I STYTUTOWY REGULAMI DYPLOMOWA IA

I STYTUTOWY REGULAMI DYPLOMOWA IA PWSZ YSA I STYTUT PIELĘG IARSTWA

WEW ĘTRZ Y REGULAMI DYPLOMOWA IA W I STYTUCIE PIELĘG IARSTWA W PWSZ W YSIE Proces dyplomowania na kierunku Pielęgniarstwo przebiega zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie Studiów PWSZ w Nysie oraz zgodnie z odrębnymi zasadami określonymi w Instytutowym Regulaminie Przebiegu Egzaminu Dyplomowego na kierunku Pielęgniarstwo zgodnego z Rozporządzeniem M iszw z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki ( Dz.U. Nr 164, Poz.1166) oraz z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia studiów zawodowych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo przeznaczonych dla pielęgniarek i położnych posiadających świadectwo dojrzałości i będących absolwentami liceów medycznych oraz medycznych szkół zawodowych kształcących w zawodzie pielęgniarki i położnej ( Dz.U. Nr 110, Poz.1170) i zaleceniami KRASZM. PRACA DYPLOMOWA 1 1. Student studiów stacjonarnych i niestacjonarnych zobowiązany jest złożyć pracę dyplomową nie później niż: - do dnia 30 września - na studiach kończących się semestrem letnim - do dnia 28 lutego na studiach kończących się semestrem zimowym. 2. Dyrektor instytutu na wniosek promotora pracy lub na wniosek studenta, może przesunąć termin złożenia pracy dyplomowej w przypadku: 1) długotrwałej choroby studenta, potwierdzonej odpowiednim zaświadczeniem lekarskim, 2) niemożności wykonania pracy dyplomowej w obowiązującym terminie z uzasadnionych przyczyn, niezależnych od studenta. Termin złożenia pracy w tych przypadkach może być przesunięty nie więcej niż o trzy miesiące od terminu określonego w ust. 1. 3. W razie dłuższej nieobecności promotora pracy dyplomowej, która mogłaby wpłynąć na opóźnienie terminu złożenia pracy przez studenta, dyrektor instytutu zobowiązany jest do wyznaczenia osoby, która przejmie obowiązek kierowania pracą. Zmiana promotora pracy w okresie ostatnich 6 miesięcy przed terminem ukończenia studiów może stanowić podstawę do przedłużenia terminu złożenia pracy dyplomowej na zasadach określonych w pkt 2. 2 W okresie przedłużenia student zachowuje uprawnienia studenckie z zastrzeżeniem dotyczącym prawa do korzystania z pomocy materialnej, określonego przepisami odrębnymi. 3 Student, który nie złożył pracy dyplomowej w terminie określonym w 1 pkt. 1 zostaje skreślony z listy studentów. 4 1. Pracę dyplomową student wykonuje pod kierunkiem nauczyciela akademickiego na stanowisku profesora lub wykładowcy. Pracę dyplomową licencjacką może również prowadzić wykładowca bez doktoratu ze stopniem magistra posiadający duże doświadczenie praktyczne. 2. Temat pracy dyplomowej powinien być ustalony i zgłoszony w dziekanacie nie później niż w pierwszym miesiącu zajęć po rozpoczęciu semestru poprzedzającego ostatni semestr studiów. Temat pracy może być zaproponowany przez studenta. 3. Tematy prac licencjackich ostatecznie zatwierdza Instytutowa Komisja Dydaktyczna w ciągu miesiąca od dnia złożenia w dziekanacie. 2

4. Oceny pracy dyplomowej dokonuje promotor pracy oraz jeden recenzent zatrudniony na stanowisku profesora lub wykładowcy. Recenzenta wyznacza dyrektor instytutu, w którym praca została wykonana. Ocena pracy dotyczy przede wszystkim: - zgodności treści pracy z tytułem pracy, - układu pracy, kompletności tez, - merytorycznej oceny pracy, - charakterystyki doboru i wykorzystania źródeł, - poprawności języka, techniki pisania itp. 5. Do pracy licencjackiej należy przygotować prezentację. Prezentacja pracy dyplomowej powinna uwzględnić cel pracy, najważniejsze tezy, zakres przeprowadzonych analiz, wnioski. Zaleca się przygotować prezentację pracy w programie do prezentacji i przeprowadzić z wykorzystaniem rzutnika multimedialnego. 6. Dziekanat jest odpowiedzialny za techniczne przygotowanie egzaminu dyplomowego. SEMI ARIUM DYPLOMOWE 5 Celem seminarium dyplomowego jest kontrola postępów i pomoc w realizacji pracy dyplomowej, szczególnie w ostatniej fazie jej powstawania. W ramach prowadzonego przez promotora seminarium dyplomant powinien uzyskać wiedzę na temat: zasad pisania pracy, stosowania metod badawczych, dokumentowania wyników eksperymentów, odwoływania się do literatury i innych źródeł, sposobów prezentacji wyników swojej pracy i poddawania ich publicznej dyskusji. ZASADY PISA IA PRACY LICE CJACKIEJ 6 Opracowania pracy licencjackiej przewiduje program studiów. Powinno to być oryginalne opracowanie studenta, dokonane w oparciu o pomoc promotora pracy. 1.Tematyka prac. Tematyka pracy może dotyczyć wielu różnych typów zagadnień: Przedstawienie wyczerpującej historii choroby konkretnego pacjenta poznanego w trakcie odbywania praktyki studenckiej. W piśmiennictwie medycznym opracowania takie są zwane pracami kazuistycznymi. Praca z tego zakresu tematycznego powinna obejmować nie tylko zapis wywiadu, badania fizykalnego, badań dodatkowych, rozpoznanie i epikryzę, lecz także rozważania z zakresu tzw. diagnostyki różnicowej, omówienia sytuacji rodzinnej, społecznej i różnych wyznaczników kondycji psychicznej pacjenta. Co najważniejsze praca tego typu powinna zawierać omówienie procesu opieki nad chorym, omówionego w sposób krytyczny, tzn. wskazujący nie tylko na zaistniałe fakty ale i możliwości jego udoskonalenia. Przedstawienie pewnego działu metod pielęgnowania chorych, pozostających w określonych sytuacjach klinicznych (np. pielęgnowanie nieprzytomnych, chorych po udarze mózgu, chorych po urazach, zapobieganie odleżynom itp.) wraz z własnymi, oryginalnymi rozważaniami dotyczącymi historii i możliwości przyszłego rozwoju tych metod. 3

Przedstawienie pewnego działu teorii lub modeli pielęgnowania (np. Nightingale, V. Henderson, D. Orem, C. Roy) i badań nad rozwojem tych modeli pielęgniarstwa wraz z własnymi, oryginalnymi rozważaniami dotyczącymi możliwości przyszłego rozwoju w tym zakresie, uwzględniających wypowiedzi na ten temat w piśmiennictwie krajowym, a zwłaszcza zagranicznym. Przedstawienie rozważań nad możliwością doskonalenia opieki nad chorymi lub szczególnymi grupami osób (np. młodociani, osoby starsze, uczniowie) pozostających w określonych sytuacjach klinicznych lub okolicznościach bytowych poprzez metody wynikające z nauk społecznych takich nauk jak socjologia, psychologia społeczna, zdrowie publiczne, organizacja opieki społecznej. Przedstawienie własnej koncepcji usprawnienia działań z zakresu promocji zdrowia, profilaktyki, rehabilitacji, edukacji prozdrowotnej, opieki społecznej, uwzględniającej najnowsze propozycje literatury zawodowej polskiej i zagranicznej. Omówienie specyfiki wysoko wyspecjalizowanych działów pielęgniarstwa takich jak opieka nad chorymi umysłowo w stanach nagłych, pielęgniarstwo ratunkowe, pielęgniarstwo wobec głuchoniemych, pielęgniarstwo w uzdrowiskach, itp. Prace o charakterze poglądowym lub koncepcyjnym poświęcone ogólnej tematyce medycznej, ustanawiające kompendium wiedzy użytecznej dla pogłębienia umiejętności zdobytych w trakcie studiów. Prace o charakterze badawczym, w trakcie których dokonywane są pewne ustalenia mierzalne, biochemiczne i inne. 2. Jak poszukiwać inspiracji do sformułowania tematu pracy licencjackiej? Zwracamy tu usilnie uwagę, że przystępując do rozważania tematu własnej pracy licencjackiej należy poświęcić wiele czasu na dokonanie przeglądu piśmiennictwa fachowego pielęgniarskiego i ewentualnie także lekarskiego. Rozpocząć można od przeglądnięcia czasopism, dostępnych w Bibliotece Uczelnianej. Później należy zastosować współczesne środki zdalnego przeglądania literatury. Pomocna może być w tym w tym nasza strona Internetowa dostępna pod http://pwszn.webpark.pl/witr-wazne-dlapieleg.htm. Obecnie poprzez witrynę Biblioteki PWSZ http://biblioteka.pwsz.nysa.pl/index_1280.html w Nysie są dostępne liczne bazy danych literaturowych. Niezwykle pomocnych narzędziem jest ogólnodostępna wersja tzw. Systemu 4

Medline (tytuły i streszczenia opublikowanych prac medycznych) zwana PubMED dostępna pod http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi Nasza konkretna rada dla każdego studenta to wprowadzić do okienka witryny PubMed dwa słowa: nursing i jakieś dodatkowe hasło określające swoje własne zainteresowania. Automat wskaże setki, o ile nie tysiące, prac dotyczące tak zakreślonego tematu. 3. iezbędna oryginalność własnej pracy licencjackiej. Praca licencjacka, jako że odpowiada dysertacji niezbędnej dla nadania stopnia naukowego Bechelor of Sciences ( Bechelor in Nursing Sciences ), musi być pracą oryginalną. Niektóre, zapewne tylko nieliczne, takie prace, które będą powstawały we współpracy z lekarzami i laboratoriami medycznymi będą miały charakter naukowej pracy badawczej. Podobny, badawczy charakter mogą mieć jednak liczne prace dotyczące interdyscyplinarnych zagadnień z pogranicza pielęgniarstwa i takich dziedzin jak psychologia, socjologia, promocja zdrowia, ekonomika ochrony zdrowia. Badawcza metodologia naukowa może być wtedy oparta o badania ankietowe (tzw. sondażowe badanie ankietowe), różne formy testów psychometrycznych, jak i odpowiednie narzędzia badań socjologicznych. Charakter badawczy można uzyskać dla niemal każdego zagadnienia z zakresu pielęgniarstwa, jeśli tylko zaplanować porównanie rozważanych metod pomiędzy praktyką miejscowych oddziałów szpitalnych i zakładów opieki medycznej a analogicznymi ośrodkami, poznanym w trakcie praktyki zawodowej w innych miastach lub zagranicą. Większość prac licencjackich z zakresu pielęgniarstwa będzie podobna do znanych z piśmiennictwa medycznego tzw. prac poglądowych, jakkolwiek z naciskiem podkreślamy, iż prace te muszą prezentować własną, autorską koncepcję. Owe prace poglądowe, po przedstawieniu opinii innych autorów publikacji, poznanych z piśmiennictwa fachowego muszą więc przedstawiać pogląd własny autora pracy licencjackiej, wynikający z dyskusji i wnioskowania opartego na danych dostępnych w literaturze dotychczasowej. Uwaga! Praca licencjacka musi być napisana całkowicie samodzielnie, jakkolwiek można oczywiście jej treść dyskutować z kolegami lub korzystać z pomocy promotora. Niedopuszczalne jest zlecanie opracowania pracy innej osobie. Niedopuszczalne są jakiekolwiek formy plagiatu (przepisywania z innych nie określonych w tekście źródeł). Aby spełnić wymogi rzetelności autora pracy naukowej oraz również dla uchronienia się przed zarzutem popełnienia plagiatu należy wyraźnie określić, iż dany fragment jest cytatem oraz zaznaczyć to przez ujęcie tego fragmentu w cudzysłowy [ "..." ]. Źródła wszystkich cytowanych fragmentów powinny być określone przez zamieszczenie w spisie literatury danych o tekście skąd pobrano cytowany fragment. W ten sposób określone, cytowane fragmenty tekstów obcych nie powinny być dłuższe niż kilka (maksymalnie 10) linijek tekstu, co z kolei zabezpiecza autora przed naruszeniem praw autorskich. Można cytować dłuższe fragmenty tekstu tylko w wypadku uzyskania pisemnej zgody autora cytowanego tekstu. 5

Ważna informacja metodyczna dla studentów opracowujących prace licencjackie. Niezbędne jest nabycie elementarnych umiejętności z zakresu statystyki doświadczalnictwa. Metody statystyczne są omówione i dostępne on line pod adresem: http://www.mp.pl/artykuly/index.php?lid=356 W księgarni medbook.com.pl można zakupić następujące, użyteczne podręczniki: Cezary Watała.: Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Alfa Medica Press,Bielsko-Biała, 2002; Radosław Zajdel, Edward Kęcki, Piotr Szczepaniak, Marek Kurzyński.: Kompendium informatyki medycznej, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała, 2003; Wiesław Jędrychowski.: Zasady planowania i prowadzenia badań naukowych w medycynie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2004, wyd. 1 4.Wymagana struktura pracy licencjackiej. Prócz, określonego wyżej, właściwego zakresu tematycznego pracy oraz wymogu jej oryginalności następne, inne wymogi dotyczą struktury pracy, sposobu cytowania danych literaturowych i sposobu jej zapisania. 4.1 Strona tytułowa Postać strony tytułowej: 6

Instytut: Kierunek: Praca dyplomowa licencjacka TEMAT PRACY DYPLOMOWEJ TEMAT PRACY DYPLOMOWEJ Promotor: dr Jan Kowalski Autor: Andrzej owak Nysa 2012

4.2 Struktura pracy licencjackiej A. Struktura pracy licencjackiej o charakterze badawczym (pracy referującej wyniki eksperymentu, oznaczeń biochemicznych lub innych pomiarów). Spis treści 1. Wstęp 2. Cel pracy 3. Materiał (grupy badanych osób) 4. Metoda lub metodologia 5. Wyniki 6. Omówienie wyników i dyskusja 7. Wnioski 8. Piśmiennictwo (pozycje literaturowe oraz dowiązania witryn Internetowych). 9. Streszczenie w języku polskim. 10. Streszczenie w języku angielskim. 11. Oświadczenie dotyczące przestrzegania praw autorskich. Uwaga -1! W pracach z zakresu pielęgniarstwa odpowiednikiem eksperymentu lub oznaczeń biochemicznych są często obserwacje studenta dokonane w pewnym oddziale szpitalnym, w pewnej przychodni, domu opieki itp. Narzędziem rejestrującym stan faktyczny jest często opracowana przez studenta ankieta lub wzór na przeprowadzenie rozmowy. Zebranie danych, realizowane w taki sposób, często dotyczy pewnego modelu pielęgniarstwa, stosowanego w konkretnych sytuacjach klinicznych i konkretnych instytucjach. Uwaga - 2! Niektóre prace licencjackie mogą dotyczyć zagadnień, które można omówić na podstawie danych pobranych poprzez odpowiednie ankiety od studentów pielęgniarstwa (niejako od koleżanek i kolegów). Umożliwiają to obecnie znaczne liczebności studentów z poszczególnych lat studiów. Prace takie nosiłyby wtedy cechy prac badawczych i miałyby określoną wyżej strukturę. Aby lepiej uzmysłowić możliwość opracowania takiej pracy podajemy poniżej: 1. Próba oceny systemu wartości studentów pielęgniarstwa na pierwszym i trzecim roku studiów pielęgniarstwa w PWSZ w Nysie. 2. Próba oceny zachowań prozdrowotnych studentów pielęgniarstwa PWSZ w Nysie 3. Oszacowanie obyczajowych wzorców zachowania studentów pielęgniarstwa PWSZ w Nysie 4. Pomiary psychometryczne i oszacowanie kategorii osobowościowych u studentów pielęgniarstwa PWSZ w Nysie

W pracach o charakterze badawczym, w rozdziale wyniki powinny się znaleźć także dane o dokonanym opracowaniu statystycznym uzyskanych wyników (patrz poniżej rozdział Opracowanie statystyczne danych ). B. Zalecana struktura pracy licencjackiej o charakterze poglądowym i koncepcyjnym dotyczącej metod pielęgnowania chorych w określonych sytuacjach klinicznych, stosowanych w wyróżnionych instytucjach: Spis treści 1. Wstęp ( Wprowadzenie do tematyki związanej z rozważanym problemem). Wstęp nie powinien być rozdziałem bardziej obszernym niż 1-1,5 strony). 2. Cel pracy ( Krótkie, ale precyzyjne określenie celu pracy z podkreśleniem oryginalnego aspektu zaplanowanych działań własnych. Rozdział ten nie powinien być dłuższy aniżeli 1/2-1 strony). 3. Metodologia ( Zastosowane w pracy metody poszukiwania rozwiązania problemu i metody wykonania zaplanowanego oszacowania. Rozdział powinien wymieniać źródła informacji i wykorzystanej wiedzy takie, jak np. przedmioty kształcenia, praktyka zawodowa, doświadczenia osobiste). 4.Przegląd literatury niezbędnej dla osiągnięcia celu pracy. 5. Rezultat pracy - Podrozdział o dość różnym tytule, lecz zwykle formułowanym na wzór podanych niżej kilku przykładów.: Kompendium dla pielęgniarek współuczestniczących w procesie Poradnik dla pielęgniarek pracujących w... Opracowany zbiór zasad zalecanych personelowi pielęgniarskiemu realizującemu Opracowany model pielęgniarstwa w sytuacji klinicznej... 6. Wnioski Uwaga! Podział materiału pomiędzy rozdziały 4 i 5 jest dowolny. Czasami w rozdziale " 5. Kompendium.. Poradnik.. Opracowany zbiór zasad.. Opracowany model.., można odwoływać się do przeprowadzonego w rozdziale 4. Przeglądu literatury, omawiając tylko krótko implikacje ważne dla pielęgniarek, które będą pracować w podobnych okolicznościach. 7. Piśmiennictwo (pozycje literaturowe oraz dowiązania witryn Internetowych) 8. Streszczenie w języku polskim. 9. Streszczenie w języku angielskim. 9

10. Oświadczenie dotyczące przestrzegania praw autorskich. C. Zalecana struktura pracy licencjackiej o charakterze poglądowym i koncepcyjnym - uzupełniona badaniami własnymi dotyczącymi metod pielęgnowania chorych w określonych sytuacjach klinicznych, stosowanych w wyróżnionych instytucjach: Spis treści 1. Wstęp ( Wprowadzenie do tematyki związanej z rozważanym problemem. Wstęp nie powinien być rozdziałem bardziej obszernym niż 1-1,5 strony). 2. Cel pracy ( Krótkie, ale precyzyjne określenie celu pracy z podkreśleniem oryginalnego aspektu zaplanowanych działań własnych. Rozdział ten nie powinien być dłuższy aniżeli 1/2-1 strony). 3. Metodologia 3.1 Źródła informacji i wykorzystanej wiedzy ( przedmioty kształcenia, praktyka zawodowa, doświadczenia osobiste ) 3.2 Metody wykonania zaplanowanego oszacowania 3.2.1 Ankieta nr 1 opracowana dla dokonania badania sondażowego pośród 3.2.2 Ankieta nr 1 opracowana dla dokonania badania sondażowego pośród 4. Przegląd literatury niezbędnej dla osiągnięcia celu pracy 5. Rezultat pracy 5. 1 Wyniki badań własnych oraz 5.2 - Podrozdział o dość różnym tytule, lecz zwykle formułowanym na wzór podanych niżej kilku przykładów.: Kompendium dla pielęgniarek współuczestniczących w procesie.. Poradnik dla pielęgniarek pracujących w... Opracowany zbiór zasad zalecanych personelowi pielęgniarskiemu realizującemu.. Opracowany model pielęgniarstwa w sytuacji klinicznej... Uwaga! Podział materiału pomiędzy rozdziały 4 i 5 jest dowolny. Czasami w rozdziale " 5. Kompendium.. Poradnik.. Opracowany zbiór zasad.. Opracowany model.. można odwoływać się do przeprowadzonego w rozdziale 4. Przeglądu literatury omawiając tylko krótko implikacje ważne dla pielęgniarek, które będą pracować w podobnych okolicznościach. 6. Wnioski 10

7. Piśmiennictwo (pozycje literaturowe oraz dowiązania witryn Internetowych) 8. Streszczenie w języku polskim. 9. Streszczenie w języku angielskim. 10. Oświadczenie dotyczące przestrzegania praw autorskich. Uwaga! Jest możliwe, a nawet pożądane, aby student zawarł w swojej pracy o charakterze poglądowym i koncepcyjnym niezbyt rozbudowaną część eksperymentalną, polegającą na wykonaniu sondażowego badania ankietowego. Opracowana ankieta powinna być przedstawiona wtedy w rozdziale Metodologia, a wyniki uzyskane przy pomocy opracowanego narzędzia powinny być przedstawione w rozdziale 5. Rezultat pracy - w dodatkowym podrozdziale zatytułowanym 5.2 Wyniki badań własnych. Uwaga! W pracach typu C, zawierających wyniki oszacowania własnego, mimo, iż uzyskane na ogół poprzez sondażowe badanie ankietowe - powinny się znaleźć także dane o dokonanym opracowaniu statystycznym uzyskanych wyników (patrz poniżej rozdział Opracowanie statystyczne danych ). D. Zalecana struktura pracy licencjackiej o charakterze poglądowym i koncepcyjnym poświęconej ogólnej tematyce medycznej: Przykłady tytułów: T.: Tytuł tego typu pracy powinien mieć strukturę: Znaczenie wiedzy o tomografii MR dla wykształcenia pielęgniarskiego Użyteczność dyskusji nad pojęciami zdrowia i choroby dla pogłębienia umiejętności pielęgniarskich Przydatność znajomości metod fizykoterapii dla wykonywania zawodu pielęgniarskiego. Spis treści 1. Wstęp (Wprowadzenie do tematyki związanej z rozważanym problemem. Wstęp nie powinien być rozdziałem bardziej obszernym niż 1-1,5 strony). 2. Cel pracy (Krótkie określenie celu prowadzonych rozważań. Rozdział ten nie powinien być dłuższy niż 1/2-1 strony). 3. Metodologia ( Zastosowana w pracy metoda opracowania kompendium wiedzy uzupełniającej dla przykładu omówienie wizytacji odpowiednich placówek medycznych, wykorzystanie doświadczeń osobistych - rodzina, praktyki zawodowe, itp.) 4. Przegląd literatury niezbędnej dla osiągnięcia celu pracy. 5. Rezultat pracy - podrozdział o dość różnym tytule lecz zwykle formułowanym na wzór podanych niżej kilku przykładów: 11

5. Kompendium użyteczne jako uzupełnienie wiedzy pielęgniarek. 5. Opracowanie syntetyczne zagadnienia - przydatne dla pielęgniarek. 5. Krótki skrypt stanowiący uzupełnienie wiedzy pielęgniarek. 5. Suplement do treści programowych nauczania pielęgniarstwa. Uwaga! Podział materiału pomiędzy rozdziały 4 i 5 jest dowolny. Czasami w rozdziale " 5. Kompendium.. Poradnik.. Opracowany zbiór zasad.. Opracowany model można odwoływać się do przeprowadzonego w rozdziale 4. Przeglądu literatury omawiając tylko krótko implikacje ważne dla pielęgniarek, które będą pracować w podobnych okolicznościach. 6. Wnioski (Wnioski, w wypadku tego typu pracy, powinny dotyczyć użyteczności zebranej i przedstawionej wiedzy dla wykształcenia pielęgniarskiego). 7. Piśmiennictwo (pozycje literaturowe oraz dowiązania witryn Internetowych) 8. Streszczenie w języku polskim. 9. Streszczenie w języku angielskim. 10. Oświadczenie dotyczące przestrzegania praw autorskich. E. Struktura pracy licencjackiej, z zakresu pielęgniarstwa - o charakterze pracy kazuistycznej. Przykłady tytułów: Procedury pielęgniarskie zastosowane w rzadkim przypadku chorego na... Model pielęgniarstwa realizowany w rzadkim przypadku pacjenta cierpiącego na... Przebieg procesu pielęgnacyjnego w pewnym rzadkim przypadku choroby... 1. Wstęp 2. Prezentacja historii choroby pacjenta XX cierpiącego na... 2.1 Wywiad 2.2 Badanie fizykalne w dniu przyjęcia do szpitala ( hospitalizacja pierwsza...) 2.3 Wyniki badań dodatkowych laboratoryjnych 2.4 Wynika badań dodatkowych obrazujących zmiany narządowe 2.5 Zapisy opinii konsultantów 2.6 Plan leczenia i opis zastosowanego leczenia ( zlecenia ) 2.7 Wyciąg istotnych danych z dekursusu lekarskiego 2.8 Kliniczne rozpoznanie lekarskie po pobycie szpitalnym 12

2.9 Epikryza lekarska 3. Teoria procesu chorobowego rzadkiego przypadku chorego na... 3.1 Przegląd danych literaturowych dotyczących zachorowań na... 3.1.1 Dane dotyczące etologii 3.1.2 Dane dotyczące patogenezy choroby 3.1.3 Dane dotyczące rozpoznawania choroby.. 3.1.4 Dane dotyczące leczenia schorzenia... 3.1.5 Dane literaturowe dotyczące pielęgnowania pacjentów z.. 4. Opis procedur zastosowanych w przypadku pielęgnacji i leczenia pacjenta.. XX 4.1 Procedury realnie stosowane.. 4.2 Rzeczywisty, odnotowany 'dekursus pielęgniarski' 4.2 Procedury zalecane, wynikające z danych literaturowych 5. Dyskusja dotycząca zastosowanych procedur pielęgnacyjnych 6. Wnioski F. Prace licencjackie typu.: Analiza struktury i działalności Szpitala w... pod kątem wymogów prawidłowej opieki pielęgniarskiej i możliwości pełnienia funkcji dydaktycznych Zalecana struktura tego typu pracy jest następująca.: 1. Wstęp 2. Cel 3. Metodyka 4. Dane o opisywanej placówce medycznej 4.1 Historia rozwoju szpitala ( poradni, hospicjum, itp.) 4.2 Struktura szpitala 4.3 Charakterystyka kadry szpitala 4.4 Główne typy usług zdrowotnych 4.5 Procedury ( modele ) działań pielęgniarskich stosowane w szpitalu 4.6 Formy doskonalenia zawodowego 4.7 Udział szpitala w procesach dydaktycznych 5. Omówienie dokonanego rozeznania z uwzględnieniem rozpowszechnionych, zalecanych wymogów. 6. Wnioski 7. Piśmiennictwo. 13

G. Prace typu.: Rozwinięcie kompendium dotyczącego znaczenia wiedzy z zakresu... dla wykształcenia pielęgniarek Prace typu "G." - polegają na znacznym udoskonaleniu i uzupełnieniu tematyki opisanej w innej, wcześniejszej pracy licencjackiej. Struktura tego typu pracy może być podobna do struktury prac licencjackiej o charakterze poglądowym i koncepcyjnym typu B, C, lub D. Przykładem tytułu takiej pracy licencjackiej, która niedawno została przedstawiona i obroniona jest.: Rozwinięcie dotychczasowych prac uczelnianych, dotyczących zapatrywań studentek pielęgniarstwa na macierzyństwo i ich umiejętność prowadzenia rozmów z parami partnerskimi, rozważającymi poczęcie drugiego dziecka. H. Praca typu.: Ocena stopnia trudności i przydatności zadania dydaktycznego dotyczącego przyswojenie przez studentów pielęgniarstwa wiedzy o... (np. wytycznych dla leczenia) Przykłady tytułu pracy. Ocena stopnia trudności i przydatności zadania dydaktycznego dotyczącego przyswojenia przez studentów pielęgniarstwa wiedzy o wytycznych dotyczących zasad obserwacji chorych po leczeniu raka sutka Wyjaśnienie jak opracować pracę typu H. wyjaśnienie sformułowano przez zakreślenie rozdziału "Cel pracy" i "Metodyka" Cel pracy Celem pracy jest sprawdzenie stopnia trudności i przydatności dydaktycznej pewnego konkretnego zadania edukacyjnego, dotyczącego wiedzy użytecznej dla wykształcenia pielęgniarskiego. Postanowiono także sprawdzić trwałość pamięciową przyswajanej wiedzy z wybranego zakresu. Celem pracy jest także opracowanie narzędzi dydaktycznych w postaci: 1. zapisu wykładu, 2. testu egzaminacyjnego, 3. ankiety oceniającej odbiór wykładu przez studentów. Zaplanowano sformułowanie wniosków istotnych dla określenia znaczenia wykonanego zadania dydaktycznego dla całokształtu wykształcenia pielęgniarskiego. Metodyka Cele pracy planuje się osiągnąć przez wykonanie kontrolowanego przez autora niniejszej pracy licencjackiej zadania dydaktycznego łącznie z pozyskaniem wyników dotyczących oceny stopnia trudności zadania, jego przydatności oraz trwałości pamięciowej przyswojonej wiedzy. 14

Zadanie dydaktyczne wykonano przez wygłoszenie wobec grupy 25 studentów pielęgniarstwa wykładu dotyczącego podanych w tytule wytycznych dotyczących leczenia... Po wykładzie zebrano opinie studentów biorących udział w eksperymencie poprzez pobranie od nich danych przy pomocy opracowanej ankiety. Studentom biorącym udział w eksperymencie zapowiedziano, że po miesiącu będzie przeprowadzony kontrolowany sprawdzian oceniający pamiętanie wiedzy przekazanej na w/w wykładzie. Sprawdzian wykonano przez zastosowanie opracowanego testu egzaminacyjnego dotyczącego treści przedstawionych w trakcie w/w wykładu. W rozdziale wyniki przedstawiono zarówno dane pozyskane po wykładzie, jak i dane uzyskane po miesiącu w trakcie testu sprawdzającego trwałość pamięciową. I. Praca typu.: Ocena możliwości pełnienia funkcji dydaktycznych w zakresie pielęgniarskich praktyk zawodowych oddziału chorób... szpitala w... przy pomocy systemu sprawdzającego Instytutu Pielęgniarstwa. Uwaga! przez system sprawdzający rozumie się tzw. ankiety ABC dostępne w Instytucie Pielęgniarstwa - Dział Praktyk. 5. Opracowanie statystyczne danych W pracach licencjackich typu A i C są prezentowane dane uzyskane od badanych grup osób. Dla spełnienia właściwych dla pracy naukowych wymogów jest celowe i pożądane, aby przedstawiane dane opracować statystycznie. Zwracamy uwagę, że niemal w każdej pracy typu A lub C można dostrzec plan eksperymentu typu.: 1. Zrandomizowana próba z grupą kontrolną (Randomized controlled trial - RCT) [ inna nazwa to: Losowe badanie kontrolowane] 2. Badanie obserwacyjne retrospektywne (Case - control study - CCS) [ inna nazwa to Badanie kliniczno kontrolne] 3. Badanie obserwacyjne prospektywne (Cohort study) [ inna nazwa to: badanie kohortowe] 4. Badanie dotyczące oceny procedur diagnostycznych (trafność, czułość, swoistość testu, itp.) 15

Dla wszystkich tych typów badań zebrane dane liczbowe są zestawiane w tzw. tablicy 2x2 Obrazuje to następujący rysunek.: Ekspozycja na Działanie nr 1 ( np. leczenie ) Działanie nr 2 ( np. placebo ) Wynik działań nr 1 i 2 Brak Wydarzenie wydarzenia a b a+b = n1 c d c+d = n2 a+c b+d Zwracamy uwagę, iż nawet najprostsze zestawienie liczbowe może być scharakteryzowane przez takie parametry statystyczne jak: 1. Częstość wydarzenia w grupie eksperymentalnej ( dla działania nr 1 ) Ra = a/n1 lub a/(a+b) 2. Częstość wydarzenia w grupie kontrolnej ( dla działania nr 2 ) Rc = c/n2 lub c/(c+d) 3. Ryzyko względne ( relative risk - RR ) RR = Ra/ Rc 4. Bezwzględne zmniejszenie ryzyka ( absolute risk reduction - ARR ) ARR = Ra - Rc 5. Czułość testu, a/(a+b) 6. Swoistość testu, b/ (b+d) i inne Studenci mogą dokonać wyliczeń tych prostych wskaźników, korzystając z gotowych programów kalkulacyjnych dostępnych poprzez istniejące dla takiego celu strony Internetowe. Przykładem takiej strony kalkulującej, dotyczącej danych ujmowanych w tablicy 2x2 jest.: http://statpages.org/ctab2x2.html Rozmaite inne testy statystyczne są udostępnione poprzez stronę.: http://statpages.org/ Szersze omówienie problematyki opracowania statystycznego danych zamieszczanych w pracach licencjackich typu A lub C prezentujemy na stronie.: http://www.pwsz.nysa.pl/~pielegniarstwo/statystyka.htm 16

6.Uwagi dotyczące zalecanego sposobu opracowania rozdziałów: 1. Wstęp, 2. Cel pracy, 3. Metodyka,... 4. Przegląd literatury niezbędnej dla osiągnięcia celu pracy, 5. Rezultat pracy, 6. Wnioski,... 7. Streszczenie Zaleca się, aby wstęp nie był rozdziałem dłuższym, jak 1-2 strony. W sposób zwięzły powinien wprowadzać on w obrane zagadnienie. W rozdziale tym należy uzasadnić dlaczego jest celowe podjęcie obranego tematu pracy. Cel pracy powinien być krótkim rozdziałem, nie dłuższym aniżeli 1/2 strony. W sposób zwięzły należy dobitnie uwypuklić, co autor pracy zamierza zrobić. Jeśli praca ma charakter typu B, C, D lub G wtedy na ogół celem pracy jest opracowanie rodzaju poradnika ( kompendium, zbioru zasad postępowania, opisu modelu pielęgnowania ), który byłby pomocny bądź studentom, bądź pielęgniarkom pracującym w określonych okoliczności, w określonym typie instytucji medycznej lub współdziałającej w diagnostyce i leczeniu określonej sytuacji klinicznej. W krótkim rozdziale dotyczącym metodyki, jeśli nie jest to praca badawcza ani nawet praca uzupełniona własną próbą oszacowania, poprzez dokonanie ankietowego badania sondażowego, lecz jest jedynie pracą poglądową typu B lub D, wtedy należy wyliczyć przedmioty nauczania, na których student zapoznał się z danym zagadnieniem, miejsca odbywania praktyk, w których autor poznał bliżej omawiany problem oraz ewentualnie doświadczenia osobiste (np. opiekowanie się członkiem rodziny), które pozwoliły studentowi na pogłębienie wiedzy dotyczącej omawianego zagadnienia. Rozdział pt.: "Przegląd literatury niezbędnej dla osiągnięcia celu pracy" jest w pracach poglądowych typu B, C, D i G ważną częścią pracy. Przytaczane są tutaj ustalone poglądy i opisy procedur, itp. Ważne jest jednak, aby wydzielić z tych danych część, która jest opracowywana z większym wkładem własnej pracy koncepcyjnej i która powinna być już umieszczona w następnym rozdziale zatytułowanym - jak piszemy wyżej. Rezultat pracy - Podrozdział o dość różnym tytule lecz zwykle formułowanym na wzór podanych niżej kilku przykładów.: Kompendium dla pielęgniarek współuczestniczących w procesie Poradnik dla pielęgniarek pracujących w... Opracowany zbiór zasad zalecanych personelowi pielęgniarskiemu realizującemu Opracowany model pielęgniarstwa w sytuacji klinicznej... ] Rozdział 6. Wnioski powinien być krótkim rozdziałem ( na ogół 1/2 strony ). W ponumerowanych punktach student powinien sformułować wnioski, które dotyczą problemu " jak i na ile " udało się zrealizować założony cel pracy. Streszczenie Dwie przedostatnie strony pracy licencjackiej powinny zawierać streszczenie w języku polskim i angielskim. Na stronie zawierającej streszczenie pracy u góry osobnej strony powinien widnieć tytuł pracy, a poniżej ponownie imię i nazwisko autora. Tekst streszczenia powinien liczyć ok. 150 słów, maksymalnie 250 słów. Pod streszczeniem pracy należy wpisać 6 słów kluczowych. Streszczenie w języku angielskim powinno być zapisanie w sposób analogiczny na osobnej stronie. Zalecenie Dyrektora Instytutu, aby praca licencjacka zawierała streszczenie w języku 17

angielskim, wynika z troski dostosowania struktury pracy do wchodzących w życie wymogów dotyczących tzw. suplementu do dyplomu, systemu punktów transferowych ECTS, współpracy międzynarodowej. 8. Szczegółowe wytyczne dotyczące postaci fizycznej pracy Układ pracy- ogólnie : strona tytułowa (wzór na stronie internetowej PWSZ w Nysie) spis treści wstęp cel i założenia pracy metodyka (wskazać metody badawcze, stosowane techniki i narzędzia badawcze) rozdziały zawierające zasadniczy tekst pracy, zgodnie z rodzajem pracy( patrz punkt: struktura pracy ) podsumowanie i wnioski (należy wskazać syntetyczne wnioski wynikające z pracy oraz ewentualnie zasygnalizować możliwości przyszłościowych rozwiązań), wykaz cytowanego piśmiennictwa według kolejności cytowania, zgodny z tzw. standardem Vancouver. streszczenie (w języku polskim i angielskim oraz słowa kluczowe) wykaz tabel i rycin ewentualny wykaz załączników oświadczenie studenta o samodzielnym napisaniu przedstawionej pracy (wzór na stronie internetowej PWSZ). Praca powinna liczyć ok. 30-60 stron maszynopisu. Należy sporządzić ją 4 egzemplarzach. Powinna ona być napisanych jednostronnie na papierze formatu A4. Na jednej stronie powinno być 2100 znaków. Należy stosować odstęp pomiędzy wierszami 1,5 oraz używać czcionki Times New Roman CE 12 punktów. Zalecane marginesy to - lewy 3,5cm, prawy 1cm, górny 3,5cm, dolny 3cm. Treść pracy powinna być złożona także na krążku CD-R. Tekst na tych nośnikach informacji powinien być zapisany w edytorze Word dla Windows. Tytuły i podtytuły powinny być pisane pismem tekstowym ( nie wersalikami ). Podtytuły powinny być napisane czcionką pogrubioną. Akapity rozpoczyna się wcięciem. Maszynopis nie może zawierać maszynowych wyróżnień, takich jak spacjowanie (rozstrzelenie), i wersaliki (duże litery). Można stosować pogrubienia niektórych fraz tekstu. Struktura pracy, odnotowana w spisie treści powinna być uwypuklona przez stosowanie tzw. " wcięć " np.: 3. Metodologia 3.1 Źródła informacji i wykorzystanej wiedzy ( przedmioty kształcenia, praktyka zawodowa, doświadczenia osobiste ) 3.2 Metody wykonania zaplanowanego oszacowania * 3.2.1 Ankieta nr 1 opracowana dla dokonania badania sondażowego pośród.. 3.2.2 Ankieta nr 1 opracowana dla dokonania badania sondażowego pośród.. Nie należy stosować centrowania tekstu. Tekst powinien być wyrównany do prawej. Tytuły rozdziałów i podrozdziałów nie powinny być pisane dużymi literami ani nie powinny być podkreślane. 18

Wymieniając farmaceutyki należy stosować międzynarodowe ( nie firmowe ) nazwy leków. Należy stosować skróty wg międzynarodowego układu jednostek miar (SI). W liczbach miejsca dziesiętne należy oddzielać przecinkami (nie kropkami). Tabele i rysunki należy dołączyć do pracy na osobnych stronach, załączonych na końcu pracy. Jest dopuszczalne, aby osobne strony zawierające tabele i rysunki były zamieszczane pomiędzy stronami zawierającymi tekst (wewnątrz pracy). Nie zalecamy umieszczania rysunków wewnątrz tekstu, ale mimo to, tak opracowana praca nie będzie zdyskwalifikowana. W tekście należy wymieniać tabele i rysunki pisząc: tab. nr x, rys. nr x. Jest pożądane, aby zamieścić po tekście streszczeń spis tabel i rysunków. Tabele należy wykonać w programie Word dla Windows, a wykresy (rysunki) przy pomocy narzędzi dostępnych w obrębie pakietu Office dla Windows. W tabelach i opisach rysunków należy używać pisma Arial Narrow CE wielkości 10 punktów. 9.Sposób zapisu piśmiennictwa W spisie piśmiennictwa należy podawać tylko te pozycje, które są cytowane w tekście, przy czym w tekście należy podać numer pozycji piśmiennictwa w nawiasie typu ( ) Cytowane dowiązania witryn Internetowych należy oznaczać nawiasami kwadratowymi [ ]. Spis cytowanych witryn Internetowych należy sporządzić osobno i umieścić go pod spisem piśmiennictwa. Każda pozycja piśmiennictwa powinna być pisana od nowego wiersza i poprzedzona numerem. Sposób zapisu danych o artykule opublikowanym w piśmiennictwie medycznym lub pewnej książce powinien być zgodny z tzw. standardem Vancouver, tzn.: (a) Zapis dla artykułu z czasopisma powinien zawierać : nazwiska autorów, inicjały imion, tytuł artykułu, tytuł czasopisma (zgodny z Medline, PubMed ), rocznik, tom, numer w obrębie tomu - podany w nawiasie ( ) i strony od - do. Wzór: (x) Kowalski N., Nowak A.: Opieka pielęgniarstwa nad osobami starszymi. Magazyn Pielęgniarki i Położnej, 1919, 33(5), 210-223. Można stosować także skróty nazw czasopism zgodne z z Index Medicus ( ze sposobem stosowanym w ogólnodostępnej bazie danych literaturowych PubMED ), np. Eliasson M., Jansson J.: Tissue plasminogen in course of essential hypertension. J. Hypertens., 1997, 15 (2), 349-356 (b) Zapis dla pozycji książkowej powinien zawierać : nazwiska autorów, inicjały imion, tytuł, wydawca, miejsce publikacji, rok wydania. Wzór: (x) Kowalski ZG.: Podstawy pielęgniarstwa. Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa,1923. (c) Zapis dla rozdziału z książki: nazwiska autorów, inicjały imion, tytuł, W: nazwiska i inicjały imion redaktorów tomu, tytuł, wydawca, miejsce wydania, rok, strony. Wzór: (x) Kawczyńska- Butrym.: Diagnoza pielęgniarska. W: Kowalski Z. - red.: Podstawy pielęgniarstwa. Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa, 2004, s. 203-248. 19

(c) Określenia witryn Internetowych powinny zawierać: nazwisko autora, tytuł witryny, adres Internetowy witryny podany w nawiasie kwadratowym. Wzór: [ x] Mariah Snyder.: Complementary therapies - are really nursing? [ http://www.nursingworld.org/ojin/topic15/tpc15toc.htm] w The Online Journal of Issues in Nursing [http://www.nursingworld.org/ojin/index.htm] Tylko w wyjątkowych wypadkach, można podać jedynie nazwę witryny, nie określając autora, np. pisząc o pewnym czasopiśmie pielęgniarskim dostępnym on line można określić to źródło następująco.: [ x] Nursing Spectrum [http://community.nursingspectrum.com/magazinearticles/index.cfm] 10. Inne, ważne wymogi, które muszą być przestrzegane w trakcie wykonywania pracy licencjackiej. Przedstawiane w pracy, przeprowadzone we współpracy z lekarzami, eksperymenty kliniczne muszą przestrzegać zasad tzw. Deklaracji Helsińskiej. W przypadku takich prac badawczych konieczna jest ocena klinicznej komisji bio - etycznej (komisje takie działają przy Akademiach Medycznych). Do prac doświadczalnych zawierających wyniki badań na ludziach (kryjących element ryzyka) należy dołączyć pisemną akceptację projektu badań właściwej terenowej komisji etyki. Tworzona praca powinna być wykonana przy pomocy licencjonowanego lub ogólnie dostępnego, legalnego oprogramowania. Można używać: 1. Oprogramowania, na które licencję posiada uczelnia. 2. Oprogramowania na które udzielane są bezpłatne licencje bez ograniczeń lub dla celów edukacyjnych co najmniej na czas niezbędny dla napisania i oceny pracy, 3. Oprogramowania, na które licencję posiada student, 4. Oprogramowania udostępnianego przez osoby trzecie (np. zakład pracy) pod warunkiem uzyskania zgody właściciela o ile nie łamie to praw licencyjnych. 5. Oprogramowana także z innych źródeł, jednak nie naruszając warunków licencji związanych z tym oprogramowaniem Prezentacja pracy w celu jej oceny powinna się odbyć zgodnie z warunkami licencji. W żadnej sytuacji nie jest dopuszczalne łamanie praw autorskich na oprogramowanie, w szczególności poprzez dekompilację oraz kopiowanie źródeł programów lub skryptów i usuwanie zastrzeżonych fragmentów, w tym informacji o rzeczywistym autorstwie. Student może wielokrotnie konsultować wykonywanie swojej pracy licencjackiej z promotorem w trakcie semestru V i VI. 20