PORADNIKI Internet i jego zastosowanie
Co to jest Internet? Internet jest największą siecią komputerową. Komputery te mogą być z różnymi paltformami takimi jak Windows, mac, Unix, Next, Amiga itd, ale mogą się jeszcze komunikować z innymi za pomocą protokołu TCP/IP,"wspólnym językiem Internetu". W 2004 roku było miliard osób podłączonych do Internetu. Dlaczego tak wiele chce być podłączonym do Internetu? Jakie są korzyści z Internetu, z punktu widzenia użytkownika? Korzyści z Internetu Najważniejszą korzyścią z Internetu jest możliwość nawiązywania kontaktów i komunikowania się z innymi ludźmi. E-mail na przykład, obniża próg przy jakim można kontaktować się z ludźmi. Inną korzyścią jest informacja jaką można znaleźćw w Internecie. Są miliony internetowych stron,artykułów itd. Informacja w Internecie różni się od informacji jakie można znaleźć w bibliotekach i księgarniach. W bibliotekach znajdujesz tylko szeroką informację, która interesuje dużą liczbę osób. Jest dku temu powód ekonomiczny Żaden wydawca nie wyda czegoś dla kilku osób.ale w Internecie kosztuje to bardzo niewiele,jakaś publikacja, a częśto można znaleźć informacje bardzo specjalizowane, na przykład strona opisująca pojedynczą osobę lub małą firmę. Informacja w Internecie rośnie lawinowo. Liczba stron WWW podwaja się co 53 dni. Trzecią korzyścią jest całe oprogramowanie jakie można znaleźć w Internecie. Jest to oprogramowanie freeware, shareware czy też komercyjne. Internet jest również doskonałym źródłem aktualizacji. Czwartą korzyścią są wszystkie usługi jakie pojawiły się w Internecie. Można zamówić książki, artykuły spożywcze, wysłać kwiaty, kupować akcje, robić przelewy. Historia W październiu 1957 roku, były Związek Radziecki, wysłał Sputnik i zaskoczył USA. Dla wielu Amerykanów, Sputnik był dowodem na zdolnośćrosji do uruchomienia rakiet międzykontynetalnych a pesymiści przewidywali zniszczenie demokracji. W odpowiedzi na to zagrożenie, prezydent Eisenhower powołał ARPA, Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych, w styczniu 1958 roku. Misją ARPA było upewnienie się,że USA objęły przywództwo w badaniach, szczegónie badań wojskowych. Jednym z projektów ARPA, był ARPANET;sieć komunikacyjna, która była zbudowana na komputerach i technikach komunikacyjnych, wynalezionych w 1962 roku zwanych wymianą pakietów. ARPANET został stwaorzony w celu ochrony struktur komunikacyjnych USA w obliczu ataku nuklearnego. Jeśli zniszczono by jedną ścieżkę komunikacyjną, pakiety informacji wybrałyby inną ścieżkę w sieci. ARPANET składała sie z czterech komputerów w 1969 roku, i było to ziarno z którego wyrósł Internet. Wtedy komputery były bardzo drogie. Ludzie którzy budowali ARPANET uważali,że głównym zastosowaniem było
wykorzystanie mocy procesoró komputerów na odległość, poprzez usługę zwaną Telnet. Ale szybko się okazało,że naukowcy byłi bardziej zainteresowani siłą mózgów swoich kolegów w komputerach niż mocą procesorów.użytkownicy wynaleźli usługę zwaną e-mail i wkrótce się okazało,że ruch e-mailowy stanowił 75% całego ruchu. Tendencja ta utrzymywała się przez cały czas rozwijania się Internetu. Głównym zainteresowaniem ludzi jest komunikowanie się z innymi ludźmi.w 1983 roku TCP/IP został przyjęty jako standard i ARPANET stał się Internetem. W tym samym roku TCP/IP został zawarty w systemie operacyjnym UNIX, który stał się łatwym dla zarządzania przez administratorów sieci łączących się z Internetem. W 1988 został napisany IRC,Internet Relay Chat. Była to pierwsza usługa internetowa dla komunikacji w czasie rzeczywistym. Do 199o roku Internet był miejkscem zabaw studentów, naukowców i wojskowych. Ale w 1990 roku wszystko się zmieniło. Powodem było to,że spółki prawa handlowego i opinia publiczna mogli łączyć się z Internetem. Innym powodem było to,że stworzono WWW i Mosaic, a korzystanie z Internetu stało się o wiele bardziej przyjazne. W 1994 roku doszło do przełomu obecności spółek w Internecie. W 1996 roku było 54 milionów użytkowników podłączonych do Internetu a do 1999 roku wzrosła do 130 milionów. Połączenie technologii komputerowych Ten obrazek pokazuje jak różne technologie do siebie pasują. Podstawową technologią Internetu jest technologia sieci komputerowych. Jak widać, kilka ciekawych kluczowych wydarzeń jest zaznaczonych. ARPANET stanowi początek Internetu a po nim
wymyślono usługi takie jak Telnet, E-mail, Usenet itd. Jest jeszcze jedna technologia o nazwie Hypertext, który został wynaleziony przez Vannevara Busha, doradcy naukowego prezydenta Roosvelta. W 1945 roku napisał arytkuł "As we make think" gdzie opisał urządzenie nazwane "Memex", które używało hipertekstu lub technologii łączeń. Dwóch ludzi przeczytało artykuł Busha i było głęboko pod jego wpływem. Jednym z nich był Douglas Enelbart, wynalzaca myszki, pracy grupowej i wielu innych rzeczy.w latach sześćdziesiątych zbudował pierwszy komputer oparty na maszynie nazwanej NLS, która używała z technologii łączenia Drugą osobą był Theodore Nelson i to on właśnie ukuł termin hipertekst. Theodore Nelson miał również pomysł na wykorzystanie tej technologii przez sieci telefoniczne do połączenia całej literatury na świecie i uczynienia jes dostępną ludziom. HyperCard, który pojawił się w 1987 roku, był pierwszym programem na zwykłych komputerach osobistych, który używał technologii hipertekstowej. Technologię hipertekstową połączono z Internetem, kiedy wymyślono World Wide Web. WWW wykorzystuje technologię sieciową wraz z mechanizmem łączenia hipertekstu. Jest jeszcze jedna technologia o nazwie Graphical User Interface, wymyślona przez firmę Xerox, gdy rozwinęła swoje komputery Star. Technologia ta została później przyjęta przez Apple dla komputerów Macintosh, a jeszcze później przez Microsoft dla Windows. Wszystkie te technologie połączono z Internetem, keidy 23 letni student Marc Andreesen, napisał program o nazwie Mosaic, a później jego następcę Netscape. Multimedia to kolejna technologia, która została uruchomiona przez Philisa, kiedy wynaleziono dyski laserowe. CD-ROM i DVD (Digital Video Disc) pojawiły się później.multimedia to użycie tekstu, grafiki, dźwięku, animacji, wideo itd w połączeniu ze sobą dla przedstawienia informacji. Technologia systemów eksperckich sąto inteligentne programy, które mogą korzystać z zasad rozumu i intelignetnego działania. Fuzzy Logic jest to jedna z silnych technik wykorzytstywanych w systemach eksperckich. Jednnym z pierwszych zstosowań systemów eksperckich w Interencie było coś,co nazywa się inteligentnymi agentami. Agent to program, któy śledzi ciebie i twoje zainteresowania. Znajdzie w Internecie informacje jakie mogą cię zainteresować. Model Klient - Serwer Wiekszość usług w Internecie korzysta z modelu Klient-Serwer. Model Kilent-Serwer jest systemem rozproszonym w którym oprogramowanie jest podzielone między zadania serwera a zadania klienta. Klient wysyła żądania do serwera, według niektórych protokołów, z prośbą o informację lub działanie, a serwer odpowiada. Serwer zwykle służy wielu klientom.klient może zażądać usług z różnych serwerów. Model ten pozwala klientom i serwerom być wprowadzonymi niezleżnie do węzłów w sieci, na innym sprzęcie i systemie operacyjnym Główne usługi
Istnieje wiele usług w Internecie, ale cztery są najpopularniejsze i najszerzej stosowane: World Wide Web, e-mail, Usenet i FTP.Jeśli chcesz poprosić o informacje z serwera, musisz wiedzieć jak orgnizuje swoje informacje. Serwer WWW organizuje swoje informacje w jednostki zwane stronami internetowymi. Strona internetowa jest to dokument z tekstem, obrazkami i łączami. Storna może zawierać także inne elementy multimedialne takie jak dźwięk, animacje, klipy wideo itd. Serwis internetowy jest liczbą stron które opisują określony temat.serwisy nie mają połączeń między sobą ale mogą mieć również linki do innych stron internetowych. Protokół używamym do przesyłania stron internetowych nazywa się HTTP HypeText Transfer Protocol.Serwer e- mail organizuje informacje w jednostki zwane wiadomościami pocztowymi. Wiadomości są przechowywane w skrzynkach pocztowych. Kiedy mail jest przenoszony między serwerami e-mail, używany jest protokół SMTP,Simple Mail Transfer Protocol. Kiedy pobierasz wiadomości z serwera e-mail do komputera, używasz protokołu nazwanego POP3, Post Office Protocol wersja 3. Serwer grup dyskusyjnych organizuje inforacje w jednostkach zwanych artykułami. Artykuły omawiające dany temat są pogrupowane w grupy dyskusyjne. W 1999 roku było 40 000 różnych grup dyskusyjnych, omawiających różne tematy. Grupy dyskusyjne są pogrupowane w kategorie. Wiadomości są przesyłane z serwera grup dyskusyjnych do serwer grup dyskusyjnych mechanizmem kopiowania. Za każdym razem serwer grup dyskusyjnych sporawdza czy inny serwer ma kilka nowych artykułów i kopiuje je Nowe artykuły migrują w ten sposób przez Internet. Każdy serwer grup dyskusyjnych jest prawie kompletnym zbiorem artykułów. Ponieważ serwery te mają ograniczoną ilość miejsca na dysku, artykuły które są starsze niż jeden, dwa tygodnie zostają usunięte. Protokół używany do przesyłania artykułów nazywa się NNTP, Network News Transfer Protocol, Serwer FTP organizuje swoje informacje, podobnie jak komputer, to znaczy używając katalogów które mogą zawierać pliki lub podkatalogi. Można kopiować plik z serwera FTP na komputer (co jest nazywane pobieraniem) lub skopiować plik z komputera na serwer FTP (co jest nazywane przesyłaniem) Protokół używany do transferu plików nazywa sie FTP, File Transfer Protocol Inne usługi Telnet jest najstarszą usługą w Internecie. Interfejs użytkownika jest zazwyczaj staromdnym zwykłym tekstem. Na dole ekranu mamy wiersz poleceń gdzie można wpisywać swoje polecenia. Wiele instytucji takich jak biblioteki nadal korzystają z telnetu, ale powoli zamieniają to na WWW. Protokół używany do komunikacji z serwerem telnetu również nazywa się telnet. Lista mailingowa śledzi dwie listy. Jedną z nich jest lista abonentów która zawiera listę adresów e-mail subskrybentów. Druga to lista wszystkich wiadomości. Gdy ktoś wysyła wiadomość do serwera listy mailingowej, zostanie ona zapisana na tej liście, a następnie wysłana do wszystkich subskrybentów. Istnieją tysiące różnych list mailingowych, które można subskrybować.abyu zapisać się doi listy mailingowej, należy wysła e-mail do serwera listy mailingowej.
Wtedy automatycznie będziesz dostawał wiadomości e-mail jakie ludzie wysyłają do listy mailingowej i również możesz wysłać wiadomości do innych subskrybentów. Serwer chat organizuje swoje informacje w kanałach (czasami nazywane pokojami).na każdym kanale w czasie rzeczywistym odbywają się dyskusje. Wpisujemy tekst na klawiaturze, a ten tekst pojawia się na wspólnym dla wszystkich ekranie. Możesz zobaczyć co oni piszą Możesz również prowadzić prywatne rozmowy z innymi. Serwer Gopher działa podobnie jak serwer FTP. Jedyna różnica jest taka,że określony plik lub katalog, jaki pokazuje serwer Gopher nie może znajdowaćsię na serwerze Gophera,ale na innym. Gopher jest wypierany przez WWW Znajdowanie informacji w Internecie Istnieją dwa sposoby wyszukiwania inforamcji w Internecie. Pierwszym jest użycie katalogów a drugim skorzystanie z wyszukiwarek. Formaty plików w Internecie Istnieje wiele różnych formatów plików w Internecie. Rozszerzenia plików ujawniają jakiego rodzaju format jest używany. Przeglądarka może tylko obsłużyć kilka formatów. Aby obsłużyć inne formaty musisz uzyskać jakąś pomocną aplikację lub wtyczkę. Zwykle takie rzeczy znajdują się w Internecie i można je ściągnąć na komputer. Formaty plików mogą być podzielone na trzy główne grupy: Komresja i Archiwizacja, Szyfrowanie Mailw i Media Kompresja i Archiwizacja Archiwizacja oznacza zwinięcie wielu plików w jeden plik. Plik wynikowy archiwum może być później de-archiwizowany do swoich składników. Ludzie często archiwują kilka plików przed przekazaniem jej przez Internet aby zachować poprawne nazwy plików i struktury katalogów. Kompresja oznacza przechowywanie danych na mniejszej przestrzeni. Archiwizacja i kompresja są często łączone w jeden proces. Jeśli chcesz kompresji i archiwizacji, należy użyć odpowiednich programów. TAR/GZIP: używany w świecie UNIX. Archiwizacja i kompresja odbywa się w dwóch etapach, an przykład grupa plików może być archiwizowana do utworzenia files.tar a potem skompresowanie programem GZIP do postaci files.tar.gz. System taki jak MS-DOS i Windows nie pozwalają na wiele rozszerzeń, więc często jest to skrócone do files.tgz. Aby odzyskać pliki musisz najpierw rozpakować pliki, a następnie de-archiwować, chociaż niektóre programy wykonują te czynności jednocześnie. ZIP: WinZip jest standardowym programem wśród użytkowników komputerów PC, który ma zarówno archiwizację jak i kompresję w jednym programie. Wie również jak de-archiwować i de-kompresować. Kodowanie Maili
Z powodu uwarunkowań historycznych wiele komputerów w Internecie, które transferują dane obsługuje tylko tekst z zestawem znaków USA ASCII (zwane także siedmiobitowym ASCII). Jednak często trzeba transferować dane binarne (np programy, pliki Word czy zdjęcia) jako załącznik do poczty.aby to zrobić, musisz zakodować dane, skonwertować do US_ASCII i dołączyć do swojej poczty. Odbiorca musi rozkodować plik załącznika na drugim końcu. UUEncode ma rozszerzenie.uu. To kodowanie jest jednym z najstarszych i najbardziej popularnym. Niestety niektóe bramki pocztowe nie rozumieją znaków używanych przez dane UUEncode i mogą ulec uszkodzeniu w drodze do odbiorcy. Inną wadąjest to,że jest kilka typów UUEncoding, któere są ze sobą niezgodne. BinHex ma rozszerzenie.hqx. Jest to standardowy sposób konwersji plików Macintosha. Dla użytkowników Mac'ów jest mnóstwo programów do konwersji plików z i do BinHex, wliczając w to program Stuffit Expander. MIME oznacza skrót od Multipurpose Internet Mail Extension. Jest to standard kodowania, który zawiera często wbudowanego klienta pocztowego, tak aby można było wysyłać i odbierać dane binarne, nie martwiąc się o rzeczywisty mechanizm kodowania. MIME jest obługiwane przez wiele klientów pocztowych, na przykład Eudora. MIME włącza klienta pocztowego nie tylko dla automatycznego kodowania i dekodowania, ale również do oznaczania typu danych tak aby odbiorca poczty mógł odebrać poprawnie dane. Media Różne media używają różnych formatów.na przykład: Formaty dla tekstu:.txt jest prostym tekst ASCII..doc jest prostym tekstem lub dokumentów Microsoft Word.rtf to Rich Text Format, rozpoznawany przez wiele word procesorów, wliczając w to Microsoft Word.Szyfruje atrybuty takie jak pogrubienie, podkreślenie, kursywa itd. RTF jest dobry dla wymiany plików tekstowych między róóżnymi systemami..ps jest to PostScript. Jest używany przez drukarki i wysokiej klasy systemy graficzne. Największą siłą PostScript jest to,że opisuje to jak strona powinna wyglądać, nie zakładając niczego o drukarce lub ekranie. Ten sam plik PostScript może być wyświetlany na ekranie o 72 dpi lub 2400 dpi naświetlarki, a wynik w każdym przypadku będzie najlepszy dla danego urządzenia..pdf oznacza Portable Document Format, rozpoznawany przez wiele programów takich jak Quark Express i PageMaker. PDF pozwala na pełną kontrolę nad dokumentem. PDF używa takiego samego ogólnego podejścia jak PostScript, ale upraszcza złożoność PostScript. Formaty dla grafiki:.gif to Graphics Interchnange Format. Używany dla wymiany 8 bitowych grafik. GIF jest bardzo popularny w Internecie ponieważ kompresuje się bardzo dobrze, i częściowy obrazek może być wyświetlany podczas ściągania. GIF może być wyświetlany przez większość przeglądarek..jpg oznacza Joint Photogtaphic Experts Group. JPEG jest używany
do obrazów fotograficznych o wysokiej rozdzielczości. JPEG osiąga imponującą kompresję przez selektywne usuwanie informacji, na które oko ludzkie jest mniej wrażliwe. Może być wyświetlany przez większość przeglądarek..tif oznacza Tagged Image File Format. Jest używany do pracy z dużymi zdjęciami o wysokiej rozdzielczości. TIFF jest dobry do wymiany grafiki między różnymi systemami..bmp jest natywnym systemem grafiki dla Windows. BMP nie jest zbyt dobry dla wymiany plików między różnyi systemami..pct jest natywnym formatem grafiki dla komputerów Macintosh. PICT nie jest zbyt dobry dla wymiany plików między różnymi systemami Formaty dźwiękowe:.au jest często wykorzystywany dla wymiany danych dźwiękowych.wav jest natywnym formatem dźwięku dla systemu Windows..aiff, oznacza Audio Interchange File Format, jest natywnym formatem dźwięku dla Mac.mid oznacza Musical Instruments Digital Intreface. MIDI przechowuje nazyw i typy instrumentów a nie nagrany dźwięk, To czyni MIDI bardzo zwartym dla muzyki instrumentalnej. Formaty wideo:.mov to format Apple, QuickTime Movie. Jest to natywny format wideo dla Mac'ów ale jest również bardzo popularny w Windows..avi oznacza Audio/Video Interleave. Jest natwynym formatem wideo dla Windows..mpg oznacza Motion Picture Expert Group. MPEG oferuje doskonałą kompresję i wysoką jakość ale wymaga więcej mocy. Obsługa formatów pliku Przeglądarki rozpoznają wioele formatów danych takich jak html, gif i jpg. Jeśli przegladarka napotyka plik z formatem któego nie zna wtedy są cztery alternatywne rozwiązania Pierwsza alterantywa to zapisanie pliku na dysku twardym i zadziałanie na nim później. Druga alterantywa, przwegląarka może uruchomić oddzielną aplikację pomocową dla zadziałania z tym plikiem. Aplikacja ta zostanie otwarta w nowym oknie i wyświetli jakieś podpowiedzi. Trzecia alternatywa oznacza oznacza,że przeglądarka uruchomi wtyczkę, która zajmie się obsługą tej danej. Czwartą alterantywą jesy załadowanie apletów Javy wraz z danymi do wyświetlenia. Zaletą korzystania z apletów Javy jest to,że nie trzeba niczego instalować na komputerze, jak w przypadku aplikacji pomocowych i wtyczek. URL Wszystko w Internecie co ma wartość, jak strona WWW, plik, grupa dyskusyjna itd nazywane jest zasobem. Każdy zasób ma adres i ten adres nazywa się URL, co oznacza Uniform Resource Locator. URL składa się z czterech części. Częśćprzed pierszym dwukropkiem określa protokół.część po dwóch ukośnikach wprowadza nazwę hosta.
Trzecia część to nazwa ścieżki i przychodzi po pierwszym slashu i ciągnie się do ostatniego slasha/. Nazwa ścieżki definiuje katalog, który zawiera plik zasobu. Czwarta część jest nazwą pliku zasobu i jest po ostatnim pojedynczym ukośniku Protokoły Są różne protokoły używane dla różnych usług. Najpopularniejsze protokoły to: 1. http, (HyperText Transfer Protocol) używany dla World Wide Web 2. ftp, (File Transfer Protocol) używany dla transferu plików 3. news, używany do odbierania i wysyłania nowych artykułów 4. gopher, używany dla komunikacji z serwerami gophera 5. mailto, używany dla wysyłania maili 6. telnet używany dla zdalnego logowania Domeny najwyższego poziomu Prawie każy host w Internecie ma swoją nazwę. Nazwa hostu składa się z dwóćh lub więcej sekwencji znaków oddzielonych kropkami. Przykładem nazw hostów to ftp.sunet.se czy www.hp.com. Sekwencja znaków, która następuje po ostatniej kropce jest nazywana domeną najwyższego poziomu i możesz określićw jakim kraju host jest umieszczony. Każdy kraj ma dwie litery kodowe, z wyjątkiem USA, gdzie używane są trzy litery. Norwegia na przykład ma ".no", kd Singapuru to ".sg". Są używane również następujące kody:.edu dla uniwersytetów.com dla firm komercyjnych.gov dla rządu.mil dla wojska.org dla niekomercyjnych organizacji i instytucji.net dla organizacji sieciowych