Załącznik do Uchwały Nr V/14/11 Rady Gminy Kamienna Góra z dnia 23 lutego 2011 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI i ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH oraz PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2011 1
I. WSTĘP Ustawa z dnia 26 października 1982r.o wychowaniu z trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.) jest podstawą prawną działań związanych z rozwiązywaniem problemów alkoholowych. Realizacja zadań Gminy jest prowadzona w postaci Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii Program przedstawia zadania własne gminy wynikające art.4 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r. Zgodnie z treścią tej ustawy zadania w zakresie przeciwdziałaniu alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, w szczególności: tworzenie warunków sprzyjających realizacji potrzeb, których zaspakajanie motywuje powstrzymanie się od spożywania alkoholu, działalność wychowawczą i informacyjną; ograniczanie dostępności do alkoholu; leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych od alkoholu; zapobieganie negatywnym następstwom nadużywania alkoholu i ich usuwanie oraz przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Gminny program zawiera równocześnie zadania własne gminy w obszarze profilaktyki i terapii narkomanii zapisane w ustawie z dnia 29 lipca 2005r.o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz.U.Nr 179 poz. 1485 z późn.zm./oraz działania o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005r./Dz.U.Nr 180 poz.1493/. II. DIAGNOZA SYTUACJI W GMINIE Dostępność napojów alkoholowych Limit punktów sprzedaży napojów alkoholowych na terenie gminy został ustalony Uchwałą Rady Gminy Kamienna Góra Nr VIII/40/01 z dnia 30 sierpnia 2001r. i wynosi 35 punktów poza miejscem sprzedaży (detal) i 20 punktów do spożycia w miejscu sprzedaży (gastronomia).limit nie obejmuje punktów sprzedających piwo. Według stanu na dzień 31 grudnia 2010 r. limit nie został wykorzystany i przedstawia się następująco: liczba punktów sprzedaży wynosi 20 w detalu i 7 w gastronomii. Według oświadczeń sprzedawców w roku 2010 sprzedano alkoholu za kwotę 3.167,940,00 zł. (nie licząc zakupionego alkoholu przez mieszkańców gminy w ościennych miejscowościach gdzie wg statystyk należy doliczyć 30% wartości do sprzedanego alkoholu). Do Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wpłynęło 26 wniosków o leczenie osób nadużywających alkoholu. W stosunku do roku 2009 liczba wniesionych wniosków zmniejszyła się o 50%. Osoby nadużywające alkoholu to szczególnie osoby bezrobotne, bądź pracujące dorywczo. Wnioski o zobowiązanie do leczenia odwykowego osób nadmiernie pijących głównie były składane przez Policję, jak również przez ich członków rodzin. Sądownie do podjęcia leczenia odwykowego zobowiązano 11 osób. Dobrowolnego leczenia nie podjęła się żadna osoba. W działających Punktach Konsultacyjnych w Krzeszowie i Pisarzowicach ogółem udzielono 577 konsultacji w tym: dla osób z problemem alkoholowym udzielono 363 konsultacje, dorosłym członkom rodziny osobom z problemem alkoholowym (w tym współuzależnionym i DDA) 62 konsultacje, ofiarom przemocy w rodzinie 80 konsultacji, sprawcom przemocy 72 konsultacje. W roku 2010 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej objął pomocą 29 rodzin, w których stwierdzono nadużywanie alkoholu. 2
Dane z badań przeprowadzonych wśród młodzieży klas gimnazjalnych szkół gminy w roku 2010 w czasie prowadzonego programu profilaktycznego. Badanie przeprowadzono metodą ankietową, wśród 219 osób w zakresie występowania zjawisk patologicznych ( alkoholizm,narkomania,nikotyna, przemoc)dot. młodzieży w wieku 13 16 lat. Wyniki pokazują, że młodzież doskonale zna rynek alkoholowy jak również narkotykowy, z których wynika, że około 17 % uczniów udzieliło twierdzącej odpowiedzi piło już napoje alkoholowe. Do kontaktu z narkotykami przyznaje się około 8 % uczniów. Uczniowie najczęściej jako narkotyk wymieniają marihuanę. 3 % uczniów przyznaje się do kontaktu z lekami uspokajającymi i nasennymi nie zaleconymi przez lekarza, 20% uczniów przyznaje się do jednokrotnego używania nikotyny. III. CELE STRATEGICZNE PROGRAMU 1. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych i narkomanii; 2. Zmniejszanie rozmiarów, występujących problemów; 3. Zmniejszenie problemów(szczególnie wychowawczych) w rodzinach podwyższonego ryzyka. Strategie i metody osiągania celów: 1. Diagnozowanie lokalnych problemów, zasobów i wiedzy na temat problemów alkoholowych i narkomanii, 2. Realizacja programów profilaktycznych i psychoedukacyjnych dla dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniami przez szeroko rozumianą działalność kulturalno-sportową, 3. Redukcja zagrożeń ryzyka uzależnień w grupach dzieci i młodzieży, szczególnie z rodzin podwyższonego ryzyka poprzez stworzenie możliwości uczestniczenia w zajęciach świetlic środowiskowych, zajęciach sportowych, 4. Współpraca z policją, gminnym ośrodkiem pomocy społecznej, szkołami w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii, 5. Prowadzenie konsekwentnej polityki w zakresie przestrzegania porządku publicznego w miejscach, gdzie sprzedawany i konsumowany jest alkohol. IV. ZADANIA PROGRAMU I DZIAŁANIA SŁUŻĄCE JEGO REALIZACJI 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków poprzez: 1) finansowanie działalności punktu konsultacyjno-informacyjnego w Krzeszowie i Pisarzowicach, 2) dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych dla pracowników oraz dla członków komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, 3) dofinansowanie szkoleń w zakresie przeciwdziałaniu narkomanii, 4) dofinansowanie szkoleń w zakresie przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 3
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i narkomanii pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie poprzez: 1. działalność punktów konsultacyjno-informacyjnych dla osób z problemem alkoholowym oraz dla członków ich rodzin, 2. edukację publiczną w zakresie profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych poprzez: dostęp do ulotek, broszur lub dostarczanie poradników, prasy, 3. edukację publiczną w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów narkomanii - narkotyków poprzez: dostarczanie ulotek, poradników, plakatów, 4. prowadzenie rozmów z osobami nadużywającymi alkoholu, oraz występowanie do policji i prokuratury w stosunku do osób nadużywających alkoholu, którzy swoim zachowaniem wywołują awantury domowe (sprawcy przemocy), 5. kierowanie osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, systematycznie zakłócają spokój i porządek publiczny na zdiagnozowanie i poddanie leczeniu odwykowemu, 6. finansowanie opinii biegłych wydanych dla potrzeb postępowania sądowego wobec osób nadużywających alkoholu, 7. finansowanie działalności świetlic środowiskowych - Dębrznik, Ptaszków, Przedwojów, Szarocin, Leszczyniec, Ogorzelec, Gorzeszów, Raszów. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych poprzez: 1. organizowanie i prowadzenie w szkołach gminy wychowawczych programów edukacyjnych dotyczących alkoholu, narkomani -narkotyków, przemocy, organizowanie konkursów, imprez mających odniesienie profilaktyczne w zakresie uzależnień, 2. organizowanie długofalowych autorskich programów profilaktycznych uzależnień - alkohol, narkomania, przemoc dla dzieci, młodzieży i rodziców, 3. kontynuację zajęć w świetlicach środowiskowych dla dzieci i młodzieży głównie z rodzin zagrożonych patologią uzależnień -alkohol, narkotyki, przemoc (dot. Świetlic: - Szarocin, Leszczyniec, Dębrznik, Raszów, Przedwojów, Ogorzelec, Ptaszków, Gorzeszów), 4. doposażenie świetlic środowiskowych w sprzęt i pomoce niezbędne do prowadzenia zajęć, 4
5. dofinansowanie remontów, wyposażenia, ogrzania pomieszczeń świetlic środowiskowych, w których odbywają się zajęcia, 6. dofinansowanie organizowanych imprez w świetlicach środowiskowych (wycieczki, Dzień Dziecka, Mikołaj, imprezy okazjonalne, konkursy, zajęcia sportowe), 7. dofinansowanie działań edukacyjnych ogólnogminnych związanych z profilaktyką alkoholową i narkomanią, organizowanie festynów, zawodów sportowych Turnieju Wsi itp., 8. organizację zajęć sportowo rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży szczególnie w okresie letnim i w okresie ferii zimowych. 4. Wspomaganie działalności instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służącej rozwiązaniu problemów alkoholowych i narkomanii Współpraca ze stowarzyszeniami i innymi organizacjami pozarządowymi realizującymi programy o charakterze profesjonalnym: 1. Wspieranie organizacyjne instytucji, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych realizujących swoje zadania statutowe związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych. 2. Współpraca i wspieranie ruchów samopomocowych szczególnie AA, AL- Anonu. 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 {1} i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego Realizacja planowanej i doraźnej kontroli przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przez Gminną Komisję Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie; 1) przestrzeganie zakazu reklamy napojów alkoholowych i przeciwdziałanie ukrytym formom promocji alkoholu, 2) przestrzeganie zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim i nietrzeźwym. 6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie Centrów Integracji Społecznej Wspieranie organizacyjne Centrów Integracji Społecznej (w przypadku powstania) w zakresie zatrudnienia socjalnego osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków, po zakończeniu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego. 5
V. ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH 1) Członkowie Komisji otrzymują wynagrodzenie za udział w posiedzeniu Komisji, jak również za przeprowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży każdorazowo w kwocie 70 zł. brutto. 2) Podstawę do wypłaty wynagrodzenia stanowi lista obecności członków Komisji biorących udział w posiedzeniu komisji lub kontroli. 3) Za przeprowadzenie wywiadu środowiskowego dla potrzeb komisji ustala się wynagrodzenie w wysokości 40 zł. brutto za jeden wywiad. VI. REALIZATOREM GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIŁANIA NARKOMANII JEST URZĄD GMINY VII. ZASADY FINANSOWANIA 1) Środki na finansowanie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych ujęte są w budżecie gminy i wynoszą: po stronie dochodów 80.000,00 zł. po stronie wydatków 80.000,00 zł. w tym zaplanowano kwotę 6.000,00 zł. na zwalczanie narkomanii 2) Szczegółowy preliminarz wydatków na finansowanie zadań ujętych w programie przedstawia poniższa tabela. 6
I tak; PLAN WYDATKÓW W RAMACH GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII 2011 L.P. ZADANIE Nakłady na realizację zadania TERMIN REALIZACJI 1. Wynagrodzenia dla osób prowadzących świetlice środowiskowe 2. Opłacenie wydanej opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu /psychiatra i psycholog/oraz opłata sądowa 3. Opłacenie wywiadów środowiskowych wykonanych dla potrzeb gminnej komisji 4. Wynagrodzenia osoby prowadzącej punkty konsultacyjno- informacyjne 30.000,00 Styczeń- grudzień 4.100,00 Styczeń- grudzień 1.200,00 Styczeń- grudzień 8.000,00 Styczeń - grudzień 5. Szkolenia w zakresie profilaktyki alkoholowej 600,00 Styczeń- grudzień 6. Szkolenie w zakresie narkomanii 400,00 Styczeń- grudzień 8. Wynagrodzenia członków komisji -prowadzenie rozmów z osobami nadużywającymi alkoholu 9. Kontrola podmiotów gospodarczych dot. zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych 10. Dofinansowanie szkolnych programów profilaktycznych dot. alkoholu 11. Finansowanie szkolnych programów dot. narkomanii 12. Prenumerata czasopism,materiałów dydaktycznych,ulotek,książek,edukacja publiczna z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych 13. Materiały -ulotki,plakaty z zakresu profilaktyki dot. narkomanii 14. Utrzymanie świetlic środowiskowych -doposażenie,ogrzanie,zakup drobnych art. Spożywczych, dofinansowanie imprez okolicznościowych, Mikołaj 15. Dofinansowanie kampanii edukacyjnych związanych z profilaktyka alkoholową festyny,turniej Wsi,zawody sportowe itp. 16. Dofinansowanie kampanii edukacyjnych związanych z profilaktyką narkomanii /zawody sportowe,turniej itp./ 700,00 Styczeń -grudzień 300,00 Styczeń- grudzień 2.500,00 Styczeń- wrzesień 6.000,00 300,00 Styczeń- grudzień 200,00 22.700,00 Styczeń- grudzień 1.500,00 Maj - wrzesień 1.500,00 OGÓŁEM 80.000,00 7
8