaru przez ukierunkowane uwolnienie dowolnego środka gaśniczego w stronę źródła pożaru i prowadzenie kontrolowanego procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury przez dowolne oddziaływanie dowolnym środkiem gaśniczym na strumień dymów i gazów pożarowych usuwanych przewodami wentylacyjnymi lub/i proces ich mieszania z powietrzem uzupełniającym. Korzystne jest, gdy oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego na źródło pożaru, płomień lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych następuje w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni, zwłaszcza wewnątrz lub/i na zewnątrz urządzeń, instalacji lub/i procesów technologicznych. Korzystne jest, gdy oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego na źródło pożaru lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych następuje co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. Korzystne jest, gdy oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego na strumień powietrza kompensacyjnego lub/i strumień powietrza uzupełniającego następuje w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni lub/i co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. Korzystne jest, gdy zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej przez dowolne warianty stosunków strumienia masowego powietrza kompensacyjnego, stosunku strumienia masowego dowolnego środka gaśniczego uwalnianego w kierunku źródła pożaru, stosunku strumienia masowego dowolnego środka gaśniczego uwalnianego w przewodach wentylacyjnych lub/i poza przewodami wentylacyjnymi oraz stosunku strumienia masy powietrza uzupełniającego. Korzystne jest również, gdy zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej przez dowolne warianty uwalniania w kierunku źródła pożaru, płomienia lub/i strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych dowolnej ilości i o dowolnej temperaturze dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody lub/i mieszaniny wody i innych substancji, par, gazów lub/i innych substancji. Korzystne jest również, gdy zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym ciśnieniem lub/i co najmniej dowolnym strumieniem dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody rozpylanej przez co najmniej jedną stałą lub/i ruchomą dyszę rozpylającą lub/i przez co najmniej jeden zespół dysz rozpylających umieszczonych wewnątrz lub/i na zewnątrz przewodów wentylacyjnych. Korzystne jest również, gdy zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym stopniem nawilżenia lub/i wymieszania lub/i oczyszczenia strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych za pomocą co najmniej jednego dowolnie poruszającego się dowolnego urządzenia mieszającego o dowolnym kształcie, zwłaszcza umieszczonego w przewodach wentylacyjnych i wyposażonego w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub/i co najmniej jeden zespół dysz rozpylających. Korzystne jest również, gdy zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym ciśnieniem lub/i dowolną prędkością lub/i dowolnym kierunkiem dowolnego strumienia dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody lub/i mieszaniny wody i innych środków powodujących wywołanie dowolnego ruchu lub/i dowolnego kierunku ruchu lub/i dowolnej prędkości ruchu dowolnego urządzenia mieszającego o dowolnym kształcie, zwłaszcza wyposażonego w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub/i co najmniej jeden zespół dysz rozpylających. Korzystne jest również, gdy obniżanie temperatury lub/i oczyszczanie strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w dowolnej operacji dowolnym środkiem gaśniczym prowadzi się co najmniej w dowolnym wariancie rozpylania tego środka gaśniczego lub/i w wariancie barbotażowym lub/i w wariancie zwilżania dowolnych elementów ruchomych lub/i stałych umieszczonych w przewodach wentylacyjnych lub/i na zewnątrz przewodów wenty-

4 4 PL B1 lacyjnych lub/i przez dowolną konfigurację tych wariantów. Korzystne jest również, gdy obniżanie temperatury źródła pożaru, płomienia lub/i oczyszczanie, obniżanie temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w dowolnej operacji z dowolnie rozpylonym środkiem gaśniczym prowadzi się w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. Korzystne jest również, gdy zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym ciśnieniem lub/i dowolną prędkością lub/i dowolną temperaturą lub/i dowolnym kierunkiem przepływu dowolnego strumienia powietrza kompensacyjnego lub/i dowolnego strumienia powietrza uzupełniającego. Korzystne jest również, gdy obniżanie temperatury źródła pożaru, płomienia lub/i oczyszczanie, obniżanie temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w operacji wymiany ciepła i wilgoci z dowolnie doprowadzonym strumieniem powietrza kompensacyjnego lub/i strumienia powietrza uzupełniającego prowadzi się w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. Urządzenie do rozwiązania postawionego zadania składa się z wentylatora wywiewnego połączonego przewodami wentylacyjnymi z filtrem powietrza i z okapem wywiewnym i charakteryzuje się tym, że posiada co najmniej jedną instalację samoczynnego wykrywania pożaru połączoną z co najmniej jedną instalacją tłumienia pożaru zwłaszcza zasilaną wodą rozpylaną w co najmniej jednej dyszy rozpylającej oraz połączoną z co najmniej jedną instalacją wentylacji oddymiającej składającą się z co najmniej jednego wentylatora wywiewnego od strony ssawnej przewodami wentylacyjnymi przyłączonego do co najmniej jednej komory zraszania z urządzeniem chłodząco-oczyszczającym i do co najmniej jednej czerpni z przepustnicą powietrza uzupełniającego w celu prowadzenia kontrolowanego procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania składa się z dowolnej wielkości, dowolnej ilości i dowolnych wariantów połączenia co najmniej jednej instalacji samoczynnego wykrywania pożaru lub/i co najmniej jednej instalacji tłumienia pożaru lub/i co najmniej jednej instalacji wentylacji oddymiającej. Korzystne jest również, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia samoczynne wykrywanie pożaru przez detektory lub przez ręczne ostrzegacze a następnie alarmowanie urządzeniami i uruchamianie przez układ nadzorujący co najmniej jednej instalacji tłumienia pożaru lub /i co najmniej jednej instalacji wentylacji oddymiającej, a ponadto umożliwia kontrolę i regulację parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych przez pomiar tych parametrów miernikiem. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody na źródło pożaru, płomień lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni, zwłaszcza wewnątrz lub/i na zewnątrz urządzeń, instalacji lub/i procesów technologicznych. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody na źródło pożaru, płomień lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. Korzystne jest także, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia dowolne oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody na strumień powietrza kompensacyjnego lub/i strumień powietrza uzupełniającego w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni lub/i co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania ma co najmniej jedno dowolnie poruszające się urządzenie mieszające o dowolnym kształcie a zwłaszcza wyposażone w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub co najmniej jeden zespół dysz rozpylających. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie co najmniej procesu obniżania temperatury lub/i co najmniej procesu oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w dowolnej operacji z dowolnym środkiem gaśniczym, zwłaszcza z rozpylonym strumieniem wody przez co najmniej jedną stałą lub/i ruchomą dyszę rozpylającą lub/i co najmniej jeden zespół dysz rozpylających w komorze zraszania w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. Korzystne jest też, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie procesu obniżania temperatury lub/i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych przez dowolne warianty wprowadzenia do

5 PL B1 5 usuwanych dymów i gazów pożarowych dowolnej ilości i o dowolnej temperaturze dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody lub/i mieszaniny wody i innych substancji, par, gazów lub tylko innych substancji. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie procesu obniżania temperatury lub/i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych przez dowolne warianty wprowadzenia do usuwanych dymów i gazów pożarowych dowolnej ilości i o dowolnej temperaturze uzdatnionego lub nieuzdatnionego powietrza kompensacyjnego lub/i uzdatnionego lub nieuzdatnionego powietrza uzupełniającego. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie procesu obniżania temperatury lub/i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w operacji wymiany ciepła i wilgoci z uzdatnionym lub nieuzdatnionym strumieniem powietrza kompensacyjnego lub/i uzdatnionym lub nieuzdatnionym strumieniem powietrza uzupełniającego w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. Korzystne jest, gdy co najmniej jeden dowolny okap wywiewny do usuwania dymów i gazów pożarowych jest w dowolnym wariancie zintegrowany z urządzeniem lub/i jest w dowolnym wariancie odłączalny. Korzystne jest również, gdy co najmniej jeden dowolny otwór wywiewny z klapą do usuwania dymów i gazów pożarowych jest w dowolnym wariancie zintegrowany z urządzeniem lub/i jest w dowolnym wariancie odłączalny. Korzystne jest, gdy co najmniej jedna dowolna czerpnia z przepustnicą do pobierania powietrza uzupełniającego jest w dowolnym wariancie zintegrowana z urządzeniem lub/i jest w dowolnym wariancie odłączalna. Korzystne jest, gdy co najmniej jedna dowolna część urządzenia mieszającego lub/i co najmniej jedna dowolna dysza rozpylająca lub/i zespół dysz rozpylających są w dowolnym wariancie zintegrowane z urządzeniem lub/i są w dowolnym wariancie odłączalne. Korzystne jest, gdy co najmniej jedno zasilanie dowolnym środkiem gaśniczym, zwłaszcza wodą lub/i mieszaniną wody lub/i innych substancji, co najmniej jeden przewód wyposażony w co najmniej jeden zawór i co najmniej jedną dowolną dyszę rozpylającą są w dowolnym wariancie zintegrowane z urządzeniem lub/i są w dowolnym wariancie odłączalne. Korzystne jest, gdy urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania w innych wariantach realizacji ma co najmniej jedną dowolnie poruszającą się obudowę komory zraszania o dowolnym kształcie lub/i ma dowolnie poruszające się co najmniej jedno dowolne urządzenie mieszające o dowolnym kształcie lub/i ma co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub/i ma co najmniej jeden zespół dysz rozpylających. W dalszej części wynalazek zostanie bliżej objaśniony na podstawie korzystnych przykładów wykonania uwidocznionych na rysunkach, na których: fig. 1 przedstawia ideowy schemat urządzenia stosownie do wynalazku w pierwszym przykładzie realizacji w trybie pracy normalnej (brak pożaru). fig. 2 przedstawia ideowy schemat urządzenia stosownie do wynalazku w pierwszym przykładzie realizacji w trybie pracy awaryjnej (pożar). fig. 3 przedstawia ideowy schemat urządzenia stosownie do wynalazku w drugim przykładzie realizacji w trybie pracy awaryjnej (pożar). Fig. 1 przedstawia schemat urządzenia do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania w pierwszym przykładzie realizacji w trybie pracy normalnej (brak pożaru). W normalnym trybie pracy (brak pożaru) lokalizująca instalacja wentylacji wywiewnej ma za zadanie uchwycenie za pomocą okapu (9) powietrza o możliwie największym stężeniu zanieczyszczeń (8.2), jak najbliższej miejsca emisji zanieczyszczeń, przetransportowanie przewodami wentylacyjnymi (10) zanieczyszczonego powietrza do urządzeń oczyszczających (13) i usuniecie tego powietrza za pomocą wentylatora (14) w miejsce, w którym nie będzie ono ujemnie oddziaływało na ludzi i otoczenie. Dobrze zaprojektowana i wykonana lokalizująca instalacja wentylacji wywiewnej (np. odciągi miejscowe) powinna zapewniać w normalnym trybie pracy (brak pożaru) utworzenie w przestrzeni emisji zanieczyszczeń takiego pola prędkości ruchu powietrza (8.1, 8.2), aby została wychwycona cała masa emitowanych zanieczyszczeń. W przypadku, prowadzenia procesów technologicznych z emisją ciepła (np. spawanie metali, ciecie metali itp.) prewencyjnie mogą zostać uruchomione w celu obniżania temperatury lub/i oczyszczania usuwanego powietrza (8.3) umieszczenie w komorze zraszania (12) dysze rozpylające (5) lub /i urządzenie mieszające (6) o dowolnym kształcie a zwłaszcza wyposażone w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub co najmniej jeden zespół dysz rozpylających (5). Fig. 2 przedstawia schemat urządzenia do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania w pierwszym przykładzie realizacji w trybie pracy awaryjnej (pożar). Według fig. 2 w pierwszym przy-

6 6 PL B1 kładzie realizacji urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania składa się z co najmniej jednej instalacji samoczynnego wykrywania pożaru i co najmniej jednej instalacji tłumienia pożaru i co najmniej jednej instalacji wentylacji oddymiającej. Instalacja samoczynnego wykrywania pożaru składa się z co najmniej jednego panelu nadzorującego (16), który przewodami (21) jest połączony z detektorami pożaru (20), ręcznymi ostrzegaczami o pożarze (17), modułami kontrolnymi (19), urządzeniami dźwiękowego i wizualnego alarmowania (18) oraz umożliwia pomiar miernikiem (20.1) parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.6) i ich kontrolę. Dodatkowo instalacja samoczynnego wykrywania pożaru, po wykryciu pożaru inicjuje zadziałanie co najmniej jednej instalacji tłumienia pożaru i co najmniej jednej instalacji wentylacji oddymiającej oraz unieruchomienie przez panel (15) i przewody (22) procesów technologicznych objętych pożarem (23). Instalacja samoczynnego tłumienia pożaru może być zasilana dowolnym środkiem gaśniczym. Korzystne jest, gdy instalacja samoczynnego tłumienia pożaru jest zasilana wodą i składa się z co najmniej jednej pompy tłocznej (1), która jest połączona przewodami wodnymi (3) z co najmniej jedną stacją kontrolno-alarmową (2), z zaworami (4) oraz z co najmniej jedną stałą lub/i ruchomą dyszą rozpylającą lub/i co najmniej jednym zespołem dysz rozpylających (5). Istotne jest, aby umieszczone w pobliżu procesów technologicznych dysze rozpylające (5) posiadały odpowiednie parametry techniczne i zostały odpowiednio ukierunkowane z uwzględnieniem przewidywanych zagrożeń oraz wszystkich przewidywanych parametrów powietrza kompensacyjnego (8.1). W celu dodatkowego obniżania temperatury lub/i oczyszczania usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) w komorze zraszania (12) korzystne jest umieszczenie co najmniej jednej dyszy rozpylającej (5) lub /i co najmniej jednego urządzenia mieszającego (6) o dowolnym kształcie, a zwłaszcza wyposażonego w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub co najmniej jeden zespół dysz rozpylających (5). Samoczynna instalacja wentylacji oddymiającej w pierwszym przykładzie realizacji wykorzystuje do odprowadzania dymów i gazów pożarowych (8.4) lokalizującą instalację wentylacji wywiewnej dostosowaną do specyfiki procesów technologicznych. Do celów odprowadzania dymów i gazów pożarowych samoczynna instalacja wentylacji oddymiającej może wykorzystywać dowolną instalację wentylacji zamontowaną w obiekcie budowlanym, w tym instalację nawiewną i wywiewną wentylacji ogólnej. Samoczynna instalacja wentylacji oddymiającej składa się z co najmniej jednego wentylatora wywiewnego (14), który od strony ssawnej połączony jest przewodami wentylacyjnymi (10), z filtrem powietrza (13), z przepustnicami (11.3, 11.4), z co najmniej jedną komorą zraszania (12) wyposażoną w odwodnienie (7) i odkraplacz (12.1), z co najmniej jedną czerpnią z przepustnicą (11.2) powietrza uzupełniającego (8.5), z co najmniej jednym otworem wywiewnym z klapą (11.1) dymów (8.4) oraz z co najmniej jednym okapem (9) do prowadzenia regulowanego procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.6). W przypadku wykrycia pożaru (23) i pojawienia się dymów i gazów pożarowych (8.4) (awaryjny tryb pracy) zostanie zainicjowany proces tłumienia pożaru przez ukierunkowane rozpylanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody w stronę źródła pożaru (23) dyszami rozpylającymi (5), proces usuwania dymów (8.4) przez okap (9) dzięki przesterowaniu przepustnic i klap (11.2, 11.3, 11.4), a następnie również proces obniżania temperatury i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) przez dowolny wariant dodawania środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylania wody w komorze zraszania (12) lub/i proces mieszania z powietrzem uzupełniającym (8.5). Fig. 3 przedstawia schemat urządzenia do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania w drugim przykładzie realizacji w trybie pracy awaryjnej (pożar). W odróżnieniu od urządzenia do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania w pierwszym przykładzie realizacji w trybie pracy awaryjnej (pożar) urządzenia w drugim przykładzie realizacji przedstawia rozwiązanie co najmniej dwustrefowe. Dodatkowo urządzenia w drugim przykładzie realizacji umożliwia oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody na strumień dymów i gazów pożarowych (8.4) usuwany z górnej części obiektu budowlanego przez otwór wywiewny z klapą (11.1) oraz oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego na dowolny strumień powietrza uzupełniającego (8.5) zasysany przez czerpnię z przepustnicą (11.2). Korzystne jest, gdy komora zraszania (12) jest umieszczona za ostatnim okapem (9) lub/i otworem wywiewnym (11.1) i jest wyposażona w ruchomy lub nieruchomy pakiet chłodząco-oczyszczający (12.2) co najmniej spłukiwany w dowolny sposób dowolnym środkiem gaśniczym lub wodą za pomocą dysz (5). Najważniejsze zalety sposobu i urządzenia do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania na tle dotychczasowych rozwiązań to: połączenie funkcjonalnie i technicznie sposobu tłumienia pożaru w miejscu jego powstania oraz sposobu prowadzenia kontrolowanego i regulowanego procesu

7 PL B1 7 oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury strumienia dymów i gazów pożarowych przez oddziaływanie dowolnym środkiem gaśniczym, polepszenie warunków ewakuacji i działań ratowniczo- -gaśniczych, polepszenie efektywność inwestycyjnej przez zapewnienie instalacji wentylacji ogólnej i przemysłowej dwufunkcyjności, ograniczenie strat materialnych powstałych na skutek pożaru itp. Wynalazek ma możliwość zastosowań w szerokim zakresie jako techniczny środek zabezpieczenia przeciwpożarowego w obiektach budowlanych. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania zwłaszcza do zastosowań przemysłowych wykorzystuje procesy wymiany ciepła i wilgoci oraz reakcji fizyko-chemicznych podczas bezpośredniego kontaktu źródła pożaru, płomienia oraz dymów i gazów pożarowych ze środkiem gaśniczym, znamienny tym, że po wykryciu pożaru zostaje zainicjowany proces samoczynnego tłumienia pożaru przez ukierunkowane uwolnienie dowolnego środka gaśniczego w stronę źródła pożaru i prowadzenie kontrolowanego procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury przez dowolne oddziaływanie dowolnym środkiem gaśniczym na strumień dymów i gazów pożarowych usuwanych przewodami wentylacyjnymi lub/i proces ich mieszania z powietrzem uzupełniającym. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego na źródło pożaru, płomień lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych następuje w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni, zwłaszcza wewnątrz lub/i na zewnątrz urządzeń, instalacji lub/i procesów technologicznych. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego na źródło pożaru lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych następuje co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego na strumień powietrza kompensacyjnego lub/i strumień powietrza uzupełniającego następuje w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni lub/i co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej przez dowolne warianty stosunków strumienia masowego powietrza kompensacyjnego, stosunku strumienia masowego dowolnego środka gaśniczego uwalnianego w kierunku źródła pożaru, stosunku strumienia masowego dowolnego środka gaśniczego uwalnianego w przewodach wentylacyjnych lub/i poza przewodami wentylacyjnymi oraz stosunku strumienia masy powietrza uzupełniającego. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej przez dowolne warianty uwalniania w kierunku źródła pożaru, płomienia lub/i strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych dowolnej ilości i o dowolnej temperaturze dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody lub/i mieszaniny wody i innych substancji, par, gazów lub/i innych substancji. 7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym ciśnieniem lub/i co najmniej dowolnym strumieniem dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody rozpylanej przez co najmniej jedną stałą lub/i ruchomą dyszę rozpylającą lub/i przez co najmniej jeden zespół dysz rozpylających umieszczonych wewnątrz lub/i na zewnątrz przewodów wentylacyjnych. 8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym stopniem nawilżenia lub/i wymieszania lub/i oczyszczenia strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych za pomocą co najmniej jednego dowolnie poruszającego się dowolnego urządzenia mieszającego o dowolnym kształcie, zwłaszcza umieszczonego w przewodach

8 8 PL B1 wentylacyjnych i wyposażonego w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub/i co najmniej jeden zespół dysz rozpylających. 9. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym ciśnieniem lub/i dowolną prędkością lub/i dowolnym kierunkiem dowolnego strumienia dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody lub/i mieszaniny wody i innych środków powodujących wywołanie dowolnego ruchu lub/i dowolnego kierunku ruchu lub/i dowolnej prędkości ruchu dowolnego urządzenia mieszającego o dowolnym kształcie, zwłaszcza wyposażonego w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub/i co najmniej jeden zespół dysz rozpylających. 10. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że obniżanie temperatury lub/i oczyszczanie strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w dowolnej operacji dowolnym środkiem gaśniczym prowadzi się co najmniej w dowolnym wariancie rozpylania tego środka gaśniczego lub/i w wariancie barbotażowym lub/i w wariancie zwilżania dowolnych elementów ruchomych lub/i stałych umieszczonych w przewodach wentylacyjnych lub/i na zewnątrz przewodów wentylacyjnych lub/i przez dowolną konfigurację tych wariantów. 11. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że obniżanie temperatury źródła pożaru, płomienia lub/i oczyszczanie, obniżanie temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w dowolnej operacji z dowolnie rozpylonym środkiem gaśniczym prowadzi się w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. 12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zdolność uzyskania przewidywanych parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych reguluje się co najmniej dowolnym ciśnieniem lub/i dowolną prędkością lub/i dowolną temperaturą lub/i dowolnym kierunkiem przepływu dowolnego strumienia powietrza kompensacyjnego lub/i dowolnego strumienia powietrza uzupełniającego. 13. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że obniżanie temperatury źródła pożaru, płomienia lub/i oczyszczanie, obniżanie temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych w operacji wymiany ciepła i wilgoci z dowolnie doprowadzonym strumieniem powietrza kompensacyjnego lub/i strumienia powietrza uzupełniającego prowadzi się w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. 14. Urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania składa się z wentylatora wywiewnego połączonego przewodami wentylacyjnymi z filtrem powietrza i z okapem wywiewnym, znamienne tym, że posiada co najmniej jedną instalację samoczynnego wykrywania pożaru połączoną z co najmniej jedną instalacją tłumienia pożaru zwłaszcza zasilaną wodą rozpylaną w co najmniej jednej dyszy rozpylającej (5) oraz połączoną z co najmniej jedną instalacją wentylacji oddymiającej składającą się z co najmniej jednego wentylatora wywiewnego (14) od strony ssawnej przewodami wentylacyjnymi (10) przyłączonego do co najmniej jednej komory zraszania (12) z urządzeniem chłodząco-oczyszczającym (12.2) i do co najmniej jednej czerpni z przepustnicą (11.2) powietrza uzupełniającego (8.5) w celu prowadzenia kontrolowanego procesu oddymiania, oczyszczania i obniżania temperatury strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.6). 15. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania składa się z dowolnej wielkości, dowolnej ilości i dowolnych wariantów połączenia co najmniej jednej instalacji samoczynnego wykrywania pożaru lub/i co najmniej jednej instalacji tłumienia pożaru lub/i co najmniej jednej instalacji wentylacji oddymiającej. 16. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia samoczynne wykrywanie pożaru (23) przez detektory (20) lub przez ręczne ostrzegacze (17) a następnie alarmowanie urządzeniami (18) i uruchamianie przez układ nadzorujący (16) co najmniej jednej instalacji tłumienia pożaru lub /i co najmniej jednej instalacji wentylacji oddymiającej, a ponadto umożliwia kontrolę i regulację parametrów strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.6) przez pomiar tych parametrów miernikiem (20.1).

9 PL B Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody na źródło pożaru (23), płomień lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni, zwłaszcza wewnątrz lub/i na zewnątrz urządzeń, instalacji lub/i procesów technologicznych. 18. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody na źródło pożaru (23), płomień lub/i strumień usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. 19. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia dowolne oddziaływanie dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza rozpylanej wody na strumień powietrza kompensacyjnego (8.1) lub/i strumień powietrza uzupełniającego (8.5) w co najmniej jednym miejscu, w co najmniej jednej strefie lub/i w co najmniej jednej przestrzeni lub/i co najmniej jednostopniowo na zewnątrz lub/i wewnątrz przewodów wentylacyjnych. 20. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania ma co najmniej jedno dowolnie poruszające się urządzenie mieszające (6) o dowolnym kształcie a zwłaszcza wyposażone w co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub co najmniej jeden zespół dysz rozpylających (5). 21. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie co najmniej procesu obniżania temperatury lub/i co najmniej procesu oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) w dowolnej operacji z dowolnym środkiem gaśniczym, zwłaszcza z rozpylonym strumieniem wody przez co najmniej jedną stałą lub/i ruchomą dyszę rozpylającą lub/i co najmniej jeden zespół dysz rozpylających (5) w komorze zraszania (12) w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. 22. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie procesu obniżania temperatury lub/i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) przez dowolne warianty wprowadzenia do usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) dowolnej ilości i o dowolnej temperaturze dowolnego środka gaśniczego, zwłaszcza wody lub/i mieszaniny wody i innych substancji, par, gazów lub tylko innych substancji. 23. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie procesu obniżania temperatury lub/i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) przez dowolne warianty wprowadzenia do usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) dowolnej ilości i o dowolnej temperaturze uzdatnionego lub nieuzdatnionego powietrza kompensacyjnego (8.1) lub/i uzdatnionego lub nieuzdatnionego powietrza uzupełniającego (8.5). 24. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania umożliwia prowadzenie procesu obniżania temperatury lub/i oczyszczania strumienia usuwanych dymów i gazów pożarowych (8.4) w operacji wymiany ciepła i wilgoci z uzdatnionym lub nieuzdatnionym strumieniem powietrza kompensacyjnego (8.1) lub/i uzdatnionym lub nieuzdatnionym strumieniem powietrza uzupełniającego (8.5) w wariancie strumieni współprądowych, w wariancie strumieni przeciwprądowych oraz w wariancie strumieni krzyżujących się pod dowolnym kątem i/lub przez dowolną konfigurację tych wariantów. 25. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że co najmniej jeden dowolny okap wywiewny (9) do usuwania dymów i gazów pożarowych (8.4) jest w dowolnym wariancie zintegrowany z urządzeniem lub/i jest w dowolnym wariancie odłączalny. 26. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że co najmniej jeden dowolny otwór wywiewny z klapą (11.1) do usuwania dymów i gazów pożarowych (8.4) jest w dowolnym wariancie zintegrowany z urządzeniem lub/i jest w dowolnym wariancie odłączalny.

10 10 PL B1 27. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że co najmniej jedna dowolna czerpnia z przepustnicą (11.2) do pobierania powietrza uzupełniającego (8.5) jest w dowolnym wariancie zintegrowana z urządzeniem lub/i jest w dowolnym wariancie odłączalna. 28. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że co najmniej jedna dowolna część urządzenia mieszającego (6) lub/i co najmniej jedna dowolna dysza rozpylająca lub/i zespół dysz rozpylających (5) są w dowolnym wariancie zintegrowane z urządzeniem lub/i są w dowolnym wariancie odłączalne. 29. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że co najmniej jedno zasilanie dowolnym środkiem gaśniczym, zwłaszcza wodą lub/i mieszaniną wody lub/i innych substancji, co najmniej jeden przewód (3) wyposażony w co najmniej jeden zawór (4) i co najmniej jedną dowolną dyszę rozpylającą (5) są w dowolnym wariancie zintegrowane z urządzeniem lub/i są w dowolnym wariancie odłączalne. 30. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że urządzenie do samoczynnego tłumienia pożarów i oddymiania w innych wariantach realizacji ma co najmniej jedną dowolnie poruszającą się obudowę komory zraszania (12) o dowolnym kształcie lub/i ma dowolnie poruszające się co najmniej jedno dowolne urządzenie mieszające (6) o dowolnym kształcie lub/i ma co najmniej jedną dyszę rozpylającą lub/i ma co najmniej jeden zespół dysz rozpylających (5).

11 PL B1 11 Rysunki

12 12 PL B1

13 PL B1 13

14 14 PL B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)