Studia wieczorowe rok akad. 2012/13 PROWADZĄCY PROF. IWONA BARTOSZEWICZ PROF. EDWARD BIAŁEK PROF. URSZULA BONTER PROF. LESŁAW CIRKO TEMAT SEMINARIUM MAGISTERSKIEGO Authentische Texte im Gebrauch und im Vergleich. Przedmiotem badań o charakterze porównawczym są teksty wyprodukowane w języku niemieckim jako wyjściowym w odniesieniu do języka polskiego, względnie innego języka, lub ich fragmenty, znajdujące swoje różnorodne zastosowanie w autentycznych sytuacjach komunikacyjnych. Teksty te są wykorzystywane do celów dydaktycznych lub są obiektem działań translatorskich. W opisie ogólnym lub podsystemowym stają się przedmiotem analizy porównawczej. Prowadzi to do poszerzenia wiedzy o wybranych obszarze rzeczywistości językowej (wybrane zagadnienia z zakresu leksyki, frazeologii, stylistyki, składni, morfologii, zjawiska o charakterze funkcjonalnym itp). Przedmiotem badań mogą się stać obok tekstów, zredagowanych w języku ogólnym, także i takie, które pokazują różnorodność odmian języka ogólnego: socjolekty, mediolekty, dialekty, żargony itp. Kinder- und Jugendliteratur im Fremdsprachenunterricht Kompleks tematów dotyczy możliwości wykorzystania tekstów dla młodego czytelnika w nauczaniu języków obcych. Analizowane są różne gatunki literackie (proza, liryka, komiks, książka ilustrowana dla dzieci, bajka, baśń etc.) będące elementem twórczości pisarzy z Niemiec i Austrii. Wśród proponowanych autorów są m.in.: Michael Ende, Janosch, Barbara Bartos-Höppner, Renate Welsh, Christine Nöstlinger, Willi Fährmann i Otfried Preußler. Miłość, rodzina, praca, sukces powieść w XIX w. i jej świat wartości Na początku XIX wieku w Niemczech rozpoczyna się era mieszczaństwa, a życie tej warstwy staje się jednym z głównych tematów wielkich powieści. Ukierunkowany na sukces, mieszczański styl życia propaguje etos pracy oraz takie wartości jak: rodzina, porządek, pracowitość czy oszczędność. Zmusza przy tym do licznych wyrzeczeń i świadomego ograniczania swojej osobowości. Bycie mieszczaninem to nieustanne dyscyplinowanie siebie samego, zwalczanie uczuć i namiętności, które mogłyby zagrozić ustabilizowanej egzystencji... Podczas seminarium zajmiemy się różnorakimi aspektami mieszczaństwa, dochodzącymi do głosu w twórczości następujących pisarzy: Gustav Freytag, Wilhelm Raabe, Theodor Storm, Gottfried Keller, Theodor Fontane, Paul Heyse, Thomas Mann. Powstaną prace magisterskie, analizujące i porównujące wybrane elementy w różnych utworach. Tematy zostaną ustalone indywidualnie z uczestnikami seminarium. Polsko-niemieckie badania porównawcze nad strukturą filologicznych tekstów popularnonaukowych. Celem seminarium jest zbadanie, czy między polskim i niemieckim tekstem popularnonaukowym
PROF. MIROSŁAWA CZARNECKA PROF. MAREK HAŁUB istnieją różnice w zakresie struktury formalnej i sposobu prowadzenia wywodu. W seminarium mógłby uczestniczyć każdy, kto potrafi przeczytać tekst niemiecki i polski ze zrozumieniem i wyciągnąć wnioski dotyczące tego, co je łączy, i tego, co je różni. Jest dosyć bogata literatura przedmiotu, magistranci nie będą mieli zatem trudności w przygotowaniu części teoretycznej. Miłość w literaturze. Od autentycznego listu miłosnego do fikcyjnego wyznania miłości Założenie i cel przedmiotu: Przygotowanie i zrealizowanie pracy magisterskiej z zakresu literaturoznawstwa Treści merytoryczne przedmiotu: Wprowadzenie do interdyscyplinarnego dyskursu miłości od antyku do współczesności, wprowadzenie do teorii gender, wprowadzenie do teorii listu, analiza autentycznych listów miłosnych oraz tekstów literackich od XVIII do XXI wieku Wykaz literatury podstawowej: Renate Stauf (Hg.), Der Liebesbrief, Berlin 2008 Nikolas Luhmann, Liebe als Passion. Zur Codierung von Intimität, Frankfurt a.m. 1995 Schößler, Franziska, Einführung in die Genderstudies, Berlin 2008 Stereotypy w stosunkach Polski z krajami niemieckiego obszaru językowego w prasie W ramach zaplanowanych kulturoznawczych prac magisterskich będziemy opracowywać wzajemne postrzeganie w relacjach Polaków z Niemcami, Austriakami i Szwajcarami na podstawie obrazów kreowanych przez media, głównie przez prasę, ale także między innymi w opisach podróży i przewodnikach turystycznych. Oś prac wyznaczą stereotypy usytuowane nie tylko na poziomie narodowym, ale także w kontekście europejskim i regionalnym, głównie śląskim. Obiektem badań będą zarówno stereotypy długiego trwania (np. Polnische Wirtschaft, Drang nach Osten) jak też zmiany paradygmatów we wzajemnym postrzeganiu, które dokonują się obecnie, np. podczas mistrzostw Europy w piłce nożnej 2012. Proponowane obszary badawcze cieszą się w nauce i dydaktyce akademickiej dużą popularnością, literatura przedmiotu (m.in. publikacje Huberta Orłowskiego i Hansa Henninga Hahna ) jest bardzo bogata i łatwo dostępna. W ramach tego seminarium studenci mogą realizować także prace na temat innych, przez siebie wybranych zagadnień kulturoznawczych. Literatura: Hahn Hans Henning: Stereotypy tożsamość konteksty. Studia nad polską i europejską historią, Poznań 2011 Hahn Hans Henning, Traba Robert (red.): Deutsch-polnische Erinnerungsorte, t.3: Parallelen, Paderborn-München-Wien-Zürich 2012; Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t.3: Paralele, Warszawa
PROF. WOJCIECH KUNICKI PROF. TOMASZ MAŁYSZEK 2012 Hałub Marek, Weber Matthias (red.): Mein Schlesien meine Schlesier / Mój Śląsk moi Ślązacy, Leipzig 2011 Lawaty Andreas, Orłowski Hubert (red.): Deutsche und Polen. Geschichte Kultur Politik. München 2003; Polacy i Niemcy. Historia kultura polityka, Poznań 2003 Orłowski Hubert: Polnische Wirthschaft. Zum deutschen Polendiskurs der Neuzeit, Wiesbaden 1996 i.in. Das Kind in der deutschen Literatur Przykładowe tematy: Kinder bei Goethe (Mignon in Wilhelm Meisters Lehrjahre). Kinder in der Romantik (Romantische Maerchen) Tragoedie der Kinder in der modernen Gesellschaft (Naturalismus, gerhart Hauptmann, Hanneles Himmelfahrt) Das Kind als Motiv in der Literatur und KUltur der Jahrhundertwebnde (Wyspianski, Klimt, Gustav Mahler). KInder in der Lyrik des Expressionismus (eorg Heym, Georg rakl, Max Herrmann-Neisse) Deutsche Schulgeschichte (Unterm Rad von Hermann Hesse) Kinderlietatur in Deutschland. (Nesthaeckchen von Ilse Ury) Kindheit im Nationalsozialismus (Kindheitsmuster von Christa Wolf) Kindheitsbilder im Werk von Siegfried Lenz (Deutschstunde) Kinder und Kindheit in der neuesten deutschen Literatur ("Tschick" von Wolfgang Herrndorf) Można tez proponować tematy własne Marzenia, fantazje, sny, wizje w literaturze i/lub filmie Zajęcia obejmą interpretowanie marzeń sennych, fantazje erotyczne, wizje odmiany życia (podróż, miłość, śmierć, kariera, wiara), struktury baśni. Na seminarium student pozna te współczesne teksty literackie, piosenki rockowe i filmy nowego kina niemieckiego, w których ujawniają się różne formy wyobraźni życzeniowej. Przykładowe tematy prac magisterskich: Marzenia o Afryce we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej. Wiara, nadzieja i miłość jako motywy w literaturze i/lub filmie. Religia i literatura. Wizje Boga. Erotyka w literaturze i/lub filmie. Marzenia we współczesnych piosenkach rockowych. Inne, wybrane przez studentów.
PROF. ANNA MAŃKO-MATYSIAK Oblicza kultury Niemiec/ lub Śląska i ich prezentacja w słowie, obrazie i dźwięku Celem seminarium kulturoznawczego jest zapoznanie zainteresowanych ze złożonością struktur zjawisk kulturowych, podobieństwami i różnicami o charakterze narodowym i/bądź regionalnym oraz przekazanie wiedzy na temat umiejętności dokonywania analiz porównawczych z wykorzystaniem szerokiej palety środków medialnych. Zadaniem docelowym prac jest ukazanie na wybranych przykładach roli i znaczenia fenomenów kulturowych, takich jak style i trendy, festiwale, święta, obyczaje, wystawy etc., na ukształtowanie dzisiejszego wizerunku miejsc o charakterze stricte narodowym, lokalnym i regionalnym, ale także wydarzeń, które wpłynęły na rozwój bądź zapisały się jako ponury rozdział w historii metropolii, miast i miasteczek. Jako materiał źródłowy i literatura przedmiotu posłużą zarówno prace monograficzne, katalogi wystawowe, doniesienia prasowe oraz materiał ikono - graficzny (np. obrazy, ryciny, zdjęcia) i audiowizualny (słuchowiska, filmy etc.). Oferta tematyczna dotyczy zarówno niemieckiego obszaru językowego jak i terenów śląskich. Istnieje oczywiście możliwość realizowania własnych propozycji tematów! Przykładowe tematy prac: PROF. LUCJAN PUCHALSKI Auf den Spuren des Oktoberfestes in Polen Das Oktoberfest in Wort, Bild und Klang Zur Tradition der Weihnachtsmärkte in Deutschland und Polen Brotfeste und ihre Bedeutung Zur Bedeutung der Berlinale gestern und heute Buchmessen gestern und heute Hansestädte Jüdische Kultur Volksliedfeste in Oberschlesien Schlesische Städte als Schauplätze der Hexenprozesse Oberschlesische/niederschlesische Städte in Wort, Bild und Klang Und viele andere Seminarium magisterskie: Artyści i awanturnicy, introwertycy i uwodziciele. Imaginacje męskości w literaturze niemieckiej od XVIII do XX wieku. (Künstler und Abenteurer, Introvertiker und Verführer. Imaginationen des Männlichen in der
PROF. JACEK RZESZOTNIK deutschen Literatur vom 18. bis zum 20. Jahrhundert) Tematem seminarium są literackie kreacje męskości pojawiające się w niemieckojęzycznych tekstach literackich od XVIII do XX wieku. Męskość zyskuje w kulturze mieszczańskiej znaczenia, które istotnie różnią się od jej rycerskiego czy dworskiego rozumienia. Począwszy od epoki oświecenia ideał mężczyzny wyznaczają przede wszystkim walory intelektualne dochodzą do tego tradycyjne wyobrażenia dotyczące społecznych ról obu płci oraz nowe wzorce wypływające z różnych zmieniających inspiracji kulturowych. I tak np. już w drugiej połowie XVIII wieku obok postaci uwodziciela pojawia się ideał sentymentalnego kochanka, później nowymi idolami zbiorowej wyobraźni stają się artysta i intelektualista, wielkomiejski dandys, dekadent i esteta. Równocześnie na atrakcyjności zyskują obszary androgynicznego przenikania się płci czy też połowiczni bohaterowie naturalistów: mężczyźni pasywni i toporni, wykolejeńcy i psychopaci. Literatura współczesna żywi się oczywiście tymi wszystkimi wyobrażeniami, ale jednocześnie ustawicznie je kwestionuje i gra z czytelniczymi przyzwyczajeniami. Tak rozumianą problematykę wyobrażonej męskości opisywać będą poszczególne prace, których tematyka dotyczyć będzie wybranych tekstów i epok. Literatur und Medien (Literatura i media) Wraz z postępującą w wyniku przemian cywilizacyjnych (globalizacja, upowszechnienie się kultury masowej opartej na komunikacji wizualnej i audiowizualnej) mediatyzacją świata aspekty medioznawcze systematycznie zyskują na znaczeniu: w coraz większym stopniu nauki filologiczne (w tym i germanistyka) zwracają uwagę na specyfikę estetyki komunikacji medialnej. Przykładowe obszary tematyczne prac magisterskich: - Neue Medien im Kulturbetrieb - Literaturverfilmung als Prozess ästhetischer Translation - Deutschsprachige Internetliteratur: Autoren, Themen und Tendenzen - Strukturen und Strategien der Internetliteratur - Hörspiel: Geschichte und Formen - E-Book: Geschichte und Formen - Ästhetik des Computerspiels - Medienverbund: Literatur-Film-Hörspiel-Computerspiel - Mediale Formen der Gewaltdarstellung - Erotik in Literatur und Medien Uwaga: Istnieje możliwość realizacji własnych (innych) projektów magisterskich po uzgodnieniu tematu z prowadzącym seminarium.