Wniosek DECYZJA RADY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2016) 154 final 2016/0083 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłożenia w imieniu Unii Europejskiej wniosku o umieszczenie dodatkowych chemikaliów w wykazie w załącznikach A, B i/lub C do Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych PL PL

2 1. KONTEKST WNIOSKU UZASADNIENIE Konwencja sztokholmska w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (zwana dalej konwencją ) zatwierdzona decyzją Rady 2006/507/WE weszła w życie z dniem 17 maja 2004 r. Celem konwencji jest ochrona zdrowia ludzi oraz środowiska przed trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi (TZO). W oparciu o zasadę ostrożności, konwencja zapewnia ramy likwidacji produkcji, stosowania, przywozu i wywozu obecnie dwudziestu trzech priorytetowych trwałych zanieczyszczeń organicznych, bezpiecznego obchodzenia się z nimi oraz składowania, a także likwidacji lub redukcji uwalniania niektórych przypadkowych TZO. Rozporządzenie (WE) nr 850/2004 dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych wprowadza do prawa unijnego zobowiązania określone w konwencji i w Protokole do Konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości, dotyczącym trwałych zanieczyszczeń organicznych (zwanym dalej protokołem ), zatwierdzonym decyzją Rady nr 259/2004/WE. Art. 8 ust. 1 konwencji stanowi, że każda ze Stron może złożyć do Sekretariatu wniosek o umieszczenie substancji w wykazie w załącznikach A, B lub C do konwencji, który to wniosek zostanie następnie zbadany przez Komitet ds. Przeglądu Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych zgodnie z art. 8 ust. 3 i 4. Wniosek powinien zawierać informacje określone w załączniku D. Procedura przyjmowania poprawek do załączników podlega przepisom art. 22 konwencji. Niniejszy wniosek dotyczący decyzji Rady odzwierciedla zamiar złożenia przez Unię Europejską wniosku o umieszczenie w wykazie oktametylocyklotetrasiloksanu (D4), co pociąga za sobą złożenie dokumentacji wymaganej zgodnie z załącznikiem D zawierającej kryteria kwalifikacyjne dotyczące tej substancji chemicznej i rozpoczęcie badania przez Komitet ds. Przeglądu Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych. Jeśli substancja D4 spełni kryteria kwalifikacyjne, przedłożone zostaną dalsze informacje niezbędne do określenia profilu ryzyka substancji chemicznej. Obejmują one między innymi informacje na temat produkcji, sposobów użytkowania, oceny zagrożeń i oceny ryzyka w Unii. W przypadku opracowania oceny w zakresie zarządzania ryzykiem zostaną przedłożone, zgodnie z załącznikiem F, dodatkowe informacje na temat uwarunkowań społeczno-gospodarczych odzwierciedlające sytuację w Unii. Zgodnie z dostępnymi informacjami naukowymi i sprawozdaniami z przeglądów, a także biorąc pod uwagę kryteria kwalifikacyjne zawarte w załączniku D do konwencji, substancja D4 wykazuje cechy TZO. Substancja D4 jest wytwarzana w UE, a także przywożona jako substancja (w postaci własnej lub w mieszaninach) i w artykułach. Substancja D4 jest uwalniana na etapie formułowania i przetwarzania ( produkcja ), w okresie użytkowania produktów i artykułów oraz na etapie odpadu (recykling, składowanie i spalanie). Substancja D4 jest w przeważającej mierze stosowana jako surowiec do produkcji polimerów silikonowych. Według informacji na stronie internetowej ECHA zarejestrowana wielkość obrotu dla D4 wynosi od do ton rocznie. PL 2 PL

3 Właściwe organy w Zjednoczonym Królestwie opracowały dokumentację zgodną z załącznikiem XV do rozporządzenia REACH, z zamiarem zaproponowania uwzględnienia dwóch związków siloksanu w procesie wprowadzania ograniczeń zgodnie z rozporządzeniem REACH. We wspomnianej dokumentacji zaproponowano ograniczenie wprowadzania do obrotu lub stosowania substancji D4 i substancji dekametylocyklopentasiloksan (D5) w stężeniach równych 0,1 % masy lub większych od tej wartości w produktach higieny osobistej, które są spłukiwane w normalnych warunkach użytkowania. Substancje te są w przeważającej mierze stosowane jako surowiec do produkcji polimerów silikonowych. Z kolei te silikonowe płyny, elastomery, żele i żywice mają bardzo szeroki zakres zastosowań, m.in. jako kauczuk, elastomery służące do powlekania, szczeliwa, substancje przeciwpianotwórcze, środki poprawiające płynność i/lub połysk w farbach alkidowych i lakierach, środki zmiękczające, impregnujące i zwilżające w produkcji tkanin, składniki środków polerujących i innych preparatów do obróbki powierzchni, smary, natłustki, powłoki antyadhezyjne i czynniki zapobiegające przywieraniu w formach odlewniczych, powłoki papierowe, ciecze hydrauliczne, płyny dielektryczne i ciecze będące nośnikiem ciepła oraz produkty konsumpcyjne, takie jak produkty higieny osobistej, środki czystości i środki do pielęgnacji samochodu. Polimery mogą również zostać zmodyfikowane poprzez dodanie dodatkowych grup funkcjonalnych i być wykorzystywane w wielu innych zastosowaniach. Substancje D4 i D5 są stosowane w różnych produktach konsumpcyjnych, a także w zastosowaniach przemysłowych; zastosowania te prowadzą do różnorodnego uwalniania do środowiska. Zgodnie z art. 77 ust. 3 lit. c) rozporządzenia REACH na żądanie Dyrektora Wykonawczego komitet państw członkowskich w ramach Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) na swoim 41. posiedzeniu w 2015 r. przyjął opinię 1 na temat trwałości (P/vP) i zdolności do bioakumulacji (B/vB) substancji D4 i D5. W opinii komitetu zarówno substancja D4, jak i D5 spełniają kryteria dla substancji bardzo trwałych i wykazujących bardzo dużą zdolność do bioakumulacji określone w załączniku XIII do rozporządzenia REACH. W związku z tym spełniają kryteria dotyczące trwałości i bioakumulacji określone w załączniku D do konwencji. W zharmonizowanej klasyfikacji zawartej w załączniku VI do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin substancja D4 została określona jako substancja działająca szkodliwie na rozrodczość (kategoria 2) i działająca toksycznie na organizmy wodne (kategoria 4). Oczekuje się jednak, że nowe kryteria dotyczące toksyczności przewlekłej dla środowiska wodnego wprowadzone do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin rozporządzeniem Komisji (UE) nr 286/2011 spowodują surowszą klasyfikację pod względem zagrożeń dla środowiska, ponieważ w przypadku toksyczności przewlekłej dla środowiska wodnego najniższe wiarygodne stężenie, przy którym nie obserwuje się szkodliwych zmian (NOEC), wynosi około 4,4 µg/l. Oczekuje się, że takie NOEC w przypadku toksyczności przewlekłej dla środowiska wodnego doprowadzi do określenia w zharmonizowanej klasyfikacji jako toksyczność przewlekła dla środowiska wodnego (kategoria 1). Zatem substancja D4 spełniałaby kryteria TZO dotyczące toksyczności w oparciu zarówno o punkty końcowe dla organizmów wodnych, jak i ssaków. 1 PL 3 PL

4 Oprócz udowodnionych właściwości jako substancje trwałe, wykazujące zdolność do bioakumulacji i toksyczne oraz substancje bardzo trwałe i wykazujące bardzo dużą zdolność do bioakumulacji, jak potwierdzono w przedstawionej powyżej ocenie na podstawie rozporządzenia REACH, w dokumentacji dotyczącej ograniczeń określonej w załączniku XV zbadano również potencjał substancji D4 i D5 w zakresie transgranicznego przenoszenia substancji w środowisku na dalekie odległości. We wnioskach z badania stwierdzono, że ze względu na skłonność przedmiotowych substancji do występowania w powietrzu atmosferycznym, a także ze względu na ich długie okresy półtrwania, substancje D4 i D5 mogą również być przenoszone na dalekie odległości do odległych regionów za pośrednictwem atmosfery. Organizacja Health Canada stwierdziła we wnioskach z przeprowadzonego w 2008 r. badania przesiewowego 2 prowadzonego na podstawie modelowania danych szacunkowych dotyczących charakterystycznej odległości przemieszczania substancji D4, że potencjał D4 w zakresie przenoszenia na dalekie odległości jest wysoki, co potwierdza, że substancja ta może być przenoszona za pośrednictwem atmosfery do odległych regionów takich jak Arktyka. Zgodnie z opinią komitetu państw członkowskich substancję D4 można znaleźć w różnorodnych organizmach (w szczególności rybach i bezkręgowcach wodnych, ale również w ptakach i ssakach). Jest ona również obecna w faunie i florze w odległych regionach, w tym w rybach i ptakach w europejskiej części Arktyki. Biorąc pod uwagę obecnie dostępne informacje dotyczące właściwości substancji D4 w zakresie trwałości, zdolności do bioakumulacji i toksyczności oraz w zakresie transgranicznego przenoszenia tej substancji w środowisku na dalekie odległości, a także uwzględniając badania i sprawozdania, o których mowa powyżej, proponuje się uznanie substancji D4 za TZO, ponieważ spełnia ona kryteria załącznika D do konwencji. D4 jest substancją chemiczną wytwarzaną w dużych ilościach, która jest powszechnie stosowana w artykułach gospodarstwa domowego i produktach higieny osobistej. Ze względu na możliwość transgranicznego przenoszenia tej substancji chemicznej w środowisku na dalekie odległości, środki podjęte na szczeblu krajowym lub unijnym nie są wystarczające, aby zagwarantować wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzi, dlatego też niezbędne są szeroko zakrojone działania na poziomie międzynarodowym. Mając na uwadze następne posiedzenie Komitetu ds. Przeglądu Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych we wrześniu 2016 r., właściwe jest, by Komisja w imieniu Unii złożyła do Sekretariatu konwencji sztokholmskiej wniosek o umieszczenie oktametylocyklotetrasiloksanu w wykazie w załącznikach A, B i/lub C do konwencji. Jest to stanowisko, które ma zostać przyjęte w imieniu Unii do celów art. 218 ust. 9 TFUE. 2 Environment Canada and Health Canada. Screening Assessment for the Challenge Octamethylcyclotetrasiloxane (D4) Chemical Abstracts Service Registry Number Listopad 2008 r. Zob.: PL 4 PL

5 2. KONSULTACJE Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI ORAZ OCENY SKUTKÓW Jeśli substancja D4 spełni kryteria kwalifikacyjne zgodnie z załącznikiem D do konwencji, wszystkie strony i wszyscy obserwatorzy zostaną zaproszeni do przedłożenia informacji umożliwiających określenie profilu ryzyka przedmiotowej substancji chemicznej. Obejmują one między innymi informacje na temat produkcji, sposobów użytkowania, oceny zagrożeń i oceny ryzyka. Jeśli na podstawie profilu ryzyka postanowi się o przejściu do następnego etapu i opracowaniu oceny w zakresie zarządzania ryzykiem, wszystkie strony i wszyscy obserwatorzy zostaną zaproszeni do przedłożenia informacji, zgodnie z załącznikiem F do konwencji, na temat uwarunkowań społeczno-gospodarczych. Zaproszenie wszystkich stron i obserwatorów do przedłożenia informacji ma na celu przygotowanie kompleksowej oceny wpływu przedmiotowej substancji chemicznej na zdrowie ludzi i środowisko oraz należyte uwzględnienie różnych możliwości i warunków poszczególnych stron w odniesieniu do zarządzania ryzykiem i jego eliminacji. Jeśli Komitet ds. Przeglądu Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych dojdzie do wniosku, że substancja D4 spełnia kryteria kwalifikacyjne zgodnie z załącznikiem D do konwencji sztokholmskiej, Komisja rozpocznie badanie w celu zgromadzenia informacji na temat społeczno-gospodarczych skutków ewentualnego umieszczenia D4 w wykazie. 3. ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU Niniejszy wniosek doprowadzi do opracowania dokumentacji informacyjnej zgodnie z postanowieniami art. 8 ust. 1 oraz kryteriami zawartymi w załączniku D do konwencji, a następnie do Sekretariatu konwencji zostanie złożony wniosek w sprawie dodania substancji D4 do załącznika A, B i/lub C do konwencji. PL 5 PL

6 2016/0083 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłożenia w imieniu Unii Europejskiej wniosku o umieszczenie dodatkowych chemikaliów w wykazie w załącznikach A, B i/lub C do Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 191 ust. 1 w związku z jego art. 218 ust. 9, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Dnia 16 listopada 2004 r. Unia ratyfikowała Konwencję sztokholmską w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (zwaną dalej konwencją ) decyzją Rady 2006/507/WE z dnia 14 października 2004 r. dotyczącą zawarcia, w imieniu Wspólnoty Europejskiej, Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych 3. (2) Jako Strona konwencji, Unia może zgłaszać propozycje poprawek do załączników do konwencji. Załącznik A do konwencji zawiera wykaz trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO), które należy wyeliminować, załącznik B zawiera wykaz TZO, które należy ograniczyć, a załącznik C wykaz TZO, w przypadku których należy zapobiegać niezamierzonej produkcji. (3) Zgodnie z dostępnymi informacjami naukowymi i sprawozdaniami z przeglądów, a także biorąc pod uwagę kryteria kwalifikacyjne określone w załączniku D do konwencji, substancja oktametylocyklotetrasiloksan (nr CAS ) wykazuje cechy TZO. (4) Na podstawie dostępnych informacji oktametylocyklotetrasiloksan spełnia kryteria określone w załączniku XIII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 4 zarówno jako substancja trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna, jak i substancja bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji w środowisku. (5) Aby zapobiegać zagrożeniu dla środowiska w związku z wprowadzaniem do obrotu lub stosowaniem oktametylocyklotetrasiloksanu w stężeniach równych 0,1 % masy lub większych od tej wartości w produktach higieny osobistej, które są spłukiwane w normalnych warunkach użytkowania, Zjednoczone Królestwo 3 4 Dz.U. L 209 z , s. 1. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U. L 396 z , s. 1). PL 6 PL

7 przygotowało dokumentację dotyczącą ograniczeń określoną w załączniku XV 5 w odniesieniu do oktametylocyklotetrasiloksanu zgodnie z art. 69 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006. (6) Oktametylocyklotetrasiloksan jest substancją o różnorodnym zastosowaniu na świecie i występuje powszechnie w środowisku. Ze względu na możliwość transgranicznego przenoszenia oktametylocyklotetrasiloksanu w środowisku na dalekie odległości, środki podjęte na szczeblu krajowym lub unijnym nie są wystarczające, aby zagwarantować wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzi, dlatego też niezbędne są szeroko zakrojone działania na poziomie międzynarodowym. (7) W związku z tym Unia powinna złożyć do Sekretariatu konwencji wniosek o umieszczenie oktametylocyklotetrasiloksanu w wykazie w załącznikach A, B i/lub C do konwencji, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 1. Unia składa wniosek o umieszczenie substancji oktametylocyklotetrasiloksan w wykazie w załącznikach A, B i/lub C do Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (zwanej dalej konwencją ). 2. Komisja przekazuje do Sekretariatu konwencji w imieniu Unii wniosek wraz z wszelkimi informacjami wymaganymi zgodnie z załącznikiem D do konwencji. Artykuł 2 Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia. Sporządzono w Brukseli dnia r. W imieniu Rady Przewodniczący 5 Dostępne na stronie internetowej: Dekametylocyklopentasiloksan został również włączony w zakres wniosku dotyczącego ograniczeń. PL 7 PL