Weryfikacja oficera Wojskowych Służb Informacyjnych a problem przestrzegania praw człowieka w demokratycznej Polsce

Weryfikacja oficera Wojskowych Służb Informacyjnych a problem przestrzegania praw człowieka w demokratycznej Polsce The Military Information Services Officer Verification and the Human Rights Issues in Democratic Poland On September 30 th of 2006, the Military Information Services (WSI Wojskowe Służby Informacyjne) had been shut down and replaced by two military intelligence services, the Military Counterintelligence Service (SKW Służba Kontrwywiadu Wojskowego) and the Military Intelligence Service (SWW Służba Wywiadu Wojskowego). The process of the WSI liquidation remains contested, due to the way the WSI verification was conducted in addition to the numerous violations noted in the report prepared by Chairman of the Verification Committee Antoni Macierewicz and published by President of the Republic of Poland Lech Kaczyński on February 16 th, 2007. The main goal of this verification process was to fairly evaluate the services and statements of WSI soldiers and employee. It was intended to provide those who were acting in accordance with the law an employment opportunity at the two new military intelligence services. Unfortunately, the verification process was never finalized. Human rights of many soldiers and employee were violated; rights that are supposed to be guaranteed by the Polish Constitution, and rights the country is obliged to protect. Negligence and the failure to repair the damage caused by wrongly accusing WSI soldiers and employee, resulted in loss of trust in the democratic Republic of Poland and its law. The sluggish response of the justice system only showed that Poland does not protect human rights the way one would expect from a European democratic country. 1

Wprowadzenie Stwierdzenie: Władza ma prawo podejmować wszelkie decyzje dotyczące struktur państwowych jest poza wszelką dyskusją. Zatem rozważania na temat zasadności likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych (WSI) jest stratą czasu. Decyzja zapadła z dniem 30 września 2006 r. WSI zostały zlikwidowane, a 1 października 2006 r. powstały nowe wojskowe służby wywiadu (SWW) i kontrwywiadu (SKW). Chociaż życie państwa toczy się dalej, to niestety do dziś otwartą sprawą pozostaje sposób likwidacji WSI, głównie przeprowadzenie weryfikacji ich kadr oraz pomówienia w Raporcie czyli, jak władze demokratycznego państwa postępują z obywatelami. Przedstawiciele państwa politycy, parlamentarzyści, rząd i Prezydent RP, decydując się na przeprowadzenie weryfikacji kadr WSI logicznie rozumowali. Kadry źle ocenianej instytucji i nie budzącej zaufania muszą zostać zweryfikowane rzetelnie i zgodnie z logiką: - osoby profesjonalne i przyzwoite, należy zatrudnić w nowych wojskowych służbach. - osób nieprofesjonalnych, nie należy zatrudniać w nowych wojskowych służbach. - osoby, które popełniły przestępstwa, należy osądzić zgodnie z obowiązującym prawem, i stosownie do wagi popełnionych przez nich przestępstw lub wykroczeń. Niestety w procesie weryfikacji, której nie zakończono, a do tego, którą przeprowadzano w sposób haniebny, przekroczono dwie elementarne granice: profesjonalizmu i przyzwoitości. Granice będące fundamentem praw człowieka w demokratycznym państwie granicę domniemania niewinności człowieka oraz granicę jego godności. Weryfikacja kadr WSI stała się narzędziem w walce politycznej. Kolejny raz w historii naszego kraju górę wzięła zemsta, w imię sprawiedliwości dziejowej, za własne krzywdy doznane w przeszłości. Kolejny raz zastosowano prymitywną, ale skuteczną, zasadę odpowiedzialności zbiorowej, każdy kto służył w organach bezpieczeństwa PRL i nie jest nasz jest przestępcą. Tym samym pogwałcono podstawowe prawa człowieka obowiązujące w demokratycznym państwie, zagwarantowane w Konstytucji RP oraz wynikające z Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tworzenie prawa w celu likwidacji WSI i weryfikacji ich kadr Po wyborach do Sejmu RP i wygraniu ich przez PiS, jesienią 2005 roku rozpoczęło się spełnianie jednej z obietnic wyborczych tej partii likwidacja WSI i powołanie nowych wojskowych służb wywiadu i kontrwywiadu. Rozpoczęły się intensywne prace nad projektem ustawy mającej na celu zlikwidowanie WSI i pozbycie się ze służb żołnierzy i pracowników, którzy służyli i pracowali w okresie PRL, a szczególnie tych, którzy przeszli szkolenie w ZSRR i innych państwach Układu Warszawskiego, bez względu na ich profesjonalizm i osiągnięcia 2

oraz zdobyte uznanie zachodnich sojuszników. Przyjęto niepodważalne założenie, z którym nie miał prawa nikt dyskutować WSI to skupisko przestępców i zdrajców oraz jeden wielki układ działający na szkodę polskiego państwa i jego obywateli. Pierwszym szefem zespołu zajmującego się przygotowaniem projektu ustawy likwidującej WSI i powołującej nowe wojskowe służby specjalne został koordynator służb, Zbigniew Wassermann. Z prowadzonych prac nie byli zadowoleni przywódcy PiS i inicjatywę ustawodawczą przejął Prezydent RP ojciec projektu ustaw niezbędnych do rozwiązania WSI. W dniu 13 marca 2006 r. Prezydent RP Lech Kaczyński skierował do Marszałka Sejmu RP pakiet trzech projektów ustaw 1 likwidujących WSI oraz powołujących do życia dwie nowe wojskowe służby wywiadu i kontrwywiadu. W dniu 9 czerwca 2006 r. Sejm RP głosami większości parlamentarnej PiS oraz PO uchwalił trzy ustawy, które po podpisaniu przez Prezydenta RP weszły w życie. Jedną z nich jest ustawa 2 likwidująca WSI i weryfikująca ich kadry. Ustawa wykorzystuje historycznie sprawdzony w walce o władzę mechanizm dziel i rządź celem było poróżnienie środowiska WSI, zaś narzędziem rozgrywki uczyniono weryfikację. Konstrukcja zapisu głównego art. 67 ustawy, dotycząca oświadczeń, stała się narzędziem w politycznej grze, umożliwiającej pozbycie się praktycznie każdego żołnierza i pracownika WSI, bez względu na faktyczne osiągnięcia zawodowe czy winy. Twórcy ustawy stworzyli merytorycznego bubla, ale umożliwiającego osiągnięcie założonych celów: 1. Ustawa nie nakłada obowiązku poddania się weryfikacji na wszystkich żołnierzy i pracowników WSI, jak i na wszystkich, którzy kiedykolwiek służyli lub pracowali w wojskowych organach bezpieczeństwa państwa PRL (ZII SG WP, WSW, itd.). 2. Ustawa pozwala na przyjmowanie do nowych służb osoby, które służyły w wojskowych służbach specjalnych (WSI, ZII SG WP, WSW, itp.) i nie uzyskały pozytywnego wyniku weryfikacji wynik weryfikacji nie był warunkiem przyjęcia lub nie do nowych służb, o przyjęciu decydowali pełnomocnicy/szefowie SKW i SWW po zapoznaniu się ze stanowiskiem Komisji Weryfikacyjnej, ale nie mieli obowiązku go uwzględniać w swoich decyzjach kadrowych. 3. Ustawa pozwala obejmować ważne państwowe stanowiska w kraju i MON wszystkim żołnierzom i pracownikom WSI (wojskowych organów bezpieczeństwa państwa PRL), którzy otrzymali negatywny wynik weryfikacji lub nie poddali się weryfikacji. 1 Druk sejmowy nr 407 2 Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. 2006 Nr 104 poz. 711 z późn. zm.) 3

4. Ustawa zabrania żołnierzom, którzy złożyli oświadczenia weryfikacyjne, ale nie złożyli wniosku o przyjęcie do służby w SKW lub SWW, pełnienie służby w sądach i prokuraturach wojskowych, żandarmerii, rozpoznaniu oraz zwiadzie (art. 65 ust. 3). 5. Ustawa zezwalała, aby szefami SKW i SWW do 30 września 2008 r. mogły zostawać osoby, które służyły, pracowały lub były TW organów bezpieczeństwa państwa (art. 1) zapłata oficerom, którzy współpracowali z PiS nad projektami ustaw i likwidacją WSI. 6. Ustawa określała, że za złożenie oświadczeń niezgodnych z prawdą osoba podlegała karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat, zaś ta osoba wyjaśniająca rozbieżności w oświadczeniach lub inna wysłuchiwana osoba, udzielając informacji niezgodnych z prawdą nie ponosiła odpowiedzialności karnej z tego tytułu (art. 79). Politycy PiS zauważyli, że autorzy ustawy zrobili kilka bardzo poważnych błędów uniemożliwiających im prowadzenie skutecznej rozgrywki z politycznym przeciwnikiem. Okazało się, że na wyniki weryfikacji, trzeba będzie zbyt długo czekać aż do zakończenia weryfikacji 2179 osób (tylu żołnierzy i pracowników WSI złożyło oświadczenia weryfikacyjne), sporządzenia przez Komisję Weryfikacyjną Sprawozdania dla Marszałka Sejmu RP (art. 70 ust. 1) oraz Komunikatu o wynikach prac Komisji Weryfikacyjnej, który miał być podany do publicznej wiadomości (art. 70 ust. 2 i 3), czyli może nawet kilka lat. Zaś w interesie polityków PiS było niezwłoczne przekazanie społeczeństwu informacji o patologiach i przestępstwach w WSI, aby móc je napiętnować, a przy okazji pokazać, jak to polityczni konkurenci, politycy PO, współpracowali z tą przestępczą organizacją. Dlatego też postanowiono stworzyć możliwość bezzwłocznego i systematycznego publikowania sensacji wykorzystując pozyskaną wiedzą o WSI powstała przebiegła idea Raportu oraz jego uzupełnień. Mając w rękach władzę i ogrywając niezorientowanych w sprawie polityków PO popierających likwidację WSI, w dniu 14 grudnia 2006 r. zastały uchwalone zmiany do jeszcze gorącej ustawy likwidującej WSI 3. Ideą zmian ustawy było bezzwłoczne opublikowanie Raportu i w miarę potrzeb publikowanie jego uzupełnień, tzw. Aneksów (art. 70a-70d). Raport i Aneksy miały zawierać informacje o działaniach żołnierzy i pracowników WSI oraz wojskowych służb w PRL, o osobach współdziałających z WSI oraz o osobach zajmujących kierownicze stanowiska, jeśli osoby te popełniły przestępstwa określone w ustawie. Ponadto dodano zapis, że za udzielanie nieprawdziwych informacji w czasie składania wyjaśnień lub wysłuchań osoby podlegają karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat (art. 79a). Wręcz za kuriozum można uznać uzupełnienie ustawy o art. 70d ust. 2, którego zapis dał możliwość bezterminowego sporządzania 3 Ustawa z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. 2007 Nr 7 poz. 49) 4

Aneksów nie tylko Przewodniczącemu Komisji Weryfikacyjnej, ale po zakończeniu jej działalności, też szefom SKW i SWW, czyli w praktyce zgodnie z prawem do końca świata można tworzyć i publikować Aneksy o WSI. Ponadto wszystkie osoby składające oświadczenia oraz wszystkie osoby składające wyjaśnienia przed Komisją Weryfikacyjną zostały zwolnione z mocy prawa z obowiązku zachowania tajemnicy państwowej i służbowej, czyli Komisja Weryfikacyjna uzyskała w tym obszarze uprawnienia dużo większe niż ma w naszym kraju wymiar sprawiedliwości prokuratury i sądy. Premier rządu PiS po przegraniu wyborów jesienią 2007 r. podpisał rozporządzenie 4, z mocy którego koniec pracy Komisji Weryfikacyjnej został wyznaczony na dzień 30 czerwca 2008 r. Komisja Weryfikacyjna do 30 czerwca 2008 r. nie zakończyła weryfikacji oświadczeń złożonych przez żołnierzy i pracowników WSI, dlatego też z inicjatywy nowego rządu PO, w dniu 25 lipca 2008 r. nowy Sejm RP uchwalił kolejne zmiany do ustawy o likwidacji WSI 5. Tym razem, to propaganda PO próbowała stworzyć wrażenie, że naprawia krzywdy wyrządzone żołnierzom i pracownikom WSI, którzy złożyli oświadczenia i wnioski o przyjęcie do służby lub pracy w SKW albo SWW i zostali skrzywdzeni przez Komisję Weryfikacyjną. Natomiast propagandyści PiS straszyli społeczeństwo przed powrotem przestępców i zdrajców z WSI. Co prawda władze PO umożliwiły przyjmowanie do nowych służb żołnierzy i pracowników WSI, którzy złożyli oświadczenia i wnioski, to w praktyce nie stworzyły możliwości realizacji tego prawa, zwłaszcza dla pracowników WSI, którzy do dnia dzisiejszego oczekują ustosunkowania się szefów SKW i SWW do ich wniosków o przyjęcie do pracy złożonych latem 2006 r. Władze PO nie zrobiły nic, aby sprostować nieprawdziwe informacje i pomówienia znajdujące się w Raporcie, choć politycy PO byli nimi tak oburzeni, wyrażając je w Antyraporcie. Zmiany wprowadzone w ustawie przez PO zupełnie nie rozwiązują problemu niezakończonej weryfikacji, który ciągle pozostaje sprawą otwartą tak, jak i naprawienie przez władze demokratycznego państwa krzywd wyrządzonych niewinnym osobom. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego Treść uchwalonej ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r., a następnie uchwalenie w dniu 14 grudnia 2006 r. zmian w treści ustawy, spowodowały, że posłowie SLD złożyli wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności części zapisów obu ustaw z Konstytucją RP. Złożony wniosek kwestionował poprawność zapisów w ustawie dotyczących weryfikacji kadr WSI oraz Raportu i uzupełnienia Raportu. W dniu 27 czerwca 2008 r. Trybunał Konstytucyjny 4 Zarządzenie Nr 130 Prezesa RM z dnia 8 listopoda 2007 r. w sprawie terminu zakończenia działalności Komisji Weryfikacyjnej (MP 2007 Nr 83 poz. 880) 5 Ustawa z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. 2008 Nr 218 poz. 1389) 5

w sześcioosobowym składzie, z udziałem wnioskodawcy oraz przedstawicieli Sejmu RP i Prokuratora Generalnego rozpoznał wniosek i wydał wyrok. Na 18 kwestionowanych zapisów w ustawie, 13 zapisów jest zgodnych, 1 zapis nie jest niezgodny i 4 zapisy są niezgodne z zapisami Konstytucji RP (sygn. akt TK: K 51/07). Niezgodnymi z Konstytucją zapisami są: Art. 70a ustawy z 14 grudnia 2006 r.: w zakresie, w jakim nie gwarantuje zainteresowanym osobom dostępu do akt sprawy, jest niezgodny z art. 51 ust. 3 Konstytucji RP, w zakresie, w jakim nie gwarantuje stronom prawa do wysłuchania w przedmiocie zebranych informacji, będących podstawą sporządzenia raportu Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej, jest niezgodny z art. 51 ust. 4 Konstytucji RP, w zakresie, w jakim nie przewiduje środków prawnych umożliwiających uruchomienie sądowej kontroli decyzji o podaniu do publicznej wiadomości danych osobowych objętych raportem Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej, z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Art. 70a ust. 2 ustawy z 14 grudnia 2006 r. jest niezgodny z art. 32 Konstytucji RP. jest niezgodny Mimo, że od wydania wyroku upłynęło już blisko pięć lat, do dziś nie został on wykonany przez władze demokratycznego państwa i chyba jeszcze długo przyjdzie na jego wykonanie poczekać. Co prawda, w dniu 16 października 2012 r. powstał opracowany przez Ministerstwo Obrony Narodowej dokument 6 :, lecz jego wartość merytoryczna pozostawia wiele do życzenia, gdyż nie rozwiązuje wszystkich problemów zakwestionowanych przez Trybunał Konstytucyjny co w ramach konsultacji społecznych precyzyjnie wyartykułowało Stowarzyszenie SOWA w swoich uwagach do projektu z dnia 28 listopada 2012 r. Proces likwidacji WSI i weryfikacji ich kadr Zapisy ustawy o likwidacji WSI mówią, że będzie ona obejmować dwa obszary: Przekazanie dotychczasowych zadań i kompetencji WSI, zasobów finansowych, środków trwałych, innego mienia, dokumentów i aktywów operacyjnych nowym służbom, odpowiednio SKW i SWW. Obszar ten był w kompetencjach Komisji Likwidacyjnej WSI, zaś proces likwidacji WSI w praktyce zakończył się 30 września 2006 r. Przeprowadzenie weryfikacji kadr WSI (żołnierzy i pracowników WSI oraz wojskowych służb PRL), po złożeniu przez osobę dwóch oświadczeń. Obszar weryfikacji był 6 Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego 6

w kompetencjach Komisji Weryfikacyjnej WSI, która musiała wydać stanowisko o wyniku przeprowadzonej weryfikacji oświadczeń danej osoby. Przyjęty w uchwalonej ustawie harmonogram prac weryfikacyjnych z założenia nie pozwalał na przeprowadzenie weryfikacji przed powołaniem nowych służb, co w praktyce dla weryfikowanych oznaczało trudności w przyjęciu ich do nowych służb. Wydaje się, że nie jest bezpodstawna hipoteza, iż celem autorów ustawy było nie przyjmowanie do nowych służb pozytywnie zweryfikowanych starszych żołnierzy i pracowników WSI, zaś weryfikacja miała być narzędziem do zdobycia unikalnych informacji o wojskowych służbach, których nie można znaleźć w archiwach, w celu wykorzystania ich w walce z politycznym przeciwnikiem. Zapisy art. 65-68 i art. 76 ustawy jednoznacznie określały wymogi weryfikacji żołnierzy i pracowników WSI i wojskowych służb PRL (obowiązek złożenia dwóch oświadczeń) oraz przyjęcia ich do nowych służb (obowiązek złożenia wniosku). Nie złożenie dwóch oświadczeń przez osobę uniemożliwiało wyznaczenie jej na stanowisko służbowe lub zatrudnienie w nowych służbach. Żołnierze WSI, którzy nie złożyli oświadczeń i wniosku o przyjęcie do nowej służby, zostali przeniesieni do rezerwy kadrowej MON. Stosunki pracy pracowników WSI, którzy nie złożyli oświadczeń i wniosku o przyjęcie do nowej służby, wygasły z dniem zniesienia WSI, tj. 30 września 2006 r. bez otrzymania odprawy (odszkodowanie z tytułu zwolnień grupowych nie przysługiwało). Kolejny raz życie pokazało, że pracownik cywilny w resorcie obrony narodowej w majestacie prawa jest traktowany, jak człowiek drugiej kategorii. Jednocześnie ustawa przewidywała, iż za złożenie oświadczeń niezgodnych z prawdą osoba, która oświadczyła nieprawdę podlega odpowiedzialności karnej karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Ustawa nie przewidywała terminu ustania karalności za przestępstwo złożenia oświadczenia niezgodnego z prawdą. Ponadto ustawa przewidywała, że osoby składające oświadczenia nie będą ponosić odpowiedzialności karnej za występki popełnione podczas i w związku z pełnieniem służby lub zatrudnieniem w WSI i wojskowych służbach PRL, ujawnione w oświadczeniach lub w wyjaśnieniach przed Komisją Weryfikacyjną, jak również nie będą ponosić odpowiedzialności dyscyplinarnej. Ustawa oraz wydane do niej rozporządzenie 7 precyzyjnie definiują procedurę weryfikacji. Weryfikacja złożonych oświadczeń miała polegać na porównaniu ich z istniejącymi zasobami informacyjnym, zaś zadanie to wykonywała Komisja Weryfikacyjna, która składała się z dwunastu członków powołanych przez Prezydenta RP oraz dwunastu członków powołanych przez Prezesa RM. Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej spośród jej członków wyznaczał 7 Rozporządzenie Prezesa RM z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie trybu działania Komisji Weryfikacyjnej powołanej w związku z likwidacją Wojskowych Służb Informacyjnych (Dz. U. 2006 Nr 135 poz. 953) 7

Prezydent RP. Komisja Weryfikacyjna posiadała dostęp do wszelkich, łącznie z zawierającymi tajemnicę państwową, materiałów archiwalnych i operacyjnych, a także innych dokumentów niezbędnych do weryfikacji złożonych oświadczeń. Weryfikację oświadczeń realizowały czteroosobowe zespoły robocze Komisji Weryfikacyjnej, w skład których wchodziło dwóch członków powołanych przez Prezydenta RP i dwóch powołanych przez Prezesa RM. W przypadku powstania wątpliwości co do zgodności z prawdą oświadczeń złożonych przez osobę, Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej musiał pisemnie powiadomić tę osobą o zaistniałym fakcie i umożliwić jej złożenie wyjaśnień ustnych lub pisemnych. W celu wyjaśnienia istniejących wątpliwości zespół roboczy Komisji Weryfikacyjnej miał możliwość wysłuchiwania innych osób, które mogły pomóc w wyjaśnieniu sprawy. Po wyjaśnieniu wszystkich wątpliwości, Komisja Weryfikacyjna musiała wydać pisemne stanowisko dotyczące wszystkich złożonych oświadczeń co do ich zgodności z prawdą. Komisja Weryfikacyjna miała sukcesywnie przedstawiać te stanowiska Pełnomocnikom a po utworzeniu SKW i SWW, szefom tych służb. Należy zauważyć, że wyrażone przez Komisję Weryfikacyjną stanowiska w sprawach zgodności złożonych oświadczeń z prawdą nie miały żadnego prawnego wpływu na decyzje w sprawie przyjęcia do nowych służb pełnomocnicy, a następnie szefowie nowych służb musieli jedynie zapoznać się ze stanowiskiem Komisji Weryfikacyjnej. W przypadku stwierdzenia w stanowisku Komisji Weryfikacyjnej, że osoba, która złożyła oświadczenie, oświadczyła w nim nieprawdę, Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej, na wniosek zespołu roboczego, miał obowiązek pisemnie zawiadomić o tym fakcie prokuraturę i przesłać materiały zgromadzone w aktach postępowania weryfikacyjnego (APW) tej osoby. Na jakość realizacji weryfikacji i jej wyniki wpłynęło kilka czynników, do których należy zaliczyć: uchwalone prawo, skład Komisji Weryfikacyjnej oraz sposób przeprowadzania weryfikacji. Wady ustawy, choć znacząco wpłynęły na przebieg weryfikacji, to nie były głównym negatywnym jej czynnikiem. Tymi czynnikami były: polityczny skład Komisji Weryfikacyjnej oraz nieprofesjonalna i stronnicza realizacja powierzonych jej zadań z góry założony polityczny cel, realizowany z naruszeniem obowiązującego prawa. Wyniki pracy Komisji Weryfikacyjnej Komisja Weryfikacyjna była ustawowo zobligowana (art. 70a ustawy) do sporządzenia Raportu, który powinien zawierać tylko informacje na temat niezgodnych z prawem działań żołnierzy i pracowników wojskowych służb w zakresie określonym w art. 67 ust. 1 pkt 1-10 oraz innych działań wykraczających poza sprawy obronności państwa i bezpieczeństwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. O ile można próbować tłumaczyć przekroczenie uprawnień przez Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej niekonsekwencją zapisów art. 70a ustawy, 8

w przypadku podania w Raporcie (wbrew konstytucyjnej zasadzie domniemenia niewinności) danych osobowych żołnierzy i pracowników WSI, którzy nie poddali się weryfikacji lub poddali się, a ich weryfikacja zakończyła się wynikiem negatywnym, to na pewno nie da wytłumaczyć się podania w nim danych osobowych żołnierzy i pracowników WSI, którzy poddali się weryfikacji, która zakończyła się wynikiem pozytywnym lub ich weryfikacja nie została przeprowadzona do dnia przygotowania Raportu. Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej był ustawowo zobowiązany umożliwić takim osobom złożenie wyjaśnień, wcześniej pisemnie informując ich o powstałych wątpliwościach i proponując im termin oraz miejsce złożenia wyjaśnień. Należy zauważyć, że autorów Raportu obowiązywały zapisy ówczesnej ustawy o ochronie informacji niejawnych, która jednoznacznie mówiła, iż dane osobowe żołnierzy WSI oraz osób udzielających pomocy WSI są informacjami niejawnymi o klauzuli ściśle tajne załącznik nr 1, wykaz I, pkt 18 i 19. oraz, że dane umożliwiające zidentyfikownie osób wykonujących czynności operacyjno-rozpoznawcze są chronione bez względu na upływ czasu (art. 25). W Raporcie zostały wymienione dane osobowe 852 osób (wliczając nazwisko ojca Raportu Antoniego Macierewicza). Analizując treść Raportu, można odnieść wrażenie, że zadanie jego sporządzenia przerosło możliwości członków Komisji Weryfikacyjnej. Komisja Weryfikacyjna była ustawowo zobligowana do sporządzenia uzupełnień Raportu (tzw. Aneksu ), jeśli pojawią się ku temu nowe okoliczności. Na temat opracowanego przez Antoniego Macierewicza w listopadzie 2007 r. jedynego, jak do tej pory Aneksu nie można nic powiedzieć, gdyż dokument jest niejawny o klauzuli ściśle tajne i przepadł gdzieś w prezydenckich szufladach. Może w przyszłości ktoś przypomni sobie o Aneksie i wykorzysta go w kolejnej walce politycznej, tym razem w stosunku do dzieci lub wnuków żołnierzy i pracowników WSI nowe wydanie historii Dziadka z Wermachtu lub Lustracji bis. Zgodnie z ustawą Komisja Weryfikacyjna po zakończeniu swoich prac była zobowiązana sporządzić Sprawozdanie ze swojej działalności oraz Komunikat o wynikach pracy, który miał być podany do publicznej wiadomości. Zakres informacji podlegających podaniu do publicznej wiadomości, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa państwa i ochrony informacji niejawnych określiła Rada Ministrów w drodze rozporządzenia 8. Komunikat został sporządzony, ale nie został oficjalnie opublikowany, zaś Sprawozdanie nigdy nie zostało sporządzone. Prokuratura Okręgowa w Warszawie nie dopatrzyła się popełnienia przestępstwa niedopełnienia obowiązków przez Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej i w dniu 21 listopada 2008 r. odmówiła wszczęcia śledztwa w tej sprawie sygnatura akt VI Ds. 233/08. 8 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2008 r. w sprawie zakresu informacji o działalności Komisji Weryfikacyjnej powołanej w związku z likwidacją Wojskowych Służb Informacyjnych, podlegających podaniu do publicznej wiadomości (Dz. U. 2008 Nr 86 poz. 526) 9

Głównym celem weryfikacji kadr WSI nie był Raport, jego uzupełnienia oraz końcowe Sprawozdanie i Komunikat Komisji Weryfikacyjnej, lecz profesjonalne przeprowadzenie weryfikacji oświadczeń żołnierzy i pracowników WSI, aby utworzyć nowe wojskowe służby wywiadu i kontrwywiadu, dając szansę zatrudnienia w nich profesjonalnym i działającym zgodnie z prawem osobom. Łącznie 2179 żołnierzy i pracowników WSI i wojskowych służb PRL złożyło wymagane ustawą oświadczenia, w tym 1108 osób złożyło wniosek do SWW, 733 osoby do SKW i 329 osób do SWW i SKW, a 9 osób nie wyraziło chęci pracy w nowych służbach. Komisja Weryfikacyjna pod przewodnictwem Antoniego Macierewicza pracowała od 2 sierpnia 2006 r. do 9 listopada 2007 r., czyli przez 15 miesięcy. W tym czasie jej członkowie zweryfikowali oświadczenia 814 osób. Następnie przewodnictwo Komisji Weryfikacyjnej objął Jan Olszewski i kierował jej pracami do 30 czerwca 2008 r. W tym czasie Komisja Weryfikacyjna zweryfikowała oświadczenia 591 osób. Komisja Weryfikacyjna w czasie całej swojej działalności zweryfikowała łącznie oświadczenia 1405 osób. Komisja Weryfikacyjna nie zweryfikowała oświadczeń 774 osób. Weryfikując złożone przez te osoby oświadczenia zespoły robocze Komisji Weryfikacyjnej powzięły wątpliwość co do zgodności oświadczeń z prawdą należących do 179 osób i w toku dalszych prac Komisja Weryfikacyjna wstępnie zgłosiła zastrzeżenia co do ich prawdziwości, z równoczesną koniecznością pogłębienia dalszych badań dla ich ostatecznego zakwalifikowania. W związku z powyższym Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej przedłożył Prezydentowi RP listę osób, których oświadczenia zostały wstępnie uznane za niezgodne z prawda. Informacja powyższa została również przekazana Prezesowi RM, Szefowi SKW i Szefowi SWW. Informacji nie przekazano prokuraturze, co stawia pod znakiem zapytania cel przekazania takiej informacji czterem ważnym osobom w państwie. W wyniku przeprowadzanej weryfikacji dwaj przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej przekazali do prokuratury wojskowej łącznie 63 zawiadomienia dotyczące podejrzenia popełnienia przestępstw, które zostały opisane w Raporcie oraz dotyczące popełnienia przestępstw złożenia oświadczeń niezgodnych z prawdą. Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej Antoni Macierewicz w dniu 12 lutego 2007 r. złożył 10 zawiadomień i w dniu 5 listopada 2007 r. złożył 2 zawiadomienia dotyczące przestępstw opisanych w Raporcie oraz w dniach 28 i 29 marca 2007 r. złożył 4 zawiadomienia dotyczące przestępstw złożenia oświadczeń niezgodnych z prawdą. Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej Jan Olszewski w dniu 30 czerwca 2008 r. złożył 3 zawiadomienia dotyczące przestępstw opisanych w Raporcie oraz 44 zawiadomienia dotyczące przestępstw złożenia oświadczeń niezgodnych z prawdą. Należy podkreślić, że w przypadku 28 zawiadomień o przestępstwie złożenia oświadczeń niezgodnych z prawdą brak jest stanowisk zespołów roboczych oraz protokołów składania 10

wyjaśnień, co poważnie narusza ustawową procedurę weryfikacji i świadczy o niedopełnieniu ustawowych obowiązków. W wyniku złożonych 63 zawiadomień do wojskowej prokuratury wszczęto łącznie 68 postępowań 20 postępowań dotyczących spraw opisanych w Raporcie oraz 48 postępowań dotyczących spraw złożenia oświadczeń niezgodnych z prawdą. Na dzień 26 lutego 2013 r. stan prowadzonych postępowań był następujący: Na 20 postępowań dotyczących Raportu, 2 postępowania zakończyły się odmową wszczęcia śledztwa, 16 postępowań zostało umorzonych, a 2 postępowania były w biegu, w tym 1 postępowanie było zawieszone. Na 48 postępowań dotyczących złożenia oświadczeń niezgodnych z prawdą, 20 postępowań zakończyło się odmową wszczęcia śledztwa, 26 postępowań zostało umorzonych, a 2 postępowania były w biegu (oba w stanie zawieszenia). Powyższe dane jednoznacznie pokazują, jak nieprofesjonalnie i tendencyjnie była przeprowadzana weryfikacja kadr WSI przez Komisję Weryfikacyjną. Pokazują brak profesjonalizmu i pogardę dla obowiązującego prawa, zaś wyniki pracy Komisji Weryfikacyjnej: treść Raportu, nieprzestrzeganie procedury weryfikacji oraz dotychczasowe wyniki prokuratury, gdzie w żadnym przypadku nie postawiono zarzutów popełnienia przestępstwa, pokazują nie tylko prawdziwe oblicze członków Komisji Weryfikacyjnej, ale przede wszystkim intencje osób wyznaczających do tak odpowiedzialnego zadania, tak niemoralne osoby. Weryfikacja oficera WSI przykładem nie przestrzegania prawa Poniżej został przedstawiony konkretny przykład oceny trzydziestoletniej działalności oficera w czasie służby w Zarządzie II SG WP i WSI przeprowadzonej w procesie weryfikacji jego oświadczeń przez Komisję Weryfikacyjną, w zestawieniu z oceną działalności innego oficera. Nazwiska obu oficerów WSI i opis ich działań zostały zamieszczone w opublikowanym Raporcie Antoniego Macierewicza, jako dowody przestępczej działalności prowadzonej przez oficerów WSI. Pułkownik P. Oficer w czasach PRL służył w ZII SG WP, absolwent kursu GRU. W latach 1990-95 oficer służył w WSI na kierowniczych stanowiskach. W latach 1996-2006: w 1996 r. zastępca attaché obrony w USA, w 1999 r. szef oddziału w dowództwie regionalnym NATO, dwukrotny dyrektor ćwiczeń NATO Cathem 2002 i 2003, w 2004 r. szef CBT/WSI, szef Wojskowej Służby Kurierskiej SZ RP, narodowy przedstawiciel Pułkownik Sz. Oficer w czasach PRL służył w ZII SG WP, absolwent kursu GRU. W latach 1990-95 oficer służył w WSI na kierowniczych stanowiskach. W latach 1996-2006: w 1996 r. zdemaskowany przez UOP w związku ze szpiegostwem na rzecz wywiadu USA (CIA) za zgodą polskich władz nie stanął przed sądem i wyjechał do USA. Na własne życzenie powrócił do kraju z listem żelaznym i stanął przed sądem. W październiku 11

w podkomitecie bezpieczeństwa NATO i komitecie służby kurierskiej NATO. W lipcu 2006 r. w związku z szykanami ze strony kierownictwa WSI i MON wobec oficerów WSI zrezygnował z wojskowej służby zawodowej, którą zakończył w dniu 31 stycznia 2007 r. i przeszedł na emeryturę. W 1999 r. odznaczony amerykańskim odznaczeniem The Meritorious Service Medal, a w 2002 r. Krzyżem Kawalerskim OOP. W sierpniu 2006 r. oficer złożył oświadczenia weryfikacyjne. Weryfikacja nie została przeprowadzona brak pisemnego stanowiska Komisji Weryfikacyjnej, nie zawiodomiony o wyniku weryfikacji. W marcu 2007 r. Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej zawiadomił prokuraturę o popełnieniu przez oficera przestępstwa złożenia oświadczenia niezgodnego z prawdą śledztwo umorzone w lipcu 2007 r. W dniu 16 lutego 2007 r. nazwisko oficera znalazło się w opublikowanym Raporcie. W Aneksie nr 13 został zamieszczony jako uczestnik kursu GRU. W treści Raportu został opisany jako oficer, który popełnił przestępstwa uczestnicząc w nielegalnym lobby działającym na szkodę narodowego bezpieczeństwa oraz jako oficer szkolony w ZSRR stanowił zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i negatywnie rzutował na wiarygodność wojskowych służb specjalnych wobec NATO. W listopadzie 2011 r. oficer złożył pozew cywilny przeciw Skarbowi Państwa o naprawienie wyrządzonych mu krzywd w związku z niezgodnym z prawem podaniem o nim nieprawdziwy informacji w Raporcie trzecia rozprawa w maju 2013 r. Od marca 2007 r. oficer oczekuje na wynik śledztwa o sygn. Ap V Ds. 49/09 prowadzonego przez Prokuraturę Apelacyjną w Warszawie w sprawie przestępstw popełnionych przez Komisję Weryfikacyjną w czasie jego weryfikacji. 2006 r skazany przez Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie na 2,5 roku więzienia i degradację za działalność na rzecz obcego wywiadu, udzielając mu wiadomości, których przekazanie mogło wyrządzić szkodę RP. Wyrok ten utrzymał w mocy w lutym 2007 r. Sąd Naczelny działający jako sąd apelacyjny. Oficer nie poddał się weryfikacji. W dniu 16 lutego 2007 r. nazwisko oficera znalazło się w opublikowanym Raporcie. W Aneksie nr 13 został zamieszczony jako uczestnik kursu GRU. W treści Raportu niezgodna z prawem działalność oficera nie została opisana, pomimo, że w dniu jego opublikowania oficer był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za działalność szpiegowską. Dopiero w maju 2007 r. siedmiu sędziów SN uwzględniło kasację obrony od prawomocnego wyroku i uniewinniło oficera z zarzutu szpiegostwa. SN uznał, że nie może być mowy o utrzymaniu zarzutów o podstawowej formie szpiegostwa, gdyż nie ma elementów koniecznych dla stosowania przepisu działania na szkodę Polski w ramach obcego wywiadu. W lipcu 2012 r. oficer wygrał proces cywilny przeciw wydawnictwu i autorowi za podanie w podręczniku prawa dyplomatycznego informacji, że był skazany za szpiegostwo w latach 90. na rzecz USA, podczas gdy w 2007 r. od tego zarzutu uniewinnił go Sąd Najwyższy. Wydawnictwo LexisNexis i autor mają zapłacić oficerowi odpowiednio 30 tyś. i 5 tyś. zł oraz wycofać książkę z księgarń i magazynów, a w kolejnych jej dwóch wydaniach zamieścić informację o wcześniejszym podaniu nieprawdy o oficerze. Powyższy przykład pokazuje brak profesjonalizmu i przyzwoitości członków Komisji Weryfikacyjnej, którzy przeprowadzali weryfikację oświadczeń oficera nie bacząc na fakty i za nic mając obowiązujące prawo, hołdując dobrze znanej zasadzie Władza ma zawsze rację! Takich przykładów, gdzie Komisja Weyfikacyjna popełniła przestępstwa nadużycia władzy i fałszu intelektualnego można pokazać dziesiątki. Jednakże nie do przyjęcia jest nie tylko zachowanie władzy, ale przede wszystkim bierność i opieszałość wymiaru prawiedliwości, co pokazuje, że nie przestrzeganie praw człowieka w Polsce jest poważnym problemem. 12

Skutki weryfikacji Antyraport Platformy Obywatelskiej W dniu 27 marca 2007 r. został podany do publicznej wiadomości dokument Platformy Obywatelskiej 9, opracowany przez zespół pod redakcją posła Marka Biernackiego, odnoszący się do treści opublikowanego Raportu. Pomimo merytorycznych niedociągnięć w Antyraporcie, należy podkreślić, że PO była jedyną partią, która swoje stanowisko wobec Raportu wyraziła na piśmie. Można było mieć nadzieję, że po dojściu do władzy politycy PO rozliczą Komisję Weryfikacyjną za nie przestrzeganie prawa, polegające na poważnych naruszeniach procedury weryfikacyjnej i manipulowaniu faktami oraz pomawianiu o popełnieniu przestępstw. Niestety po dojściu do władzy przez PO, sprawa weryfikacji kadr WSI i opublikowania Raportu zostały zamiecione pod dywan, gdzie oczekują zapomnienia. Tym samym PO zaakceptowała brak profesjonalizmu i nie przestrzeganie prawa przez Komisję Weryfikacyjną. W dniu 25 lipca 2008 r. PO zmieniła ustawę, jeszcze bardziej pogrążając niezweryfikowane 774 osoby. Do tego Marszałek Sejmu RP Bronisław Komorowski oraz posłowie Sejmowej Komisji ds. Służb Specjalnych nie zażądali od Komisji Weryfikacyjnej ustawowo wymaganego Sprawozdania z jej prac i rozliczenia się z powierzonego zadania. Ani Sejm RP, ani Rząd RP, pomimo wyroków Trybunału Konstytucyjnego oraz oczywistych zapisów w Konstytucji RP, nie podjął żadnych działań, aby naprawić wyrządzone przez demokratyczne państwo krzywdy tym oficerom i pracownikom WSI, którzy na to nie zasłużyli. Skutki weryfikacji Zawiadomienia o przestępstwach Komisji Weryfikacyjnej W związku z niezgodnym z ustawą sposobem przeprowadzania weryfikacji oraz przygotowaniem Raportu przez Komisję Weryfikacyjną i jego opublikowaniem, w dniu 5 października 2007 r. Prokuratura Okręgowa w Warszawie wszczęła śledztwo w sprawie. Śledztwo jest prowadzone w wyniku złożenia zawiadomień przez 27 osób i dwie instytucje, w tym przez dziewięciu oficerów WSI, których nazwiska zostały zamieszczone w Raporcie. Wśród tych oficerów jest pięciu, którzy poddali się weryfikacji, która nie została przeprowadzona lub była przeprowadzona niezgodnie z ustawową procedurą weryfikacyjną. Śledztwo o sygn. Ap V Ds. 49/09 jest prowadzone przez Prokuraturę Apelacyjną w Warszawie. W dniu 8 grudnia 2011 r., po ponad 4 latach prowadzenia śledztwa, prokuratorzy stwierdzili, że są podstawy do postawienia zarzutów Przewodniczącemu Komisji Weryfikacyjnej Antoniemu Macierewiczowi i sporządzili wniosek o uchylenie immunitetu posłowi, który 9 Opinia zespołu ekspertów Platformy Obywatelskiej do publikacji Raportu o działaniach żołnierzy i pracowników WSI oraz wojskowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie wywiadu i kontrwywiadu wojskowego przed wejściem w życie ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o Wojskowych Służbach Informacyjnych w zakresie określonym o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego oraz o innych działaniach wykraczających poza sprawy obronności państwa i bezpieczeństwa Sił Zbrojnych RP. 13

skierowali do Prokuratora Generalnego. Analiza oceny prawno-karnej zawartej we wniosku zajęła Prokuratorowi Generalnemu jeden miesiąc i w dniu 9 stycznia 2012 r. wniosek został zwrócony prokuratorom z krytycznymi uwagami i wytycznymi do poprawy. Prokuratorzy potrzebowali trzech miesięcy na usunięcie wytkniętych uchybień i w dniu 23 marca 2012 r. skierowali do Prokuratora Generalnego drugi wniosek, czym potwierdzili istniejące podstawy do postawienia zarzutów Przewodniczącemu Komisji Weryfikacyjnej. Analiza znanej już oceny prawno-karnej zawartej we wniosku zajęła Prokuratorowi Generalnemu aż trzy miesiące i zakończyła się ponownym zwróceniem prokuratorom wniosku w dniu 20 czerwca 2012 r. również z uwagami i wytycznymi. Rozpoczął się dziesiąty miesiąc pracy prokuratorów nad trzecim wnioskiem o uchylenie immunitetu posłowi. Należy zauważyć, że wniosek dotyczy tylko sprawy niezgodnego z prawem przygotowania Raportu. W dniu 21 grudnia 2012 r. prokuratorzy wydali postanowienie o umorzeniu śledztwa w części. Prokuratorzy w ocenie prawno-karnej stwierdzili, że: w czasie przygotowywania Raportu doszło do naruszenia prawa i winny jest temu jedynie Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej Antoni Maciertewicz, który był funkcjonariuszem publicznym, zaś pozostałych 23 członków Komisji Weryfikacyjnej nie ponosi odpowiedzialności karnej, gdyż nie byli funkcjonariuszami publicznym; w czasie przeprowadzania weryfikacji oraz w związku z zawiadomieniami prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa złożenia oświadczeń niezgodnych z prawdą nie doszo do naruszenia prawa i żaden z członków Komisji Weryfikacyjnej nie ponosi odpowiedzialności karnej. Na wydane postanowienie 10 pokrzywdzonych złożyło zażalenie, które aktualnie rozpatruje Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie 10. Powyższe fakty jednoznacznie wskazują na brak profesjonalizmu i opieszałość realizacji zadań przez prokuratorów oraz brak właściwego zarządzania w prokuraturze, co w konsekwencji sprawia, że są naruszane prawa człowieka w Polsce. Należy podkreślić fakt, że karalność czynu przestępstwa urzędniczego (art. 231 1 kk.) w przypadku jego popełnienia w czasie przeprowadzania weryfikacji uległa przedawnieniu wobec pierwszego Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej w dniu 7 listopada 2012 r, zaś wobec drugiego ulegnie w dniu 30 czerwca 2013 r., natomiast związanego z Raportem uległa przedawnieniu 12 lutego 2012 r. Karalność wszystkich ewentualnie popełnionych czynów ulegnie przedawnieniu w dniu 15 lutego 2017 r. Sytuacja ta rodzi pytanie: Czy prokuratura zamierza doprowadzić do przedawnienia karalności wszystkich czynów zabronionych? 10 Rozprawa przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia została zaplanowana na dzień 19 lipca 2013 r. 14

Skutki weryfikacji Pozwy pokrzywdzonych przeciwko państwu W wyniku opublikowania w dniu 16 lutego 2007 r. Raportu w dzienniku urzędowym Monitor Polski sporządzonego przez Komisję Weryfikacyjną i podpisanego przez jej przewodniczącego Antoniego Macierewicza zostało złożonych kilkadziesiąt pozwów cywilnych przez osoby, których nazwiska zostały zamieszczone w Raporcie. Pozwy zostały skierowane przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanego przez Ministra Obrony Narodowej, gdyż sądy uznały, że pozwy nie mogą być kierowane przeciwko Antoniemu Macierewiczowi, gdyż podpisujuąc się pod Raportem był on funkcjonariuszem publicznym. Oficjalny dokument 11 podaje, że do dnia 9 listopada 2011 r. sądy cywilne wydały 11 wyroków zobowiązujących Ministra Obrony Narodowej do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych 11 osób, których nazwiska zostały zamieszczone w Raporcie, poprzez złożenie publicznego oświadczenia oraz wypłacenie zasądzonej kwoty tytułem zadośćuczynienia. Do tej pory poniesione koszty przez Skarb Państwa wynoszą ok. 1 miliona złotych, zaś w sądach cywilnych toczy się jeszcze kilkanaście spraw. Sądy administracyjne Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA) oraz Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), rozpatrywały łącznie trzy sprawy oficerów WSI. Jedna sprawa dotyczyła sporządzenia przez szefa SKW stosownie do zapisów art. 70d ustawy uzupełnienia Raportu celem sprostowania nieprawdziwych i szkalujących informacji o oficerze zamieszczonych w Raporcie, zakończona uznaniem przez NSA, że szef SKW odmawiając sporządzenia dokumentu nie dopuścił się bezczynności meritum sprawy nie było rozpatrywane. Dwie sprawy dotyczyły uzyskania przez oficera dostępu do swoich akt postępowania weryfikacyjnego (APW), w wyniku wyroków WSA i NSA, jeden z oficerów uzyskał dostęp do swoich APW, zaś drugi oficer nie uzyskał takiego dostępu. Sytuacja ta pokazuje jakość obowiązującego w Polsce prawa oraz elastyczność jego interpretacji przez sądy administracyjne. Ponadto, kilkudziesięciu żołnierzy i pracowników WSI wystąpiło do Rzecznika Praw Obywatelskich ze skargami na złą jakość wydanego prawa oraz naruszenie prawa w obszarze ochrony danych osobowych. Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) w dniu 22 lutego 2007 r. zwrócił się pisemnie do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO) o zbadanie sprawy zamieszczenia w treści Raportu informacji, które mogą stanowić dane szczególnie chronione w rozumieniu art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych. Sprawa wywołała konflikt prawny pomiędzy RPO i GIODO, w który w 2012 roku został włączony Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Do dnia dzisiejszego powstały problem nie został rozwiązany. 11 Ogłoszenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 października 2012 r. (Dz. Urz. MON 2012 poz. 406) 15

Podsumowanie Sposób przeprowadzenia weryfikacji przez Komisję Weryfikacyjną, opublikowanie Raportu oraz zaniechania w naprawianiu wyrządzonych krzywd niesłusznie pomówionym żołnierzom i pracownikom WSI skutkuje utratą ich zaufania do demokratycznego państwa i prawa przez niego stanowionego. Demokratyczna władza (politycy, Rząd, Sejm, Senat, Prezydent) nie szanuje podstawowych praw człowieka obowiązujących w demokratycznym państwie, zagwarantowanych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i zapisanych w Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Unii Europejskiej. Tym samym władza publiczna daje przyzwolenie jednej grupie na poniżanie i odzieranie z godności drugiej. Szczególnie nie do przyjęcia jest takie działanie wymiaru sprawiedliwości, który nie chce rozstrzygnąć powstałego sporu pomiędzy żołnierzami i pracownikami WSI a Komisją Weryfikacyjną. Za hańbę demokratycznego państwa należy uznać fakt, że żołnierze i pracownicy WSI, którzy składając oświadczenia zaufali państwu, a jego funkcjonariusze bezpodstawnie i bezprawnie oskarżyli ich o przestępczą działalność. Zaś władza nie dość, że nie poczuwa się do naprawienia wyrządzonych krzywd, to w czasie procesów sądowych broni nagannych działań Komisji Weryfikacyjnej i jej Raportu oraz blokuje dostęp do dowodów popełnionych przestępstw znajdujących się w aktach postępowań weryfikacyjnych. Takie zachowanie władzy jednoznacznie pokazuje, że zapis art. 42 ust. 3 Konstytucji RP: Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu., jest zapisem martwym, a prawa i godność najgroźniejszych przestępców są bardziej szanowane niż żołnierzy i pracowników wojskowego wywiadu i kontrwywiadu. Z przykrością należy stwierdzić, że upolitycznienie i opieszałość wymiaru sprawiedliwości sprawiają, iż w Polsce nie są przestrzegane prawa człowieka, na takim poziomie, jaki oczekuje się od europejskiego demokratycznego państwa prawa. Publikując Raport w dzienniku urzędowym Monitor Polski, władze polskiego państwa podpisały się pod stwierdzeniem: Osoby opisane w Raporcie są przestępcami i nic nie robią, aby naprawić wyrządzone krzywdy niesłusznie pomówionym żołnierzom i pracownikom WSI naruszając ich godność oraz łamiąc podstawowe prawa człowieka. Zgodnie z naszą historyczną tradycją, kolejna władza państwa krzywdzi i poniża swoich obywateli, pomawiając ich o przestępstwa, w tym o to dla żołnierza najhaniebniejsze zdradę Ojczyzny. Wszystko na to wskazuje, że o godność i należne prawa pokrzywdzonym przyjdzie walczyć z własnym państwem przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. Warszawa, dnia 22 kwietnia 2013 r. Mgr inż. Krzysztof Stanisław Polkowski 16