ZZAAŁŁOOEENNI IAA DDOO PPLLAANNUU ZZAAOOPPAATTRRZZEENNI IAA W CCI IEEPPŁŁOO,,, EENNEERRGGI I EELLEEKKTTRRYYCCZZNN I PPAALLI IWAA GGAAZZOOWEE MIAASSTTAA RRZZEESSZZÓÓW
W-544.03 1 Spis treci: 3.1 Bilans potrzeb grzewczych i sposobu ich pokrycia...2 3.2 Struktura paliwowa pokrycia potrzeb cieplnych...4 3.3 Gsto cieplna terenów...5 3.4 Zapotrzebowanie na ciepło - przewidywane zmiany...6 3.4.1 Zapotrzebowanie ciepła terenów rozwojowych... 6 3.4.2 Zmiany zapotrzebowania ciepła istniejcego budownictwa... 7 3.4.3 Ocena przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło... 7 3.5 Zmiany w strukturze zaopatrzenia miasta w ciepło...9 Załczniki do rozdziału: 1. Budownictwo- powierzchnia, sposób ogrzewania, zapotrzebowanie na ciepło 2. Struktura paliwowa pokrycia potrzeb cieplnych Miasto Rzeszów 3. Prognoza zapotrzebowania na ciepło 4. Zapotrzebowanie na ciepło terenów rozwojowych
W-544.03 2 3.1 Bilans potrzeb grzewczych i sposobu ich pokrycia Okrelenie aktualnych potrzeb cieplnych miasta oraz sposobu ich pokrycia stanowi podstaw do szczegółowej dalszej analizy. Wyliczone zapotrzebowanie na ciepło wynika z potrzeb budownictwa mieszkaniowego jedno i wielorodzinnego, budownictwa uytecznoci publicznej, obiektów usługowych oraz zakładów produkcyjnych funkcjonujcych na terenie miasta. Dane dla sporzdzenia bilansu zebrano poprzez przesłanie ankiety, w których zawarto informacje charakterystyczne dla poszczególnych grup odbiorców. I tak jak chodzi o administratorów budynków wielorodzinnych jak równie budynków uytecznoci publicznej pytano o: charakter budynku, powierzchnia, kubatura stan energetycznych, zamierzenia modernizacyjne. Lista wyznaczonych do ankietyzacji budynków została przekazana przez Urzd Miasta. Ankiety do zakładów produkcyjnych, miały co zrozumiałe zupełnie inny zakres merytoryczny, zatem oprócz danych dotyczcych zapotrzebowania na poszczególne noniki energetyczne pytano o: lokalne nadwyki energii, energi odpadow, dane techniczne kotłowni zakładowej, plany w zakresie rozbudowy zakładu, a co za tym idzie wzrost potrzeb energetycznych, działania racjonalizujce uytkowanie energii. Istotnym ródłem informacji przy okrelaniu potrzeb cieplnych miasta stanowiły materiały przekazane przez poszczególne przedsibiorstwa energetyczne. Bilanse potrzeb cieplnych wykonano w podziale na budownictwo mieszkaniowe, budownictwo pozostałe (obiekty uytecznoci publicznej, usługi, handel itp.) oraz przemysł. W budownictwie mieszkaniowym uwzgldniono potrzeby cieplne (w tym cwu) budownictwa wielorodzinnego oraz jednorodzinnego. Ponadto w bilansach uwzgldniono sposób pokrycia potrzeb cieplnych (systemy ciepłownicze, kotłownie lokalne czy ogrzewanie indywidualne) oraz sposób uytkowania ciepła: centralne ogrzewanie, ciepła woda uytkowa i technologia.
W-544.03 3 Bilanse wykonano przy przyjciu jednostkowego wskanika zapotrzebowania ciepła. Podstaw okrelenia jednostkowego wskanika zapotrzebowania ciepła budownictwa stanowiły ankiety spółdzielni mieszkaniowych oraz innych administratorów budynków. Analiza błdu Wykonywane bilanse zapotrzebowania na ciepło s obarczone pewn granic błdu, której na poziomie Projektu załoe nie sposób wyeliminowa. Ewentualne błdy w szacowaniu zapotrzebowania na ciepło wynikaj midzy innymi z: niedoszacowania powierzchni mieszkalnej w poszczególnych grupach budownictwa mieszkaniowego (istnieje moliwo, e cz budynków w szczególnoci jednorodzinnych jest ju uytkowana a nie została zgłoszona, podane przez poszczególnych zarzdców budynków dane mog by mało precyzyjne) faktu, e jako grup reprezentatywn przyjto budynki spółdzielni mieszkaniowych oraz innych administratorów budynków dlatego te wskaniki te mog odbiega od rzeczywistych, faktu, e ankietyzowano tylko wiksze zakłady produkcyjne. Pomimo wyej wymienionych elementów margines błdu dla wykonanego bilansu zapotrzebowania na ciepło wynosi około 10-15% co jest wielkoci w pełni zadawalajc.
W-544.03 4 Analiza wyników Na terenie Miasta Rzeszowa wystpuj budynki o łcznej powierzchni ogrzewanej około 4,8 mln m 2 (budynki jednorodzinne, wielorodzinne, uytecznoci publicznej, usługi, itp.), dla których zapotrzebowanie ciepła okrelono na około 500 MW t. Najwiksze zapotrzebowanie ciepła w tej grupie obiektów wynika z potrzeb budynków wielorodzinnych (ok. 270 MW t ). Na podstawie ankietyzacji zapotrzebowanie ciepła zakładów okrelono na około 135 MW t. Całkowite zapotrzebowanie ciepła dla miasta wynosi około 640 MW t. Szczegółow analiz przedstawia załcznik nr 1. Potrzeby cieplne budownictwa zaspokajane s poprzez: system ciepłowniczy w 65%, instalacje indywidualne w 35%. Z instalacji indywidualnych zabezpieczane s przede wszystkim potrzeby budownictwa jednorodzinnego. 3.2 Struktura paliwowa pokrycia potrzeb cieplnych Potrzeby cieplne miasta pokrywane s ze ródeł pracujcych na: paliwie wglowym, paliwie gazowym, paliwie olejowym oraz w oparciu o energi elektryczn. Udział paliwa wglowego w pokryciu potrzeb cieplnych miasta wynosi 51%. Produkcja ciepła w oparciu o gaz ziemny pokrywa 47% potrzeb cieplnych miasta. Udział oleju opałowego i energii elektrycznej w pokryciu potrzeb cieplnych miasta wynosi po około 1%. Szczegółowe analizy przedstawia załcznik nr 2.
W-544.03 5 3.3 Gsto cieplna terenów Gsto ciepln terenu w zalenoci od rodzaju zabudowy ujmuje tabela: L.p. Rodzaj zabudowy rednia gsto cieplna MW t / km 2 1 domy jednorodzinne 6-12 2 budynki wielorodzinne, 2 i 3 kondygnacyjne 15-25 3 bloki mieszkalne 30-45 4 gsto zaludnione obszary ródmiecia > 45 5 gsto zaludnione obszary ródmiecia z > 80 wieowcami W miecie Rzeszowie dominuj obszary budownictwa wielorodzinnego dla których gsto cieplna wynosi powyej 30 MW t /km 2 zgodnie z przedstawion powyej tabel. Charakter zabudowy miasta z przewag budownictwa wielorodzinnego zdeterminował dominujcy sposób zaopatrzenia w ciepło w oparciu o zcentralizowany system ciepłowniczy. Obszarami uprzywilejowanymi dla dostaw ciepła z systemów ciepłowniczych s tereny o gstoci cieplnej powyej 30-45 MW t / km2.
W-544.03 6 3.4 Zapotrzebowanie na ciepło - przewidywane zmiany Zmiany zapotrzebowania na ciepło w perspektywie roku 2015 wynika bd z przewidywanego rozwoju miasta zwizanego z zagospodarowywaniem terenów rozwojowych jak równie z działa modernizacyjnych istniejcego budownictwa zwizanych z racjonalizacj uytkowania energii. 3.4.1 Zapotrzebowanie ciepła terenów rozwojowych Wzrost zuycia ciepła bdzie powodowany w głównej mierze powstawaniem nowych budynków na poszczególnych terenach rozwojowych gminy. Zestawienie terenów rozwojowych oraz ich maksymalne potrzeby cieplne okrelone dla pełnego zagospodarowania terenów zawarte s załczniku nr 4. Tereny rozwojowe przedstawione zostały na mapie systemów energetycznych miasta. Nie przewiduje si w perspektywie roku 2015 całkowitego zagospodarowania terenów rozwojowych i dlatego docelowe zapotrzebowanie ciepła na tych terenach bdzie nisze od wyliczonych maksymalnych potrzeb cieplnych terenów podanych w załczniku. Dla terenów rozwojowych usługowych i przemysłowych dokładniejsze okrelenie potrzeb cieplnych moliwe bdzie po skonkretyzowaniu terminów zagospodarowania terenów oraz okreleniu rodzaju działalnoci która miałaby by na nich prowadzona. W zwizku z powyszym ustalenie realnej wielkoci zapotrzebowania ciepła do 2015 roku jest na obecnym etapie niemoliwe.
W-544.03 7 3.4.2 Zmiany zapotrzebowania ciepła istniejcego budownictwa Z drugiej strony naley si spodziewa dalszego spadku energochłonnoci budynków ju istniejcych w wyniku działa termorenowacyjnych i termomodernizacyjnych. Mona przewidywa, e zapotrzebowanie mocy cieplnej wskutek tych działa do roku 2015 zmniejszy si o około 30 55MW t. Ankietyzowane zakłady i instytucje zlokalizowane na terenie miasta nie wykazały znaczcych zmian zapotrzebowania mocy cieplnej. Szczegółowe okrelenie przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło istniejcego budownictwa zawiera załcznik nr 3. 3.4.3 Ocena przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło Podstaw do okrelenia przewidywanego zapotrzebowania na ciepło miasta stanowi kierunki rozwoju miasta okrelone w Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego jak równie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Prognozy uwzgldniaj przyrosty nowego budownictwa na terenach rozwojowych miasta, rehabilitacj i przekształcenia istniejcej zabudowy oraz ubytki istniejcego budownictwa nie spełniajcego warunków do przeprowadzenia modernizacji. Prognozy obejmuj budownictwo mieszkaniowe jedno i wielorodzinne oraz budownictwo pozostałe (obiekty uytecznoci publicznej, usługi, handel itp.). Bazujc na prognozach rozwoju budownictwa sporzdzono bilanse zmian zapotrzebowania na ciepło budownictwa w trzech wariantach: wariancie przetrwania, wariancie odniesienia i wariancie postpu. Bilanse uwzgldniaj przyrost zapotrzebowania na ciepło wynikajcy z realizacji nowego budownictwa jak równie zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło istniejcego
W-544.03 8 budownictwa zwizane z prowadzeniem działa termorenowacyjnych i termomodernizacyjnych. Sposób formułowania scenariuszy Wariant odniesienia jest wariantem, który autorzy opracowania uznali jako najbardziej prawdopodobny i stanowi podstaw dla dalszych analiz. Przyjto, e wariant ten bdzie realizowany w warunkach stabilnego rozwoju miasta. Wielkociami bazowymi dla stworzenia tego wariantu była analiza tempa rozwoju budownictwa mieszkaniowego na terenie miasta w ostatnich kilku latach. Załoono jednak e na terenie Rzeszowa ze wzgldu na rol w regionie tempo nowego budownictwa powinno ulec zwikszeniu w porównaniu do stanu obecnego. Realizacja analizowanego wariantu spowoduje wzrost powierzchni mieszkalnej przypadajcej na jednego mieszkaca. I tak w roku 2010 wielkoci ta wyniesie około 21 m 2 /osob by w roku 2015 osign poziom 22 m 2 /osob. Przypomnijmy, e stan na dzie wykonywania opracowania wynosił 20 m 2 /osob. Wielkoci powierzchni mieszkalnej przypadajcej na jednego mieszkaca wraz z analiz dotychczasowej tendencji w zakresie budowy nowych budynków jedno i wielorodzinnych były podstawowymi załoeniami dla krelenia pozostałych wariantów.
W-544.03 9 Zakłada si, e wariant przetrwania bdzie realizowany w warunkach słabszego rozwoju gospodarczego miasta w porównaniu z wariantem odniesienia przez co zostanie spowolniony rozwój budownictwa mieszkaniowego, co w konsekwencji bdzie czynnikiem ograniczajcym równie rozwój sfery usługowej. Nie naley jednak rozumie wariantu minimalnego jako wariantu stagnacji, a raczej jako wariant umiarkowanego rozwoju miasta. Dla tego wariantu zakłada si, e wskanik m 2 powierzchni uytkowej na 1 mieszkaca w perspektywie roku 2010 utrzyma si na obecnym poziomie tj. 20 m 2, natomiast w roku 2015 zakłada si wzrost powierzchni mieszkalnej przypadajcej na jednego mieszkaca do 21 m 2. Liczb ludnoci dla tego wariantu przyjto na poziomie 175 tys. Zakłada si, e wariant postpu bdzie realizowany w warunkach dynamicznego rozwoju gospodarczego miasta przez co znaczco wzronie rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz rozwój sfery usługowej. Dla tego wariantu zakłada si, e wskanik m 2 powierzchni uytkowej na 1 mieszkaca wzronie w perspektywie roku 2010 do 22 m 2, natomiast w roku 2015 zakłada si wzrost powierzchni mieszkalnej przypadajcej na jednego mieszkaca do 24 m 2. Liczb ludnoci dla tego wariantu przyjto na poziomie 175 tys. Szczegółowe okrelenie przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło zawiera załcznik nr 3. Znaczcy wzrost zapotrzebowania ciepła pojawi si moe w wyniku podjcia na terenach rozwojowych działalnoci zwizanej z duym zapotrzebowaniem ciepła np. due zakłady przemysłowe, jak równie w wyniku wzrostu tempa zagospodarowywania terenów rozwojowych budownictwa mieszkaniowego. 3.5 Zmiany w strukturze zaopatrzenia miasta w ciepło
W-544.03 10 Z analizy struktury paliwowej pokrycia potrzeb cieplnych miasta wynika, e głównym nonikiem ciepła jest paliwo wglowe, którego udział w strukturze zapotrzebowania na moc ciepln wynosi około 70%. Znaczny udział paliwa wglowego w zabezpieczaniu potrzeb cieplnych miasta wynika przede wszystkim ze struktury paliwowej ródeł ciepła (blok parowo - gazowy oraz kotły wglowe) pracujcych dla miejskiego systemu ciepłowniczego oraz duego udziału paliwa wglowego w zabezpieczaniu potrzeb budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego. Prowadzona przez miasto polityka proekologiczna, wspierajca modernizacj kotłowni wglowych na ekologiczne, wzrost wiadomoci ekologicznej oraz zamonoci mieszkaców, bd przyczynia si do stopniowego zmniejszania udziału paliwa wglowego w produkcji ciepła na korzy paliw ekologicznych takich gaz ziemny, olej opałowy, gaz płynny jak równie do wykorzystania energii elektrycznej i odnawialnej do celów grzewczych. Zwikszenie udziału paliw ekologicznych oraz wykorzystanie energii odnawialnych (np. biomasa, energia słoneczna, energia wiatru, energia geotermalna) w produkcji ciepła przyniesie wymierne efekty ekologiczne. Wpływ na struktur paliwow potrzeb cieplnych miasta bdzie mie równie sposób zaopatrzenia w ciepło terenów rozwojowych. Na terenach rozwojowych przewiduje si wykorzystanie ekologicznych systemów do zabezpieczenia potrzeb cieplnych z wykorzystaniem systemu ciepłowniczego, gazu ziemnego, oleju opałowego, gazu płynnego, energii elektrycznej i odnawialnej, ekologicznych pieców wglowych spełniajcych wszelkie wymogi ochrony rodowiska.