OPERACJE ZAGRANICZNE W STRATEGII I DOKTRYNIE RP

1 Seminarium - Operacje i Techniki Operacyjne WSOWL, Wrocław 11.04.2010 OPERACJE ZAGRANICZNE W STRATEGII I DOKTRYNIE RP Elżbieta Maria Jamrozy arcin Paweł Sadowski

2 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP CEL NADRZĘDNY zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych poprzez eliminację zewnętrznych i wewnętrznych zagroŝeń, redukowanie ryzyka oraz odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwań i umiejętne wykorzystywanie pojawiających się szans

3 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Główne cele strategiczne - zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz suwerenności w decydowaniu o wewnętrznych sprawach Ŝycia narodu, jego organizacji oraz ustroju państwa; - stworzenie warunków rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego, decydujących o moŝliwościach działania narodu i państwa; - zapewnienie moŝliwości korzystania przez obywateli z konstytucyjnych wolności, praw człowieka i obywatela oraz stworzenie bezpiecznych warunków do godziwego Ŝycia obywateli i rozwoju całego narodu, w wymiarze materialnym i duchowym; - zapewnienie moŝliwości aktywnego kształtowania stosunków w otoczeniu międzynarodowym i zdolności skutecznego działania poprzez obronę interesów narodowych i promowanie wizerunku wiarygodnego uczestnika stosunków międzynarodowych, a take realizacji zobowiązań sojuszniczych, stanowiących o wiarygodności Polski; - zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony i opieki nad obywatelami polskimi przebywającymi poza granicami kraju;

4 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP - promocja polskiej gospodarki i wspieranie polskich przedsiębiorców oraz budowa prestiŝu Polski w otoczeniu międzynarodowym; - zapewnienie poczucia bezpieczeństwa prawnego obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; - ochronę duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego (bogactw naturalnych, majątku indywidualnego obywateli i zbiorowego majątku narodowego) oraz zapewnienie moŝliwości jego bezpiecznego rozwijania we wszystkich sferach aktywności narodowej, w tym zwłaszcza ekonomicznej, społecznej i intelektualnej; - ochronę środowiska naturalnego i ochronę przed skutkami klęsk Ŝywiołowych, a take katastrof spowodowanych poprzez działalność człowieka; - zapewnienie szerokiego dostęp do informacji, podniesienie poziomu edukacji narodowej oraz stworzenie silnego zaplecza naukowobadawczego, połączonego z potencjałem wytwórczym, poprawiają konkurencyjność.

5 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Wyzwania i zagroŝenia bezpieczeństwa...w perspektywie długofalowej bezpieczeństwo Polski w znacznej mierze zaleŝy od zdolności państwa do stawienia czoła wyzwaniom, które wykraczają poza tradycyjnie rozumiane zagroŝenia bezpieczeństwa!!! Wyzwania te są konsekwencją sprzęŝonych ze sobą procesów politycznych, ekonomiczno - społecznych, demograficznych i ekologicznych o zasięgu często wykraczającym daleko poza granice kraju. O zdolności Polski do stawienia im czoła zadecyduje zasięg i przebieg procesu zmniejszania dystansu technologicznego między Polską a rozwiniętymi państwami europejskimi...

6 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP System Bezpieczeństwa Narodowego RP Strategiczne kierunki transformacji systemu bezpieczeństwa narodowego Na system ten składają się wszystkie odpowiedzialne za bezpieczeństwo w świetle Konstytucji RP i właściwych ustaw organy oraz instytucje naleŝące do władz ustawodawczych, wykonawczych i sądowniczych, w tym: - Parlament, - Prezydent RP, - Rada Ministrów, - Centralne organy administracji rządowej, - Siły Zbrojne Pilnym zadaniem dla skutecznego wdraŝania SBN jest nadanie Systemowi Bezpieczeństwa Narodowego RP charakteru w pełni zintegrowanej, spójnej i uporządkowanej całości.

7 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP SYSTEM OBRONNOŚCI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Składa się z trzech podstawowych elementów: - podsystemu kierowania - oraz dwóch podsystemów wykonawczych militarnego (Siły Zbrojne RP) i pozamilitarnego (pozamilitarne ogniwa obronne). PODSYSTEM KIEROWANIA OBRONNOŚCIĄ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów jako organy sprawujące władzę wykonawczą - są naczelnymi organami kierowania obronnością i wykonują swoje zadania w tym zakresie na podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych ustaw. Prezydent jest NajwyŜszym Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jego organem doradczym w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego. Minister Obrony Narodowej kieruje resortem obrony narodowej, w tym przede wszystkim całokształtem działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Rada Ministrów kieruje obronnością w czasie pokoju współdziałając z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej w ramach prowadzenia polityki wewnętrznej i zagranicznej. Zasadniczym organem planowania strategicznego sił zbrojnych jest Sztab Generalny WP. Dowództwa Rodzajów Sił Zbrojnych dowodzą w pełni wszystkimi podległymi wojskami, ponosząc odpowiedzialność za całokształt pokojowej działalności podległych wojsk oraz za przygotowanie ich do działań w czasie kryzysu i wojny.

8 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym Podsystem kierowania tworzą: - organy władzy publicznej, - kierownicy jednostek organizacyjnych, które wykonują zadania związane z bezpieczeństwem narodowym, - organy dowodzenia Sił Zbrojnych RP. Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym realizuje przedsięwzięcia związane z: - monitorowaniem źródeł, rodzajów, kierunków i skali zagroŝeń; - zapobieganiem powstawaniu zagroŝeń bezpieczeństwa narodowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami; - zapobieganiem skutkom tych zagroŝeń; - oraz ich usuwaniem; - a takŝe kierowaniem obroną narodową.

9 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Obrona narodowa Zasadniczym elementem obrony narodowej są Siły Zbrojne RP zapewnienie zdolności państwa do obrony i utrzymywanie gotowości do przeciwstawienia się agresji w ramach zobowiązań sojuszniczych. Zobowiązanie dla kraju Polska będzie rozwijać zdolności bojowe SZ dla zapewnienia skutecznej obrony i ochrony polskich granic w ramach działań prowadzonych samodzielnie oraz w ramach obrony kolektywnej, jak równieŝ poza jej granicami, zgodnie z artykułem V Traktatu Waszyngtońskiego. SZ RP będą utrzymywały gotowość do udziału w działaniach o charakterze asymetrycznym, w tym w wielonarodowych, połączonych operacjach zwalczania terroryzmu, prowadzonych zgodnie z prawem międzynarodowym, organizowanych przez NATO, UE lub doraźną koalicję państw. SZ współuczestniczą w stabilizowaniu sytuacji międzynarodowej. Pozostają w gotowości do udziału w wielonarodowych połączonych operacjach stabilizacyjnych, pokojowych oraz humanitarnych poza terytorium kraju. W celu skutecznego wykonywania zadań powinny one posiadać zdolności operacyjne, które pozwolą na znaczący udział w operacjach reagowania kryzysowego prowadzonych przez NATO i UE oraz wsparcie tego typu operacji organizowanych przez ONZ. SZ będą kontynuować dwustronną i wielostronną współpracę wojskową ze wszystkimi zainteresowanymi partnerami, a zwłaszcza państwami sąsiedzkimi.

10 1 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Struktura SZ: Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Specjalne, Inspektorat Wsparcia SZ jako organizator systemu wsparcia logistycznego SZ. NaleŜy doskonalić system wieloletniego planowania rozwoju technicznego oraz ustawicznie modernizować wojskowy sprzęt techniczny zgodnie z wymogami innowacyjności i rozwoju technologicznego w kontekście wizji przyszłych operacji.

11 2 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP KRYZYS Kierowanie siłami zbrojnymi w czasie kryzysu odbywa się według zasad kierowania pokojowego. Wojskami wydzielonymi do międzynarodowych zgrupowań, wykonujących zadania w ramach reagowania kryzysowego, dowodzą operacyjnie dowódcy tych zgrupowań. WOJNA Szczególne rozwiązania wprowadza się na potrzeby kierowania działaniami wojennymi. W warunkach wojennych, jeśli Sejm nie moŝe się zebrać na posiedzenie, funkcję organu ustawodawczego sprawuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Na wniosek Rady Ministrów wydaje on rozporządzenia z mocą ustawy, w tym zwłaszcza dotyczące prowadzenia działań wojennych. Na czas wojny uruchamia się Centralne Stanowisko Kierowania Obroną Państwa, obejmujące stanowiska kierowania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrów i wyznaczonych przez niego członków Rady Ministrów. W czasie wojny siłami zbrojnymi dowodzi Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych RP, mianowany przez Prezydenta RP na wniosek Prezesa Rady Ministrów. Dla zapewnienia bezkolizyjnego rozwijania Sił Zbrojnych RP oraz kierowania nimi w czasie wojny utworzony zostaje Wojenny System Dowodzenia.

12 2 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP SIŁY ZBROJNE RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ We wszystkich rodzajach sił zbrojnych występują: a) wojska operacyjne przygotowane do wydzielenia w podporządkowanie dowództw NATO do działania w strukturach wielonarodowych, w tym takŝe poza granicami kraju, oraz b) wojska obrony terytorialnej pozostające pod dowództwem narodowym, przeznaczone do prowadzenia działań na obszarze kraju.

13 2 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP Wojska Lądowe przeznaczone są do zapewnienia obrony przed atakiem lądowo - powietrznym w dowolnym rejonie kraju, na kaŝdym kierunku, w obliczu kaŝdej formy zagroŝenia militarnego. Struktura ich wojsk operacyjnych oparta jest na związkach taktycznych, oddziałach i pododdziałach zorganizowanych w korpusy narodowe i wielonarodowe, z utrzymaniem niezbędnej liczby jednostek centralnej dyspozycji. W systemie terytorialnym występują okręgi wojskowe, mające w swym składzie jednostki obrony terytorialnej, terytorialne organy dowodzenia oraz szkolnictwo wojskowe..

14 2 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej przeznaczone są do obrony przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej i stanowią fundament systemu obrony powietrznej państwa. System ten jest funkcjonalnie zintegrowany z systemem obrony powietrznej NATO. Utrzymuje stałą gotowość do przeciwdziałania naruszeniom przestrzeni powietrznej, odparcia agresji przeciwnika powietrznego i osłabienia jego potencjału. Struktura organizacyjna Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oparta jest na korpusach obrony powietrznej, w których skład wchodzą formacje lotnictwa taktycznego, rakiet obrony przeciwlotniczej, radiotechniczne oraz jednostki zabezpieczenia.

15 2 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP Marynarka Wojenna przeznaczona jest do obrony granicy morskiej państwa i strefy odpowiedzialności sojuszniczej, ochrony Ŝeglugi i interesów gospodarczych Polski na akwenach morskich oraz obrony wybrzeŝa przy współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych. Stosownie do zadań operacyjnych, w strukturze organizacyjnej Marynarki Wojennej znajdują się formacje sił morskich - flotylle oraz oddziały odpowiednich rodzajów wojsk i słuŝb. W strukturach Sił Zbrojnych RP występują równieŝ wojska specjalne. Stanowią je samodzielne oddziały i pododdziały, złoŝone z wyselekcjonowanych, specjalnie wyszkolonych i wyposaŝonych Ŝołnierzy. Wojska specjalne wykonują zadania o znaczeniu strategicznym lub operacyjnym w okresie pokoju, kryzysu i wojny.

16 2 OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP Zdolności operacyjne Sił Zbrojnych RP Gotowość bojowa i mobilizacyjna określa moŝliwości bojowe SZ. W czasie pokoju, w ramach stałej gotowości bojowej, siły zbrojne zachowywać będą zdolność do reagowania na polityczno militarne i pozamilitarne zagroŝenia kryzysowe, realizacji zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz do strategicznego rozwinięcia w razie bezpośredniego zagroŝenia bezpieczeństwa państwa i wojny. Elastyczność reagowania na zaistniałe zagroŝenia Zdolność do zapewnienia bezkolizyjnego przejścia wojsk ze stanów stałej gotowości bojowej w jej wyŝsze stany i natychmiastowego rozpoczęcia róŝnych rodzajów operacji. Skuteczność raŝenia we współczesnych warunkach determinowana jest przede wszystkim nasyceniem wojsk bronią precyzyjną. POZAMILITARNE OGNIWA OBRONNE Do podstawowych funkcji pozamilitarnych ogniw obronnych naleŝą: - ochrona ludności i struktur państwa w warunkach zagroŝenia bezpieczeństwa państwa (kryzysu) i wojny; - zapewnianie materialnych, informacyjnych i duchowych podstaw egzystencji ludności w warunkach zewnętrznego zagroŝenia bezpieczeństwa państwa (kryzysu) i wojny; - zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP oraz pozamilitarne wsparcie wojsk własnych i sojuszniczych, prowadzących operacje na terytorium Polski.

17 3 ROZKAZ Nr 78/Szkol./P7 SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP z dnia 10 lutego 2009 r. OPERACJE SZ RP WYNIKAJACE Z DOKTRYNY DZIAŁAŃ POŁĄCZONYCH D/ 01 Siły Zbrojne RP muszą zapewniać skuteczną obronę i ochronę granic oraz terytorium, a takŝe umoŝliwiać prowadzenie samodzielnie lub w ramach obrony kolektywnej na obszarze własnego państwa, jak równieŝ poza jego granicami zgodnie z artykułem 5 Traktatu Waszyngtońskiego. W razie wyczerpania moŝliwości i środków pokojowych w rozwiązywaniu zarzewia konfliktu, wydzielone komponenty SZ RP, na podstawie odrębnych decyzji politycznych kierownictwa państwa, mogą uczestniczyć w interwencji zbrojnej przez podjęcie działań: prewencyjnych, reagowania kryzysowego, stabilizacyjnych lub obronnych w ramach ONZ, OBWE, NATO, EU bądź doraźnie organizowanych koalicji. Siły Zbrojne RP realizują następujące misje: odparcie ataku strategicznego zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym oraz udział w ich rozwiązywaniu. udział w działaniach antyterrorystycznych. wspieranie procesu stabilizacji i operacji humanitarnych. zapewnienie bezpieczeństwa w czasie pokoju.

18 3 OPERACJE SZ RP WYNIKAJACE Z DOKTRYNY DZIAŁAŃ POŁĄCZONYCH D/ 01 Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji zadań, w róŝnych stanach gotowości obronnej państwa, w dwóch obszarach: wewnętrznym - na terytorium kraju i zewnętrznym - poza jego terytorium. W zaleŝności od potrzeb i rozwoju sytuacji SZ RP są zdolne do realizacji następujących zadań: odparcie ataku strategicznego: - uczestnictwo w strategicznej operacji obronnej na terytorium RP, - udział w operacji obronnej poza obszarem kraju odpowiednio do zobowiązań sojuszniczych i koalicyjnych; zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym oraz udział w ich rozwiązywaniu: - obrona terytorium kraju, - udział w likwidacji konfliktu lokalnego lub regionalnego na obszarze NATO, zgodnie z artykułem 5 Traktatu Waszyngtońskiego, - udział w likwidacji konfliktu lokalnego lub regionalnego poza obszarem odpowiedzialności NATO; udział w działaniach antyterrorystycznych: - prowadzenie działań prewencyjnych, - obrona przed atakami terrorystycznymi, - udział w czynnym zwalczaniu terroryzmu, - uczestnictwo w likwidacji skutków działań terrorystycznych; wspieranie procesu stabilizacji i działań humanitarnych: - udział w operacjach o charakterze pokojowym prowadzonych przez NATO, EU i ONZ oraz - wynikających z innych porozumień międzynarodowych, - wspieranie działań humanitarnych prowadzonych przez organizacje międzynarodowe, rządowe i inne;

19 PROBLEM DO DYSKUSJI 1. DLA KOGO TWORZY SIĘ DOKUMENTY STRATEGICZNE? 2. CZY SĄ WDRAśANE W śycie CZY STANOWIĄ JEDYNIE LISTĘ śyczeń? 3. CO ZROBIĆ ABY STAŁY SIĘ REALNE I SKUTECZNE?

20 DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ