PORADNIK Dla ofiar przemocy seksualnej lub innych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu

Transkrypt

1 PORADNIK Dla ofiar przemocy seksualnej lub innych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu PROKURATURA

2 Spis treści W niniejszej broszurze znajdziesz opis procedury w sprawach o przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Od przestępstwa do ewentualnej rozprawy sądowej Pomoc ofierze w trakcie postępowania Jeśli sprawa trafi do sądu Jeśli postępowanie zostanie umorzone Odszkodowanie Broszura zawiera także wiadomość dla bliskich ofiary, która zmarła w wyniku przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. 2

3 Od przestępstwa do ewentualnej rozprawy sądowej DOCHODZENIE/ŚLEDZTWO W przypadku przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu policja wszczyna dochodzenie/śledztwo. EWENTUALNE BADANIE LEKARSKIE W niektórych przypadkach ofiara musi poddać się badaniu lekarskiemu. Może ono odbyć się w izbie przyjęć pogotowia ratunkowego albo w Ośrodku dla Ofiar Zgwałceń (Center for Voldtægtsofre). Poddanie się badaniu jest dobrowolne, ale może być konieczne w celu zabezpieczenia dowodów. Funkcjonariusz policji poinformuje cię o ewentualnej potrzebie przeprowadzenia badania lekarskiego. PODEJRZENIE I POSTAWIENIE ZARZUTÓW Jeśli policja ocenia, że istnieją uzasadnione powody do podejrzewania konkretnej osoby, stawia tej osobie zarzut popełnienia przestępstwa. Po zakończeniu dochodzenia/śledztwa prokurator postanawia o dalszym toku sprawy. AKT OSKARŻENIA I ROZPRAWA SĄDOWA Prokuratura wnosi akt oskarżenia, jeśli ocenia, że istnieją wystarczające dowody, aby uzyskać wyrok uznający winę podejrzanego. Wniesienie aktu oskarżenia oznacza przesłanie go do sądu. W niektórych przypadkach sprawa nie trafia do sądu. Dotyczy to zwłaszcza spraw o niewielkiej szkodliwości społecznej, które mogą zostać rozstrzygnięte np.przez ukaranie grzywną. 3

4 Pomoc ofierze w trakcie postępowania Ofierze zamachu na życie i zdrowie przysługuje pomoc od szeregu osób. ADWOKAT (Bistandsadvokat) Jest to adwokat, który będzie pomagał ci przez cały czas trwania sprawy karnej. Usługi adwokata są bezpłatne i obejmują między innymi: Pomoc i porady podczas śledztwa/dochodzenia prowadzonego przez policję oraz jeśli sprawa zostanie przekazana do sądu. Porady, jeśli obawiasz się, że sprawca będzie cię nachodził. Pomoc w ubieganiu się o odszkodowanie wyliczenie kwoty należnego odszkodowania i ewentualne wniesienie wniosku o odszkodowanie do sądu i Komitetu Odszkodowawczego (Erstatningsnævnet). Wyjaśnianie trybu postępowania w sprawie karnej, towarzyszenie ci w sądzie, jeśli masz składać zeznania. KOMU PRZYSŁUGUJE PRAWO DO ADWOKATA? Ofierze zgwałcenia lub innego przestępstwa seksualnego o podobnie poważnym charakterze zostaje przydzielony adwokat, chyba, że ofiara sobie tego nie życzy. 4

5 Ofiary innych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, np. przemocy lub napadu rabunkowego, muszą same zwrócić się do policji z prośbą o przydzielenie adwokata. Funkcjonariusz policji powiadomi cię o możliwościach skorzystania z pomocy adwokata. O tym, czy spełniasz warunki dla przyznania ci bezpłatnego adwokata, decyduje sąd. Sąd decyduje także o tym, kto będzie twoim adwokatem. Jeśli chcesz, aby pomagał ci konkretny adwokat, możesz powiadomić o tym sąd. Ofiara zgwałcenia lub przestępstwa o podobnym charakterze ma możliwość rozmówienia się ze swoim adwokatem przed pierwszym przesłuchaniem przez policję. W niektórych przypadkach może jednak być konieczne przesłuchanie cię, zanim naradzisz się z adwokatem. OSOBA KONTAKTOWA Jeśli policja ocenia, że będziesz musieć składać zeznania w sądzie, zostanie ci przydzielona osoba kontaktowa w policji albo prokuraturze. W ten sposób, ze wszystkimi pytaniami w sprawie zawsze będziesz zwracać się do tej samej osoby. Obowiązuje to szczególnie w sprawach o zgwałcenie, brutalną przemoc lub brutalne groźby. Możesz też we własnym zakresie poprosić policję o przydzielenie ci osoby kontaktowej. 5

6 SPOTKANIE ZE SPRAWCĄ W niektórych sprawach ofiara może zechcieć wziąć udział w spotkaniu ze sprawcą. Na takim spotkaniu, w którym uczestniczy też osoba pośrednicząca, możesz w bezpiecznych warunkach rozmówić się ze sprawcą o tym, co się zdarzyło. Udział w takim spotkaniu jest całkowicie dobrowolny dla ciebie i dla sprawcy. Spotkanie odbywa się w obecności osoby pośredniczącej. Spotkanie może odbyć się wyłącznie w sprawie, w której sprawca przyznał się do zarzucanego mu czynu. Więcej informacji o takim spotkaniu znajdziesz na stronie internetowej www. konfliktraad.dk; możesz też poprosić policję o więcej informacji na ten temat. INNE MOŻLIWOŚCI POMOCY Organizacja doradztwa dla ofiar (Offerrådgivningen) może polecić ci dobrego psychologa albo inną pomoc. Możesz zwrócić się do nich anonimowo. Komórki doradztwa ofiarom działają przy wszystkich okręgach policyjnych. Więcej informacji znajdziesz na stronie internetowej 6

7 Możesz też skontaktować się z Krajowym Stowarzyszeniem Pomocy Ofiarom Przemocy Landsforeningen Hjælp Voldsofre. Jest to prywatna organizacja, która oferuje różne formy pomocy i porad. Więcej informacji o ofercie stowarzyszenia znajdziesz na stronie internetowej Jeśli przestępstwo miało tło seksualne, możesz zwrócić się do Ośrodka Pomocy Ofiarom Zgwałceń (Center for Voldtægtsofre).Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie internetowej Również twoja gmina może ci pomóc, jeśli potrzebujesz wsparcia w wyniku przestępstwa. Lekarz domowy może nieraz skierować cię do psychologa. W pewnych przypadkach ofierze przysługuje odszkodowanie wypłacane przez Skarb Państwa. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie internetowej Komitetu Odszkodowawczego: 7

8 Jeśli sprawa trafi do sądu Jeśli policja znajdzie sprawcę i stwierdzi, że sprawę musi rozstrzygnąć sąd, prokurator powiadomi cię o wniesieniu aktu oskarżenia. INFORMACJA O POSIEDZENIU SĄDU Z reguły ofiara musi zeznawać w sądzie. Oznacza to, że musisz stawić się i wyjaśnić, co ci się przydarzyło. Dostaniesz pismo z informacją o miejscu i terminie posiedzenia. Będzie też potrzeba przesłuchania cię, jeśli rościsz o odszkodowanie od sprawcy. Nawet jeśli nie musisz składać zeznań w sądzie i nie rościsz o odszkodowanie, możesz zawsze dowiedzieć się od prokuratora o terminie i miejscu posiedzenia. Zasadniczo, posiedzenia sądu są jawne. Masz prawo poprosić sąd lub prokuratora o bezpłatną kopię wyroku. JEŚLI MASZ SKŁADAĆ ZEZNANIA Jeśli dostaniesz wezwanie w charakterze świadka, musisz stawić się w sądzie i zeznawać. Razem z wezwaniem otrzymasz informację o terminie i miejscu posiedzenia i o obowiązkach i prawach, przysługujących ci jako świadkowi. Jeśli masz wątpliwości co do trybu postępowania w sądzie, możesz porozmawiać o nich z przydzielonym ci adwokatem, osobą kontaktową lub prokuratorem prowadzącym sprawę. Dotyczy to również sytuacji, w których świadczenie w sądzie jest dla ciebie ogromnie stresujące. 8

9 OCHRONA ŚWIADKA Sąd może wykazać szczególny wzgląd na świadka, jeśli uzna, że składanie zeznań jest dla świadka wyjątkowo trudne. Twój adwokat lub prokurator mogą poprosić o to sąd przed posiedzeniem. W szczególnych przypadkach policja lub prokurator mogą uzgodnić z sądem, że ktoś wyjdzie, aby ci pomóc i doprowadzić cię na salę, kiedy stawisz się w gmachu sądu; możesz też czekać w specjalnej poczekalni. W ten sposób unikniesz spotkania ze sprawcą lub innymi świadkami. Na twoją prośbę sąd może postanowić, że kiedy będziesz zeznawać, oskarżony ma siedzieć w miejscu, z którego nie będzie dla ciebie widoczny, na przykład w głębi lokalu sądowego. W szczególnych przypadkach sąd może zarządzić wyprowadzenie oskarżonego na czas twoich zeznań. WYŁĄCZENIE JAWNOŚCI Ofiara zgwałcenia lub przestępstwa o podobnym charakterze ma prawo zażądać wyłączenia jawności jej zeznań. Twój adwokat albo prokurator mogą wystąpić w twoim imieniu o wyłączenie jawności. 9

10 Także w innych poważnych sprawach masz nieraz prawo prosić o wyłączenie jawności na czas twoich zeznań. Wyłączenie jawności oznacza, że tylko osoby uczestniczące w sprawie mają prawo być obecne, kiedy będziesz zeznawać. Oznacza także zakaz upubliczniania informacji z niejawnego posiedzenia, np. w mediach. Sąd może postanowić o zastosowaniu innych środków, które ułatwią ci składanie zeznań. Porozmawiaj z adwokatem, osobą kontaktową albo prokuratorem o tym, co sąd może zrobić w tym zakresie. ZAKOŃCZENIE SPRAWY KARNEJ Po zakończeniu sprawy karnej możesz poprosić sąd albo prokuratora o bezpłatną kopię wyroku. Jeśli poprosisz o informację o terminie i miejscu rozprawy w sądzie rejonowym, dostaniesz informację w przypadku zaskarżenia wyroku do sądu wyższej instancji, także jeśli zajdzie konieczność ponownego przesłuchania cię przed tym sądem. W pewnych przypadkach dostaniesz informację o tym, kiedy skazany wyjdzie na wolność po odbyciu kary. W pewnych przypadkach zostaniesz też powiadomiony/a, jeśli sprawca odbywający karę ma udzielić wywiadu dla gazety lub uczestniczyć w audycji w radio albo telewizji. Adwokat lub policja poinformują cię o twoich prawach w tym zakresie. 10

11 Umorzenie dochodzenia W niektórych przypadkach policja stwierdza brak podstaw do kontynuowania sprawy, np. kiedy zajście, będące przedmiotem powiadomienia o przestępstwie, nie jest karalne. W takim przypadku policja oddala powiadomienie o przestępstwie i nie wszczyna żadnych dalszych kroków. Policja może również postanowić umorzyć dochodzenie, na przykład jeśli znalezienie sprawcy okaże się niemożliwe. Policja powiadomi cię listownie o oddaleniu powiadomienia o przestępstwie lub umorzeniu dochodzenia. W piśmie podane jest też, jak możesz się odwoływać, jeśli uważasz, że decyzja policji jest niesłuszna. Policja może podejrzewać sprawcę, ale prokurator może postanowić nie wnosić aktu oskarżenia, na przykład z powodu braku wystarczających dowodów. W takim przypadku prokurator powiadomi cię pismem, że sprawa nie zostanie przekazana do sądu. W piśmie podane jest też, jak możesz się odwoływać, jeśli uważasz, że decyzja prokuratora jest niesłuszna. 11

12 Odszkodowanie W pewnych przypadkach ofiara przestępstwa może otrzymać odszkodowanie od państwa. Policja pomoże ci wnieść o odszkodowanie. Także adwokat może ci pomóci, wyliczając kwotę roszczenia odszkodowawczego. Więcej informacji uzyskasz ze strony internetowej 12

13 Bliscy zmarłej ofiary przestępstwa Jeśli ofiara zmarła w wyniku przestępstwa, policja albo prokurator informują ewentualną bliską osobę o przysługującym jej prawie śledzenia sprawy karnej. Osobą bliską jest osoba najbliższa zmarłemu, np. małżonek/małżonka lub konkubent/konkubina. Osoba bliska, która wyrazi takie życzenie, musi zostać powiadomiona o wniesieniu aktu oskarżenia, terminie i miejscu rozprawy. Osoba bliska musi też zostać powiadomiona, jeśli policja lub prokurator postanowią wstrzymać śledztwo lub umorzą postępowanie karne. Osoba bliska ma prawo odwoływać się od takiego postanowienia. W szczególnych przypadkach osoba bliska może zwrócić się do policji o przydzielenie bezpłatnego adwokata. Taki adwokat odpowie na ewentualne pytania w sprawie odszkodowania, będzie pomocny w wyliczeniu kwoty roszczenia i wniesieniu roszczenia do sądu. 13

14 Więcej informacji Strona domowa policji: > Borgerservice > Servicedeklarationer. Strona domowa Rady Prewencji Przestępczości, Det Kriminalpræventive Råd: Strona domowa Komitetu Odszkodowawczego: 14

15 15

16 Rigsadvokaten Frederiksholms Kanal København K Prokurator generalny redaktør: mikkel thastum Design og produktion: Karen Christensen Design tryk: prinfoholbæk-hedehusene-køge