Elbląga bramą do Obwodu Kaliningradzkiego dla lokalnych firm. 1. Kluczowe położenie Elbląg jest drugim co do wielkości miastem województwa warmińsko mazurskiego, liczącym ponad 126 tysięcy mieszkańców. Zasadniczym elementem wyróżniającym Elbląg na tle całego województwa jest atrakcyjne położenie geograficzne i najlepsza sieć komunikacyjna zarówno drogowa jaki i wodna. Sąsiedztwo granicy z Rosją (około 50 km) sprawia, że w promieniu 120 km od Elbląga zamieszkuje ponad 3 miliony potencjalnych klientów, w tym milion mieszkańców Obwodu Kaliningradzkiego. W promieniu do 50 km od Elbląga znajdują się dwa drogowe przejścia graniczne z Obwodem Kaliningradzkim: w Gronowie (zał. nr 1) oraz Grzechotkach (zał. nr 2). Przez oba przejścia dokonuje się ponad 60% ruchu osobowego na granicy polsko rosyjskiej (zał. nr 3). Do przejścia granicznego w Grzechotkach prowadzi, zmodernizowana w 2008 roku, droga krajowa S 22 połączona z obwodnicą Elbląga, w tym z bezkolizyjnym Węzłem Elbląg-Wschód. Do tego należy doliczyć także możliwość pokonania granicy na zbliżonym odcinku drogą wodną przy wykorzystaniu Portu Morskiego w Elblągu i Kaliningradzie oraz transportem kolejowym poprzez Braniewo. Pas do 50 km od granicy zgodnie z danymi GUS ( analizy dokonywane raz na kwartał) jest najbardziej atrakcyjnym pod względem dokonywania zakupów w 1
przypadku Rosjan jest to ponad 50% wizytujących nasz region, którzy w tym rejonie ponieśli 61,5% wszystkich wydatków. 2. Mały ruch graniczny W dniu 14 grudnia 2011 r. Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski oraz szef rosyjskiej dyplomacji Serigiej Ławrow podpisali umowę o małym ruchu granicznym (MRG) między Obwodem Kaliningradzkim, a częścią Warmii, Mazur i Pomorza, której efektem jest wprowadzenie znaczących ułatwień w ruchu transgranicznym. Pod koniec lipca 2012 roku formalnie rozpoczęto wydawanie zezwoleń na podróżowanie między Polską a Rosją w ramach MRG. Od tego momentu nastąpił zdecydowany wzrost liczby osób przekraczających granicę w obu kierunkach, przy jednoczesnym zwiększaniu wymiany handlowej. Tygodniowo granicę przekracza nawet 115 tysięcy osób - w dzień powszedni 15, w weekendy 20 tysięcy osób (zał. nr 4). Chętnych na zakupy w Polsce przybywa z dwóch powodów: - po pierwsze, większość towarów można kupić u nas taniej, od 2 do 7 razy taniej w zależności typu towaru, tym bardziej że każdemu wyjeżdżającemu przysługuje zwrot VAT; - po drugie, coraz łatwiej do Polski przyjeżdżać, bo obowiązują wspomniane przepisy o MRG - mieszkańcy przygranicznych gmin nie muszą starać się o wizy. W samym IV kwartale 2012 roku Rosjanie wydali w Polsce 93,5 mln zł, to o prawie 100% więcej niż rok wcześniej 1. Z ankiet GUS wynika, że średnie wydatki pojedynczego Rosjanina podróżującego w IV kwartale ubiegłego roku do Polski wyniosły około 340 zł wzrost o 27,6% w stosunku do IV kwartału 2011 roku. Największą część wydatków pochłania odzież i obuwie (29,1%), usługi głownie gastronomiczne i hotelowe (12,3%) oraz artykuły spożywcze - mięso i wyroby mięsne (11,7%). Ale sprzedaje się też wiele innych produktów, a zwłaszcza: sprzęt RTV i AGD, meble i materiały dekoracyjne, chemia gospodarcza i kosmetyki. O skali wymiany handlowej świadczy ilość faktur przedstawianych przez Rosjan na granicy w celu odzyskania zapłaconego podatku VAT. Do swoistego rekordu doszło w dniach 8-10 marca br. w trakcie długiego weekendu po stronie rosyjskiej. W tym okresie tylko na przejściu granicznym w Grzechotkach, polscy celnicy otrzymali zgłoszenia dotyczące 700 faktur na kwotę 800 tysięcy złotych 2. Trzeba wziąć pod uwagę, że ciągle stosunkowo niewiele polskich firm może wystawiać takie dokumenty nie każda korzysta z systemu tax free umożliwiającego wystawianie tego typu faktur. 3. Promocja Elbląga w Kaliningradzie Władze miasta Elbląg uwzględniając wprowadzenie nowych zasad przekraczania granic Polski z Obwodem Kaliningradzkim oraz wychodząc naprzeciw rosnącemu zapotrzebowaniu zintensyfikowania obustronnych kontaktów między Elblągiem a Kaliningradem, w dniu 29 czerwca 2012 roku odświeżyły i podpisały porozumienie o współpracy pomiędzy miastami w zakresie kształtowania powiązań w sferze społecznej i gospodarczej. W ostatnich 1 Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Rzeszowie, 19 lutego 2013 Badanie obrotu towarów i usług na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski w IV kwartale 2012 roku. 2 Na podstawie danych Izby Celnej w Olsztynie. 2
miesiącach, po uruchomieniu Małego Ruchu Granicznego, nastąpiło znaczne ożywienie stosunków z Kaliningradem. Elbląg jako jedyne miasto w Polsce posiada swoje przedstawicielstwo (zał. nr 5) w największym mieście obwodu. Identyczną placówkę w Elblągu otworzył również Kaliningrad. W obu przedstawicielstwach przedsiębiorcy Polski i Rosji uzyskują niezbędne informacje na temat możliwości współpracy z zagranicznymi partnerami. Przedstawicielstwo Informacyjne Elbląga w Kaliningradzie, dzięki uprzejmości Konsula Generalnego RP jest umiejscowione w siedzibie Konsulatu przy ul. Prospekt Mira 81/2. Lustrzany punkt Przedstawicielstwa Informacyjnego Kaliningradu powstał w Elblągu w siedzibie Ratusza Staromiejskiego na ul. Stary Rynek 25. W ramach przedstawicielstwa do chwili obecnej przeprowadzono dwie misje gospodarcze dla branży turystycznej. W 2013 roku władze Elbląga zaplanowały dużą kampanię reklamową miasta w Kaliningradzie, połączoną z wsparciem lokalnych przedsiębiorstw MŚP. Promocja Elbląga będzie polegała m.in. na zamieszczeniu reklam na ekranach wielkoformatowych umiejscowionych w Kaliningradzie. Dodatkowo miasto Elbląg zakupi Infomaty, które następnie zostaną ulokowane w centralnych miejscach Kaliningradu w celu przedstawienia możliwie największej liczbie mieszkańców naszej kompleksowej oferty. Ponadto Elbląg dysponuje 4 punktami na terenie Kaliningradu, w których są umieszczone oferty elbląskich firm w postaci ulotek i folderów. Urząd Miejski w Elblągu dysponuje także dedykowana stroną internetową www.inwestycje.elblag.pl, która wkrótce będzie przetłumaczona na język rosyjski i zgodnie z założeniami oprócz informacji gospodarczych z miasta, posłuży do kojarzenia firm z obu miast. 4. Elbląg miastem wspomagającym lokalne firmy. Wsparcie podmiotów prywatnych z Elbląga w roku bieżącym w oparciu o Przedstawicielstwo Informacyjne charakteryzuje się wielowymiarową ofertą. Władze samorządowe podjęły decyzję o zaangażowaniu środków finansowych w wykup powierzchni wystawowej na targach FASADA targi dla branży budowlanej. Jest to najbardziej prestiżowe wydarzenie tego typu w Kaliningradzie, w którym w zeszłym roku wzięło udział ponad 220 wystawców z m.in. terenu całej Rosji, Ukrainy, Białorusi czy Litwy. W tym roku według danych organizatora w targach uczestniczyło 229 firm nie tylko z w/w państw, ale także m.in. z Włoch czy Słowacji. W przedmiotowym wydarzeniu wzięło udział 19 firm z Elbląga, które zaprezentowały swoją ofertę wykorzystując powierzchnię wystawową wydzierżawioną przez miasto. W opinii uczestników targi okazały się sukcesem. Część elbląskich firm dokonała rozpoznania rynku kaliningradzkiego, inne podmioty nawiązały relację z przedsiębiorcami uczestniczącymi w targach, natomiast 5 firmom udało się porozumieć w zakresie sprzedaży swoich produktów i usług na rynek rosyjski. Sektor budowlany ma obecnie szczególne znaczenie, gdyż w 2018 roku Rosja będzie gospodarzem Mistrzostw Świata w piłce nożnej, a Kaliningrad jest jednym z miast gospodarzy turnieju. W związku z czym istnieją realne szanse na korzyści finansowe dla elbląskich firm z w/w branży. Ponadto szacuje się, że do Kaliningradu przyjedzie na finały około 200 tys. turystów, zwłaszcza z Niemiec ze względu na uwarunkowania historyczne. Według ekspertów MSZ Polska w tym zwłaszcza Elbląg ma realne szanse na przejęcie około 50 tys. osób spośród wymienionej grupy co będzie miało wymierne przełożenie dla elbląskich firm z branż turystycznej, handlowej i 3
usługowej. Oprócz wspomnianego sektora budowlanego władze Elbląga w marcu ogłosiły nabór na udział w kolejnych targach tematycznych dla innych branż, zainteresowanych we współpracy z Obwodem. Efektem ma być z jednej strony pozyskanie klientów dla elbląskich firm na rynku rosyjskim, a z drugiej promocja miasta jako całości. Przedstawiciele miasta od początku bieżącego roku regularnie wizytują Kaliningrad, w celu rozwoju więzi gospodarczych poprzez nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z przedstawicielami lokalnych władz oraz instytucji otoczenia biznesu. Aktualnie dysponujemy ofertą ze strony Fundacji INOK z Kaliningradu, która jest największym podmiotem usług z zakresu kojarzenia firm na lokalnym rynku. W jej bazie znajduje się ponad 10 tys. przedsiębiorstw, także z terenu Rosji centralnej oraz Ukrainy i Białorusi, z którymi elbląskie firmy będą nawiązywały współpracy przy wsparciu władz miasta. Jednocześnie jesteśmy również w stałym kontakcie z Kaliningradzką Izbą Przemysłowo-Handlową, która posiada uprawnienia nadawania specjalistycznych certyfikatów dla firm zainteresowanych w prowadzeniu działalności na terenie Obwodu. 4
Załącznik nr 1 Drogowe Przejście Graniczne w Gronowie jest całodobowym przejściem granicznym, przeznaczonym dla międzynarodowego ruchu osobowego oraz towarowego dla samochodów o maksymalnej masie do 6 ton. Pojazdy wyjeżdżające z Polski do Rosji odprawiane są obecnie na czterech pasach. Pojazdy wjeżdżające z Rosji do Polski odprawiane są na trzech pasach dla busów i autobusów, na jednym dla samochodów osobowych i jednym pasie zielonym. Drogowe Przejście Graniczne w Gronowie funkcjonuje od października 1995 r. Zlokalizowane jest przy drodze krajowej nr 54. Załącznik nr 2 Drogowe Przejście Graniczne w Grzechotkach, które uruchomiono 7 grudnia 2010 r., funkcjonuje jako całodobowe, międzynarodowe przejście dla ruchu samochodów osobowych, autobusów i samochodów ciężarowych bez odpraw weterynaryjnych i fitosanitarnych. Zajmuje 30,3 hektarów powierzchni. Składa się łącznie z 23 pasów odpraw, w tym na wjeździe: 2 pasy ruchu dla samochodów ciężarowych, 2 pasy dla autobusów, 5 pasów dla samochodów osobowych, 1 pas ruchu dla VIP-ów, 1 pas zielony (nic do oclenia) i wyjeździe: 2 pasy ruchu dla samochodów ciężarowych, 2 pasy dla autobusów, 6 pasów dla samochodów osobowych 2 pasy dla VIP-ów Powierzchnia zabudowy dróg i placów wynosi 129.387,4 m 2, natomiast wiat i zadaszeń 8.071,00 m 2. 5
Załącznik nr 3 Ruch osobowy na Drogowych PG w roku 2012 (% udział) Grzechotki 41% Bezledy 26% Gołdap 13% Gronowo 20% Załącznik nr 4 Ruch osobowy na drogowych przejściach granicznych województwa warmińsko-mazurskiego w 2012 r. Nazwa przejścia granicznego I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Bezledy 68123 58813 76710 67960 76954 80561 91 080 93873 99234 110567 121089 123 169 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Gronowo 47868 40150 54 817 56020 66999 67212 78 012 79293 72414 86601 87306 93 631 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Gołdap 37152 33993 42008 38935 42809 47004 47 571 50112 49799 54192 51071 45 686 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Grzechotki 102621 81346 108253 103928 125877 136221 150 766 170810 159442 162705 156684 160 617 6
Załącznik nr 5 Główne sfery współpracy obu przedstawicielstw to przede wszystkim pełnienie funkcji informacyjnej i koordynacyjnej w ramach poniższych działań: 1. Misje gospodarcze (B2B) comiesięczne spotkania w podziale branżowym, jako forum wymiany informacji oraz nawiązywania nowych kontaktów handlowych. Wsparcie dla firm z terenu Elbląga i Kaliningradu, którego celem jest wzrost liczby podpisywanych kontraktów handlowych. Dodatkowo kompendium wiedzy o możliwości zakładania działalności gospodarczej na terenie Elbląga i Kaliningradu, wsparte przez ekspertów udzielających odpowiedzi na pytania problemowe. 2. Kompleksowa informacja turystyczna stale aktualizowane informacje dotyczące oferty turystycznej, w tym bezpośrednie przedstawianie możliwości poszczególnych podmiotów z branży. Oferta będzie dostosowana do poszczególnych pór roku adekwatnie do zapotrzebowania. 3. Informacja edukacyjna oferta szkół wyższych z możliwością podjęcia nauki przez rosyjską i polską młodzież. 4. Promocja instytucji kultury i sportu szczegółowa oferta poszczególnych jednostek z aktualnymi informacjami dot. oferty. 5. Wsparcie oferty handlowej i usługowej ukierunkowanej na rynek rosyjski Obwód Kaliningradzki. 6. Promocja elbląskich przedsiębiorstw na rynku Obwodu Kaliningradzkiego, przede wszystkim w zakresie handlu, usług i turystyki. 7