Szepty ulic Targówka
Dzielnica Targówek to niezwykłe miejsce, nie tylko ze względu na swój urok osobisty. Choć niewiele z Nas to wie, znajdują się tu liczne miejsca pamięci narodowej, które mówią o bohaterskiej przeszłości mieszkańców. Pomniki, głazy pamięci, zbiorowe mogiły i tablice upamiętniają miejsca walki zbiorowej i poświęcenia Polaków.
Dla moich Polaków nie ma rzeczy niemożliwych Napoleon Bonaparte
Ul. Kondratowicza 20 Możemy tu znaleźć tablicę ku pamięci żołnierzy 20 Dywizji Piechoty broniących we wrześniu 1939 roku północno-wschodniej części Pragi. Oddziały 20 Dywizji Piechoty płk. dypl. Wilhelma Andrzeja Lawicza-Liszki miały bronić północno-wschodniej części Pragi i zabezpieczyć wycofujące się siły polskie z Tłuszcza, Radzymina, Nieporętu, Dębego i Modlina. W połowie września Niemcy szturmują pozycje obrońców i dzielnice mieszkalne. Szczególnie silnie atakowane były Annopol i Nowe Bródno. Mimo silnych natarć wroga na Bródnie powstrzymano hitlerowców.
Ul. Kondratowicza 20 Drugim ważnym miejscem pamięci przy Urzędzie Dzielnicy Targówek jest głaz z tablicą poświęcony pamięci żołnierzy polskich, mieszkańców Bródna, Targówka i Zacisza uczestników walk o wolność i niepodległość ojczyzny.
Kapitulacja to próba ocalenia wszystkiego, oprócz honoru. Napoleon Bonaparte
Ul. Piotra Wysockiego 49 Znajduje się tu pomnik poświęcony Bitwie Warszawskiej - zwycięzcom nawały bolszewickiej w 1920 roku. Kiedy do granic Warszawy zbliżał się wróg nastąpiła mobilizacja. Zgłaszali się ochotnicy do walki z przeciwnikiem, wśród nich byli także mieszkańcy Bródna. Byli oni wzorem i przykładem patriotyzmu w budowie wolnej Polski.
Ul. Piotra Wysockiego 8 Znajduje się tu pomnik poświęcony pamięci harcerzy z organizacji SOKÓŁ oraz mieszkańców Nowego Bródna i Pelcowizny poległych za wolność ojczyzny w I wojnie światowej. Sokół (Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół) to sportowo-wychowawcza, paramilitarna organizacja młodzieżowa. Pierwsze koło (tzw. gniazdo) Sokoła założyła w 1867 we Lwowie grupa byłych u powstańców styczniowych. Ich celem było podnoszenie sprawności fizycznej i duchowej oraz podtrzymywanie i rozwijanie świadomości narodowej. Na Bródnie działało jedno z gniazd, było to 9 Gniazdo Sokoła. Powstało ono w 1916 roku, miało swą siedzibę w Domu Ludowym przy ul. Kiejstuta. Młodzież zrzeszona w Sokole w znacznej mierze zasiliła szeregi Legionów Polskich. Jedni walczyli na froncie inni zaś pełnili służbę wartowniczą i łączności, Działali też aktywnie po odzyskaniu niepodległości w okresie międzywojennym.
Pod tym samym numerem znajduje się również tablica w kościele, która oddaje hołd harcerzom 51 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, którzy zginęli w obronie ojczyzny. W roku 1926 została założona 51 WDH im. Stefana Czarnieckiego, działała ona przy ul. Białołęckiej 36. Podczas obrony Warszawy w 1939 roku harcerze działali w służbach Pogotowia Harcerskiego Batalionu Warszawskiego. Po klęsce wrześniowej harcerze weszli w skład Szarych Szeregów gdzie podczas okupacji prężnie działali na rzecz państwa polskiego.
Ul. Piotra Wysockiego, róg Bartniczej Zobaczymy tutaj pomnik Reduta Bródnowska, który upamiętnia walki powstańcze prowadzone na Bródnie do 4 sierpnia 1944 roku. I Rejon Obwodu AK Praga rozciągał się od Pelcowizny po ul. św. Wincentego. Powstańcy mieli wiele zadań do wykonania: mieli chronić mieszkańców, gdy cały teren wypełniony był niemieckimi oddziałami piechoty, artylerii przeciwlotniczej oraz straży kolejowej. Dodatkowo w koszarach przy ul. 11 Listopada stacjonowały czołgi. Walczyli oni jak prawdziwi bohaterowie i wykazali się niezwykłą odwagą w czasie krótkich walk na Pradze.
Będąc w tym miejscu nie możemy zapomnieć o tablicy na ścianie budynku szkoły, która upamiętnia akcje powstańcze żołnierzy 632 i 641 Zgrupowania Obwodu AK Praga. 1 sierpnia 1944 roku ośrodki te składające się głównie z oddziałów pod dowództwem por. Zygmunta Skowrona Rafała zajęły budynek Szkoły Powszechnej przy ul. Białołęckiej 36. Do szkoły ulokowanej w centrum rejonu przeniosło się dowództwo oraz rejonowa składnica meldunkowa. Powstał tutaj silny bastion powstańczy z uliczną barykadą, hamującą przejazd jednostek wroga, dzięki czemu udało się odeprzeć atak dwóch niemieckich czołgów.
Ul. Piotra Wysockiego 11 Możemy znaleźć tu głaz poświęcony pamięci kolejarzy węzła Warszawa-Praga. Kolejarze odznaczyli się szczególną odwagą w 1939 roku. Później czynnie uczestniczyli w życiu konspiracyjnym stolicy oraz brali udział w akcjach sabotażowo-dywersyjnych organizowanych przez polskie podziemie, zaś w 1944 roku walczyli w szeregach powstańczych.
Armia baranów, której przewodzi lew, jest silniejsza od armii lwów prowadzonej przez barana Napoleon Bonaparte
Ul. Odrowąża Mamy tutaj monolit upamiętniający miejsce rozstrzelania 23-27 sierpnia 1944 roku czterdziestu Polaków. Na ulicach przeprowadzano łapanki, obławy i blokady. Zdolnych do pracy kierowano do robót przymusowych. Pozostali trafiali do obozów przejściowych; podejrzanych o udział w powstaniu rozstrzeliwano. Egzekucje przeprowadzano między innymi na ul. Odrowąża, przy Cmentarzu Żydowskim, gdzie w przeciągu kilku dni rozstrzelano 40 mieszkańców Bródna.
Samo zwycięstwo nic nie znaczy, trzeba umieć je wykorzystać. Napoleon Bonaparte
Rondo Żaba Znajduje się tutaj monolit upamiętniający miejsce rozstrzelania przez Niemców siedemnastu osób. W 1944 roku nasiliły się niemieckie akcje terrorystyczne. W różnych punktach miasta między innymi na Bródnie przeprowadzano obławy i blokady domów. W maju odbyło się sześć egzekucji, o których poinformowano opinię publiczną. Jedna z takich egzekucji miała miejsce 4 maja 1944 roku w okolicy Ronda Żaba, przy nasypie kolejowym. Zostało wtedy rozstrzelanych 17 mieszkańców Bródna.
Na wojnie ten wygrywa, kto najmniej błędów popełnia Napoleon Bonaparte
Ul. Oszmiańska Przy cmentarzu Żydowskim znajdziemy symboliczną mogiłę rozstrzelanych 1 sierpnia 1944 roku powstańców. Jednym z głównych bastionów niemieckich na Pradze były dawne koszary 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej przy ul. 11 Listopada. Ze względu na duże zagrożenie dla Polaków głównym zadaniem oddziałów IV Rejonu Michałów- Szmulki było zdobycie tego bastionu. O godz. 17 pierwszego sierpnia cztery zgrupowania AK ruszyły z cmentarza żydowskiego i ul. Praskiej do ataku na koszary. Polskie oddziały znalazły się w gęstym ogniu. Zdziesiątkowane drużyny wycofały się w kierunku ul. Oszmiańskiej i Rogowskiej. Osłaniając odwrót swoich zgrupowań ranni zostali por. Apoloniusz Zbigniew Dobrzyński Kruk, i por. Czesław Mazek Rokita. Obaj zamordowani zostali przez Niemców w punkcie opatrunkowym przy ul. św. Wincentego.
Dał nam przykład Bonaparte jak zwyciężać mamy Jak widać nie trzeba daleko szukać aby znaleźć dowody niesamowitej odwagi i męstwa. Znajdują się one w naszej najbliższej okolicy i pokazują, że tak jak niezwyciężony Napoleon Bonaparte odpierał ataki wrogów Francji, tak Polacy walczyli o dobro ojczyzny, naszej ojczyzny.
Praca wykonana na podstawie informacji zawartych w książce Na Targówku kamienie mówią, Warszawa 2010