Opracowanie: mgr Liliana Koszałka nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 40 w Gdyni Związki społeczności uczniowskiej Szkoły Podstawowej nr 40 w Gdyni im. kpt. ż.w. K.O. Borchardta ze statkiem-muzeum Dar Pomorza Statek-muzeum Dar Pomorza to dla nas, a także wszystkich mieszkańców Gdyni, miejsce wyjątkowe. Historia tego wspaniałego żaglowca sięga 1909 roku, kiedy to został zbudowany i zwodowany w hamburskiej stoczni pod nazwą Prinzess Eitel Friedrich. Szkolono na nim jungów i kadetów niemieckiej marynarki handlowej. W 1929 roku został zakupiony ze składek społecznych, aby zastąpić wysłużony już Lwów, na którego pokładzie od 1920 roku szkolili się uczniowie Szkoły Morskiej w Tczewie. Żaglowiec, po przebytym remoncie w duńskiej stoczni, trafił do Polski jako Dar Pomorza. Uroczystego podniesienia bandery i poświęcenia statku dokonano 13 lipca 1930 roku. Ojcem chrzestnym został minister Przemysłu i Handlu- Eugeniusz Kwiatkowski. Od tego momentu żaglowiec służył jako statek szkolny gdyńskiej Państwowej Szkoły Morskiej. Trasy jego
rejsów wiodły przez wszystkie kontynenty. Na szczególną uwagę zasługuje rejs dookoła świata w latach 1934-35 oraz rejs wokół przylądka Horn w 1937 roku. Jednak najczęściej trasa Daru wiodła na Morze Czarne. Było to głównie w latach 50-tych i 60-tych ubiegłego wieku. Reprezentował także Polskę na światowej wystawie EXPO 67 w Kanadzie oraz brał udział w paradzie żaglowców w Nowym Jorku, uświetniającej 200-lecie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej w 1976 roku. Jedyną przerwę w podróżach morskich żaglowiec miał w latach 1939-45, kiedy to został internowany i stał u wybrzeży Szwecji. Dar Pomorza, z powodzeniem, brał również udział w regatach wielkich żaglowców. Podczas swych 102 podróży wyszkolił na swym pokładzie ponad 13 tysięcy uczniów i studentów, zawijając 374 razy do rozmaitych portów. W sumie przebył ponad 500 tysięcy mil morskich. W służbie czynnej dowodziło nim siedmiu kapitanów. W swój ostatni rejs Dar Pomorza wypłynął w 1981 roku. Po jego powrocie podjęto przygotowania przekazania go Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku, aby udostępnić go społeczeństwu do zwiedzania jako statek-muzeum. Jego następcą został Dar Młodzieży, na którym podniesiono banderę 4 lipca 1982 roku. Dla naszych uczniów Dar Pomorza to miejsce niezwykłe. To bogactwo polskiej historii morskiej. A wybór na patrona Karola Olgierda Borchardta stworzył szerokie możliwości popularyzowania niezwykłej osobowości Kapitana, kształtowania więzi ze szkołą i regionem, do zainteresowania uczniów szeroko rozumianą wiedzą, ceremoniałem i bogatą obrzędowością morską oraz literaturą marynistyczną. To właśnie na Darze Pomorza Borchardt pływał jako starszy oficer w latach 1938-39. Liczne działania podejmowane w zakresie wychowania morskiego sprawiły, że odczuwaliśmy coraz większą potrzebę nawiązania formalnej współpracy z instytucją, której merytoryczna wiedza i posadowienie w regionie pomogłoby nam rozwinąć i wzbogacić realizowane przez nas elementy edukacji morskiej. Dlatego p. dyrektor Dorota Haase zwróciła się do dyrektora Centralnego Muzeum Morskiego - p. dr. inż. Jerzego Litwina z prośbą o podjęcie współpracy. I tak 23 marca 2007 doszło do podpisania umowy. Powstanie Sali Tradycji oraz zawarcie umowy, w sposób znaczący przyczyniło się do ożywienia działań w zakresie edukacji morskiej. W roku 2009 uczestniczyliśmy w uroczystych obchodach 100. rocznicy wodowania tego wspaniałego polskiego żaglowca.
Oprócz nich, do najważniejszych, wspólnie realizowanych projektów zaliczyć można: Rajd Borchardtowski obejmujący miejsca bezpośrednio związane z Kapitanem oraz Turnieje Szkół Borchardtowskich, które cyklicznie odbywają się pod koniec maja na pokładzie statku. W tym roku spotkamy się już po raz dziewiąty. Ponadto często uczestniczymy w spotkaniach z ciekawymi ludźmi morza. Bierzemy czynny udział w wodowaniach czasopism i książek o tematyce morskiej oraz w ważnych wydarzeniach rocznicowych, typu: podniesienie bandery na Darze Pomorza, upamiętnienie rejsu dookoła świata czy zaślubin Polski z morzem. Co roku spotykamy się także na wspólnym kolędowaniu. Nigdy nas nie brakuje na obchodach Dni Morza. Ponadto aktywnie uczestniczymy w obchodach śmierci gen. Mariusza Zaruskiego - pioniera polskiego żeglarstwa i wychowania morskiego. Natomiast w ubiegłym roku szkolnym szczególnie ważna była 110. rocznica urodzin patrona naszej szkoły kpt. ż.w. Karola Olgierda Borchardta. Liczne spotkania na Darze Pomorza swoją obecnością uświetnia zespół wokalno-taneczny Wilczki Morskie pod kierunkiem p. Anny Weier.
Istotne są również współorganizowane przez naszą szkołę razem z Darem Pomorza, konkursy plastyczne dla uczniów Szkół Borchardtowskich. Nagrodzone prace można oglądać na wystawach organizowanych na statku. Do tej pory były to: Mieszkam nad Bałtykiem (2011), Dar Pomorza symbol Gdyni (2012), Morze z kapitanem Borchardtem w tle (2013), Wielkie żaglowce w Gdyni (2014) oraz Kapitan Borchardt i transatlantyki (2015).
Możemy poszczycić się również nagrodami i wyróżnieniami za swoją działalność. Szkoła otrzymała m.in.: wyróżnienie Zasłużony dla Daru Pomorza, medal w podziękowaniu za osiągnięcia w edukacji morskiej przyznany przez Ligię Morską i Rzeczną. Ponadto Towarzystwo Przyjaciół Daru Pomorza ofiarowało Certyfikat nr 93 za zasługi na rzecz krzewienia wiedzy o Darze Pomorza. Natomiast Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdan Zdrojewski, przyznał naszej szkole dyplom za szczególne zaangażowanie w przekazywanie młodym pokoleniom Polaków wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym związanym z morzem. Bibliografia: M. Twardowski, Dar Pomorza krótka historii Zdjęcia: L. Koszałka