Wszystko o kompostowaniu Mówi się, że kompost to nawóz doskonały. Powstaje głównie z roślin pochodzących z ogrodu i resztek z gospodarstwa domowego, zapewnia więc właściwy obieg materii w przyrodzie. Zawiera niezbędne i łatwo przyswajalne przez rośliny składniki. Poprawia strukturę ziemi, która dzięki dostarczonej próchnicy staje się przewiewna, pulchna i dobrze chłonie wodę. Niezależnie od zastosowanej dawki kompost nie ma szkodliwego wpływu na rośliny, użytkowników ogrodu oraz na żyjące w nim zwierzęta. Gotowy kompost jest gęsty, ciemny, kruchy i ma słodki zapach. Zrobiony jest z odpadów ogrodowych i kuchennych, może zawierać w sobie produkty z papieru. Kompost służy do uzdatniania gruntu i nawożenia upraw. Aż 40 % średniej zawartości kosza na śmieci nadaje się do kompostowania w domu. Wytwarzanie kompostu jest często uważane za trudne i skomplikowane, jednak wszystko, co musisz zrobić, to zapewnić odpowiednie składniki i pojemnik, a resztę zrobi natura. Poniżej znajdziesz najpotrzebniejsze informacje na temat robienia dobrego kompostu w efektywny sposób. W czym kompostować? Na rynku znajdziesz wiele pojemników przeznaczonych do kompostowania jednak nie są one konieczne. Zamiast wrzucać odpadki do pojemnika możesz rzucać je na stos, a następnie przykryć tekturą lub arkuszem folii. Kompostownik można również zbudować zbijając ze sobą w kształt kwadratu deski o wymiarach 2x2 m (lub mniejszym, jeżeli nie ma potrzeby tak dużego kompostownika), przy użyciu drewnianych palet lub metalowej siatki. Pojemnik na kompost powinien składać się z dwóch komór. Podczas, gdy jedna się dopiero wypełnia odpadami, w drugiej już w pełni zachodzą procesy biologiczne i korzystamy z powstającego w niej kompostu. Warto zadbać o dopływ powietrza do dna kompostownika, więc zbita skrzynia powinna mieć przerwy między deskami. Wysokość kompostownika może mieć od kilkudziesięciu centymetrów do nawet metra. Nie warto robić wyższych kompostowników, gdyż trudniej będzie nam mieszać ich zawartość. Na dno kompostownika warto położyć całe gałęzie przysypane później ziemią lub torfem, aby dodatkowo umożliwić dostęp powietrza, podczas, gdy torf pomoże zatrzymywać substancje organiczne przed wsiąkaniem do gleby. Potem możemy wrzucać odpady. Jeżeli kompostownik jest nowy, warto dodać do odpadków trochę dojrzałego kompostu z drugiego kompostownika (na przykład od sąsiada) lub zastosować preparat z odpowiednimi szczepami bakterii. Gdzie ustawić kompostownik? Miejsce, na którym postawimy kompostownik nie powinno być zbyt nasłonecznione. Dobrze też, jeżeli jest ogrodzone krzewami od reszty ogrodu. Prawidłowo prowadzony kompostownik ma zapach ściółki leśnej, jednak nie każdy chce, żeby było go widać.
Warto jest wybrać miejsce z nieprzepuszczalną glebą, aby deszcz nie wymywał nam substancji organicznych. Z drugiej strony nie możemy doprowadzić do zbyt dużego zawilgotnienia kompostownika, więc warto wybrać miejsce na lekkim wzniesieniu lub zadbać o dostęp powietrza do dna kompostownika od jego ścian. Co kompostować? To podstawowe pytanie przy wytwarzaniu kompostu - co można, a czego nie można wrzucać do kompostownika, aby nie powodować zanieczyszczenia środowiska i szkód w swoim ogrodzie? Materiały przeznaczone na kompost możemy podzielić na kilka kategorii: Produkty zielone (z dużą zawartością azotu): liście żywokostu, pokrzywy, skoszona trawa, siano. Kompostować możemy wszystkie produkty organiczne (wszystko co kiedyś żyło ), jednak niektórych produktów należy unikać. Mięso, nabiał i inne pokarmy gotowane mogą ściągnąć owady i nie powinny być kompostowane w domu. Inne zielone składniki kompostu: surowe obierki z kuchni (owoce, warzywa), zużyte torebki z herbatą, zużyte liście herbaty, fusy po kawie, chwasty (unikaj chwastów z nasionami), liście, odchody zwierząt roślinożernych (np. krów i koni), odchody drobiu i ściółka. Produkty brązowe (bogate w węgiel, wolno gnijące): produkty kartonowe (np. opakowania po jajkach), skrawki papieru (papierowe ręczniki, papier toaletowy), siano, ściółki czy wióry używane dla świnek morskich, chomików itp., obcięte gałązki krzewów, suche patyki, gałązki, paprocie, trociny, kora z drzew i inne odpady drewniane, uschnięte, zdrewniałe gałązki czy korzenie, suche, jesienne liście,
słoma zbożowa. Kompostować można dodatkowo: popiół drzewny, skorupki jaj (rozdrobnione), naturalne włókna (100% wełna lub bawełna). Nie wolno kompostować: mięsa, ryb, gotowanej żywności, popiołu węglowego, kociego piasku i kocich odchodów, odchodów psów, jednorazowych pieluszek. Jak zrobić kompost? Kompost robimy poprzez rzucanie na jedną stertę lub do przygotowanego kompostownika różnych produktów (wyżej wymienionych). Wszystkie odpady kompostują się przez zimę. Należy jednak pamiętać, aby mieszanka była zrównoważona połowa produktów zielonych oraz połowa produktów brązowych. Aby zrobić idealny kompost należy dodać również nieco produktów z listy dodatkowej (popiół, skorupki, włókna). Są dwa sposoby kompostowania: Kompostowanie zimne (pasywne) 1. Nazbieraj tyle materiałów do kompostowania, aby stanowiły około 30 cm w pojemniku na kompost. Wyplew chwasty w ogródku, skoś trawnik, opróżnij kosz z kuchni. Wszystko zmieszaj razem z dodatkiem słomy, drewnianymi odpadkami (wióra, kora, drobne patyczki), skorupkami jajek i kartonowymi opakowaniami po jajkach. Całość powinna być spulchniona a nie ubita po to, aby cała sterta była maksymalnie napowietrzona. Aby cyrkulacja powietrza oraz drenaż był jeszcze lepszy możesz na spód sterty położyć kilka gałęzi. Aby uzyskać najlepsze wyniki należy używać różnych rodzajów składników. Sposobu przygotowania idealnie zbilansowanego kompostu nauczysz poprzez doświadczenie, jednak w instrukcjach zalecane jest używanie produktów brązowych i zielonych w proporcji 1:1. 2. Stopniowo wypełniaj kontener na kompost odpowiednimi składnikami. Jeśli większość z tego to odpady kuchenne staraj się zmieszać je z kartonami po jajach, papierem toaletowym oraz innym papierem ekologicznym (jak najmniej nadruków, farba drukarska nie jest dobra dla środowiska) i tekturą, aby stworzyć jak najlepszą równowagę. 3. Kiedy już kontener będzie pełny lub jeśli stwierdzisz, że odpadków jest wystarczająco dużo przestań
do niego cokolwiek dodawać. Albo zostaw wszystko na pewien czas, aż proces kompostowania się zakończy (może to potrwać nawet rok) albo przejdź do następnego kroku. 4. Wyciągnij wszystko z pojemnika do kompostowania. Jeśli dolne partie są już gotowe możesz użyć je jako nawozu w swoim ogrodzie. Resztę produktów dobrze zmieszaj. Jeśli składniki są suche dodaj wody, zaś jeśli wszystko jest zbyt mokre dodaj suchych materiałów (kartony itp). Całość przełóż do pojemnika na kompost i pozostaw aż dojrzeje. Powinniśmy co 2 miesiące mieszać zawartość kompostownika, co umożliwi dopływ tlenu oraz zapewni dotarcie mikroorganizmów do wszystkich warstw kompostu. Nie należy też mylić procesów próchnicznych z gniciem. Jeżeli w kompoście wyczuwamy zapach zgnilizny znaczy to, że kompost jest zbyt wilgotny i powinniśmy go mieszać częściej. Z drugiej strony, jeżeli kompost jest zbyt suchy, należy go polać wodą. Na zimę warto przykryć kompostownik folią, żeby temperatura nie spadła w nim poniżej zera. Przykryty kompostownik nadal będzie pracował zimą, choć już wolniej. Kompostowanie gorące (aktywne, szybsze kompostowanie) 1. Zbierz wystarczającą ilość materiału do wypełnienia pojemnika na kompost. Upewnij się, że mieszanka składa się z materiałów miękkich oraz twardych. 2. Rozdrobnij wszystkie produkty za pomocą ostrych nożyc, siekiery itp. 3. Zanim przeniesiesz wszystkie produkty do pojemnika na kompost dokładnie je zmieszaj. Miękkie i mokre materiały takie jak np. skoszona trawa powinny być jak najlepiej zmieszane z materiałami, które mają tendencje wysuszające i odprowadzające powietrze takimi jak np. rozdrobnione kartony po jajkach, suche, patyczki, korzenie itp. zmieszane składniki przełóż do pojemnika i polej wodą. 4. Po kilku dniach stos powinien się nagrzać (podczas rozkładu materii organicznej wytwarzane jest ciepło). Gdy temperatura we wnętrzu stosu zacznie spadać (zacznie spadać po około tygodniu lub dwóch) odwróć go tak, aby warstwy zewnętrzne zamienić z warstwami wewnętrznymi. Jeśli mieszanina jest za sucha dodaj wody, jeśli jest zbyt mokra dodaj suchych materiałów wchłaniających wilgoć (papier, kartony). Mieszanka powinna być wilgotna, jednak nie może z niej kapać. 5. Stos zacznie znów się nagrzewać. Przemieszanie kompostu należy powtarzać co jakiś czas. Jeśli po którymś kolejnym przewróceniu kompostu temperatura nie wzrośnie oznacza to, że dalsze mieszanie nie ma już sensu. Wówczas pozostaw kompost i poczekaj aż kompostowanie dobiegnie końca. Kiedy kompost jest gotowy? Kompost może być gotowy w ciągu 6-8 tygodni, a w przypadku kompostowania pasywnego w ciągu roku lub nawet dłużej. Im więcej wysiłku włożymy w kompostowanie tym szybciej będzie on gotowy. Kompost jest gotowy wówczas, gdy wszystkie składniki w pojemniku zmienią kolor na czarny lub ciemno brązowy. Gotowy kompost ma zapach ziemi. Nie należy się martwić jeśli kompost zamiast idealnie kruchego będzie lepki, kluskowaty i grudkowaty, z kawałkami gałązek czy skorupek jaj jest on i tak użyteczny. Jeśli chcesz,
możesz go przed użyciem przecedzić. Wszystkie większe kawałki wybierz i wrzuć do pojemnika z nowym kompostem. Dodatkowe informacje Internet bogaty jest we wszelkiego rodzaju poradniki, artykuły i informacje na temat kompostowania odpadów i wytwarzania domowym sposobem w pełni wartościowego nawozu. Zapraszamy do zapoznania się z nimi oraz zachęcamy do kompostowania odpadów powstających w ogródkach i domach.