SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 I LITERTURA 1. Poezja najdoskonalszym sposobem mówienia o miłości. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych wierszy pochodzących z różnych epok. 2. Bohaterowie literatury polskiej i obcej XX wieku w poszukiwaniu wartości i sensu życia. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 3. Praca wyrazem wartości moralnej człowieka. Omów problem na przykładach utworów różnych epok. 4. Motyw zbrodni i zbrodniarza w utworach literatury polskiej i obcej. Przedstaw temat, wykorzystując wybrane teksty. 5. Motyw lotu i jego znaczenie w literaturze XIX wieku. Omów problem na wybranych przykładach. 6. Motyw wędrówki w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literatury XIX i XX wieku. 7. Motyw tańca i jego funkcje w utworze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literatury. 8. Motyw nieśmiertelności poety i poezji. Omów na przykładzie utworów literackich od starożytności do romantyzmu. 9. Topos raju utraconego w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach. 10. Motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim. Omów na podstawie wybranych przykładów z literatury XIX i XX wieku. 11. Motyw walki dobra ze złem w literaturze fantasy. Przedstaw na wybranych przykładach. 12. Motyw matki w literaturze. Przedstaw i porównaj trzy przykłady z różnych epok. 13. Motyw ojca w literaturze. Przedstaw i porównaj trzy przykłady z różnych epok. 14. Motyw śmierci heroicznej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich. 15. Motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim. Omów na podstawie wybranych przykładów z literatury XIX i XX wieku. 16. Motyw buntu i nawrócenia człowieka w jego relacjach z Bogiem. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 17. Przemiana wewnętrzna jako czynnik charakteryzujący bohatera literackiego. Omów problem na przykładach z literatury romantycznej.
18. Lekarz zawód czy posłannictwo? Omów zagadnienie, odwołując się do trzech utworów literackich, które opisują dylematy bohaterów-lekarzy. 19. Obraz człowieka, świata i Boga w poezji księdza Jana Twardowskiego. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych wierszy poety. 20. Przedstaw funkcje motywu biesiady w wybranych utworach literatury polskiej. 21. Różne sposoby wykorzystania motywu powstań narodowych w literaturze pozytywizmu. Przedstaw je na wybranych przykładach. 22. Dramatyczne wybory bohaterów literackich przestaw zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. 23. Różne sposoby ujęcia problemu władzy w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej. 24. Przedstaw słynne spory pokoleniowe w historii literatury. Odwołaj się do wybranych tekstów teoretycznoliterackich i literatury pięknej. 25. Wizerunek Polaka patrioty w literaturze XIX wieku. Omów na wybranych przykładach. 26. Ironia, parodia, groteska. Omów te szczególne sposoby przedstawiania świata w literaturze polskiej od XVIII do XX wieku. Odwołaj się do wybranych tekstów. 27. Dydaktyczna funkcja literatury. Omów na wybranych przykładach pochodzących z dwóch epok literackich. 28. Bohater młodopolski a bohaterowie romantyczni. Porównaj typy postaw i oceń je z dzisiejszej perspektywy. 29. Franciszkańska akceptacja świata. Wskaż źródła i omów kontynuacje na wybranych przykładach. 30. Pielgrzymowanie jako poszukiwanie sensu życia. Omów problem w oparciu o wybrane teksty literackie dwóch różnych epok. 31. Różne oblicza samotności. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane teksty literackie. 32. Wizerunek małych ojczyzn w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw motyw w oparciu o wybrane teksty literackie. 33. Relacje polsko-żydowskie w polskiej literaturze pozytywistycznej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 34. Przesłanie do młodych XXI wieku. Odwołaj się do dzieł Jana Pawła II. 35. Problem narkomanii w literaturze XIX i XX wieku. Omów problem na przykładzie trzech wybranych teksów literackich.
36. Rola cierpienia w kształtowaniu postaw wybranych bohaterów literackich. Przedstaw problem na trzech przykładach z różnych epok. 37. Obraz dziecka i dzieciństwa. Omów zagadnienie, odwołując się do tekstów literackich XIX i XX wieku. 38. Recepcja cyklu książek o Harrym Potterze. Omów przyczyny i skutki ich popularności. 39. Co i jak czytają bohaterowie literaccy? Odpowiadając na pytanie, wskaż przykłady bohaterów, których osobowość i losy zostały ukształtowane przez doświadczenia czytelnicze. 40. Odwołując się do przykładów literatury, opisz życie codzienne w średniowieczu i renesansie. 41. W wybranych utworach literackich epoki średniowiecza i renesansu wskaż i omów nawiązania do Biblii. 42. W wybranych utworach literackich epoki renesansu wskaż i przeanalizuj nawiązania do antyku. 43. Wskaż i omów główne wątki refleksji filozoficznej w twórczości Jana Kochanowskiego. 44. Przedstaw spór o rolę wolnej woli i godność człowieka w twórczości Jana Kochanowskiego i Williama Szekspira. 45. Omów literacki kształt dramatu szekspirowskiego w świetle tradycji antyku, średniowiecza i renesansu. 46. Scharakteryzuj problematykę moralną Hamleta i Makbeta Williama Szekspira. 47. Problematyka psychologiczna w literaturze polskiej i obcej. Omów zagadnienie w odwołaniu do trzech powieści z wybranych epok. 48. Motyw rycerza w literaturze fantasy. Omów zagadnienie, odwołując się do dwóch, trzech przykładów. 49. Motyw miłości między kobietą a mężczyzną. Omów zagadnienie, wykorzystując przykłady z literatury XIX i XX wieku. 50. Motywy satanistyczne w literaturze. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 51. Porównaj źródła i przejawy tragizmu bohatera w dramacie antycznym i nowożytnym. 52. Od dramatu antycznego do romantycznego zaprezentuj rozwój gatunków na wybranych tekstach literackich. 53. Od dramatu romantycznego do dramatu absurdu - zaprezentuj rozwój gatunków na wybranych tekstach literackich.
54. Tradycje romantyczne w poezji czasów wojny i okupacji. Rozwiń temat na wybranych przykładach. 55. Różnorodność tematyczna sonetu. Omów na przykładach pochodzących z trzech różnych epok literackich. 56. Scharakteryzuj obraz miasta i określ jego funkcję w wybranych utworach literackich. 57. Wpływ mitologii na twórczość R.R. Tolkiena. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 58. Rola opisów strojów w kreowaniu świata przedstawionego. Omów temat, odwołując się do utworów różnych epok literackich. 59. Krytyka wad i postaw ludzkich w wybranych utworach literatury oświecenia. Omów problem, analizując wybrane teksty. 60. Dramat obozów koncentracyjnych. Ukaż problem na przykładzie trzech, czterech wybranych utworów literackich. 61. Różne modele rodziny w utworach literackich. Scharakteryzuj je, analizując utwory z różnych epok literackich. 62. Miłość jako siła destrukcyjna. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych powieści z literatury polskiej i obcej. 63. Zachowania człowieka w sytuacjach ekstremalnych. Omów problem na podstawie wybranych utworów literackich. 64. Prawda historyczna a literackie interpretacje historii. Omów problem w oparciu o wybrane teksty literackie. 65. Wielość gatunkowa Biblii. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych tekstów Pisma Świętego. 66. Problemy dorastającego człowieka. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 67. Mit o Syzyfie i jego literackie reinterpretacje. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 68. Motyw sztuki kulinarnej. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 69. Modele patriotyzmu w literaturze baroku i oświecenia. Przedstaw zagadnienie na podstawie przykładów literatury polskiej. 70. Komizm komedii Moliera i poematu heroikomicznego Krasickiego. Porównaj, odwołując się do wybranych fragmentów dzieł. 71. Rola konceptu w kreowaniu świata w poezji barokowej. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów.
72. Ideologia sarmatyzmu. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów. 73. Wyróżniki katastrofizmu w literaturze XX wieku. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory poetyckie. 74.Rola poety, pisarza w życiu narodu. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 75. Motto, cytat, ostatnia scena, tytuł jako klucz do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach. 77. Odwzorowanie świata, prowokacja, eksperyment artystyczny. Dokonaj interpretacji zagadnienia w oparciu o najnowszą literaturę polską (np. O. Tokarczuk, A. Stasiuk, T. Tryzna, P. Huelle). 78. Synkretyzm rodzajowy i gatunkowy jako literacki zabieg programowy romantyzmu. Przedstaw i omów jego funkcje w oparciu o analizę tekstów epoki. 79. Przenikanie się świata realnego i fantastycznego. Omów zjawisko na wybranych przykładach utworów literackich. 80. Religie i wierzenia w literaturze fantasy. Scharakteryzuj na wybranych przykładach. 81. Motyw elfa w literaturze fantasy. Omów sposób konstruowania bohatera, jego miejsce i funkcje w wybranych tekstach. II ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 82. Różne sposoby przedstawiania motywu wsi. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów literatury i sztuki pozytywistycznej. 83. Przedstawienia dawnej Warszawy w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 84. Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i malarskich. 85. Wielkie wydarzenia historyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 86. Obraz dworku polskiego w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów. 87. Różne koncepcje piękna. Zaprezentuj zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie.
88. Obraz żywiołów i ich funkcje w literaturze i sztuce romantycznej. Omów problem na wybranych przykładach.. 89. Sposoby obrazowania walki dobra ze złem w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się do dwóch przykładów powieści i ich ekranizacji. 90. Relacje między dziełem literackim a jego realizacją sceniczną. Scharakteryzuj zjawisko, odwołując się do dwóch przykładów. 91. Sztuka wobec niewyrażalnego. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie młodopolskim. Omów jego funkcje, odwołując się do wybranych przykładów. 92. Alegoria jako środek artystycznego wyrazu. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich i malarskich. 93. Zjawy, duchy, sny i wizje ich rola w kreowaniu świata przedstawionego w dziele literackim i filmowym. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 94. Motyw Ikara w literaturze i malarstwie. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 95. Obraz miasta w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 96. Muzyka romantyczna jako inspiracja literacka. Omów zagadnienie, odwołując się do utworów romantycznych i późniejszych. 97. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. 98. Wojna jako temat literatury i sztuki. Omów zagadnienie, wykorzystując teksty prozatorskie, poetyckie oraz inne teksty kultury. 99. Motyw człowieka zmęczonego życiem w literaturze oraz filmach Marka Koterskiego. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 100. Motywy mitologiczne w literaturze i sztukach plastycznych. Omów ich różnorodne realizacje na wybranych przykładach. 101. Autoportret w literaturze i sztuce. Omów sposoby kreacji własnego ja w dziełach różnych epok. 102. Realia życia w PRL w tragikomicznym ujęciu filmowym i literackim. Zinterpretuj zjawisko, analizując wybrane przykłady. 103. Literackie i fotograficzne świadectwa czasu wojny. Zinterpretuj i porównaj sposoby ich realizacji na wybranych przykładach. 104. Porównaj różne wizerunki matki w literaturze i sztukach plastycznych.
105. Narkomania w literaturze i filmie ostrzeżenie czy zachęta? Omów problem na wybranych przykładach. 106. Impresjonizm w malarstwie i literaturze Młodej Polski. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 107. Symbolizm w malarstwie i dramatach Stanisława Wyspiańskiego. Omów na podstawie wybranych dzieł. 108. Surrealizm w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych dzieł. 109. Kultura i krajobraz Kresów jako temat i tło wybranych utworów literatury, malarstwa i filmu. Przedstaw zagadnienie, posługując się wybranymi przykładami. 110. Graffiti jako sztuka. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 111. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych XX i XXI wieku. Przedstaw zagadnienie w oparciu o analizę wybranych dzieł. 112. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła. 113. Motyw morderstwa w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych przykładach. 114. Psychologiczny portret kobiety w literaturze i sztuce różnych epok. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów. 115. Motywy muzyczne w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 116. Barwa jako środek ekspresji w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z XX wieku. 117. Naturalizm w malarstwie i literaturze. Omów istotę kierunku artystycznego, odwołując się do wybranych dzieł. 118. Motywy biblijne w literaturze, malarstwie i rzeźbie. Rozważ inspirującą rolę Biblii w kreacji artystycznej, posłuż się odpowiednimi przykładami. 119. Miłość romantyczna w literaturze i filmie. Zaprezentuj na wybranych przykładach. 120. Brzydota, kicz, tandeta w różnych tekstach kultury. Omów zjawisko na wybranych przykładach. 121. Początek i koniec przedstaw różne wizje stworzenia świata i jego zagłady na wybranych przykładach tekstów kultury. 122. Motyw drogi w literaturze i filmie. Omów funkcje motywu na wybranych przykładach. 123. Artystyczne prowokacje przedstaw na przykładach różnych dzieł sztuki. 124. Szekspir w kinie. Zinterpretuj wybraną adaptację Szekspirowskiego dramatu. 125. Motyw śmierci w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
126. Taniec i jego funkcje. Przedstaw problem w oparciu o wybrane teksty kultury. 127. Władcy w literaturze i sztukach plastycznych. Porównaj sposoby przedstawiania, posługując się wybranymi przykładami. 128. Obraz rodziny w literaturze i filmie. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 129. Bitwy, oblężenia, pojedynki. Zmagania z wrogiem jako motyw literatury i malarstwa. Omów na wybranych przykładach. 130. Tradycja ludowa jako źródło inspiracji w twórczości poetów, malarzy i muzyków różnych epok. Zanalizuj na wybranych przykładach. 131. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Przedstaw temat na wybranych przykładach. 132. Studium ludzkiego charakteru w powieściach Stephena Kinga. Omów temat na wybranych przykładach z literatury i adaptacji filmowych. III JĘZYK 133. Sposoby wyrażania agresji w języku współczesnych Polaków. Omów je na podstawie materiału z języka potocznego. 134. Język Internetu. Scharakteryzuj na podstawie wypowiedzi z wybranych list dyskusyjnych. 135. Specyfika tekstu reklamowego. Omów perswazyjną funkcję reklamy, analizując odpowiednie przykłady. 136. Wpływ reklamy telewizyjnej na współczesną frazeologię. Omów zjawisko na wybranych przykładach. 137. Styl ulubionego pisarza. Zbadaj i przedstaw jego cechy na podstawie wybranych utworów. 138. Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 139. Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. Omów na podstawie wybranych tekstów prasowych. 140. Frazeologia biblijna i jej funkcjonowanie w polskim języku. Przedstaw temat, odwołując się do wybranego materiału językowego. 141. Stylizacja gwarowa i jej rola w kształtowaniu obrazu rzeczywistości. Przedstaw problem na wybranym materiale językowym.
142. W kręgu onomastyki. Najpopularniejsze imiona ostatnich lat. Omów źródła popularności oraz znaczenia wybranych imion. 143. Rola języka potocznego w poezji współczesnej. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 144. Różne funkcje stylizacji środowiskowej. Przedstaw temat na przykładzie tekstów literackich i własnych obserwacji. 145. Język Twojej małej ojczyzny scharakteryzuj go na podstawie wypowiedzi znanych Ci osób. 146. Język wybranej grupy zawodowej. Scharakteryzuj na podstawie zebranego materiału językowego. 147. Czynniki zaburzające komunikatywność wypowiedzi. Przedstaw ich źródła, odwołując się do wybranych przykładów. 148. Sposoby wzbogacania słownictwa współczesnej polszczyzny. Omów temat na podstawie zebranego materiału językowego. 149. Język twórców manifestów literackich. Omów na wybranych przykładach. 150. Puryzm i liberalizm językowy. Przedstaw swój pogląd na to zagadnienie, analizując przykłady zjawisk językowych charakterystyczne dla współczesnej polszczyzny. 151. Język wiadomości tekstowych SMS telefonii komórkowej. Zanalizuj wybrane przykłady. 152.Przyczyny i skutki zmian w normie współczesnego języka polskiego. Omów zagadnienie na zebranym materiale. 153. Zabawa językiem w poezji lingwistycznej. Dokonaj analizy językowej wybranych wierszy poety (np. Barańczaka. Lipskiej lub innego). 154. Dawna i współczesna sztuka epistolarna. Dokonaj analizy porównawczej listów z różnych epok. 155. Neologizmy w języku współczesnej młodzieży. Omów ich funkcję w komunikowaniu się. 156. Wpływ kultury amerykańskiej na współczesny język polski. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty współczesne. 157. Tak piszą urzędnicy. Omawiając temat, odwołaj się do dokumentów urzędowych (np. zawiadomienia o podwyżce abonamentu, czynszu, wezwania na szczepienia lub innego dokumentu). 158. Tytuły artykułów prasowych, Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 159. Język przemówień wybranego polityka. Zanalizuj na wybranym przykładzie.
160. Język komentatorów sportowych. Dokonaj analizy środków językowych na podstawie wybranych wypowiedzi. 161. Język użytkowników radia CB. Scharakteryzuj na przykładzie zgromadzonych wypowiedzi. 162. Język poezji barokowej. Scharakteryzuj zjawisko, przywołując wybrane teksty. 163. Sztuka oratorska. Scharakteryzuj styl retoryczny, przywołując przykłady z literatury i/lub publicystyki. 164. Językowe środki wzmacniające ekspresję wypowiedzi. Scharakteryzuj na podstawie wypowiedzi bohaterów współczesnej literatury polskiej. 165. Żargon uczniowski w Twojej szkole. Scharakteryzuj na podstawie zebranego materiału językowego. 166. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w utworach. Omów na wybranych przykładach literackich. 167. Stylizacja biblijna w literaturze różnych epok. Omów jej funkcje, odwołując się do wybranych przykładów. 168. Nowomowa czyli język propagandy. Omów zjawisko na wybranych przykładach tekstów socrealizmu. 169. Różne sposoby pisania o miłości. Analizując problem, odwołaj się do literatury staropolskiej i późniejszej. 170. Zastosowanie środków językowych w tekstach piosenek. Dokonaj analizy językowej tekstów wybranej grupy muzycznej. 171. Język twórców kabaretowych. Omów jego specyfikę na wybranych przykładach. 172. Rola eufemizmów we współczesnych kontaktach interpersonalnych. Omów na podstawie wybranych przykładów.