Załcznik nr 51 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Inynieria materiałowa A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 7 semestrów. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 2400. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna by mniejsza ni 210. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent posiada wiedz z zakresu: fizyki, chemii i informatyki; nauk o materiałach inynierskich metalowych, ceramicznych, polimerowych i kompozytowych; doboru materiałów inynierskich do rónych zastosowa; technologii wytwarzania, przetwórstwa i recyklingu materiałów; metod kształtowania i badania struktury i własnoci materiałów oraz formułowania racjonalnych wniosków dotyczcych stosowania materiałów inynierskich w rónych produktach. Absolwent posiada umiejtnoci korzystania z informacji technicznej oraz przygotowanie do prac wspomagajcych materiałowe projektowanie inynierskie. Posiada umiejtnoci obsługi specjalistycznego oprogramowania komputerowego. Absolwent posiada sprawno komunikowania si oraz zarzdzania i kierowania zespołami ludzkimi w przemyle, a take małych i rednich przedsibiorstwach zwizanych z wytwarzaniem i przetwórstwem materiałów inynierskich. Posiada umiejtnoci doboru materiałów. Jest przygotowany do udziału w projektowaniu materiałowym oraz do współpracy z uytkownikami materiałów inynierskich, konstruktorami i specjalistami z zakresu projektowania, wytwarzania, przetwórstwa i zastosowania materiałów inynierskich. Absolwent przygotowany jest do: prac wspomagajcych projektowanie materiałowe i technologiczne w przemyle oraz jednostkach gospodarczych i przemysłowego zaplecza badawczego; zarzdzania zespołami ludzkimi w przemyle oraz jednostkach gospodarczych; obsługi specjalistycznego oprogramowania komputerowego i doradztwa techniczno-ekonomicznego w zakresie doboru materiałów inynierskich; obsługi aparatury specjalistycznej do badania struktury i własnoci materiałów inynierskich oraz obrotu materiałami inynierskimi i aparatur do ich badania. Absolwent przygotowany jest do pracy w: małych, rednich i duych przedsibiorstwach przemysłowych; zapleczu badawczo-rozwojowym przemysłu; jednostkach doradczych i projektowych oraz przedsibiorstwach obrotu materiałami inynierskimi i aparatur do ich badania. Absolwent powinien zna jzyk obcy na poziomie biegłoci B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Jzykowego Rady Europy oraz posiada umiejtnoci posługiwania si jzykiem specjalistycznym z zakresu kierunku kształcenia. Absolwent jest przygotowany do podjcia studiów drugiego stopnia. 1
III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 300 30 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 660 66 Razem 960 96 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 300 30 Treci kształcenia w zakresie: 1. Matematyki 120 2. Fizyki 60 3. Chemii 60 4. Informatyki i komputerowego wspomagania prac inynierskich B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH Treci kształcenia w zakresie 1. Nauki o materiałach 2. Materiałów inynierskich 3. Projektowania materiałowego i komputerowej nauki o materiałach 4. Metodyki badania materiałów 60 660 66 5. Technologii procesów materiałowych 6. Mechaniki technicznej, pkania oraz wytrzymałoci materiałów 7. Projektowania inynierskiego i grafiki inynierskiej 8. Termodynamiki technicznej 9. Elektrotechniki i elektroniki 10. Zintegrowanych systemów zarzdzania 2
3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie matematyki Treci kształcenia: Podstawy geometrii analitycznej. Algebra macierzy. Rozwizywanie układów algebraicznych równa liniowych. Liczby zespolone. Rachunek róniczkowy i całkowy funkcji jednej zmiennej. Szeregi liczbowe. Róniczkowanie i całkowanie funkcji wielu zmiennych. Równania róniczkowe zwyczajne. Elementy logiki matematycznej. Elementy matematyki dyskretnej. Funkcje, relacje i zbiory. Kombinatoryka i rekurencja. Elementy rachunku wektorowego, tensorowego i operatorowego. Statystyka matematyczna. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: formułowania problemów i posługiwania si metodami matematycznymi w analizie problematyki technicznej. 2. Kształcenie w zakresie fizyki Treci kształcenia: Zasady dynamiki układów punktów materialnych. Elementy mechaniki relatywistycznej. Podstawowe prawa elektrodynamiki i magnetyzmu. Zasady optyki geometrycznej i falowej. Elementy optyki relatywistycznej. Dyfrakcja, interferencja i polaryzacja fal. Spójno wiatła. Fizyka laserów. Podstawy akustyki. Mechanika kwantowa i budowa materii. Promieniowanie rentgenowskie. Promieniotwórczo. Przemiany jdrowe. Energetyka jdrowa. Elementy fizyki ciała stałego i fizyki metali. Metale i półprzewodniki. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: pomiaru wielkoci fizycznych; analizy zjawisk fizycznych; rozwizywania zagadnie technicznych w oparciu o prawa fizyki. 3. Kształcenie w zakresie chemii Treci kształcenia: Budowa pierwiastków i zwizków chemicznych. Elementy chemii nieorganicznej. Kwasy, zasady, sole. Typy reakcji reakcje utleniania i redukcji. Elementy chemii organicznej. Wglowodory, ropa naftowa. Polimery. Stany skupienia materii. Elementy termodynamiki chemicznej. Termochemia. Równowaga chemiczna. Kinetyka chemiczna. Elektrochemia. Elementy spektroskopii. Elementy chemii procesowej. Podstawy metalurgii. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia przemian chemicznych i ich znaczenia w wytwarzaniu i kształtowaniu własnoci materiałów inynierskich. 4. Kształcenie w zakresie informatyki i komputerowego wspomagania prac inynierskich Treci kształcenia: Architektura systemów komputerowych. Podstawy algorytmiki. Bazy danych i relacyjne bazy danych. Kompilatory i jzyki programowania. Programowanie proceduralne i obiektowe. Techniki multimedialne. Oprogramowanie i narzdzia internetowe: tworzenie stron www, tekst, grafika, animacja, dwik na stronach internetowych. Systemy komputerowego wspomagania prac inynierskich w inynierii materiałowej i technice. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: korzystania z komputerowego wspomagania do rozwizywania zada technicznych. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie nauki o materiałach Treci kształcenia: Materia i jej składniki. Oddziaływania midzyatomowe i midzyczsteczkowe. Struktura faz skondensowanych. Sie krystaliczna, elementy krystalografii i krystalochemii. Defekty struktury krystalicznej. Optyczne, elektryczne i magnetyczne własnoci materiałów. Sprysto i plastyczno. Monokryształy, polikryształy, materiały wielofazowe, granice rozdziału. Zjawiska powierzchniowe. 3
Własnoci powierzchni fazowych adsorpcja, adhezja. Fazy równowaga fazowa, polimorfizm. Dyfuzja i prawa dyfuzji. Procesy strukturalne i przemiany fazowe. Polimeryzacja, polikondensacja, poliaddycja, witryfikacja i krystalizacja. Procesy umocnienia materiałów. Odkształcenie plastyczne i procesy aktywowane cieplnie. Przemiany fazowe w stanie stałym, przemiany dyfuzyjne i bezdyfuzyjne. Pokrycia i warstwy powierzchniowe. Struktura i własnoci materiałów amorficznych i nanostrukturalnych. Zaleno midzy struktur i własnociami materiałów inynierskich. Kryteria doboru materiałów inynierskich i kształtowania ich własnoci. Warunki pracy i mechanizmy zuycia i dekohezji materiałów pkanie, zmczenie, pełzanie, korozja, zuycie trybologiczne. Tendencje rozwojowe nauki o materiałach. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: doboru materiałów inynierskich; doboru metod kształtowania struktury i własnoci materiałów do zastosowa technicznych. 2. Kształcenie w zakresie materiałów inynierskich Treci kształcenia: Podstawowe grupy materiałów inynierskich struktura i własnoci oraz technologie kształtowania i zasady doboru przy wytwarzaniu produktów technicznych: metale i ich stopy, materiały polimerowe, ceramiczne i kompozytowe. Stale i inne stopy elaza klasyfikacja i oznaczanie. Struktura i własnoci stali wglowych i niestopowych (konstrukcyjnych, maszynowych i na urzdzenia cinieniowe), niskowglowych (do obróbki plastycznej na zimno) i narzdziowych. Rola domieszek, zanieczyszcze i wtrce niemetalicznych w stalach niestopowych oraz pierwiastków stopowych w stalach stopowych. Stale stopowe konstrukcyjne, maszynowe, na urzdzenia cinieniowe, na elementy łoysk tocznych, do pracy w podwyszonej temperaturze, aroodporne, arowytrzymałe, zaworowe, odporne na korozj i cieranie, do pracy w obnionej temperaturze, o szczególnych własnociach magnetycznych oraz stosowane na narzdzia szybkotnce do pracy na gorco i na zimno. Nadstopy i stopy wysokoarowytrzymałe. Odlewnicze stopy elaza staliwa i eliwa niestopowe i stopowe. Metale nieelazne i ich stopy klasyfikacja i oznaczanie. Metale: lekkie, cikie, trudno topliwe, szlachetne, rzadkie, alkaliczne i ziem alkalicznych. Materiały ceramiczne. Ceramika inynierska i porowata. Cermetale inynierskie. Materiały ceramiczne o specjalnych zastosowaniach. Szkła i ceramika szklana. Materiały wglowe. Fullereny i nanorurki wglowe. Materiały spiekane i wytwarzane metodami metalurgii proszków. Spiekane i supertwarde materiały narzdziowe. Materiały polimerowe ich klasyfikacja i oznaczanie. Materiały kompozytowe o osnowie polimerowej, metalowej, ceramicznej i wglowej oraz warstwowe. Materiały: funkcjonalne, przewodzce prd elektryczny, półprzewodnikowe, nadprzewodzce, o szczególnych własnociach magnetycznych oraz stosowane w optyce i optoelektronice, fotonice i elektronice. Intermetaliki. Stopy metali o małej rozszerzalnoci cieplnej. Materiały: porowate, amorficzne i nanostrukturalne. Inynierskie materiały inteligentne, w tym stosowane w systemach mikro- i nanoelektromechanicznych. Materiały: biomedyczne i biomimetyczne. Znaczenie materiałów inynierskich w postpie cywilizacyjnym. Perspektywy zastosowa materiałów inynierskich. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: porównywania podstawowych własnoci mechanicznych, technologicznych i eksploatacyjnych materiałów; doboru materiałów inynierskich do zastosowa technicznych w zalenoci od struktury, własnoci i warunków uytkowania; doboru procesów technologicznych do wytwarzania i przetwórstwa materiałów; oceny uwarunkowa ekonomicznych stosowania rónych materiałów inynierskich. 4
3. Kształcenie w zakresie projektowania materiałowego i komputerowej nauki o materiałach Treci kształcenia: Zasady doboru materiałów inynierskich. Rola projektowania materiałowego w projektowaniu inynierskim produktów i procesów ich wytwarzania. Elementy i fazy projektowania inynierskiego. Czynniki funkcjonalne i zagadnienia jakoci wytwarzania produktów. Czynniki socjologiczne, ekologiczne i ekonomiczne w projektowaniu inynierskim. Metodyka projektowania materiałowego. Komputerowe wspomaganie projektowania materiałowego CAMD (Computer Aided Materials Design). Zalenoci projektowania materiałowego i technologicznego produktów i ich elementów. Podstawowe czynniki uwzgldniane podczas projektowania technologicznego. ródła informacji o materiałach inynierskich. Informatyczne bazy danych o materiałach inynierskich. Podstawy komputerowej nauki o materiałach. Metody numeryczne symulacji zjawisk i procesów fizycznych oraz predykcji własnoci materiałów. Metody pozyskiwania diagramów równowag fazowych. Stosowanie technik komputerowych w badaniach struktury i własnoci materiałów. Zbieranie i numeryczna analiza danych pomiarowych. Metody sztucznej inteligencji w modelowaniu, symulacji i predykcji struktury i własnoci materiałów inynierskich. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: projektowania materiałowego produktów o załoonej strukturze i własnociach uytkowych; wykorzystywania technik komputerowej nauki o materiałach w projektowaniu inynierskim i badaniach. 4. Kształcenie w zakresie metodyki badania materiałów Treci kształcenia: Mikroskopia wietlna w badaniach materiałów. Metalografia. Stereologia. Analiza obrazu. Promieniowanie rentgenowskie i jego własnoci. Dyfrakcja promieni rentgenowskich. Budowa dyfraktometrów. Rentgenowska analiza strukturalna ilociowa i jakociowa. Spektrometria rentgenowska. Wizka elektronowa i jej własnoci. Dyfrakcja elektronów. Mikroskopia elektronowa transmisyjna. Budowa mikroskopu elektronowego transmisyjnego. Mikroskopia elektronowa odbiciowa. Mikroskop skaningowy. Fraktografia. Spektroskopia elektronowa, Augera i fotoelektronów. Analiza cieplna materiałów. Metody badania materiałów oparte o pomiary rezystywnoci elektrycznej, własnoci magnetycznych, akustycznych i tarcia wewntrznego. Spektroskopia efektu Moesbauera i anihilacji pozytonów. Neutronografia. Stosowanie promieniowania synchrotronowego do badania materiałów. Badanie własnoci mechanicznych (wytrzymałociowych i plastycznych), statycznych, dynamicznych, oraz w próbach udarowych. Badanie cigliwoci metodami mechaniki pkania. Pomiary twardoci i mikrotwardoci. Badanie zmczeniowe w warunkach pełzania, korozji i zuycia trybologicznego. Metodyka badania cienkich pokry i powłok. Badania defektoskopowe. Próby technologiczne i odbiorcze materiałów. Metody komputerowego wspomagania bada materiałoznawczych. Systemy zarzdzania jakoci w badaniach materiałów. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania metod badania materiałów inynierskich i obsługi specjalistycznej aparatury naukowo-badawczej; interpretacji wyników bada i oceny błdów pomiarowych. 5. Kształcenie w zakresie technologii procesów materiałowych Treci kształcenia: Procesy wytwarzania materiałów inynierskich. Techniki otrzymywania metali i stopów. Metalurgia proszków. Technologie wytwarzania powłok. Techniki otrzymywania nanomateriałów i materiałów nanostrukturalnych, szkieł metalicznych, materiałów kompozytowych i cienkich warstw. Metody produkcji materiałów polimerowych. Otrzymywanie materiałów ceramicznych i kompozytowych. Techniki przetwórstwa metali i ich stopów odlewnictwo, obróbka plastyczna (walcowanie, kucie, wyciskanie, cignienie, tłoczenie) na zimno i na gorco, obróbka cieplna, obróbka cieplnoplastyczna, techniki połcze trwałych (spawanie, zgrzewanie, lutowanie), obróbka 5
skrawaniem i zaawansowane technologie obróbki ubytkowej, nowoczesne techniki kształtowania, metody inynierii powierzchni i nanoszenia powłok. Przetwórstwo materiałów polimerowych (wytłaczanie, wtryskiwanie, prasowanie, kształtowanie, walcowanie, odlewanie, spawanie, zgrzewanie). Metody wykorzystywane do modyfikacji powierzchni. Kontrola jakoci produkowanych materiałów. Ochrona rodowiska naturalnego przy rónych technologiach produkcji materiałów. Metody recyklingu i odzysku materiałów. Metody pozyskiwania materiałów z odpadów i w efekcie unieszkodliwiania odpadów (fizyczne, chemiczne, cieplne i biologiczne). Techniki i technologie słuce pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów. Moliwoci wykorzystywania przetworzonych odpadów. Podstawy komputerowego wspomagania wytwarzania CAM (Computer Aided Manufacturing). Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania technologii wytwarzania w celu kształtowania produktów, ich struktury i własnoci; projektowania i wdraania technik recyklingu materiałów. 6. Kształcenie w zakresie mechaniki technicznej, pkania oraz wytrzymałoci materiałów Treci kształcenia: Redukcja dowolnego układu sił. Równowaga układów płaskich i przestrzennych wyznaczanie wielkoci podporowych. Analiza statyczna belek, słupów, ram i kratownic. Elementy teorii stanu naprenia i odkształcenia. Układy liniowospryste. Naprenia dopuszczalne. Hipotezy wyteniowe. Analiza wytania elementów maszyn. Elementy kinematyki i dynamiki punktu materialnego, układu punktów materialnych i bryły sztywnej. Podstawy teorii drga układów mechanicznych. Elementy mechaniki pkania. Statyka płynów. Elementy kinematyki płynów. Równanie Bernoulliego. Przepływy laminarne i turbulentne. Przepływy przez kanały zamknite i otwarte. Równanie Naviera-Stokesa. Podobiestwa zjawisk przepływowych. Przepływy potencjalne i dynamika gazów. Techniki komputerowe w mechanice. Kryteria doboru materiałów na podstawie modeli mechaniki technicznej, wytrzymałoci materiałów i mechaniki pkania. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozwizywania problemów technicznych w oparciu o prawa mechaniki; oraz wykonywania analiz wytrzymałociowych elementów maszyn i układów mechanicznych. 7. Kształcenie w zakresie projektowania inynierskiego i grafiki inynierskiej Treci kształcenia: Projektowanie obiektów i procesów. Holistyczne ujcie procesu projektowania. Układy techniczne (maszyny, urzdzenia, infrastruktura i procesy) w ujciu systemowym. Elementy maszynoznawstwa. Elementy maszyn. Formułowanie i analiza problemu, poszukiwanie koncepcji rozwizania metody i techniki wspomagajce. Kształtowanie wybranych charakterystyk obiektów technicznych obliczenia inynierskie. Spełnianie wymaga i ogranicze. Metody oceny i wyboru wariantów rozwizania. Modelowanie i optymalizacja w projektowaniu. Bazy wiedzy w projektowaniu inynierskim. Komputerowe wspomaganie procesu projektowania. Znaczenie doboru materiałów i projektowania materiałowego w projektowaniu inynierskim. Geometryczne podstawy rysunku technicznego: rzutowanie prostoktne i aksonometryczne punkt, prosta, płaszczyzna, wielocian, powierzchnia, bryła. Główne formy zapisu graficznego: rzutowanie, przekroje rysunkowe, wymiarowanie. Schematy (kinetyczne) złoonych układów technicznych w rónych obszarach inynierii instalacje hydrauliczne, elektryczne, elektroniczne, cieplne, chemiczne oraz z zakresu infrastruktury budowlanej i drogowej. Zasady czytania rysunków i schematów maszyn, urzdze i układów technicznych oraz opisu ich budowy i działania. Procesy i systemy eksploatacji, niezawodnoci i bezpieczestwa. Elementy diagnostyki technicznej maszyn zwizane z własnociami eksploatacyjnymi materiałów. Podstawy komputerowego wspomagania 6
projektowania CAD (Computer Aided Design) w połczeniu z komputerowym wspomaganiem projektowania materiałowego (CAMD) i technologicznego (CAM). Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: projektowania inynierskiego obiektów i procesów technicznych z uwzgldnieniem grafiki inynierskiej oraz z zastosowaniem komputerowego wspomagania. 8. Kształcenie w zakresie termodynamiki technicznej Treci kształcenia: Gazy doskonałe, półdoskonałe i rzeczywiste. Zasady termodynamiki. Równania termiczne i kaloryczne. Przemiany termodynamiczne odwracalne i nieodwracalne. Mieszanie dławienie i skraplanie gazów. Obiegi termodynamiczne. Sprawno obiegów termodynamicznych, silniki cieplne, pompy ciepła, zibiarki. Egzergia, bilanse egzergetyczne. Podstawowe mechanizmy wymiany ciepła przewodzenie, konwekcja i promieniowanie. Podstawowe zagadnienia energetyczne rodzaje energii, bilanse energetyczne, noniki energetyczne. Spalanie rodzaje paliw i ich własnoci. Ciepło spalania i warto opałowa. Kinetyka spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych. Zasady przepływu gazów teoria podobiestwa hydrodynamicznego, kryteria przepływu, rodzaje przepływu, równania cigłoci strugi, tarcie podczas przepływu, straty cinienia, pomiar natenia przepływu medium, rurki spitrzajce, zwki i dysze. Charakterystyka układów przepływowych opory przepływu: hydrauliczne, miejscowe i hydrostatyczne. Wentylatory charakterystyka. Wymienniki ciepła. Niekonwencjonalne ródła energii, pompy ciepła. Urzdzenia energetyczne w inynierii materiałowej i obróbce materiałów. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania termodynamiki do opisu zjawisk fizycznych i modelowania matematycznego wymiany ciepła w procesach technologicznych. 9. Kształcenie w zakresie elektrotechniki i elektroniki Treci kształcenia: Podstawy elektrostatyki i elektromagnetyzmu. Obwody elektryczne prdu stałego i przemiennego. Moc i energia w obwodach jednofazowych i trójfazowych. Transformator. Maszyny: szeregowa i bocznikowa prdu stałego oraz asynchroniczna i synchroniczna prdu przemiennego. Silniki elektryczne. Struktura i projektowanie napdu elektrycznego. Przyrzdy półprzewodnikowe. Elementy bezzłczowe, diody, tranzystory, wzmacniacze mocy, wzmacniacze operacyjne w układach liniowych i nieliniowych. Sposoby wytwarzania drga elektrycznych, generatory. Układy prostownikowe i zasilajce. Stabilizowane zasilacze parametryczne, kompensacyjne i impulsowe. Układy dwustanowe i cyfrowe. Arytmetyka cyfrowa i funkcje logiczne. Wybrane półprzewodnikowe układy cyfrowe. Schematy blokowe i architektura mikrokomputerów. Elementy techniki mikroprocesorowej. Zastosowania materiałów w elektrotechnice i elektronice. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: wykorzystywania wiedzy o zjawiskach elektrycznych w technice; doboru materiałów do urzdze elektrotechnicznych i elektronicznych. 10. Kształcenie w zakresie zintegrowanych systemów zarzdzania Treci kształcenia: Podstawy teorii zarzdzania i organizacji pracy. Postp technicznoorganizacyjny. Elementy organizacji produkcji. Cykl produkcyjny i zasady organizacji pracy. Cykl organizacyjny. Jako pracy i produktu kryteria. Podstawy zarzdzania przez jako. Metody i techniki zarzdzania jakoci. Standardy systemów zarzdzania jakoci: system zarzdzania jakoci ISO z serii 9000, system bezpieczestwa produktu, systemy dobrej praktyki, system zarzdzania bezpieczestwem pracy. Systemy oceny zgodnoci. Procesy decyzyjne. Motywacyjne techniki zarzdzania. Bezpieczestwo i higiena pracy. Prawne podstawy ochrony pracy. Koncepcja zrównowaonego rozwoju. Ochrona rodowiska. Ekologia przemysłowa. Definicje, modele i systemy zarzdzania rodowiskiem i zarzdzania rodowiskowego. Systemy niesformalizowane i 7
sformalizowane. Czystsza produkcja jako niesformalizowany system zarzdzania rodowiskowego. Systemy zarzdzania rodowiskowego według ISO serii 14000 i aktualnych norm krajowych i midzynarodowych. Ekonomiczne i prawne aspekty funkcjonowania systemów zarzdzania. Najlepsze dostpne praktyki, techniki i technologie. Projektowanie strategii przedsibiorstwa z uwzgldnieniem jakoci, rodowiska i bezpieczestwa pracy. Zintegrowane systemy zarzdzania. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: uwzgldniania zasad organizacji pracy i zintegrowanego zarzdzania w podejmowanych działaniach technicznych oraz w rónych formach aktywnoci. IV. PRAKTYKI Praktyki powinny trwa nie krócej ni 4 tygodnie. Zasady i form odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadzca kształcenie. V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym mona przypisa do 2 punktów ECTS; jzyków obcych w wymiarze 120 godzin, którym naley przypisa 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej w wymiarze 30 godzin, którym naley przypisa 2 punkty ECTS. Treci kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menederska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejtnoci Komputerowych (ECDL European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny zawiera treci humanistyczne w wymiarze nie mniejszym ni 60 godzin, którym naley przypisa nie mniej ni 3 punkty ECTS. 3. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu ochrony własnoci intelektualnej. 4. Przynajmniej 50% zaj powinny stanowi seminaria, wiczenia audytoryjne, laboratoryjne i projektowe lub pracownie problemowe. 5. Student otrzymuje 15 punktów ECTS za przygotowanie pracy dyplomowej (projektu inynierskiego) i przygotowanie do egzaminu dyplomowego. ZALECENIA 1. Wskazana jest znajomo jzyka angielskiego. 2. Przy tworzeniu programów nauczania mog by stosowane kryteria FEANI (Fédération Européenne d'associations Nationales d'ingénieurs). 8
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia drugiego stopnia trwaj nie krócej ni 3 semestry. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 900. Liczba punktów ECTS nie powinna by mniejsza ni 90. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent uzyskuje umiejtnoci posługiwania si zaawansowan wiedz z zakresu: inynierii materiałowej oraz nauki o materiałach inynierskich metalowych, ceramicznych, polimerowych i kompozytowych; informatyki głównie komputerowego wspomagania prac inynierskich; komputerowej nauki o materiałach, jako narzdzia projektowania materiałowego produktów i ich elementów; technologii wytwarzania i przetwórstwa materiałów; obsługi systemów informatycznych, w tym specjalistycznych, stosowanych w inynierii materiałowej; technologii wytwarzania i przetwórstwa materiałów inynierskich oraz metod kształtowania i badania struktury i własnoci materiałów. W oparciu o znajomo kryteriów doboru materiałów oraz technologii wytwarzania i kształtowania ich własnoci dysponuje zaawansowan wiedz z zakresu projektowania materiałowego rónych produktów, a take technologii ich wytwarzania, przetwórstwa i recyklingu. Posiada znajomo metodyki badawczej oraz zarzdzania zespołami ludzkimi w rodowiskach przemysłowych oraz małych i rednich przedsibiorstwach zwizanych z wytwarzaniem i przetwórstwem materiałów inynierskich. Absolwent jest przygotowany do: podejmowania aktywnoci badawczej w zakresie inynierii materiałowej i technologii materiałowych oraz informatyki i komputerowego wspomagania prac inynierskich w tym zakresie; kierowania zespołami działalnoci badawczej; obsługi aparatury specjalistycznej do badania struktury i własnoci materiałów inynierskich; obsługi systemów informatycznych oraz systemów komputerowego wspomagania prac inynierskich w zakresie inynierii materiałowej i technologii materiałowych; projektowania procesów technologicznych w zakresie inynierii materiałowej i technologii materiałowych; podejmowania twórczych inicjatyw i decyzji dotyczcych inynierii i technologii materiałowych; samodzielnego prowadzenia działalnoci gospodarczej, a take działalnoci w małych i rednich przedsibiorstwach oraz podjcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich). Absolwent posiada umiejtnoci współpracy z ludmi, kierowania zespołami, zarzdzania placówkami projektowymi i gospodarczymi oraz zarzdzania personelem w przedsibiorstwach przemysłowych. Absolwent jest przygotowany do pracy w: przedsibiorstwach przemysłowych wytwarzajcych, przetwarzajcych lub stosujcych materiały inynierskie; małych i rednich jednostkach gospodarczych, w tym przedsibiorstwach obrotu materiałami inynierskimi i aparatur do ich badania; instytutach naukowo-badawczych i orodkach badawczo-rozwojowych; instytucjach zajmujcych si poradnictwem i upowszechnianiem wiedzy z zakresu inynierii materiałowej i technologii materiałowych oraz komputerowego wspomagania w technice; biurach projektowych i doradczych oraz instytucjach tworzcych i eksploatujcych komputerowe systemy informatyczne stosowane w inynierii materiałowej. 9
III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 30 3 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 120 15 Razem 150 18 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH Treci kształcenia w zakresie: 1. Komputerowego wspomagania w inynierii materiałowej B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH Treci kształcenia w zakresie: 1. Kształtowania własnoci materiałów inynierskich 2. Zaawansowanych metod badania materiałów 3. Projektowania i wytwarzania materiałów inynierskich 4. Zarzdzania produkcj, usługami i personelem 30 3 120 15 3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie komputerowego wspomagania w inynierii materiałowej Treci kształcenia: Elementy komputerowej nauki o materiałach. Systemy komputerowego wspomagania bada w technice. Bazy danych materiałowych i zasady ich wykorzystywania. Systemy komputerowego wspomagania doboru materiałów CAMS (Computer Aided Materials Selection) oraz komputerowego wspomagania projektowania materiałowego CAMD (Computer Aided Materials Design). Metody sztucznej inteligencji w projektowaniu materiałowym. Systemy ekspertowe budowa, metody pozyskiwania wiedzy, mechanizmy wnioskowania. Hybrydowe systemy ekspertowe. Sztuczne sieci neuronowe modele, klasyfikacja, metody uczenia. Algorytmy ewolucyjne metody zarzdzania populacj i jej transformacjami. Sieci komputerowe klasyfikacja, architektura, protokoły. Sprzt sieciowy, oprogramowanie. Zarzdzanie sieciami. Zasady 10
pracy w sieciach komputerowych wersje sieciowe oprogramowania uytkowego. Hipertekst. Jzyki programowania HTML, Java. Ochrona zasobów w sieciach komputerowych. Stosowanie narzdzi sztucznej inteligencji oraz oprogramowania sieciowego do komputerowego wspomagania w inynierii materiałowej i w badaniach materiałów inynierskich. Efekty nauczania umiejtnoci i kompetencje: korzystania z narzdzi sztucznej inteligencji, sieci komputerowych i aplikacji sieciowych dla praktycznego rozwizywania zagadnie projektowych; prowadzenia technologicznych prac badawczych w obszarze inynierii materiałowej korzystajc ze wspomagania komputerowego. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie kształtowania własnoci materiałów inynierskich Treci kształcenia: Systematyka, definicje i ogólna charakterystyka podstawowych własnoci uytkowych materiałów. Własnoci technologiczne materiałów. Czynniki oddziałujce na własnoci materiałów skład chemiczny i fazowy, struktura, proces wytwarzania, rodowisko pracy. Krystaliczna struktura materiałów. Teoria elektronowa i pasmowa ciał stałych. Struktura materiałów i jej wpływ na podstawowe własnoci materiałów. Zjawiska transportu masy w ciałach stałych. Własnoci elektryczne, cieplne, magnetyczne i optyczne materiałów. Teorie nadprzewodnictwa. Zjawisko tarcia wewntrznego. Podstawowe własnoci mechaniczne materiałów. Teoria sprystoci i plastycznoci. Teoria dyslokacji i umocnienia. Odkształcanie i pkanie materiałów. Nadplastyczno. Zjawiska powierzchniowe. Obróbka cieplno-chemiczna, nanoszenie powłok i pokry. Zintegrowane procesy technologiczne, w tym obróbki cieplno-plastycznej i cieplno-magnetycznej. Aplikacje technik komputerowych w procesach kształtowania struktury i własnoci materiałów. Technologie niszczenia materiałów. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: kształtowania struktury i własnoci materiałów inynierskich przez dobór właciwego procesu technologicznego. 2. Kształcenie w zakresie zaawansowanych metod badania materiałów Treci kształcenia: Własnoci materiałów w skali nano-, mikro- i makrometrycznej. Zawansowane metody mikroskopii elektronowej. Zawansowane metody dyfrakcyjne, spektroskopowe i cieplne. Metody badania powierzchni. Zawansowane metody badania własnoci mechanicznych. Metody badania własnoci cieplnych, optycznych, elektrycznych i magnetycznych. Metody kontroli jakoci. Aplikacje technik komputerowych w badaniach struktury i własnoci materiałów. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania zaawansowanych metod badania struktury i własnoci materiałów inynierskich; wykorzystywania specjalistycznej aparatury naukowo-badawczej w celu oceny skutecznoci procesów technologicznych oraz wpływu warunków pracy. 3. Kształcenie w zakresie projektowania i wytwarzania materiałów inynierskich Treci kształcenia: Kryteria doboru materiałów inynierskich do zastosowa technicznych. Projektowanie struktury materiałów inynierskich z uwzgldnieniem otrzymania produktów o wymaganych własnociach fizyko-chemicznych i eksploatacyjnych. Termodynamiczne, kinetyczne i strukturalne aspekty procesów technologicznych wytwarzania i przetwórstwa materiałów inynierskich: metalowych, ceramicznych, polimerowych i kompozytowych. Kontrola jakoci materiałów i metod ich wytwarzania. Projektowanie technologii materiałowych w aspekcie ekonomicznym i ekologicznym. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: projektowania materiałów inynierskich i procesów technologicznych; wytwarzania materiałów o wymaganych własnociach fizykochemicznych i uytkowych; przetwórstwa i recyklingu materiałów. 11
4. Kształcenie w zakresie zarzdzania produkcj, usługami i personelem Treci kształcenia: Logistyczne parametry przebiegu produkcji i usług. Organizacja przestrzeni produkcyjnej i usługowej. Zasady, sposoby i metody prowadzenia działalnoci produkcyjnej i usługowej. Podstawy planowania i sterowania produkcj oraz realizacj usług. Klasyfikacja systemów zlecania produkcji i usług. Współczesne metody zarzdzania produkcj i usługami. Produktywno pracy a produktywno przedsibiorstwa. Polityka i strategia personalna przedsibiorstwa. Procedury, metody i narzdzia zarzdzania personelem. Innowacje, zmiany i konflikt w organizacji. Komunikacja społeczna w organizacji. Kultura organizacyjna jako narzdzie aktywizowania personelu. Podmioty zarzdzania personelem. Organizacja słuby personalnej. Komputerowe wspomaganie zarzdzania produkcj, usługami oraz personelem. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: zarzdzania personelem oraz procesem produkcyjnym i usługami z wykorzystaniem narzdzi komputerowego wspomagania. IV. INNE WYMAGANIA 1. Przynajmniej 50% zaj powinno by przeznaczone na seminaria, wiczenia audytoryjne, laboratoryjne lub projektowe oraz projekty i prace przejciowe. 2. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego student otrzymuje 20 punktów ECTS. ZALECENIA Programy nauczania mog przewidywa wykonanie samodzielnej pracy przejciowej. 12