XV GDYŃSKI KONKURS KATYŃSKI dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2017/2018 pod patronatem Przewodniczącej Rady Miasta Gdyni mgr Joanny Zielińskiej XV edycja Ogólnopolskiego Konkursu Katyńskiego, zwanego dalej konkursem, tak jak poprzednie, ma na celu popularyzowanie wśród młodzieży wiedzy o losach Polaków na nieludzkiej ziemi, zbrodniach dokonanych na Wschodzie w czasie II Wojny Światowej, a zwłaszcza pielęgnowanie pamięci o ofiarach zbrodni katyńskiej, rozumianej jako symbol jednoczący różne miejsca eksterminacji obywateli polskich w ZSRR i na Kresach. Organizatorzy: Miasto Gdynia (organizator biura konkursu), Stowarzyszenie Rodzina Katyńska i Związek Sybiraków w Gdyni oraz Biuro Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku. Konkurs ma charakter dwuetapowy: I ETAP Szkoły lub osoby deklarują mailowo udział w konkursie do sekretarza konkursu*, każdy z uczestników przygotowuje pracę konkursową. Celem pracy konkursowej jest: Ukazanie ofiary zbrodni katyńskiej poprzez: 1. Opracowanie w formie referatu lub eseju sylwetki osoby znajdującej się na różnych listach katyńskich bądź ujawnionej w innych zbiorach lub odkrytej w przekazach rodzinnych, sąsiedzkich itp. Objętość nie może przekroczyć 5 stron znormalizowanego tekstu, w tym ewentualne fotografie lub inne obrazy graficzne. 2. Opracowanie może mieć formę multimedialną tj. filmu nie dłuższego niż 5 minut projekcji, przygotowanej w technice do wyświetlania na dowolnym odtwarzaczu. 3. Opracowanie może też mieć inną formę graficzną np. strona internetowa, album fotograficzny itp. Opracowanie nie może mieć więcej niż dwóch autorów i powinno być zaopatrzone w recenzję opiekuna naukowego (nauczyciela) i skonsultowane z lokalnymi organizacjami: Rodzina Katyńska lub Związek Sybiraków, bądź innymi o charakterze kombatanckim lub historycznym, co należy potwierdzić w formie pisemnej. Preferowane będą prace oryginalne i ukazujące osobę jeszcze nieopisaną, a zasłużoną dla lokalnego środowiska. Uwaga: Prace należy przesłać w formie papierowej lub elektronicznej. Opracowanie filmowe, nagrane na płycie DVD lub inne prace graficzne należy przesłać pocztą tradycyjną. Do każdej pracy powinna być dołączona karta informacyjna, stanowiącą załącznik do regulaminu. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo eksponowania w całości lub w części zgłoszonych prac. Prace nie będą zwracane. II ETAP Z nadesłanych prac, komisja oceniająca powołana przez Przewodniczącą Rady Miasta Gdyni, wyłoni zwycięzców. Pierwszą nagrodą będzie tygodniowy rejs żaglowcem Pogoria po Morzu Śródziemnym, ufundowany przez Sail Training Assocjation Poland i Wyższą Szkołę Komunikacji Społecznej w Gdyni. Pozostałe nagrody rzeczowe w formie tabletów 10 renomowanej firmy, zostaną ufundowane przez organizatorów i sponsorów. Przewidziane są także nagrody dla opiekunów naukowych nagrodzonych prac. TERMINARZ KONKURSU: Do 26 marca 2018r. zgłoszenie szkoły lub indywidualnej osoby do udziału w konkursie, do sekretarza biura konkursowego (e-mailem lub faxem). Do 15 czerwca 2018r. przesłanie prac konkursowych na adres sekretarza biura konkursowego. 3 września 2018r. ogłoszenie wyników konkursu z powiadomieniem wszystkich autorów prac. 17 września 2018r. uroczyste wręczenie nagród. Regulamin dostępny także na: www.gdynia.pl/o Gdyni/Konkurs katyński oraz www.2wojna.gdynia.pl Adres zgłoszenia i przesyłania prac: Kazimierz Iwaszko, 81-364 Gdynia ul. 10 Lutego 24 (Wydział Współpracy i Analiz Samorządowych) tel.058 668-21-16, e-mail: k.iwaszko@gdynia.pl
Karta uczestnika XV Ogólnopolskiego Konkursu Katyńskiego 1. Imię/ona/ i Nazwisko (a) autora(ów) pracy 2. Tytuł lub nazwa pracy.... 3. Pełna nazwa szkoły z danymi teleadresowymi 4. Klasa w której uczy się (uczą) autor(rzy) pracy.... 5. Opiekun-recenzent ze strony szkoły Oświadczenie Oświadczam/y, że ja/my niżej podpisany/i jestem/śmy autorem/ami w/w pracy, zgłoszonej do XV Ogólnopolskiego Konkursu Katyńskiego. Praca spełnia wymogi przynależne utworowi w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wykorzystane w /naszej/ pracy wszelkie materiały nie naruszają praw autorskich innych osób. Ponadto przenoszę/imy /nasze/ prawa autorskie do pracy na rzecz organizatorów konkursu, do dowolnego jej wykorzystania. Podpis autora(ów) pracy Podpis opiekuna/ów........ Data..
Polacy i obywatele polscy w Gułagu Okres 1937-1938 Pierwszymi Polakami - więźniami Gułagu byli obywatelami Związku Radzieckiego. Ustanowienie granicy między Polską a Rosją w marcu 1921 roku spowodowało, że w Związku Sowieckim znalazło się około 1,5 miliona Polaków w większości potomków obywateli państwa polskiego przed rozbiorami w 1772 roku. Wynika to z faktu, że granice przedrozbiorowej Polski leżały dalej na wschód od granic Polski odrodzonej po I wojnie światowej. Wielu Polaków będących obywatelami Związku Radzieckiego zostało uwięzionych w obozach pracy przymusowej. Największa skala tej akcji przypadła na lata 1937-1938, kiedy przeprowadzono polską operację NKWD, pierwszą i największą tego rodzaju w Związku Radzieckim. Operacja była częścią kampanii politycznych represji o nazwie "Wielka Czystka". W latach 1937-38 w obozach pracy przymusowej więziono około 29 tysięcy Polaków. Okres 1939-1944 W latach 1939-1944 w obozach pracy przymusowo przebywali Polacy i obywatele polscy o różnych narodowościach. Było to wynikiem sowieckiej inwazji na Polskę, która rozpoczęła się 17 września 1939 r. Uwięziono osoby aresztowanych we wschodniej Polsce, części państwa, okupowanej przez Sowietów do wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej 22 lipca 1941 r. Po upadku państwa polskiego pozostało około 150 tysięcy osób aresztowanych i pozostających w niewoli sowieckiej. Aresztowania rozpoczęły się natychmiast po wkroczeniu NKWD na terytorium Polski. Ich celem było zatrzymanie ludzi, należących do kilku kategorii. Po pierwsze przywódców - tych, którzy odegrali rolę w przedwojennej Polsce jako politycy, władze lokalne i przedsiębiorcy. Po drugie, oficerowie Wojska Polskiego czy Policji Państwowej (którzy uniknęli uwięzienia w obozach internowania) Po trzecie lokalne elity ludzi dobrze znanych i szanowanych, mogących wpływać na swoje otoczenie. Większość obywateli polskich w tym okresie była więziona w obozach takich jak Workutstroj, Pieczorłag i Uchtiżemłag znajdujących się w Komi - Autonomicznej Socjalistycznej Republice Sowieckiej. Dodatkowo, tysiące obywateli polskich zostało uwięzionych w obozach w Kołymie oraz kilkaset tysięcy - w obozach znajdujących się w innych częściach Związku Radzieckiego. Wiele tysięcy spośród uwięzionych obywateli polskich zmarło w obozach w latach 1939-1944. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej spowodował, że rządy polski i radziecki nawiązały stosunki dyplomatyczne między sobą 30 lipca 1941 r. W konsekwencji 12 sierpnia 1941 r. Sowieci ogłosili amnestię. Dało to obywatelom polskim możliwość opuszczenia obozów pracy. Około 30 tysięcy osób odzyskało wolność. W 1942 r. ludzie ci opuścili Związek Radziecki z Wojskiem Polskim zorganizowanym przez generała Władysława Andersa. Jednak nie wszyscy więźniowie odzyskali wolność - około 10 tysięcy polskich obywateli pozostało w obozach pomimo ogłoszenia amnestii. Okres 1944-1947 Trzeci okres, w którym Polacy i obywatele polscy zostali uwięzieni w sowieckich obozach pracy przymusowej, rozpoczął się w 1944 r., kiedy sowiecka Armia Czerwona wkroczyła ponownie na terytorium przedwojennej Polski.
Aby wyjaśnić złożoność stosunków polsko-radzieckich w tym okresie, należy podkreślić, że w kwietniu 1943 r. Sowieci zerwali stosunki dyplomatyczne z polskim rządem. Gdy oddziały niemieckie odkryły masowe groby polskich oficerów w Katyniu, polski rząd zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o zbadanie ich i ocenę, kto zamordował polskich oficerów. Stalin oświadczył, że krok ten jest dowodem na współpracę polsko-niemiecką i wykorzystał ją jako pretekst do zerwania stosunków dyplomatycznych z polskim rządem. Mimo to polski rząd na uchodźstwie i przywódcy podziemnego państwa zakładali, że możliwa jest współpraca z Armią Czerwoną wkraczającą na terytorium Polski od stycznia 1944 roku. Prawda była taka, że się mylili, a Sowieci traktują polskie państwo podziemne i jego siły zbrojne jako wroga. Rozpoczął się nowy okres represji przeciwko Polakom w 1944 r. Więzienie w obozach pracy przymusowej było częścią planu podbicia Polski. W następnych latach w obozach więzionych było około 15 tysięcy Polaków. Ludzie, których aresztowano od 1944 roku, byli głównie członkami podziemnych organizacji zbrojnych i politycznych, takich jak Armia Krajowa, Narodowe Siły Zbrojne, a później Wolność i Niepodległość. Ludzie aresztowani w tym okresie byli więzieni w obozach jenieckich NKWD oraz w obozach filtrujących NKWD. Warunki życia były prawie takie same jak w Gułagach. Jedyna różnica polegała na tym, że w obozach podporządkowanych NKWD nie było przestępców. Czas uwięzienia obywateli polskich w obozach NKWD mógł wynosić od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Większość z nich nie miała orzeczeń sądowych, ponieważ nie można było znaleźć odpowiedniego paragrafu, aby ich skazać. Większość obywateli polskich w tym okresie zostało uwięzionych w obozach Borowicze (6000 Polaków) i Stalinogorsku (około 6,3 tys.). W ciągu kilku lat co najmniej 84 tysiące Polaków i obywateli polskich zostało uwięzionych w sowieckich obozach pracy przymusowej. Byli niewinnymi ofiarami sowieckich represji i sowieckiego imperializmu. Wielu z nich tam zmarło. Niemożliwe jest jednak zidentyfikowanie i dokładne ich policzenie ze względu na brak dostępu do wszystkich sowieckich dokumentów dotyczących tej sprawy. (na podstawie tekstu: Marek Hańderek, Instytut Pamięci Narodowej (IPN)