STANDARDY RADY EUROPY DOTYCZĄCE PRZEMOCY WOBEC KOBIET ORAZ PRZEMOCY DOMOWEJ A PRAKTYKA NA PRZYKŁADZIE PROGRAMU NIEBIESKA TARCZA LUBUSKA PROKURATURA PRZECIW PRZEMOCY dr Alfred Staszak Prokurator Okręgowy w Zielonej Górze WARSZAWA 14.10.2013
DIAGNOZA ZJAWISKA I. LICZBA POLICYJNYCH INTERWENCJI DOMOWYCH Z POWODU PRZEMOCY W RODZINIE: 2005 1997 2006 2838 2007 3188 ( ) ( ) 2012 3372 I. Rodzaje przemocy: Przemoc psychiczna 46 % Przemoc fizyczna 38 % PROKURATURA OKRĘGOWA w Zielonej Górze Przemoc seksualna 1% (ale to aż 31 przypadków)
DIAGNOZA ZJAWISKA I. Interwencje II. Rodzaje przemocy III. Ofiary: 65 % kobiety 9 % mężczyźni 26 % osoby małoletnie (do 18 r. życia) 5 % osoby powyżej 65 r. życia IV. Sprawcy: Mężczyźni 93 % Kobiety 7 % Osoby nieletnie 0,2 % PROKURATURA OKRĘGOWA V. Kary w Zielonej Górze 99 wyroków na karę pozbawienia wolności, ale 88,5 % to kara w zawieszeniu
GDZIE LEŻY PROBLEM i gdzie należy szukać jego rozwiązania?
GDZIE LEŻY PROBLEM? Po stronie ofiary: w świadomości ofiar przemocy /wstyd/ w /pozornym/ osamotnieniu z problemem w edukacji, a w szczególności: w braku wiedzy, gdzie szukać pomocy i jak ona wygląda w braku zaufania do państwa
GDZIE LEŻY PROBLEM? Po stronie instytucji związanych z niesieniem pomocy: w braku wiedzy o zakresie udzielanej pomocy ofiarom przez poszczególne podmioty w braku wymiany informacji pomiędzy właściwymi instytucjami w głębokim przeświadczeniu, że niewiele możemy pomóc
Gdzie leży problem czyli Czy sprawca przemocy jest sam sobie winny? Brak programów terapeutycznych dla sprawców Brak godziwych miejsc noclegowych, czy nawet dziennego pobytu Przekonanie społeczne i instytucjonalne, że osobie karanej nie należy pomagać, gdyż sama jest sobie winna Brak perspektyw życiowych Błędne określenie roli kuratora sądowego jako nadzorcy, a nie anioła stróża i przewodnika doradcy życiowego
Nowe wyzwanie przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Niebieska Tarcza prokuratura przeciw przemocy PROKURATURA OKRĘGOWA w Zielonej Górze 8
Przeciwdziałanie przemocy- 1. Nowe podejście do starych problemów 2. Otwartość na wielu płaszczyznach Przekonanie, że możemy coś zmienić Wrażliwość na krzywdę Zero tolerancji dla jakiejkolwiek formy przemocy 3. Stosowanie nowych instytucji prawa procesowego 4. Współdziałanie z innymi podmiotami niosącymi pomoc Nowe wyzwanie PROKURATURA OKRĘGOWA w Zielonej Górze
P R O K U R A T U R A = niesienie pomocy w k a ż d y m przypadku naruszenia norm prawa karnego w sytuacjach kryzysowych o g r o m n e możliwości inicjowania działań cywilnoprawnych i administracyjnoprawnych
Nie jesteś sam/sama
INFORMACJA!!!
EDUKACJA
PORADY jak to wygląda w praktyce
- ZINTEGROWANY SYSTEM PRZECIWDZIALANIA PRZEMOCY W RODZINIE
ORGANIZACYJNE DZIAŁANIA PROKURATURY dyżury prokuratorów specjalne numery telefonów dla ofiar przemocy w każdej jednostce urzędnicza kadra z wykształceniem pedagogicznym przyjazne dziecku pomieszczenie, w którym będzie mogło spędzić czas w czasie realizowania czynności procesowych z matką przy współpracy z sądami specjalne pokoje przesłuchań dla dzieci ofiar przemocy
Strefa przyjazna dzieciom w PR w Żarach 17
Strefa przyjazna dzieciom w Prokuraturze: w Żarach, Nowej Soli, Krośnie Odrzańskim, Żaganiu, a wkrótce również w Prokuraturze Rejonowej w Zielonej Górze
PROCESOWE DZIAŁANIA PROKURATURY Możliwość umówienia się z prokuratorem celem złożenia zawiadomienia o przestępstwie W drastycznych przypadkach składanie wniosków do Sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania Orzekanie wobec sprawców zakazu zbliżania się do ofiary Tytułem środka zapobiegawczego stosowanie nakazu opuszczenia lokalu
Procesowe działania w indywidualnych sprawach Indywidualne podejście do każdej sprawy Zobowiązywanie policji do wyszukiwania dowodów w sprawach trudnych dowodowo poszukiwanie obiektywnych, zewnętrznych dowodów Angażowanie /większe niż dotychczas/ Sądu Rodzinnego oraz właściwych instytucji pomocy społecznej Udział prokuratora w postępowaniu wykonawczym Prokuratorska kontrola sprawowanego nadzoru kuratorskiego
POZAKARNE DZIAŁANIA PROKURATURY Sygnalizacja kierowana do Wydziałów Rodzinnych i Nieletnich, w każdym przypadku, gdy ofiarą przemocy jest dziecko lub gdy ofiara dorosła wymaga opieki Sygnalizacja kierowana do Ośrodków Pomocy Społecznej Inicjowanie i udział prokuratora w postępowaniach cywilnych i administracyjnych dot. ofiar przemocy w rodzinie
Sprawa śmierci dzieci i ich matki w Grabkowie Rodzina pod opieką Ośrodka Pomocy Społecznej 19 stycznia ujawnienie, a 8 stycznia ostatnia wizyta pracownika socjalnego Deklaracja dalszej pomocy ze strony OPS Celowe ukrywanie przez matkę, że jest w ciąży Trudno pomagać, gdy potrzebujący pomoc odrzuca 23
STATYSTYKI Prokuratura 2012 (01-09) 2013 (01-09) Dynamika % PR Krosno Odrz. 120 127 105,8 PR Nowa Sól 147 137 93,2 PR Świebodzin 110 136 123,6 PR Wschowa 35 60 171,4 PR Zielona Góra 208 360 173,1 PR Żagań 163 175 107,4 PR Żary 123 212 172,6 OGÓŁEM 906 1207 133,4
Filozofia działania Postawa otwartości, życzliwości i zrozumienia dla trudnych sytuacji życiowych pokrzywdzonych ofiar przemocy domowej, powinna towarzyszyć każdemu w naszej codziennej pracy, dzięki czemu łatwiejsza będzie realizacja społecznej misji instytucji, którą reprezentujemy. Z drugiej strony organy niosące pomoc powinny wzajemnie wspierać się w podejmowanych działaniach i wymieniać o nich informacje.
R A Z E M, i T Y L K O RAZEM, MOŻEMY ZMIENIAĆ ŚWIAT NA LEPSZY