Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych

Transkrypt

1 Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych

2

3 Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych Andrzej Marciniak redakcja naukowa

4 Recenzent: prof. UG dr hab. Anna Machnikowska Wydawca Currenda Sp. z o.o. al. Niepodległości 703A Sopot tel./fax: Copyright by Currenda Spółka z o.o. ISBN: Sopot 2018

5 Wstęp Marcin Walasik Rozdział 1. Regulacje intertemporalne w nowych ustawach komorniczych Wprowadzenie Podstawowe typy rozwiązań intertemporalnych Właściwe rozstrzygnięcia intertemporalne Regulacje dostosowawcze i przechodnie Rozwiązania intertemporalne dotyczące postępowań cywilnych Ustawa o kosztach komorniczych Ustawa o komornikach sądowych Podsumowanie Rozwiązania intertemporalne dotyczące innych postępowań Rozwiązania intertemporalne dotyczące regulacji ustrojowych... Część I. Ustawa o komornikach sądowych Mariusz Jabłoński Rozdział 2. Komornik sądowy funkcjonariusz publiczny czy trójkształtny fenomen polskiego systemu prawa Uwagi wstępne Specyfika rozwiązań ustawowych definiujących status komornika sądowego oraz zakres jego obowiązków Wnioski... Ewa Staszewska Rozdział 3. Charakter prawny służby komorniczej Ewolucja statusu prawnego komornika sądowego Prawa i obowiązki komornika na gruncie nowej ustawy o komornikach sądowych Uprawnienie komornika do wypoczynku Uprawnienie komornika do usprawiedliwionej nieobecności

6 2.3. Zastępstwo komornika w przypadku niemożności wykonywania obowiązków z powodu wypoczynku, choroby albo innej usprawiedliwionej nieobecności Wykaz służbowy komornika Wynagrodzenie prowizyjne przysługujące komornikowi za pełnioną służbę Podsumowanie... Piotr Rączka Rozdział 4. Nadzór administracyjny Ministra Sprawiedliwości nad komornikami sądowymi i samorządem komorniczym w projekcie ustawy o komornikach sądowych Wprowadzenie Nadzór nad samorządem komorniczym Nadzór administracyjny Ministra Sprawiedliwości nad komornikami Podsumowanie... Joanna Misztal-Konecka Rozdział 5. Nadzór prezesów sądów powszechnych nad komornikami sądowymi Wprowadzenie Nadzór administracyjny prezesów sądów w ogólności Kompetencje prezesa sądu rejonowego w aktualnym stanie prawnym Kompetencje prezesa sądu rejonowego w nowej ustawie Kompetencje prezesa sądu okręgowego w aktualnym stanie prawnym Kompetencje prezesa sądu okręgowego w nowej ustawie Kompetencje prezesa sądu Apelacyjnego w aktualnym stanie prawnym Kompetencje prezesa sądu apelacyjnego w nowej ustawie Podsumowanie... Kinga Flaga-Gieruszyńska Rozdział 6. Nadzór prezesa sądu rejonowego nad komornikiem sądowym Uwagi ogólne Nadzór judykacyjny a nadzór administracyjny Zakres nadzoru odpowiedzialnego prezesa sądu rejonowego Instrumenty nadzoru administracyjnego prezesa sądu rejonowego Wnioski

7 Jacek Gołaczyński Rozdział 7. Nadzór prezesów sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych nad komornikami Uwagi ogólne Uprawnienia prezesa sądu rejonowego w aktualnym stanie prawnym Uprawnienia prezesa sądu okręgowego w aktualnym stanie prawnym Uprawnienia prezesa sądu apelacyjnego w aktualnym stanie prawnym Uprawnienia i obowiązki prezesów sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych w ustawie o komornikach sądowych Uprawnienia i obowiązki prezesa sądu rejonowego Uprawnienia nadzorcze prezesa sądu okręgowego Uprawnienia nadzorcze prezesa sądu apelacyjnego Podsumowanie Andrzej Grzegorz Harla Rozdział 8. Nadzór judykacyjny nad komornikiem według ustawy o komornikach sądowych Wstęp Motywy ustawodawcze Regulacje ustawowe Uwagi i refleksje dodatkowe Zakończenie Jerzy Bieluk Rozdział 9. Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika w nowej regulacji prawnej Zagadnienia wstępne Podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej komornika Rodzaj odpowiedzialności Przesłanki odpowiedzialności Działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem Rodzaj czynności Szkoda Związek przyczynowy Podmiot odpowiedzialny za szkodę Skarb Państwa odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem Odpowiedzialność Skarbu Państwa Solidarna odpowiedzialność Skarbu Państwa i komornika Roszczenia regresowe

8 12. Odpowiedzialność komornika za inne osoby Przedawnienie Wnioski Witold Modzelewski Rozdział 10. Status prawnopodatkowy komorników sądowych na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług w świetle planowanych zmian legislacyjnych Wprowadzenie Ramy prawne, decydujące o nadaniu podmiotowości prawnopodatkowej w podatku od towarów i usług Przesłanki działalności gospodarczej na gruncie ustawy o VAT Działalność nieuznawana za działalność wykonywaną samodzielnie Samodzielność prowadzenia działalności gospodarczej Wyłączenie spod opodatkowania, określone w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT Status prawny komorników sądowych, na gruncie ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych Służba komornicza, komornik jako funkcjonariusz publiczny oraz organ władzy publicznej Ograniczenie możliwości podejmowania się czynności egzekucyjnych co do spraw spoza rewiru Określenie czasu pracy komornika oraz wprowadzenie urlopu wypoczynkowego Przepisy wyłączające bycie przez komornika przedsiębiorcą oraz ograniczenie dodatkowego zatrudnienia Usunięcie przepisu o wykonywaniu czynności na własny rachunek, wynagrodzenie prowizyjne Zwiększone uprawnienia nadzorcze względem komorników Brak możliwości swobodnego dysponowania rachunkiem bankowym Zagadnienie podatku od towarów i usług od opłaty egzekucyjnej (wynagrodzenia prowizyjnego) Ocena statusu prawnopodatkowego na gruncie podatku od towarów i usług komorników sądowych Przesłanka samodzielności prowadzonej działalności gospodarczej Możliwość zastosowania wyłączenia przewidzianego w przepisie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT

9 4.3. Aktualność tez zawartych w interpretacji Ministra Finansów z dnia 9 czerwca 2015 r. oraz w uchwale I FPS 8/ Konkluzja... Kinga Flaga-Gieruszyńska Rozdział 11. Właściwość funkcyjna asesora i aplikanta komorniczego Wstęp Właściwość funkcyjna asesora wybrane zagadnienia Wykonywanie czynności, o których mowa w art. 98 ust. 1 3 ustawy Przeprowadzanie egzekucji w wybranych sprawach Uczestniczenie w czynnościach odbywających się poza kancelarią Właściwość funkcyjna aplikanta komorniczego Wybrane aspekty relacji między komornikiem sądowym a asesorem oraz aplikantem komorniczym Wnioski... Grzegorz Julke Rozdział 12. Zastępca komornika sądowego. Kurator kancelarii komorniczej Uwagi wprowadzające Zastępstwo komornika według ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych Zastępstwo krótkotrwałe Zastępstwo długotrwałe Kurator kancelarii komorniczej. Likwidacja kancelarii Dochód zastępcy komornika Uwagi końcowe... Aleksandra Klich Rozdział 13. Aplikacja komornicza według nowej ustawy o komornikach sądowych Wstęp Nowy model aplikacji komorniczej Status prawny i właściwość funkcjonalna aplikanta komorniczego Egzamin zawodowy. Uwagi podsumowujące

10 Część II. Ustawa o kosztach komorniczych Grzegorz Julke Rozdział 14. Koszty funkcjonowania kancelarii komorniczej Uwagi wprowadzające Koszty działalności egzekucyjnej komornika Art. 152 ust. 1 pkt 1 u.k.s Art. 152 ust. 1 pkt 2 u.k.s Art. 152 ust. 1 pkt 3 u.k.s Art. 152 ust. 1 pkt 4 u.k.s Art. 152 ust. 1 pkt 5 u.k.s Art. 152 ust. 1 pkt 6 u.k.s Podsumowanie... Joanna Studzińska Rozdział 15. Koszty egzekucji sądowej w świetle ustawy o kosztach komorniczych Wstęp Dotychczasowe regulacje kosztów egzekucji sądowej podstawowe założenia Nowe ujęcie kosztów egzekucji sądowej Wydatki i zaliczki na wydatki Opłata komornicza w świetle nowych regulacji Pozostały zakres zmian Podsumowanie... Marcin Uliasz Rozdział 16. Opłaty egzekucyjne według ustawy o kosztach komorniczych Wstęp Pojęcie i rodzaje opłat egzekucyjnych Pobieranie i ściąganie opłat egzekucyjnych Wysokość i zasady ponoszenia opłat egzekucyjnych Opłaty stałe i stosunkowe regulacje ogólne Minimalne i maksymalne opłaty stosunkowe Opłata od wyegzekwowanego świadczenia Opłata egzekucyjna od świadczenia pozostałego do wyegzekwowania Opłata egzekucyjna w razie niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego

11 4.6. Opłata stała w razie umorzenia postępowania z innych przyczyn (art. 29 ust. 4 u.k.k.) Opłaty za egzekucję świadczeń niepieniężnych Opłaty egzekucyjne za wykonanie zabezpieczenia roszczenia Podsumowanie... Józef Jagieła Rozdział 17. Opłaty komornicze i zakres ich miarkowania w świetle ustawy o kosztach komorniczych Wprowadzenie Opłaty komornicze Wysokość opłat komorniczych Ściąganie opłat egzekucyjnych Opłaty egzekucyjne w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych oraz o wykonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego i europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym Opłata egzekucyjna w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego Nakład pracy komornika a wysokość opłaty egzekucyjnej Opłata egzekucyjna w przypadku niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego Opłata egzekucyjna od wniosku o wszczęcie egzekucji polegającej na wprowadzeniu wierzyciela w posiadanie nieruchomości albo opróżnieniu lokalu lub pomieszczenia Obniżenie opłaty egzekucyjnej... Agnieszka Laskowska-Hulisz Rozdział 18. Zaliczka na wydatki w świetle ustawy o kosztach komorniczych Uwagi wprowadzające Pojęcie i rodzaje wydatków. Podstawy i kryteria ustalania ich wysokości Zaliczka na wydatki, zasady jej pobierania Rozliczanie zaliczki na wydatki Wnioski... Monika Michalska-Marciniak Rozdział 19. Pobieranie i rozliczanie zaliczki na wydatki Uwagi ogólne

12 2. Wydatki pojęcie Pobieranie i rozliczenie zaliczki Pobieranie zaliczki Wysokość zaliczki Wezwanie do uiszczenia zaliczki Rozlicznie zaliczki Brakująca zaliczka Kryteria oceny wysokości wydatków Rozliczenie wysokości kosztów przejazdu poza miejscowość, będącą siedzibę kancelarii komornika (art. 15 u.k.k.)... Robert Kulski Rozdział 20. Zwolnienie od kosztów komorniczych Uwagi wprowadzające Rozciągnięcie zwolnienia strony od kosztów sądowych w postępowaniu rozpoznawczym na koszty komornicze Zwolnienie od kosztów komorniczych z mocy postanowienia sądu Znaczenie zwolnienia od kosztów komorniczych... Aneta Mendrek Rozdział 21. Orzekanie o kosztach egzekucyjnych według ustawy o kosztach komorniczych Wprowadzenie Koszty egzekucji (sądowej), koszty egzekucyjne, koszty postępowania egzekucyjnego a koszty komornicze uwagi terminologiczne Orzeczenia o kosztach komorniczych a inne czynności komorników przewidziane ustawą o kosztach komorniczych Rodzaje orzeczeń przewidziane ustawą o kosztach komorniczych Organ orzekający o kosztach komorniczych Moment wydania orzeczenia o kosztach komorniczych Postanowienia wydawane przed wszczęciem postępowania Postanowienia wydawane w toku postępowania Postanowienia wydawane w związku z zakończeniem postępowania Postanowienie o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego oraz o przyznaniu zwrotu kosztów postępowania egzekucyjnego (art i art k.p.c.)

13 Postanowienie w przedmiocie kosztów komorniczych Rozliczenie wydatków w postanowieniu o umorzeniu postępowania lub postanowieniu stwierdzającym zakończenie postępowania w inny sposób Rozliczenie opłat egzekucyjnych Forma postanowienia w przedmiocie kosztów komorniczych Wykonalność postanowienia w przedmiocie kosztów komorniczych Zakres związania postanowieniem o ustaleniu wysokości opłat wydanym w toku postępowania Podsumowanie... Józef Jagieła Rozdział 22. Postanowienia komornika w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego Wprowadzenie Postanowienia komornika w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego przed 1 stycznia 2019 r Postanowienia komornika w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego od 1 stycznia 2019 r Zagadnienia ogólne Postanowienia komornika w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego przewidziane w ustawie o kosztach komorniczych Postanowienia komornika w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego przewidziane w Kodeksie postępowania cywilnego... Część III. Sądowe postępowanie egzekucyjne Spis treści Arkadiusz Cudak Rozdział 23. Zmiany w przepisach o skardze na czynności komornika obowiązujące od 1 stycznia 2019 r Uwagi wstępne Ewolucja przepisów dotyczących skargi na czynności komornika Stan prawny obowiązujący od 1 stycznia 2019 r Właściwość miejscowa sądu rozpoznającego skargę Składanie skargi na urzędowym formularzu Obciążania komornika kosztami postępowania wywołanego skargą Wzmocnienie nadzoru judykacyjnego sądu sprawowanego z urzędu

14 8. Zastrzeżenia do oszacowania wartości ruchomości dokonanego przez komornika Podsumowanie... Olimpia Marcewicz Rozdział 24. Pozyskiwanie informacji o majątku dłużnika w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego Wprowadzenie Rys historyczny Aktualny stan prawny Wybór sposobu egzekucji a wskazanie majątku, do którego ma być skierowana egzekucja Ustalanie majątku dłużnika na podstawie art pkt 1 k.p.c Wykaz majątku składany przed komornikiem; zlecenie komornikowi poszukiwania majątku dłużnika Komorniczy wykaz majątku a sądowe wyjawienie majątku Ujawnienie przez dłużnika informacji o czynnościach prawnych dokonanych na rzecz osób trzecich Podsumowanie... Arkadiusz Bieliński Rozdział 25. Zmiany w regulacjach dotyczących uzyskania informacji o majątku dłużnika oraz wyjawienia majątku dłużnika w sądowym postępowaniu egzekucyjnym Zagadnienia wprowadzające Uzyskanie informacji w trybie art. 761 k.p.c Uzyskanie informacji w trybie art. 801 k.p.c Złożenie wykazu majątku komornikowi w trybie art k.p.c Sądowe wyjawienie majątku art. 913 i nast. k.p.c Wnioski końcowe Anna Kościółek Rozdział 26. Zmiany w przepisach o zajęciu ruchomości w egzekucji sądowej Wprowadzenie Właściwość miejscowa komornika Warunki dopuszczalności zajęcia Tryb postępowania w razie zajęcia ruchomości stanowiącej własność osoby trzeciej Zmiana biegu terminu do wytoczenia powództwa ekscydencyjnego Zajęcie ruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego

15 7. Doręczenie odpisu protokołu zajęcia Oszacowanie ruchomości Dozór nad zajętymi ruchomościami Podsumowanie Joanna Derlatka Rozdział 27. Zastrzeżenia do oszacowania wartości ruchomości przez komornika sądowego(art. 853 k.p.c.) Wstęp Zastrzeżenia do oszacowania wartości ruchomości i ich forma Termin wniesienia zastrzeżeń do oszacowania Podmioty uprawnione do wniesienia zastrzeżeń Protokół zajęcia ruchomości. Pouczenie komornika o sposobie i terminie wniesienia zastrzeżeń Treść zastrzeżeń do oszacowania wartości ruchomości Oszacowanie wartości ruchomości przez komornika na podstawie opinii biegłego Oszacowanie wartości ruchomości po sporządzeniu protokołu zajęcia Skutek wniesienia zastrzeżeń Zakończenie... Andrzej Jan Szereda Rozdział 28. Egzekucja z nieruchomości po zmianach wprowadzonych ustawą o komornikach sądowych Uwagi wprowadzające Zagadnienia intertemporalne Zmiany w zakresie obowiązków informacyjnych Nowe zasady utrwalania przebiegu licytacji Zmiany porządkujące Obowiązek złożenia wniosków Zakończenie... Andrzej Jakubecki Rozdział 29. Pobranie czynszu z góry oraz rozporządzenie czynszem najmu lub dzierżawy a egzekucyjne zajęcie nieruchomości Uwagi wstępne Czynsz najmu lub dzierżawy nieruchomości a jej zajęcie w postępowaniu egzekucyjnym Rozporządzenie czynszem albo pobranie czynszu z góry a egzekucja z nieruchomości Treść art k.p.c. a regulacja z art. 88 ust. 2 u.k.w.h

16 5. Rzeczywisty czy pozorny zbieg norm? Relacja - przepis ogólny i przepis szczególny Stosowanie art k.p.c. zagadnienia praktyczne Wnioski de lege ferenda Przemysław Telenga Rozdział 30. Uproszczona egzekucja z nieruchomości zagadnienia wybrane Wstęp Zakres i tryb stosowania przepisów o egzekucji uproszczonej Podsumowanie Józef Jagieła Rozdział 31. Nowe przepisy o zawieszeniu i umorzeniu postępowania egzekucyjnego Obligatoryjne zawieszenie postępowania egzekucyjnego na wniosek dłużnika Pobieranie kwot z zajętego rachunku bankowego w okresie zawieszenia postępowania egzekucyjnego Zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawach o egzekucję alimentów Relacja pomiędzy zawieszeniem postępowania egzekucyjnego na podstawie art do zawieszenia na podstawie art k.p.c Umorzenie postępowania egzekucyjnego