Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Materiały pomocnicze do zajęć z przedmiotu SYSTEMY OPERACYJNE
|
|
- Katarzyna Wiśniewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Materiały pomocnicze do zajęć z przedmiotu SYSTEMY OPERACYJNE Kod przedmiotu: F***** Ćwiczenie pt. STRUKTURA I ORGANIZACJA DANYCH NA DYSKU TWARDYM I DYSKIETCE. SYSTEM PLIKÓW FAT Pracownia numer 2 Autor: Jarosław Forenc (2006) Białystok 2006
2 1. BUDOWA FIZYCZNA DYSKÓW TWARDYCH W dysku twardym można wyróżnić trzy podstawowe bloki funkcjonalne: nośnik danych, część mechaniczną realizującą dostęp do nośnika oraz kontroler sterujący pracą dysku i komunikujący się z otoczeniem. Nośnikiem danych jest wirujący talerz lub zestaw talerzy zamocowany na wspólnej osi. Pierwsze talerze wykonane były z aluminium i z jego specjalnych stopów z magnezem. Dzięki temu były lekkie i wykazywały minimalne zmiany wymiarów pod wpływem temperatury. Aluminium zastąpiono specjalnymi powłokami z fosforku niklu, a ostatnio szkłem. Talerze pokryte są specjalną warstwą o właściwościach ferromagnetycznych - najczęściej jest to kobalt lub specjalne ceramiki żelazowe (tzw. ferryty). W pierwszych rozwiązaniach wirujące z dużymi prędkościami talerze osadzone były w klasycznych łożyskach kulkowych. Niestety, mimo stosowania wysokiej jakości materiałów i dokładności wykonania, kulki i bieżnie łożysk zawsze wykazują pewne odkształcenia, powiększające się w wyniku zużycia. Efektem tego są wibracje utrudniające precyzyjne pozycjonowanie głowic oraz zwiększające hałas generowany przez dysk. Rozwiązaniem tego problemu są łożyska hydrodynamiczne (ang. Fluid Dynamic Bering), powszechnie nazywane łożyskami olejowymi. W łożyskach tych wirująca z dużą prędkością oś wytwarza wokół siebie warstewkę cieczy, ograniczającą do minimum kontakt osi z tuleją, w której została osadzona. Dzięki temu dysk jest cichy, a jednocześnie olej zmniejsza tarcie prowadząc do wydzielania się mniejszych ilości ciepła. Dostęp do nośnika magnetycznego realizowany jest przez pozycjoner, na ramionach którego znajdują się głowice odczytujaco-zapisujące. Wszystkie ramiona głowic są ze sobą połączone. Każdemu talerzowi przypisane są dwie głowice (góra i dół talerza). Zadaniem pozycjonera jest ustawienie głowic w wybranym miejscu dysku. W stanie spoczynku głowice dotykają powierzchni nośnika. W momencie, gdy dysk zaczyna wirować z dużą prędkością (5.400 obr/min, obr/min, obr/min) pod głowicami tworzy się poduszka powietrzna utrzymująca głowice nad powierzchnią nośnika w odległości ok. 0,2µm (tzw. pływające głowice). Wytworzone przez głowice pole magnetyczne powoduje uporządkowanie domen magnetycznych w nośniku (zapis). Ruch tak zapisanego nośnika w pobliżu głowicy odczytującej powoduje w niej indukcję sygnału elektrycznego, odpowiadającego zapisanym danym. Współczesna technologia do odczytu danych używa, zamiast głowic indukcyjnych, opracowaną przez firmę IBM, technologię głowic megnetorezystywnych MR i GMR (ang. Giant MagnetoResistance), umożliwiających zwiększenie zarówno odczytywalnej gęstości zapisu, jak i zwiększenie szybkości odczytu. Technologia GMR wykorzystuje zjawisko magnetooporowe, tj. zmiany oporności elektrycznej pod wpływem zewnętrznego pola magnetycznego. GMR 2
3 wykorzystuje oddzielne głowice do zapisu i odczytu, niskoszumowe nośniki magnetyczne wykonane ze stopu chromu, niklu i kobaltu oraz metody cyfrowej identyfikacji danych PRML (ang. Partial Response, Maximum Likelihood). Głowice wykonane w tej technologii mają naniesiony wielowarstwowo materiał ferromagnetyczny i niemagnetyczny - poprawia to czułość zapisu i odczytu informacji. Szczelina jaka powstaje między powierzchnią nośnika, a głowicami jest bardzo mała więc kurz lub uderzenia mogą spowodować uszkodzenie nośnika lub samych głowic. Długoletnia bezawaryjna praca dysku wymaga zabezpieczenia przed dostania się do środka jakichkolwiek cząsteczek zagrażających głowicy. Osiągane jest to poprzez montaż dysków w specjalnych pomieszczeniach spełniających rygorystyczne warunki czystości. Mimo tego w trakcie pracy dysku w jego wnętrzu mogą pojawić się drobinki zanieczyszczeń powstałe na skutek ścierania się elementów ruchomych lub przypadkowego zetknięcia głowicy z wirującą powierzchnią nośnika. Wirujący dysk wytwarza wewnątrz zawirowania powietrza, które są źródłem pewnej stałej cyrkulacji w jego obudowie. Na drodze strumienia powietrza ustawiany jest specjalny filtr powietrza wyłapujący niepożądane cząsteczki. Zapis danych na dyskach twardych odbywał się w systemie MFM (ang. Modified Frequency Modulation), następnie w standardzie RLL (ang. Run Length Limited). W przypadku dyskietek stosowano system FM (ang. Frequency Modulation), a potem MFM. Sterowaniem częściami ruchomymi napędu dysku (silniki krokowe i liniowe) oraz zarządzaniem danymi zajmuje się tzw. kontroler dysku. Kontroler realizuje zadania odczytu bądź zapisu danych, kontroluje pracę pozycjonera, komunikuje się z urządzeniami zewnętrznymi, z którymi jest połączony. Kontroler dysku składa się z mikroprocesora, pamięci RAM i ROM, dekoderów adresu oraz specjalistycznych układów obróbki danych. Kontroler komunikuje się z szynami systemowymi za pomocą tzw. host-adaptera, którym może być karta rozszerzająca (starsze komputery) lub układy umieszczone bezpośrednio na płycie głównej. Powszechne w użyciu określenie kontroler dysku twardego w rzeczywistości oznacza właśnie host-adaptera. W komputerach PC stosowane były/są następujące kontrolery: ST412/506 Jest to najstarszy typ kontrolera, jego nazwa wywodzi się od dwóch pierwszych modeli dysków tego systemu. Występował zawsze jako dodatkowa karta rozszerzająca. Obecnie nie spotyka się dysków i kontrolerów tego typu. IDE System IDE (ang. Intelligent Drive Electronics lub Integrated Device Electronics), nazywany także ATA lub AT-BUS, opracowany został w 1981 r. W systemie tym kontroler został zintegrowany z dyskiem. Dyski IDE komunikują się z szynami systemowymi za pośrednictwem host-adaptera. Host- 3
4 adapter mógł znajdować się bezpośrednio na płycie głównej i wtedy wystarczyło połączyć dysk twardy 40-żyłowym przewodem z odpowiednim gniazdem na płycie głównej. Stosowane były także host-adaptery w postaci karty rozszerzającej, często zawierającej też kontroler dyskietek, porty szeregowe i równoległe, tzw. Karta Multi I/O. Standard IDE dopuszczał obsługę do dwóch dysków twardych (Master i Slave) o maksymalnej pojemności 504 MB (dziesiętnie 528 MB). Maksymalna długość kabla łączącego dysk z adapterem wynosiła 18 cali, czyli ok. 46 cm. Przewód ten miał trzy wtyki - kontroler, urządzenie Master i Slave. Żadne przewody nie były krzyżowane, dlatego fizyczna kolejność urządzeń na magistrali nie odgrywała żadnej roli. EIDE Standard EIDE (ang. Enhanced IDE) miał usunąć ograniczenia standardu IDE, zapewniając przy tym pełną z nim zgodność. Opracowano różne wersja standardu EIDE: ATA-2 (1994 r.), ATA-3 (1996 r.), ATA/ATAPI-4 (1997 r., możliwość podłączenia innych urządzeń niż dysk twardy - streamer, CD-ROM), ATA-ATAPI-5 (2000 r.), ATA-ATAPI-6. System EIDE umożliwia obsługę dwóch host-adapterów (Primary i Secondary), czyli podłączenie do czterech urządzeń. Problem ograniczenia pojemności dysków standardu IDE do 504 MB został rozwiązany na dwa sposoby: - adresowanie CHS (ang. Cylinder, Head, Sector) - adres 24-bitowy, maksymalna pojemność dysku 7,88 GB (8,45 GB dziesiętnie), - adresowanie LBA (ang. Logical Block Addressing) - adres 28-bitowy, maksymalna pojemność dysku 128 GB (137,4 GB dziesiętnie). Zwiększenie pasma przepustowego magistrali osiągnięto przez zastosowanie trybów pracy: - Ultra DMA/33 (Ultra-ATA) - przewód 40-żyłowy, - Ultra DMA/66-40 przewodów sygnałowych, ale przewód 80-żyłowy - każdy przewód sygnałowy oddzielony jest od sąsiada dodatkową linią masy, poszczególne wtyki przewodu opisane są i oznaczone różnymi kolorami: kontroler - niebieski, Master - czarny, Slave - szary, - Ultra ATA/100, - Ultra ATA/133. Od pewnego czasu dyski EIDE nazywane są Parallel ATA w odróżnieniu od standardu Serial ATA. SERIAL ATA Interfejs ten występuje w dwóch wersjach Serial ATA i Serial ATA II, różniących się szybkością transmisji danych, odpowiednio, 150 MB/s i 300 MB/s. Urządzenia działają w topologii gwiazdy. Każdy dysk musi być 4
5 podłączony oddzielnie z odpowiednim gniazdem na płycie głównej. Maksymalna liczba dysków to 4. Dyski można podłączać na gorąco. Przewód Serial ATA ma 8 mm szerokości i maksymalnie 1 m długości. Składa się z 7 żył (4 przewody sygnałowe, 3 masy). SCSI System SCSI (ang. Small Computer System Interface) umożliwia połączenie ze sobą do 7 urządzeń - nie tylko dysków, ale również innych urządzeń (CD-ROM, skaner). Urządzenia te łączone są w tzw. konfiguracji łańcuchowej. Wszystkie linie interfejsu są wspólne dla wszystkich urządzeń, a kabel łączy urządzenie pierwsze z drugim, drugie z trzecim, trzecie z czwartym, itd. 2. FORMATOWANIE NISKOPOZIOMOWE Po wyprodukowaniu dysku struktura jego powierzchni jest nieuporządkowana. Dysk przez użyciem musi być sformatowany niskopoziomowo. Formatowanie niskopoziomowe (ang. Low Level Format) polega na nadaniu dyskowi struktury fizycznej, czyli utworzeniu znaczników ścieżek, sektorów i cylindrów (rys. 1). Rys. 1 Schemat budowy dysku twardego. Ścieżki są to logicznie utworzone na powierzchni dysku współśrodkowe okręgi. Ścieżki są podzielone na mniejsze jednostki, tzw. sektory. Jeden sektor może przechowywać 512 bajtów danych. Ponieważ dysk jest zbudowany z jednego lub kilku talerzy obsługiwanych przez odpowiednie zespoły głowic 5
6 poruszane jednym mechanizmem, to najczęściej nie mówi się o pojedynczych ścieżkach, ale o tzw. cylindrach. Cylinder są to wszystkie ścieżki o tym samym numerze położone na kolejnych stronach talerzy dysku. Każda ścieżka ma określoną strukturę, składa się ze znacznika początku ścieżki, sektorów i znacznika końca ścieżki. W sektorze poza danymi (512 bajtów) znajdują się kolejne znaczniki i kody kontrolne (CRC) znaczników i danych (16 bitowy kod CRC-2). Zatem w rzeczywistości sektor nie zajmuje 512 bajtów, ale ponad 600 bajtów (wielkość ta zależna jest od systemu kodowania). Dyski twarde podczas produkcji poddawane są długotrwałym próbom mającym na celu wykrycie wszystkich miejsc na powierzchni, które mogą być uszkodzone. Dla każdego dysku sporządzana jest lista uszkodzonych sektorów (numer cylindra, głowicy i sektora). W starszych dyskach lista ta była czasem dołączana do napędu w formie arkusza lub naklejki na obudowie. Uszkodzone sektory są eliminowane przez tzw. system odwzorowania uszkodzonych sektorów (ang. bad sector mapping). System ten opiera się na dwóch tablicach przechowywanych na dysku, a zawierających listę uszkodzonych sektorów. Pierwsza lista tworzona jest podczas testowania powierzchni magnetycznej przez producenta, natomiast druga tworzona jest przez kontroler dysku podczas formatowania niskopoziomowego - jest to tzw. lista znanych błędów (ang. Grown Error List). W oparciu o te listy kontroler niesprawne sektory i ścieżki logiczne przesuwa lub zastępuje innymi tak, że dysk na zewnątrz nie ma uszkodzeń. Jeśli na ścieżce jest uszkodzony tylko jeden sektor, to kontroler może w trakcie formatowania tak przesunąć wszystkie sektory, że uszkodzenie trafi w niewykorzystaną część ścieżki (jest to tzw. sector-slipping). Jeśli uszkodzenie obejmuje więcej niż jeden sektor, to cała ścieżka oznaczana jest jako uszkodzona, a jako zastępcza wyznaczana jest najwyższa z pozostałych dostępnych ścieżek. Formatowanie to jest wykonywane przez producenta dysku i jest niezależne od systemu operacyjnego. W starszych komputerach formatowanie niskopoziomowe mogło być wykonywane z poziomu BIOSu. W nowszych BIOSach nie ma już tej opcji. Formatowanie niskopoziomowe mogło być wykonywane na dyskach z interfejsem ST412/506 i niektórych wczesnych dyskach z interfejsem IDE. Nowoczesne kontrolery dysków twardych ignorują wszelkie żądania związane z formatowaniem niskopoziomowym. 3. PODZIAŁ DYSKU NA PARTYCJE Wszystkie sektory znajdujące się na dysku fizycznym mogą być traktowane jako jedna całość. Nie zawsze takie podejście jest korzystne, gdyż nie można wtedy umieścić na jednym dysku kilku systemów operacyjnych. 6
7 Z tego względu dyski dzielone są na tzw. partycje. Partycje z reguły obejmują grupę przylegających do siebie cylindrów i mogą mieć inny rozmiar i inny system plików. Podziału dysku na partycje nie jest wbudowany w sprzęt, ani w BIOS. W starszych systemach operacyjnych (DOS/Windows 9X) wykonywany był programem fdisk lub przy zastosowaniu zewnętrznych programów, np. Partition Magic, Ranish Partition Manager. W nowszych systemach (Windows 2000/XP), podział ten może być dodatkowo wykonywany podczas instalacji systemu operacyjnego lub bezpośrednio z jego poziomu. Informacje o sposobie podziału dysku na partycje zapisane są w tzw. głównym rekordzie ładującym (ang. Master Boot Record - MBR). Znajduje się on na samym początku dysku czyli w pierwszym sektorze logicznym (sektor 1 na cylindrze 0, pod głowicą 0) dysku twardego (dyskietki nie zawierają MBR!!!). MBR tworzony jest podczas podziału dysku na partycje. Jego zawartość przedstawia rys. 2. Program odszukujący i ładujący zawartość pierwszego sektora aktywnej partycji Opis partycji nr 1 Opis partycji nr 2 Opis partycji nr 3 Opis partycji nr 4 55AAH (01BEH) (01CEH) (01DEH) (01EEH) Tablica partycji Znacznik końca tablicy partycji Rys. 2 Struktura głównego rekordu ładującego dysku twardego. W czasie ładowania systemu z dysku twardego najpierw odczytywany jest i wykonywany program zawarty w pierwszej części głównego rekordu ładującego (główny kod startowy, ang. Master Boot Code, nazywany także Boot Loaderem). Kod programu ma ok. 400 bajtów - jego wielkość zależna jest od systemu operacyjnego. Program ten interpretuje zawartość tablicy partycji w celu odnalezienia partycji aktywnej tzn. takiej, z której będzie ładowany system operacyjny. Następnie odszukuje sektor początkowy partycji aktywnej (rekord ładujący - ang. Boot Record), ładuje do pamięci kopię tego sektora i przekazuje sterowanie kodowi wykonywalnemu zawartemu w tym sektorze. Kod ten odczytuje część systemu operacyjnego niezbędną do jego uruchomienia, po czym uruchamia ją (w systemie DOS/Windows 9x jest to plik io.sys, a dla Windows 2000/NT - NTLDR). Jeśli wykonanie powyższych 7
8 operacji nie jest możliwe to wyświetlany jest komunikat błędu (nieprawidłowa tablica partycji, błąd podczas ładowania systemu operacyjnego, brak systemu operacyjnego). Tablica partycji znajduje się za programem odszukującym i ładującym zawartość pierwszego sektora aktywnej partycji. Składa się ona z czterech 16-bajtowych rekordów. Każdy rekord znajduje się pod określonym adresem relatywnym w stosunku do początku MBR i opisuje jedną partycję (Tabela 1). Jeśli dysk zawiera mniej niż cztery partycje to niewykorzystane rekordy w tablicy partycji zawierają zera. Zawartość i organizacja tablicy partycji jest niezależna od systemu operacyjnego. Za tablicą partycji (pod adresem 01FEH) znajduje się 2-bajtowy znacznik końca tablicy partycji zawierający wartość 55AAH. Znacznik ten jest informacją dla systemu BIOS, który ładuje MBR do pamięci komputera, że odczytany został poprawny MBR. Brak znacznika powoduje wyświetlenie komunikatu błędu nawet wtedy, gdy główny kod startowy i tablica partycji zawierają poprawne dane. Tabela 1 Opis zawartości rekordu partycji w MBR Bajty Rozmiar Zawartość 00H 1 Znacznik aktywności: 00H - nieaktywna, 80H - aktywna 01H 1 Początek partycji: numer głowicy 02H-03H 2 Początek partycji: numer cylindra (10 bitów) i sektora (6 bitów) 04H 1 Typ partycji (system plików) 05H 1 Koniec partycji: numer głowicy 06H-07H 2 Koniec partycji: numer cylindra (10 bitów) i sektora (6 bitów) 08H-0BH 4 Liczba sektorów między początkiem dysku a pierwszym sektorem partycji 0CH-0FH 4 Rozmiar partycji: liczba sektorów w partycji Jak wynika z analizy struktury tablicy partycji, dysk może zawierać maksymalnie cztery partycje. Jednakże istnieje specjalny rodzaj partycji - tzw. partycja rozszerzona (ang. extended partition), która może zawierać własną tablicę partycji. Pozwala to na niemal nieograniczone dzielenie dysku na mniejsze dyski logiczne. W przypadku podziału dysku na partycje kolejność wykonywania czynności jest zazwyczaj następująca: - utworzenie partycji podstawowej, - utworzenie partycji rozszerzonej, - utworzenie dysków logicznych w partycji rozszerzonej (jednego lub kilku). Na dysku mogą być cztery partycje podstawowe albo do trzech partycji podstawowych i jedna partycja rozszerzona. 8
9 W części programów zarządzających dyskami partycja rozszerzona jest automatycznie tworzona podczas tworzenia pierwszego dysku logicznego znajdującego się poza partycją podstawową. Główny kod startowy Opis partycji 1 MBR partycja podstawowa 1 Tablica partycji Opis partycji 2 Opis partycji 3 Nieużywane 55AAH Rekord ładujący Dane partycja podstawowa 2 Rekord ładujący Dane EBR Rozszerzona tablica partycji 55AAH Rekord ładujący dysk logiczny partycja rozszerzona EBR Dane Rozszerzona tablica partycji 55AAH Rekord ładujący dysk logiczny Dane Rys. 3 Struktura dysku twardego zawierającego trzy partycje: dwie podstawowe (ang. primary) i jedną rozszerzoną (ang. extended) z dwoma dyskami logicznymi. Jeżeli na dysku znajduje się partycja rozszerzona, to każdy dysk logiczny na tej partycji poprzedzony jest rozszerzoną tablicą partycji (ang. extended boot record - EBR). Pierwszy wpis w EBR określa adres sektora startowego danego dysku logicznego, a drugi wpis wskazuje EBR kolejnego dysku logicznego. W przypadku braku kolejnych dysków logicznych drugi wpis nie jest używany i zawiera zera. Trzeci i czwarty wpis nigdy nie są używane. Na rys. 3 przedstawiona jest struktura dysku twardego zawierającego dwie partycje podstawowe oraz jedną partycję rozszerzoną z dwoma dyskami logicznymi. Na rys. 4 przedstawiona jest struktura partycji rozszerzonej zawierającej dwa dyski logiczne. 9
10 Bieżący Następny EBR Nieużywany Nieużywany pierwszy dysk logiczny 55AAH Rekord ładujący Dane partycja rozszerzona Bieżący Nieużywany EBR Nieużywany Nieużywany drugi dysk logiczny 55AAH Rekord ładujący Dane Rys. 4 Struktura partycji rozszerzonej zawierającej dwa dyski logiczne. 4. SYSTEM PLIKÓW FAT Sam podział dysku na partycje i utworzenie nie umożliwia zapisywania na nich plików lub tworzenia katalogów. Koniecznym jest jeszcze stworzenie systemu plików, czyli nadanie dyskowi struktury logicznej. Odbywa się to poprzez formatowanie dysku, nazywane często formatowaniem wysokopoziomowym (w odróżnieniu od opisanego wcześniej formatowania niskopoziomowego) lub formatowaniem logicznym. W starszych systemach operacyjnych (DOS, Windows 3.x/95) dyski formatowane były zazwyczaj programem format, w nowszych systemach formatowanie wykonywane jest podczas instalacji systemu operacyjnego lub bezpośrednio z poziomu systemu operacyjnego podczas jego pracy. System plików FAT (ang. File Allocation Table) opracowany został na przełomie lat 70. i 80. dla systemu operacyjnego MS-DOS. Występuje obecnie w trzech wersjach: FAT12, FAT16 i FAT32. Numer występujący po słowie FAT oznacza liczbę bitów przeznaczonych do numeracji jednostek alokacji 10
11 pliku (JAP), tzw. klastrów (ang. cluster) w tablicy alokacji plików i jest to 12 bitów w systemie FAT12, 16 bitów w systemie FAT16 oraz 32 bity w systemie FAT32. Podczas formatowania dysku logicznego lub dyskietki tworzona jest następująca struktura: Rys. 5 Ogólna struktura dysku logicznego / dyskietki. Powtórne formatowanie dysku nie niszczy zapisanej na nim informacji, a jedynie jej logiczną strukturę. Podczas formatowania zapisywany jest rekord ładujący, usuwane są wpisy w katalogu głównym, zaś tablica FAT inicjowana jest wartością zero (dysk pusty). 3.1 SYSTEM FAT12 System plików FAT12 przeznaczony jest dla nośników o małej pojemności, np. dyskietek. W systemie tym rekord ładujący zajmuje pierwszy sektor dyskietki lub dysku logicznego (sektor o numerze 0 w sensie numeracji liniowej). Znajdują się w nim następujące dane: - instrukcja skoku do początku programu ładującego (3 bajty), - nazwa wersji systemu operacyjnego (8 bajtów), - struktura BPB (ang. BIOS Parametr Block) - blok parametrów BIOS (25 bajtów), - rozszerzony BPB (ang. Extender BPB, 26 bajtów), - wykonywalny kod startowy uruchamiający system operacyjny (448 bajtów). - znacznik końca sektora - 55AAH (2 bajty). Szczegółową zawartość poszczególnych pól rekordu ładującego przedstawia Tabela 2 (kolumna Bajty określa odległość danego pola od początku rekordu ładującego), zaś w Tabeli 3 przedstawiono zawartość bajtu identyfikacji nośnika. 11
12 Tabela 2 Rekord ładujący (ang. Boot Record) w systemie FAT12 Bajty Rozmiar Zawartość 00H-02H 3 Instrukcja skoku do początku programu ładującego 03H-0AH 8 Nazwa wersji systemu (w znakach ASCII) 0BH-0CH 2 Rozmiar jednego sektora w bajtach 0DH 1 Liczba sektorów w jednostce alokacji plików (JAP) 0EH-0FH 2 Liczba sektorów zarezerwowanych, poprzedzających FAT 10H 1 Liczba tablic FAT 11H-12H 2 Maksymalna liczba plików w katalogu głównym 13H-14H 2 Całkowita liczba sektorów na dysku (do 32 MB) 15H 1 Bajt identyfikacji nośnika (zob. Tabela 3) 16H-17H 2 Liczba sektorów zajętych przez tablicę FAT 18H-19H 2 Liczba sektorów na ścieżce 1AH-1BH 2 Liczba głowic (stron) dysku 1CH-1FH 4 Liczba sektorów ukrytych 20H-23H 4 Całkowita liczba sektorów na dysku (jeśli dysk jest większy niż 32 MB) 24H 1 Numer mechanizmu dyskowego 25H 1 Zarezerwowane 26H 1 Znacznik rozszerzonego rekordu ładującego (wartość 29H) 27H-2AH 4 Numer seryjny dysku 2BH-35H 11 Etykieta 36H-3DH 8 Typ systemu plików 3EH-1FDH 448 Wykonywalny kod startowy uruchamiający system operacyjny 1FEH-1FFH 2 Znacznik końca sektora (55AAH) 12
13 Bajt identyfikacji nośnika Tabela 3 Bajt identyfikacji nośnika (15H) Rodzaj dysku Liczba stron Liczba ścieżek Liczba sektorów na ścieżce Pojemność dysku FFH Dyskietka 5,25" KB FEH Dyskietka 5,25" KB FDH Dyskietka 5,25" KB FCH F9H F0H F8H Dyskietka 5,25" Dyskietka 3,5" Dyskietka 5,25" Dyskietka 3,5" Dyskietka 3,5" Dyskietka 3,5" Dysk twardy KB 720 KB 1,2 MB 720 KB 1,44 MB 2,88 MB Poniżej przedstawiona jest przykładowa zawartość pierwszych 128 bajtów rekordu ładującego dyskietki. Wydruk składa się z trzech części: (1) - adresu od początku rekordu, (2) - zawartości poszczególnych bajtów w systemie szesnastkowym i (3) - odpowiadające im kody ASCII. Na wydruku zaznaczono poszczególne pola rekordu (do numeru seryjnego dysku włącznie) zgodnie z Tabelą 2. (1) (2) (3) 0000 EB 3C D <.)#(-vIHC E B F @ F-0D 2A 1C 4E 4F 20 4E 41...)..*.NO NA D FA 33 ME FAT C0 8E D0 BC 00 7C BB C5 37 1E x.6.7.V BF 3E 7C B9 0B 00-FC F3 A4 06 1F C6 45 FE.S.>...E F 8B 0E 18 7C 88 4D F C7 07 3E 7C FB....M..G...> CD C C B 0E 13 7C..ry3.9.. t... Tablica rozmieszczenia plików FAT tworzy swego rodzaju mapę plików zapisanych na dysku. Miejsce na dysku przydzielane jest plikom w jednostkach alokacji - JAP. Za kopią tablicy FAT znajduje się katalog główny. Zajmuje on określoną dla danego typu dysku liczbę sektorów. Podkatalogi nie są ograniczone co do wielkości, zapisywane są na dysku w sposób identyczny jak pliki użytkowe. Katalog główny i podkatalogi zawierają 32-bajtowe pola mogące opisywać pliki, podkatalogi lub etykietę dysku (Tabela 4). 13
14 Tabela 4 Opis pola w katalogu Bajty Rozmiar Zawartość 00H-07H 8 Nazwa pliku w kodach ASCII 08H-0AH 3 Rozszerzenie nazwy pliku 0BH 1 Atrybuty pliku 0CH-15H 10 Zarezerwowane 16H-17H 2 Czas utworzenia lub aktualizacji pliku 18H-19H 2 Data utworzenia lub aktualizacji pliku 1AH-1BH 2 Numer pierwszej JAP 1CH-1DH 2 Mniej znaczące słowo rozmiaru pliku 1EH-1FH 2 Bardziej znaczące słowo rozmiaru pliku Poniżej przedstawiona jest przykładowa zawartość katalogu głównego. Na wydruku zaznaczono poszczególne pola opisujące plik MSDOS.SYS zgodnie z Tabelą F IO SYS! C0 32-BF 1C F F D F MSDOS SYS! C0 32-BF 1C FA R F 4D 4D 41 4E F 4D COMMAND COM C0 32-BF 1C 9D D u ATTRIB EXE C0 32-BF 1C C8 2B Pierwszy bajt nazwy pliku określa również stan pola katalogu (Tabela 5). Tabela 5 Znaczenie bajtu stanu pola katalogu Wartość 00H E5H 05H 2EH Inna wartość Znaczenie Pozycja dotychczas nieużywana. Plik skasowany. Jeśli pierwszym znakiem nazwy pliku jest E5H (z narodowego zestawu znaków). 2EH - kropka. Oznacza podkatalog, jeśli następnym znakiem jest również kropka, to pole Numer pierwszej JAP zawiera JAP katalogu nadrzędnego danego katalogu (0 - jeśli katalogiem nadrzędnym jest katalog główny). Pierwszy znak nazwy pliku 14
15 Format bajtu atrybutów pliku przedstawia Tabela 6. Bit Tabela 6 Atrybuty pliku Znaczenie 0 Plik tylko do odczytu (ang. read only) 1 Plik ukryty (ang. hidden) 2 Plik systemowy (ang. system) 3 Etykieta dysku (ang. volume label) 4 Podkatalog 5 Plik archiwalny (ang. archive) 6,7 Nie wykorzystywane W katalogu, w 32-bajtowym polu każdego pliku wpisany jest początkowy numer JAP, określający logiczny numer sektora, w którym znajduje się początek pliku, i równocześnie miejsce w FAT, w którym wpisany jest numer kolejnej JAP. Numer wpisany we wskazanym miejscu tablicy rozmieszczenia plików wskazuje pierwszy sektor następnej części pliku i równocześnie położenie w tablicy FAT numeru następnej JAP. W ten sposób tworzy się łańcuch, określający położenie całego pliku. W systemie FAT12, 12-bitowy numer JAP zajmuje 1,5 bajtu w tablicy, co powoduje, że określenie kolejnego numeru JAP jest dość skomplikowane. Można otrzymać go w następujący sposób: 1. Podany numer JAP pomnożyć przez 1,5. 2. Część całkowita otrzymanej liczby określa kolejny numer bajtu od początku tablicy rozmieszczenia plików, zawierający następny numer JAP. 3. Odczytać wskazany i następny bajt z tablicy FAT. 4. Zamienić bajty miejscami (odczytujemy słowo 16-bitowe). 5. Jeśli wcześniejszy numer JAP był parzysty, to wziąć 12 mniej znaczących bitów słowa, a jeśli nieparzysty, to 12 bardziej znaczących bitów. 6. Otrzymana liczba wskazuje miejsce umieszczenia następnego numeru JAP. Logiczny sektor dysku odpowiadający początkowemu numerowi JAP (odczytanemu z 32-bajtowego pola w katalogu) jak i kolejnym numerom JAP (odczytanym z tablicy FAT) wyznacza się następująco: 1. Odjąć od numeru JAP dwa (sektory numeruje się od 2). 2. Pomnożyć otrzymaną liczbę przez liczbę sektorów w JAP. 3. Dodać liczbę sektorów systemowych dysku. 15
16 Liczby odczytywane z tablicy FAT mogą przyjmować wartości przedstawione w Tabeli 7. Dla FAT12 są to wartości 3-bajtowe. Tabela 7 Znaczenie odczytanych wartości z FAT12 Wartość FF7H FF8H - FFFH FF0H - FF6H 000H Inna wartość Znaczenie JAP uszkodzona Ostatnia JAP Wartości zarezerwowane Wolna JAP Numer JAP Największą zaleta systemu FAT12 są niewielkie rozmiary tablicy FAT i szybkość działania. 3.2 SYSTEM FAT16 System FAT16 po raz pierwszy pojawił się w systemie MS-DOS 3.3. Ogólna struktura dyskietki / dysku logicznego w systemie FAT16 jest taka sama jak w przypadku FAT12. Jedyną różnicą jest to, że do numeracji jednostek alokacji pliku (JAP) przeznaczonych jest 16 bitów. W ten sposób maksymalna liczba jednostek alokacji ograniczona jest do 2 16 czyli Gdyby rozmiar jednostki alokacji wynosił jeden sektor, to dysk mógłby zawierać nie więcej niż bajtów czyli 32 MB. W systemach DOS i Windows 95 maksymalny rozmiar jednostki alokacji to 2 15 bajtów czyli 32 kb, stąd maksymalny rozmiar dysku logicznego w tych systemach to kb czyli ok. 2 GB. W systemie Windows 2000 górna granica rozmiaru jednostki alokacji wynosi 2 16 (64 kb), czyli rozmiar dysku logicznego zwiększa się do 4 GB. Ze zwiększeniem liczby bitów przeznaczonych do numeracji jednostek alokacji pliku wiąże się także zmiana algorytmu wyznaczania kolejnego numeru JAP - jest on znacznie prostszy: 1. Podany numer JAP pomnożyć przez Otrzymana liczba wskazuje na pierwszy bajt słowa w tablicy FAT, w którym znajduje się numer następnej JAP. Podobnie jest z liczbami odczytywanymi z tablicy FAT - dla FAT16 są to wartości 4-bajtowe. 16
17 Tabela 8 Znaczenie odczytanych wartości z FAT16 Wartość FFF7H FFF8H - FFFFH FFF0H - FFF6H 0000H Inna wartość Znaczenie JAP uszkodzona Ostatnia JAP Wartości zarezerwowane Wolna JAP Numer JAP 3.3 SYSTEM FAT32 System FAT32 został po raz pierwszy wprowadzony w systemie Windows 95 OSR2. Do adresowania jednostek alokacji w tym systemie stosuje się obcięty o 4 najstarsze bity, adres 32-bitowy i dlatego dysk z FAT32 może zawierać maksymalnie 2 28 jednostek alokacji. Rozmiar jednostki alokacji wynosi od 4 kb do 32 kb. Teoretycznie więc dysk może mieć rozmiar 8 TB, ale praktycznie ograniczenie to liczba 2 32 sektorów, czyli 2 TB. System Windows 2000 obniża tę wartość do 32 GB, gdyż umożliwia to zapis całej tablicy FAT w pamięci podręcznej, co poprawia wydajność systemu. W systemie FAT32 można formatować tylko dyski, nie można natomiast zainstalować go na dyskietkach. Systemy DOS i Windows 95/NT nie mogą odczytywać partycji FAT32. Ogólna struktura systemu FAT32 jest taka sama jak przedstawiona na rys. 2 (nie ma tylko miejsca przeznaczonego na katalog główny). W systemie plików FAT32 blok BPB zajmuje 53 bajty, zaś kod startowy uruchamiający system operacyjny bajtów. Zawartość rekordu ładującego w systemie FAT32 przedstawia Tabela 9. 17
18 Tabela 9 Rekord ładujący (ang. Boot Record) w systemie FAT32 Bajty Rozmiar Zawartość 00H-02H 3 Instrukcja skoku do początku programu ładującego 03H-0AH 8 Nazwa wersji systemu (w znakach ASCII) 0BH-0CH 2 Rozmiar jednego sektora w bajtach 0DH 1 Liczba sektorów w jednostce alokacji plików (JAP) 0EH-0FH 2 Liczba sektorów zarezerwowanych, poprzedzających FAT 10H 1 Liczba tablic FAT 11H-12H 2 Maksymalna liczba plików w katalogu głównym (niewykorzystywane - zawsze 0) 13H-14H 2 Całkowita liczba sektorów na dysku (zawsze 0) 15H 1 Bajt identyfikacji nośnika - zawsze F8 16H-17H 2 Liczba sektorów zajętych przez tablicę FAT (niewykorzystywane - zawsze 0) 18H-19H 2 Liczba sektorów na ścieżce 1AH-1BH 2 Liczba głowic (stron) dysku 1CH-1FH 4 Liczba sektorów ukrytych 20H-23H 4 Całkowita liczba sektorów na dysku 24H-27H 4 Liczba sektorów zajętych przez FAT 28H-29H 2 Flagi 2AH-2BH 2 Wersja systemu plików 2CH-2FH 4 Numer jednostki alokacji katalogu głównego 30H-31H 2 Sektor informacji systemu plików 32H-33H 2 Położenie zapasowego sektora rozruchowego 34H-3FH 12 Bajty rezerwowe 40H 1 Numer mechanizmu dyskowego 41H 1 Zarezerwowane 42H 1 Znacznik rozszerzonego rekordu ładującego (wartość 29H) 43H-46H 4 Numer seryjny dysku 47H-51H 11 Etykieta 52H-59H 8 Typ systemu plików 5AH-1FDH 420 Wykonywalny kod startowy uruchamiający system operacyjny 1FEH-1FFH 2 Znacznik końca sektora (55AAH) 18
19 W systemie FAT32 katalog główny może znajdować się w dowolnym miejscu na dysku i może zawierać maksymalnie plików i katalogów. Opis pola katalogu zajmuje 32 bajty. Część zarezerwowanych bajtów w systemach FAT12 i FAT16 ma w systemie FAT32 już określone znaczenie (Tabela 10). Tabela 10 Opis pola w katalogu w systemie FAT32 Bajty Rozmiar Zawartość 00H-07H 8 Nazwa pliku w kodach ASCII 08H-0AH 3 Rozszerzenie nazwy pliku 0BH 1 Atrybuty pliku 0CH 1 Wielkość liter nazwy i rozszerzenia pliku 0DH 1 Czas utworzenia w milisekundach 0EH-0FH 2 Czas utworzenia 10H-11H 2 Data utworzenia 12H-13H 2 Czas ostatniego dostępu 14H-15H 2 Numer pierwszej JAP (16 starszych bitów) 16H-17H 2 Czas utworzenia lub aktualizacji pliku 18H-19H 2 Data utworzenia lub aktualizacji pliku 1AH-1BH 2 Numer pierwszej JAP (16 młodszych bitów) 1CH-1DH 2 Mniej znaczące słowo rozmiaru pliku 1EH-1FH 2 Bardziej znaczące słowo rozmiaru pliku Tabela 11 Znaczenie odczytanych wartości z FAT32 Wartość *FFFFFF7H *FFFFFF8H - *FFFFFFFH *FFFFFF0H - *FFFFFF6H Znaczenie JAP uszkodzona Ostatnia JAP * H Wolna JAP Inna wartość Wartości zarezerwowane Numer JAP Gwiazdka (*) w powyższej tabeli oznacza ignorowanie najstarszych 4 bitów. 19
20 5. DŁUGIE NAZWY PLIKÓW W systemie Windows 95 wprowadzono długie nazwy plików. W celu zachowania zgodności ze starym formatem 8+3 informacje o nazwie takiego pliku muszą być zapamiętywane na dwa sposoby: jako długa nazwa i jako skrócona nazwa (tzw. alias długiej nazwy). Skrócona nazwa pliku tworzona jest w następujący sposób: - rozszerzenie długiej nazwy staje się rozszerzeniem skróconej nazwy, - pierwsze sześć znaków długiej nazwy staje się pierwszymi sześcioma znakami skróconej nazwy, przy czym niedozwolone znaki w skróconym formacie zamieniane są na znak podkreślenia i wszystkie małe litery zamieniane są na duże litery, - pozostałe dwa znaki nazwy skróconej to ~1 lub jeśli plik o takiej nazwie istnieje ~2, itd. Tak stworzona skrócona nazwa pliku przechowywana jest w identycznej, 32-bajtowej, strukturze jak w przypadku plików w starym formacie 8+3 (Tabela 4 lub Tabela 10). Długie nazwy plików zapisywane są także w 32-bajtowych strukturach, przy czym jedna nazwa zajmuje kilka struktur (w jednej strukturze umieszczonych jest 13 kolejnych znaków w formacie Unicode). Struktury mają ustawione atrybuty: ReadOnly, Hidden, System, VolumeLabel. Organizację tego typu struktury przedstawia Tabela 12. Tabela 12 Opis pola w katalogu dla długiej nazwy Bajty Rozmiar Zawartość 00H 1 Pierwsze 6 bitów określa numer fragmentu nazwy, bit 7 - czy jest to ostatni fragment nazwy, a bit 8 - czy plik został usunięty lub jego nazwa skrócona 01H-0AH 10 Pierwsze 5 znaków nazwy 0BH 1 Atrybut (zawsze F) 0CH 1 Zarezerwowany (zawsze 0) 0DH 1 Suma kontrolna wersji krótkiej 8+3 0EH-19H 12 Kolejne 6 znaków nazwy 1AH-1BH 2 Numer początkowego klastra (zawsze 0) 1CH-1FH 4 Dwie ostatnie litery nazwy 20
21 Na poniższym wydruku przedstawiono fragment katalogu głównego, w którym umieszczono plik o nazwie: Systemy Operacyjne - praca domowa.txt. Skrócona nazwa oznaczona została symbolem - 4, natomiast długa nazwa symbolami - 3, 2, F 00 6D-00 6F 00 0F 00 CF C.d.o.m.o...w E FF FF a...t.x.t A 00 6E F 00 CF c.y.j.n.e D p.r.a...c.a F 00 CF 6D 00.S.y.s.t.e...m F y..o.p.e...r.a D 7E B SYSTEM~1TXT.K g2g2...g WADY SYSTEMU FAT W systemie plików FAT dane zapisywane są w jednostkach alokacji plików - JAP. Zatem nawet najmniejszy plik, np. o rozmiarze 1 bajta będzie zajmował całą JAP. W przypadku, gdy na dysku znajdują się bardzo duże pliki nie ma to większego znaczenia. Problemy pojawiają się wtedy, gdy rozmiar klastra jest duży, a na dysku znajduje się dużo małych plików - pewna część miejsca jest tracona. Problem ten jest dużą wadą systemu plików FAT. Poważną wadą systemu FAT jest także silna fragmentacja plików pomiędzy wiele klastrów o bardzo różnym fizycznym położeniu na dysku. Pociąga to za sobą konieczność okresowej defragmentacji przy użyciu specjalnych narzędzi programowych, a także powoduje stosunkowo duże prawdopodobieństwo powstawania błędów zapisu, polegających na przypisaniu jednego klastra dwóm plikom (tzw. crosslink), co kończy się utratą danych z jednego lub obu skrzyżowanych plików. Typowym błędem, pojawiającym się w systemie FAT, jest również pozostawianie tzw. zgubionych klastrów, tj. jednostek alokacji nie zawierających informacji, ale opisanych jako zajęte. 7. PROGRAM DEBUG DEBUG jest prostym programem uruchomieniowym (ang. debugger) pozwalającym uruchomić mały program, obejrzeć zawartość bloku pamięci, sektorów dysku, wysłać informację do dowolnego wyjścia, itp. Wszystkie wartości liczbowe w programie DEBUG powinny być wpisywane w formacie szesnastkowym, bez litery H na końcu. Wszystkie adresy podawane są w postaci segment:offset. W przypadku niepodania segmentu brany jest 21
22 domyślny adres segmentu. Program ten będzie wykorzystywany w czasie zajęć do odczytu zawartości dyskietki. Podstawowe polecenia programu DEBUG: d [address_start [address_end]] Wyświetla szesnastkowo i znakowo określony blok pamięci operacyjnej. Adres końcowy jest opcjonalny, gdy pominiemy go, to wyświetlane jest pierwsze 128 bajtów. Gdy pominiemy adres początkowy to wyprowadzane jest 128 bajtów, względem punktu, w którym zakończono wyprowadzanie ostatniej komendy d. l address drivenum startsector sectorcount Ładuje do pamięci sektory z dysku logicznego. Ładowanie z dysku logicznego o numerze drivenum (A - 0, B - 1, itd.) rozpoczyna się od sektora o numerze logicznym startsector i dotyczy sectorcount sektorów. q Wyjście z programu. Przykład zastosowania programu: C:\>debug - uruchomienie programu, -l odczytanie rekordu ładującego dyskietki, -d 0 - wyświetlenie pierwszych 128 bajtów rekordu ładującego, 1796:0000 EB 3C 90 2A A 6A <.*1wJjIHC : E B F @ : DF C0 4E 4F 20 4E 41...)@...NO NA 1796:0030 4D C9 ME FAT :0040 8E D1 BC F0 7B 8E D9 B E C0 FC BD 00 7C...{ : E 24 7D 24 8B C1 99-E8 3C C 83 EB 3A 8N$}$...<.r...: 1796: A1 1C 7C B A 57 FC CA f.. &f;.&.w.u : C EB 33 C9 8A F7..V...s.3..F... -q - zakończenie pracy z programem. C:\> 22
23 LITERATURA: [1] Bułhak L., Goczyński R., Tuszyński M.: DOS 5.00 od środka, HELP, Warszawa, [2] Metzger P.: Anatomia dysków twardych, Helion, Gliwice, [3] Marks P.: Pamięci masowe w systemach mikroprocesorowych, BTC, Warszawa, [4] Metzger P.: Anatomia PC. Wydanie X, Helion, Gliwice, [5] W. Boswell: Windows 2000 Server. Vademecum profesjonalisty, Helion, Gliwice, [6] Microsoft Windows 2000 Professional Resource Kit - Rozdział 32: Dyski i rozwiązywanie problemów. [7] FAT: General Overview of On-Disk Format, Version 1.03, December 6, 2000, Hardware White Paper, Microsoft Corporation - [8] Long Filename Specification, Version 0.5, December 4, 1992, Hardware White Paper, Microsoft Corporation
24 Wymagania BHP Warunkiem przystąpienia do praktycznej realizacji ćwiczenia jest zapoznanie się z instrukcją BHP i instrukcją przeciw pożarową oraz przestrzeganie zasad w nich zawartych. Wybrane urządzenia dostępne na stanowisku laboratoryjnym mogą posiadać instrukcje stanowiskowe. Przed rozpoczęciem pracy należy zapoznać się z instrukcjami stanowiskowymi wskazanymi przez prowadzącego. W trakcie zajęć laboratoryjnych należy przestrzegać następujących zasad: Sprawdzić, czy urządzenia dostępne na stanowisku laboratoryjnym są w stanie kompletnym, nie wskazującym na fizyczne uszkodzenie. Sprawdzić prawidłowość połączeń urządzeń peryferyjnych. Jeżeli istnieje taka możliwość, należy dostosować warunki stanowiska do własnych potrzeb, ze względu na ergonomię. Monitor komputera ustawić w sposób zapewniający stałą i wygodną obserwację dla wszystkich członków zespołu. Załączenie komputera może się odbywać po wyrażeniu zgody przez prowadzącego. Zabronione jest dokonywanie jakichkolwiek przełączeń w urządzeniach oraz wymiana elementów składowych pod napięciem. Konfiguracja sprzętu (np. konfiguracja systemu operacyjnego, ustawienie parametrów monitora) może się odbywać wyłącznie w porozumieniu z prowadzącym zajęcia. W trakcie pracy z komputerem zabronione jest spożywanie posiłków i picie napojów. W przypadku zaniku napięcia zasilającego należy niezwłocznie wyłączyć komputer i monitor z sieci elektrycznej. Stwierdzone wszelkie braki w wyposażeniu stanowiska oraz nieprawidłowości w funkcjonowaniu sprzętu należy przekazywać prowadzącemu zajęcia. W przypadku zakończenia pracy należy zakończyć sesję przez wydanie polecenia wylogowania. Zamknięcie systemu operacyjnego może się odbywać tylko na wyraźne polecenie prowadzącego. 24
dr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016 Wykład nr 6 (30.11.2015) Rok akademicki 2015/2016, Wykład
Bardziej szczegółowoPodsumowanie. semestr 1 klasa 2
Podsumowanie semestr 1 klasa 2 Interfejsy sprzętowe komputera: interfejsy wewnętrzne (IDE, EIDE, SCSI, Serial ATA) interfejsy zewnętrzne (RS-232, PS/2, FireWire, esata, USB, Ethernet) IDE (wewnętrzny,
Bardziej szczegółowoSektor. Systemy Operacyjne
Sektor Sektor najmniejsza jednostka zapisu danych na dyskach twardych, dyskietkach i itp. Sektor jest zapisywany i czytany zawsze w całości. Ze względów historycznych wielkość sektora wynosi 512 bajtów.
Bardziej szczegółowoStruktura dysku. Dyski podstawowe i dynamiczne
Struktura dysku Dyski podstawowe i dynamiczne System Windows 2000 oferuje dwa rodzaje konfiguracji dysków: dysk podstawowy i dysk dynamiczny. Dysk podstawowy przypomina struktury dyskowe stosowane w systemie
Bardziej szczegółowo16MB - 2GB 2MB - 128MB
FAT Wprowadzenie Historia FAT jest jednym z najstarszych spośród obecnie jeszcze używanych systemów plików. Pierwsza wersja (FAT12) powstała w 1980 roku. Wraz z wzrostem rozmiaru dysków i nowymi wymaganiami
Bardziej szczegółowoArchitektura Komputerów
Architektura Architektura Komputerów komputerowych Wykład nr. 9 dr Artur Bartoszewski PAMIĘCI MASOWE Zasada rejestracji magnetycznej Wszystkie typy pamięci na nośnikach magnetycznych działają na tej samej
Bardziej szczegółowodr inŝ. Jarosław Forenc
Rok akademicki 2009/2010, Wykład nr 5 2/42 Plan wykładu nr 5 Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2009/2010
Bardziej szczegółowoSystemy plików FAT, FAT32, NTFS
Systemy plików FAT, FAT32, NTFS SYSTEM PLIKÓW System plików to sposób zapisu informacji na dyskach komputera. System plików jest ogólną strukturą, w której pliki są nazywane, przechowywane i organizowane.
Bardziej szczegółowoSystem operacyjny. dr inż. Jarosław Forenc. definicja systemu operacyjnego zarządzanie procesami zarządzanie dyskowymi operacjami we-wy
Rok akademicki 2011/2012, Wykład nr 6 2/55 Plan wykładu nr 6 Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2011/2012
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2016/2017 Wykład nr 7 (11.01.2017) Rok akademicki 2016/2017, Wykład
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - OPERATORY BITOWE. Informatyka 2. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu. Numer ćwiczenia INF32
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 2 Kod przedmiotu: ES1D300 017 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoFormatowanie. Formatowanie to proces tworzący na dysku struktury niezbędne do zapisu i odczytu danych.
Formatowanie dysku Formatowanie Formatowanie to proces tworzący na dysku struktury niezbędne do zapisu i odczytu danych. Formatowanie niskiego poziomu Operacja nanoszenia na powierzchnię dysku ścieżek,
Bardziej szczegółowoArchitektura Komputerów
Architektura systemów Architektura Komputerów komputerowych Wykład nr. 9 dr Artur Bartoszewski PAMIĘCI MASOWE Zasada rejestracji magnetycznej Wszystkie typy pamięci na nośnikach magnetycznych działają
Bardziej szczegółowoTwardy dysk. -urządzenie pamięci masowej
Twardy dysk -urządzenie pamięci masowej Podstawowe wiadomości: Dysk twardy jeden z typów urządzeń pamięci masowej wykorzystujących nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy" (hard
Bardziej szczegółowoTworzenie partycji i dysków logicznych
Tworzenie partycji i dysków logicznych Podstawowe pojęcia Dysk twardy fizyczny napęd, który służy do przechowywania danych Dysk podstawowy zawierają tzw. woluminy podstawowe, takie jak partycje podstawowe
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ZAGNIEŻDŻANIE IF-ELSE, OPERATOR WARUNKOWY. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka Kod przedmiotu: ESC00 009 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2011/2012 Wykład nr 6 (21.12.2011) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki
Bardziej szczegółowo1. Pliki i ich organizacja
1. Pliki i ich organizacja (1.1) Pojęcie pliku Dane bezpośrednio potrzebne procesorowi do wykonywania jego zadań są umieszczane w pamięci operacyjnej systemu. Jest to jednak pamięć ulotna i dane w niej
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016 Wykład nr 7 (21.05.2016) Rok akademicki 2015/2016, Wykład
Bardziej szczegółowoang. file) Pojęcie pliku (ang( Typy plików Atrybuty pliku Fragmentacja wewnętrzna w systemie plików Struktura pliku
System plików 1. Pojęcie pliku 2. Typy i struktury plików 3. etody dostępu do plików 4. Katalogi 5. Budowa systemu plików Pojęcie pliku (ang( ang. file)! Plik jest abstrakcyjnym obrazem informacji gromadzonej
Bardziej szczegółowoArchitektura komputerów
Architektura komputerów Tydzień 10 Pamięć zewnętrzna Dysk magnetyczny Podstawowe urządzenie pamięci zewnętrznej. Dane zapisywane i odczytywane przy użyciu głowicy magnetycznej (cewki). Dane zapisywane
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ŚLEDZENIE WYKONANIA PROGRAMU, DEBUGGER. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 1 Kod przedmiotu: ES1D200 009 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoMicrosoft Word organizacja ekranu. dr inż. Jarosław Forenc. Otwieranie i zapisywanie dokumentów: System pomocy:
Rok akademicki 2012/2013, Pracownia nr 2 2/23 Pracownia nr 2 Technologie informacyjne Microsoft Word 2007 organizacja ekranu formatowanie znaku i akapitu zasady wprowadzania tekstu Politechnika Białostocka
Bardziej szczegółowoTechnologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej
Technologia informacyjna Urządzenia techniki komputerowej System komputerowy = hardware (sprzęt) + software (oprogramowanie) Sprzęt komputerowy (ang. hardware) zasoby o specyficznej strukturze i organizacji
Bardziej szczegółowoPamięci masowe. ATA (Advanced Technology Attachments)
Pamięci masowe ATA (Advanced Technology Attachments) interfejs systemowy w komputerach klasy PC i Amiga przeznaczony do komunikacji z dyskami twardymi zaproponowany w 1983 przez firmę Compaq. Używa się
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU DO ODCZYTU PAMIĘCI FISKALNEJ DATECS OPF
INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU DO ODCZYTU PAMIĘCI FISKALNEJ DATECS OPF Wersja: 0.0.0.3 Październik 2012 SPIS TREŚCI: 1. Wstęp 2. Wymagania sprzętowe, instalacja. 3. Opis współpracy komputera z kasą 4. Konfiguracja
Bardziej szczegółowointerfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC
LDN SBCD interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC SEM 08.2003 Str. 1/5 SBCD interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC INSTRUKCJA OBSŁUGI Charakterystyka Interfejs SBCD w wyświetlaczach cyfrowych
Bardziej szczegółowoSystemy plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Struktura pliku. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku
Systemy plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą Koncepcja pliku Metody dostępu Organizacja systemu plików Metody alokacji Struktura dysku Zarządzanie dyskiem Struktura pliku Prosta sekwencja słów lub
Bardziej szczegółowoMicrosoft Office System 2007. Microsoft Word 2007 - organizacja ekranu. dr inż. Jarosław Forenc. Microsoft Office 2007 występuje w 7 wersjach:
Rok akademicki 2011/2012, Pracownia nr 2 2/21 Pracownia nr 2 Technologia informacyjna Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny semestr I, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2011/2012
Bardziej szczegółowoZarządzanie partycjami
Zarządzanie partycjami Do tworzenie i usuwania partycji, formatowania dysków i zmiany liter dysków w systemie Windows NT, służy narzędzie graficzne Zarządzanie dyskami lub program diskpart dostępny w konsoli
Bardziej szczegółowoSystem plików przykłady. implementacji
Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu CP/M MS DOS ISO 9660 UNIX NTFS System plików (2) 1 Przykłady systemu plików (1) CP/M katalog zawiera blok kontrolny pliku (FCB), identyfikujący 16 jednostek alokacji (zawierający
Bardziej szczegółowoMODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny wyświetlaczy LDN
MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny do wyświetlaczy SEM 04.2010 Str. 1/5 MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny wyświetlaczy LDN W wyświetlaczach LDN protokół MODBUS RTU wykorzystywany
Bardziej szczegółowoĆwiczenie Nr 6 Przegląd pozostałych najważniejszych mechanizmów systemu operacyjnego Windows
Ćwiczenie Nr 6 Przegląd pozostałych najważniejszych mechanizmów systemu operacyjnego Windows Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z: zarządzaniem systemami plików, zarządzaniem atrybutami plików, prawami do plików
Bardziej szczegółowoinstrukcja użytkownika terminala ARGOX PA-20 SYSTEMY AUTOMATYCZNEJ IDENTYFIKACJI
instrukcja użytkownika terminala ARGOX PA-20 SYSTEMY AUTOMATYCZNEJ IDENTYFIKACJI SPIS TREŚCI 04 Opis opcji terminala 05 SKANOWANIE 06 Skanowanie kod 07 Skanowanie kod ilość 08 Skanowanie kod ilość cena
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Technologie informacyjne Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny semestr I, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013 Pracownia nr 3 (15/18.10.2012) Rok akademicki 2012/2013, Pracownia
Bardziej szczegółowoInformatyka 2. Wykład nr 6 ( ) Plan wykładu nr 6. Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny
Rok akademicki 008/009, Wykład nr 6 /40 Plan wykładu nr 6 Informatyka Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 008/009 System
Bardziej szczegółowoZarządzanie dyskowymi operacjami we/wy. Zarządzanie pamięcią operacyjną. dr inż. Jarosław Forenc. Algorytm FIFO (First-In-First-Out)
Rok akademicki 2012/2013, Wykład nr 7 2/41 Plan wykładu nr 7 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013 Wykład nr 7 (11.05.2013) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki
Bardziej szczegółowoO historycznym systemie DOS. R. Robert Gajewski omklnx.il.pw.edu.pl/~rgajewski
O historycznym systemie DOS R. Robert Gajewski omklnx.il.pw.edu.pl/~rgajewski s-rg@siwy.il.pw.edu.pl System operacyjny System operacyjny jest podstawowym pomostem między użytkownikiem komputera a językiem
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 5 - zarządzanie pamięcią pomocniczą
Wrocław 2007 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 5 - zarządzanie pamięcią pomocniczą Paweł Skrobanek C-3, pok. 323 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl www.equus.wroc.pl/studia.html 1 PLAN: 3. Struktura katalogowa
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ZAGNIEŻDŻANIE IF-ELSE, OPERATOR WARUNKOWY. Metodyki i techniki programowania
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Metodyki i techniki programowania Kod przedmiotu: TSC00
Bardziej szczegółowodr inŝ. Jarosław Forenc
Rok akademicki 2010/2011 2/20 Microsoft Office System 2007 Technologia informacyjna Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny semestr I, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011 Pracownia
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ZAGNIEŻDŻANIE IF-ELSE, OPERATOR WARUNKOWY. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka Kod przedmiotu: ESC00 009 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoSystem plików przykłady implementacji
System plików przykłady implementacji Dariusz Wawrzyniak CP/M MS DOS ISO 9660 UNIX NTFS Plan wykładu System plików (2) Przykłady implementacji systemu plików (1) Przykłady implementacji systemu plików
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do informatyki i użytkowania komputerów. Kodowanie informacji System komputerowy
1 Wprowadzenie do informatyki i użytkowania komputerów Kodowanie informacji System komputerowy Kodowanie informacji 2 Co to jest? bit, bajt, kod ASCII. Jak działa system komputerowy? Co to jest? pamięć
Bardziej szczegółowoPodstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia
Budowa komputera Schemat funkcjonalny i podstawowe parametry Podstawowe pojęcia Pojęcia podstawowe PC personal computer (komputer osobisty) Kompatybilność to cecha systemów komputerowych, która umoŝliwia
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Technologie informacyjne Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny semestr I, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2018/2019 Pracownia nr 2 dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki 2018/2019,
Bardziej szczegółowo1. Podstawy...P Polecenia podstawowe...p... 18
Spis treści Wstęp...P... 5 1. Podstawy...P... 7 Wersje systemu MS-DOS 8 Windows NT: konsola czy DOS? 9 Jak uruchomić system MS-DOS 10 Szybkie uruchamianie 13 Okno a pełny ekran 14 Windows 2000/XP a pełnoekranowe
Bardziej szczegółowoOrganizacja typowego mikroprocesora
Organizacja typowego mikroprocesora 1 Architektura procesora 8086 2 Architektura współczesnego procesora 3 Schemat blokowy procesora AVR Mega o architekturze harwardzkiej Wszystkie mikroprocesory zawierają
Bardziej szczegółowoPodział dysku na partycje. Formatowanie niskopoziomowe
Podział dysku na partycje W dysku twardym HDD można wyróżnić trzy podstawowe bloki funkcjonalne: nośnik danych, część mechaniczną realizującą dostąp do nośnika oraz kontroler sterujący pracą dysku i komunikujący
Bardziej szczegółowoBootowalny pendrive USB z Windows
Windows XP, Vista, 7 i 8 z pamięci flash Na początku warto wyjaśnić dlaczego bootowalny pendrive, czyli automatycznie uruchamiająca się przy starcie komputera pamięć flash USB, zawierająca pliki instalacyjne
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - PRZEKAZYWANIE PARAMETRÓW DO FUNKCJI, REKURENCJA. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 1 Kod przedmiotu: EZ1C200 010 (studia niestacjonarne)
Bardziej szczegółowoPRZEJŚCIÓWKA Z USB 2.0 DO IDE/SATA
PRZEJŚCIÓWKA Z USB 2.0 DO IDE/SATA Instrukcja użytkowania DA-70148-4 Przejściówka z USB 2.0 do IDE/SATA firmy Digitus oferuje możliwość szybkiego i prostego połączenia urządzeń oraz jest pozbawiona zewnętrznej
Bardziej szczegółowoSystemy operacyjne i sieci komputerowe Szymon Wilk Partycjonowanie 1
i sieci komputerowe Szymon Wilk Partycjonowanie 1 1. Partycja To logiczny, wydzielony obszar dysku twardego, który może być sformatowany przez system operacyjny w odpowiednim systemie plików 2. Rodzaje
Bardziej szczegółowoSystem plików. Warstwowy model systemu plików
System plików System plików struktura danych organizująca i porządkująca zasoby pamięci masowych w SO. Struktura ta ma charakter hierarchiczny: urządzenia fizyczne strefy (partycje) woluminy (w UNIXie:
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Technologia informacyjna Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny semestr I, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2011/2012 Pracownia nr 3 (21.10.2011) Rok akademicki 2011/2012, Pracownia
Bardziej szczegółowoWbudowane systemy operacyjne
Wbudowane systemy operacyjne Wbudowane systemy operacyjne System Plików Dr inż. Damian Radziewicz Wrocław 2018 Plan wykładu Systemy Plików Podstawowe pojęcia budowa dysku System FAT System NTFS System
Bardziej szczegółowoZarządzanie dyskowymi operacjami we-wy. Zarządzanie pamięcią operacyjną. dr inż. Jarosław Forenc
Rok akademicki 2013/2014, Wykład nr 6 2/56 Plan wykładu nr 6 Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2013/2014
Bardziej szczegółowoDziałanie komputera i sieci komputerowej.
Działanie komputera i sieci komputerowej. Gdy włączymy komputer wykonuje on kilka czynności, niezbędnych do rozpoczęcia właściwej pracy. Gdy włączamy komputer 1. Włączenie zasilania 2. Uruchamia
Bardziej szczegółowoLEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.
LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH
PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH ĆWICZENIA NR 4 PRZYGOTOWANIE PAMIĘCI MASOWEJ PARTYCJONOWANIE dr Artur Woike Dyski HDD i SSD muszą być wstępnie przygotowane do pracy. Przygotowanie do pracy odbywa
Bardziej szczegółowoEasy CD/DVD Recorder Instrukcja
Easy CD/DVD Recorder Instrukcja Easy CD/DVD Recorder, Instrukcja 2 SPIS TREŚCI 1 O programie Easy CD/DVD Recorder... 2 2 Minimalne wymagania systemowe... 2 3 Tryb zwykły... 3 3.1 Wymazywanie dysków wielokrotnego
Bardziej szczegółowoND48-RS protokół komunikacyjny ASCII A2.04
ND48-RS Protokół komunikacyjny ASCII A2.04 SEM 04.2007 Str. 1/6 ND48-RS protokół komunikacyjny ASCII A2.04 Protokół komunikacyjny ASCII zapewnia odbiór przez wyświetlacz ND48-RS danych wysyłanych przez
Bardziej szczegółowoSystem plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku. Struktura pliku. Typ pliku nazwa, rozszerzenie (extension)
System plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą Koncepcja pliku Ciągła logiczna przestrzeń adresowa Koncepcja pliku Metody dostępu Organizacja systemu plików Metody alokacji Struktura dysku Zarządzenie
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zagadnienia na sprawdzian z wiedzy ogólnej. Linux to nazwa: A. Programu biurowego. B. Systemu operacyjnego. C. Przeglądarki internetowej.
Przykładowe zagadnienia na sprawdzian z wiedzy ogólnej Linux to nazwa: A. Programu biurowego. B. Systemu operacyjnego. C. Przeglądarki internetowej. Przycisk RESET znajdujący się na obudowie komputera,
Bardziej szczegółowoSystemy operacyjne i sieci komputerowe. 1 SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE. Etapy uruchamiania systemu
Systemy operacyjne i sieci komputerowe. 1 SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE Etapy uruchamiania systemu 010 2 Systemy operacyjne i sieci komputerowe. Część 010. I. Etapy uruchamiania systemu Windows
Bardziej szczegółowoMAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na
, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na wydajność systemu komputerowego, m.in. ze względu na fakt, że układy zewnętrzne montowane na tych kartach (zwłaszcza kontrolery dysków twardych,
Bardziej szczegółowoLaboratorium: Instalacja, konfiguracja oraz podział na partycje drugiego dysku twardego
11.4.5 Laboratorium: Instalacja, konfiguracja oraz podział na partycje drugiego dysku twardego Wprowadzenie Wydrukuj i wykonaj to laboratorium. W tym laboratorium, zmienisz kolejność rozruchu systemu,
Bardziej szczegółowoPodstawowe wiadomości o systemach plików.
Podstawowe wiadomości o systemach plików. Komputery mogą przechowywać informacje w kilku różnych postaciach fizycznych na różnych nośnikach i urządzeniach np. w postaci zapisów na dysku twardym, płytce
Bardziej szczegółowoObudowa zewnętrznego dysku USB 2.0, 2.5" (6.35cm)
Obudowa zewnętrznego dysku USB 2.0, 2.5" (6.35cm) Podręcznik użytkownika DA-71001 DA-71002 Przedmowa Gratulujemy zakupu naszego produktu! Przedstawimy nową koncepcję zapisu łączącą bezpieczeństwo z wygodą.
Bardziej szczegółowoTworzenie pliku Zapisywanie pliku Czytanie pliku Zmiana pozycji w pliku Usuwanie pliku Skracanie pliku
System plików Definicje: Plik jest logiczną jednostką magazynowania informacji w pamięci nieulotnej Plik jest nazwanym zbiorem powiązanych ze sobą informacji, zapisanym w pamięci pomocniczej Plik jest
Bardziej szczegółowoSpis treści PLIKI BINARNE W JĘZYKU C. Informatyka 2. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu. Numer ćwiczenia INF23
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 2 Kod przedmiotu: ES1C300 016 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoHDD. (hard disk drive) Źródło: http://www.mskupin.pl http://h10025.www1.hp.com Urządzenia techniki komputerowej - WSiP
HDD (hard disk drive) Źródło: http://www.mskupin.pl http://h10025.www1.hp.com Urządzenia techniki komputerowej - WSiP Dysk twardy Interfejsy: ATA (IDE, PATA) SATA (Serial-ATA) PATA W kablu IDE jest 80
Bardziej szczegółowoJarosław Kuchta. Administrowanie Systemami Komputerowymi. System plików
Jarosław Kuchta System plików Partycja a wolumin Partycja część dysku podstawowego (fizycznego) Wolumin część dysku dynamicznego (wirtualnego) System plików 2 Rodzaje dysków Dyski podstawowe partycjonowane
Bardziej szczegółowoBENQ ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA. Nagrywarka BENQ CD-RW 48x16x48 RETAIL CDRW-4816A
Nagrywarka CD-RW 48x16x48 RETAIL CDRW-4816A Dla Windows 48x Prędkość zapisu 16x Prędkość zapisu RW 48x Prędkość odczytu Dziękujemy za zakup napędu CDRW-4816A IDE. W celu zapewnienia jak najdłuższego czasu
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS INFORMATYCZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW ETAP SZKOLNY BIAŁYSTOK, 22 LISTOPADA 2017 R.
WOJEWÓDZKI KONKURS INFORMATYCZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW ETAP SZKOLNY BIAŁYSTOK, 22 LISTOPADA 2017 R. INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKA KONKURSU: 1. Sprawdź, czy test zawiera 8 stron. Ewentualny
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa fizyczna
System plików warstwa fizyczna Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Przydział miejsca na dysku Zarządzanie wolną przestrzenią Implementacja katalogu Przechowywanie podręczne Integralność systemu plików Semantyka
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa fizyczna
System plików warstwa fizyczna Dariusz Wawrzyniak Przydział miejsca na dysku Zarządzanie wolną przestrzenią Implementacja katalogu Przechowywanie podręczne Integralność systemu plików Semantyka spójności
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa fizyczna
System plików warstwa fizyczna Dariusz Wawrzyniak Przydział miejsca na dysku Przydział ciągły (ang. contiguous allocation) cały plik zajmuje ciąg kolejnych bloków Przydział listowy (łańcuchowy, ang. linked
Bardziej szczegółowo12. Wprowadzenie Sygnały techniki cyfrowej Systemy liczbowe. Matematyka: Elektronika:
PRZYPOMNIJ SOBIE! Matematyka: Dodawanie i odejmowanie "pod kreską". Elektronika: Sygnały cyfrowe. Zasadę pracy tranzystorów bipolarnych i unipolarnych. 12. Wprowadzenie 12.1. Sygnały techniki cyfrowej
Bardziej szczegółowoDOS COMMAND.COM. Rys. 2. Główne moduły programowe systemu operacyjnego DOS. Interpreter poleceń. Rys. 3. Warstwowa struktura systemu DOS
System Operacyjny DOS DOS (ang. Disc Operating System) jest to 16-bitowy jednozadaniowy system operacyjny. Głównym zadaniem systemu jest obsługa plików w systemie FAT (ang. File Allocation Table) i wsparcie
Bardziej szczegółowoPartition Wizard Home Edition Aplikacja przeznaczona do partycjonowania dysków twardych, obsługująca również macierze RAID oraz dyski o pojemności
10 najlepszych darmowych programów do partycjonowania i zarządzania dyskami Odpowiedni podział dysku pozytywnie wpływa na działanie systemu. Prezentujemy 10 najlepszych darmowych programów do partycjonowania
Bardziej szczegółowoJednostka centralna. Miejsca na napędy 5,25 :CD-ROM, DVD. Miejsca na napędy 3,5 : stacja dyskietek
Ćwiczenia 1 Budowa komputera PC Komputer osobisty (Personal Komputer PC) komputer (stacjonarny lub przenośny) przeznaczony dla pojedynczego użytkownika do użytku domowego lub biurowego. W skład podstawowego
Bardziej szczegółowoPośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy:
Współpraca mikroprocesora z urządzeniami zewnętrznymi Urządzenia wejścia-wyjścia, urządzenia których zadaniem jest komunikacja komputera z otoczeniem (zwykle bezpośrednio z użytkownikiem). Do najczęściej
Bardziej szczegółowoSposoby zwiększania efektywności systemu Windows
Grzegorz Trześniewski kl 1Tia 26.05.08r. Sposoby zwiększania efektywności systemu Windows Prof. Artur Rudnicki Uruchamiianiie ii zamykaniie Należy monitorować oprogramowanie ładowane podczas uruchamiania
Bardziej szczegółowoProtokoły obsługi dysków. AHCI ( z ang. Advanced Host Controller Interface), NVMe ( z ang. Non-Volatile Memory express)
Interfejsy dyskowe Protokoły obsługi dysków AHCI ( z ang. Advanced Host Controller Interface), NVMe ( z ang. Non-Volatile Memory express) Protokoły AHCI AHCI to sprzętowy mechanizm pozwalający oprogramowaniu
Bardziej szczegółowoKomputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury
1976 r. Apple PC Personal Computer 1981 r. pierwszy IBM PC Komputer jest wart tyle, ile wart jest człowiek, który go wykorzystuje... Hardware sprzęt Software oprogramowanie Komputer IBM PC niezależnie
Bardziej szczegółowoStandard transmisji równoległej LPT Centronics
Standard transmisji równoległej LPT Centronics Rodzaje transmisji szeregowa równoległa Opis LPT łącze LPT jest interfejsem równoległym w komputerach PC. Standard IEEE 1284 został opracowany w 1994 roku
Bardziej szczegółowoPartycje bez tajemnic
Partycje bez tajemnic Zarządzanie dyskami w Windows XP oferuje spore możliwości. Za jego pomocą można nie tylko tworzyć partycje, ale również znacznie zwiększyć wydajność twardych dysków. W poniższym artykule
Bardziej szczegółowoBudowa systemów komputerowych
Budowa systemów komputerowych Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System komputerowy składa
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE WYKŁAD 5 OBSŁUGA PAMIĘCI MASOWYCH
SYSTEMY OPERACYJNE WYKŁAD 5 OBSŁUGA PAMIĘCI MASOWYCH Marcin Tomana marcin@tomana.net SKRÓT WYKŁADU Fizyczna obsługa dysków Metody zabezpieczania pamięci masowych Przegląd systemów plików w systemach Windows
Bardziej szczegółowoProgramator Kart Master - klient
Programator Kart Master - klient Kraków 2002.11.27 SPIS TREŚCI 1 WSTĘP... 2 2 ROZPOCZĘCIE PRACY Z PROGRAMEM... 3 3 ZMIANA KLUCZA DOSTĘPU.... 4 4 GENEROWANIE KART UŻYTKOWNIKÓW... 5 1 1 Wstęp Programator
Bardziej szczegółowoOptymalizacja wydajności dysków pendrive. Cluster alignment.
Optymalizacja wydajności dysków pendrive. Cluster alignment. Na wielu forach internetowych można spotkać się z pytaniami o przyczynę małej wydajności dysków przenośnych pendrive. Ludzie skarżą się, że
Bardziej szczegółowoWpisany przez Łukasz Nawrotek Poniedziałek, 20 Październik :57 - Zmieniony Poniedziałek, 20 Październik :02
Utrata danych to problem niosący ze sobą niejednokrotnie poważne konsekwencje. Przyczyną utraty może być złośliwy wirus, błędnie działające oprogramowanie, problemy z formatowaniem partycji czy błąd dysku.
Bardziej szczegółowo1. Pamięć wirtualna. 2. Optymalizacja pliku pamięci wirtualnej
1. Pamięć wirtualna Jeśli na komputerze brakuje pamięci RAM wymaganej do uruchomienia programu lub wykonania operacji, system Windows korzysta z pamięci wirtualnej, aby zrekompensować ten brak. Aby sprawdzić,
Bardziej szczegółowoSpis treści. UTK Urządzenia Techniki Komputerowej. Temat: Napędy optyczne
Spis treści Definicja...2 Budowa ogólna...3 Silnik krokowy budowa...4 Silnik liniowy budowa...4 Budowa płyty CD...5 1 Definicja Napęd optyczny jest to urządzenie, które za pomocą wiązki lasera odczytuje
Bardziej szczegółowoRS-H0-05 (K)* Czytnik RFID MHz Mifare. Karta użytkownika
RS-H0-05 (K)* Czytnik RFID 13.56 MHz Mifare Karta użytkownika *Litera K odnosi się do wersji czytnika ze wspólną katodą. Informacje szczególne dla tej wersji będą prezentowane oddzielnie. Przed użyciem
Bardziej szczegółowoNarzędzie konfiguracji rozruchu
Narzędzie konfiguracji rozruchu 1. By skorzystać z narzędzia konfiguracji rozruchu na początek konieczne jest utworzenie płyty ratunkowej bądź wykorzystanie narzędzia IT Edition i uruchomienie maszyny
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011 Wykład nr 7 (24.01.2011) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki
Bardziej szczegółowoASCII A2.04 protokół komunikacyjny do wyświetlaczy
ASCII A2.04 protokół komunikacyjny do wyświetlaczy r07 SEM 12.2008 Str. 1/6 ASCII A2.04 protokół komunikacyjny do wyświetlaczy Protokół ASCII stosowany jest dla przesyłania danych do wyświetlaczy LDN lub
Bardziej szczegółowo