RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE SKARśYSKIM W 2008 ROKU Część II POWIATOWY URZĄD PRACY W SKARśYSKU-KAMIENNEJ ul. 1 MAJA 105 26-110 SKARśYSKO-KAMIENNA SkarŜysko-Kamienna, sierpień 2009 r.
Spis treści Wstęp 1. Dane do raportu 2. Cel badania 3. Analiza danych 4. Wnioski Ranking zawodów deficytowych stanowi II część raportu pod nazwą: Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w powiecie skarŝyskim w 2008 r. sporządzonego w marcu bieŝącego roku. Celem raportu jest uzupełnienie informacji o sytuacji absolwentów z naszego powiatu na lokalnym rynku pracy. 1. Dane do raportu. Dane do raportu pochodzą ze statystyk zamieszczonych w systemie komputerowej aplikacji Monitoring zawodów z MPiPS i zostały uzupełnione o dane statystyczne z komputerowej bazy danych o osobach bezrobotnych PULS, którą dysponuje Urząd Pracy w SkarŜysku- Kamiennej. 2. Cel badania. Celem badania jest uzyskanie informacji o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli szkołę w 2008 roku oraz przewidywanej liczbie absolwentów w 2009 roku. MoŜe to bowiem stanowić przesłankę dla oceny spójności systemu kształcenia z potrzebami lokalnego rynku pracy.
3. Analiza danych. Tabela 1. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie skarŝyskim w latach 2008 i 2009. Kod zawodu Nazwa zawodu Wykształcenie policealne i średnie zawodowe Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2008 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2008 Przewidywani absolwenci w roku 2009 311104 Technik geodeta 31 4 31 311204 Technik budownictwa 0 0 26 311209 Technik ochrony środowiska 7 2 4 311210 Technik urządzeń sanitarnych 0 0 10 311302 Technik elektryk 0 0 0 311401 Technik elektronik 25 13 32 311402 Technik telekomunikacji 0 0 20 311403 Technik mechatronik 0 0 0 311502 Technik mechanik 64 7 70 312102 Technik informatyk 72 6 152 315202 Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy [zawód szkolny: Technik bezpieczeństwa i higieny pracy] 10 0 19 321301 Technik technologii Ŝywności - cukiernictwo 0 0 7 321402 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 70 8 39 322905 Ratownik medyczny 0 0 41 341401 341403 341404 341501 341902 Organizator obsługi turystycznej [zawód szkolny: Technik obsługi turystycznej] Organizator usług gastronomicznych [zawód szkolny: Technik organizacji usług gastronomicznych] Organizator usług hotelarskich [ zawód szkolny: Technik hotelarstwa] Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 16 1 47 30 5 17 21 7 66 16 6 0 41 7 41 341903 Organizator agrobiznesu [zawód szkolny: 11 0 0 Technik agrobiznesu] 342205 Technik logistyk 0 0 51 346102 Opiekun w domu pomocy społecznej 0 0 0 346104 Pracownik socjalny 0 0 16 347302 Muzyk 16 0 18 412102 514102 Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 13 0 0 13 0 21
514103 515902 Kosmetyczka [zawód szkolny: Technik usług kosmetycznych] Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia] 24 0 18 18 3 36 Wykształcenie średnie ogólnokształcące 000000 Bez zawodu 708 73 694 Wykształcenie zasadnicze zawodowe 512201 Kucharz 6 0 6 512202 Kucharz małej gastronomii 30 4 37 514102 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 17 5 19 5222107 Sprzedawca 7 1 8 712102 Murarz 1 1 12 713203 Posadzkarz 0 0 23 713401 Monter izolacji budowlanych 0 0 0 713602 Monter instalacji gazowych 2 0 0 714201 Lakiernik samochodowy 2 0 0 721303 Blacharz samochodowy 0 0 2 722204 Ślusarz 2 0 0 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 33 6 29 724102 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0 0 6 741104 Rzeźnik wędliniarz 0 0 1 741201 Cukiernik 22 3 26 741203 Piekarz 15 2 7 742204 Stolarz 0 0 5 743304 Krawiec 0 0 0 Wykres 1. Struktura absolwentów zarejestrowanych w 2008 r. w PUP w SkarŜysku-Kamiennej i przewidywanej liczby absolwentów w 2009 r. według szkół 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 498 782 708 694 137 181 Szkoły policealne i średnie zawodowe Licea ogólnokształcące Szkoły zasadnicze zawodowe Absolwenci którzy ukończyki szkołę w 2008 roku Przewidywani absolwenci w 2009 roku
Analizując ogólną strukturę zawodową absolwentów kończących szkołę w 2008 roku dominujący odsetek stanowili młodzi ludzie nie posiadający Ŝadnych kwalifikacji zawodowych absolwenci liceów. Łącznie w roku 2008 mury szkół średnich ogólnokształcących opuściło 708 uczniów nie posiadających wyuczonego zawodu. Dali oni tym samym 53 % ogółu absolwentów, którzy ukończyli w tym czasie naukę w powiecie skarŝyskim. W ewidencji osób bezrobotnych PUP w 2008 roku odnotowano 73 (10%) absolwentów z ww. wykształceniem - w tym 70 ( ponad 9 %), które ukończyły szkoły z terenu powiatu skarŝyskiego. Z danych wynika, iŝ w 2009 r. odsetek osób kończących te szkoły nieznacznie się zmniejszy na znaczną korzyść absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych, jednak do 15.08.2009 r. w PUP zarejestrowało się juŝ 93 absolwentów z ww. wykształceniem (w tym 85 osób, które ukończyły szkoły z terenu powiatu skarŝyskiego), a więc o 20 osób więcej niŝ w ciągu całego 2008 roku. Na terenie powiatu skarŝyskiego osoby z wykształceniem średnim zawodowym tj.: po ukończeniu szkół policealnych i średnich zawodowych stanowią 37 % ogółu absolwentów z 2008 r. Natomiast osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym stanowią 10 %. Porównując jednak liczbę osób które ukończyły szkołę na terenie powiatu w 2008 roku do liczby rejestrujących się w PUP absolwentów tych szkół, moŝna zauwaŝyć, Ŝe aŝ 16% absolwentów, którzy ukończyli zasadnicze szkoły zawodowe zarejestrowało się w PUP. Po ukończeniu szkoły policealnej lub średniej zawodowej w PUP zarejestrowało się 14% absolwentów tych szkół. Natomiast tylko co 10 absolwent liceum ogólnokształcącego zdecydował zarejestrować się w urzędzie. Jak wynika z powyŝszych informacji pomimo, iŝ najwięcej osób w powiecie skarŝyskim kształci się w liceach ogólnokształcących (53%), jednak odsetek rejestrujących się osób tych szkół jest niŝszy niŝ szkół średnich zawodowych czy zasadniczych zawodowych. Prawdopodobnie wynika to z faktu, iŝ młodzieŝ podejmuje kształcenie średnie ogólnokształcące z myślą o dalszej kontynuacji nauki w systemie szkolnictwa wyŝszego. Z danych wynika, Ŝe w ubiegłym roku wykształcenie średnie zawodowe, kształcąc się w lokalnych szkołach, uzyskało łącznie 498 osób. W ewidencji osób bezrobotnych PUP
odnotowano 70 (14%) absolwentów z ww. wykształceniem - w tym 62 (12 %), które ukończyły szkoły z terenu powiatu skarŝyskiego. Do 15 sierpnia 2009 roku w ewidencji osób bezrobotnych PUP odnotowano 3 absolwentów z ww. wykształceniem - w tym 1 osobę, która ukończyła szkołę z terenu powiatu skarŝyskiego. JeŜeli chodzi o kwalifikacje zawodowe uzyskiwane przez absolwentów szkół średnich zawodowych z terenu naszego powiatu to najwięcej osób w 2008 roku kształciło się w zawodach: technik informatyk (kod zawodu 312102) 72 osoby, technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego (kod zawodu 321402) 70 osób, technik mechanik (kod zawodu 311502) 64 osoby, asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista} ( kod zawodu 341902 ) 41 osób, technik geodeta (kod zawodu 311104) 31 osób, organizator usług gastronomicznych [zawód szkolny: Technik organizacji usług gastronomicznych] (kod zawodu 341403) 30 osób, technik elektronik (kod zawodu 311401) 25 osób. Natomiast w ewidencji osób bezrobotnych PUP najwięcej absolwentów posiadających wykształcenie średnie zawodowe zarejestrowało się z następującymi zawodami: technik elektronik (kod zawodu 311401) 13 osób, technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego (kod zawodu 321402) 8 osób, organizator usług hotelarskich [zawód szkolny: Technik hotelarstwa] (kod zawodu 341404) 7 osób, technik mechanik (kod zawodu 311502) 7 osób, asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] (kod zawodu 341902) 7 osób, handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] (kod zawodu 341501) 6 osób, technik informatyk (kod zawodu 312102) 6 osób. Niewiele lepiej przedstawia się sytuacja w przypadku zasadniczych szkół zawodowych z terenu powiatu skarŝyskiego. W 2008 roku 137 osoby uzyskały wykształcenie zasadnicze zawodowe. W ewidencji osób bezrobotnych PUP odnotowano 22 (16%) absolwentów
z ww. wykształceniem - w tym 22 (16 %), które ukończyły szkoły z terenu powiatu skarŝyskiego, natomiast w 2009 roku w ewidencji osób bezrobotnych PUP odnotowano 13 absolwentów, którzy ukończyli zasadnicze szkoły zawodowe z terenu powiatu skarŝyskiego. JeŜeli chodzi o kwalifikacje zawodowe uzyskiwane przez absolwentów szkół zawodowych z terenu naszego powiatu, to najwięcej osób kształciło się w zawodzie: mechanik pojazdów samochodowych (kod zawodu 723106) 33 osoby, kucharz małej gastronomii (kod zawodu 512202) 30 osób, cukiernik (kod zawodu 741201) 22 osoby, fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] ( kod zawodu 514102) 17 osób, piekarz (kod zawodu 741203) 15 osób, sprzedawca (kod zawodu 522107) 7 osób, kucharz (kod zawodu 512201) 6 osób. W ewidencji osób bezrobotnych PUP najwięcej absolwentów zarejestrowało się z następującymi zawodami: mechanik pojazdów samochodowych (kod zawodu 723106) 6 osób, fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] (kod zawodu 514102) 5 osób, kucharz małej gastronomii (kod zawodu 512202) 4 osoby, cukiernik (kod zawodu 741201) 3 osoby. Szacuje się, iŝ w roku 2009 szkoły ponadgimnazjalne ukończy łącznie 1657 absolwentów, w tym : - licea ogólnokształcące ukończy 694 absolwentów, tj. o 14 osób mniej niŝ ukończyło je w roku 2008 - szkoły policealne i średnie zawodowe ukończy 782 absolwentów, tj. o 284 osób więcej niŝ ukończyło je w roku 2008 - zasadnicze szkoły zawodowe ukończy 181 absolwentów, tj. o 44 osób więcej niŝ ukończyło je w roku 2008.
MoŜna zatem dostrzec tendencję kształcenia młodzieŝy pod kątem zdobycia konkretnego zawodu. 4. Wnioski Zestawienie danych na temat stanu bezrobocia oraz napływu absolwentów do ewidencji urzędu pozwala zauwaŝyć, Ŝe w większości przypadków strategie szkół ponadgimnazjalnych w zakresie doboru kierunków kształcenia młodzieŝy w konkretnych zawodach nie są odzwierciedleniem zapotrzebowania lokalnego rynku pracy. Sytuację taką potwierdzają dane określające wysoki wskaźnik stanu bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w urzędzie pracy, a jednocześnie planowany wzrost bądź pozostawienie na tym samym poziomie liczby uczniów kształcących się w danym zawodzie. W większości szkół powiatu skarŝyskiego dominuje kształcenie młodzieŝy w zawodach generujących bezrobocie. Niektóre z tych zawodów stale deformują rynek pracy. Na 46 zaproponowanych przez szkoły kierunkach kształcenia 28% (13 zawodów) stanowią zawody nadwyŝkowe, natomiast pozostałe tylko 6% (3 zawody) to zawody deficytowe. NaleŜałoby się odnieść do moŝliwości zatrudnienia w zawodach, w których kształci się osoby na poziomie wykształcenia policealnego i średniego zawodowego. Z analizy dostarczonych danych wynika bowiem, Ŝe większość szkół z terenu powiatu skarŝyskiego kształci swoich uczniów w zawodach nadwyŝkowych np.: pracownik socjalny, ratownik medyczny, pracownik ochrony mienia i osób, technik informatyk, handlowiec, kosmetyczka. Zawody te nie cieszyły się w 2008 r. zainteresowaniem pracodawców a mimo to planowana liczba absolwentów w 2009 r. jest przewaŝnie wyŝsza niŝ liczba absolwentów, którzy ukończyli szkoły kształcące w tych kierunkach w 2008 r. Wśród absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych największe szanse na znalezienie zatrudnienia w powiecie skarŝyskim będą mieli asystenci rachunkowości. Przedstawiony ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych, nie daje pełnego obrazu rynku pracy. Do tutejszego urzędu pracy nie są zgłaszane wszystkie informacje o wolnych miejscach pracy. Osoby poszukujące pracy korzystają równieŝ z innych metod poszukiwania zatrudnienia np.: kontaktów osobistych lub ogłoszeń zamieszczonych w Internecie i prasie. Sprowadza się to do stwierdzenia, iŝ znalezienie zatrudnienia za pośrednictwem urzędu pracy jest jedynie jedną z wielu moŝliwości jakie mają osoby poszukujące pracy. Obserwacje
wybranych zawodów deficytowych i nadwyŝkowych ukazują trudną sytuację, w której zwiększa i utrwala się dysproporcja między napływającymi ofertami pracy a rejestrującymi się bezrobotnymi. Działania zmierzające do niwelowania tych dysproporcji nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Problemem jest duŝa bezwładność procesu edukacji szkolnej, zbyt mała świadomość i znajomość trendów rynku pracy wśród osób rozpoczynających swoją naukę w danym zawodzie, oraz trudność w zainteresowaniu, rekrutacji i przekwalifikowaniu osób bezrobotnych poprzez system szkoleń organizowanych przez urząd pracy.