Korona zintegrowana z łącznikiem (IAC TM ) alternatywą dla odbudów ceramicznych The Integrated Abutment Crown (IAC TM ) alternative to ceramic restorations Autorki_Katarzyna Maciejewska i Sylwia Adamska Streszczenie: Korona zintegrowana z łącznikiem (IAC TM ) jest innowacyjną metodą odbudowy pojedynczych zębów na implantach Bicon. Użyte w tej metodzie materiały kompozytowe spełniają wszystkie wymagania nowoczesnej implantoprotetyki. Łączniki bez śrub i gwintów, mocowanie korony do łącznika na etapie laboratoryjnym bez udziału cementu, łatwość korekt korony przez technika i lekarza oraz nieskomplikowana procedura protetyczna czynią to rozwiązanie doskonałym dla wszystkich sytuacji klinicznych. Summary: Integrated abutment crown (IAC TM ) is an innovative method of single-tooth restorations on Bicon dental. The composite materials used in this method meet all the requirements of modern prosthetics using. Screwless and threatedless abutments, cementless connection abutment and crown in the labolatory, easy adjustment of the crown by the technician and doctor, uncomplicated prosthetic procedure, provides an excellent solution for all cases. Słowa kluczowe: korona zintegrowana z łącznikiem (IAC TM ), implanty Bicon, Ceramage. Key words: integrated abutment crown (IAC TM ), Bicon, Ceramage. Ryc. 1_Korona zintegrowana z łącznikiem w implancie Bicon. Ryc. 2_Połączenie łącznika z implantem lockingtaper. _Estetyka uzupełnień protetycznych zależy od trwałej, dobrej kondycji tkanek twardych i miękkich wokół implantu. Kolejną, przyjazną dla w/w tkanek techniką jest zintegrowanie korony wraz z łącznikiem już na etapie laboratoryjnym. Rozwiązanie to pozwala na uniknięcie stosowania cementu, a więc i niebezpieczeństwa jego nadmiarów w szczelinie dziąsłowej, wypłukania oraz zapewnia idealnie gładkie, wypolerowane przejście korony w łącznik. Taka powierzchnia zapewnia również należyte podparcie dla tkanek Ryc. 1 Ryc. 2 42 2_2014
Ryc. 3a Ryc. 3b Ryc. 4a Ryc. 4b Ryc. 4c Ryc. 5 miękkich, otaczających koronę osadzoną na implancie. Korona zintegrowana z łącznikiem (IAC TM ) jest innowacyjną metodą odbudowy pojedynczego zęba na implancie Bicon, opracowaną przez dr. Vinceta Morgana w 2001 r. (Ryc. 1). Technika ta wykorzystuje materiał kompozytowy, który wiąże się chemicznie i mechanicznie z tytanowym, indywidualnie szlifowanym łącznikiem, bez użycia cementu, na etapie laboratoryjnym. Łączenie monobloku korony zintegrowanej z łącznikiem, z implantem realizowane jest za pomocą stożka samozaciskowego. Kąt nachylenia stożka łącznika wynosi 1,5, dzięki czemu szczelina trzpień łącznika i ściana wnętrza implantu, wynosi 0,5 µm (Ryc. 2). Zapewnia to eliminację mikroruchów łącznika i całkowitą szczelność dla bakterii oraz płynów tkankowych. Połączenie to nazywane jest bakterioopornym, ponieważ uniemożliwia powstawanie tzw. pompy bakteryjnej (micro gap). Dzięki takiemu rozwiązaniu problem infekcji i reinfekcji okolicznych tkanek wokół implantu i korony, wynikający z tego zjawiska nie istnieje. Brak cementu używanego do mocowania korony na łączniku eliminuje ryzyko jego zalegania w szczelinie dziąsłowej po procedurze osadzenia korony. Stosowane materiały kompozytowe charakteryzują się właściwościami izyko-mechanicznymi zbliżonymi do ludzkiego szkliwa, tzn. m.in. wytrzymałością na zgniatanie i ścieranie. Ze względu na prostotę techniki laboratoryjnej, niewielką liczbę komponentów protetycznych oraz światłoutwardzalność materiału, istnieje możliwość wszelkich modyikacji pracy protetycznej w warunkach gabinetu stomatologicznego. Pewne kontrowersje wynikające z używanego materiału kompozytowego w porównaniu z pełnoceramicznymi uzupełnieniami, mogą powodować wyższe wartości chropowatości materiału, a tym samym zwiększoną adhezję płytki nazębnej do powierzchni korony, jak również podatność na przebarwienia. Dlatego wybór właściwego materiału do wykonania korony zintegrowanej z łącznikiem jest niezwykle istotny. W ostatnich 15 latach materiały kompozytowe ewaluowały pod względem jakości komponentów, przeznaczenia i właściwości izycznych. Wg wyników niezależnych badań, najtwardszym kompozytem, zastępującym szkliwo jest kompozyt mikroilny o jednorodnej strukturze. Jako producent systemów kompozycyjnych, irma SHOFU ustanowiła nowe standardy dla materiałów światłoutwardzalnych. Powstał materiał z nowym mikroilowym wypełniaczem PFS (Progressive Fine Strukturred Filler) kompozyt Ceramage. Zawartość mikroilowego wypełniacza w tym materiale stanowi ponad 73%. Dzięki niemu rozproszenie i dyfuzja światła w kompozytowym szkliwie i dentynie jest bardzo zbliżona do analogicznych warstw w zębach naturalnych. To, co wyróżnia kompozyt Ceramage spośród wielu innych dostępnych na rynku kompozytów, to bardzo wysoka wytrzymałość na zginanie (146 Mpa). Dzięki temu skuteczne i pewne staje się wykonywanie uzupełnień na implantach. Ryc. 3a,b_Zestaw wyciskowy transfer, analog, czapka. Ryc. 4a_Czapka uiksowana w masie wyciskowej. Ryc. 4b_Transfer wprowadzony do czapki. Ryc. 4c_Analog, transfer i czapka w wycisku. Ryc. 5_Zindywidualizowane łączniki z przygotowaną powierzchnią na primer. 2_2014 43
Ryc. 6 Ryc. 7 Ryc. 8a Ryc. 8b Ryc. 8c Ryc. 9 Ryc. 6_Łącznik pokryty preopakerem. Ryc. 7_Nałożony na łącznik paker w odpowiednim kolorze. Ryc. 8a-c_Charakteryzacje IAC. Ryc. 9_Efekt końcowy kształtu i koloru korony. 44 2_2014 Załamanie światła identyczne jak w zębach naturalnych, witalna opalescencja i luorescencja sprawiają, że nawet przy najprostszej technice modelowania warstwowego, uwzględniając morfologiczną budowę zęba, uzyskuje się naturalny wygląd. Elastyczność kompozytu Ceramage minimalizuje przeciążenie struktur układu stomatognatycznego. Planując pracę na implantach, należy pamiętać o ograniczonej ruchomości aparatu zawieszeniowego. Ta sztywna konstrukcja wymaga odpowiedniego materiału do licowania. Standardem w ostatnich latach stały się uzupełnienia na implantach licowane ceramiką. Jeśli taka odbudowa zostanie wykonana pacjentowi z dysfunkcją stawu skroniowo- -żuchwowego (TMJ), skutki pogłębią istniejący problem. Zmiany po zacementowaniu ostatecznej pracy są kosztowne i nie zawsze efektywne. Ceramage jako materiał licujący o znacznej elastyczności redukuje ryzyko parafunkcji związanych z przeciążeniem układu stomatognatycznego. Procedura wyciskowa wiąże się z użyciem zamkniętej łyżki wyciskowej i standardowego zestawu wyciskowego tj. transferu, czapki i analogu (Ryc. 3a i b). Po usunięciu łącznika gojącego, do studni implantu wprowadzony zostaje transfer wyciskowy (stożkowy kształt daje możliwość rotacji 360 i samoistnie hamuje w danym położeniu we wnętrzu implantu), na który nałożona zostaje plastikowa czapka, indeksująca położenie transferu w masie wyciskowej. Po nałożeniu analogu na transfer, wycisk stanowi gotowy negatyw dla pracowni protetycznej (Ryc. 4a-c). Wykonanie koron zintegrowanych w systemie Bicon jest optymalnym rozwiązaniem. _Etap laboratoryjny korona zintegrowana z łącznikiem Bicon Procedura pracy na metalu łącznika rozpoczyna się od nałożenia na wypiaskowaną, oczyszczoną i bezwzględnie suchą powierzchnię primera do metalu (ML Primer) (Ryc. 5). Po 10 s należy nałożyć pre-opaker, którego zadaniem jest wytworzenie mocnego połączenia metal-kompozyt (Ryc. 6). Specjalny ceramiczny wypełniacz rozprasza światło wewnątrz pre-opakera i zwiększa siłę mechanicznego połączenia. Następnym etapem jest nałożenie pakera w wybranym kolorze (Ryc. 7). Dalej, zgodnie z morfologiczną budową zęba dentyna i szkliwo. Perfekcyjna lepkość i właściwości materiału wpływają na kontrolowane modelowanie i stabilność koloru. Wszelkich charakteryzacji należy dokonać na etapie pakera lub dentyny (Ryc. 8a-c). Również w celu zwiększenia chromatycznego nasycenia w rejonie szyjki zęba stosuje się farbki Lite Art SHOFU, które zawierają wielofunkcyjny monomer i fotoinicjator. Po wstępnym wymodelowaniu, poleca się szereg modyikatorów przezierności, jasności i koloru. Naszą kreatywność ograniczają jedynie reguły natury, a nie możliwości materiału. Kompozyt Ceramage możemy w pełni porównać z każdą ceramiką, a także stosować go bez żadnych estetycznych kompromisów.
Uwieńczeniem pracy jest nałożenie warstwy szkliwnej i końcowa 5-minutowa polimeryzacja w lampie Solidilite V (Ryc. 9). W celu uzyskania największego stopnia konwersji, a tym samym osiągnięcia najwyższej wytrzymałości, stabilności i trwałości, nie należy pod żadnym pozorem skracać czasu i- nalnej polimeryzacji. W celu uzyskania gładkiej powierzchni, kompozyt Ceramage należy wypolerować przy użyciu przeznaczonych do tej czynności past (Dura Plish wygładzanie i Dura Polish Dia połysk) (Ryc. 10a i b). To gwarantuje wysoką odporność na odkładanie płytki nazębnej i doskonałą biokompatybilność. _Technika osadzania IAC TM Osadzenie pracy zintegrowanej z łącznikiem odbywa się po uprzedniej analizie korony umieszczonej wraz z łącznikiem w analogu uiksowanym w modelu gipsowym. Z uwagi na fakt, że łącznik ma możliwość rotacji 360, istotne jest rzetelne przeniesienie sytuacji laboratoryjnej z modelu gipsowego do jamy ustnej pacjenta z wykorzystaniem klucza silikonowego, przygotowywanego samodzielnie przez lekarza, klucza patyresynowego, szablonu formowanego próżniowo, czy tzw. jig a, przygotowywanego przez laboratorium (Ryc. 11a-c). Po usunięciu łącznika gojącego, odtłuszczeniu studni implantu i wprowadzeniu IAC TM do wnętrza implantu, konieczne jest sprawdzenie i skorygowanie punktów stycznych. Wymagane są pasywne kontakty międzyzębowe. W przeciwnym razie nadmierny, niezrównoważony nacisk na koronę zęba i przeniesiony na stożek będzie skutkować luzowaniem się połączenia stożkowego i wysunięciem pracy. Zniwelowanie aktywnego punktu stycznego możliwe jest w warunkach gabinetu stomatologicznego. Zaklinowanie stożka łącznika odbywa się poprzez nacisk okluzyjny w odcinkach bocznych, dobicie przy użyciu młotka lub w odcinkach przednich dobicie wzdłuż długiej osi stożka za pomocą sporządzonego w pracowni protetycznej akrylowego jig a (Ryc. 12a i b). Wszelkie korekty okluzyjne możliwe są w jamie ustnej pacjenta.w razie konieczności usunięcia zamontowanej już pracy, rozklinowanie połączenia stożkowego odbywa się poprzez uchwycenie kleszczami korony i wykonanie delikatnych ruchów rotacyjnych wzdłuż długiej osi implantu. _Podsumowanie Konwencjonalne techniki przytwierdzania koron do łączników docelowych, w przypadku jednopunktowych odbudów, wiążą się z wykorzystaniem cementów mocujących. W koronach zintegrowanych z łącznikami materiał kompozytowy jest mocowany mechanicznie i za pomocą chemicznych systemów wiążących do tytanowego, zindywidualizowanego łącznika. Eliminuje się dzięki temu ryzyko zalegania nadmiaru cementu w tkankach miękkich i wynikających z tego zapalno-atro- Ryc. 10a Ryc. 10b Ryc. 11a Ryc. 11b Ryc. 11c Ryc. 10a i b_iac po wypolerowaniu. Ryc. 11a_IAC przeniesione do implantów w jamie ustnej w kluczu silikonowym. Ryc. 11b i c_iac w akrylowym kluczu w jig u. 2_2014 45
Ryc. 12a Ryc. 12b Ryc. 13a Ryc. 12a_Zaklinowanie stożka naciskiem okluzyjnym, z. 24. Ryc. 12b_Zaklinowanie stożka poprzez dobicie młotkiem wzdłuż długiej osi implantu za pomocą jig a, z.11. Ryc. 13a i b_z. 24 odbudowany na implancie Bicon IAC Ceramage. Ryc. 13b icznych powikłań. Ponadto hemisferyczne, wypolerowane przejście łącznika tytanowego w kompozyt korony jest periodontologicznie przyjazne dla tkanek miękkich. System wiązania łącznika z implantem, w innych systemach implantologicznych z wykorzystaniem śrub okluzyjnych, niesie ryzyko pewnych komplikacji (luzowanie śrub, pękanie łączników, istnienie mikroruchów, pompa bakteryjna i inne), których nie odnotowuje się w systemie Bicon z łączeniem typu locking taper. Cechy izyko-mechaniczne materiałów kompozytowych odbudowujących tkanki twarde zęba w IAC TM, w porównaniu z ceramiką, charakteryzują się mniejszą abrazyjnością dla zębów przeciwstawnych i urazowością dla stawów skroniowo-żuchwowych, szczególnie w przypadku istniejących dysfunkcji w układzie stomatognatycznym. Walory kosmetyczne nowoczesnych materiałów kompozytowych przemawiają za wykorzystaniem ich we wszystkich sytuacjach klinicznych, również odcinkach o wysokich wymaganiach estetycznych (Ryc. 13a i b). Nieskomplikowana technologia wykonania IAC TM, łatwość osadzenia i demontażu pracy pozwala na wszelkie korekty okluzyjne, kolorystyczne i inne na wszystkich etapach laboratoryjnych i klinicznych, a także użytkowanej już korony. autorki Katarzyna Maciejewska dr n. med.,specjalista chirurgii stomatologicznej, absolwentka Oddziału Stomatologii AM w Gdańsku, wieloletni pracownik naukowo-dydaktycznym Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Stomatologicznej GUM oraz kierownikiem NZOZ AN-MED w Sopocie i Gdyni. Autorka wielu publikacji i referatów z zakresu chirurgii stomatologicznej, szczękowo-twarzowej i mikrobiologii. Z autorką można się skontaktować, pisząc na adres: an-med@an-med.com. Sylwia Adamska mgr tech. dent. z 20-letnim stażem, absolwentka MSZ i UM w Łodzi. Optident Gaginet stomatologiczny Laboratorium protetyczne ul. Lipowa 29, 63-140 Dolsk Piśmiennictwo: 1. Keating K: Connecting abutments to dental An engineer s perspective, Ir Dent 2001. 2. Dibart S, Warbington M, Fan Su M et al: In vitro evaluation of the implant-abutment bacterial seal: the locking taper system. Int J Oral Maxillofac Implants 2005; 20: 732-737. 3. Muftu A, Chapman RJ: Replacing posterior teeth with freestanding : 4-year prosthodontic results of a prospective study. J Am Dent Assoc 1998; 129: 1097-1102. 4. Bozkaya D, Muftu S: Mechanics of the tapered interference it in dental. J Biomech 2003; 36: 1649-1658. 5. Cox JF, Zarb GA: The longitudinal clinical eficacy of osseointegrated dental : A 3-year report. Int J Oral Maxillofac Implants 1987; 2: 91-100. 6. Adell R, Eriksson B, Lekholm U et al: T. Long-termfollow up study of osseointegrated in the treatment of totally edentulous jaws. Int J Oral Maxillofac Implants 1990; 5: 347-359. Pełen spis piśmiennictwa dostępny u wydawcy 46 2_2014