Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XVI/ 96 /04 Miejskiej w Lubsku z dnia 6 lutego 2004r. Rady GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2004 Celem gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych jest konstruowanie i realizacja lokalnych zasad polityki społecznej poprzez podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowanie i wspieranie przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości, przeciwdziałania powstaniu i usuwaniu następstw nadużywania alkoholu, a także wspieranie działalność organizacji społecznych. Ponadto celem działań jest integracja społeczna poprzez leczenie i rehabilitację osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków i ich rodzin, przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz pomoc dla dzieci wychowujących się w rodzinach z problemem alkoholowym, a tym samym rozwój świetlic socjoterapeutycznych i prowadzenie zajęć w czasie ferii zimowych i wakacji letnich. Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracja społeczna osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania te obejmują: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, a w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych, 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art., 13' i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, 1
6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie Centrów Integracji Społecznej. Podstawy strategii P r o g r a m u na rok 2004 są kontynuacją dotychczasowych wieloletnich działań i obejmują: 1. Racjonalne ograniczenia dostępności alkoholu, kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy. 2. Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwymi formami postępowania osób pijących. 3. Profilaktyczne oddziaływanie na postawy i umiejętności ważne dla osób uzależnionych oraz członków ich rodzin. 4. Zwiększanie dostępności i skuteczności terapii dla osób uzależnionych i dla członków ich rodzin. 5. Szkolenie przedstawicieli wybranych zawodów w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów alkoholowych. 6. Zadaniowe zarządzanie gminnymi środkami finansowymi na realizację programu w oparciu o kryteria określające najważniejsze kierunki działania. 7. Wspieranie, inspirowanie działalności środowisk wzajemnej pomocy osób z problemami alkoholowymi oraz stowarzyszeń trzeźwościowych i innych podmiotów działających na terenie gminy. 8. Edukacja publiczna pomagająca w zapobieganiu i rozwiązywaniu problemów alkoholowych. W celu realizacji głównych zamierzeń przyjęto następującą strategię działań dla miasta i gminy : 1. Powołano Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy zachowaniu reprezentatywności środowisk współdziałających w realizacji Programu, która działa na podstawie regulaminu. Przeszkolono członków Komisji oraz sukcesywnie kieruje się na szkolenia z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie. 2. Określono zasady usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta i gminy. 3. Podtrzymano ustaloną (100) liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości powyżej 4,5% alkoholu ( z wyjątkiem piwa ), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży i ( 35) przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży. 4. Uruchomiono Punkt informacyjno konsultacyjny ds. uzależnień i przemocy w rodzinie czynny od poniedziałku do piątku do godziny 18,00 w którym dyżury pełnią specjaliści: 2
lekarz psychiatra, psycholog biegły klinicznie ds. uzależnień od alkoholu wykonujący opinie psychologiczne, psycholog do sp. uzależnień od narkotyków, pielęgniarka, instruktor terapii, kurator sądowy, przedstawiciel policji, członkowie komisji zespół motywacyjny, wolontariat, młodzież z KSM-u. Punkt obejmuje zintegrowany system poradnictwa medycznego, psychologicznego i prawnego świadczonego na rzecz oczekujących pomocy i ich rodzin związanych z problemem alkoholowym, uzależnieniem od środków psychoaktywnych, ofiar przemocy w rodzinie oraz osób w kryzysie psychologicznym. Prowadzi działalność diagnostyczno-terapeutyczną oraz informacyjno-edukacyjną na rzecz osób z problemem / chorobą alkoholową, współuzaleznieniem w szczególności na rzecz młodzieży szkolnej, wskazuje różnorodne formy i możliwości podjęcia skutecznej terapii i / lub leczenia. 5. Utworzono grupy wsparcia dla osób współuzależnionych: DDA, Al.-Anon i dzieci Al.- Ateen realizując program 12 stopni i 12 tradycji. 6. Przy współpracy ze szkołami, a w szczególności z pedagogami szkolnymi organizowane są tematyczne spotkania z młodzieżą, pogadanki, lekcje dot. uzależnień w Klubie Abstynenta prowadzonych przez lektora. Organizowane są spotkania z rodzicami dzieci w przedszkolach i szkołach nt. uzależnień. 7. Tworzenie bazy organizacyjnej dla realizacji Programu tzn. : a) pozyskiwanie zainteresowania i poparcia idei programu gminnego, b) szkolenie przedstawicieli wybranych profesji w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych: policjanci, kuratorzy sądowi, pracownicy socjalni, pedagodzy szkolni, pracownicy poradni psychologiczno pedagogicznej. I. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lubsku w składzie: 1. Halina Kaczmarek - Przewodnicząca 2. Teresa Wilkin sekretarz 3. Anna Jabłońska członek 4. Cecylia Kiełbratowska członek 5. Halina Sokołowska członek 6. January Palcat członek 7. Marek Potaszyński członek 8. Marek Ławrecki - członek działając w oparciu o : 1. Ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26.10.1982r. (tj. Dz.U. z 2002 Nr 147 poz. 1231 i Nr 167 poz. 1372) 2. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 3. Krajowy program przeciwdziałania narkomanii. 4. Rekomendacje Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.. 5. Statut Gminy Lubsko. 3
przyjmuje do realizacji na rok 2004 następujące zadania: 1. Promowanie trzeźwości oraz wspieranie środowisk i postaw abstynenckich, szczególnie poprzez zaangażowanie się w tym kierunku mediów lokalnych. 2. Tworzenie dzieciom i młodzieży warunków do trzeźwego i zdrowego stylu życia. 3. Zapewnienie dzieciom i młodzieży dostępu do programów edukacyjnych i profilaktycznych, promujących wartościowy i zdrowy styl życia oraz uczących umiejętności potrzebnych do życia bez alkoholu i narkotyków. 4. Konsekwentne egzekwowanie zakazu podawania i sprzedaży alkoholu nieletnim oraz zakazu reklamy napojów alkoholowych. 5. Rozwijanie profilaktyki rodzinnej uczenie rodziców umiejętności wspierania abstynencji dzieci oraz udzielenie profesjonalnej pomocy rodzicom, których dzieci się upijają lub narkotyzują. 6. Zwiększenie dostępności pomocy socjalnej, psychologicznej i socjoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemami alkoholowymi. 7. Pomoc dla organizacji pozarządowych oraz inicjatyw obywatelskich dostarczających opieki dzieciom i wspierających proces zdrowienia rodzin z problemami alkoholowymi. 8. Rozwijanie edukacji publicznej i szkolenie przedstawicieli zawodów w zakresie problemów alkoholowych. 9. Zapewnienie pomocy wychowawczej i terapeutycznej młodzieży z problemami alkoholowymi i narkotykowymi. 10. Zwiększenie dostępności i skuteczności profesjonalnej terapii osób uzależnionych i współuzależnionych członków rodzin. ROZDZIAŁ I. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków. 1. Kontynuowanie pracy Punktu informacyjno konsultacyjnego ds. uzależnień i przemocy w rodzinie, którego zadaniem jest pomoc, rada i wsparcie w dziedzinach: doradztwa i konsultacji specjalistów w sprawie uzależnień i przemocy w rodzinie, udzielanie pomocy lekarskiej, psychospołecznej, prawnej i socjalnej, skorzystania z dyżurów interwencyjno wspierających, skorzystania z dyżurów interwencyjnych zespołu ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, nawiązania pierwszego kontaktu osób z problemem alkoholowym i innych uzależnień i umożliwienie podejmowania szybkich działań i kontaktu z organizacjami i osobami niosącymi pomoc, informacja o chorobie alkoholowej i narkomanii i możliwościach leczenia osób uzależnionych i członków rodzin, informowania o ruchach samopomocowych, wstępnego motywowania do terapii, udostępnienia materiałów programowych i wydawnictw (prasa, kasety, książki itd.) przyjmowaniu informacji o naruszeniu ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi oraz uchwał Rady Miejskiej w tym zakresie. pomoc psychologiczna i terapeutyczna, prowadzenie wstępnej terapii edukacyjnej. Punkt czynny od poniedziałku do piątku od godz. 8,00 do godz. 18,00. 4
Dyżurują: lekarz psychiatra, pielęgniarka, psycholog biegły kliniczny ds. uzależnień od alkoholu, psycholog ds. uzależnień od narkotyków, instruktor terapii, członkowie Komisji, przedstawiciele instytucji i służb społecznych: policji, sądu pomocy społecznej, wolontariusze z ruchów samopomocowych. 2. Kontynuowanie działania Poradni Odwykowej. utrzymanie dotychczasowego zatrudnienia: lekarz psychiatra, psycholog biegły kliniczny, pielęgniarka, instruktor terapii, sfinansowanie programów terapeutycznych wstępnych i edukacyjnych doposażenie placówki w pomoce i sprzęt niezbędny dla prowadzenia zajęć terapeutycznych. 3. Kontynuowanie dyżurów w PUNKCIE przez wolontariuszy młodzież zrzeszoną w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży. 4. Systematyczne szkolenie w zakresie korzystania z telefonu zaufania: Niebieska Linia, Pomarańczowa Linia, Zielona Linia. 5. Współpraca z Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej z pracownikami socjalnymi, z policją z dzielnicowymi, z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w sprawie społeczności wiejskiej. 6. Współpraca i wspieranie ruchów samopomocowych takich jak: Klub Abstynenta, Terenowy Odział Lubuskiego Stowarzyszenia Profilaktyki Społecznej Trzeźwość, grupa Al.-Anon, DDA, Al-anon, współuzależnionych. ROZDZIAŁ II. Udzielenie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1. Kontynuowanie działania Punktu konsultacyjno informacyjnego dla ofiar przemocy w rodzinie, udzielając pełnej pomocy tj. grupy wsparcia, grupy terapeutyczne utworzenie zintegrowanego zespołu przeciwdziałania przemocy, uruchamiając służby: pedagog szkolny, policjant-dzielnicowy, pracownik socjalny, kurator sądowy, przedstawiciel Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, psycholog, przedstawiciel Punktu..., przedstawiciel GKRPA. Utworzenie zespołu interwencyjnego. Opracowanie gminnego systemu pomocy dziecku w rodzinie dysfunkcyjnej. 2. Włączenie się do systemu Niebieskiej Linii. 3. Kontynuowanie działalności świetlic socjoterapeutycznych: - Nr 1 ul. XX Lecia, - Nr 2 ul. Strzelecka 1 prowadzenie zajęć psychokorekcyjnych i psychoterapeutycznych. Kontynuowanie w świetlicy Nr 2 zajęć autorstwa Beaty Kireńczuk pod nazwą Zajęcia profilaktyczno-dydaktyczne dla dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi i z rodzin dysfunkcyjnych 5
4. Kontynuowanie działalności świetlicy profilaktyczno-wychowawczej w Tucholi. 5. Uruchomienie świetlicy profilaktyczno-wychowawczej w Górzynie, Białkowie i Szkole Podstawowej Nr 3 w Lubsku - przy współpracy z Zespołem Parafialnym CARITAS. 6. Wspieranie działań z zakresu zajęć socjoterapeutycznych w świetlicy młodzieżowej w Gimnazjum. 7. Organizacja szkoleń z zakresu wdrażania nowych procedur interwencji wobec przemocy domowej Niebieskie Karty ( dla policji i GKRPA). ROZDZIAŁ III. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla młodzieży. 1. Opracowanie wspólnie z pedagogami szkół podstawowych i ponad podstawowych Lokalnej strategii profilaktycznej - poprzedzonej diagnozą środowiska - zorganizowanie debaty na temat profilaktyki uzależnień z udziałem dyrekcji szkół. 2. Organizowanie i finansowanie szkolnych programów profilaktycznych. 3. Organizacja i pomoc finansowa w realizacji zajęć edukacyjnych dla rodziców. 4. Wspieranie kształcenia profilaktycznego pedagogów szkolnych, nauczycieli i wychowawców w zakresie alkoholizmu, narkomanii, przemocy i przeciwdziałania. 5. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i związkami wyznaniowymi mającą na celu promocję zdrowego trybu życia i propagowanie trzeźwych obyczajów ( Parafialny Zespół CARITAS, ZHP, Lubuskie Stowarzyszenie Profilaktyki Społecznej Trzeźwość, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich itd.) 6. Organizowanie szkoleń i kampanii edukacyjnych w dziedzinie rozwiązywania problemów alkoholowych dla społeczności lokalnej. 7. Organizacja form spędzania czasu wolnego zwłaszcza w postaci zajęć profilaktyczno edukacyjnych i terapeutycznych w czasie ferii zimowych i wakacji dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. 8. Kontynuowanie cyklicznych kampanii: - Alkohol nieletnim dostęp wzbroniony, Młodość bez procentów - Bezpieczne wakacje, Młodzież przeciw uzależnieniom i przemocy 9. Zorganizowanie Festynu UZALEŻNIENIOM NIE 10. Zorganizowanie zajęć profilaktyczno-wychowawczych w czasie ferii zimowych: - świetlica Nr 1, Nr 2, świetlica w Tucholi, Białków,Górzyn,Osiek, Mierków. Wystąpienie Rad Sołeckich i Zespołu Parafialnego CARITAS w Chociczu i 6
Białkowie oraz Rady Sołeckiej i Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Białkowie do Funduszu Wspomagania Wsi o dofinansowanie organizacji akcji zimowej. 11. Zorganizowanie zajęć profilaktyczno-wychowawczych w czasie wakacji letnich - świetlica Nr 1, Nr 2 w Lubsku, - świetlica w Tucholi, Górzynie, Białkowie - Chocicz, Mierków, Osiek. 12. Wdrażanie i propagowanie na terenie miasta i gminy kampanii edukacyjnych, programów profilaktycznych, wprowadzanie lokalnych inicjatyw z dziedziny profilaktyki. ROZDZIAŁ IV. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 1. Tworzenie Lokalnej Koalicji. 2. Wspieranie nieprofesjonalnych organizacji takich jak: Klub Abstynenta, grupy samopomocowe AA, Al.-Anon, Al.-Ateen, DDA. 3. Współpraca z profesjonalnymi instytucjami zatrudniającymi wykwalifikowanych specjalistów a) zdiagnozowanie problemów alkoholowych i problemów narkotykowych w gminie, określenie potrzeb i możliwości działania gminnej komisji, b) analiza możliwości oddziaływania na osoby nadużywające alkoholu, kierowanie uzależnionych na badania przez biegłego celem wydania opinii i wskazania metod leczenia na wniosek osoby zainteresowanej lub z inicjatywy komisji c) współpraca z sądem w sprawie kierowanie na przymusowe leczenie, koordynacja działań z kuratorami sądowymi oraz policją, d) bieżąca współpraca z Odziałem Leczenia Odwykowego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Ciborzu, e) udział w akcjach ogólnokrajowych dotyczących uzależnień. ROZDZIAŁ V. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów dotyczących reklamy, sprzedaży i podawania osobom nietrzeźwym, osobom do lat 18, na kredyt lub pod zastaw oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. 1. Podejmowanie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych oraz działań kontroli interwencyjnych mających na celu ograniczenie dostępności napojów alkoholowych i przestrzegania zakazu sprzedaży alkoholu osobom poniżej 18. roku życia. 2. Podejmowanie działań interwencyjnych wobec firm prowadzących promocje i reklamę napojów alkoholowych, w szczególności reklamę skierowana do młodzieży. 3. Wydawanie opinii o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałą Rady Miejskiej. 7
4. Kontrola punktów detalicznych i gastronomicznych posiadających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. 5. Prowadzenie postępowań w przypadku cofnięcia zezwolenia na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym, niepełnoletnim itd. 6. Prowadzenie postępowań w sprawie usiłowania lub popełnienia wykroczenia korzystając ze statusu oskarżyciela publicznego. 7. Kierowanie osób nadużywających alkohol na badanie przez biegłego w celu wydania opinii. 8. Wnioskowanie do Sadu rejonowego na przymusowe leczenie. ROZDZIAŁ VI. Zasady wynagradzania, przyznawania diet oraz kosztów podróży służbowych członkom gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. 1. Ustala się wynagrodzenie dla członków komisji za pracę w komisji i punkcie informacyjno konsultacyjnym ds. uzależnień i przemocy w rodzinie oraz udział w posiedzeniach komisji i w innych pracach w wysokości 100zł brutto. 2. Członkami komisji będącymi etatowymi pracownikami Urzędu Miejskiego w Lubsku wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 przysługuje, jeśli posiedzenia, dyżury i inne prace komisji będą odbywały się poza godzinami pracy Urzędu. 3. Przyjmuje się zasady zwrotu kosztów podróży służbowych tj. podróży związanych z wykonywaniem funkcji członka komisji według zasad uregulowanych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju (Dz.U. z 2002r, Nr 236, poz. 1990). 4. Polecenie każdego wyjazdu służbowego podpisuje przewodniczący komisji bądź pod jego nieobecność sekretarz. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta i gminy Lubsko jest aktem otwartym i znajdzie w nim miejsce każda pożyteczna inicjatywa. Szczegółowa realizacja zadań Programu ujęta zostanie w corocznym harmonogramie działań wraz preliminarzem wydatków. Program opracowała: GMINNY PROGRAM... a 2004 rok przyjęto na posiedzeniu Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w dniu 4 grudnia 2003r. 8
9