Dziennikarze z wizytą w instytucjach unijnych

Transkrypt

1 nr 99 styczeń/ luty 2015 rok X Polska dwudziestym piątym członkiem Unii Europejskiej ISSN Dziennikarze z wizytą w instytucjach unijnych (czytaj na str. 6 7.) Polska sala obrad w KE Budynek Komisji Europejskiej Konferencja prasowa w KE nt. Ukrainy i Grecji Zdjęcia: G. Kurowska Wnętrze Parlamentu Europejskiego Na korytarzu Komisji Europejskiej 1

2 2

3 od redakcji Szanowni Czytelnicy! Początek roku za nami, ale nie przyniósł on rozwiązania większości światowych konfliktów. Ukraina ciągle walczy z rosyjskimi wojskami, a islamski terroryzm nadal zbiera swoje krwawe żniwo. Europa i Unia Europejska nie leżą, jak chciałoby wielu, na końcu świata i czy się to komuś podoba czy nie, musi mierzyć się z problemami wykraczającymi dużo dalej niż jej granice. W bieżącym numerze naszego Magazynu Czytelnik znajdzie materiały, które pośrednio dotykają tych wydarzeń. Myślę tu o artykułach z zakresu ekonomii. Wiadomo bowiem, że decyzje polityczne zawsze przekładają się na gospodarkę. Stąd na stronach Global Economy kilka analiz diagnozujących m.in. rynek paliwowy i wpływ jaki mają na jego kondycję bieżące konflikty. Zostawiając trochę na boku wielką politykę, proponujemy Czytelnikom materiał, w którym przyglądamy się wizualizacji marki Polska. Bo każdy kraj to także pewna wartość, jaka wiąże się z tym krajem, w postaci można powiedzieć znaku firmowego. Czytelnicy przypominają sobie dyskusje związane z logo Polski czy logo jakim Polska posługiwała się kiedy przewodziła unijnej rodzinie? Były one gorące, bo też kwestia tzw. identyfikacji wizualnej, jest wbrew pozorom, niezwykle ważna. W tym numerze Magazynu przyjrzeliśmy się konkretnie logo organizacji turystycznej w naszym kraju i pozostałych krajach UE. Jak wyglądamy na tle innych? Proszę spojrzeć i przeczytać na naszych łamach. O tym i kilku innych sprawach w bieżącym numerze Euro 25. Życzę ciekawej lektury Ilona Saft Redaktor naczelna Magazynu Wspólnoty Europejskiej Euro 25 3

4 w numerze: w numerze: 3 od redakcji 6 Dziennikarze z wizytą w instytucjach unijnych 7 Bomba w Europarlamencie 8 Przyjaciele Władimira Putina w Europarlamencie 9 VIII Forum Europa-Ukraina 10 Współpraca firm ułatwia wchodzenie na rynki 11 Ropa może drożeć w drugiej połowie roku 12 Złoty straci 10 procent? 13 Ruszy terminal naftowy w Gdańsku 14 Rośnie polska branża transportowa 14 Inwestycje komunikacyjne nie zwalniają 15 Grecki impas dusi Europę 16 W czasie ferii dzieci się nie nudzą 19 Architektura godna polecenia 20 Z notatnika reportera 22 Europejski Fundusz Społeczny dotarł do wielu osób 23 Muzeum Śląskie otrzyma dofinansowanie 24 Kujawsko-pomorskie daje dobry przykład 25 Logo dla turysty 28 Mały Naukowiec pokazy w przedszkolach 29 Gwiazdy dla opornych 30 Krzyżówka proponujemy pod redakcją Redaktor naczelna Ilona Saft, tel , ilonasaft@op.pl Z-ca redaktor naczelnej Grażyna Kurowska, tel , dzik@krzem.pl Zespół: Krzysztof Łęcki, Robert Fiałkowski, Elżbieta Jezierska, Jolanta Pieczka, Urszula Serafińska, Hanna Smolańska, Ireneusz Maciąg Redakcja: Katowice, Al. Korfantego 18/12 Wydawca: Katowicka Agencja Wydawnicza, Katowice, ul. Poniatowskiego14b/1 tel./fax Layout: Katarzyna Gawrych-Olender Strona internetowa: Druk: Centrum Usług Drukarskich Henryk Miler, Ruda Śląska-Nowy Bytom, ul. Szymały 11 4

5 wybrane z numeru: W II połowie roku ropa może zacząć drożeć. Ceny na światowych rynkach są już na tyle niskie, że niektórym producentom wydobycie przestało się opłacać. Gdy ograniczą eksport, na rynku zacznie przeważać popyt na ten surowiec. DROŻSZA ROPA Znamy już wyniki zorganizowanego przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego oraz oddziały bydgoski i toruński Stowarzyszenia Architektów Polskich ogólnopolskiego konkursu architektonicznego na projekt energooszczędnego domu jednorodzinnego, nawiązujący do naszych najlepszych regionalnych tradycji budownictwa wiejskiego i podmiejskiego. Projekt Logo dla Polski ( jak to u nas skończył się na niczym. Według informacji, które udało się zdobyć redakcji internauci w głosowaniu wybrali nie tę wersję sprężyny, którą wybrać mieli. Więc, robiąc dobrą minę do złej gry, projektodawcy oznajmili, że mają trwać dalsze prace i dyskusje. Wobec tego uznaliśmy, że ta dyskusja jest dobrą okazją do tego by przyjrzeć się jak tę sprawę rozwiązano w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Przegląd, by uniknąć wszelkich podejrzeń o faworyzowanie jednych i lekceważenie drugich, prowadzimy w kolejności alfabetycznej. Marco Polo opłynął pół świata nie korzystając z GPS. Podobnie Krzysztof Kolumb. Nie potrzebował go też w czasie swojego pierwszego w historii lotu z Ameryki do Europy Charles Lindbergh. Wystarczyły gwiazdy. To one przez tysiące lat były drogowskazami. I właśnie o orientacji za ich pomocą opowiada najnowszy seans w Planetarium Śląskim. Jego premierę odbyła się 31 stycznia br. 5

6 Dziennikarze z wizytą w instytucjach unijnych Wyjazd zorganizowało Przedstawicielstwo Regionalne Komisji Europejskiej we Wrocławiu. Organizatorzy zaprosili 25 dziennikarzy głównie z województw Polski południowej, którzy mieli możliwość bliższego zapoznania się z codzienną działalnością instytucji unijnych w Brukseli. Generalnie program był dość napięty, ale jak wiemy ilość nie zawsze przechodzi w jakość i może dlatego wizyta pozostawia pewien niedosyt. Dzisiaj w dobie internetu dotarcie do pewnych informacji, jak chociażby tych na temat programów unijnych, nie stanowi problemu. Dziennikarze zapewne lepiej by skorzystali z tego wyjazdu, gdyby umożliwić im spotkania mniej formalne, podczas których mogliby poznać funkcjonowanie unijnych gremiów od nieco mniej oficjalnej strony Pierwszym przystankiem w Brukseli była wizyta w Komisji Europejskiej. Tam dziennikarze uczestniczyli w kilku wykładach. Jednym z prelegentów był Wojciech Talko przedstawiciel ds. handlu w KE, który przedstawił podstawowe dane dotyczące tej instytucji. Przypomnijmy KE składa się z 28 komisarzy, po jednym z każdego państwa członkowskiego. Komisja, zgodnie z zobowiązującymi regulacjami prawnymi, jest niezależna, a komisarze bronią ogólnego interesu UE a nie interesów państw, z których pochodzą. Komisja proponuje akty prawne Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Europejskiej, wykonuje ich decyzje oraz dba o przestrzeganie prawa europejskiego i traktatów. Z kolei Mara Rusu, z działu komunikacji, zapoznała dziennikarzy z funkcjonowaniem strony internetowej KE i portalu audiowizualnego. Uczestnicy mieli okazję zwiedzić studio telewizyjne, radiowe i news room, a także wziąć udział w codziennej konferencji prasowej. Co ciekawe przedstawiciele mediów mogą bezpłatnie korzystać z tych pomieszczeń i otrzymać pomoc techniczną operatorów i techników. A więc, przyjeżdżając do Komisji Europejskiej mogą np. na miejscu skorzystać z kamer. Ciekawym doświadczeniem było uczestnictwo w konferencji prasowej. Dotyczyła ona aktualnej sytuacji w Grecji i na Ukrainie. Jak na polskie News room Parlamentu Europejskiego imienia Anny Politkowskiej standardy, była ona bardzo krótka i trwała jedynie 10 minut. Ale jak się okazuje, sprawnie przeprowadzona, poruszająca rzeczywiście bieżące problemy, dostarczyła szybko niezbędnych informacji i dziennikarze, którzy na co dzień zajmują się poruszanymi zagadnieniami, bynajmniej nie odczuwali niedosytu. Bardzo ciekawe i konkretne były dwa wykłady, pierwszy pt.: Nowa Komisja Europejska Junkera i europejski rok na rzecz rozwoju prowadzone przez Christos a Marazopoulos a z dyrekcji generalnej ds. międzynarodowej współpracy i rozwoju oraz Dotacje dla indywidualnych naukowców program Marii Skłodowskiej-Curie, o czym mówił Paul Harris z dyrekcji generalnej ds. edukacji i kultury. Ten program np. daje możliwość, by naukowcy z UE mogli uzupełnić swoją wiedzę i skorzystać ze zdobyczy technologicznych laboratoriów państw, które przodują w różnych dziedzinach wiedzy. Do tych tematów jeszcze wrócimy. Kolejnego dnia dziennikarze byli w Parlamencie Europejskim oraz Radzie Europejskiej. Przypomnijmy Parlament Europejski reprezentuje obywateli 6

7 Unii i liczy dzisiaj 751 posłów (w tym 51 z Polski). Parlament wraz z Radą przyjmuje akty prawne zaproponowane przez Komisję Europejską oraz zatwierdza budżet UE. Zadaniem PE jest również demokratyczna kontrola instytucji unijnych. Natomiast Rada Europejska składa się z szefów państw i rządów UE oraz przewodniczącego KE. Ten ostatni jest wybierany na 2,5 roku, a jego kadencję można jednokrotnie przedłużyć. Rada Europejska wskazuje Unii Europejskiej ogólne kierunki rozwoju. Nie pełni funkcji ustawodawczej. Aktualnie jej szefem jest Donald Tusk, który przejął obowiązki po Hermanie Van Rumpuyu 1 grudnia 2014 roku. Nasz pobyt w instytucjach unijnych zakończyła wizyta w bardzo nowoczesnym centrum prasowym Parlamentu i Rady. Aby przybliżyć atmosferę jaka panowała w instytucjach unijnych po atakach terrorystycznych islamistów w Paryżu, bo wówczas gościliśmy w Brukseli, trzeba powiedzieć, że za każdym razem kiedy nasza grupa wchodziła do tych instytucji była skrupulatnie przeszukiwana, a przed budynkami bezpieczeństwa pilnowali uzbrojeni żołnierze. Moim zdaniem, największą korzyścią z tego wyjazdu, była możliwość obserwowania jak pracują we wspomnianych instytucjach nasi koledzy po fachu. Dziennikarze żyją tam naprawdę szybko: od wczesnych godzin rannych do późno popołudniowych rejestrują wszystkie spotkania i konferencje prasowe. Po obróbce materiały te trafiają na strony internetowe KE, PE i Rady w postaci filmowej, radiowej i prasowej. Z każdego tego typu materiału można potem we wszystkich krajach Unii korzystać bezpłatnie jedynie z zaznaczeniem źródła informacji. Wszystkich Czytelników, którzy interesują się problemami i wydarzeniami, jakie mają miejsce w unijnych instytucjach zachęcamy do korzystania z tych materiałów. Grażyna Kurowska Autorka składa podziękowanie za wyjazd Magdalenie Żelaznej-Stokłosie organizatorce ze strony Przedstawicielstwa KE we Wrocławiu oraz Ewie Krzemień organizatorce w Brukseli. Fred D Hondt z generalnej dyrekcji komunikacji pokazuje nam studio TV w KE Bomba w Europarlamencie Władze belgijskie w związku z nasileniem zagrożenia terroryzmem zdecydowały w połowie stycznia br. o podniesieniu krajowego poziomu alertu z poziomu 2 na 3 (z 4 możliwych). W Brukseli pojawiło się wojsko, dodatkowe policyjne patrole. Jeden z nich od dwóch tygodni stacjonuje przed wjazdem do parkingu podziemnego w budynku, w którym mieszkam, sprawdzając wszystkie podjeżdżające pojazdy. W ślad za decyzjami belgijskiego rządu, Parlament Europejski także podniósł poziom własnych zabezpieczeń o jeden szczebel, w związku z czym wprowadzono: dodatkowe kontrole osób wchodzących do PE, ich bagaży oraz samochodów wjeżdżających na podziemne parkingi (sprawdzanie bagażników, kontrola podwozi za pomocą luster itp.), co korkuje całą dojazdową do PE rue Wiertz. ograniczenia dotyczące czasu przebywania w podziemnym parkingu podwykonawców oraz dostawców (towary i poczta), zawieszenie wszelkich nieoficjalnych spotkań, wydarzeń lub wizyt z udziałem uczestników z zewnątrz. Wokół naszych budynków pojawili się uzbrojeni po zęby żołnierze. Przed dotąd otwartym dla wszystkich wejściem stoi straż sprawdzająca przepustki, żaden samochód nie może parkować przed Parlamentem. Mimo tych środków bezpieczeństwa, w poniedziałek ( r.) nagle zarządzono ewakuację jednego z budynków PE ( Willy Brandt ), także turystów zwiedzających ekspozycję w przyległym Parlamentarium oraz mieszkańców z okolicznych domów. Bombowy alarm został ogłoszony po tym, jak ochrona zatrzymała ubranego w moro i zakapturzonego Słowaka, który kręcił się wokół Parlamentu. Jak się okazało czekał na Przewodniczącego Unii/Parlamentu. Był uzbrojony, a w jego samochodzie znajdowała się broń palna i piła łańcuchowa. Saperski robot nie znalazł jednak żadnych materiałów wybuchowych. Wcześniej tegoż dnia w stan gotowości zostały postawione także inne służby bezpieczeństwa m.in. Ambasady Stanów Zjednoczonych w Brukseli. Lepiej na zimne dmuchać. Lidia Geringer de Oedenberg poseł do Parlamentu Europejskiego News room w KE 7

8 Lidia Geringer de Oedenberg Przyjaciele Władimira Putina w Europarlamencie Rosja nigdy dotąd nie miała tak wielu wpływowych przyjaciół w Parlamencie Europejskim. Jedna piąta europosłów obecnej kadencji to zdeklarowani lub potencjalni partnerzy Kremla. Swoje uczucia Moskwa kieruje głównie do przedstawicieli radykalnych europejskich partii i jak dotąd odnosi sukcesy. Skala jej politycznych wpływów w Parlamencie stale rośnie, a utrzymując bliski kontakt z europosłami, jest w stanie uczestniczyć w wewnętrznych rozgrywkach Unii Europejskiej. Polecam ciekawą analizę numeru anglojęzycznego Newsweeka Największym miłośnikiem współpracy z Rosją jest eurodeputowany Nigel Farage, lider eurofobicznej brytyjskiej Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP), który przy każdej okazji podkreśla swój podziw dla osoby Putina. I tak jak nie znosi UE, tak wyobraża sobie utworzenie sojuszu z Moskwą Nie jest to aż takie dziwne, jak może to na pierwszy rzut oka wyglądać. Istnieje bowiem bardzo ważna rzecz, która łączy oba kraje, szczególnie w dobie dzisiejszego kryzysu tożsamości Europy. Te dwa niegdyś gigantyczne imperia przez wieki rozdawały karty. I o ile Rosja zachowała iluzje mocarstwa w formie putinowskiej dyktatury, o tyle Wielka Brytania ciągle szuka sobie miejsca przy zielonym stoliku, by znów móc być krupierem. Czy to się uda? Tego dowiemy się w maju, kiedy Brytyjczycy staną przed historycznym wyborem przyszłości swego kraju Kolejną przyjaciółką Rosji jest francuska eurodeputowana Marine Le Pen, szefowa populistycznego Frontu Narodowego, która w połowie kwietnia ubiegłego roku, była przyjmowana na Kremlu z najwyższymi honorami. Rozkwit uczuć wspomogła także moskiewska pożyczka dla FN w wysokości blisko 10 mln euro. Le Pen publicznie chwali rosyjski model rządów, uznaje krymskie referendum i sprzeciwia się unijnym sankcjom przeciw Rosji. Z Moskalem za pan brat są również ekstremiści z Wolnościowej Partii Austrii (FPÖ), włoskiej Ligi Północnej oraz węgierskiego Jobbiku. Ta ostatnia partia upodobała sobie wschodnie klimaty do tego stopnia, że europoseł Béla Kovács był nawet oskarżany o szpiegostwo na rzecz Rosji. W Szwecji dwa miesiące po wyborach do dymisji podał się tamtejszy rząd. Koalicja socjaldemokratów i zielonych upadła, ze względu na odrzucenie budżetu na rok 2015 przez tamtejszą trzecią siłę w państwie, anty-imigracyjną partię Szwedzkich Demokratów, tych samych, których przedstawiciele w Parlamencie Europejskim głosowali przeciwko umowie stowarzyszeniowej Unii z Ukrainą. Ten sygnał do współpracy na pewno nie uszedł uwadze Kremla. Grunt pod nową przyjaźń z niemieckimi ekstremistami z Alternatywy dla Niemiec (AfD), także mającymi swoją reprezentację w PE przygotowywał nie tak dawno rosyjski ambasador Vladimir Grinin. Na berlińskim spotkaniu z dwoma jej przedstawicielami, jak doniosły niemieckie media, padła przyjacielska propozycja wielomilionowej pożyczki wzmocnionej sztabkami złota Sprawa wyszła na jaw, więc do transakcji (wtedy) nie doszło. Bułgarska skrajnie prawicowa Ataka wzywała do obalenia rządu, jeśli ten poprze sankcje Unii Europejski wobec Rosji. Co więcej, zażądała od bułgarskich władz zadeklarowania wierności wobec Moskwy, cóż 22% Bułgarów wolałoby przynależeć do Unii Euroazjatyckiej (związku byłych republik radzieckich) niż UE. Lojalni wobec Rosji europosłowie, przy każdej nadarzającej się okazji składają projekty rezolucji, poprawek czy też wypowiadają się ustami Moskwy w Parlamencie Europejskim. W poprzedniej kadencji, wiosną 2014 r. grupa eurofobicznych posłów m.in. Ligi Północnej, Frontu Narodowego i Jobbiku wybrała się nawet na Krym, by śledzić tamtejsze referendum akcesyjne. Po powrocie, jak jeden mąż stwierdzili nieskazitelność wyborów, których nie uznał żaden kraj UE. 25% sojuszników Rosji w PE to dużo, ale jeszcze daleko do większości wymaganej, by przyjąć jakieś wspólne stanowisko, jednak zważywszy, że coraz więcej obywateli ulega populistycznym obietnicom i eurosceptycznym partiom, kto wie, może w przyszłym składzie Europarlamentu Rosja będzie mieć już decydujący głos. 8

9 VIII Forum Europa-Ukraina Do Łodzi przyjechało ponad 500 gości, w tym Przedstawiciele Rządu oraz Rady Najwyższej Ukrainy. W sesji inauguracyjnej zatytułowanej Ukraina początek nowej drogi uczestniczyli Paweł Petrenko, minister sprawiedliwości Ukrainy i Cezary Grabarczyk, minister sprawiedliwości RP Trzydniowe spotkanie rozpoczął marszałek województwa łódzkiego Witold Stępień: Jest mi ogromnie miło powitać Państwa na VIII Forum Europejsko- -Ukraińskim. Po raz trzeci odbywa się ono w Polsce, a po raz pierwszy w Łodzi. Jestem szczęśliwy, że możemy dziś wspólnie rozmawiać o sytuacji na naszym kontynencie i na świecie, razem myśleć o przyszłości i szukać rozwiązań, które sprawią, że będzie to przyszłość spokojna, bezpieczna i wolna od konfliktów. Marszałek przypomniał, że Forum organizowane jest od 2007 r. przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich jako agenda Forum Ekonomicznego. Po raz pierwszy odbyło się we Wrocławiu. Czterokrotnie gospodarzem konferencji był Kijów, a w 2014 r. Krynica-Zdrój. Właśnie w Krynicy na spotkaniu z delegacją z obwodu Winnickiego zrodził się pomysł, żeby miejscem kolejnej edycji Forum Europa- -Ukraina, jako całkowicie niezależnej imprezy, stała się Łódź. Porozumienie w tej kwestii podpisali wówczas Witold Stępień, Marek Cieślak, wiceprezydent Łodzi oraz Jerzy Bochyński, prezes Fundacji Instytut Studiów Wschodnich. Spotykamy się w sytuacji, kiedy w Europie znów rośnie napięcie, trwają starcia zbrojne, a gospodarka i handel stały się bronią wymierzaną przeciwko innym. Tak nie powinno być. Wszystkim nam potrzebny jest rozwój, współpraca, ożywienie kontaktów, jednoczenie się, a przede wszystkim pokój i stabilizacja mówił marszałek Witold Stępień. Podkreślił również, że województwo łódzkie jako region w samym centrum Polski jest szczególnie predystynowane do roli pomostu między Wschodem i Zachodem. Ukraina znajduje się obecnie w trudnej sytuacji. Odpowiedzi na pytanie jak wyjść z kryzysu należy szukać wszędzie. Także w historii. Właśnie przeszłość regionu i samej Łodzi może być przykładem, że tylko zgodne współistnienie różnych narodowości tak jak w mieście czterech kultur jest gwarancją postępu i rozwoju gospodarczego. Z tego też względu Łódź i województwo mogą stać się miejscem stałych spotkań partnerów z Europy Zachodniej i Wschodniej. Wybór Łodzi i regionu łódzkiego był także naturalną konsekwencją z powodu aktywnych i dobrych kontaktów z Ukrainą. Partnerami województwa od dawna są obwody czerniowiecki, charkowski, odeski, winnicki i wołyński. Uniwersytet Łódzki współpracuje z uczelnią w Czerniowcach. Oprócz wspólnych konferencji i seminariów organizowana jest wymiana naukowców i studentów. Wołyń jest miejscem polsko-ukraińskich spotkań artystów z Akademii Muzycznej oraz muzealników. Lekarze z Odessy podnoszą kwalifikacje w Centrum Zdrowia Marki Polki. Gospodarczo i handlowo współpracują z Ukrainą przedsiębiorstwa z regionu łódzkiego, m.in. Ceramika Paradyż, Grupa ATLAS i Centrum Handlowe PTAK, zaś w nawiązywaniu partnerstwa biznesowego i inicjowaniu wspólnych przedsięwzięć pomaga Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego. Niemal co roku przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego, Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego i Urzędu Miasta Łodzi uczestniczą w targach turystycznych w Kijowie. Tę opinię potwierdził również Cezary Grabarczyk, minister sprawiedliwości RP, który podczas otwierającej sesji plenarnej powiedział, że Łódź to świetne miejsce do dyskusji. Spotkanie odbywało się pod hasłem Ukraina początek nowej drogi, więc minister przypomniał jak wyglądała polska droga do wstąpienia do Unii Europejskiej. W naszym kraju zajęło to 13 lat, bo w 1991 roku podpisaliśmy umowę stowarzyszeniową, a w 2004 r. zostaliśmy przyjęci do grona państw Wspólnoty. Ukraina jest teraz na początku tej drogi, ale na pewno jej się uda, bo taką wolę wyraziło społeczeństwo. Ministrer Grabarczyk mówił także, że największym sukcesem Polaków była reforma samorządowa. To dzięki twórcom tej reformy Polska tak pięknie się zmieniła. To wtedy realna władza została przejęta przez ludzi mieszkających na danym terenie i najlepiej znających miejscowe problemy. To tę naszą reformę możemy polecać naszym ukraińskim przyjaciołom powiedział. Zmiany zachodzące na Ukrainie potwierdził Paweł Petrenko, minister sprawiedliwości Ukrainy, który przemawiał po Cezarym Grabarczyku. Wprowadzamy wiele nie popularnych reform i zmieniamy te instytucje, które pozwolą nam wejść do Unii Europejskiej. Przyjęliśmy m.in. ustawę antykorupcyjną, zaczęliśmy reformę władzy i chcemy wprowadzić ambitne reformy podatkowe, które otworzą nasz rynek na obcy kapitał. Pierwszego wieczoru Forum Europa- -Ukraina odbyło się także wiele ciekawych debat i prezentacji. Jedną z nich poprowadził Adam Michnik, redaktor naczelny Gazety Wyborczej. Jej tematem było Partnerstwo Wschodnie i co dalej? Ukraina na progu integracji z Europą. W dyskusji uczestniczyli Andrij Deszczyca, ambasador Ukrainy w Polsce, Borys Rady Najwyższej Ukrainy i były minister spraw zagranicznych Ukrainy, i Norbert Spinrath, członek Bundestagu. Marszałek Witold Stępień spotkał się także z przedstawicielami partnerskiego regionu Csongrad na Węgrzech. Europejski Fundusz Społeczny dotarł do kilkuset tysięcy osób. /bpum/ 9

10 Współpraca firm ułatwia wchodzenie na rynki Firmy łączą siły, żeby wchodzić na zagraniczne rynki. Dzięki ścisłej współpracy producentom z danej branży czy z danego regionu łatwiej zdobywać klientów w Azji, Ameryce czy Afryce, a także umacniać pozycję na rynkach UE. W ubiegłym roku działalność rozpoczął klaster eksportowy Polska-Wschód, który na rynkach azjatyckich i arabskich wspiera sprzedaż zagraniczną polskich producentów i promuje Polskę jako atrakcyjny kraj do inwestowania W przyszłości możemy się spodziewać, że klastry będą dźwignią polskich przedsiębiorstw chcących wejść na konkretny rynek, czy to dalekowschodni, czy amerykański, a także umocnić się na rynkach europejskich ze swoim produktem mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Marek Dondelewski, ekspert Związku Pracodawców Klastry Polskie. Klastry mogą być jedno- lub wielobranżowe, o charakterze horyzontalnym. To są wspólne wyjazdy, targi, promocja, programy eksportu, ale z czasem na pewno obserwujemy pojawienie się takich grup liderów wokół branż, które być może staną się dla Polski dobrymi markami eksportowymi. Po 11 miesiącach 2014 roku eksport towarów osiągnął wartość prawie 150,5 mld euro i był wyższy o 4,8 proc. w porównaniu z sytuacją sprzed roku. Popyt zagraniczny wciąż odgrywa istotną rolą we wzroście PKB kraju. W związku m.in. z rosyjskim embargiem i sytuacją za wschodnią granicą w ubiegłym roku resorty gospodarki, rolnictwa i spraw zagranicznych zintensyfikowały poszukiwania alternatywnych rynków zbytu. Większą aktywność zaczynają jednak wykazywać również same firmy. Coraz częściej obserwujemy ruchy samych przedsiębiorców. Przykładem może być klaster eksportowy Polska- -Wschód przedsiębiorstwa skupione na Dolnym Śląsku, Śląsku czy w Małopolsce konsolidują swoją ofertę eksportową, przechodzą wspólnie pewne procedury oraz przygotowują pewne rozwiązania pozwalające im sprawniej i efektywniej wejść na dany rynek wyjaśnia Dondelewski. Klaster eksportowy Polska-Wschód Koordynatorem tego klastra jest Instytut Nowoczesnych Technologii Logistycznych. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie sieci współpracy pomiędzy producentami, dystrybutorami, jednostkami badawczymi i instytucjami z otoczenia biznesu oraz administracją. Wszystko po to, by zwiększyć skuteczność realizacji eksportu na rynek rosyjski i inne rynki azjatyckie oraz do kraje arabskie. Członkowie klastra chcą nie tylko promować swoje produkty za granicą, lecz także zachęcać inwestorów ze Wschodu do lokowania inwestycji w Polsce. To m.in. wspólne misje gospodarcze, wspólne badania i projekty innowacyjne oraz ubieganie się o dofinansowanie czy szkolenia. Przykładem kolejnej inicjatywy jest zaangażowanie przedsiębiorstw małopolskich, które myślą o tworzeniu własnej regionalnej agencji rozwoju eksportu z udziałem firm i instytucji regionalnych oraz z wykorzystaniem środków unijnych na eksport. W mojej ocenie należy spodziewać się jeszcze mocniejszej konsolidacji w branży eksportowej w nadchodzących latach podkreśla Marek Dondelewski. Jak podkreśla ekspert, klastry eksportowe mogą być szansą np. dla sektora rolno-spożywczego. Zdaniem przedstawicieli Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej szczególnie dotyczy to silnych segmentów tej branży. Największe szanse stania się silnymi światowymi klastrami eksportującymi mają te w sektorach drobiarskim, mleczarskim oraz owoców jagodowych. Eksperci postulują o wsparcie publiczne dla tych obszarów, bo jak zaznaczają silne klastry eksportujące są siłą napędową gospodarek regionalnych. Jedną z form klastrów jest oczywiście skupisko geograficzne przedsiębiorstw, ale powstają też klastry regionalne o charakterze eksportowym i klastry branżowe. Na przykład klaster rolno-spożywczy, który koordynuje Krajowa Spółka Cukrowa, ma również za zadanie przygotowanie przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego do uwalnianych możliwości eksportowych wyjaśnia Marek Dondelewski. W 2017 roku uwolniona zostanie cena cukru i możliwości sprzedaży zagranicznej w tym zakresie znacznie wzrosną. 10

11 Ropa może drożeć w drugiej połowie roku W II połowie roku ropa może zacząć drożeć. Ceny na światowych rynkach są już na tyle niskie, że niektórym producentom wydobycie przestało się opłacać. Gdy ograniczą eksport, na rynku zacznie przeważać popyt na ten surowiec Pierwsze oznaki zahamowania spadku cen ropy już widać. W połowie stycznia ceny osiągnęły dotychczasowy dołek i zawróciły w kierunku 50 dolarów za baryłkę. Międzynarodowa Agencja Energii mimo spadku cen ropy nie zmieniła w styczniu swojej prognozy wzrostu popytu na ten rok, które jest na poziomie 0,9 mln baryłek dziennie. Zdaniem analityków choć ropa w drugiej połowie roku powinna podrożeć, to jej niskie ceny w pierwszych miesiącach roku spowodują, że średnia cena będzie niemal o połowę niższa niż w zeszłym roku. Oczekujemy, że średnie ceny ropy w tym roku będą wynosiły 55 dolarów za baryłkę mówi agencji informacyjnej Newseria Inwestor Wojciech Kozłowski, analityk akcji Ipopema Securities. Jak tłumaczy, dotychczasowe spadki cen związane są z listopadową decyzją Arabii Saudyjskiej oraz innych krajów OPEC o niezmniejszaniu produkcji ropy naftowej. Od 2012 roku produkcja ropy wzrosła do 89 mln baryłek dziennie. Oczekuje się, że w 2015 roku produkcja sięgnie ponad 92 mln baryłek. Jednocześnie za wzrostem podaży i wzrostem produkcji nie idzie wzrost popytu na tę ropę. W związku z tym kraje OPEC, głównie Arabia Saudyjska produkująca około 10 mln baryłek dziennie, zadecydowały, że należy zmienić rentowność projektów upstreamowych na świecie, obniżając cenę ropy lub nie zmniejszając produkcji. Najwyższe koszty produkcji ropy ma Ameryka Północna. Dziś w ocenie analityka prowadzi wydobycie poniżej progu opłacalności. Arabia Saudyjska, obniżając cenę ropy, chce więc doprowadzić do ograniczenia produkcji, ale głównie przez USA i Kanadę, zamiast zmniejszać swoją produkcję. Na razie bez skutku. Obserwujemy, że liczba nowych odwiertów w Ameryce Północnej i Stanach Zjednoczonych spada mniej więcej od października-listopada zeszłego roku, kiedy cena ropy faktycznie mocno spadła podkreśla Wojciech Kozłowski. Natomiast te spadki są anemiczne, więc jest relatywnie duża wiara w to, że ceny odbiją i produkcja w Stanach Zjednoczonych czy Kanadzie stanie się opłacalna. Wydobycie drogiej ropy przy niskich cenach odbija się jednak niekorzystnie na kondycji amerykańskich spółek naftowych. W efekcie pogarsza się rentowność obligacji producentów ropy i gazu w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Widzimy tutaj, że te yieldy (rentowności) mocno rosną zwraca uwagę analityk akcji Ipopema Securities. To oznacza, że wzrasta ryzyko działalności tego typu spółek, więc może dojść do tego, że te firmy, mówiąc wprost, zbankrutują lub będą kupowane przez inne, które mają lepsze wyniki. Wysoka rentowność obligacji oznacza ich coraz niższą cenę. Czyli posiadacz takich papierów może liczyć na DROŻSZA ROPA wyższy zwrot z inwestycji, o ile spółka w międzyczasie nie zbankrutuje i znajdzie się na rynku nabywca tych wysoko oprocentowanych walorów. Im wyższa rentowność i niższa cena, tym wyższe ryzyko negatywnego scenariusza. Z czasem niekorzystne warunki działalności firm wydobywczych mogą spowodować ograniczenie wydobycia przez firmy amerykańskie, a w rezultacie ostatecznie zahamować dalsze spadki cen ropy. Przy tych cenach ropy działa mechanizm, który będzie powodował zmniejszenie produkcji, szczególnie w Stanach Zjednoczonych i Ameryce Północnej, bo te tereny są najwyżej na krzywej kosztów ocenia Wojciech Kozłowski z Ipopema Securities. Myślę jednak, że tak naprawdę dopiero od połowy roku te czynniki spowodują, że cena ropy się ustabilizuje. Jeśli ropa podrożeje lub przestanie tanieć, zatrzymają się także spadki cen paliw na stacjach. Na razie jednak kierowcy mogą się cieszyć: z danych BM Reflex wynika, że między 15 a 22 stycznia średnie ceny paliw na polskich stacjach benzynowych potaniały o kolejne 7 8 groszy na litrze. 11

12 Złoty straci 10 procent? Sytuacja fundamentalna polskiej waluty nie jest najlepsza. Niewykluczone, że złoty może stracić kolejne kilkadziesiąt groszy do franka szwajcarskiego, co wynika nie tylko z niepewnej relacji EUR/CHF, lecz także ze słabości złotego do pozostałych walut. Na nowej sytuacji rynkowej skorzystają eksporterzy Prognozowanie w świetle tego, co się dzieje teraz na świecie na rynkach finansowych w długim terminie jest wróżeniem z fusów. Parę dni przed ogłoszeniem decyzji bank centralny Szwajcarii informował inwestorów o utrzymaniu relacji euro do franka szwajcarskiego na poziomie 1,20, po czym zrezygnował z tego. Konsekwencje na rynkach są olbrzymie ocenia w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Inwestor Łukasz Wardyn, dyrektor zarządzający City Index, platformy transakcyjnej umożliwiającej handel kontraktami CFD. W jego ocenie inwestorzy na świecie postawili na franka i dolara. Oczekują, że będą rosły stopy procentowe w Stanach Zjednoczonych, kupują dolara i można założyć, że taki trend utrzyma się, choć prognozowanie w długim terminie jest trudne, także ze względu na niepewną sytuację na rynku ropy naftowej i rubla. Dyrektor zarządzający City Index twierdzi, że na rynku złotego w krótkim terminie sytuacja jest niebezpieczna. Wpływa na nią dodatkowo niepewna relacja euro/frank. Jeżeli spojrzymy na koszyk polskich walut, to jesteśmy jeszcze w trendzie horyzontalnym, który trwa od przełomu 2011 i 2012 roku. Brakuje jednak bardzo mało do osłabienia złotego jeżeli przebilibyśmy się wyżej, to skutkowałoby to osłabieniem być może nawet o kolejne 10 proc. do głównych par walut ostrzega Łukasz Wardyn. W przypadku CHF/PLN jesteśmy także bardzo blisko niebezpiecznego punktu, czyli poziomów z przełomu 2011 i 2012 roku. Jeżeli te poziomy zostałyby przebite, to również dotknie to franka. Na szczęście po wzmocnieniu złotego z ostatnich dni oddaliliśmy się od tych poziomów. Ekspert tłumaczy, że na parze EUR/ CHF zarysowała się podobna sytuacja jak w sierpniu 2011 roku (okolice 1 1,008) i prawdopodobnie utrzymanie takiego kursu powinno sprzyjać stabilizacji. Z kolei na kształt kursu CHF/ PLN wpływa nie tylko relacja pary euro do franka szwajcarskiego, lecz także dodatkowa słabość polskiej waluty do głównych walut, w tym euro. Z uwagi na urealnienie kursów franka po decyzji Szwajcarskiego Banku Narodowego o de facto 20 proc. dla kredytobiorców niepożądany scenariusz jest taki, że banki musiałyby wzywać ich do uzupełniania swoich depozytów lub zabezpieczeń. Na razie kredyty hipoteczne oparte na franku były dość dobrze spłacane, więc do tej pory żadnego dramatu nie było. Mam nadzieję, że dalej go nie będzie, natomiast bez dwóch zdań sytuacja będzie trudniejsza, a raty zdecydowanie wzrosną ocenia Wardyn. Jak dodaje, osoby, które mają kredyt we franku, będą też miały mniej środków na konsumpcję, co przełoży się na 10% gospodarkę. Czysto hipotetycznie raty średnio rosną o kilkanaście procent, co przy kilkuset tysiącach może nieznacznie wpłynąć na konsumpcję w tym roku. Z drugiej strony pamiętajmy o tym, że wartość złotego spada już od połowy 2014 roku, co w pewnym uproszczeniu, ale sprzyja eksporterom. Bardziej obawiałbym się przełożenia na złotego zamieszania na światowych rynkach finansowych niż wpływu lokalnych czynników tłumaczy ekspert. Na słabym złotym tracą importerzy. Po trudnej sytuacji na rynku opcji w latach wielu z nich odwróciło się od zabezpieczania swoich pozycji walutowych. Wardyn jednak zaznacza, że wymiana handlowa Polski ze Szwajcarią nie jest wysoka, więc nie należy w dużym stopniu się o to obawiać. Ze względu na ogólną sytuacją na rynku walutowym większy problem mają importerzy, którzy rozliczają swoje transakcje w dolarach. Dolar w ciągu ostatnich 7 miesięcy w stosunku do złotego umocnił się o niemal 25 proc., a w relacji do euro o około 20 proc. 12

13 Ruszy terminal naftowy w Gdańsku Budowa terminalu naftowego w Gdańsku na półmetku. Pierwszy transport ropy zostanie przyjęty w przyszłym roku. Już w początkowym etapie funkcjonowania terminalu PERN Przyjaźń chce zwiększyć przychody o kilkanaście milionów złotych. Dzięki większym marżom więcej zarobi też Skarb Państwa 50 proc. inwestycji jest już wykonane. Wszystkie zbiorniki w zasadzie już stoją, trwają jeszcze prace przy ostatnim, zlokalizowanym najbliżej morza. Większość prac będzie teraz wykonywana w ziemi, tych elementów nie będzie widać. Termin zakończenia inwestycji, czyli 2015 r., nie jest zagrożony. W 2016 r. nastąpi uruchomienie terminalu, czyli wprowadzenie w pełny obieg funkcjonowania PERN zapowiada w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Marcin Moskalewicz, prezes zarządu Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych Przyjaźń, właściciela inwestycji w Gdańsku. W początkowym etapie korzystania z terminalu naftowego PERN Przyjaźń chce osiągnąć dzięki niemu przychody w wysokości nawet kilkudziesięciu milionów złotych. W 2013 roku całe przychody spółki wyniosły 608 mln zł, a zysk netto 215 mln zł. Wyniki po pierwszych miesiącach 2014 r. były lepsze niż rok wcześniej, m.in. dzięki większym wolumenom transportowanej ropy. Moskalewicz podkreśla, że dzięki terminalowi z czasem przychody będą rosnąć. Szacujemy, że w początkowym okresie funkcjonowania będzie to kilkadziesiąt milionów złotych dodatkowo do naszych dotychczasowych przychodów. Natomiast proszę pamiętać, że wszyscy będziemy się uczyli korzystania z nowych możliwości. Zarówno dla nas, jak i dla naszych kontrahentów terminal będzie nową funkcjonalnością i ten biznes z roku na rok będzie bardziej efektywny zapowiada prezes PERN Przyjaźń. Gdański terminal ma być pierwszym morskim hubem naftowym, który będzie się zajmował magazynowaniem i przeładunkiem ropy naftowej, produktów ropopochodnych i chemikaliów o pojemności ok. 700 tys. metrów sześciennych. W pierwszym ma powstać sześć zbiorników na ropę naftową o łącznej pojemności 375 tys. metrów sześciennych wraz z infrastrukturą niezbędną do ich obsługi. Budowa kosztuje 415 mln zł. W drugim etapie do 2018 roku mają powstać zbiorniki na produkty ropopochodne, chemikalia, paliwo lotnicze oraz biokomponenty. Moskalewicz podkreśla, że dzięki uruchomieniu terminalu znacznie zwiększą się możliwości dostawy różnych gatunków ropy naftowej do odbiorców w Polsce. Na świecie istnieje ponad 150 gatunków tego paliwa, a klienci mają bardzo sprecyzowane wymagania dotyczące jakości surowca. Terminal w Gdańsku Terminal rzeczywiście pozwoli nam znakomicie separować ropę, pozwoli nam ją blendować i dostarczać do kontrahentów mówi Moskalewicz. Budowa terminalu to inwestycja, która ma poprawić efektywność PERN Przyjaźń. Spółka liczy, że dzięki niej będzie więcej zarabiać na transporcie ropy, a to z kolei pozwoli na przekazanie większych środków do Skarbu Państwa, który jest 100-proc. właścicielem PERN Przyjaźń. Natomiast nie wpłynie to na wzrost cen za przesył czy magazynowanie ropy naftowej podkreśla Moskalewicz. PERN Przyjaźń obecnie zajmuje się tłoczeniem ropy naftowej przede wszystkim przez rurociąg Przyjaźń z Adamowa, na granicy z Białorusią, przez Płock do Niemiec. Dostarcza ropę naftową do rafinerii w Niemczech, Płocku oraz przez drugi rurociąg z Płocka do Gdańska. Rurociąg łączący dwie polskie rafinerie ma możliwość przesyłu ropy w obydwu kierunkach. Głównym celem gdańskiej inwestycji jest zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski i regionu w zakresie dostaw ropy naftowej i paliw płynnych. 13

14 Rośnie polska branża transportowa Polskie firmy transportowe czeka dobry rok. Branża szacuje, że średnie wzrosty mogą sięgnąć nawet 10 proc. To efekt taniejących paliw oraz ożywienia gospodarczego, które przełoży się na większy wolumen przewożonych towarów W 2015 roku zobaczymy spektakularny wzrost usług w branży TSL [transport, spedycja, logistyka red.] mówi agencji informacyjnej Newseria Artur Czepczyński, prezes zarządu firmy spedycyjnej ABC-Czepczyński. Wyniesie on ok. 6 7 proc., może nawet dojść do 10 proc. Wszystko będzie się rozbijało o obniżkę cen paliw, która, jak sądzę, przy obecnej cenie baryłki ropy nie będzie się zmieniać w perspektywie kolejnych miesięcy i to może wpłynąć na zdecydowanie większą atrakcyjność przewozów drogowych. Z raportu Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że polskie firmy miały w 2013 r. 25-proc. udział w rynku międzynarodowych przewozów w Unii Europejskiej. To oznacza, że Polska jest liderem rankingu. Jednocześnie z każdym rokiem rośnie wielkość przewożonych przez Polaków ładunków: w 2013 roku były one o 12,9 proc. wyższe niż rok wcześniej. Polska wygrywa w europejskiej konkurencji m.in. dzięki niższym płacom. Dlatego zagrożeniem dla branży są regulacje obowiązujące w Niemczech od początku stycznia br. Według władz tego kraju przepisy dotyczące minimalnej stawki za godzinę (8,5 euro) dotyczą również kierowców z firm transportowych z innych krajów, które przewożą towary przez Niemcy. Konfederacja Lewiatan szacuje, że mogłoby to podnieść koszty prowadzenia działalności firm nawet o 9 proc. Po tygodniach negocjacji udało się doprowadzić do zawieszenia tego wymogu, do momentu rozstrzygnięcia tej kwestii przez Komisję Europejską, jednak problem nie został całkowicie rozwiązany. Poza tym płaca minimalna obowiązuje w przypadku, gdy ciężarówki są rozładowywane i załadowywane na terenie Niemiec. Czekamy na te kontrole i zastanawiamy się, czy będą one dla nas pozytywne. Nikt się nie spodziewa jednak tego, że zmienią one cokolwiek w obecnej sytuacji zaznacza Artur Czepczyński i podkreśla, że w przewozach międzynarodowych nic nie powinno zagrozić pozycji polskich firm. Firmy z Europy Zachodniej na pewno nie są dla nas aż tak dużym zagrożeniem, dlatego że są mocno umocowani na swoich rynkach. To bardziej my chcemy wejść na rynki zachodnie, dlatego że kraje takie jak Niemcy, Francja czy Belgia są dalej dla nas atrakcyjne pod kątem przewozów. Różnice w stawkach między Polską a Beneluksem dochodzą do proc. Branży transportowej sprzyja też poprawiająca się sytuacja w polskiej gospodarce. PKB rośnie w tempie ok. 3 proc., ceny spadają, a kredyty są coraz niżej oprocentowane. Niewykluczone, że w tym roku Rada Polityki Pieniężnej jeszcze obniży i tak rekordowo niskie stopy procentowe. Na pewno obniżanie stóp procentowych wpływa bardzo pozytywnie na prowadzenie biznesu ocenia prezes ABC-Czepczyński. W ostatnich latach odsetki od wszelkich kredytów nie były aż tak wysokie, a dostępność pieniądza zawsze wpływa pozytywnie na rozwój firmy. Myślę, że firmy chętnie będą korzystać z tego, żeby uruchamiać kolejne kredyty na inwestycje. Z racji dobrych prognoz dla branży ABC-Czepczyński planuje w tym roku inwestycje w rozwój. 10 proc. przychodów zamierza wydać na trzy nowe biura. W planach jest też unowocześnienie firmy pod względem IT i poprawa wyników. Firma będzie rozwijać się szybciej niż rynek prognozuje Artur Czepczyński. W zeszłym roku był to 39-proc. wzrost obrotów. Na ten rok przewidujemy 20-proc. Wynagrodzenia będą rosnąc o 5 proc. Inwestycje komunikacyjne nie zwalniają Rok 2015 to czas finiszu inwestycji komunikacyjnych z grupy BiT City. Dzięki niezłej pogodzie ekipy budowniczych nie zwalniają tempa robót: w Bydgoszczy trwają prace ziemne na budowie nowego mostu przez Kanał Bydgoski w rejonie węzła zachodniego i montaż słupów trakcyjnych dla tramwaju do Fordonu, w Toruniu budują przejście podziemne na dworcu głównym i kładkę dla pieszych w rejonie węzła przesiadkowego Toruń Miasto. Na początku lutego bydgoska PESA dostarczy ostatni z pięciu pociągów do obsługi linii kolejowej Bydgoszcz-Toruń Linią tramwajową do Fordonu bydgoszczanie będą się mogli cieszyć za mniej niż 12 miesięcy. Duże wrażenie robi budowana na potrzeby tego połączenia efektowna estakada, w wielu miejscach widać położone już torowisko, a ostatnio rozpoczęto montaż słupów sieci trakcyjnej. Jeszcze szybciej, bo w październiku, zakończą się inwestycje związane z rozbudową i modernizacją węzła zachodniego. Rozpoczęto już prace przygotowawcze związane z budową nowego mostu przez Kanał Bydgoski, w styczniu odbywają się prace ziemne, w tym wykopy i palowanie. Nowa przeprawa, która powstaje w powiązaniu z przebudową lokalnego układu komunikacyjnego, będzie miała 96 metrów długości. Na gruntowanie rewitalizowanym dworcu kolejowym Toruń Główna trwa budowa nowego przejścia podziemnego, ekipy wykonawcze prowadzą też zaawansowane prace modernizacyjne wewnątrz budynku głównego, oprócz tego przebudowywana jest sieć wodociągowa i kanalizacyjna w rejonie ulicy Kujawskiej. Zakończenie prac latem 2015 roku. Na początku stycznia bydgoska PESA dostarczyła samorządowi Torunia ostatni z sześciu nowoczesnych tramwajów typu swing, a na początku lutego samorząd województwa odbierze piąty, także ostatni z zakontraktowanych pociągów typu elf do obsługi linii kolejowej Bydgoszcz- -Toruń. Prowadzone są też zaawansowane działania dotyczące tworzenia systemu biletu metropolitalnego. Ponieważ przedsięwzięcie jest pionierskie i trudne, bo zintegruje się w ten sposób kolej oraz transport miejski Bydgoszczy i Torunia, wymaga wielu uzgodnień i porozumień z wieloma podmiotami. Samorząd województwa oraz samorządy obu wojewódzkich miast stołecznych prowadzą obecne dialog techniczny z jedenastoma firmami zainteresowanymi wdrożeniem i administrowaniem systemem. To procedura, która pozwala na wykorzystanie doświadczenia firm funkcjonujących na rynku (w tym przypadku teleinformatycznym) przy konstruowaniu dokumentacji przetargowej tak, by jeszcze przed ogłoszeniem przetargu wyeliminować potencjalne niejasności i zastosować optymalne rozwiązania. /bpum/ 14

15 Grecki impas dusi Europę Począwszy od momentu wejścia do UE, czyli od 1981 r. Grecja otrzymała 68 mld euro z Funduszy Strukturalnych, przeznaczonych na rozwój kraju. Prawie drugie tyle na dopłaty dla rolników. Tabliczki informujące o dofinansowaniu przeróżnych inwestycji znajdują się na setkach zabytkowych budynków, fasadach kościołów, przy greckich autostradach czy siedzibach przedsiębiorstw. Manna z nieba, która spadała z nieba przez 33 lata, pozwalała na finansowanie zarówno inwestycji państwowych jak i prywatnych. W ramach nowej perspektywy finansowej na okres , kolejnych 21 miliardów z wspólnotowych funduszy ma zasilić grecką gospodarkę Teraz jednak ze względu na nadużycia z przeszłości Europa narzuciła Grecji sektory, w których pieniądze te mogą być wykorzystywane, tak by służyły na stabilnemu rozwojowi, co znacznie organiczna dotychczasowe pole manewru tamtejszym decydentom. Fundusze europejskie wrosły w życie Greków, służyły m.in. jako dopłaty do czesnego dla dzieci w prywatnych szkołach, czy fundusze dla przedsiębiorców na rozwój własnych firm. Obecnie będą raczej formą pożyczek niskooprocentowanych dla biznesu, finansowanych z europejskiego funduszu inwestycyjnego. Wszystko to miało i ma służyć rozwojowi gospodarki greckiej. Tymczasem, wydaje się, że Grecja głównie korzystała z tanich kredytów dostępnych dla krajów strefy euro. Mając przez długi czas odpowiedni rating (podobnie jak inne stabilne gospodarki) pożyczała pieniądze dość lekką ręką, aż doszła do poziomu długu publicznego (w 2014 r.) w wys. 177,2% PKB i bezrobocia na poziomie 25,8%. Grecki dług w wysokości 320 mld euro, jest teraz problemem 15 krajów- -pożyczkodawców UE, a są to: Niemcy z sumą 58,5 mld euro Francja 43,9 mld euro Włochy 38,6 mld euro Hiszpania 25,6 mld euro Holandia 12,3 mld euro Belgia 7,5 mld euro Austria 6,0 mld euro Finlandia 3,9 mld euro Drobniejsze sumy, ale składające się na kolejne 5 mld euro Grecja winna jest: Słowacji, Portugalii, Słowenii, Luksemburgowi, Estonii, Malcie i Cyprowi. Na 320 miliardów euro pożyczki 142 mld pochodzą z mechanizmu stabilności (FESF), 66 mld z banków greckich, 53 mld to pożyczki bilateralne, 32 mld z MFW, 27 mld z EBC. Od tego tygodniowych rozmów z ministrami finansów strefy euro zależy, czy Grecja w niej pozostanie, czy też wróci do drachmy. Wyjścia z eurolandu nie wyobraża sobie większość Greków, z czego zdaje sobie sprawę także populistyczna SYRIZA, partia która wygrała wybory pod koniec stycznia. Pożyczkodawcy nie kwapią się jednak z poluzowaniem programu pomocowego, zaś na dalsze zaciskanie pasa nie ma zgody wśród Greków. Totalny pat w rozmowach nie zaskoczył zatem nikogo, tyle tylko, że za chwilę Grecja straci płynność finansową i nie będzie z czego wypłacać pensji budżetówce. Kilka dni temu Jeroen Dijsselbloem, szef eurogrupy, potwierdził, że postulaty Grecji dotyczące odroczenia spłaty długów są nie do przyjęcia, a unijny poniedziałkowy szczyt ( r) skończył się fiaskiem. Tymczasem w Grecji znika wszelka gotówka, z kont i bankomatów. Bankowe depozyty maleją o mln euro dziennie. Zwycięska SYRIZA chce przywrócić godność Grekom. To hasło zapewniło im sukces wyborczy, ale w praktyce nie wiadomo co to ma oznaczać. Odmowę spłaty długów, która wróci im honor? Obwinianie innych krajów za udzielane Grecji pożyczek, w celu doprowadzenia tego kraju do nędzy brzmi mało przekonująco. Na czele państw obwinianych przez Greków o niecne zamiary nieustannie znajdują się Niemcy, największy wierzyciel tego kraju, czyli ten, który pożyczył najwięcej i teraz domaga się zwrotu pieniędzy. Czy to przejaw wrogości, egoizmu, nacjonalizmu, faszyzmu? Zdaniem Greków tak. SYRIZA idzie nawet dalej, podnosząc kwestię niezapłaconych reparacji wojennych z II wojny światowej i deklarując, że to dalej Niemcy są dłużne Grecji, a nie vice versa. Angela Merkel portretowana od miesięcy w Grecji z hitlerowskim wąsikiem przypomniała niedawno, że umów zawartych przez poprzednie rządy należy przestrzegać, co jeszcze dodatkowo rozsierdziło Greków. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że problemy Grecji wykraczają daleko poza granice tego kraju. Grexit nie jest na rękę żadnemu z państw UE ze strefy euro czy spoza niej. Tragedia grecka dalej rozgrywana jest na tamtejszej scenie politycznej i żaden polityk, ani żadna partia nie zamierzają mówić o prawdziwych przyczynach tego kryzysu, ani o tym jak efektywnie zreformować ich niewydolną gospodarkę. Zadłużone ponad miarę greckie państwo, którego obywatele nauczyli się przez długie lata kreatywnie podchodzić do podatków - stoi obecnie nad gospodarczą przepaścią. Upadek Grecji nie jest jednak teraz tylko problemem Greków, ale całej Europy. Lidia Geringer de Oedenberg 15

16 ŚLĄSKIE JEST ZIELONE W czasie ferii dzieci inicjatywy katowickiego EDUKACJA EKOLOGICZNA Izba Gospodarcza Sprzedawców Polskiego Węgla poinformowała, że Polska od lat ma najbardziej zanieczyszczone powietrze w Unii Europejskiej, a wg danych OECD, ponad 3,5 mln osób na świecie przedwcześnie umiera z powodu chorób wywoływanych zanieczyszczonym powietrzem. W Polsce szacuje się, że rocznie z tego powodu może tracić życie nawet 45 tys. osób W kilkunastu klasach przed feriami, w losowo wybranych szkołach na terenie Śląska poprowadzone zatem zostały prelekcje dotyczące szkodliwości spalania śmieci w domowych kotłowniach. Akcję Paląc śmieci trujesz dzieci podsumowali w Katowicach jej organizatorzy Izba Gospodarcza Sprzedawców Polskiego Węgla. Był to program pilotażowy i już teraz widać konieczność jego powtórzenia. W większości przypadków dzieci są znakomicie przygotowane do segregacji odpadów, jednak czasem, wbrew pozorom wcale nie w najbiedniejszych domach, do domowych palenisk trafiają nawet części lodówek i inne śmieci wyjaśniał dziennikarzom Tomasz Heryszek, operator programu w imieniu Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla. Przy okazji prowadzenia akcji nauczyliśmy się jak korzystać ze środków na edukację ekologiczną i myślę, że po złożeniu sprawozdania i uzyskaniu pozytywnej opinii Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach będziemy chcieli ją kontynuować oraz rozszerzyć na cały kraj, bo widać, że w zakresie edukacji ekologicznej są ogromne potrzeby. My chcemy tą edukację zacząć od podstaw. Nasza kampania spotkała się z dużym odzewem i jesteśmy bardzo ukontentowani jej efektami przyznał Adam Gorszanów, prezes Izby. Kampania trwała ponad miesiąc. W jej trakcie przedstawiciele Izby zwracali uwagę najmłodszych na fakt, iż węgiel to czysta i efektywna alternatywa dla bardzo szkodliwej praktyki ogrzewania domów poprzez spalanie odpadów. Dobrej jakości węgiel emituje podczas spalania pyły o dużo niższym stężeniu szkodliwych substancji. Podczas spalania odpadów do najbliższego otoczenia domu trafia masa szkodliwych substancji takich jak m.in. tlenki azotu, siarki, dioksyny i furany, cyjanowodór i chlorowodór. Opr. GK SZKOŁY DOSTANĄ CIEKAWE CZASOPISMA Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozstrzygnął konkurs pn.: Program edukacji ekologicznej realizowany poprzez zakup prenumeraty czasopism ekologicznych dla placówek oświatowych z terenu województwa śląskiego. Śląski Ogród Botaniczny z siedzibą w Mikołowie otrzymał dofinansowanie w formie dotacji do kwoty ,04 zł z przeznaczeniem na zakup i dystrybucję prawie 2000 prenumerat czasopism ekologicznych do placówek oświatowych województwa śląskiego w 2015 roku Prenumerata obejmuje poniższe wydawnictwa: Aura, Eko i My, Ekonatura, MiniLo&Aniela, Przyroda Górnego Śląska, Przyroda Polska, Zielona Liga. Akcja Paląc śmieci trujesz dzieci została dofinansowana przez WFOŚiGW w Katowicach kwotą zł. 16

17 ŚLĄSKIE JEST ZIELONE środowisko się nie nudzą WFOŚiGW ZBÓJ NAD ZBÓJE Podwójna premiera filmu animowanego Rozbójnik Ramża odbyła się w placówce wsparcia dziennego w Czerwionce-Leszczynach oraz w Zameczku w Czernicy (gmina Gaszowice). Film zrealizowany został przez Fundację Media 3.0 z Rybnika, a jego powstanie dofinansowały Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oraz Starostwo Powiatowe w Rybniku. Scenariusz filmu, a dokładnie bajki, opiera się na legendzie o Rozbójniku Ramży, który według lokalnych opowieści zbójował na wzgórzu w rejonie Czerwionki-Leszczyn oraz Orzesza, które nazwane jest dzisiaj jego imieniem. Film to półgodzinna animacja wykonana w technice 3D i wspomagana techniką 2D, z pełnym udźwiękowieniem oraz głosami lektorów, których użyczyli aktorzy, na co dzień związani z krakowskimi teatrami Teatrem Starym i Teatrem Słowackiego. Ideą, która przyświecała projektowi jest promocja regionu powiatu rybnickiego i mikołowskiego. Nasz region jest bardzo atrakcyjny pod względem przyrodniczym i wspieranie tej idei jest kołem zamachowym ca- Zdjęcie: Archiwum WFOŚiGW w Katowicach łego projektu. Chcemy zachęcić mieszkańców okolic do turystyki lokalnej, poczynając od najmłodszych, którzy, jak wierzymy, pociągną za sobą starszych członków rodziny mówi Sylwia Mazurek, specjalistka ds. promocji w Fundacji Media 3.0 i dodaje Pomysłem na przyciągnięcie turystów jest ożywienie lokalnych legend. Dlatego też w bajce pojawia się postać legendarnego Rozbójnika Ramży, a także nawiązanie do uzdrawiających mocy źródełka w Studzience Jankowickiej czy tajemniczego Orzecha Mocy widniejącego w herbie gminy Orzesze. Film pozwala m.in. odkryć tajemnicę pojawienia się wielkiego głazu narzutowego przed ruinami Zamku w Chudowie. Jesteśmy przekonani, że bajkowe przedstawienie rzeczywistości będzie zachętą dla dzieci i młodzieży, zarówno do wędrówek i podziwiania przyrody, jak i do poznania lokalnej historii. Podczas podwójnej premiery filmu w placówce wsparcia dziennego w Czerwionce-Leszczynach oraz w Zameczku w Czernicy w gminie Gaszowice widzowie otrzymali płyty z filmem Rozbójnik Ramża. Film został wyprodukowany w ilości 500 sztuk, ale już teraz, ze względu duże zainteresowanie różnorakich instytucji, zamierzamy na początku przyszłego roku wytłoczenie kolejnej partii. Dodatkowo film zostanie uzupełniony o napisy w języku angielskim, z uwagi na fakt, iż jest świetnym materiałem do promocji naszego regionu za granicą. Rozbójnik Ramża jest już bohaterem powstałej w ubiegłym roku gry językowej. Idąc tym tropem planujemy stworzenie kolejnych materiałów edukacyjnych w oparciu o postać legendarnego bohatera podsumowuje Sylwia Mazurek. Opr. GK 17

18 ŚLĄSKIE JEST ZIELONE W czasie ferii dzieci się nie nudzą inicjatywy katowickiego WFOŚiGW (c.d.) DZIECI ZE ŚLĄSKA NA ŚWIEŻYM POWIETRZU Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Śląski Oddział Regionalny w Katowicach jest kolejną instytucją, która otrzyma dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na zorganizowanie wyjazdu dzieci w czasie ferii zimowych. Zarząd Funduszu podjął decyzje o przekazaniu na ten cel złotych poinformował Prezes Zarządu WFOŚiGW w Katowicach Andrzej Pilot. Dodał, że TPD Śląski Oddział Regionalny zorganizował wyjazd dla 45 dzieci (z dofinansowania Funduszu skorzysta 35 dzieci) z województwa śląskiego do Zakopanego miejscowości czystej ekologicznie Podczas tygodniowego turnusu realizowany był program profilaktyki zdrowotnej oraz edukacji ekologicznej. Wnioskodawca zaplanował organizację aktywnego i czynnego wypoczynku, prowadzenie zabiegów profilaktycznych, organizowanie wycieczek krajoznawczych oraz zajęć sportowych, a także przeprowadzenie pogadanek, warsztatów i konkursów o tematyce zdrowotnej i ekologicznej. To kolejna decyzja Zarządu WFOŚiGW w Katowicach w sprawie dofinansowania zadań z zakresu profilaktyki zdrowotnej dzieci w czasie ferii zimowych. Wcześniej dotację w wysokości 140 tysięcy złotych otrzymały: Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Śląska w Katowicach i Uczniowski Klub Sportowy SP 27 w Katowicach. Obie instytucje zorganizują wyjazdy dla prawie 600 dzieci. Prawie 600 dzieci z Będzina, Chorzowa, Częstochowy, Gliwic, Katowic, Lublińca, Rudy Śląskiej i Rybnika wzięło udział w wyjazdach na ferie zimowe do- Milusińscy uwielbiają zabawy na śniegu Zdjęcie: Archiwum WFOŚiGW w Katowicach Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach 18

19 środowisko Imprezy świetlicowe urozmaicają program ferii finansowanych przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Zarząd Funduszu podjął decyzję o przekazaniu na ten cel prawie 140 tysięcy złotych mówił prezes Andrzej Pilot. Dodał, że organizatorami wyjazdów są: Uczniowski Klub Sportowy SP 27 w Katowicach i Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Śląska w Katowicach. W trakcie tygodniowych turnusów zrealizowano m.in. programy edukacji ekolo- gicznej, zabiegi profilaktyczno-lecznicze, wycieczki krajoznawcze, zajęcia sportowe, konkursy o tematyce zdrowotnej i ekologicznej oraz spotkania z leśnikami. Zgodnie z Regulaminem dofinansowania zadań z zakresu profilaktyki zdrowotnej dzieci WFOŚiGW w Katowicach przeznacza środki na realizację wyjazdów dzieci w okresie ferii zimowych. Dofinansowanie dotyczy wyjazdów dzieci w okresie ferii zimowych, które nie mogą trwać krócej niż 7 dni. Zdjęcie: Archiwum WFOŚiGW w Katowicach W przypadku wyjazdu do ośrodków poza terenem województwa śląskiego kwota dotacji ze środków Funduszu wynosi: 100 zł stawka podstawowa, 150 zł stawka podwyższona. W przypadku wyjazdu do ośrodków na terenie województwa śląskiego kwota dotacji ze środków Funduszu wynosi: 250 zł stawka podstawowa, 300 zł stawka podwyższona. Środki Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach mogą być przeznaczone na realizację programu profilaktyki zdrowotnej, programu edukacji ekologicznej lub programu regionalnej edukacji przyrodniczej i ekologicznej (w przypadku wyjazdów dzieci na terenie województwa śląskiego), w tym na: zabiegi profilaktyczno-lecznicze, zajęcia sportowe, wzbogacone wyżywienie zgodne z programem żywieniowym ustalonym przez dietetyka, bilety wstępu do muzeów, parków narodowych, opłatę przewodnika, prelekcje proekologiczne, zakup nagród w konkursach ekologicznych, zakup materiałów plastycznych itp. Opr. GK Architektura godna polecenia I miejsce w konkursie otrzymali: Grzegorz Ostrowski i Karol Jackiewicz Znane już wyniki zorganizowanego przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego oraz oddziały bydgoski i toruński Stowarzyszenia Architektów Polskich ogólnopolskiego konkursu architektonicznego na projekt energooszczędnego domu jednorodzinnego, nawiązujący do naszych najlepszych regionalnych tradycji budownictwa wiejskiego i podmiejskiego. Konkurs, w którym uczestniczyć mogli architekci i studenci architektury, a także pracownie architektoniczne i zespoły projektantów, ogłoszono oficjalnie jeszcze w listopadzie. Do rywalizacji zgłoszono 129 prac, w tym 10 w kategorii studenckiej. Zwycięzców wyłonił sąd konkursowy złożony z architektów (członków SARP). Pula nagród wyniosła 65 tysięcy złotych. W kategorii dla architektów zwyciężyli Grzegorz Ostrowski i Karol Jackiewicz z katowickiego biura projektowego Ostrowski Architektura. Nagrodę przyznano za uzyskanie nowego, współczesnego wyrazu architektonicznego zabudowy, przy zachowaniu utrwalonych w tradycji regionu charakteru i formy jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej z zabudową gospodarczą oraz zastosowanie pasywnych rozwiązań energooszczędnych (bierne wykorzystanie energii słonecznej oraz system zapewniający niskie zużycie energii) i tradycyjnych materiałów budowlanych. Autorzy uzyskali lapidarną formę przestrzenno- -funkcjonalną o wskazanych wyżej walorach, tworząc przejrzysty układ relację dwóch budynków, aranżując przestrzeń wewnętrzną i zewnętrzną dla różnych form życia rodzinnego. Za ciekawe należy uznać otwarte przestrzenie funkcjonalne, wbudowane w zaproponowaną strukturę. W części mieszkalnej projekt trafnie wiąże przestrzeń drugiej kondygnacji z pokojem dziennym usytuowanym na parterze budynku, tworząc ciekawy układ całości czytamy w uzasadnieniu werdyktu. Laureaci pierwszej nagrody otrzymają 25 tysięcy złotych. Pozostali laureaci w kategorii dla architektów: II nagroda Staruń Wanik Architekci (Warszawa); zespół autorski: Paulina Staruń i Szymon Wanik, III nagroda JPP Architekci (Gdynia); zespół autorski: Marek Panowski, Paweł Świątkiewicz, Jerzy Świątkiewicz. W kategorii dla studentów architektury nagrodę (3 tysiące złotych) otrzymała praca Małgorzaty Polakowskiej i Piotra Kaczyńskiego (Łapy, województwo podlaskie). Proponowane rozwiązanie to interesująca koncepcja pierwszego domu, stanowiącego przykład obiektu odnoszącego się do tradycyjnych form, stworzonych przez współczesne w wyrazie rozwiązania oparte o popularne, łatwo dostępne materiały budowlane oceniła kapituła. W kategorii dla studentów przyznano także 4 wyróżnienia. /bp UM/ Zdjęcie: Archiwum WFOŚiGW w Katowicach 19

20 Z notatnika reportera 293 MILIONY EURO Z FUNDUSZY REGIONALNYCH Komisja Europejska zatwierdziła przeznaczenie 293 mln euro z Funduszu Spójności na realizację w Warszawie, Łodzi, Szczecinie i Poznaniu pięciu projektów służących rozwojowi zrównoważonych usług transportowych. Inwestycje te przyniosą modernizację systemów transportu publicznego zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju i w sposób przyjazny dla środowiska, a także zapewnią mieszkańcom i turystom lepsze warunki podróżowania, wyższy komfort i krótsze czasy przejazdu. Wszystkie te projekty będą realizowane jako część programu Infrastruktura i środowisko i finansowane w ramach priorytetu Transport przyjazny środowisku. Zakończenie prac przewiduje się pod koniec 2015 r. Komisarz ds. polityki regionalnej, Corina Creţu, która zatwierdziła te inwestycje, powiedziała: Z zadowoleniem informuję o zatwierdzeniu tych projektów, które przyczynią się do poprawy mobilności Polaków, zapewniając warunki do bezpiecznego, zrównoważonego i przyjaznego środowisku podróżowania. Projekty infrastrukturalne w największych polskich miastach: Warszawa, Łódź, Szczecin i Poznań, zwiększą także konkurencyjność gospodarki całego kraju i przyczynią się do dalszego jej rozwoju. Projekt Zakup tramwajów niskopodłogowych do obsługi sieci komunikacji tramwajowej w Warszawie przewiduje zakup 85 nowych tramwajów przystosowanych do przewozu osób starszych i niepełnosprawnych. Dzięki tej inwestycji transport miejski przewiezie w 2016 r. dodatkowo 1,8 mln pasażerów nowoczesnym taborem. Unia Europejska, w ramach Funduszu Spójności, sfinansuje 91,7 mln euro z całkowitej kwoty inwestycji wynoszącej 141 mln euro. Projekt Zakup 20 sztuk nowych piętrowych wagonów oraz 2 sztuk nowych wagonów sterowniczych i 2 sztuk nowych lokomotyw do składów pociągów w systemie push-pull przewiduje zakup 20 piętrowych wagonów oraz 2 nowych wagonów sterowniczych i 2 nowych lokomotyw do obsługi najbardziej obciążonych połączeń na terenie aglomeracji warszawskiej, zapewniając wyższy komfort podróżowania i większy poziom bezpieczeństwa. Unia Europejska, w ramach Funduszu Spójności, sfinansuje 41 mln euro z całkowitej kwoty inwestycji wynoszącej 51,3 mln euro. Projekt Węzeł multimodalny przy dworcu Łódź Fabryczna przewiduje budowę i modernizację linii i przystanków tramwajowych oraz stworzenie węzła tramwajowego, kolejowego oraz samochodowego na stacji Łódź Fabryczna, a także systemu parkingowego parkuj i jedź oraz systemu zjazdów i ramp dojazdowych. Unia Europejska, w ramach Funduszu Spójności, sfinansuje 85,8 mln euro z całkowitej kwoty inwestycji wynoszącej 110,8 mln euro. Projekt Budowa i przebudowa torowisk w Szczecinie przewiduje modernizację odcinków torowiska w zachodnich dzielnicach Szczecina oraz przebudowę zajezdni Pogodno w celu jej dostosowania do wymogów taboru niskopodłogowego. Unia Europejska, w ramach Funduszu Spójności, sfinansuje 41,7 mln euro z całkowitej kwoty inwestycji wynoszącej 52,2 mln euro. Projekt Odnowa infrastruktury transportu publicznego w Poznaniu etap I i etap II przewiduje modernizację 5,31 km sieci tramwajowej i trolejbusowej w ciągu ulicy Grunwaldzkiej oraz na odcinkach łączących stadion z centrum miasta, dworcem kolejowych i portem lotniczym. Projekt jest realizowany od wiosny 2012 r. i związany był z organizacją EURO Unia Europejska, w ramach Funduszu Spójności, sfinansuje 33,2 mln euro z całkowitej kwoty inwestycji wynoszącej 52,3 mln euro. Jest to duży projekt, którego łączna wartość inwestycji (w tym VAT) wynosi powyżej 50 mln EUR i w związku z tym przyjmowany jest on w drodze specjalnej decyzji Komisji Europejskiej, natomiast projekty o niższej wartości są zatwierdzane na szczeblu krajowym lub regionalnym. Decyzja o współfinansowaniu tego projektu obowiązuje w ramach okresu programowania Polsce przyznano około 67 mld EUR w ramach finansowania polityki spójności w latach oraz 77,3 mld EUR (w cenach bieżących) na lata EKONOMIA SPOŁECZNA A ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI LOKALNEJ W lutym w Podkarpackim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Boguchwale odbyła się konferencja pod powyższym tytułem, której patronował Marszałek Województwa Podkarpackiego. Zamierzeniem organizatorów było rozpropagowanie wiedzy na temat zagadnień dotyczących budowania partnerstwa na rzecz ekonomii społecznej oraz jej znaczenia w kreowaniu rozwoju gminy. Prelegentów i uczestników konferencji przywitał dyrektor PODR w Boguchwale, Jerzy Jakubiec, przedstawiając cel konferencji i jej program. Następnie członek Zarządu Województwa Podkarpackiego, Lucjan Kuźniar, w swoim wystąpieniu zdefiniował ekonomię społeczną, jej znaczenie i rolę w kontekście wyzwań dzisiejszych czasów. Wskazał na korzyści wynikające ze współpracy podmiotów ekonomii społecznej z jednostkami samorządu terytorialnego zapewniając stałą przychylność i pomoc Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego. Zasady budowania partnerstwa, jego uwarunkowania formalno-prawne, oraz zasady współdziałania poruszyła w swoim wykładzie Marta Bohdziewicz- -Lulewicz reprezentująca Regionalny Oddział Polityki Społecznej w Krakowie, dzieląc się wiedzą nabytą podczas wielu lat realizacji takich działań. Wójt gminy Lubaczów, Wiesław Kapel, podzielił się swoimi doświadczeniami i osiągnięciami z zakresu powołania i współpracy z podmiotami ekonomii społecznej działającymi na terenie swojej gminy. Wrażenie wzbudziły przytoczone przykłady działalności Centrum Integracji Społecznej w Dąbrowie oraz spółdzielni socjalnych, a w szczególności powołanie do życia i stały rozwój inicjatywy o nazwie Kresowa Osada jako przykładu wioski tematycznej. Marek Gabzdyl wójt gminy Raciechowice, przedstawił działalność podmiotów ekonomii społecznej z Małopolski. Omówił powstanie i funkcjonowanie spółdzielni socjalnych Przystań i Kuźnia Smaku, które przyczyniły się do tworzenia nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych w rejonie pozbawionym innych propozycji zatrudnienia (brak inwestorów). Mówca wskazał zasadnicze korzyści z prowadzenia takich spółdzielni możliwość wsparcia finansowego ze środków pomocowych, wzmocnienie procesów demokratycznych, możliwość reintegracji zawodowej i społecznej. Kolejny wykładowca, Paulina Nowak prezes zarządu spółdzielni socjalnej Bajkolandia z Leżajska, przedstawiła genezę powstania i sytuację obecną prowadzonej działalności. Spółdzielnia oferuje opiekę dzienną oraz godzinową nad dziećmi. W dążeniu do wzrostu konkurencyjności spółdzielnia stale poszerza swoją ofertę, organizując obsługę imprez okolicznościowych, wakacji z Bajkolandią oraz otwierając jedyną w powiecie Szkołę Rodzenia. W swoim wykładzie podzieliła się wiedzą i doświadczeniem, dając rady dotyczące pokonywania problemów, uwypuklając, że sukces w największej mierze zależy od determinacji i cech wolicjonalnych osób konsekwentnie dążących do celu. Na rozwój gminy ma wpływ ogólny wzrost przedsiębiorczości mieszkańców, w tym przedsiębiorczości społecznej. O perspektywach rozwoju takiej przedsiębiorczości na lata poinformował Bartosz Jadam przedstawiciel Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym lata Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego. W osiągnięciu sukcesu w działalności podmiotów ekonomii społecznej niebagatelną rolę odgrywają motywacja, wiedza i cechy charakterologiczne zaangażowanych w te przedsięwzięcia osób. Coaching jako narzędzie motywacji przedstawił w sposób wielce zajmujący w swoim 20

21 notatnik wykładzie dr Przemysław Kolasa z Wyższej Szkoły Inżynieryjno-Ekonomicznej w Rzeszowie. Tematyka i sposób prowadzenia wykładów przez wszystkich prelegentów spotkały się z dużym zainteresowaniem słuchaczy, którymi byli starostowie, burmistrzowie, wójtowie i osoby reprezentujące powyższe urzędy, co potwierdziła liczna frekwencja i wyrażane opinie uczestników. KOMISJA EUROPEJSKA ZAAKCEPTOWAŁA RPO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W marcu władze województwa planują przedstawienie harmonogramu konkursów na 2015 rok. Z nowego Regionalnego Programu Operacyjnego Lubelszczyzna otrzyma 2,23 mld euro. Będą mogły się o nie ubiegać, m.in. samorządy lokalne i przedsiębiorcy. Komisja Europejska zatwierdziła Regionalny Program Operacyjny dla województwa lubelskiego poinformowali 15 lutego marszałek Sławomir Sosnowski oraz Marceli Niezgoda, wiceminister infrastruktury i rozwoju. Decyzja Komisji Europejskiej ostatecznie zamyka proces negocjacji nowego RPO, trwający od września 2014 roku. Marszałek zapowiedział, że pierwsze konkursy o dotacje z RPO zostaną ogłoszone w tym roku. W marcu planujemy przedstawienie harmonogramu naboru wniosków na 2015 rok mówił Sławomir Sosnowski. Aktualnie Urząd Marszałkowski pracuje nad stworzeniem dokumentów uszczegółowiających zapisy programu oraz kryteriów wyboru projektów do dofinansowania, bez których organizacja konkursów nie jest możliwa. Ich zatwierdzeniem zajmie się Komitet Monitorujący RPO, czyli kilkudziesięcioosobowe gremium składające się z przedstawicieli rządu, samorządu, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych. Jego powołanie spodziewane jest na przełomie marca i kwietnia. Z RPO na Lubelszczyznę trafi 2,23 mld euro. Dodatkowo otrzymamy 80 mln euro na współfinansowanie projektów RPO z budżetu państwa. O tyle zostanie pomniejszony wkład własny do projektów składanych przez części wnioskodawców, głównie tych ubiegających się o wsparcie z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach nowego Regionalnego Programu Operacyjnego powiedział marszałek. Budżet Regionalnego Programu Operacyjnego został podzielony na 14 części. Najwięcej środków przeznaczono na: konkurencyjność przedsiębiorstw (291,6 mln euro), mobilność regionalną i ekologiczny transport (271 mln euro), efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii (258,9 mln euro), infrastrukturę społeczną (232 mln euro) oraz rynek pracy (197,9 mln euro). O unijne dofinansowanie będą mogły ubiegać się m.in. samorządy lokalne, przedsiębiorstwa i organizacje pozarządowe. Z funduszy skorzystają np. szpitale i ośrodki zdrowia, osoby bezrobotne i niepełnosprawne, mieszkańcy regionu zagrożeni ubóstwem, a także pracownicy firm, osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz szkoły i ich uczniowie. Komisja Europejska przyjęła łącznie 16 programów regionalnych oraz 6 programów krajowych. Wśród tych ostatnich jest Program Infrastruktura i Środowisko, z którego nasze województwo ma szansę na fundusze na kontynuację budowy drogi S17 do Warszawy oraz na planowaną budowę drogi S19 z Lublina do Rzeszowa. Drugim niezwykle ważnym programem krajowym z punktu widzenia Lubelszczyzny jest Program Polski Wschodniej, adresowany do pięciu regionów: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Do 2020 roku do województwa lubelskiego może trafić nawet 25 mld zł pochodzących zarówno z RPO, jak i programów krajowych podkreślił Marceli Niezgoda, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju. KOMISJA EUROPEJSKA ZWIĘKSZA DOFINANSOWANIE Pomorska Kolej Metropolitalna SA otrzymała decyzję Komisji Europejskiej o zwiększeniu unijnego wkładu w projekt PKM z dotychczasowych 70 do 85 procent. Tym samym sukcesem zakończyły się 1,5-roczne starania władz województwa pomorskiego oraz samorządowej spółki PKM SA o zwiększenie dofinansowania realizowanego obecnie projektu, dzięki czemu możliwe było rozszerzenie go o dodatkowe trzy przystanki na linii 201 Gdynia Kościerzyna. Komisja Europejska decyzję wydała 9 lutego 2015 r. Realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko projekt PKM pierwotnie obejmował budowę do końca 2015 r. 18-kilometrowej linii kolejowej pomiędzy Gdańskiem- -Wrzeszczem i Rębiechowem, z 8 nowymi przystankami. Budowa dodatkowych przystanków na istniejącej już linii kolejowej 201 Gdynia Kościerzyna planowana była dopiero w kolejnym etapie, w ramach nowych środków unijnych dostępnych do 2020 roku. Kiedy jednak w połowie 2013 r. pojawiła się szansa na zwiększenie unijnego dofinansowania projektu PKM z 70 do 85 procent, władze województwa oraz PKM SA podjęły decyzję o wystąpieniu do Komisji Europejskiej z odpowiednim wnioskiem. W uzasadnieniu zaproponowane zostało rozszerzenie projektu pn. Pomorska Kolej Metropolitalna Etap I rewitalizacja Kolei Kokoszkowskiej o trzy dodatkowe i oczekiwane przez mieszkańców przystanki: Gdańsk-Osowa, Gdynia- -Karwiny i Gdynia-Stadion. Zwiększenie dofinansowania UE oraz związane z tym oszczędności na wkładzie własnym województwa, pozwoliłyby bowiem na ich budowę kilka lat wcześniej niż pierwotnie planowano. Na tę decyzję czekaliśmy od czerwca ubiegłego roku, kiedy do Komisji Europejskiej przesłany został oficjalny wniosek w tej sprawie mówi Ryszard Świlski, członek Zarządu Województwa Pomorskiego, odpowiadający za budowę Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. To dla nas bardzo dobra wiadomość, pozwalająca województwu zaoszczędzić ponad 60 mln zł na emisji obligacji finansujących wkład własny w inwestycję. Dzięki temu możemy już teraz wybudować trzy dodatkowe przystanki PKM na linii 201, na czym zyskają tysiące mieszkańców Osowej oraz Gdyni. Budowa przystanku PKM w Gdańsku- -Osowej, w sąsiedztwie istniejącej tam stacji PKP, rozpocznie się już w najbliższych tygodniach. Ma on być gotowy jeszcze w 2015 r., równolegle z uruchomieniem całej linii PKM. Oba przystanki PKM na terenie Gdyni powinny powstać najpóźniej do połowy 2016 roku, a obecnie dobiega końca ich projektowanie. Po oficjalnej zgodzie Komisji Europejskiej na zwiększenie dofinansowania i rozszerzenie projektu PKM o trzy dodatkowe przystanki, wartość całej inwestycji wynosi 914,4 mln zł netto. Dofinansowanie unijne to aż 656,5 mln zł czyli 85 proc. kwoty kwalifikowalnej, wynoszącej 771 mln zł. Pomorska Kolej Metropolitalna jest największą inwestycją infrastrukturalną realizowaną przez samorząd województwa pomorskiego. Nowa linia połączy Gdańsk z Portem Lotniczym im. Lecha Wałęsy i dalej połączy się z istniejącą linią kolejową Gdynia Kościerzyna. Dzięki PKM zarówno z Gdańska, jak i z Gdyni można będzie dojechać pociągiem do Portu Lotniczego w niecałe 25 minut, a z Kościerzyny do Gdańska w nieco ponad godzinę. Oddanie do użytku całej nowej linii PKM planowane jest 1 września 2015 roku. /bp UM/ 21

22 Europejski Fundusz Społeczny dotarł do wielu osób Ponad 4 tysiące umów i 3,5 mld zł, 375 tys. osób uczestniczących w projektach to efekty realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie śląskim. Do końca 2014 roku Zarząd Województwa Śląskiego ogłosił 143 konkursy w ramach tego programu. Podpisał ok. 4,1 tys. umów na kwotę dofinansowania ponad 3,5 miliarda złotych Ponad 370 tys. osób zakończyło udział w projektach. Dzięki EFS ponad 18 tys. mieszkańców śląskiego otrzymało bezzwrotną dotację na założenie własnej firmy, a prawie 82 tys. pracujących zakończyło udział w projektach szkoleniowych, co w bardzo dużym stopniu pozwoliło na reorganizację śląskiego rynku pracy. W ramach integracji społecznej kontraktami socjalnymi objęto ponad 35 tys. klientów instytucji pomocy społecznej, a dzięki pośrednictwu instytucji wspierających ekonomię społeczną ze wsparcia EFS skorzystało ponad podmiotów ekonomii społecznej. Szczególną grupą docelową objętą interwencją PO KL są osoby zagrożone wykluczeniem społecznym do tej pory w projektach uczestniczyło 24 tys. osób posiadających ten status, z czego 4 tys. to osoby z niepełnosprawnościami. Program Operacyjny Kapitał Ludzki to inwestycja w człowieka. Dzięki temu unijnemu wsparciu mieszkańcy mogą rozwijać swoje kompetencje zawodowe i edukacyjne, podnosić swoje umiejętności. To także działanie na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, walka z wykluczeniem społecznym, wsparcie edukacji na każdym jej poziomie. To bardzo dobra inwestycja, bo w kapitał, który zawsze procentuje w kapitał ludzki powiedział Kazimierz Karolczak, członek Zarządu Województwa Śląskiego. Transfer nauki do biznesu kwitł dzięki szkoleniom praktycznym i stażom pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych oraz pracowników naukowych w przedsiębiorstwach. Ponad 600 doktorantów otrzymało stypendia naukowe, z czego ponad 300 z projektu własnego Samorządu Województwa DoktoRIS Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska na łączną kwotę 17 mln zł. Projekt ten stawia sobie za cel podniesienie poziomu rozwoju technologicznego i innowacyjności naszego województwa. Jest zgodny z dokumentami, które powstały dzięki dofinansowaniu Europejskiego Funduszu Społecznego Regionalną Strategią Innowacji na lata i oraz Programem Rozwoju Technologii na lata Równie duży wpływ na procesy komercjalizacji wiedzy miało powołanie i działalność Sieci Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych, której zadaniem jest stworzenie przestrzeni komunikacji i współpracy, a także wymiany danych pomiędzy środowiskami przedsiębiorstw i środowiskiem naukowo-badawczym, instytucjami otoczenia biznesu oraz jednostkami samorządu terytorialnego. Z kolei w obszarze edukacji prawie 1,5 tys. szkół (podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych i zawodowych) zrealizowały projekty rozwojowe. Ponad 15 tys. nauczycieli uczestniczyło w doskonaleniu zawodowym. W 900 szkołach podstawowych ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki przeprowadzono indywidualizację nauczania. Wsparcie systemu edukacji w województwie to również tworzenie przedszkoli i rozwój już istniejących (500 placówek) oraz stypendia dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. 6 edycji projektu systemowego Nauka drogą do sukcesu na Śląsku to 2,8 tys. stypendiów na łączną kwotę 10 mln zł. Ale na wsparciu finansowym się nie kończy stypendyści otaczani są opieką dydaktyczną przez swoich nauczycieli, pedagogów lub doradców zawodowych, która ma im pomóc w poszerzaniu wiedzy i zainteresowań oraz w wydatkowaniu środków stypendialnych. EFS nie zapomina również o szkołach zawodowych. Zwiększenie atrakcyjności, jakości oraz prestiżu szkół i placówek kształcenia zawodowego to cel projektu systemowego Mam zawód mam pracę realizowanego przez Samorząd Województwa w partnerstwie ze Śląskiem Kuratorem Oświaty i 32 powiatami i miastami na prawach powiatu. Wartość tego przedsięwzięcia to ponad 64,5 mln zł. Kolejny projekt własny to Design Silesia, którego realizacja odbyła się we współpracy z Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach, Zamkiem Cieszyn, Politechniką Śląską w Gliwicach, Instytucją Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris oraz walijskim ośrodkiem Design Wales. Pod egidą projektu po raz pierwszy w Polsce przeprowadzono procesy projektowania usług w instytucjach publicznych oraz wydano praktyczny podręcznik dla kadry instytucji publicznych Projektowanie skutecznych usług publicznych. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego za projekt Design Silesia, jako pierwsza instytucja publiczna w Polsce, w 2012 roku otrzymał prestiżową nagrodę w dziedzinie zarządzania designem Design Management Europe Award. Program Operacyjny Kapitał Ludzki wspiera również oddolne inicjatywy lokalne na rzecz integracji i edukacji społeczności lokalnych do tej pory zrealizowano ich ponad Tak zwane małe granty umożliwiały zwiększenie dostępu do edukacji na obszarach wiejskich, pozwalały kultywować tradycję, łączyć pokolenia i podtrzymywać kulturowe dziedzictwo. Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego przez ostatnie 7 lat podejmował różnorakie działania promujące idee i wartości Europejskiego Funduszu Społecznego wśród mieszkańców Śląskiego. Naukę języków obcych promowano poprzez Festiwal Piosenki Europejskiej, którego pięć edycji cieszyło się wielkim zainteresowaniem we wszystkich kategoriach wiekowych. Idee integracji społecznej realizowano, organizując Przegląd Małych Form Teatralnych oraz EFS DANCE warsztaty taneczne. /bp UM/ 22

23 Przemysłowe dziedzictwo regionu coraz popularniejsze Muzeum Śląskie otrzyma dofinansowanie z Ministerstwa Kultury Ponad 724 tysiące osób odwiedziło w ubiegłym roku 36 obiektów tworzących Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. To najlepsza frekwencja w sześcioletniej historii liczenia osób odwiedzających obiekty Szlaku i wzrost o 13% w stosunku do 2013 roku. Największą popularnością cieszyły się obiekty zlokalizowane w Zabrzu oraz Tarnowskich Górach. Szyb Maciej, Kopalnia Guido oraz Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu przyciągnęły ponad osób. Tarnogórską Zabytkową Kopalnię Srebra oraz Sztolnię Czarnego Pstrąga odwiedziło w sumie ponad osób. Ciekawym przykładem jest zrewitalizowana w listopadzie 2013 roku Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia w Czeladzi. W ciągu 14 miesięcy od jej otwarcia odwiedziło ją osób. W naszym województwie z roku na rok rośnie zainteresowanie dziedzictwem przemysłowym. Doskonale widać to chociażby w czasie INDUSTRIADY Święta Szlaku Zabytków Techniki. W organizację tego wydarzenia jest zaangażowanych 530 podmiotów i co roku zgłaszają się kolejne obiekty, organizacje, stowarzyszenia mówi Kazimierz Karolczak, członek Zarządu Województwa Śląskiego. Kiedy uświadomimy sobie, że liczba osób odwiedzających Szlak Zabytków Techniki w ubiegłym roku jest większa niż suma liczby mieszkańców Częstochowy, Dąbrowy Górniczej, Katowic i Żywca, wtedy jeszcze mocniej uświadamiamy sobie jak ważny jest on dla naszego regionu dodaje. Szlak Zabytków Techniki jest najbardziej interesującą trasą turystyki industrialnej w Polsce. Przyciąga dzięki swojej autentyczności. Podczas wizyty w industrialnych obiektach można usłyszeć szum silników, stukot maszyn, poczuć zapach drewna czy chłód podziemi. Można także uczestniczyć w najróżniejszych wydarzeniach. W ubiegłym roku obiekty te zorganizowały 1900 różnorodnych warsztatów, ponad 2100 lekcji muzealnych oraz 100 wystaw czasowych, 140 koncertów i 130 spektakli. W sumie w obiektach Szlaku zorganizowano prawie 5900 wydarzeń. Industriada ma wielu przyjaciół Znamy już Obiekty Zaprzyjaźnione INDU- STRIADY Do konkursu zgłosiło się 11 obiektów z całego województwa śląskiego. Komisja konkursowa wyłoniła 9 zwycięzców. 5,7 mln zł, które Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznało Muzeum Śląskiemu, zostanie przeznaczone na zorganizowanie wystaw stałych w jego nowej siedzibie. Decyzja jest rezultatem ubiegłotygodniowego spotkania marszałka Wojciecha Saługi i dyrektor Alicji Knast z minister Małgorzatą Omilanowską. Jest związana ze wspieraniem przez resort instytucji kultury Województwa Śląskiego. W ramach planowanych wystaw stałych eksponowane będą zbiory malarstwa i rzeźby obiegów akademickiego i nieprofesjonalnego gromadzone w Muzeum od okresu międzywojennego. Planuje się też realizację czterech wystaw stałych: Galerii malarstwa polskiego , Galerii sztuki polskiej po 1945 roku, Galerii plastyki nieprofesjonalnej oraz Galerii śląskiej sztuki sakralnej. Na szczególną uwagę zasługiwać będzie również niepowtarzalna w skali kraju kolekcja projektów polskich scenografów realizowana w ramach wystawy stałej Centrum Scenografii Polskiej nazwana Laboratorium przestrzeni teatralnych przeszłość w teraźniejszość. Kolekcja Muzeum Śląskiego zostanie po raz pierwszy po 30 latach zaprezentowana w galerii spełniającej wymogi współczesnego wystawiennictwa w przestrzeni architektonicznej, która pozwoli na zaprezentowanie wszystkich walorów zbiorów. Obiekt otrzymał m.in. Grand Prix w organizowanym przez SARP konkursie Architektura Roku Województwa Śląskiego W porządku alfabetycznym są to: Muzeum Śląskie powstaje na poprzemysłowym terenie dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Katowice. Jego kolekcje zyskują oryginalną i nowatorską oprawę. Zabytkowe obiekty z przełomu XIX i XX w. są adaptowane na powierzchnie wystawiennicze, restaurację oraz wieżę widokową. Wartość projektu wynosi ponad 324 mln zł, a dofinansowanie ze środków unijnych to ponad 225 mln zł. Pozostała część jest wkładem własnym Województwa Śląskiego. Inwestycja uzyskała również 2,3 mln zł dofinansowania ze środków MKiDN w ramach programu Promesa. Otwarcie nowej siedziby dla zwiedzających jest planowane na czerwiec br. Nowy kompleks budynków Muzeum Śląskiego wraz z innymi instytucjami będzie tworzyć Strefę Kultury nowe centrum życia kulturalnego Katowic. /bp UM/ Bytomski Teatr Tańca i Ruchu ROZBARK obiekt zgłoszony przez Stowarzyszenie Bytomski Teatr Tańca i Ruchu ROZBARK, Dom handlowy Kaufhaus obiekt zgłoszony przez Zdzisława Truszczyńskiego, Hala dawnej Elektrowni Huty Królewskiej obiekt zgłoszony przez Miasto Chorzów, Historyczna Fabryka Porcelany w Katowicach obiekt zgłoszony przez Fundację Giesche, Kanał Gliwicki (śluza Rudziniec) obiekt zgłoszony przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach, Skansen Towarzystwa Ochrony Zabytków Kolejnictwa i Organizacji Skansenów w Pyskowicach obiekt zgłoszony przez Towarzystwo Ochrony Zabytków Kolejnictwa i Organizacji Skansenów Pyskowice, Walcownia Cynku obiekt zgłoszony przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, Zabytkowe osiedle patronackie kopalni Dębieńsko obiekt zgłoszony przez Gminę i Miasto Czerwionka-Leszczyny, Zabytkowe wieże wyciągowe dawnej kopalni Polska w Świętochłowicach obiekt zgłoszony przez Gminę Świętochłowice. Tegoroczna INDUSTRIADA odbędzie się 13 czerwca br. /bp UM/ 23

24 Kujawsko-pomorskie daje dobry przykład Nowe sieci wodociągowe i kanalizacyjne, zmodernizowane drogi, zrewitalizowane centra miejscowości, lepsze szkoły, łatwiej dostępne przedszkola, odnowione lub nowo zbudowane świetlice i ośrodki kultury kujawsko-pomorska wieś jest coraz lepszym miejscem do życia. Jednocześnie jednym z największych producentów rolnych w kraju To już nie ta sama wieś, co osiem lat temu. Istotne zmiany modernizacyjne dotyczą niemal wszystkich dziedzin życia i wszystkich, także najmniejszych miejscowości. Co szczególnie ważne, pochodną przemian są godne dochody gospodarstw rolnych i rolniczych rodzin podkreśla Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki. Od kilku lat województwo jest w czołówce województw, jeśli chodzi o liczbę zainstalowanych wiejskich przyzagrodowych oczyszczalni ścieków. Główny Urząd Statystyczny podaje (dane za rok 2013), że mamy ich ponad 17 tysięcy, co daje nam trzecie miejsce w kraju. W ostatnich ośmiu latach, dzięki regionalnej puli środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, powstało takich obiektów, a także 440 kilometry sieci wodociągowych i 700 kilometrów sieci kanalizacyjnych. W tym samym czasie wybudowano lub zmodernizowano na wsi 14 sieciowych oczyszczalni ścieków, 16 studni głębinowych i 50 stacji uzdatniania wody. Dobrym przykładem wiejskiej społeczności, która stawia na tak fundamentalne kwestie cywilizacyjne jak dobra woda w kranach i niezawodna kanalizacja, jest gmina Dąbrowa Chełmińska w powiecie bydgoskim. W 2013 roku oddano tam do użytku obsługującą siedem wsi stację uzdatniania wody, nowo zbudowany wodociąg mierzy łącznie 7 kilometrów, na finiszu jest budowa lokalnej sieci kanalizacyjnej. Coraz lepsza staje się też lokalna infrastruktura drogowa terenów pozamiejskich. Na przykład powiat grudziądzki zdecydował się w ostatnim czasie na przebudowę odcinków drogowych Słup Świecie nad Osą oraz Nicwałd Małe Lniska. Na terenach wiejskich w Kujawsko- -Pomorskiem w ramach projektów PROW powstały 30 kilometry chodników i 30 kilometrów ścieżek rowerowych. Konsekwentnie województwo rozwija też wiejską bazę kulturalno-rekreacyjną. Może się pochwalić wybudowaniem 123 nowych i wyremontowaniem 530 istniejących świetlic, 530 nowo wybudowanymi placami zabaw i blisko 200 nowymi lub wyposażonymi od nowa obiektami sportowymi. Jako przykład tego typu inwestowania można wskazać gminę Sicienko w powiecie bydgoskim: ma 13 nowych i nieźle wyposażonych miejsc zabaw dla dzieci, nowe świetlice w Osówcu i Wojnowie oraz boiska sportowe w Wierzchucinku, Samsiecznie, Mochlu i Wojnowie. Ale wieś to przede wszystkim produkcja rolna. Dane GUS za 2013 rok mówią o wysokiej pozycji kujawsko- -pomorskiego rolnictwa w wielu aspektach: zajmuje czołowe miejsca w kraju w produkcji warzyw, producenci truskawek uzyskują za swoje zbiory najwyższe ceny, niemal 100 procent użytków rolnych tego województwa to areał utrzymywany w dobrej kulturze rolnej, zajmuje też czołowe lokaty w produkcji zwierzęcej (pogłowie trzody chlewnej daje nam 2 miejsce w kraju, pogłowie bydła 4.). Warto podkreślić, że trzy czwarte gospodarstw w tym regionie to gospodarstwa towarowe, czyli po prostu rolnicze przedsiębiorstwa produkcyjne, którymi w kierują (70 proc.) osoby z wykształceniem rolniczym, coraz częściej młode (30 proc. ma 40 lat lub mniej), a więc otwarte na innowacyjne metody gospodarowania. Małe, niewygodne, niefunkcjonalne budynki gospodarcze zastępują nowocześnie urządzone obory i chlewnie, spełniające standardy dobrostanu zwierząt i ułatwiające ich obsługę. Stare, wyeksploatowane maszyny zastępowane są przez nowoczesne ciągniki i urządzenia do produkcji, w których wykorzystywana jest najnowsza technologia. Praca na roli staje się lżejsza, natomiast plony, wydajność są coraz wyższe. W każdym domu jest samochód, który służy nie tylko do załatwiania spraw związanych z prowadzeniem gospodarstwa, ale również do wyjazdów rodzinnych do kina, teatru czy z dziećmi na lody. Zmienił się również poziom wykształcenia rolników. Coraz więcej gospodarzy ma wyższe wykształcenie, co bardzo pozytywnie wpływa na rozwój i wygląd wsi nie kryje zadowolenia Danuta Jaskólska, gospodarująca z mężem w Kaniewie w powiecie aleksandrowskim. (Wykorzystane w materiale dane pochodzą z zestawień GUS oraz Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Urzędzie Marszałkowskim). /bp UM/ 24

25 Logo dla turysty W Polsce, jesienią zeszłego roku toczyła się wielka ogólnonarodowa dyskusja nad nową identyfikacją wizualną naszego kraju. Projekt Logo dla Polski ( jak to u nas skończył się na niczym. Według informacji, które udało się zdobyć redakcji internauci w głosowaniu wybrali nie tę wersję sprężyny, którą wybrać mieli. Więc, robiąc dobrą minę do złej gry, projektodawcy oznajmili, że mają trwać dalsze prace i dyskusje. Wobec tego uznaliśmy, że ta dyskusja jest dobrą okazją do tego by przyjrzeć się jak tę sprawę rozwiązano w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Przegląd, by uniknąć wszelkich podejrzeń o faworyzowanie jednych i lekceważenie drugich, prowadzimy w kolejności alfabetycznej Dodać jednak wypada, że nie jest to przegląd pełny nie zajmujemy się oficjalnymi, by tak to ująć, herbowymi identyfikacjami poszczególnych krajów. Polska jest i w tym obszarze niechlubnym wyjątkiem, cuda i straszliwe wygibasy czynione z Orłem Białym i flagą są doskonale udokumentowane (wystarczy sięgnąć choćby do strony czy Postanowiliśmy skoncentrować się na identyfikacji turystycznej to w końcu turyści podróżują masowo, a ich wrażenia i opinie bardzo wpływają na wizerunek danego kraju. Jak to więc wygląda? AUSTRIA Obecnie kraj ten posługuje się logo turystycznym nawiązującym do flagi narodowej, powiązanym z hasłem zachęcającym do wizyty w tym kraju. Wersja polska tego hasła to czas na oddech. Biało-czerwono-biała flaga była i jest wykorzystywana jako nośnik tożsamości kraju także w innych projektach i a konsekwencja jest godna podziwu. BELGIA I ten kraj nawiązuje w swojej identyfikacji do flagi, ale łączy ją też z nowymi mediami. Znak.be jasno mówi odbiorcom o nowoczesności i jakości, jest międzynarodowo rozpoznawalny. Nawet użytkownicy innych alfabetów czy pism, odwiedzając strony internetowe muszą znać podstawowe rozszerzenia domenowe. BUŁGARIA Kraj ten na swoich stronach turystycznych posługuje się logo nawiązującym w swej stylistyce do ręcznie malowanej róży. Logo to jest używane w promocji turystycznej tego kraju. Wprawdzie w styczniu 2013 roku oficjalnie pokazano ( com/2013/01/17/new-brand-bulgaria- -tourism-promotional-logo-and-slogans-unveiled/), nowy, całościowy system identyfikacji i ogłoszono, że zacznie on wchodzić w życie jesienią tego roku, jednak w momencie pisania tego artykułu nie udało się nam znaleźć żadnych śladów tej planowanej zmiany. Można więc uznać, że róża obowiązuje. CHORWACJA Ten kraj miał problem. Jego nazwa w różnych językach jest różnie pisana i różnie wymawiana. W serbskochorwackim pisze się ją przez samo H, po polsku przez Ch, po angielsku po prostu przez C. Wynajętej przez rząd Chorwacji agencji udało się znaleźć wysoko cenione i uniwersalne rozwiązanie, w którym stałym elementem identyfikującym jest A jak Adriatyk CYPR Logo turystyczne tego kraju ma dwa elementy grafikę oraz hasło. Grafika jasno pokazuje co ma do zaoferowania ten kraj chodzi o 3S (sun, sea and sand czyli słońce, morze i piasek). Hasło jest wprawdzie powiązane ze znakiem ale umieszczone tak, że można je swobodnie tłumaczyć na różne języki i używać różnych alfabetów. CZECHY W przypadku tego kraju, w 2012 roku dokonano zmiany identyfikacji wizualnej. Obecnie obowiązuje logotyp, czyli nazwa zapisana w standardowej formie. Znak literniczy w wersji angielskiej wykorzystuje grę słowną Republic (czyli republika) zostało zastąpione intrygującym Republike ( like znaczy lubić ). Kolorystyka znaku nawiązuje do flagi, co dodatkowo wzmacnia identyfikację narodową. Wydaje się, że Czesi nieźle wybrnęli z pewnego kłopotu językowego po polsku możemy powiedzieć 25

26 Logo dla turysty (c.d.) Czechy, ale w innych językach, zwłaszcza w światowej angielszczyźnie, nie ma takiego słowa. Stąd zabawa ze słowem republika. Fance oddająca kształt ciała symbolizują to, co dla kraju charakterystyczne piękno, spontaniczność, bogatą historię i rzecz jasna romans. tj. koniczynie białej. Powiązana z tradycją i kulturą kraju kolorystyka (morska zieleń i wrzosowy fiolet) dodają identyfikacji spójności i siły. DANIA Logo turystyczne tego kraju wprost nawiązuje do flagi narodowej, jest jednak przetworzone do formy serca. Kraj nie posługuje się hasłem po prostu używa powszechnie zrozumiałego słowa visit łącząc je z nazwą kraju. ESTONIA Kraj ten dysponuje pięknym i przejrzystym systemem identyfikacji, co więcej powszechnie dostępnym. Na stronie brandestonia.eu można pobrać logo w różnych wersjach kolorystycznych i językowych, z hasłem i bez. Twórcy przewidzieli nie tylko wersję w cyrylicy (co wydaje się oczywiste ze względu na sąsiada), ale także chińską. Formą logo nawiązuje do kształtu granic kraju. FINLANDIA Kraj ten dysponuje nowoczesnym i dynamicznym rozwiązaniem logo może występować w różnych wariantach kolorystycznych i nadaje się do wielu zastosowań. Logo to przenosi wiele znaczeń pokazuje kraj jako kreatywny, skontrastowany, godny zaufania i modny. Kształt logo jest inspirowany przyrodą Finlandii. FRANCJA Francuskie logo turystyczne jest tak mocne narodowo jak to tylko możliwe. Hasło i dodajmy nazwa oficjalnej strony turystycznej jest sformułowane po francusku, grafika nawiązuje do barw narodowych, a kobieca postać to Marianna symbol republiki od blisko 200 lat. Odręczny rysunek i forma słowa GRECJA W 2013 roku Grecja dokonała zmiany swojej identyfikacji wizualnej. W obieg wszedł, zamiast logo, nowy logotyp z hasłem All time classic. Znak ten jest używany w różnych wersjach, aczkolwiek podstawowe nawiązują swoją kolorystyką do flagi narodowej. HISZPANIA Ma jeden z najstarszych znaków promujących kraj. Logo Hiszpanii powstało w 1983 roku i jest najstarszym logiem narodowym na świecie. Jego autorem nie jest żadna mniej lub bardziej znana agencja reklamowa a sławny hiszpański malarz Joan Miro. Znak ten, używany od ponad 30 lat nadal wygląda świeżo i w ogóle się nie starzeje. Stwierdzić wypada, że światowej sławy artysta wykonał znak światowej klasy, znak który przeszedł już do klasyki designu. HOLANDIA Logo Holandii nawiązuje do barw dynastii rządzącej ( Oranje czyli pomarańczowy), kolor ten jest bardziej kojarzony z Niderlandami niż kolory flagi narodowej. Symbol nawiązuje też do najsławniejszego kwiatu tego kraju tulipana. Zaznaczyć należy, że częściej jest używana wersja jednokolorowa (pomarańczowa), pomijane jest także rozszerzenie.com. IRLANDIA Również ten kraj dysponuje spójnym i konsekwentnie stosowanym systemem identyfikacji. Jest on oparty na najważniejszym symbolu przyrodniczym kraju LITWA Logo turystyczne tego kraju, przyjęte oficjalnie w 2008 roku, nawiązuje swoją formą do kształtu granic kraju. Występuje w co najmniej dwu wersjach płaskiej i, reprodukowanej, tworzącej wrażenie trójwymiarowości. Co ciekawe nazwa kraju występuje w wersji angielskiej a nie oryginalnej (Lietuva). LUKSEMBURG Wielkie Księstwo posługuje się szczególnie zbudowanym logotypem. Znak zawiera pełną nazwę kraju, wyodrębnia pierwsze dwie litery ( lu ), które identyfikują go w międzynarodowym systemie rozszerzeń nazw stron www. Dodatkowo integralną częścią znaku jest oficjalny adres internetowy księstwa. Warto zaznaczyć, że znak posługuje się dwoma kolorami białym i czerwonym. ŁOTWA Kraj ten buduje swą platformę komunikacyjną w turystyce na założeniu, że nigdy nie będzie miejscem masowej turystyki. Dlatego jego tożsamość ma podkreślać prawdziwość, głębię i lekkość i szacunek dla przyrody i dziedzictwa. Hasło Best enjoyed slowly, czyli Najlepiej smakuje powoli dobrze oddaje tę ideę. Samo logo jest ewidentnie inspirowane naturą, połączeniem ziemi i wody. Ciekawostką jest to, że Łotysze nie uznali za stosowne by ich oficjalny portal turystyczny miał polską wersję. Nie jeździmy do Rygi? MALTA W przypadku tego małego kraju pojawia się nadmiar. Malta w swojej promo- 26

27 cji turystycznej używa dwóch znaków jednego do strony internetowej visitmalta.com, drugiego do innych celów marketingowych. Ponieważ jednak oba odwołują się do symbolu krzyża maltańskiego, nazwanego tak właśnie z przyczyn historycznych, to zająć się wypada sygnaturą wyspiarską. Jej symbolika jest dość oczywista poza historią kraj pokazuje, że jest dobrym miejscem do morskiego plażowania. NIEMCY Logo turystyczne Niemiec zostało wdrożone w 2008 roku. To, jak wiele innych, nawiązuje do flagi narodowej, posługuje się nazwą kraju, we wszystkich możliwych wersjach językowych i jasno definiuje swój cel w warstwie werbalnej. Wprawdzie określenie cel podróży trudno uznać za hasło, niemniej nie pozostawia ono żadnych wątpliwości o co chodzi i czego dotyczy identyfikacja. PORTUGALIA SŁOWENIA Promuje się jako aktywna, zielona i zdrowa. Przyznać należy, że logotyp odpowiada tym założeniom. Kolorystyka, dynamiczna trapezowa forma tła i zabawa słowna wykorzystująca fakt, że po angielsku, w nazwie kraju, da się wyodrębnić powszechnie rozpoznawane Love dobrze służą identyfikacji kraju. SZWECJA Logo, to ręcznie przerysowana w 1995 r. flaga Szwecji. Ta forma ma symbolizować wolność, kreatywność i pewną, by użyć nieco archaicznego terminu, filuterność kraju. Logo jest zasadniczo używane z adresem internetowym oficjalnej strony kraju. WIELKA BRYTANIA W przypadku tego kraju sytuacja jest więcej niż oczywista. Charakterystyczna i powszechnie rozpoznawalna flaga nie wymaga komentarza. Logo jest niekiedy wzbogacane hasłem You re invited czyli Czuj się zaproszony. Hasło, biorąc pod uwagę sytuację polityczną brzmi nieco sarkastycznie. WŁOCHY Włochy posługują się logotypem, którego elementy, by tak rzec, zdobnicze, nawiązują do przyrody (słońca i morza). Jedyne co można powiedzieć o tym znaku to tyle, że budzi zdziwienie fakt, iż kraj o takiej tradycji artystycznej, rzemieślniczej i projektowej nie dorobił się lepiej wykonanego znaku. WĘGRY Logo tego kraju kolorystyką do flagi narodowej a formą do serca. Hasło More than expected czyli Więcej niż oczekujesz wydaje się zasadnie biorąc pod uwagę stereotypowy obraz tego kraju jako Budapesztu plus Balatonu. Turystyczne logo tego kraju jest kombinacją znaku graficznego nawiązującego do kolorów flagi, ludzkiej sylwetki, morza i słońca oraz nazwy visit portugal złożonej ciekawym i nowoczesnym fontem. Można uznać, że znak dość jasno przekazuje informację o połączeniu atrakcyjnej przyrody i dziedzictwa kulturowego, wskazuje także na ludzki wymiar wizyty w tym kraju. RUMUNIA Rumunia posługuje się logiem turystycznym od 2010 roku. Powstała wtedy identyfikacja z hasłem Zbadaj karpacki ogród wskazuje na 6 najważniejszych produktów turystycznych: kulturę, naturę, obszary wiejskie, weekendy w miastach, wyjazdy po przygodę oraz turystykę uzdrowiskową. Wydaje się, że logo dobrze przenosi symbolikę powiązaną z naturą i wsią, gorzej natomiast z dziedzictwem kulturowym. A gdzie w tym wszystkim jest Polska? Pomijając, opisany na początku, chaos wizualny i ciągle trwające dyskusje nad tym czy Polska w ogóle potrzebuje logo promocyjnego (jak widać inne kraje UE już ten problem rozstrzygnęły), pozostaje dodać, że Polska Organizacja Turystyczna zaproponowała własną identyfikację turystyczną naszego kraju, zupełnie niezależną od sprężyny. Identyfikacja ta jest używana na Narodowym portalu turystycznym polska.travel, wraz z hasłem Move Your Imagination. Wygląda ona tak: SŁOWACJA Kraj ten posługuje się logiem nawiązującym do natury jego forma przypomina skrzydła motyla. Hasło promocyjne jest tłumaczone na języki krajów odbiorców przekazu promocyjnego, na polskim rynku brzmi Mały wielki kraj. Dodać należy, że logo występuje w różnych wersjach kolorystycznych, w tym negatywowych, jednak jego silna i jednoznaczna forma pozwala na takie zabiegi. I można o tej identyfikacji powiedzieć jedno niezależnie od oceny doskonałości graficznej, a może być ona wyłącznie negatywna nie jest to logo. To ilustracja, zbiór różnych, nie do końca spójnych i czasem niezbyt związanych z naszym krajem obrazów. Na przykład trudno uznać Polskę za światowe centrum golfa. Ilustracja ta to jednocześnie wyraz pychy bo stara się udowodnić, że mamy u nas wszystko oraz kompleksów bo stara się pokazać, że mamy wszystko. Znaki promocyjne innych krajów unijnych są czyste, jasne, dynamiczne, czasem przewrotne, zawsze prawdomówne, w tym sensie, że nie kłamią na temat swojego kraju i możliwie proste. Nasze nie. Grażyna Kurowska 27