GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI i ROZWIĄZYWANIAPROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH oraz PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2010 I. WSTĘP Program przedstawia zadania własne gminy wynikające art.4 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r. Zgodnie z treścią tej ustawy zadania w zakresie przeciwdziałaniu alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, w szczególności: tworzenie warunków sprzyjających realizacji potrzeb, których zaspakajanie motywuje powstrzymanie się od spożywania alkoholu, działalność wychowawczą i informacyjną; ograniczanie dostępności do alkoholu; leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych od alkoholu; zapobieganie negatywnym następstwom nadużywania alkoholu i ich usuwania oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Gminny program zawiera równocześnie zadania własne gminy w obszarze profilaktyki i terapii narkomanii zapisane w ustawie z dnia 29 lipca 2005r.o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz.U.Nr 179 poz. 1485 z późn.zm./oraz działania o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005r. /Dz.U.Nr 180 poz.1493/. II. LOKALNA DIAGNOZA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII W GMINIE Dostępność napojów alkoholowych Limit punktów sprzedaży napojów alkoholowych na terenie gminy został ustalony Uchwałą Rady Gminy Kamienna Góra Nr VIII/40/01 z dnia 30 sierpnia 2001r. i wynosi 35 punktów sprzedaży (detal) i 20 punktów do spożycia w miejscu sprzedaży (gastronomia).limit nie obejmuje punktów sprzedających piwo. Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. limit nie został wykorzystany w detalu i w gastronomii. Liczba punktów sprzedaży wynosi 24 w detalu i 5w gastronomii. Według oświadczeń sprzedawców w roku 2009 sprzedano alkoholu za kwotę 2.995.380,00 zł. /nie licząc zakupionego alkoholu przez mieszkańców gminy w ościennych miejscowościach gdzie wg statystyk należy doliczyć 30% wartości do 1
sprzedanego alkoholu/. Do Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wpłynęło 51 wniosków o leczenie osób nadużywających alkoholu. W stosunku do roku 2008 liczba wniesionych wniosków powiększyła się o 4. Osoby nadużywające alkoholu to szczególnie osoby bezrobotne, bądź pracujące dorywczo. Wnioski o zobowiązanie do leczenia odwykowego osób nadmiernie pijących głównie były składane przez Policję, jak również przez ich członków rodzin. Sądownie do podjęcia leczenia odwykowego zobowiązano 9 osób. Dobrowolnego leczenia nie podjęła żadna osoba. Kilkadziesiąt osób nadużywających alkoholu, jak również ich rodziny korzystały z porad udzielanych przez Specjalistę Psychoterapii Uzależnień w Punkcie Konsultacyjnym w Krzeszowie i Pisarzowicach. Ogółem udzielono 396 konsultacji dla osób uzależnionych współuzależnionych jak również dla ofiar przemocy zarówno fizycznej jak i psychicznej. Dla rodzin borykających się z problemem alkoholowym odbyły się 3 sesje rodzinne. W roku 2009 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej objął pomocą 29 rodzin, w których stwierdzono nadużywanie alkoholu. Dane z badań przeprowadzonych wśród młodzieży klas gimnazjalnych szkół gminy w roku 2009 w czasie prowadzonego programu profilaktycznego. Badanie przeprowadzone wśród 247 uczniów klas gimnazjalnych miało na celu pomiar zjawiska używania przez młodzież alkoholu, jak również substancji psychoaktywnych. Wyniki pokazują, że młodzież doskonale zna rynek alkoholowy jak również narkotykowy, z których wynika że: 45% uczniów miało kilkukrotny kontakt z piwem, 20 % jednokrotny, 15 % uczniów przyznaje się do picia wina, 19% do kilkukrotnego, 16 % do wielokrotnego 18 % uczniów przyznaje się do kontaktu z wódką, 28% do kilkukrotnego, 13% do wielokrotnego. 40 % uczniów nie miało kontaktu z alkoholem Do kontaktu z narkotykami przyznaje się około 8 % uczniów, 7 % przyznało się, że proponowano im użycie narkotyków. Uczniowie najczęściej jako narkotyk wymieniają marihuanę. 3 % uczniów przyznaje się do kontaktu z lekami uspokajającymi i nasennymi nie zaleconymi przez lekarza. Z przeprowadzonych badań wynika, że w stosunku do lat ubiegłych minimalnie zmniejsza się liczba uczniów eksperymentujących z narkotykami, zwiększa się natomiast liczba uczniów mających kontakt z alkoholem i nikotyną. Z uwagi na fakt, że Komenda Powiatowa Policji w Kamiennej Górze prowadzi ewidencję zdarzeń wspólną dla Miasta Kamienna Góra i Gminy Kamienna Góra, 2
brak jest nam danych o wykroczeniach popełnionych przez osoby nietrzeźwe z terenu Gminy. III. ZADANIA GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII NA ROK 2010 ZAPLANOWANE ZOSTAŁY NA PODSTAWIE PRZEPROWADZONEJ DIAGNOZY ŚRODOWISKA. Cele strategiczne programu 1. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych i narkomanii; 2. Zmniejszanie rozmiarów, występujących problemów, 3. Zmniejszenie problemów(szczególnie wychowawczych) w rodzinach podwyższonego ryzyka. Strategie i metody osiągania celów : 1. Diagnozowanie lokalnych problemów, zasobów i wiedzy na temat problemów alkoholowych i narkomanii, 2. Realizacja programów profilaktycznych i psychoedukacyjnych dla dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniami przez szeroko rozumianą działalność kulturalno-sportową, 3. Redukcja zagrożeń ryzyka uzależnień w grupach dzieci i młodzieży,szczególnie z rodzin podwyższonego ryzyka poprzez stworzenie możliwości uczestniczenia w zajęciach świetlic środowiskowych, zajęciach sportowych, 4. Współpraca z policją, gminnym ośrodkiem pomocy społecznej, szkołami w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii, 5. Prowadzenie konsekwentnej polityki w zakresie przestrzegania porządku publicznego w miejscach, gdzie sprzedawany i konsumowany jest alkohol. 3
IV. PODSTAWOWE ZADANIA DO REALIZACJI PROGRAMU W 2010 ROKU. 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków poprzez: 1) finansowanie działalności punktu konsultacyjno-informacyjnego w Krzeszowie Pisarzowicach, 2) dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych dla pracowników oraz dla członków komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, 3) dofinansowanie szkoleń w zakresie przeciwdziałaniu narkomanii, 4) dofinansowanie szkoleń w zakresie przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i narkomanii pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie poprzez: 1) działalność punktów konsultacyjno-informacyjnych dla osób z problemem alkoholowym oraz dla członków ich rodzin, 2) edukację publiczną w zakresie uzależnień - alkohol, poprzez: dostęp do ulotek,broszur lub dostarczanie poradników, prasy, 3) edukację publiczną w zakresie narkomani narkotyków poprzez dostarczanie ulotek, poradników, plakatów 4) prowadzenie rozmów z osobami nadużywającymi alkoholu, oraz występowanie do policji i prokuratury w stosunku do osób nadużywających alkoholu, którzy swoim zachowaniem wywołują awantury domowe / sprawcy przemocy/. 5) kierowanie osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, systematycznie zakłócają spokój i porządek publiczny na zdiagnozowanie i poddanie leczeniu odwykowemu. 6) finansowanie opinii biegłych wydanych dla potrzeb postępowania sądowego wobec osób nadużywających alkoholu, 7) finansowanie działalności świetlic środowiskowych- Czadrów, Dębrznik, 4
Ptaszków, Przedwojów, Szarocin, Leszczyniec, Ogorzelec, Gorzeszów. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych poprzez: 1) organizowanie i prowadzenie w szkołach gminy wychowawczych programów edukacyjnych dotyczących alkoholu, narkomani -narkotyków, organizowanie konkursów, imprez mających odniesienie profilaktyczne w zakresie uzależnień, 2) organizowanie długofalowych autorskich programów profilaktycznych uzależnień - alkohol, narkomania dla dzieci, młodzieży i rodziców, 3) kontynuację zajęć w świetlicach środowiskowych dla dzieci i młodzieży głównie z rodzin zagrożonych patologią uzależnień -alkohol, narkotyki, przemoc /dot. świetlic : -Szarocin, Leszczyniec, Dębrznik, Przedwojów, Czadrów, Ogorzelec, Ptaszków, Gorzeszów/ 4) doposażenie świetlic środowiskowych w sprzęt i pomoce niezbędne do prowadzenia zajęć, 5) dofinansowanie remontów, wyposażenia, ogrzania pomieszczeń świetlic środowiskowych, w których odbywają się zajęcia. 6) dofinansowanie organizowanych imprez w świetlicach środowiskowych /wycieczki, Dzień Dziecka, Mikołaj, imprezy okazjonalne, konkursy, zajęcia sportowe/ 7) dofinansowanie działań edukacyjnych ogólnogminnych związanych z profilaktyką alkoholową i narkomanią,organizowanie festynów, zawodów sportowych Turnieju Wsi itp. 8) organizację zajęć sportowo rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży szczególnie w okresie letnim i w okresie ferii zimowych. 5
4. Wspomaganie działalności instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służącej rozwiązaniu problemów alkoholowych i narkomanii Współpraca ze stowarzyszeniami i innymi organizacjami pozarządowymi realizującymi programy o charakterze profesjonalnym 1. Wspieranie organizacyjne instytucji, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych realizujących swoje zadania statutowe związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych. 2. Współpraca i wspieranie ruchów samopomocowych szczególnie AA, AL- Anonu. 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 {1} i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego Realizacja planowanej i doraźnej kontroli przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przez Gminną Komisję Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie; 1) przestrzeganie zakazu reklamy napojów alkoholowych i przeciwdziałanie ukrytym formom promocji alkoholu, 2) przestrzeganie zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim i nietrzeźwym 6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie Centrów Integracji Społecznej. Wspieranie organizacyjne Centrów Integracji Społecznej /w przypadku powstania/ w zakresie zatrudnienia socjalnego osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków, po zakończeniu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego. V. ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH. 1) Członkowie Komisji otrzymują wynagrodzenie za udział w posiedzeniu Komisji, jak również za przeprowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży każdorazowo w kwocie 70 zł. brutto. 6
2) Podstawę do wypłaty wynagrodzenia stanowi lista obecności członków Komisji biorących udział w posiedzeniu komisji lub kontroli. 3) Za przeprowadzenie wywiadu środowiskowego dla potrzeb komisji ustala się wynagrodzenie w wysokości 40 zł. brutto za jeden wywiad. VI. REALIZATOREM GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIŁANIA NARKOMANII JEST URZĄD GMINY. VII. ZASADY FINANSOWANIA 1)Środki na finansowanie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych ujęte są w budżecie gminy i wynoszą: po stronie dochodów 80.000,00 zł. po stronie wydatków 80.000,00 zł. w tym zaplanowano kwotę 6.000,00 zł. na zwalczanie narkomanii 2) Szczegółowy preliminarz wydatków na finansowanie zadań ujętych w programie przedstawia poniższa tabela. 7
PLAN WYDATKÓW W RAMACH GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII 2010r. L.P. ZADANIE Nakłady na realizację zadania TERMIN REALIZACJI.1 Wynagrodzenia dla osób prowadzących świetlice środowiskowe.2 Opłacenie wydanej opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu /psychiatra i psycholog/oraz opłata sądowa Opłacenie wywiadów środowiskowych wykonanych dla potrzeb gminnej komisji 4 Wynagradzanie osoby prowadzącej punkty konsultacyjno- informacyjne 30.000,00 Styczeń- grudzień 4.100,00 Styczeń- grudzień 1.400,00 Styczeń- grudzień 8.000,00 Styczeń - grudzień 5. Szkolenia w zakresie profilaktyki alkoholowej 600,00 Styczeń- grudzień 6. Szkolenie w zakresie narkomanii 400,00 Styczeń- grudzień 8. Wynagrodzenia członków komisji -prowadzenie rozmów z osobami nadużywającymi alkoholu 9. Kontrola podmiotów gospodarczych dot. zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych 10. Dofinansowanie szkolnych programów profilaktycznych dot. alkoholu 11. Finansowanie szkolnych programów dot. narkomanii 12 Prenumerata czasopism,materiałów dydaktycznych,ulotek,książek,edukacja publiczna z zakresu alkoholu 1400,00 Styczeń -grudzień 300,00 Styczeń- grudzień 4.500,00 Styczeń- wrzesień 4.000,00 200,00 Styczeń- grudzień 13 Materiały -ulotki,plakaty z zakresu narkomanii 100,00 14. Utrzymanie świetlic środowiskowych -doposażenie,ogrzanie,zakup drobnych art. spożywczych,dofinansowanie imprez okolicznościowych,mikołaj 15. Dofinansowanie kampanii edukacyjnych związanych z profilaktyka alkoholową festyny,turniej Wsi,zawody sportowe itp. 16 Dofinansowanie kampanii edukacyjnych związanych z profilaktyką narkomanii /zawody sportowe,turniej itp./ 22.000,00 Styczeń- grudzień 1.500,00 Maj - wrzesień 1.500,00 OGÓŁEM 80.000,00 8