Marta Matłachowska
Lokalizacja znajduje się ok. 100 km na południe od Warszawy, pomiędzy Radomiem a Kozienicami, w środkowo południowej części województwa mazowieckiego, w widłach rzek Wisły i Radomki
Lokalizacja Położenie Parku na granicy Mazowsza i Małopolski oraz w widłach pradolin rzek Wisły i Radomki wpłynęło na dużą różnorodność form ukształtowania terenu oraz bogactwo świata roślin i zwierząt. Równinny krajobraz polodowcowy urozmaicają malownicze pradoliny rzek Radomki i Zagożdżonki oraz wzniesienia wydmowe z charakterystycznymi zabagnieniami.
Założenie Parku został utworzony w 1983 roku Powstał w celu zachowania lokalnego krajobrazu przyrodniczo-geograficznego oraz znacznych obszarów naturalnych lasów Puszczy Kozienickiej z bogatą roślinnością zielną i ciekawym ukształtowaniem terenu. Powierzchnia parku zajmuje obecnie 26 233,83 ha
Rezerwaty przyrody Najcenniejsze i najbardziej naturalne ekosystemy leśne, często z około 200 letnimi drzewostanami zostały objęte ochroną jako rezerwaty przyrody. Jest ich 15 i reprezentują najciekawsze i najbogatsze zbiorowiska roślinne. Łącznie zajmują 1267,92 ha.
Rezerwaty przyrody Lp. Nazwa Rodzaj pow. (ha) rok utw. Cel utworzenia 1. Zagożdżon leśny, czynny 65,67 1962 Ochrona typowych dla Puszczy Kozienickiej zbiorowisk leśnych-borów jodłowych, grądów i borów mieszanych wilgotnych. 2. Ponty im. T. Zielińskiego leśny, czynny 36,61 1978 Ochrona zbliżonych do naturalnych charakterystycznych dla Puszczy Kozienickiej zbiorowisk jodłowo-dębowych 3. Brzeźniczka leśny, czynny 122,48 1980 Ochrona drzewostanów dębowo-sosnowych 4. Załamanek leśny, czynny 78,97 1982 Ochrona rzadko spotykanych w Puszczy Kozienickiej zbiorowisk łęgowych i wilgotnych jedlin 5. Pionki leśny, czynny 81,60 1982 Ochrona drzewostanów grabowo-sosnowo-jodłowo- dębowych, w których jodła ma dużą siłę lasotwórczą. 6. Ciszek leśny, czynny 40,28 1982 Ochrona drzewostanów jodłowo-dębowych z jodłą na północnej granicy zasięgu 7. Jedlnia leśny, czynny 86,42 1982 Ochrona drzewostanów sosnowych pochodzenia naturalnego 8. Miodne leśny, czynny 20,38 1985 Ochrona ostoi buka na północnej granicy zasięgu
Rezerwaty przyrody Lp. Nazwa Rodzaj pow. (ha) rok utw. Cel utworzenia 9. Ługi Helenowskie torfowiskowy, czynny 93,56 1985 Ochrona terenów bagiennych 10. Krępiec krajobrazowy, czynny 278,96 1994 Ochrona urozmaiconego krajobrazowo fragmentu Puszczy Kozienickiej z dużą ilością starych drzewostanów o bogatym składzie gatunkowym. 11. Ponty Dęby leśny, czynny 50,40 1998 Ochrona naturalnych różnowiekowych drzewostanów mieszanych z panującym dębem szypułkowym oraz bezszypułkowym z domieszką jodły na północnej granicy zasięgu 12. Leniwa krajobrazowoleśny, czynny 26,89 2000 Ochrona nadrzecznych łęgów jesionowo-olszowych oraz wpółnaturalnego krajobrazu doliny rzeki Leniwej 13. Źródło Królewskie leśny, czynny 29,67 2000 Ochrona lasów liściastych i mieszanych z panującym dębem szypułkowym oraz olszą czarną 14. Okólny Ług torfowiskowy, czynny 168,94 2001 Ochrona siedlisk o charakterze torfowiska przejściowego z charakterystycznymi roślinami i antropofobnymi gatunkami zwierząt 15. Guść krajobrazowoleśny, czynny 87,09 2002 Ochrona mozaiki siedlisk olsów jesionowych, borów świeżych i mieszanych świeżych z ponad 100 letnimi drzewostanami.
Pomniki przyrody Na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego ochroną pomnikową objęto łącznie 263 obiekty, na które składają się drzewa rosnące pojedynczo, w alei i w grupach oraz 2 głazy narzutowe i 3 stanowiska bluszcza zwyczajnego oraz 1 krzew. Za pomniki przyrody uznano głównie dęby szypułkowe i bezszypułkowe najczęściej w wieku ponad 200 lat.
Użytki ekologiczne Na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego znajduje się 106 obiektów uznanych za użytki ekologiczne o łącznej powierzchni 335,28 ha. bagna śródleśne, tzw. "ługi" w różnym stopniu okresowo zalewane wodą, porośnięte roślinnością drzewiastą, krzewiastą lub zielną łąki i pastwiska śródleśne i w dolinach rzek dawne stawy, stanowiące miejsce żerowania i lęgu wielu gatunków zwierząt
Natura 2000 Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 roku Puszcza Kozienicka włączona została do europejskiej sieci przyrodniczej "Natura 2000".
Fauna Z występujących na terenie Parku ponad 218 gatunków ptaków (m.in. orlik krzykliwy, bocian czarny, żuraw, kraska) 10 gatunków wpisanych jest do Polskiej czerwonej księgi zwierząt
Fauna W Parku żyje 17 gatunków nietoperzy, w tym mroczek posrebrzany i pozłocisty, nocek wąsatek Ponadto stwierdzono występowanie 13 gatunków płazów i 6 gatunków gadów (w tym żółwia błotnego) oraz liczne bezkręgowce.
Fauna W 1991 roku na teren Kozienickiego Parku Krajobrazowego sprowadzono bobry (reintrodukowano). W chwili obecnej populacja bobra szacowana jest na około 80 sztuk. W Puszczy Kozienickiej bobry odgrywają bardzo ważną rolę, gdyż łagodzą negatywne skutki leja depresyjnego (obniżenie się poziomu wód wgłębnych), powodującego zanikanie terenów wodno- błotnych.
Flora Szacunkowa liczba gatunków roślin naczyniowych na terenach leśnych wynosi ok. 630 gatunków, z czego gatunków chronionych 67, a gatunków wpisanych do Czerwonej księgi roślin polskich 9. Flora naczyniowa jest urozmaicona pod wieloma względami. Występują wśród niej m.in. gatunki górskie i podgórskie oraz typowe dla klimatu subatlantyckiego i subborealnego.
Turystyka Przyrodniczo-kulturowa i historyczna różnorodność Kozienickiego Parku Krajobrazowego sprawia, iż na jego terenie preferowane są prawie wszystkie formy wypoczynku: wypoczynek pobytowy, krajoznawstwo, turystyka kwalifikowana, lecznictwo uzdrowiskowe, sporty wodne.
Komunikacja Obszar Kozienickiego Parku Krajobrazowego charakteryzuje się także dobrą dostępnością komunikacyjną
Baza noclegowa Na terenie Parku Krajobrazowego, w jego otulinie i w najbliższej okolicy znajduje się 20 gospodarstw agroturystycznych. Turyści mogą także skorzystać z 4 ośrodków rekreacyjnych z domkami kempingowymi i polami namiotowymi. Do dyspozycji są również 3 hotele i 2 schroniska młodzieżowe.
Ścieżki dydaktyczne Na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny znajduje się 9 ścieżek dydaktycznych stworzonych w celu: o o o o o o kształtowania umiejętności obserwacji kształtowania wrażliwości i właściwych postaw wobec przyrody pokazywania różnorodności gatunkowej, siedliskowej i krajobrazowej przybliżania zasad ochrony i gospodarki leśnej umożliwiania praktycznego sprawdzenia posiadanej przez uczniów wiedzy wpajania prawidłowych zasad turystyki
Ścieżki dydaktyczne Lp. nazwa ścieżki 1. Pionki 2. rodzaj lokalizacja nadzorowana przez: długość (km) czas przejścia (h) przyrodnicza rezerwat Pionki KPK 1,5 1,5-2 Pionki krajobrazowa rezerwat Pionki KPK 3 2-3 3. Jedlnia przyrodniczo-leśna rezerwat Jedlnia KPK 2,5 2,5 4. Krępiec przyrodniczo-krajobrazowa rezerwat Krępiec KPK 2,5 2,5 5. Miodne przyrodniczo-leśna rezerwaty Miodne i Ługi Helenowskie Nadleśnictwo Zwoleń 3,5 3 6. Królewskie Źródła dydaktyczna rezerwat Źródło Królewskie Nadleśnictwo Kozienice 3 2-3 7. Źródło Królewskie przyrodniczo-leśna rezerwat Źródło Królewskie Nadleśnictwo Zwoleń 0,5 0,5 8. Śródborze przyrodniczo-leśna leśnictwo Przejazd, przy szkółce leśnej Nadleśnictwo Kozienice 3 2-3 9. Nad Pacynką przyrodniczo-leśna Las Rajecki Nadleśnictwo Radom 4 2,5-3,5
Edukacja Izba Dydaktyczno Muzealna Puszczy Kozienickiej została utworzona w 1993 r. Jest zlokalizowana w centrum Puszczy Kozienickiej, przy trasie Radom Kozienice w wiosce Augustów i mieści się w starej, pochodzącej z 1905 r. leśniczówce.
Edukacja Obok części muzealnej znajduje się ogród botaniczny i ekspozycja terenowa sprzętu do prac leśnych.
Szlaki turystyczne Przez teren Parku przebiega 9 oznakowanych szlaków turystycznych o łącznej długości 186,0 km Są to przeważnie fragmenty długich kilkudniowych tras wychodzących lub kończących się poza terenem Parku. Dodatkowo turyści mają do dyspozycji około 300 km szlaków nieoznakowanych.
Szlaki turystyczne Na trasach znajdują się zagospodarowane parkingi leśne i miejsca wypoczynku oznakowane tablicami informacyjnymi.
Szlaki turystyczne 17 września 2006 r. w Puszczy Kozienickiej otwarto sieć szlaków rowerowych, której łączna długość wynosi ponad 350 kilometrów. Łączy ona najpiękniejsze i najciekawsze zakątki rejonu Puszczy Kozienickiej.
Odznaki Na terenie Parku można zdobywać odznakę turystyczno- krajoznawczą Miłośnik Puszczy Kozienickiej WARUNKI BRĄZOWA SREBRANA ZŁOTA przejście piesze dowolnych tras (km) 20 40 70 pomniki przyrody 2 4 8 miejsca martyrologii 3 5 7 miejscowości wg wykazu 1 2 3 muzea wg wykazu 1 2 2 przejście ścieżką dydaktyczną wg wykazu 1 2 3 rezerwaty przyrody wg wykazu 2 4 6