Ochrona praw prywatnych powtórzenie i utrwalenie 1. uzupełnij daty lub wskaŝ wydarzenie związane z procesem rzymskim prywatnym:

Transkrypt

1 Ochrona praw prywatnych powtórzenie i utrwalenie 1. uzupełnij daty lub wskaŝ wydarzenie związane z procesem rzymskim prywatnym: podstawy dla procesu legisakcyjnego określiła ustawa ; w III w.p.n.e. wydano 2 ustawy:, które normowały zasady postępowania przy legis actio 17 r. p.n.e. to wydanie Postępowanie legisakcyjne zostało formalnie usunięte.. Podstawy postępowania formularnego określiła wydana w. Proces formularzy został ostatecznie usunięty w konstytucją cesarzy Źródłem dla postępowania kognicyjnego, będącego początkowo postępowaniem.., były..; cognitio extra ordinem stało się postępowanie zwyczajnym w roku 2. określ znaczenie zasad procesowych zasada ustności.. zasada bezpośredniości zasada kontradyktoryjności. zasada skargowości zasada koncentracji zasada swobodnej oceny dowodów.. zasada związanej.. zasada jawności postępowania 3. określ rodzaj właściwości sądowej (właściwość miejscowa) forum originis / domicili rei forum delicti comissi forum rei sitae. forum contractus forum soluti contractus.. forum właściwe w wyniku prorogatio fori. 4. określ typ legis actio Gai 4.13: postępowanie przez..było ogólne; w tych bowiem sprawach, w których w ustawie nie postanowiono, Ŝe naleŝy prowadzić spór inaczej, prowadzono spór przez zakład; ( ) ten, kto został pokonany, uiszczał sumę zakładu tytułem kary; Gai 4.17a: prowadzono postępowanie przez., jeśli ustawa nakazywała co do jakiejś sprawy, Ŝeby spór był prowadzony w taki sposób, jak LDT co do tego, czego się dochodzi na podstawie formalnego przyrzeczenia; ( ) ten, kto wszczynał postępowanie, mówił tak: Twierdzę, Ŝe z tytułu uroczystego przyrzeczenia jesteś mi winien dać sesterców; Ŝądam, być potwierdził lub zaprzeczył. Przeciwnik mówił, Ŝe nie jest winien. Powód mówił: skoro zaprzeczasz, Ŝądam od ciebie pretorze, byś wyznaczył sędziego albo znawcę ( ). Gai 4.17b: prowadzono postępowanie..w taki sposób: twierdzę, ze jesteś winien dać i sesterców; Ŝądam byś potwierdził lub zaprzeczył. Przeciwnik mówił, Ŝe nie jest winien. Powód mówił: skoro zaprzeczasz, zapowiadam ci (termin) na 30, byśmy otrzymali sędziego; Gai 4.21: przez.powadzono spory tylko o to, co do czego ustawa jakaś stanowiła, Ŝe postępowanie naleŝy prowadzić w taki sposób, np. LDT co do naleŝności z zasądzenia (LDT 3.1-6); 1

2 Gai : 26: przez prowadzono postępowanie ustawowe w niektórych sprawach na podstawie zwyczajów, w niektórych na podstawie ustawy; 27: przez zwyczaje wprowadzone ono zostało w sprawach wojskowych; z tytułu Ŝołdu wolno było bowiem Ŝołnierzowi zabrać zastaw od tego, kto wypłacał spiŝ, jeśli y go nie dał ( ); 28: przez ustawę zaś wprowadzono, np. w LDT przeciw temu, kto kupił zwierzę ofiarne i nie wypłacił ceny; podobnie, przeciwko temu, kto nie uiścił wynagrodzenia za takie zwierzę juczne, które ktoś oddał w najem ( ) takŝe w umowie zawieranej przez cenzorów zostało dzierŝawcom podatków publicznych ludu rzymskiego przyznane (prawo) zabierania zastawu przeciw tym, którzy na podstawie jakiejś ustawy zobowiązani są d podatków; 5. uzupełnij lub określ część formuły procesowej oraz jej charakter: w formule procesowej powinien być oznaczony.,. oraz. Sekstus niech będzie sędzią. W procesie formulanym sędzia otrzymywał od pretora... oraz nakaz.zwany: Jeśli się okaŝe, Ŝe Marek powinien dać Gaiusowi sesterców,..to ty sędzio zasądź od Gaiusa na sesterców na rzecz Marka. Jeśli się nie okaŝe, uwolnij. JeŜeli się okaŝe, Ŝe srebrna waza, o która toczy się spór jest Marka,..i jeŝeli ta waza na wezwanie sędziego nie zostanie zwrócona Markowi przez Gaiusa, ile ta waza jest warta, taką sumę pieniędzy zasądź sędzio od Gaiusa na rzecz Marka; jeśli się nie okaŝe, uwolnij. Gai 4.40: PoniewaŜ Aulus Agerius sprzedał Numeriusowi Negidiusowi niewolnika Gai 4.42: ile naleŝy przysądzić, sędzio przysądź Titusowi... Gai 4.41: Jeśli okaŝe się, Ŝe Numerius Negidius jest zobowiązany daś Aulusowi Ageriusowi sesterców Gai 4.43: Sędzio, zasądź od Numeriusa Negidiusa dla Aulusa Ageriusa nie więcej niŝ sesterców. Jeśli okaŝe się nie okaŝe, uwolnij ( ). Niech [N] będzie sędzią. PoniewaŜ Aulus Agerius dał Numeriusowi Negidiusowi srebrny stół na przechowanie, o co toczy się spór, cokolwiek z tego tytułu Numerius Negidius powinien dać Aulusowi Ageriusowi lub uczynić (dla niego) zgodnie z dobą wiarą, sędzio zasądź to od Numeriusa Negidiusa dla Aulusa Ageriusa. Jeśli się nie okaŝe, uwolnij. Ze względu na cel zarzutu, wyróŝniano: 1/ oraz 2/.skutkiem było więc albo, albo Ze względu na korzyść wyróŝniano praescriptio: 1/ pro..2/ pro. Skargi, w którym w intentio była wymieniona 1 osoba, zaś w condemnatio inna to 6. praeiudicium to ; celem było tu 7. sąd właściwość rzeczowa spory niezastrzeŝone dla innych sądów rozpatrywał postępowanie rozjemcze przy skargach działowych prowadził.. lub oszacowania w przypadku roszczenia niepienięŝnego i przy obliczaniu wysokości kary prywatnej dokonywał.. sprawy z bona fidei iudicia.. spory o wolność w trybie legis actio sacramento in rem prowadził. 2

3 Spory o wolność w postępowaniu formularnym Sprawy z hereditatis petitio prowadził.. Sprawy inicjowane przez wniesienie querella inofficiosi testamenti (przy wartości sesterców) prowadził.. Sprawy dot. własności nieruchomości prowadził. Sprawy o ustalenie status prowadził Sprawy z deliktów iniuria, rapina, prowadził. Sędzia delegowany do przeprowadzenia określonych części procesu to Apelacje rozpatrywali Privilegium fori oznaczało, Ŝe podsądny podlegał.., przykładem byli.. 8. partes w procesie legisakcyjnym stroną mógł być.. w procesie formularnym w formule iudicium legitimum stroną mógł być.. w procesie formularnym w formule iudicium imperio continens stroną mógł być kobieta mogła być stroną w procesie.., ale musiała być 9. skutkiem złoŝenia iusiurandum in iure, czyli.. 1/ lub 2/.. było... lub ; kwestia, której dotyczyła przysięga uznawana była za, zaś sąd badał 10. confessio in iure była to ; skutkiem było uznanie kwestii za...; co do zasady proces był..; confessio stanowiła ; egzekucja była realizowana przez powoda przez actio.lub actio w przypadku zawarcia przez strony transactio czyli urzędnik wydawał 12. tytułem egzekucyjnym mógł być: 1/..2/.3/. 13. egzekucja majątkowa mogła mieć charakter 1/.lub 2/ ; co do zasady miała ona. etapy: 1/ oraz 2/ ; skutkiem osobistym była..; dłuŝnik mógł uniknąć sprzedaŝy, jeśli w ciągu. dni ; 14. określ rodzaj plus (pluris) petitio śądanie, gdy nie upłynął jeszcze termin spełnienia świadczenia. śądanie, spełnienia świadczenia w innym miejscu, niŝ zostało to ustalone śądanie spełnienia świadczenia w większym wymiarze, niŝ wynikało to ze zobowiązania.. śądanie spełnienia świadczenia rzeczy określonej indywidualnie, gdy dłuŝnik był zobowiązany świadczyć rzecz co do gatunku.. śądanie spełnienia świadczenia jeszcze niewymagalnego wyjaśnij pojęcia lub uzupełnij: podstawową zasadą procesu cywilnego, który zmierzał do, przez co miał charakter postępowania.. była.. przykładami postępowania niespornego były, w których wykorzystywano formuły postępowania procesowego podstawowe etapy procesu to: 1/ i 2/ iurisdictio w procesie legisakcyjnym i formularnym oznaczała: i dotyczyła fazy, w której miało miejsce. iurisdictio w procesie kognicyjnym oznaczała:... actio w znaczeniu procesowym była to actio w znaczeniu materialnoprawnym odpowiadała dzisiejszemu. is, qui agit to., czyli ; is cum quo agitur to, czyli. 3

4 zasadą było działanie.. stron w procesie; jednakŝe moŝliwa była sytuacja, gdy po stronie powodowej lub pozwanej występowało kilka osób; sytuacja taka to., które mogło być.. lub Postępowanie, w którym obie strony były równocześnie powodami i pozwanymi było inicjowane przez wniesienie skargi naleŝącej do.; przykładem takich skarg były w szczególności, których celem był podział wspólnoty majątkowej i likwidacja wzajemnych roszczeń powstałych w trakcie trwania wspólnoty; zdolność sądowa to ; w prawie materialnym jej odpowiednikiem była. Zdolność procesowa to.; w prawie materialnym jej odpowiednikiem była Legitymacja procesowa to ; określały ją przepisy prawa.. Zastępstwo procesowe polegało na działaniu., w. imieniu, ale na..rzecz; nie było znane postępowaniu / om..; miało charakter zastępstwa Gai 4.83: zastępcę procesowego, czyli zaś podstawia się do (udziału w) sporze w obecności przeciwnika, przy uŝyciu określonych słów; powód bowiem daje zastępcę procesowego tak: poniewaŝ ja od ciebie Ŝądam np. gruntu, do (udziału w) tej sprawie daję ci Luciusa Titiusa jak zastępcę procesowego ; Cautio iudicatum solvi była to składana przez przy. Gai 4.84: rzecznika interesów..natomiast ustanawia się do (udziału w) sporze bez (uŝycia) jakichkolwiek określonych słów, lecz ustanawia się (go) tylko przez zlecenie i pod nieobecność i bez wiedzy przeciwnika ( ) Cautio de rata / cautio/ satisdatio ratam rem habiturum była to składana przez..przy.. Compromissum to ; w prawie klasycznym miało charakter porozumienia stron, które, na wypadek niewykonania rozstrzygnięcia, zwanego, było zabezpieczane..; w prawie poklasycznym compromissum zawierano przez ; w prawie justyniańskim compromissum mogło zostać ustanowione na 2 sposoby: 1/ lub, w przypadku niedochowania pierwszej formy 2/.. w ciągu dni od jego wydania; postępowanie w wyniku ustanowienia compromissum miało charakter i.; toczyło się przed ustanowionym rzez strony, któremu powierzano rozstrzygnięcie sporu; sędzia przyjmował na siebie funkcję. w drodze zawarcia, które było nieformalna umową; najwaŝniejszą cechą tego postępowania było.. sędziego; Episcopalis audientia była to Postępowanie in iure odbywało się przed miało charakter.wobec drugie fazy procesu, którą określano jako ; odbywało się przed., który wydawał, po łac.. w tej części postępowania sędzia był związany... Wymóg condemnatio pecuniaria oznaczał konieczność remedium na niedogodności z tym związane stanowiła klauzula ; z wymogu tego zrezygnowano w na rzecz.. Pozwanie w procesie legisakcyjnym i formularnym miało charakter i było zwane..; w procesie kognicyjnym pozwanie miało charakter Litis contestatio to ; dla jej nastąpienia wymagano, aby pozwany ; Skutki litis contestatio to: - w aspekcie formalno-prawnym 1/.. 2/.. - w aspekcie materialno-prawnym 4

5 1/ 2/ 3/. 4/.. W procesie kognicyjnym stan sprawy zawisłej następował od chwili. Iusiurandum calumniae w prawie justyniańskim to.. wymogi dla iudicium legitimum to: 1/.2/..3/. W tym przypadku wyrok musiał zostać wydany w ciągu od chwili w przypadku iudicia imperio continentur upowaŝnienie dla osądzenia sprawy opierało się na.; wyrok musiał zostać wydany w ciągu. Prawomocność formalna wyroku oznaczała, Ŝe.. Prawomocność materialna wyroku oznaczała, Ŝe Exceptio rei iuricatae vel in iudicium deductae był to środek, który słuŝył.. Postępowanie egzekucyjne w procesie legisakcyjnym i formularnym miało charakter i było przeprowadzane przez.; w postępowaniu kognicyjnym postępowanie egzekucyjne przeprowadzał Przywilej egzekucyjny beneficium competentiae oznaczał, Ŝe Cessio bonorum miała charakter egzekucji. i polegała na Tria verba solemnia to 1/ czyli.2/ czyli...3/ czyli ; są charakterystyczne dla procesu i musiały być dokonane W przypadku braku przesłanek procesowych lub właściwej skargi, magistratura Wymień środki dowodowe: 1/ 2/ 3/. 4/ 5/ 6/ 7/. Apelacja nie przysługiwała od wyroków: 1/.. 2/. 3/. 4/.. 5/.. 6/.. Nie mogła wnieść apelacji strona: 1/ lub 2/ ; a takŝe 3/ Apelacja była środkiem dewolutywnym, czyli..; oraz reformatoryjnym nieograniczonym, czyli.; apelacja była wnoszona w formie.lub do sądu, który... i który po wstępnym badaniu sprawy,.; nowe Ŝądania były ; nowe twierdzenia i zarzuty były nowe dowody były ; zmiana wyroku na niekorzyść apelującego była ; termin do wniesienia apelacji wynosił odpowiednio: niezwłocznie, gdy ; 2 dni..3 dni..; Justynian wprowadził jednolity termin.dni; Supplicatio przysługiwała od wyroków, które były juŝ.i miała charakter..; kierowana była do ; rozpatrywał ją., miała więc 5

6 charakter ; sprawa była ; nowości były.; oceny zasadności wniosku dokonywał ; termin do wniesienia supplicatio wynosił 16. wyjaśnij znaczenie zasad procesowych: favorabiliores rei potius quam actores habentur (D ) nemo alieno nomine lege agere potest (D ) ne eat iudex ultra petita partium infitiando lis crescit in duplum confessus pro iudicato est (habetur) iura novit curia 17. wskaŝ prawidłową odpowiedź: 1. W postępowaniu kognicyjnym niestawiennictwo strony: a/ uniemoŝliwiało zawiązanie sporu, b/ skutkowało zawieszeniem postępowania, c/ powodowało zasądzenie strony nieobecnej, d/ nie stanowiło przeszkody do prowadzenia rozprawy i wydania wyroku. 2. Daleko posunięty formalizm, dwufazowość postępowania, w zasadzie niedopuszczalność zastępstwa, to główne cechy procesu: a/ formułkowego, b/ reskryptowego, c/ legisakcyjnego, d/ kognicyjnego. 3. W postępowaniu formułkowym w zakresie prawa prywatnego pojęcie iurisdictio odnosiło się do: a) uprawnienia określonego organu państwa do rozstrzygania sporów prawnych w zakresie swej kompetencji, b) przyznania przez urzędnika ochrony prawnej przez danie actio i skierowanie sprawy do rozstrzygnięcia, c) rozstrzygnięcia przez sędziego iudicium legitimum lub iudicium imperio continens, d) podporządkowania się decyzji urzędnika jurysdykcyjnego w postępowaniu nieprocesowym. 4. Wymogiem skutecznego wniesienia powództwa w okresie postępowania formularnego było: a) osobiste działanie strony procesowej, b) istnienie roszczenia opartego o normy prawa przedmiotowego (materialnego) c) udzielenie skargi przez urzędnika jurysdykcyjnego wynikającej z jego imperium, d) jak wyŝej, ale tylko jeśli roszczenie wynikało z normy prawa przedmiotowego (materialnego). 5. Zdolności procesowej w procesie formularnym w okresie klasycznym: a) nie posiadały kobiety, b) nie posiadali peregryni, c) nie posiadali niewolnicy, d) nie posiadali minores. 6. Legitymacja procesowa czynna zaleŝna była od: a) upowaŝnienia uzyskanego przez powoda od drugiej strony procesowej, b) upowaŝnienia uzyskanego przez pozwanego od urzędnika jurysdykcyjnego, c) umocowania dla funkcji powoda zawartego w treści spornego stosunku prawnego, 6

7 d) umocowania dla funkcji pozwanego zawartego w treści spornego stosunku prawnego. 7. CięŜar dowodu w procesie formularnym spoczywał na (wskaŝ błędną odpowiedź): a) powodzie wysuwającym roszczenie wobec pozwanego, b) pozwanym sprzeciwiającym się roszczeniu powoda zarzutem procesowym, c) powodzie przeciwstawiającym replicatio wobec exceptio pozwanego, d) świadku powołanym przez pozwanego dla wykazania niesłuszności roszczenia. 8. Postępowanie legisakcyjne (poza kilkoma wyjątkami) zostało usunięte za Oktawiana Augusta w : a/ 9 r. n.e., b/ 18 r. p.n.e., c/ 17 r. p.n.e., d/ 9 r. p.n.e.. 9. Zwyczajnymi częściami formułki procesowej były: a/ demonstratio, intentio, nominatio i condemnatio, b/ demonstratio, intentio, condemnatio i praescriptio, c/ nominatio, demonstratio, intentio, adiudicatio i exceptio, d/ nominatio, demonstratio, intentio, adiudicatio i condemnatio. 10. W skargach prejudycjalnych: a) powód zmierzał do uzyskania zasądzenia pienięŝnego lub odzyskania rzeczy, b) na wniosek powoda intentio w formułce procesowej łączyła się z adiudicatio, c) celem powoda było jedynie ustalenie istnienia między stronami określonego (spornego) uprawnienia, d) celem było ustalenie istnienia spornego uprawnienia i uzyskanie w konsekwencji wyroku zasądzającego. 11. Kto wydawał ostateczne wyroki w procesach prawa prywatnego w I wieku n.e. (test wielokrotnego wyboru) a) aediles curules, b) praetor peregrinus, c) recuperatores, d) cesarz. 12. Litis contestatio powodowała zawsze (wskaŝ błędną odpowiedź): a) niemoŝność skutecznego dochodzenia tego samego roszczenia w innym procesie, b) zakaz uwzględniania przez sędziego późniejszych zmian w przedmiocie sporu, c) wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania i zamianę go na zobowiązanie realizowane jako efekt wyroku, d) obowiązek sędziego doprowadzenia procesu do końca i wydania wyroku. 13. Wyrok w procesie formularnym: a) podlegał apelacji, b) nie podlegał zaskarŝeniu istancyjnemu, ale pokrzywdzony mógł odwołać się do cesarza, c) nie podlegał apelacji, ale mógł być zaskarŝony w trakcie postępowania egzekucyjnego, d) mógł być zaskarŝony przed drugą instancją w postaci sądów kolegialnych. 14. Manus iniectio w procesie legisakcyjnym pozwalała na: a) egzekucję majątkową zasądzonego, b) egzekucję osobistą zasądzonego, 7

8 c) wszczęcie przez zasądzonego ponownego sporu z wierzycielem (poza przypadkiem damnatio), d) pozasądowe zajęcie majątku dłuŝnika w celu zmuszenia go do dokonania świadczenia. 15. Klauzula arbitralna dołączona do formułki procesowej powodowała, Ŝe: a) zasądzenie nie musiało opiewać na kwotę pienięŝną, b) sędzia nakazywał zwrot przedmiotu sporu, c) pozwany mógł wykonać świadczenie po uznaniu przez sędziego, Ŝe powód ma rację (praeiudicium), d) powód mógł domagać się wydania przedmiotu sporu po wyroku wstępnym (praeiudicium). 16. Udowodniony peremptoryjny zarzut procesowy (exceptio peremptoria) powodował: a) trwałą niemoŝność wydania wyroku zasądzającego w danej sprawie, b) zakaz ponownego powództwa w danej sprawie z uwagi na powagę rzeczy osądzonej (res iudicata), c) czasową niemoŝność wydania wyroku zasądzajacego w danej sprawie do czasu wygaśnięcia zarzutu, d) wygaśnięcie zobowiązania w części przedmiotu sporu (świadczenia), której dotyczył. 17. Actio utilis: a) jest skargą cywilną w sytuacji przewidzianej przez prawo cywilne, b) ma formułkę in factum concepta, c) jest skargą pretorską opartą na imperium pretora rozszerzającą stosowanie ius civile, d) ma formułkę opartą na imperium pretora przy zastosowaniu fikcji prawnej lub domniemania. 18. W postępowaniu kognicyjnym (wskaŝ błędną odpowiedź): a) egzekucja miała w przewaŝającej mierze charakter majątkowy syngularny, b) wyrok musiał opiewać na pieniądze, c) sędzia mógł powoływać dowody z urzędu, d) postępowanie było jednofazowe. 19. Postępowanie reskryptowe prowadziło do wydania w odpowiedzi na pytanie prawne opinii, która: a) zawsze przesądzała treść wyroku, jeśli wydał ją cesarz przed wszczęciem postępowania sądowego, b) wiązała sędziego, gdy wydał ją prawnik mający ius respondendi przed wszczęciem postępowania sądowego, c) przesądzała treść wyroku tylko wtedy, gdy prawnik wydał opinię w oparciu o stan prawdziwy faktyczny, d) wiązała sędziego, gdy cesarz wydał ją przed postępowaniem w oparciu o prawdziwy stan faktyczny. 20. Interdykty, czyli nakazy lub zakazy pretora wydawane na wniosek zainteresowanego, były: a) nadzwyczajnym środkiem ochrony procesowej wobec braku apelacji w postępowaniu formułkowym, b) zwyczajnym środkiem ochrony procesowej słuŝącym ochronie stanów faktycznych, c) środkiem ochrony pozaprocesowej uzupełniającym procesowe funkcje urzędnika jurysdykcyjnego, d) środkiem procesowym lub pozaprocesowym stosowanym dla uzyskania efektów prawnych nieosiągalnych przez actiones civiles i actiones honorariae. 8

9 21. Gaius IV,37: Podobnie przyjmuje się fikcję, Ŝe perygryn posiada obywatelstwo rzymskie. Fragment ten dotyczy tzw. actiones ficticiae. Jednym z takich powództw była: a/ actio empti, b/ akwiliańska actio utilis, c/ actio quod metus causa, d/ actio Publiciana. 22. Postępowanie sumaryczne (summatim cognoscere) w procesie rzymskim było : a/ ogólnym rodzajem postępowaniem równoległym do postępowania legisakcyjnego, b/ poszczególnymi przypadkami uproszczonego postępowania mogącymi odbywać się np. w formie ustnej, c/ szczególnym rodzajem postępowaniem wdraŝanym na wniosek (compromissum) stron, d/ zbiorczym postępowaniem w przypadku kilku skarg między tymi samymi stronami procesowymi. 23. W postępowaniu kognicyjnym w zakresie prawa prywatnego pojęcie iurisdictio odnosiło się do: a) uprawnienia określonego organu państwa do rozstrzygania sporów prawnych w zakresie swej kompetencji, b) przyznania przez urzędnika ochrony prawnej przez danie actio i skierowanie sprawy do rozstrzygnięcia, c) rozstrzygnięcia przez sędziego iudicium legitimum lub iudicium imperio continens, d) podporządkowania się decyzji urzędnika jurysdykcyjnego w postępowaniu nieprocesowym. 24. Zdolności procesowej w postępowaniu legisakcyjnym (wskaŝ błędną odpowiedź): a) nie posiadały kobiety b) nie posiadali peregryni c) nie posiadali Latyni d) nie posiadały osoby alieni iuris. 25. Legitymacja procesowa bierna zaleŝna była od: a) upowaŝnienia uzyskanego przez powoda od drugiej strony procesowej, b) upowaŝnienia uzyskanego przez pozwanego od urzędnika jurysdykcyjnego, c) umocowania dla funkcji powoda zawartego w treści spornego stosunku prawnego, d) umocowania dla funkcji pozwanego zawartego w treści spornego stosunku prawnego. 26. CięŜar dowodu w procesie formularnym spoczywał na (wskaŝ błędną odpowiedź): a) zaprzeczającym roszczeniu powoda pozwanym, b) powodzie wysuwającym roszczenie wobec pozwanego, c) pozwanym przeciwstawiającym roszczeniu powoda exceptio, d) powodzie przeciwstawiającym exceptio pozwanego swoją replicatio. 27. Proces formułkowy został usunięty ostatecznie przez cesarzy Constantiusa i Constansa w : a/ 342 r. n. e., b/ 324 r. n.e., c/ 242 r. n.e., d/ 326 r. n.e. 28. Nadzwyczajnymi częściami formułki procesowej były : a/ condemnatio i exceptio, b/ addictio i praescriptio, 9

10 c/ exceptio i adiudicatio d/ exceptio i praescriptio. 29. Kto wydawał ostateczne wyroki w procesach prawa prywatnego w I wieku n.e. (test wielokrotnego wyboru) e) aediles curules, f) praetor peregrinus, g) recuperatores, h) cesarz. 30.Litis contestatio powodowała zawsze (wskaŝ błędną odpowiedź): e) niemoŝność skutecznego dochodzenia tego samego roszczenia w innym procesie, f) zakaz uwzględniania przez sędziego późniejszych zmian w przedmiocie sporu, g) wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania i zamianę go na zobowiązanie realizowane jako efekt wyroku, h) obowiązek sędziego doprowadzenia procesu do końca i wydania wyroku. 31. Uznanie in iure Ŝądania powoda przez pozwanego (confessio) skutkowało w procesie formułkowym: a) koniecznością ponownego określenia treści formułki apud iudicem, b) moŝliwością wytoczenia przeciw pozwanemu actio ad exhibendum, c) moŝliwością wytoczenia przeciw pozwanemu postępowania egzekucyjnego, d) wydaniem wyroku zasadzającego. 32. Legis actio sacramento in rem (i in personam) skutkowały po wyroku: a) przepadkiem sacramentum w charakterze kosztów procesowych po obu stronach procesu, b) przepadkiem tylko sacramentum iustum, c) przepadkiem sacramentum iustum oraz obowiązkiem wydania iudicatum, d) obowiązkiem wydania rzeczy lub spełnienia świadczenia. 33. W procesie formułkowym udzielenie skargi przez urzędnika sądowego (wskaŝ błędną odpowiedź): a) mogło mieć podstawę w treści norm prawa cywilnego, b) mogło mieć podstawę w treści norm ius honorarium, c) mogło mieć podstawę w woli powoda, d) mogło mieć podstawę w woli urzędnika sądowego dysponującego władzą. 34. Wymogiem skutecznego wniesienia powództwa w okresie postępowania formułkowego było: a) osobiste działanie strony procesowej, b) istnienie roszczenia opartego o normy prawa przedmiotowego (materialnego) c) udzielenie skargi przez urzędnika jurysdykcyjnego wynikającej z jego imperium, d) jak wyŝej, ale tylko jeśli roszczenie wynikało z normy prawa przedmiotowego (materialnego). 35. W skargach prejudycjalnych: e) powód zmierzał do uzyskania zasądzenia pienięŝnego lub odzyskania rzeczy, f) intentio w formułce procesowej łączyła się z adiudicatio, g) celem było jedynie ustalenie istnienia między stronami określonego (spornego) uprawnienia, h) celem było ustalenie istnienia spornego uprawnienia i uzyskanie w konsekwencji wyroku zasądzającego. 36. Praescriptio pro actore wnosząc do formuły zastrzeŝenie umoŝliwia: a) trwałe zablokowanie wyroku zasądzajacego w danej sprawie, 10

11 b) ograniczenie przez powoda procesu i wyroku do części przedmiotu sporu bez obawy utraty reszty, c) przejściowe zablokowanie wyroku zasądzajacego w danej sprawie do czasu wygaśnięcia zastrzeŝenia, d) ograniczenie przez pozwanego procesu i wyroku do części przedmiotu sporu bez obawy utraty reszty. 37. Skargi odszkodowawcze czyli reispersekutoryjne (wskaŝ błędną odpowiedź): a) mogą kumulować się z innymi skargami tego typu wynikającymi z tego samego zdarzenia prawnego, b) mogą kumulować się ze skargami penalnymi wynikającymi z tego samego zdarzenia prawnego, c) co do zasady mogą być skierowane przeciw spadkobiercom pozwanego, d) co do zasady mogą być podejmowane przez spadkobierców poszkodowanego. 38. Egzekucja w postępowaniu formułkowym miała w zasadzie charakter: a) osobisty, b) cessio bonorum z beneficium competentiae, bez skutków dla osoby zasądzonego, c) majątkowy syngularny, d) majątkowy generalny z moŝliwymi skutkami osobistymi dla zasądzonego. 39. W postępowaniu kognicyjnym (wskaŝ błędną odpowiedź): e) pozwanie do sądu przebiegało przy współudziale władzy sądowej, f) pojawiły się elementy legalnej teorii dowodów (ograniczenie swobodnej oceny), g) litis contestatio dawała sędziemu podstawę do wydania wyroku, h) dopuszczalne były wyroki pod nieobecność pozwanego (zaoczne). 40. W trakcie postępowania apelacyjnego niedopuszczalne było: a) wydanie wyroku zmienionego na niekorzyść apelującego, b) rozszerzanie sprawy o nowe elementy i podnoszenie nowych okoliczności, c) dokonanie zmiany wyroku przez sędziego, który go wydał, przed oddaniem sprawy do wyŝszej instancji, d) złoŝenie Ŝądania ponownego rozpoznania sprawy w formie ustnej. 11