MATURA USTNA Z JĘZYKA POLSKIEGO Co to jest bibliografia? Sam termin bibliografia pochodzi z języka greckiego od biblion lub biblios książka oraz od słowa graphein czynność pisania. Zatem już w starożytnej Grecji używano tego terminu, nazywając kopistów (przepisywaczy książek) bibliogrphos lub bibliographus a samą czynność przepisywania ksiąg nazywano bibliografeo. BIBLIOGRAFIA Pojęcie bibliografii. 1. Uporządkowany spis książek (dokumentów piśmienniczych, graficznych, dźwiękowych, elektronicznych itp.) sporządzony według ustalonych kryteriów, mający z góry określone zadania informacyjne. 2. Umiejętność rozpoznawania i opisywania wytworów piśmiennictwa oraz sporządzania ich spisów, czyli metodyka bibliograficzna. 3. Jedna z dziedzin ogólnej nauki o książce, która bada i opisuje książki dla celów praktycznych i naukowych, zajmuje się więc rejestracją, opisem, klasyfikacją i statystyką wytworów piśmienniczych. Jest nie tylko dyscyplina pomocniczą dla innych nauk, ale stanowi samodzielną gałąź nauki. Źródło: Aleksandra Mendykowa: Podstawy bibliografii. Warszawa 1981, s.10-11.
W przypadku tworzenia bibliografii załącznikowej w szkole średniej, najbardziej interesuje nas definicja nr 1. Literatura przedmiotu a literatura podmiotu. LITERATURA PRZEDMIOTU: jest to zbiór wszystkich źródeł, z których czerpiemy wiedzę (piśmiennictwo o autorze i jego twórczości). Do literatury przedmiotu należy zaliczyć: słowniki, podręczniki, przewodniki encyklopedyczne, artykuły w czasopismach, publikacje z internetu, książki biograficzne, historyczne. Na przykład: Majewska Marta, Proces Franza Kafki, Cogito 2007 nr 6, s. 76-77 LITERATURA PODMIOTU: ułożony alfabetycznie (wg nazwisk autorów, a gdy ich nie ma, wg tytułów) spis tekstów kultury wykorzystanych jako materiał badawczy w danej prezentacji. Na przykład: Motyw ojca w literaturze i malarstwie 1. Kochanowski Jan, Treny, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975. 2. Chełmoński Józef, Bociany [obraz], 1900, Muzeum Narodowe, Warszawa. W: Galeria Malarstwa Polskiego w Muzeum Narodowym w Poznaniu [online] [dostęp 20 grudnia 2005] http://www.poznansztuka.webpark.pl/chelm4.htm Źródło: Kania Joanna, Jak przygotować prezentację maturalną z języka polskiego?, Kraków, Wydawnictwo Zielona Sowa, 2006.
Przykłady opisu bibliograficznego 1. Opis książki do 3 autorów Gombrowicz Witold, Ferdydurke, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1997, ISBN 83-08-02752-0 2. Opis fragmentu książki : Np. wiersza ( opowiadania) w zbiorze jednego autora: Stachura Edward, Wiersze, Toruń, C&T, 1995, ISBN 83-85318-61-5, Wypłakałem oczy niebieskie, s. 135 Prus Bolesław, Nowele wybrane, Warszawa, Prószyński i S-ka, 1998, ISBN 83-7180-256-0, Kamizelka, s. 174-184 3. Opis książki pracy zbiorowej (w całości): Kaskaderzy literatury. O twórczości i legendzie Andrzeja Bursy, Marka Hłaski..., Wyd. 2 uzup., Pod red. Edwarda Kolbusa, Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1990, ISBN 83-218-0900-6 4. Opis artykułu w książce wielu autorów( rozprawy w pracy zbiorowej, wiersza w antologii): Stabro Stanisław, W bursztynowej kuli (O twórczości i legendzie Marka Hłaski), W: Kaskaderzy literatury. O twórczości..., Wyd. 2 uzup., Pod red. Edwarda Kolbusa, Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1990, ISBN 83-218-0900-6, s. 65-85 Gałczyński K. I., Rozmowa liryczna, W: Snuć miłość... Polska poezja miłosna XV-XX w., Wstęp, wybór i układ Włodzimierz Bolecki, Warszawa, Bertelsmann Media Sp. z o.o., 1999, ISBN 83-7129-376-3, s. 219 5. Opis artykułu w czasopiśmie (gazecie): Majewska Marta, Proces Franza Kafki, Cogito 2007 nr 6, s. 76-77
Najder Zdzisław, Pisarz rodak, Rzeczpospolita 2007 nr 50, Dodatek Joseph Conrad, s. 1-3 6. Opis recenzji w czasopiśmie (gazecie): Gretkowska Manuela, Kobieta i mężczyźni, Warszawa, 2007, Rec. Małkowska Monika, Czytadło z pretensjami do umoralniania, Rzeczpospolita 2007 nr 59, s.17 7. Opis wywiadu w czasopiśmie (gazecie): Kieślowski Krzysztof, Ciągle poszukuję, Rozmowę przeprowadził Stefan Węgrzyn, Polityka 1992 nr 50, s. 12 8. Opis obrazu zamieszczonego w książce (obraz opisujemy wg zasad opisu fragmentu książki): Gentileschi Orazio, Zwiastowanie [obraz], 1623, W: Beaucorps Moique de, Ergmann Raoul, Trassard Francois, Wielcy mistrzowie malarstwa europejskiego, Warszawa, Arkady, 1998, ISBN 83-213-3976-X,, s. 172-173 9. Opis bibliograficzny książki ( w całości) na stronie WWW: Skórka Stanisław, Wirtualna historia książki i bibliotek [online], Kraków, Akademia Pedagogiczna. Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej [dostęp 16 lipca 2003]. Dostępny w Internecie: http://www.ap.krakow.pl/whk/ 10. Opis artykułu z czasopisma ze strony WWW: Mikołuszko Wojciech, Były dwa gatunki człowieka! W: Gazeta Wyborcza [online], 27.10.2004 [dostęp 28 października 2004]. Dostępny w Internecie:<http://serwisy.gazeta.pl/nauka/1,34148,2359844.html 11. Opis fragmentu książki elektronicznej jednego autora: Kopaliński Władysław, Wielki multimedialny słownik Władysława Kopalińskiego [CD-ROM], wersja 1.00.000, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., 2000, Słownik eponimów czyli wyrazów odimiennych, ISBN 83-01-13194-2 12. Opis filmu: Pan Tadeusz [film], reż. Andrzej Wajda, Warszawa, Vizion Film, 2000, [1 kaseta VHS]
Uwaga: Niektóre przykłady zaczerpnięto z książki Joanny Kani Jak przygotować prezentację maturalną z języka polskiego?, Kraków, Wydawnictwo Zielona Sowa, 2006. Przykłady opracowano w oparciu o materiały zamieszczone w czasopiśmie Biblioteka w Szkole 2004 nr 11, 2006 nr 9. PRZED EGZAMINEM Z JĘZYKA POLSKIEGO WARTO ZAPOZNAĆ SIĘ Z NASTĘPUJĄCYMI MATERIAŁAMI DOSTĘPNYMI W BIBLIOTECE SZKOLNEJ. CZASOPISMA 1. Jak rozmawiać z komisją Cogito, 2006 nr 1, s.88. 2. Jak wzbogacić literaturę przedmiotu? Cogito, 2006 nr 2, s. 101. 3. Jak wybrać materiały pomocnicze do prezentacji? Cogito, 2006 nr 3, s. 107. 4. Jak zacząć, czyli kłopoty ze wstępem do prezentacji. Cz. 1 i 2. Cogito, 2006 nr 5 i 6. 5. Jak zrobić dobre wrażenie na egzaminie? Cogito, 2006 nr 7, s. 92-93. KSIĄŻKI 1. Drabarek Barbara, Falkowski Jacek, Rowińska Izabela, Szkolny słownik motywów literackich, Warszawa, Wydaw. KRAM, 1999, ISBN 83-86025-35-6
2. Matoszko Jadwiga, Szkolny słownik tematów literackich, Białystok, PRINTEX, 1999, ISBN 83-86025-35-6 3. Milkowski Tomasz, Termer Janusz, Leksykon lektur szkolnych, Wyd. 3, Warszawa, Wydaw. GRAF-PUNKT, 1998, ISBN 83-86091-39-8 4. Bernacki Marek, Pawkus Marta, Słownik gatunków literackich, Wyd. 2 uzup., Bielsko-Biała, PARK, 1999, ISBN 83-87056-78-2 5. Makowiecki Andrzej, Słownik postaci literackich, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2000, ISBN 83-06-02757-4