1. Historia MEMBRANY DACHOWE PORADNIK Wiele lat temu poddasza służyły tylko i wyłącznie jako ochrona budynku przed wilgocią. Drobne nieszczelności pokrycia nie stanowiły problemu, z powodu bardzo skutecznej wentylacji. Gdy zaczęto adoptować poddasza na pomieszczenia użytkowe, wymusiło to zmiany w budowie dachu. Poszukiwano odpowiednich materiałów, które pozwolą zachować podstawowe zadania poddasza, przy utrzymaniu przyjaznego dla człowieka środowiska. Tak powstały m.in. membrany dachowe. W tej chwili są już od blisko 25 lat powszechnie stosowanym materiałem do budowy dachów 2. Główne zadania membran dachowych: 2.1 Wiatroszczelność Membrany dachowe chronią poddasze przed wiatrem. Korzyści płynące z wiatroszczelności poddasza to m.in: kontrolowana wentylacja, oszczędność na kosztach ogrzewania, ochrona przed nawianym śniegiem oraz wilgocią. Podstawowym warunkiem wiatroszczelności jest sklejenie membrany. Najczęściej skleja się membrany na zakładkach taśmą dwustronną (np. Coromix). 2.2 Wodoszczelność Membrany odprowadzają ewentualne przecieki pokrycia dachowego. Ponadto wilgoć skraplająca się na spodniej stronie pokrycia dachowego spływa po folii. Z tego powodu należy wykonać zakładki ok. 10% tj. 15cm. 2.3. Paroprzepuszczalność Wysoka paroprzepuszczalność pozwala na sprawne usuwanie wilgoci z wewnątrz budynku, bez grożby skroplenia się wilgoci na membranie od strony wełny mineralnej. Stwarzałoby to ryzyko zamoknięcia izololacji termicznej, co prowadziłoby m.in. do: drastycznego obniżenia zdolności izolacyjnych oraz możliwości powstania pleśni. 3. Ile membrany potrzeba na dach?? Pytanie wydaję się dość proste, przecież w projekcie domu jest dokładnie podana powierzchnia dachu. Niestety nie jest to takie proste. A więc jak obliczyć potrzebną ilość membrany?? Prawidłowo może to wykonać tylko doświadczony dekarz będąc na dachu. Jednakże możemy dobrać ilość metrów samemu, dodając kilka metrów wedle zasady: lepiej za dużo, niż za mało. Zaczynamy: 3.1 Zakładki Trzeba na nie poświęcić 10% (15cm) membrany (standardowa rolka ma wymiar 50m x 1,5m). Przy kącie nachylenia dachu poniżej 20º zakład należy zwiększyć do 20cm. Podsumowując: Odległość od okapu do kalenicy należy podzielić przez 1.35. Zaokrąglony wynik w górę do liczb całkowitych przedstawia nam ilość pasów membrany. Mnożymy przez szerokość dachu. 3.2 Kalenica. Kalenicę powinny przykrywać minimalnie dwie warstwy membrany. Pasma membrany powinny być przełożone przez kalenicę i zachodzić na przeciwną stronę dachu na min. 20 cm. Jeżeli nie jest możliwe wykonanie takiego zakładu można położyć na kalenicy dodatkowy pas membrany. Przy takiej opcji, do liczby metrów należy dodać długość kalenicy pomnożoną przez 1.5. - 1 -
3.3 Okap. WWW.FOLNET.PL Membrana powinna zwisać lekko poza obrys dachu, aby prawidłowo wykończyć dach przy okapie. Szczegóły w dalszej części. Podsumowując: Dodać ok. 30cm do długości dachu. 3.4 Kosz. Pasy folii z jednej połaci muszą przechodzić na sąsiednią połać, co najmniej 15 cm. Jednakże pewniej i wygodniej to ułożenie dodatkowego pasa membrany wzdłuż kosza. Podsumowując: Dodać do liczby potrzebnych metrów: długość kosza pomnożona przez 1.5. 1. Paraizolacja 2. Membrana dachowa 3. Dodatkowa warstwa membrany 4. Blacha kosza dachowego 3.5 Kominy Membrana w dachu musi być z każdej strony wywinięta ok. 10-15cm i przymocowana do komina taśmą dwustronną (np. Corobutyl). Nad kominem należy wykonać odprowadzenie wody tzw. Rynienkę. Podsumowując: Dodać do liczby potrzebnych metrów: około 1 metra na komin. 3.6 Inne Dodajmy kilka metrów, proporcjonalnie do stopnia skomplikowania dachu. 4. Dodatkowe akcesoria: 4.1 Taśma jednostronna do reperacji membran dachowych, przydatna, gdy powstaną nieprzewidziane dziury w membranie. (np. Coroband). Ile: Minimalnie 1 rolka 4.2 Taśma do kontrłat, uszczelnia połączenie pomiędzy kontrłatą a membraną (np. Coropur) Ile: Ilość metrów bieżących kontrałat = ilość metrów taśmy do kontrłat. 4.3 Taśma do sklejenia zakładów. (np. Coromix) Ile: ok. 2 rolki (po 25mb) na jedną rolkę membrany. 5. Membrana 2 czy 3 warstwowa?? Występują 2 rodzaje membran: 5.1 Dwuwarstwowe - Pierwszą warstwę stanowi włóknina nadająca membranie dużą wytrzymałość mechaniczną. - Druga, wierzchnia warstwa to specjalna powłoka funkcyjna, która oprócz paroprzepuszczalności ma dodatkowo właściwości wodoszczelne. Ta cecha jest unikalna dla membran 2 warstwowych i powoduje, że nawiany pod pokrycie dachowe śnieg topniejąc łatwo zsuwa się, a nie wnika w wierzchnią włókninę przedłużając tym zamkniecie membrany. Padający deszcz także szybko spływa nie wnikając w jej strukturę. Gładka powierzchnia minimalizuje możliwość osadzania się kurzu i piasku. - 2
5.2 Trzywarstwowe Membrany 3-warstwowe składają się z 2 cieńszych włóknin oraz filmu funkcyjnego zawartego miedzy nimi. Wierzchnia włóknina chroni film odpowiedzialny za właściwości membran przed uszkodzeniami mechanicznymi. Warstwa ta, niestety pochłania wodę, zatrzymuje topniejący śnieg, oraz magazynuje drobiny piasku i kurzu, co jest nie bez znaczenia dla parametrów membrany. Zdecydowanie polecana na pełne deskowanie. 6. Mity na temat paroprzepuszczalności. Przyjęto, iż membranę klasyfikuje się jako produkt o wysokiej paroprzepuszczalności, jeżeli jej wartość jest większa od 700 g/m 2 /24h. Każda membrana z paroprzepuszczalnościš większą o tej wartości spełni swoje zadanie w 100%. Wszystkie produkty na rynku spełniają te kryteria bez problemów. Mimo to warunki wysokiej konkurencji na naszym rynku wymusiły nieoficjalny wyścig w podawaniu coraz większych wartości tego parametru. Niektórzy producenci podają go trochę na wyrost, opierając się na badaniach przeprowadzonych w warunkach niespotykanych w rzeczywistości. Warto zwrócić uwagę na współczynnik Sd. Jest on wiele bardziej miarodajny, określając parametry membrany, ponieważ jest on badany przez niezależny instytut, w przeciwieństwie do paroprzepuszczalności w g/m 2 /24h. Przykładowo: współczynnik o wartości 0.02m oznacza,iż membrana stawia opór parze wodnej porównywalny z 2 (dwoma) centymetrami powietrza!! Dlatego bardziej warto zwrócić uwagę na parametr Sd wyrażony w metrach niż na paroprzepuszczalność wyrażoną w g/m2/24h. Podsumowując, według Związku Dekarzy Niemieckich parametr Sd musi być mniejszy od 0.3, aby zakwalifikować produkt jako wysokoparoprzepuszczalny. Za to Związek Dekarzy Polskich wymaga Sd mniejszego od 0.1m. Jak widać każda membrana spełnia te warunki. Współczynnik S d - określający grubość warstwy powietrza o takim samym oporze dla pary wodnej, co membrana. 7. Instrukcja układania membran dachowych: Układanie folii i membrany rozpoczynamy od rozwinięcia dolnego pasa równolegle do okapu. Lekko naciągając pas należy go przymocować do krokwi zszywkami dekarskimi lub gwoździami z szerokim łbem. Przybić kontrłaty i łaty na rozciągniętej folii lub membranie. Następne pasma układać z zakładem 10-15cm dla dachów z pochyleniem powyżej 20. Przy spadku dachu poniżej 20 zakład należy zwiększyć do 20cm. Przy elementach wychodzących ponad połać dachu wykonać dodatkową "rynnę" z folii lub membrany i umocować do łat. Odpowiednio wyciętą folię lub membranę przymocować do wystających elementów, np. taśmą butylową - 3 UKŁADANIE PASÓW NA KONSTRUKCJI DACHU PRZYBICIE KONTRŁAT I ŁAT WYKONANIE RYNNY Z FOLII LUB MEMBRANY
Przy małych elementach, jak: rury wywiewne, maszty folię lub membranę naciąć w kształcie trapezu przybijając końce do łat. UŁOŻENIE FOLII LUB MEMBRANY PRZY MAŁYCH ELEMENTACH WYCHODZĄCYCH PONAD DACH Przy stosowaniu membran dachowych pod pokryciem dachowym mamy do czynienia z jedną przestrzenią wentylacyjną, gdyż cała przestrzeń pod membraną wypełniona jest termoizolacją. Prawidłowe ułożenie folii przy okapie zapewni prawidłową wentylację dachu. Powierzchnia otworów nawiewnych powinna wynosić 0,3% powierzchni dachu lecz nie mniej niż 300cm2/mb okapu. Stosować kontrłaty o grubości 40mm.Przedstawione obok rozwiązanie z wyprowadzeniem membrany pod rynnę gwarantuje: - wczesne wykrycie nieszczelności pokrycia dachowego - większą pewność wentylowania gdy w rynnie i na dachu zalega śnieg - ograniczoną możliwość nawiewania śniegu. Rozwiązanie z wyprowadzeniem membrany do rynny wymaga duże staranności wykonania. Wiąże się to z koniecznością zastosowania profilu wentylacyjnego. Dodatkową wadą tego rozwiązania jest możliwość zamknięcia przestrzeni wentylacyjnej gdy w rynnie i na dachu zalega śnieg. Ponadto ewentualne nieszczelności dachu mogą być zbyt późno wykryte. Zastosowanie membrany nie wymaga pozostawienia szczeliny wentylacyjnej przy kalenicy. WYPROWADZENIE MEMBRANY PONIŻEJ RYNNY Obok przedstawiono przykładowe ułożenie membrany przy kalenicy. Powierzchnia otworów wentylacyjnych w kalenicy powinna wynosić 1/2 powierzchni otworów nawiewnych. Przedstawione uwagi i zalecenia w niniejszej instrukcji nie wyczerpują wszystkich przypadków układania folii i membran. WYPROWADZENIE MEMBRANY DO RYNNY - 3 PRZYKŁADOWE UŁOŻENIE MEMBRANY PRZY KALENICY
8. Promieniowanie UV Praktycznie wszystkie folie i membrany dzięki dodatkom uodporniającym na promieniowanie UV mogą być eksponowane przez określony czas bez ostatecznego pokrycia dachu. Dla każdego rodzaju folii czy membrany czas ten jest ściśle określony przez producenta. Nie przestrzeganie tego wymogu może doprowadzić do całkowitego zniszczenia folii w wyniku działania promieniowania ultrafioletowgo. Generalnie należy stwierdzić, że im krótszy okres ekspozycji tym większa pewność długotrwałej eksploatacji i żywotności wyrobu. Należy zwrócić również uwagę, że wymóg przykrycia folii lub membrany dotyczy powierzchni wystających poza obrys budynku od spodu. Nie wykonanie podbitki w odpowiednim czasie może doprowadzić również do zniszczeń w wyniku promieniowania świetlnego rozproszonego. 9. Montaż membrany przy adaptacji istniejącego poddasza 9.1 Istnieją sytuacje, które uniemożliwiają przeprowadzenia montażu membrany dachowej w sposób tradycyjny, poprzez rozwinięcie jej na krokwiach, równolegle do okapu (najwygodniejszy i najszybszy sposób montażu). Sytuacje takie często uwarunkowane są procesami związanymi z renowacją bądź adaptacją poddaszy lub też z wybraną technologią krycia dachu (np. dachy deskowane, pokryte gontem bitumicznym. 9.2 Tam gdzie nie możemy rozwinąć membrany dachowej bezpośrednio na krokwiach (np. z powodu braku możliwości demontażu pokrycia dachowego, z powodu nieszczelności pokrycia dachowego dachu odeskowanego z papą itp.) stosuje się metodę tzw. odwróconą. W celu uniknięcia kosztów i czasu koniecznego na demontaż istniejącego pokrycia dachowego (i ołatowania), zmienia się umiejscowienie i montaż membrany dachowej. Aby zastosować tzw. metodę odwróconą, rozpina się membranę (z zachowaniem lekkiego zwisu) pomiędzy krokwiami od strony poddasza i mocuje za pomocą drewnianych listew. Prace prowadzi się rozpoczynając od partii kalenicowej, kładąc kolejne warstwy membrany w dół poddasza, stosując zakład min. 15 cm. Tutaj także musi zostać zachowana szczelina wentylacyjna. 1) Krokwie 2) Ocieplenie 3) Membrana dachowa 4) Folia paroizolacyjna 5) Kontrłaty do krokwi 6) Łaty 7) Deskowanie (tylko pełne deskowanie) 8) Dachówka 9) Gont bitumiczny (tylko pełne deskowanie) 10) Listwy mocujące membranę 11) Listwa dystansowa min.4cm (tylko pełne deskowanie) - 4
9.3. Metoda ta stosowana jest także na dachach gdzie projekt przewiduje pełne deskowanie dachu, a w szczególności dotyczy dachów gdzie membrana nie może stykać się z produktami bitumicznymi np. gont bitumiczny. Montaż membrany dachowej w metodzie odwróconej na dachu deskowanym przebiega jak w pkt. 2 z tą jednak różnicą iż należy wytworzyć szczelinę wentylacyjną pomiędzy membraną dachową a deskowaniem. W tym celu należy do deskowania zamocować listwę dystansową, która będzie oddzielać membranę dachową od deskowania. Tak utworzona szczelina wentylacyjna skutecznie wentylować będzie przestrzeń powyżej membrany dachowej. 9.4. Poddasze zabezpieczone membraną dachową w technologii odwróconej można ocieplić wełnami termoizolacyjnymi, a następnie zabezpieczyć paroizolacją chroniącą przed parą wodną generowaną na poddaszu. Paroizolację układa się po ułożeniu termoizolacji, poziomo lub równoległe do krokwi, w zależności od potrzeb i stopnia skomplikowania konstrukcji więźby dachowej. W przypadku układania poziomego najlepiej jest zacząć od góry - od osłony jętek lub kalenicy. Niezależnie od sposobu rozpinania paroizolacji, powinno się ją układać z lekkim naprężeniem - lekko naciągając. Paroizolację mocujemy do krokwi zszywkami za pomocą takera lub taśmy dwustronnie klejącej (np. Coromix). Po zastosowaniu takera, należy miejsca przebicia zakleić taśmą samoprzylepną (np. Corofix) w celu uszczelnienia. - 5