1
Rozbiórka infrastruktury - dobra praktyka planowania i realizacji prac Marek Matejczyk IETU Katowice Przekształcanie terenów zdegradowanych w Europie - warsztaty projektu TIMBRE w dniu 28 maja 2014 r. Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach
Prace przygotowawcze uzyskanie lub odtworzenie dokumentacji technicznej obiektu oględziny obiektu przeznaczonego do rozbiórki i dokładne poznanie punktów newralgicznych ocena stanu technicznego obiektu rozpoznanie otaczającego terenu i ocena warunków prowadzenia robót rozbiórkowych analiza i ustalenie metod oraz kolejności rozbiórki poszczególnych elementów obiektu kolejność i metody usuwania obiektów, gdy przewidywana jest rozbiórka kilku obiektów analiza powstawania zagrożeń przed i w czasie prowadzenia robot rozbiórkowych obiektu ustalenie sposobów przeciwdziałania zagrożeniom
Prace przygotowawcze zabezpieczenie obiektu przeznaczonego do rozbiórki oraz przylegającego terenu przed osobami nieupoważnionymi przygotowanie dokumentacji budowlanej rozbiórki wszczęcie procedury administracyjno-prawnej procedura ustalenia sposobu realizacji robot rozbiórkowych zagospodarowanie terenu rozbiórki przeprowadzenie zabezpieczeń przygotowawczych do rozpoczęcia i prowadzenia robót
Planowanie rozbiórki Zebranie informacji i przeprowadzenie badań w zakresie: zastosowanych materiałów budowlanych występowania zanieczyszczeń wymiarów i rodzaju materiałów konstrukcji stanu zachowania konstrukcji rodzaju przyłączy, linii dostaw mediów zabudowy terenów sąsiadujących dostępności dla środków transportu natężenia ruchu na trasach dojazdu 5
Planowanie rozbiórki Wybór metody rozbiórki maksymalne bezpieczeństwo pracowników i otoczenia niski poziom emisji do środowiska ekonomia 6
Planowanie rozbiórki Gospodarowanie materiałem rozbiórkowym Plan wykorzystania/składowania Odkażenie i oczyszczenie Oddzielenie materiałów przeznaczonych do recyklingu Przetworzenie mineralnego gruzu budowlanego Powtórne wykorzystanie/składowanie pozostałych materiałów Deklaracja i gwarancja jakości (regularne analizy materiału) 7
Planowanie rozbiórki Emisje Ocena (jakościowa i ilościowa) potencjalnych emisji Minimalizacja obciążeń środowiska (w odniesieniu do ludzi, wykorzystania terenu, uwzględnienie szczególnych wymagań dla uciążliwych gałęzi przemysłowych) Dokumentacja prowadzonych prac 8
Planowanie rozbiórki Zdrowie i bezpieczeństwo zawodowe Wykrywanie specyficznych zagrożeń Środki techniczne (eliminacja zagrożeń przed zastosowaniem środków organizacyjnych i środków ochrony osobistej) Sposoby organizacyjne (zaznaczanie obszarów zagrożenia, przestrzenne i chronologiczne rozłożenie kolejności prac, jasno zdefiniowane linie komunikacyjne, plan ratunkowy) Środki ochrony osobistej (instrukcja, niezbędny sprzęt) Kontrola zapewnienia bezpieczeństwa pracy 9
Realizacja Ogólne zasady wykonywania robót rozbiórkowych: Roboty rozbiórkowe wykonywane są najczęściej na podstawie dokumentacji projektowej. Roboty rozbiórkowe mogą wykonywać wykwalifikowani pracownicy. Roboty rozbiórkowe mogą być wykonywane sposobem ręcznym, mechanicznym oraz metodą wybuchową. Sposobem ręcznym mogą być rozbierane budynki do 3 4 kondygnacji. Do wysokości 4 m nad terenem roboty rozbiórkowe można prowadzić przy zastosowaniu rusztowań. Rozbiórki zespołu obiektów dokonuje się od obiektów najniższych do najwyższych. Rozbiórkę budynku prowadzi się stopniowo kondygnacjami od góry. 10
Realizacja Ogólne zasady wykonywania robót rozbiórkowych: Rozbiórkę poszczególnych elementów prowadzi się przeważnie w odwrotnej kolejności do montażu konstrukcji; w niektórych przypadkach do przeprowadzenia rozbiórki może być konieczne zastosowanie dodatkowych, prowizorycznych podparć i wzmocnień. Wszelkie roboty rozbiórkowe obiektów budowlanych powinno się prowadzić tak, aby zapewnić maksymalny odzysk materiałów, elementów i urządzeń nadających się do ponownego wykorzystania. Materiały, elementy i urządzenia odzyskiwane z rozbiórki należy na placu rozbiórki segregować, chronić przed uszkodzeniem oraz odpowiednio składować w magazynach lub wywozić w określone miejsce. Roboty rozbiórkowe wszelkich obiektów budowlanych muszą być prowadzone w warunkach zapewniających całkowite bezpieczeństwo ludziom. 11
Realizacja Ogólne zasady bezpiecznego wykonywania robót rozbiórkowych: teren, na którym prowadzone będą roboty rozbiórkowe obiektu budowlanego, należy ogrodzić i oznakować tablicami ostrzegawczymi, przed rozpoczęciem robot rozbiórkowych należy obiekt odłączyć od sieci gazowej, cieplnej, elektroenergetycznej, teletechnicznej, wodociągowej i kanalizacyjnej, bezpośrednio przed przystąpieniem do robót rozbiórkowych należy usunąć lub zabezpieczyć wszystkie elementy, które mogą bezpośrednio zagrażać pracującym (zwisające części muru, belki lub stropy pozbawione części podpór), rozbiórek elementów konstrukcyjnych nie wolno prowadzić jednocześnie na kilku poziomach, lecz rozpocząć od górnych, zabronione jest prowadzenie robót rozbiórkowych, jeśli zachodzi możliwość przewrócenia części konstrukcji przez wiatr, roboty rozbiórkowe należy wstrzymać, gdy prędkość wiatru przekracza 10 m/s, w czasie prowadzenia robót rozbiórkowych zabronione jest przebywanie ludzi na niżej położonych kondygnacjach, 12
Realizacja Ogólne zasady bezpiecznego wykonywania robót rozbiórkowych: do usuwania gruzu należy stosować zsuwnice pochyłe lub rynny zsypowe, które powinny mieć zabezpieczenie przed wypadaniem gruzu. Nie wolno składować elementów konstrukcyjnych, materiałów i gruzu z rozbiórki na stropach, zabronione jest przewracanie ścian lub innych części obiektu przez podkopywanie lub podcinanie, w czasie wykonywania robót rozbiórkowych sposobami zmechanizowanymi wszystkie osoby i maszyny powinni znajdować się poza strefa niebezpieczną, w czasie wykonywania robot rozbiórkowych sposobem przewracania długość umocowanych lin powinna być trzykrotnie większa od wysokości obiektu, roboty rozbiórkowe muszą być wykonywane przez wykwalifikowanych pracowników, pod nadzorem. 13
Realizacja Odpady Zgodnie z ustawą o odpadach, demontowane z budowli wyposażenie i elementy konstrukcyjne (rzadziej elementy wykończeniowe i instalacje) ponownie wykorzystane w tym samym celu, do którego były przeznaczone nie są odpadami. Wszystkie pozostałe przedmioty i materiały powstałe w wyniku rozbiórek i wyburzeń są odpadami. Odpady budowlane pochodzące rozbiórki i wyburzeń budowli to według katalogu odpadów głównie odpady grupy 17. Główny strumień tych odpadów to odpady z rozbiórek, wyburzeń i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej w postaci gruzu klasyfikowanego jako: gruz betonowy pod kodem 17 01 01 lub gruz ceglany pod kodem 17 01 02 oraz zmieszane opady z betonu, gruzu ceglanego, opadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia, nie zawierające substancji niebezpiecznych - 17 01 07. 14
Realizacja Odpady niebezpieczne Przy postępowaniu z odpadami niebezpiecznymi obowiązują ogólne zasady gospodarowania odpadami oraz przepisy szczególne. Gospodarką odpadami niebezpiecznymi zajmują się głównie wyspecjalizowane podmioty, posiadające stosowne zezwolenia. Prowadzący prace rozbiórkowe najczęściej zawiera z nimi umowę na ich odbiór i unieszkodliwienie. Szczególnymi zasadami obowiązującymi podczas gospodarowania odpadami niebezpiecznymi są: zakaz ich mieszania (odnoszący się zarówno do różnych rodzajów odpadów niebezpiecznych, jak i do mieszania odpadów niebezpiecznych z innymi, nie wykazującymi właściwości niebezpiecznych ani nie zawierającymi substancji niebezpiecznych). Mieszanie odpadów niebezpiecznych z innymi niż niebezpieczne dopuszczalne jest tylko w przypadku, gdy ma to na celu poprawę bezpieczeństwa procesu ich odzysku. Odpady niebezpieczne muszą być zbierane selektywnie i unieszkodliwiane zgodnie z określonymi w przepisach i zezwoleniach metodami. 15
Realizacja Wykonawca prac związanych z usuwaniem elementów zawierających azbest zobowiązany jest do: izolowania od otoczenia obszaru prac przez stosowanie osłon zabezpieczających przenikanie azbestu do środowiska, ogrodzenia terenu prac z zachowaniem bezpiecznej odległości od traktów komunikacyjnych dla osób pieszych (min. 1,0 m), umieszczenia w strefie prac w widocznym miejscu tablic informacyjnych Uwaga! Zagrożenie azbestem, zastosowania odpowiednich środków technicznych, ograniczających do minimum emisję azbestu do środowiska, zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń w obiekcie przylegającym do strefy prac, w tym uszczelnienie otworów okiennych i drzwiowych, zapoznania pracowników zatrudnionych przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest z wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy w czasie wykonywania prac. 16
Realizacja Odpady niebezpieczne 17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) 17 01 Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika) 17 01 06* Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia zawierające substancje niebezpieczne 17 02 Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych 17 02 04* Odpady drewna, (szkła) i [tworzyw sztucznych] zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi 17 03 Odpady asfaltów, smół i produktów smołowych 17 03 01* Asfalt zawierający smołę 17 03 03* Smoła i produkty smołowe 17 04 Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali 17 04 10* Kable zawierające ropę naftową, smołę i inne substancje niebezpieczne 17 05 Gleba i ziemia (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania) 17 05 03* Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne 17 05 05* Urobek z pogłębiania zawierający lub zanieczyszczony substancjami niebezpiecznymi 17
Realizacja Odpady niebezpieczne 17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) 17 06 Materiały izolacyjne oraz materiały konstrukcyjne zawierające azbest 17 06 03* Inne materiały izolacyjne zawierające substancje niebezpieczne 17 08 Materiały konstrukcyjne zawierające gips 17 08 01* Materiały konstrukcyjne zawierające gips zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi 17 09 Inne odpady z budowy, remontów i demontażu 17 09 01* Odpady z budowy, remontów i demontażu zawierające rtęć 17 09 02* Odpady z budowy, remontów i demontażu zawierające PCB (np. substancje i przedmioty zawierające PCB: szczeliwa, wykładziny podłogowe zawierające żywice, szczelne zespoły okienne, kondensatory) 17 09 03* Inne odpady z budowy, remontów i demontażu (w tym odpady zmieszane zawierające substancje niebezpieczne 18
Dziękuję za uwagę!