SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE Z DZIAŁALNOŚCI STOWARZYSZENIE DLA NATURY WILK ZA 2009 ROK 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA JEDNOSTKI Nazwa: Stowarzyszenie dla Natury WILK Siedziba/adres: ul. Górska 69, 43-376 Godziszka Data wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego: 14.06.2002. Identyfikator KRS: 0000118275 REGON: 070741325 Członkowie zarządu stowarzyszenia: dr Sabina Pierużek-Nowak prezes, adres: ul. Górska 69, 43-376 Godziszka dr inż. Robert Wojciech Mysłajek wiceprezes, adres: Twardorzeczka 229, 34-324 Lipowa prof. dr hab. Grzegorz Gabryś członek zarządu, adres: ul. Wazów 78c m 4, 65-191 Zielona Góra Cele statutowe stowarzyszenia: Ochrona dziedzictwa przyrodniczego; Ochrona zwierząt i roślin oraz ich siedlisk; Kształtowanie przyjaznych przyrodzie postaw społecznych; Proekologiczna działalność edukacyjna; Prowadzenie badań naukowych służących ochronie przyrody. 2. ZASADY, FORMY I ZAKRES DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ Z PODANIEM REALIZACJI CELÓW STATUTOWYCH, A TAKŻE OPIS GŁÓWNYCH ZDARZEŃ PRAWNYCH a) Zasady, formy i zakres działalności statutowej Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez prowadzenie nieodpłatnej i odpłatnej działalności pożytku publicznego. Prowadzenie nieodpłatnej działalności pożytku publicznego obejmuje: 1) Działalność usługową związaną z chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem działalności weterynaryjnej (PKD 01.42.Z), w tym zabezpieczanie zwierząt hodowlanych przed atakami drapieżników; 2) Działalność usługową związaną z leśnictwem (PKD 02.02.Z), w tym instalowanie skrzynek lęgowych dla ptaków i nietoperzy oraz innych urządzeń służących ochronie przyrody; 3) Produkcję pozostałych wyrobów z drewna (20.51.Z), w tym produkcję skrzynek lęgowych dla zwierząt i innych urządzeń służących ochronie przyrody; 4) Wydawanie książek (PKD 22.11.Z); 5) Wydawanie czasopism i wydawnictw periodycznych (PKD 22.13.Z); 6) Wydawanie nagrań dźwiękowych (PKD 22.14.Z); 7) Działalność wydawniczą pozostałą (PKD 22.15.Z); 8) Produkcję wyrobów pozostałą, gdzie indziej niesklasyfikowaną (PKD 36.63.Z), w tym produkcję sprzętu do zabezpieczania zwierząt hodowlanych przed atakami drapieżników; 9) Wynajem nieruchomości na własny rachunek (PKD 70.20.Z); 10) Przetwarzanie danych (PKD 72.30.Z); 11) Działalność związaną z bazami danych (PKD 72.40.Z); 12) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk o Ziemi (PKD 73.10.C); 13) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk biologicznych i środowiska naturalnego (PKD 73.10.D); 14) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk leśnych, rolniczych i weterynaryjnych (PKD 73.10.E);
15) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie psychologii, socjologii i pedagogiki (PKD 73.20.H); 16) Działalność związaną z tłumaczeniami (PKD 74.85.Z); 17) Działalność związaną z organizacją targów i wystaw (PKD 74.87.A); 18) Działalność pomocnicza na rzecz administracji publicznej (PKD 75.14.Z); 19) Kształcenie ustawiczne dorosłych i pozostałe formy kształcenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 80.42); 20) Działalność pozostałych organizacji członkowskich, gdzie indziej niesklasyfikowaną (PKD 91.33.Z); 21) Produkcję filmów i nagrań wideo (PKD 92.11.Z); 22) Działalność ogrodów botanicznych i zoologicznych oraz naturalnych obszarów i obiektów chronionej przyrody (PKD 92.53.Z). Prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego obejmuje: 1) Działalność usługową związaną z chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem działalności weterynaryjnej (PKD 01.42.Z), w tym zabezpieczanie zwierząt hodowlanych przed atakami drapieżników; 2) Działalność usługową związaną z leśnictwem (PKD 02.02.Z), w tym instalowanie skrzynek lęgowych dla ptaków i nietoperzy oraz innych urządzeń służących ochronie przyrody; 3) Produkcję pozostałych wyrobów z drewna (20.51.Z), w tym produkcję skrzynek lęgowych dla zwierząt i innych urządzeń służących ochronie przyrody; 4) Wydawanie książek (PKD 22.11.Z); 5) Wydawanie czasopism i wydawnictw periodycznych (PKD 22.13.Z); 6) Wydawanie nagrań dźwiękowych (PKD 22.14.Z); 7) Działalność wydawniczą pozostałą (PKD 22.15.Z); 8) Produkcję wyrobów pozostałą, gdzie indziej niesklasyfikowaną (PKD 36.63.Z), w tym produkcję sprzętu do zabezpieczania zwierząt hodowlanych przed atakami drapieżników; 9) Wynajem nieruchomości na własny rachunek (PKD 70.20.Z); 10) Przetwarzanie danych (PKD 72.30.Z); 11) Działalność związaną z bazami danych (PKD 72.40.Z); 12) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk o Ziemi (PKD 73.10.C); 13) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk biologicznych i środowiska naturalnego (PKD 73.10.D); 14) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk leśnych, rolniczych i weterynaryjnych (PKD 73.10.E); 15) Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie psychologii, socjologii i pedagogiki (PKD 73.20.H); 16) Działalność związaną z tłumaczeniami (PKD 74.85.Z); 17) Działalność związaną z organizacją targów i wystaw (PKD 74.87.A); 18) Działalność pomocnicza na rzecz administracji publicznej (PKD 75.14.Z); 19) Kształcenie ustawiczne dorosłych i pozostałe formy kształcenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 80.42); 20) Działalność pozostałych organizacji członkowskich, gdzie indziej niesklasyfikowaną (PKD 91.33.Z); 21) Produkcję filmów i nagrań wideo (PKD 92.11.Z); 22) Działalność ogrodów botanicznych i zoologicznych oraz naturalnych obszarów i obiektów chronionej przyrody (PKD 92.53.Z). b) Realizacja celów statutowych Przeciwdziałanie fragmentacji środowiska i ochrona siedlisk Stowarzyszenie dla Natury "Wilk" od wielu lat prowadzi projekt ochrony siedlisk zwierząt, w tym ochrony korytarzy ekologicznych. Jednym z najtrudniejszych elementów tego projektu są negocjacje związane z lokalizacją i projektowaniem przejść dla zwierząt. Co roku uczestniczymy w dziesiątkach spotkań i analizujemy projekty budowy setek kilometrów nowych dróg. W 2009 roku zajmowaliśmy się m. in. autostradą A2 - odcinek: Świecko-Trzciel (89,6 km), A4 - odcinek: Zgorzelec-Krzyżowa, drogą ekspresową S-19, odcinek: Lutoryż - Barwinek (80 km, 4 warianty), drogą ekspresową S-8, odcinek:
Walichnowy-Wrocław (100 km, 3 warianty) oraz drogą krajową Dk 78, punkt Siewierz-Szczekociny (52 km). Na poziomie międzynarodowym kontynuowaliśmy realizację międzynarodowego projektu Trans- European Wildlife Network, mającego na celu ochronę korytarzy ekologicznych w całej centralnej i południowej części kontynentu. Przekazywaliśmy polskie doświadczenia ochrony korytarzy ekologicznych m. in. przyrodnikom i decydentom z Rumunii i Bułgarii. Współtworzyliśmy także tekst specjalnej publikacji poświęconej budowie przejść dla zwierząt i korytarzom ekologicznym, która ukaże się w 2010 nakładem niemieckiej fundacji EuroNatur. Przeciwdziałanie konfliktom między hodowcami i drapieżnikami Stowarzyszenie pomaga hodowcom mającym problemy ze szkodami wyrządzanymi przez duże drapieżniki. Przekazujemy nieodpłatnie wydawnictwa szkoleniowe (opracowany przez nas Poradnik ochrony zwierząt hodowlanych przed wilkami ), prowadzimy szkolenia, doradzamy w kwestii ochrony inwentarza i pomagamy w zabezpieczaniu zwierząt hodowlanych. W maju 2009 roku w Bornym Sulinowie zorganizowaliśmy warsztat poświęcony ochronie zwierząt hodowlanych przed wilkami dla pracowników regionalnych dyrekcji ochrony środowiska. W warsztatach uczestniczyło 15 pracowników 7 regionalnych dyrekcji ochrony środowiska. Część teoretyczna warsztatów składała się z serii wykładów, obejmujących różne aspekty drapieżnictwa wilków na zwierzętach gospodarskich i metody zapobiegania szkodom, natomiast część praktyczna koncentrowała się na identyfikacji śladów obecności wilków w terenie. Byliśmy zaangażowani w ocenę szkód wyrządzonych przez wilki w Borach Dolnośląskich, w styczniu 2009 roku. Na bieżąco aktualizowaliśmy naszą stronę internetową z informacjami dotyczącymi ochronie zwierząt hodowlanych przed drapieżnikami. Monitoring populacji wilka i rysia Stowarzyszenie dla Natury Wilk monitoruje rozwój populacji wilka głównie w zachodniej części Karpat, w Polsce Środkowej i Zachodniej, a także rysia w Beskidach Zachodnich. Oceniamy zmiany rozmieszczenia i liczebności populacji, badamy skład ich pokarmu, a także zbieramy próby do badań genetycznych. W 2009 roku pracownicy i członkowie Stowarzyszenie dla Natury "Wilk" prowadzili inwentaryzację wilków w Borach Dolnośląskich, Cedyńskim Parku Krajobrazowym, Puszczy Rzepińskiej, Lasach Wałeckich, Puszczy Noteckiej, Borach Tucholskich, Beskidzie Śląskim, Beskidzie Żywieckim, Beskidzie Małym, a także inwentaryzację rysi w Beskidzie Żywieckim i Beskidzie Śląskim. Wyniki prowadzonego przez nas monitoringu służą m. in. wyznaczaniu nowych obszarów chronionych sieci Natura 2000, opracowywaniu planów ochrony wilków i rysi oraz ich siedlisk, a także opiniowaniu projektów inwestycji w obszarach występowania tych gatunków. Monitoring i ochrona nietoperzy Stowarzyszenie prowadziło zimowe liczenia nietoperzy w jaskiniach i bunkrach Beskidu Śląskiego, Beskidu Żywieckiego i Beskidu Małego. Monitorowaliśmy również liczbę i skład gatunkowy nietoperzy w trakcie późno-letniego rojenia przy otworach jaskiń. Kilkanaście razy interweniowaliśmy w sprawie nietoperzy odnajdywanych w budynkach, głównie w województwie śląskim. Dzięki naszej pracy nietoperze bezpiecznie powracały do środowiska naturalnego. Edukacja ekologiczna W 2009 roku przeprowadziliśmy szereg warsztatów, wykładów i prelekcji dla osób z Polski i zagranicy. Warsztaty edukacyjne dotyczyły przede wszystkim ochrony i monitoringu dużych drapieżników. Natomiast wykłady i prelekcje poświęcone były konfliktom infrastruktury transportowej z przyrodą oraz ochrony ssaków drapieżnych i nietoperzy. Promujemy także ochronę przyrody biorąc udział w programach telewizyjnych, audycjach radiowych i udzielając wywiadów prasie. Informacje o naszej działalności ukazały się m. in. na łamach następujących czasopism: Las Polski, Gazeta Wyborcza, Dziennik Zachodni, National Geographic Polska, Vege, a także na portalach internetowych, m. in.
serwis PAP Nauka w Polsce. W 2009 roku wyemitowano ponownie odcinki serii Dzika Polska prezentujące działania stowarzyszenia. Prezes SDN WILK dr Sabina Pierużek-Nowak wystąpiła również w TVP 2 z komentarzem przed prezentacją filmu o wilkach w Parku Yellowstone. Zorganizowaliśmy dwa warsztaty dotyczące monitoringu wilka w Lasach Wałeckich dla członków i współpracowników stowarzyszenia. Przedstawiliśmy kilka wykładów na temat ochrony i badań zwierząt m. in. podczas miedzynarodowej konferencji "Transborder Biodiversity - Networking in the Former Black Triangle between Czech Republic, Germany and Poland w Goerlitz, Infra Eco Network Meeting na Uniwersytecie w Evorze, otwartych seminariów doktoranckich Conservation Biology na Uniwersytecie Warszawskim, seminariów chiropterologicznych w Instytucie Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie, konferencji poświęconej zrównoważonej turystyce w beskidzkich gminach Zielona Książka Beskidzkiej 5 w Wiśle, Ogólnopolskiej Konferencji Teriologicznej w Poznaniu, konferencji technicznej Ekologiczne i techniczne uwarunkowania projektowania i wykorzystania przejść dla zwierząt oraz podczas szkolenia poświęconego korytarzom ekologicznym zorganizowanego przez Regionalne Centrum Szkolenia Administracji w Poznaniu, dla urzędników regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu. Przedstawiliśmy prelekcję Zwierzęta a zabobony podczas spotkania w Kawiarni Literackiej w gimnazjum w Węgierskiej Górce, a także przedstawiliśmy wykład na temat wilków w Polsce podczas spotkania w Kawiarni Naukowej organizowanej cyklicznie przez redakcję tygodnika Przekrój, festiwal Nauki oraz Uniwersytet Warszawski w Warszawie. Rozpowszechniliśmy kilkaset polsko i angielskojęzycznych wydawnictw stowarzyszenia wśród leśników, nauczycieli, urzędników i turystów, we współpracy z właścicielami schronisk górskich w zachodnich Karpatach oraz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Publikacje W 2009 ukazały się trzy książki współtworzone przez autorów ze Stowarzyszenia dla Natury Wilk. Dwie z nich - Animals and roads oraz Ochrona łączności ekologicznej w Polsce wydał Zakład Badania Ssaków PAN w Białowieży, a kolejna Wilk. Żubr. Bóbr. Kampania na rzecz ograniczania szkód ukazała się nakładem Fundacji Zielone Płuca Polski w Białystoku. W 2009 roku w czasopiśmie naukowym Fragmenta Faunistica ukazał się także artykuł podsumowujący nasze badania nad fauną ryjówek Beskidu Śląskiego: Mysłajek R. W., Nowak S., Kurek K. 2009. Shrews Soricidae of the Silesian Beskid Mountains. Fragmenta Faunistica 52: 43-49. Udział w krajowych i zagranicznych ciałach opiniujących i radach W 2009 roku przedstawiciele Stowarzyszenia pracowali w 11 organach opiniodawczych. Były to: Rady zagraniczne: Grupa Robocza ds. Wilków ciało doradcze Dyrekcji ds. Środowiska Komisji Europejskiej; Grupa Robocza ds. Wilków ciało doradcze Polsko-Niemieckiej Rady Ochrony Środowiska; Wolf Specialist Group IUCN; Large Carnivore Initiative for Europe; Komitet Sterujący Infra Eco Network Europe. Rady krajowe Państwowa Rada Ochrony Przyrody przy Ministerstwie Środowiska; Krajowa Komisja Etyczna do Spraw Doświadczeń na Zwierzętach przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Kolegium Lasów Państwowych; Regionalna Rada Ochrony Przyrody w Katowicach; Rada Naukowo-Społeczna Leśnego Kompleksu Leśnego Lasy Beskidu Śląskiego ;
c) Zdarzenia prawne Brak I Lokalna Komisja Etyczna do Spraw Doświadczeń na Zwierzętach w Warszawie; II Lokalna Komisja Etyczna do Spraw Doświadczeń na Zwierzętach we Wrocławiu. 3. INFORMACJA O PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W 2009 roku Stowarzyszenie nie prowadziło działalności gospodarczej. 4. ODPISY UCHWAŁ ZARZĄDU - odpis uchwały zarządu stowarzyszenia o zatwierdzeniu bilansu na rok 2008. 5. INFORMACJA O WYSOKOŚCI UZYSKANYCH PRZYCHODÓW a) Przychody z działalności statutowej: 132 709,75 zł, w tym: - Składki członkowskie: 564,00 zł; - Przychody z działalności statutowej nieodpłatnej pożytku publicznego: 123 169,75 zł; - Przychody z działalności statutowej odpłatnej pożytku publicznego: 8 976,00 zł; - Pozostałe przychody: 0 zł b) Przychody finansowe: 5 026,73 zł. 6. INFORMACJA O PONIESIONYCH KOSZTACH Koszty realizacji zadań statutowych: 106 916,07 zł. Koszty administracyjne: 33 903,93 zł c) Koszty działalność gospodarczej: brak d) Pozostałe koszty: brak 7. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE a) Liczba osób zatrudnionych w stowarzyszeniu 3, w tym: - pracownicy etatowi: 2 - osoby zatrudnione na umowy o dzieło: 1 b) Łączna kwota wynagrodzeń wypłaconych przez stowarzyszenie oraz ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia: 59 710,68 zł c) Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego łącznie członkom zarządu Dwóch członków zarządu jest etatowymi pracownikami stowarzyszenia. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosiło 2 100,00 zł brutto. Łącznie dla dwóch osób wynosi miesięcznie brutto: 4 200,00 zł. W ramach obowiązków służbowych obie zatrudnione osoby realizują projekty ochrony zagrożonych gatunków, a ich wynagrodzenie pokrywane jest z grantów, za zgodą fundacji finansujących te projekty. d) Wydatki na wynagrodzenia z umów zlecenia W 2009 r. stowarzyszeni zatrudniało 1 osobę na umowę o dzieło. Wydatki brutto na umowy o dzieło wyniosły 4 906,00 zł.