II FSK 2409/11 - Wyrok NSA

1 z 6 2013-09-07 13:07 II FSK 2409/11 - Wyrok NSA Data orzeczenia 2013-08-07 orzeczenie prawomocne Data wpływu 2011-09-22 Sąd Sędziowie Symbol z opisem Hasła tematyczne Naczelny Sąd Administracyjny Bartosz Wojciechowski Bogusław Dauter /przewodniczący/ Krzysztof Winiarski /sprawozdawca/ 6113 Podatek dochodowy od osób prawnych 6560 Podatek dochodowy od osób prawnych Sygn. powiązane I SA/Lu 66/11 - Wyrok WSA w Lublinie z 2011-04-06 Skarżony organ Treść wyniku Minister Finansów Oddalono skargę kasacyjną Powołane przepisy Dz.U. 1992 nr 21 poz 86 art. 16 ust. 1 pkt 60 Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania. SENTENCJA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia NSA Krzysztof Winiarski (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Bartosz Wojciechowski, Protokolant Katarzyna Domańska, po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej C. [...] "U." sp. z o.o. z siedzibą w L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 6 kwietnia 2011 r. sygn. akt I SA/Lu 66/11 w sprawie ze skargi C. [...] "U." sp. z o.o. z siedzibą w L. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w W., działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 18 października 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oddala skargę kasacyjną. UZASADNIENIE Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Lu 66/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę C. [...] z siedzibą w L. (dalej: strona, spółka, podatnik) na interpretację indywidualną Ministra finansów w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że Minister Finansów uznał za błędne stanowisko spółki przedstawione we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Strona jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, którą tworzy dwóch udziałowców członków zarządu (osoby fizyczne, nieprowadzące działalności gospodarczej) z udziałami po 50% każdy. Kapitał zakładowy wynosi 50.000 zł. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej strona zamierza kupić od jednego z udziałowców nieruchomość na potrzeby prowadzenia działalności, szkoły języka angielskiego. Wartość nieruchomości to około 1.500.000 zł. Spłata należności będzie następować w ratach przez około 15 lat, a od każdej pozostałej do zapłaty kwoty będą naliczane i wypłacane odsetki w wysokości przyjętej przez strony. Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie kursów językowych w budynku będącym własnością jednego z udziałowców, na zasadzie wynajmu. Chce kupić udział w przedmiotowej nieruchomości na raty, jednakże bez korzystania z pożyczek lub kredytów w tym zakresie. Wartość nieruchomości wynosi 1.743.600 zł. Cena sprzedaży zostanie rozłożona na 20 równych rat w wysokości 87.180 zł, każda płatna przez 20 lat do końca grudnia każdego roku kalendarzowego. Z początkiem każdego roku kalendarzowego naliczane będą odsetki od niezapłaconej części ceny, płatne z góry, kwartalnie, w terminach do końca każdego kwartału. Spółka zadała pytanie: czy w sytuacji, gdy udziałowiec, posiadający 50% udziałów, sprzedaje stronie nieruchomość, odsetki zapłacone przez stronę będą stanowić dla niej koszty uzyskania

2 z 6 2013-09-07 13:07 przychodów. Zdaniem spółki zapłacone odsetki stanowią w całości koszt uzyskania przychodów. Zobowiązanie z tytułu nabycia nieruchomości nie jest tożsame z udzieleniem przez udziałowca kredytu lub pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 w związku z art. 16 ust. 7b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm., dalej: u.p.d.o.p.) Organ nie zgodził się z powyższym stanowiskiem. Powołując art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 11, pkt 60 u.p.d.o.p. Minister Finansów podał, że co do zasady zapłacone odsetki, stanowiące koszt udzielonego kredytu lub pożyczki, zaciągniętych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w celu osiągnięcia z niej przychodów, zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów. Ograniczenie tej zasady zawiera art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p., który obejmuje pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. i kredyt. Organ wskazał na kredyt kupiecki argumentując, że jest to instytucja przyjęta w obrocie gospodarczym, w której podmiot, sprzedając innemu podmiotowi towar z odroczonym terminem płatności, udziela mu de facto kredytu. Kredytodawcą jest w tym wypadku nie bank lecz dostawca towaru. Kredyt kupiecki jest w istocie pożyczką sprzedawcy udzielaną klientowi, nabywcy. Minister konkludował, że w przedstawionym stanie faktycznym ma zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. Nabycie nieruchomości przez podatnika jest kredytowane przez udziałowca podatnika, który posiada nie mniej niż 25% udziałów, a wartość zadłużenia wobec udziałowca przewyższa trzykrotność wartości kapitału zakładowego podatnika. Na powyższą interpretację spółka wniosła skargę podnosząc, że dokonywanie takiej dowolnej interpretacji u.p.d.o.p., jak w przedmiotowej sprawie, zrównywanie niezdefiniowanego kredytu kupieckiego ze zdefiniowaną w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. pożyczką, jest nadużyciem, skutkującym brakiem zaufania obywateli do organów stosujących prawo. Zdaniem strony w demokratycznym państwie prawa niedopuszczalna jest dowolność interpretacyjna dotycząca spraw podatkowych, a zaskarżona interpretacja jest klasycznym przykładem postępowania organów na podstawie nieformalnych wytycznych czy okólników czyli powszechnej praktyki z minionego ustroju. Spółka zarzuciła, że w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa organ nie dokonał żadnej analizy podniesionych przez podatnika zarzutów i w jednozdaniowej odpowiedzi stwierdził brak naruszenia prawa, a z braku dostatecznej wiedzy w zakresie prawa podatkowego podjął decyzję niekorzystną dla podatnika i automatycznie scedował rozstrzygnięcie sprawy na sąd. Takie postępowanie, w ocenie strony, narusza art. 7 Konstytucji RP, art. 6, art. 7, art. 8 k.p.a. i powoduje brak zaufania obywateli do organów stosujących prawo, przewlekłość spraw, zwiększenie kosztów postępowania, brak zainteresowania obywateli podejmowaniem działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 217 Konstytucji RP wszelkie podatki winny być uregulowane w ustawie. Zdaniem strony również interpretacje przepisów podatkowych należy dokonywać na podstawie ustawy podatkowej, a według zasad techniki prawodawczej przepisy ustawy powinny być zredagowane w sposób zrozumiały dla adresatów i wyrażać intencję prawodawcy. Spółka zauważyła, że w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p wyraz kredyt ujęty jest w nawias. Gdyby ustawodawca miał na myśli umowę kredytu kupieckiego, to zapis brzmiałby "pożyczka lub kredyt kupiecki". Ponadto, jeśli prawodawcy chodziło o taką instytucję, to zdefiniowałby ją tak, jak to uczynił z instytucją pożyczki. Strona uznała, że powoływanie się, przy interpretacji art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. na instytucję kredytu kupieckiego, narusza prawo, w tym w szczególności art. 7 Konstytucji RP. W odpowiedzi na skargę Minister Finansów wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko w sprawie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uznał, że skarga nie jest zasadna i oddalił ją na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. dalej: p.p.s.a.). Zdaniem Sądu unormowanie zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. nawiązuje do niedostatecznej kapitalizacji, przy której przyjmuje się wskaźnik wyznaczający dopuszczalną granicę wewnętrznego

3 z 6 2013-09-07 13:07 zadłużenia podatnika podatku dochodowego od osób prawnych wobec udziałowców (akcjonariuszy) w stosunku do wartości kapitału zakładowego. Niedostateczna kapitalizacja występuje, gdy wartość zadłużenia podatnika podatku dochodowego od osób prawnych wobec określonego udziałowca lub akcjonariusza czy grupy udziałowców lub akcjonariuszy osiąga trzykrotną wartość kapitału zakładowego. Odsetki od tych pożyczek (kredytów) stanowią dla podatnika wypłacającego koszty uzyskania przychodów. Finansowanie podmiotów zależnych za pomocą pożyczek (kredytów) znajduje swoje następstwo w postaci obniżenia wpływów podatkowych. Dlatego celem przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji jest wyeliminowanie negatywnych fiskalnych skutków tego następstwa (por. szerzej: Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz 2011, S. Babiarz, L. Błystak, B. Dauter, A. Gomułowicz, R. Pęk, K. Winiarski, Unimex, s. 733 do 737). Sąd podniósł, że ujęcie kategorii kredytów w nawiasie należy odczytywać jako zrównanie kredytów z pożyczkami dla celów wyłączenia odsetek z kosztów uzyskania przychodów w warunkach wskazanego przepisu. Zgodnie z zasadami pisowni języka polskiego treść w nawiasie w tym przypadku stanowi uzupełnienie treści przed nawiasem (por. Wielki słownik ortograficzny PWN pod. red. prof. E. Polańskiego, Warszawa 2008, s. 146-147). Z kolei poprzestanie na odwołaniu się do kategorii kredytów bez bliższego nazwania czy zdefiniowania, przez to sprecyzowania pojęcia kredytu dla celów u.p.d.o.p. oznacza, w ocenie Sądu, że przedmiotowy zakres art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. obejmuje każdą postać kredytu, funkcjonującą w obrocie prywatnym, gospodarczym. W tym obrocie funkcjonuje instytucja kredytu kupieckiego, towarowego, handlowego, która odpowiada transakcji opisanej przez podatnika we wniosku. Kredyt kupiecki, określany też towarowym, handlowym, jest rozpoznawany w stosunkach gospodarczych, kiedy umowa sprzedaży zawiera w sobie stosunek kredytowy wobec odroczenia terminu zapłaty ceny czy jej rozłożenia na raty. Sąd w pełni podzielił stanowisko przedstawione w uzasadnieniu uchwały FPS 9/97, zgodnie z którym: "/.../ Dokonując interpretacji tekstu prawnego trzeba kierować się znaczeniem słów danego języka etnicznego oraz tym, że ustawodawca był racjonalny, gdy używał takich a nie innych słów i nie można a priori przyjmować, iżby określonych słów używano w tekście prawnym bez wyraźnej ku temu potrzeby, by użyte w tekście słowa były puste i nic nie znaczyły. /.../". Według WSA w Lublinie, gdyby przyjąć, że ustawodawca w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. miał na uwadze tylko kredyt odpowiadający ustawowo zdefiniowanej pożyczce, to dodatkowe wskazywanie kredytu w nawiasie byłoby zbędne. Dlatego pojęcie kredytu, zawarte w powyższym przepisie nie może być dowolnie eliminowane czy zawężane tylko do wybranej przez podatnika kategorii kredytu dla celów wykładni rozważanego przepisu, gdyż stanowi zaprzeczenie jego treści. Z przedstawionego stanu faktycznego, zdaniem Sądu, wprost wynikało, że udzielającym kredytu jest sprzedawca nieruchomości, jednocześnie udziałowiec podatnika o statusie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, dysponujący udziałem ponad progowe 25 %. Wartość zadłużenia wobec podmiotów opisanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. osiągnęła łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego podatnika, który nie kwestionował, że te elementy stanu faktycznego realizują przesłanki z art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. Konkludując Sąd przyznał rację organowi, który stwierdził, że co do zasady odsetki od opisanej postaci kredytu, udzielonego podatnikowi przez jego udziałowca, są poddane rygorom art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p., którego wykładnia językowa pozwala jednoznacznie, stanowczo określić granice rozważanego wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów bez potrzeby odwoływania się subsydiarnie do elementów wykładni systemowej czy funkcjonalnej. Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wywiedziona została skarga kasacyjna,

4 z 6 2013-09-07 13:07 którą strona zaskarżyła tenże wyrok w całości zarzucając błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 60 w związku z art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. do stanu faktycznego sformułowanego przez spółkę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, opisanego również w uzasadnieniu skargi do WSA w Lublinie. Z uwagi na powyższe strona wniosła o uchylenie wyroku oraz o zasądzenie zwrotu poniesionych przez spółkę kosztów postępowania kasacyjnego i zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej spółka podniosła, że Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo uznał, iż w kontekście treści art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. doszło do tzw. niedostatecznej kapitalizacji, a nie odniósł się do źródła zobowiązania w rozpatrywanej sprawie, które nie nosi znamion takiej kapitalizacji. W ocenie spółki niedopuszczalna jest taka interpretacja przepisu, która prowadziłaby do rozszerzenia jego dyspozycji o stany faktyczno-prawne, których ustawodawca nie określił wprost w treści normy. Z tych też względów strona nie zgodziła się ze stanowiskiem, że dyspozycja przedmiotowego przepisu może być rozszerzona na wszelkie stany faktyczno-prawne implikujące zobowiązania spółki wobec wspólnika. Jej zdaniem Sąd nie miał podstaw do uznania, że odsetki od niezapłaconych przez spółkę rat z tytułu nabycia nieruchomości są wprost udzielonym spółce kredytem. Według strony odsetki wynikające z umowy są dla niej w istocie rekompensatą (wynagrodzeniem) z racji ryzyka jakie ponosi w związku z nieotrzymaniem całości ceny. Wnoszący skargę kasacyjną wskazuje, że podany we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji stan faktyczny został przez Sąd pierwszej instancji błędnie uznany za odpowiadający stanowi hipotetycznemu przewidzianemu w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. Powołując się na wyrok WSA w Warszawie z dnia 3 grudnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 2365/10 strona stwierdziła, że pojęcie "wartości zadłużenia", o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) obejmuje wyłącznie zobowiązania z tytułu "pożyczek" zdefiniowanych w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. Ustalając wartość zadłużenia podatnika na potrzeby niedostatecznej kapitalizacji nie można uwzględniać tzw. kredytu kupieckiego, a jedynie umowy, w których dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie ma usprawiedliwionych podstaw (art. 184 p.p.s.a.). Rozpatrujący niniejszą sprawę skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego nie podzielił sformułowanych w skardze kasacyjnej zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a mianowicie art. 16 ust. 1 pkt 60 w związku z art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. Stosownie do pierwszego z powołanych przepisów, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni. Z kolei z drugiej z wymienionych regulacji wynika, że przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność

5 z 6 2013-09-07 13:07 biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę. Spór wiąże się w istocie z ustaleniem rozumienia użytego w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. określenia "wartość zadłużenia". Strona skarżąca postrzega to pojęcie w sposób wąski, jako obejmujące zadłużenie wobec znaczących udziałowców wyłącznie z tytułu pożyczek zdefiniowanych w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. W ocenie natomiast Sądu pierwszej instancji zakresem art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. objęta jest każda postać kredytu, funkcjonująca w obrocie prywatnym, gospodarczym, a w tym instytucja kredytu kupieckiego, towarowego, handlowego, która odpowiada transakcji opisanej przez podatnika we wniosku. Naczelny Sąd Administracyjny aprobuje wyżej zaprezentowany pogląd, zawarty w zaskarżonym wyroku. W przepisie art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. w określonym w nim kontekście posłużono się odrębnym określeniem "pożyczki (kredytu)" oraz "wartości zadłużenia". Wyłącznie pierwsze z tych pojęć, tj. pożyczki, doczekało się zdefiniowania na potrzeby omawianej regulacji. W przytoczonym wyżej przepisie art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. ustawodawca wyraźnie doprecyzował przedmiot pożyczki (określona wartość wyrażona w pieniądzu). Jednocześnie kategoria pożyczek uzupełniona została o ujętą w nawiasie kategorię kredytów, co jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji - należy odczytywać z jednej strony, jako zrównanie kredytów z pożyczkami dla celów wyłączenia odsetek z kosztów uzyskania przychodów w warunkach art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy podatkowej, a z drugiej (uwzględniając zasady pisowni języka polskiego), jako uzupełnienie treści przed nawiasem. Tym samym użyte w analizowanym przepisie pojęcie "kredytu" nie może być utożsamiane (nie pokrywa się) z zakresem pojęcia "pożyczka". W u.p.d.o.p. nie ma definicji "kredytów" oraz "wartości zadłużenia", w związku z tym należy, przy ustaleniu znaczenia tych wyrażeń, odwołać się do wykładni językowej. Przez użyte w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. wyrażenie kredyt można rozumieć każdą formę zadłużenia funkcjonującą w obrocie gospodarczym. W obrocie tym na co zwrócił słusznie uwagę Sąd pierwszej instancji znana jest instytucja kredytu kupieckiego, towarowego, handlowego, która odpowiada transakcji opisanej przez podatnika we wniosku. Przez kredyt kupiecki rozumie się bowiem każdy zakup, którego termin płatności zostaje odroczony na późniejszy termin, czy też ustalona cena zostanie rozłożona na raty. O długu natomiast mówi się wtedy, kiedy po stronie dłużnika istnieje zobowiązanie. Pojęcie zadłużenia zbliżone jest więc w swoim zakresie do instytucji "zobowiązanie" określonej w przepisach prawa cywilnego i oznacza obowiązek dłużnika do spełnienia oznaczonego świadczenia, a więc świadczenia którego wielkość jest już stronom znana, choć świadczenie takie nie musi być jeszcze na dany moment wymagalne (por. wyrok NSA z dnia 28 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 699/11, dostępny: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Odnosząc powyższe uwagi do rozpoznawanej sprawy, należy stwierdzić, że na gruncie wykładni językowej nie można przyjąć, jak to czyni strona, że "wartość zadłużenia" obejmuje tylko zadłużenia z tytułu "pożyczek" w rozumieniu art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. W orzecznictwie zauważa się też, że zwrotu: "wartość zadłużenia" nie można interpretować przy zastosowaniu wykładni funkcjonalnej, tj. że obejmuje on w powołanych przepisach tylko zadłużenia z tytułu "pożyczek" w rozumieniu art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. Taka wykładnia prowadzi bowiem do rezultatów, które kolidują z językowym znaczeniem "wartość zadłużenia". Ponadto wskazuje się, że celem wskazanych unormowań (argument z ratio legis) było ograniczenie finansowania podmiotów gospodarczych działających w ramach tej samej grupy kapitałowej poprzez udzielanie im kredytów lub pożyczek, zamiast podnoszenia kapitału. Art. 21 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. stosuje się wówczas, kiedy zadłużenie spółki wobec podmiotów bezpośrednio lub pośrednio powiązanych z nią, przekroczy określoną wartość liczoną w stosunku do

6 z 6 2013-09-07 13:07 wielkości kapitału zakładowego spółki. Przepis ten odnosi się do zjawiska tzw. "cienkiej kapitalizacji", zaś jego celem było zniwelowanie jej skutków możliwości zaliczania nadmiernych odsetek do kosztów uzyskania przychodu w razie udzielenia spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) pożyczki albo kredytu. Również w piśmiennictwie wskazuje się, że skoro przepis art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. nie definiuje użytego w nim pojęcia "zadłużenie", to przy jego interpretacji należy odwołać się do wykładni językowej. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wynik tej wykładni doznaje wzmocnienia ze strony wykładni celowościowej i sprowadza się do konkluzji, że wobec braku ustawowego doprecyzowania pojęcia "wartość zadłużenia", które należy brać pod uwagę przy określaniu minimalnego wskaźnika kapitału własnego, powinno się porównywać z kapitałem wszystkie zobowiązania spółki wobec grupy "znaczących" udziałowców i ich "znaczących" udziałowców (podobnie: Z. Kukulski, Niedostateczna kapitalizacja w prawie podatkowym, Warszawa 2006, passim). "W celu obliczenia wskaźnika wewnętrznego zadłużenia spółki brane są pod wszelkie kategorie zadłużenia spółki pożyczkobiorcy z jakichkolwiek tytułów prawnych wobec wspomnianej grupy "znaczących udziałowców spółki, a nie tylko zadłużenia z tytułu "pożyczek" w rozumieniu przepisu art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p." (tak Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, red. W. Nykiel i A. Mariański, Gdańsk 2008, s. 566-567). W orzecznictwie również został wyrażony pogląd, że "Decydujący dla oceny skutków podatkowych jest stosunek zadłużenia podatnika w stosunku do jego wspólników i wspólników wspólnika, wynikający ze wszelkich wzajemnych zobowiązań (nie tylko pożyczek) do kapitału zakładowego podatnika" (tak NSA w wyroku z dnia 13 kwietnia 2011 r., II FSK 2117/09 oraz z dnia 28 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 669/11 dostępne: www.orzecznictwo.nsa.gov.pl). Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego podziela stanowisko zawarte w wyroku NSA z dnia 28 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 669/11, że dla celów obliczenia "wartości zadłużenia", którym operuje art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p., należy wliczać nie tylko kwoty długów z tytułu pożyczek (kredytów), ale również wszelkie inne długi względem "znaczących udziałowców". Z wykładni językowej, wspartej wykładnią funkcjonalną (celowościową), wynika bowiem, że pojęcie "wartość zadłużenia" należy odnosić do wszelkiego rodzaju zadłużenia z jakiegokolwiek tytułu prawnego. Powyższy pogląd jest także zbieżny z prezentowanym m.in. w wyroku NSA z dnia 18 września 2012 r., II FSK 327/11, jak również wyroku NSA z dnia 10 stycznia 2012 r., II FSK 1324/10 publik.: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). W rozpatrywanej sprawie nie budzi natomiast wątpliwości, że udzielającym kredytu jest sprzedawca nieruchomości, jednocześnie udziałowiec podatnika o statusie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, dysponujący udziałem ponad progowe 25 %, a wartość zadłużenia wobec podmiotów opisanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p. osiągnęła łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego podatnika. Mając powyższe na względzie zasadny jest wniosek, że nie zasługują na uwzględnienie zarzuty skargi kasacyjnej błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 60 w związku z art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. Mając na uwadze powyżej przytoczone argumenty, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie posiada usprawiedliwionych podstaw i dlatego podlega oddaleniu stosownie do art. 184 p.p.s.a.