Podstawy programowania Wykład II PASCAL - podstawy składni i zmienne, - instrukcje wyboru, - iteracja, - liczby losowe 1
I. Składnia Składnia programu Program nazwa; Uses biblioteki; Var deklaracje zmiennych; Begin kod programu; End. Crt biblioteka zawiera instrukcje potrzebne do pracy na tekście Zwróć uwagę na kropkę kropka po END występuje tylko raz i oznacza koniec programu 2
I. Składnia Składnia programu Blok instrukcji Begin instrukcja_1; instrukcja_2; instrukcja_3;... instrukcja_n; End; Zwróć uwagę na średnik kropka po END występuje tylko raz i oznacza koniec programu 3
I. Składnia Wypisywanie i wczytywanie danych Wypisze zawartość zmiennych Write(a); Write(a,b,c,d); Write(100); Write( Tekst do wypisania ); Write( liczba a=,a, liczba b=,b); Wypisze liczbę 100 Wypisze tekst Uwaga pamiętaj o apostrofach Ln przejście do nowej linii, po wypisaniu wszystkich parametrów Pusty wiersz WriteLn(a); WriteLn(a,b,c,d); WriteLn(100); WriteLn( Tekst do wypisania ); WriteLn( liczba a=,a, liczba b=,b); WriteLn( ); 4
I. Składnia Wypisywanie i wczytywanie danych var a :integer; c: :real; a:=10; WriteLn(a); WriteLn(a:10); c:=10/3; WriteLn(c); Write(c:10:3); Wypisze zawartość zmiennej a Wypisze zawartość zmiennej a na 10-ciu znakach (wstawiając spacje przed. Wypisze zawartość zmiennej c w postaci wykładniczej Wypisze zawartość zmiennej c na 10-ciu znakach, z czego 3 po przecinku. 5
I. Składnia Wypisywanie i wczytywanie danych var a :integer; c: :real; ReadLn(a); ReadLn(c); Należy podać liczbę całkowitą100 Należy podać liczbę rzeczywistą (z przecinkiem) Uwaga używamy kropki, nie przecinka 6
I. Składnia Wypisywanie i wczytywanie danych Na łańcuchach można wykonywać dodawanie Pętla pusta, która wykonywana jest aż do naciśnięcia dowolnego przycisku. Pozwoli obejrzeć wynik. 7
II. Typy zmiennych Struktury danych 8
II. Typy zmiennych Liczby całkowite TYP Od Do byte 0 +255 shortint -128 +127 integer -32 768 +32 767 word 0 +65 535 longint -2 147 483 648 +2 147 483 647 9
II. Typy zmiennych Liczby rzeczywiste Typ Dokładność Wykładnik Rozmiar real 11 cyfr -38.. +38 48 bitów single 7 cyfr -45.. +38 32 bity double 15 cyfr -324.. +308 64 bity extended 19 cyfr -4591.. +4931 80 bitów 10
II. Typy zmiennych Zmienne znakowe Typ Char String Zawartość znak łańcuch znaków, (max 255 znaków) 11
II. Typy zmiennych Reguły przekształceń typów Zmienne P,R I,J Działanie P+R R+I I*J typ Real Integer Wynik jest typu Real Real Integer 2*R Real 2.5*J 3*I+J R-I Real Integer Real 12
II. Typy zmiennych STAŁE Program nazwa; Uses biblioteki; Const stałe; Var deklaracje zmiennych; Begin kod programu; End. CONST a=10; Pi=3.14; wyraz= dowolny tekst ; 13
III. Iteracja Instrukcja wyboru if warunek then akcja_jeżeli_tak else akcja_jeżeli_nie; Start wczytaj a wczytaj b TAK a > b NIE wypisz a wypisz b Stop Stop 14
III. Iteracja Iteracja o określonej liczbie powtórzeń Iteracja to najprościej mówiąc rozwiązywanie zadań poprzez powtarzanie prostej operacji aż do skutku Iteracja ograniczona for i:= wartość_początkowa to wartość_końcowa do instrukcja_do_wykonania; Przykład: wypisz 100 kolejnych liczb parzystych for i:=1 to 100 do WriteLn(i*2+1); 15
III. Iteracja Iteracja Iteracja to najprościej mówiąc rozwiązywanie zadań poprzez powtarzanie prostej operacji aż do skutku. W programowaniu strukturalnym za iterację odpowiadają instrukcje pętli (w PASCALU mamy trzy). W językach najniższego poziomu (asemblery) iterację tworzymy przy użyciu skoku warunkowego. W PASCALU dostępna jest instrukcja skoku (goto), lecz nie należy z niej korzystać. 16
III. Iteracja Iteracja 17
III. Iteracja Iteracja ClrScr; - czyszczenie ekranu w trybie tekstowym textcolor() wybór koloru tekstu, wartości od 0 do 15 lub nazwy angielskie kolorów. 18
III. Iteracja Iteracja Program wyświetlający numery kolorów. texbackground() wybór koloru tła dla tekstu, wartości od 0 do 15 lub nazwy angielskie kolorów. 19
III. Iteracja Iteracja Program wypisujący 200 kolejnych liczb parzystych. 20
III. Iteracja Liczby losowe Program wypisujący 10 liczb losowych z zakresu <0; 999>. Randomize; - inicjowanie generatora liczb losowych Random(n) liczba losowa z zakresu <0; n-1> 21
III. Iteracja Iteracja o nieznanej liczbie powtórzeń while warunek do instrukcja_do_wykonania; Warunek jest sprawdzany na początku (przed każdym obrotem pętli). Pętla jest wykonywana dopóki warunek jest spełniony. Przykład: wypisz 100 kolejnych liczb parzystych i:=1; while i<=100 do begin WriteLn(i*2+1); i:=i+1; end; 22
III. Iteracja Iteracja o nieznanej liczbie powtórzeń repeat instrukcja_do_wykonania until warunek; Warunek jest sprawdzany na końcu (po każdym obrocie pętli). Warunek mówi, kiedy przerwać pętlę. Przykład: wypisz 100 kolejnych liczb parzystych i:=1; repeat WriteLn(i*2+1); i:=i+1; until i>100; 23
III. Iteracja Iteracja for i:=1 to 100 do WriteLn(i); i:=1; repeat WriteLn(i); i:=i+1; until i>100; i:=1; while i<=100 do begin WriteLn(i); i:=i+1; end; 1 for i:=1 to 100 do WriteLn(i); i:=0; repeat i:=i+1; WriteLn(i); until i=100; i:=0; while i<100 do begin i:=i+1; WriteLn(i); end; 1 for i:=100 downto 1 do WriteLn(i); i:=100; repeat WriteLn(i); i:=i-1; until i=0; i:=100; while i>0 do begin WriteLn(i); i:=i-1; end; 100 100 100 1 24
III. Iteracja Wybór wielokrotny Case zmienna_sterująca of wartość_1 : akcja_1; wartość_2 : akcja_2;... wartość_n : akcja_n End; Case zmienna_sterująca of wartość_1 : akcja_1; wartość_2 : akcja_2;... wartość_n : akcja_n; else akcja_jeżeli_inne End; 25
III. Iteracja Wybór wielokrotny Losowe powitanie 26
III. Iteracja Wybór wielokrotny Losowe powitanie wykonane w pętli 27
Literatura: R. Jarża, Turbo Pascal. Szkoła programowania, Wydawnictwo Robomatic 2000. (dostępne w bibliotece uczelni) J. Bishop, Turbo Pascal, Wydawnictwo RM, Warszawa 1999. K. Jakubczyk, Turbo Pascal i Borland C++ Przykłady, Helion, Gliwice 2002. (dostępne w bibliotece uczelni) 28 dr Artur Bartoszewski - Nowoczesne technologie informatyczne - WYKŁAD