SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie do PDIS (Profile-Dependent Intermediate Stop) 2 2. Jak funkcjonuje PDIS? 4 3. Specjalne uwarunkowania podczas nurkowania z więcej niż jedną mieszaniną(pmg) 4 4. Nurkowanie z PDIS 4 4.1 PDIS podczas nurkowań BEZ DEKOMPRESJI 5 4.2 PDIS podczas nurkowań Z DEKOMPRESJĄ 6 4.3 PDIS podczas nurkowań z poziomami MB 7 Słowniczek PDIS: PDI stop: Przystanek uwarunkowany profilem nurkowania. Bazuje na koncepcji wykonania przystanku podczas wynurzania. Dotyczy konkretnego przystanku i głębokości, na której powinien być wykonany. 1. Wprowadzenie do PDIS (Profile-Dependent Intermediate Stop) Głównym zadaniem komputera nurkowego jest kontrola absorpcji azotu i zaproponowanie bezpiecznej procedury wynurzania. Nurkowanie w przedziale czasów zerowych oznacza, że nurek może na końcu nurkowania wynurzyć się bezpośrednio na powierzchnię przy zachowaniu bezpiecznej prędkości wynurzania. Natomiast w nurkowaniach, w których czasy zerowe zostają przekroczone (tzw. Nurkowania dekompresyjne), należy wykonać przystanki na konkretnych głębokościach, aby umożliwić organizmowi odsycenie z nadmiaru azotu. Dopiero potem wolno wynurzyć się na powierzchnię. W obydwu przypadkach może okazać się korzystne spędzenie kilku minut na średniej głębokości, pomiędzy maksymalną głębokością a powierzchnią, albo w przypadku nurkowania dekompresyjnego pierwszym (najgłębszym) poziomem dekompresji. Taki przystanek jest tylko wtedy korzystny, jeśli ciśnienie otoczenia na danej głębokości jest odpowiednio niskie, aby zapewnić rzeczywiste odsycanie organizmu z azotu, nawet jeśli jest to tylko nieznaczna różnica ciśnienia. W takiej sytuacji nurek może płynąc np. wzdłuż rafy nadal cieszyć się nurkowaniem, podczas gdy organizm powolnie uwalnia się z azotu. W ostatnim czasie, w niektórych tabelach i komputerach nurkowych wprowadzono tzw. deep stopy, zdefiniowane jako przystanek na głębokości w połowie odległości między maksymalną głębokością a powierzchnią (lub najgłębszym przystankiem dekompresyjnym). Niezależnie czy nurkowanie na 30 m trwa 2 czy 15 min. Deep top w obu przypadkach leży na głębokości 15m. Galileo interpretuje profil nurkowy i z pomocą PDIS (Profile-Dependent Intermediate Stop) -proponuje pośredni przystanek bezpieczeństwa zależny od Twojego dotychczasowego nasycenia azotem. W związku z tym przystanek PDI Stop stale zmienia się podczas nurkowania, dopasowując się do ciągle zmieniającej się sytuacji w Twoim organizmie. Jednocześnie PDIS uwzględnia zgromadzony azot z poprzednich nurkowań. W efekcie tego PDI Stop-y zależne są od nurkowań powtórzeniowych. Zwyczajne deep stopy zupełnie ignorują ten fakt. Poniższe wykresy obrazują zakres PDIS i jego zależność od kumulacji nasycenia azotem na przykładzie 2 profili nurkowań. Wykres obrazuje także różnicę pomiędzy PDIS a zwykłym deep stopem. Na wykresie przedstawiono (porównano) dwa profile nurkowań o maksymalnej głębokości 40m ale zupełnie inaczej przebiegających. Profil 1: nurek przebywa 7 min na 40m, następnie 3 min na 30 m po czym 12m na 20m. Profil 2: nurek przebywa mniej niż 2 min na 40m, po czym wynurza się na 21m i przebywa tam 33 minuty. Oba profile nurkowe są nurkowaniami bezdekompresyjnymi, na granicy dekompresji. Ciągła linia z trójkącikami wskazuje głębokości PDIS, które pojawiają się na wyświetlaczu komputera w trakcie nurkowania z Profilem 1. Przerywana linia z trójkącikami wskazuje głębokości PDIS, które pojawiają się na wyświetlaczu komputera w trakcie nurkowania z Profilem 2. Można zaobserwować 2
wzrost głębokości PDIS w miarę wzrostu nasycenia organizmu azotem oraz jak duża jest różnica pomiędzy tymi nurkowaniami spowodowana różnymi nasyceniami w tych 2 profilach. Przystanek PDI-stop dla Profilu 1 wskazywany jest przez 25min, dla Profilu 2-37min, a następnie pojawia się safety stop na 5m. Ciągła linia z zaznaczonymi małymi okręgami obrazuje głębokość, którą wskaże komputer wyliczający tradycyjne deep stopy (w oparciu o konwencjonalna metodę). Jest on taki sam dla obu profili. Tradycyjne Deep stop y nie uwzględniają żadnych innych czynników poza maksymalną głębokością. 2. Jak funkcjonuje PDIS? Matematyczny model dekompresyjny Galileo nazywany ZH-L8 ADT MB PMG, monitoruje status dekompresji dzieląc organizm na 8 tzw. segmentów i matematycznie wylicza wchłanianie i wydalanie azotu w każdym z nich, stosując prawa fizyki. Poszczególne segmenty stymulują różne części organizmu: jak np. centralny system nerwowy, mięśnie, skóra, itd. Wyliczony PDI Stop to głębokość, dla której segment mający wpływ na kalkulację dekompresji przechodzi z procesu nasycania azotem w odsycanie. Nurek jest informowany o konieczności wykonania 2-min przystanku powyżej wskazanej głębokości (w przeciwieństwie do przystanku dekompresyjnego, na którym musi przebywać niewiele poniżej wskazanej głębokości). W czasie tego przystanku przewodni segment w organizmie przestaje nasycać się azotem i zaczyna go wydalać (pomimo niewielkiej różnicy ciśnienia ). Dzięki temu, a także w połączeniu z relatywnie wysokim ciśnieniem otoczenia, wzrost mikropęcherzyków jest zatrzymany. Należy zwrócić uwagę, że dwa najszybsze segmenty, z 5 i 10 min. półczasami, nie uwzględniane są w obliczeniach głębokości PDI Stop. Segmenty te są dominujące tylko w bardzo krótkich nurkowaniach, dla których przystanek pośredni nie jest konieczny. UWAGA: PDI Stop nie jest przystankiem obligatoryjnym i NIE zastępuje 3-5 min. przystanku bezpieczeństwa na 5m. OSTRZEŻENIE Przystanek bezpieczeństwa musi być wykonany przez 3-5 min na 5m nawet po wykonaniu PDI Stop. Wykonanie przystanku 3-5 min na 5m na końcu nurkowania jest nadal najlepszym co możesz dla siebie zrobić. 3
3. Specjalne uwarunkowania podczas nurkowania z więcej niż jedną mieszaniną(pmg) Przełączenie na mieszaninę o większej zawartości tlenu podczas nurkowania ma wpływ na PDI Stop. Musi to zostać uwzględnione zgodnie z algorytmem ZH L8 ADT MB PMG. W nurkowaniach z więcej niż jedną mieszanką Galileo pokazuje głębokość PDIS bazując na następujących zasadach: jeśli wyliczony PDI Stop dla mieszanki podstawowej (gaz 1) znajduje się poniżej głębokości zmiany mieszanki, jest on wyświetlany; jeśli wyliczony PDI Stop dla mieszanki podstawowej (gaz 1) znajduje się płycej niż głębokość zmiany mieszaniny (gaz 2 lub gaz D), wskazywany PDI Stop uwzględnia kolejny gaz. W przypadku nie dokonania zmiany mieszaniny Galileo powraca do wskazań PDI Stop właściwego dla rzeczywiście wdychanego gazu. 4. Nurkowanie z PDIS UWAGA: Aby używać funkcji PDIS należy w trybie Ustawienia Nurkowania funkcję PDIS ustawić na WŁączony. Fabryczne ustawienie WYŁączony. segmentów i w każdym momencie wyświetla optymalną głębokość PDIS. Sposób wyświetlania głębokości PDIS zależy od konfiguracji wyświetlacza i rodzaju nurkowania : BEZ czy Z dekompresją. 4.1 PDIS podczas nurkowań BEZ DEKOMPRESJI W konfiguracji wyświetlacza CLASSIC i FULL:Głębokość PDIS wyświetlana jest po lewej stronie obok czasu zerowego, przy ikonie PDIS. Jeśli podczas wynurzania zostanie osiągnięta wskazana głębokość w miejscu czasu zerowego no-stop, pojawia się stoper (PDIS TIMER) odliczający 2 minuty. Może wystąpić jedna z trzech sytuacji: nurek przebywa 2 min w obszarze 3 metrów powyżej wskazanej głębokości, zegar PDIS TIMER gaśnie, a w miejscu wartości PDIS pojawia się PDIS OK, jako potwierdzenie, że nurek wykonał przystanek PDI Stop; nurek zanurzył się więcej niż 0,5m poniżej PDIS. Zegar PDIS gaśnie i załącza się ponownie, odliczając 2 minuty, w momencie gdy nurek ponownie osiągnie głębokość PDIS; nurek znajduje się więcej niż 3 m powyżej PDIS. Ikona PDIS, wartość i zegar PDIS zastępuje symbol PDIS NO, oznaczający nieprzeprowadzenie przystanku PDI Stop. Galileo pokazuje PDI Stop na wyświetlaczu, jeśli wyliczony PDI Stop jest głębiej niż 8m, do momentu osiągnięcia podczas wynurzania wskazywanej głębokości. Wskazywana wartość zmienia się podczas nurkowania, ponieważ Galileo monitoruje wchłanianie azotu przez osiem 4
W konfiguracji wyświetlacza LIGHT: Głębokość PDIS wyświetlana jest po przyciśnięciu przycisku MORE po wyświetleniu O2% i przed temperaturą. Po osiągnięciu tej głębokości podczas wynurzania w miejscu czasu zerowego pojawia się PDIS TIMER odliczający 2 min. Może wystąpić jedna z trzech sytuacji: nurek przebywa 2 min w obszarze 3 metrów powyżej wskazanej głębokości, zegar PDIS TIMER przez cały czas pokazywany jest na wyświetlaczu. Wartość PDIS w sekwencji MORE zostaje zastąpiona PDIS OK, jako potwierdzenie, że nurek wykonał przystanek PDI Stop; nurek zanurzył się więcej niż 0,5m poniżej PDIS. Zegar PDIS gaśnie i załącza się ponownie, odliczając 2 minuty, w momencie gdy nurek ponownie osiągnie głębokość PDIS; nurek znajduje się więcej niż 3 m powyżej PDIS. Ikonę PDIS w sekwencji MORE, zastępuje symbol PDIS NO, oznaczający nieprzeprowadzenie przystanku PDI Stop. UWAGA: Galileo nie ostrzega o niewykonaniu PDI Stop. 4.2 PDIS podczas nurkowań Z DEKOMPRESJĄ Po osiągnięciu fazy dekompresji na konfiguracji wyświetlaczy CLASSIC i FULL informacje PDIS przesunięte są do dolnego, lewego rogu i stanowią część sekwencji MORE. Zapobiega to omyłkowemu potraktowaniu PDI Stop jako przystanku dekompresyjnego i na odwrót. Ponadto, aby uniknąć konfliktu pomiędzy PDIS i przystankami dekompresyjnymi, głębokość PDIS pokazywana jest tylko wtedy, jeśli leży głębiej niż 3 m od najgłębszego Deco Stop. Po osiągnięciu tej głębokości podczas wynurzania uruchamia się 2 min stoper, nie jest on jednak wyświetlany na wyświetlaczu, jak ma to miejsce podczas nurkowań bez dekompresji. Zmiana symbolu PDIS na PDIS OK wskazuje, że upłynęły 2 min. 5
4.3 PDIS podczas nurkowań z poziomami MB Po zanurzeniu o więcej niż 0.5m poniżej PDIS albo wynurzenie 3m powyżej PDIS obowiązują te same zasady co przy nurkowaniach bez dekompresji. Podczas nurkowania z ustawionym poziomem MB, PDIS podlega regułom opisanym powyżej. Jednakże poziomy MB, wymagają wcześniejszych i głębszych przystanków niż byłoby to przy algorytmie dla L0, dlatego wskazania PDIS mogą zostać opóźnione, a dla niektórych nurkowań w ogóle nie pokazane. Może się tak zdarzyć np. podczas nurkowania na niewielkich głębokościach z powietrzem (21%) i poziomem MB L5. 6