PROJEKT SPRAWOZDANIA

PARLAMENT EUROPEJSKI 2009 2014 Komisja Transportu i Turystyki 30.5.2012 2012/2067(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie praw pasaŝerów we wszystkich środkach transportu (2012/2067(INI)) Komisja Transportu i Turystyki Sprawozdawca: Georges Bach PR\902351.doc PE489.540v01-00 Zjednoczona w róŝnorodności

PR_INI SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 3 UZASADNIENIE... 8 PE489.540v01-00 2/12 PR\902351.doc

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie praw pasaŝerów we wszystkich środkach transportu (2012/2067(INI)) Parlament Europejski, uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. Europejska wizja dotycząca pasaŝerów: Komunikat w sprawie praw pasaŝerów we wszystkich środkach transportu (COM(2011)0898), uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia. 2012 r., uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie funkcjonowania i stosowania nabytych praw osób podróŝujących drogą lotniczą 1, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie odszkodowania dla pasaŝerów w przypadku upadłości linii lotniczych 2, uwzględniając art. 48 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7 0000/2012), A. mając na uwadze, Ŝe od czasu celów określonych w białej księdze Komisji w 2001 r. opracowano kompleksowy pakiet praw pasaŝerów UE we wszystkich środkach transportu, tj. w transporcie lotniczym, kolejowym, wodnym i drogowym, który to pakiet zapewnia pasaŝerom minimalną ochronę, a jednocześnie sprzyja tworzeniu jednolitych warunków konkurencji dla przewoźników; B. mając na uwadze, Ŝe niektóre z tych praw nie są jednak jeszcze stosowane przez przewoźników i egzekwowane przez organy krajowe w pełni i zgodnie z przepisami, a pasaŝerowie nie są naleŝycie informowani o przysługujących im prawach oraz spodziewanej jakości usług i często mają trudności z dochodzeniem swoich roszczeń prawnych; C. mając na uwadze, Ŝe powyŝszą ocenę potwierdza równieŝ ankieta przeprowadzona przez sprawozdawcę wśród posłów do PE i urzędników PE; D. mając na uwadze, Ŝe Komisja chce się przyczyniać do doprecyzowania i wzmocnienia praw pasaŝerów we wszystkich środkach transportu za pośrednictwem najnowszego komunikatu i innych aktualnych inicjatyw (przegląd praw osób podróŝujących drogą lotniczą rozporządzenie (WE) nr 261/2004; zorganizowane podróŝe, wakacje i wycieczki dyrektywa 90/314/EWG); 1 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0099. 2 Dz.U. C 285 E z 21.10.2010, s. 42. PR\902351.doc 3/12 PE489.540v01-00

Ogólne ramy 1. wspiera Komisję w zamiarze lepszego egzekwowania obowiązujących przepisów dotyczących praw pasaŝerów oraz ich ewentualnego udoskonalenia, a ponadto z zadowoleniem przyjmuje ww. komunikat jako przydatne zestawienie dotychczasowych osiągnięć; 2. uwaŝa, Ŝe wspólne kryteria (niedyskryminacja, realizacja umowy transportowej, dokładne, aktualne i dostępne informacje, natychmiastowa i proporcjonalna pomoc w przypadku zakłócenia podróŝy) wraz z 10 konkretnymi prawami pasaŝerów, które Komisja ujęła w swoim komunikacie, stanowią podstawę ogólnych praw transportowych; 3. jest świadomy, Ŝe w obrębie poszczególnych sektorów transportu istnieją róŝnice strukturalne i Ŝe obecnie opracowanie jednego ogólnego rozporządzenia obejmującego wszystkie środki transportu i wszystkie prawa pasaŝerów nie jest moŝliwe ze względu na jeszcze niewdroŝone rozporządzenia dotyczące praw pasaŝerów w transporcie wodnym i autobusowym; 4. w związku z tym wzywa Komisję, by przedstawiła obecnie wytyczne dotyczące stosowania i wdraŝania praw we wszystkich sektorach transportu; celem tych wytycznych nie moŝe być ani ujednolicenie przepisów prawnych, ani osłabienie praw pasaŝerów; Informowanie 5. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji dotyczącą kontynuowania kampanii informacyjnej na temat praw pasaŝerów do 2014 r.; zaleca włączenie do kampanii krajowych organów i ośrodków ochrony konsumentów, poniewaŝ mogą one wnieść wartościowy wkład w zwiększanie wiedzy na temat praw pasaŝerów (np. przez udostępnianie materiałów informacyjnych za pośrednictwem biur podróŝy i portali internetowych); 6. domaga się większego zaangaŝowania przewoźników w lepsze informowanie konsumentów, przy czym informacje muszą być aktualne, łatwo zrozumiałe, precyzyjne i kompleksowe, a pasaŝer musi być informowany o przysługujących mu prawach w przypadku zakłócenia podróŝy juŝ w momencie rezerwowania podróŝy; 7. z zadowoleniem przyjmuje nową, oferowaną przez Komisję aplikację dla smartfonów, która umoŝliwia dostęp do informacji o prawach pasaŝerów w szeregu języków i w formacie dostosowanym do potrzeb niepełnosprawnych pasaŝerów; wzywa państwa członkowskie i przewoźników do propagowania rozwoju i wykorzystywania innych tego rodzaju nowoczesnych technologii (m.in. SMS-ów i serwisów społecznościowych); 8. zaleca tworzenie dostatecznie obsadzonych punktów informacyjno-doradczych w miejscach odjazdu i przyjazdu (na lotniskach, dworcach kolejowych i autobusowych oraz w portach) oraz poprawę usług wsparcia dla pasaŝerów w przypadku powaŝnych zakłóceń podróŝy zarówno ze strony przewoźnika, jak i operatora danego obiektu; Przejrzystość PE489.540v01-00 4/12 PR\902351.doc

9. wzywa Komisję do rozszerzenia na inne sektory transportu obowiązku składania sprawozdań dotyczących standardu usługi, stosowanego juŝ przez przewoźników kolejowych; uwaŝa, Ŝe publikowanie danych porównawczych moŝe być przydatne zarówno dla konsumentów (lepsza orientacja), jak i dla przedsiębiorstw (cele promocyjne); 10. wzywa do stworzenia europejskiej bazy danych umoŝliwiającej wymianę informacji na temat naruszeń praw pasaŝerów i postępowania z nimi; wzywa Komisję do podjęcia niezbędnych działań we współpracy z państwami członkowskimi i krajowymi organami wykonawczymi; 11. zwraca się do Komisji o zapewnienie skutecznego wdraŝania i egzekwowania obowiązujących przepisów dotyczących przejrzystości cen i nieuczciwych praktyk handlowych zgodnie z dyrektywą 2011/83/UE oraz o dopilnowanie, by cena podstawowa ( headline ) odpowiadała dokładnie cenie końcowej i nie była powiększana tuŝ przed zakończeniem transakcji o nadmierne dodatkowe koszty (np. opłaty manipulacyjne, opłaty za płatność kartą kredytową); WdraŜanie i egzekwowanie 12. stwierdza, Ŝe stosowanie i egzekwowanie w całej UE przepisów dotyczących praw pasaŝerów w transporcie lotniczym i drogowym nie jest jeszcze jednolite, co prowadzi nie tylko do niepewności pasaŝerów co do korzystania z przysługujących im praw, lecz wpływa teŝ negatywnie na uczciwą konkurencję między przewoźnikami; 13. wzywa Komisję, by zachęcała krajowe organy wykonawcze do bliŝszej współpracy, bardziej jednolitych metod pracy i ścisłej wymiany informacji na szczeblu krajowym i unijnym w celu stworzenia sieci oraz spójniejszego wdraŝania odnośnego prawodawstwa UE; 14. wzywa Komisję do wsparcia idei stworzenia centralnego, elektronicznego organu odwoławczego ( clearing house ) jako wspólnej struktury krajowych organów wykonawczych odpowiedzialnej za rozpatrywanie skarg, przy czym organ ten powinien słuŝyć pasaŝerom w transporcie lotniczym i drogowym poradą przy składaniu skarg oraz kierować ich do właściwych dla danego przypadku krajowych organów wykonawczych, oszczędzając tym samym ich czas i pieniądze; zaleca, by w celach informacyjnodoradczych organ odwoławczy dysponował standardowym adresem e-mail oraz tanią ogólnounijną infolinią; 15. wzywa Komisję do opracowania jednolitego, obowiązującego w całej UE i przetłumaczonego na wszystkie języki unijne formularza skargi dla całego sektora transportu, który pasaŝerowie otrzymywaliby juŝ w momencie dokonywania rezerwacji; opowiada się za określeniem miarodajnego maksymalnego okresu rozpatrywania skarg dla wszystkich sektorów transportu; 16. zachęca Komisję, by wspólnie z państwami członkowskimi zbadała i usunęła niedobory strukturalne i proceduralne w krajowych organach odwoławczych oraz by dopilnowała wdraŝania przepisów związanych z planowanymi środkami UE na rzecz alternatywnego rozstrzygania sporów, przy czym podróŝni muszą mieć nadal moŝliwość korzystania z PR\902351.doc 5/12 PE489.540v01-00

sądowego trybu postępowania; Kwestie odpowiedzialności 17. podkreśla konieczność bardziej jednoznacznego zdefiniowania pojęcia nadzwyczajne okoliczności odnośnie do wszystkich środków transportu z myślą o spójniejszym stosowaniu przepisów przez przewoźników i krajowe organy wykonawcze oraz o lepszym informowaniu obywateli o przysługujących im prawach; wzywa Komisję do przedłoŝenia odpowiednich wniosków ustawodawczych; 18. apeluje do Komisji o zbadanie właściwych środków na wypadek upadłości linii lotniczych i w związku z tym zwraca uwagę na swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2009 r.; 19. zwraca się do Komisji o wyjaśnienie kwestii odpowiedzialności w związku z uszkodzeniami bagaŝu, szczególnie odnośnie do sprzętu słuŝącego osobom niepełnosprawnym do poruszania się, którego koszt zastąpienia często przekracza maksymalną wysokość odszkodowania wypłacanego zgodnie z prawem międzynarodowym; 20. wzywa przewoźników do poświęcania najwyŝszej uwagi aspektowi bezpieczeństwa podróŝnych oraz do właściwego szkolenia i doszkalania pracowników, aby przygotować ich do reagowania w nagłych przypadkach; Osoby niepełnosprawne i osoby o ograniczonej sprawności ruchowej 21. wzywa przewoźników, by wspólnie z sektorem stworzyli zrozumiałe, spójne i, w miarę moŝliwości, skoordynowane procedury powiadamiania, ułatwiające podróŝowanie osobom niepełnosprawnym i o ograniczonej sprawności ruchowej oraz oferujące im moŝliwość wystąpienia o konieczną pomoc; 22. podkreśla zapotrzebowanie na infrastrukturę transportową zapewniającą osobom niepełnosprawnym i o ograniczonej sprawności ruchowej niedyskryminującego dostępu do wszystkich środków transportu; w związku z podyktowanymi względami bezpieczeństwa odmowami przyjmowania na pokład samolotu osób niepełnosprawnych bez osoby towarzyszącej zwraca uwagę na wyrok jednego z francuskich sądów ze stycznia 2012 r.; 23. domaga się stanowczo, by przewoźnicy poprawili jakość pomocy oferowanej osobom niepełnosprawnym i o ograniczonej sprawności ruchowej oraz by ukierunkowali szkolenie swoich pracowników w większym stopniu na potrzeby tych grup osób; Intermodalność 24. wzywa państwa członkowskie do jak najdalej posuniętego rezygnowania z odstępstw dotyczących stosowania rozporządzenia w sprawie transportu kolejowego i autobusowego, aby ułatwić intermodalne podróŝowanie przy poszanowaniu praw pasaŝerów; 25. zachęca sektor do stworzenia jasnej struktury biletów bezpośrednich (tj. pojedynczej PE489.540v01-00 6/12 PR\902351.doc

umowy transportowej na kilka odcinków w ramach jednego rodzaju transportu) oraz biletów zintegrowanych (ustanawiających umowę transportową dla łańcucha podróŝy róŝnymi rodzajami transportu); w tym kontekście zwraca uwagę na rozporządzenie w sprawie transportu kolejowego, zgodnie z którym komputerowe systemy informacji o podróŝy oraz rezerwacji muszą zostać dostosowane do wspólnych norm, aby umoŝliwić udzielanie informacji na temat podróŝy oraz świadczenie usług sprzedaŝy biletów w całej UE; 26. zachęca Komisję do kontynuowania wysiłków na rzecz stworzenia europejskiego multimodalnego mechanizmu planowania podróŝy oraz wzywa państwa członkowskie, by wspólnie z Komisją usunęły istniejące utrudnienia w dostępie do publicznych danych o ruchu i do przekazywania danych; 27. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji. PR\902351.doc 7/12 PE489.540v01-00

UZASADNIENIE Omawiany komunikat Komisji zawiera zestawienie praw wspólnych dla wszystkich środków transportu, które jako pakiet zapewniają minimalną ochronę pasaŝerom w transporcie lotniczym i drogowym w UE (dalej nazywanym pasaŝerami w jak najszerszym rozumieniu tego pojęcia). Rozporządzenia w sprawie transportu lotniczego i kolejowego weszły juŝ w Ŝycie, a rozporządzenia w sprawie transportu wodnego i autobusowego zaczną obowiązywać odpowiednio od grudnia 2012 r. i marca 2013 r., przy czym ich stosowanie zostanie ocenione w późniejszym terminie. Odpowiednie rozporządzenia dotyczące transportu lotniczego regulują zasady wypłaty odszkodowań i udzielania pomocy pasaŝerom w przypadku odmowy przyjęcia na pokład (denied boarding), odwołania lub duŝego opóźnienia lotów (rozporządzenie nr 261/2004, obowiązujące od 2005 r.) oraz granice odpowiedzialności linii lotniczych w przypadku utraty, uszkodzenia i zniszczenia bagaŝu (rozporządzenie nr 889/2002, obowiązujące od 2002 r.); Odnośnie do zmiany rozporządzenia nr 261/2004 dotyczącego praw pasaŝerów linii lotniczych Parlament zajął obszerne stanowisko w rezolucji przyjętej dnia 29 marca 2012 r. i skierował do Komisji szereg postulatów dotyczących doprecyzowania praw pasaŝerów i odpowiedzialności linii lotniczych. Rozporządzenie nr 1107/2006 (obowiązujące od 2008 r.) reguluje prawa osób niepełnosprawnych i o ograniczonej sprawności ruchowej podróŝujących drogą lotniczą. RównieŜ na ten temat Parlament wypowiedział się szczegółowo w rezolucji z dnia 29 marca. Decydujące znaczenie mają m.in. poprawa jakości usług dla tej grupy osób, w tym pozbawiony barier dostęp do infrastruktury na lotniskach, stworzenie jednolitej i skoordynowanej procedury powiadamiania, odpowiednie szkolenie pracowników i wyjaśnienie kwestii odpowiedzialności w przypadku uszkodzenia i utraty sprzętu słuŝącego osobom niepełnosprawnym do poruszania się. W związku z powyŝszym sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje ogłoszone przez Komisję wytyczne dotyczące interpretacji tego rozporządzenia. W transporcie kolejowym rozporządzenie nr 1371/2007 (obowiązujące od 2009 r.) przyczyniło się do poprawy ochrony pasaŝerów i ich bagaŝu w przypadku opóźnień i wypadków. Od 2010 r. w międzynarodowym transporcie kolejowym pasaŝer moŝe zaŝądać zwrotu 25% ceny biletu w przypadku jednogodzinnego opóźnienia oraz 50% w przypadku dwugodzinnego opóźnienia. Inne prawa dotyczą osobistego bezpieczeństwa na dworcach i w pociągach, gwarantowanej pomocy, informacji oraz maksymalnej dostępności dworców i pociągów dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Uregulowano równieŝ dostępność biletów i warunki przewozu rowerów. Zasadniczo rozporządzenie w sprawie transportu kolejowego obowiązuje wszystkich przewoźników kolejowych w całej UE, jednak przyznaje państwom członkowskim moŝliwość wyłączenia przez następne 15 lat określonych usług w krajowym, regionalnym i miejskim ruchu kolejowym z zakresu zastosowania praw pasaŝerów. Przepisy UE zostały ustanowione z zachowaniem zasady proporcjonalności i niezbędnego rozróŝnienia wynikającego ze specyficznych cech poszczególnych środków transportu oraz przypisanych do nich rynków, tj. rodzaju podróŝy. Na podstawie poszczególnych przepisów PE489.540v01-00 8/12 PR\902351.doc

moŝna określić podstawowy pakiet wspólnych praw pasaŝerów, który obejmuje: zakaz dyskryminacji pasaŝerów i biur podróŝy ze względu na ich miejsce pobytu lub przynaleŝność państwową; dostęp do informacji dotyczących warunków podróŝy; przejrzystość (w tym przejrzystość cen); wsparcie w przypadku zakłóceń podróŝy w formie umoŝliwienia zmiany planu podróŝy (re-routing) oraz pełnego zwrotu kosztów biletów w przypadku odwołania lub duŝego opóźnienia; odszkodowanie (z wyjątkiem nadzwyczajnych okoliczności); opiekę (wyŝywienie lub ewent. pokrycie kosztów noclegu); pomoc i dostępność dla osób niepełnosprawnych lub o ograniczonej sprawności ruchowej. W swoim komunikacie Komisja podaje zestaw 10 praw pasaŝerów. W zaleŝności od środka transportu prawa pasaŝerów róŝnią się pod względem zakresu i moŝliwych odstępstw, szczególnie jeśli chodzi o definicję opóźnień, zakres pomocy i opieki w czasie oczekiwania, umoŝliwienie zmiany planu podróŝy, wysokość odszkodowania (obliczanego ogólnie lub proporcjonalnie do ceny biletu), okoliczności, w których nie ma (juŝ) potrzeby wypłaty odszkodowania i ram czasowych rozpatrywania skarg. Gdy mowa o prawach pasaŝerów, zasadniczo pierwszoplanowe znaczenie ma prawo wymagania realizacji umowy transportowej. Dlatego teŝ stosowne warunki odszkodowań są uregulowane najprecyzyjniej w przypadku odwołania środka transportu. Europejski Trybunał Sprawiedliwości zajął stanowisko w sprawie interpretacji odnośnych rozporządzeń dotyczących zakresu stosowania praw pasaŝerów w przypadku odwołań 1, opóźnień 2 i nadzwyczajnych okoliczności 3. W komunikacie Komisji podkreślono niepełne i niejednolite wdraŝanie przepisów zarówno przez przewoźników, jak i przez organy krajowe, co jednocześnie skutkuje niepewnością pasaŝerów i przedsiębiorstw. Do tego dochodzi niedostateczne informowanie pasaŝerów o przysługujących im prawach oraz niezadowolenie z powodu okoliczności i kosztów związanych z egzekwowaniem praw. Klienci czują się teŝ niepewnie w obliczu złoŝoności procedur, kiedy muszą zwracać się ze swoimi roszczeniami do duŝych firm działających na skalę międzynarodową. Ocenę Komisji potwierdza ankieta przeprowadzona przez sprawozdawcę w PE w trakcie przygotowywania niniejszego sprawozdania. Przeanalizowano 214 odpowiedzi dotyczących lat 2009-2012. 70% opisanych incydentów dotyczyło transportu lotniczego, a 30% incydentów w transporcie kolejowym. W przypadku transportu lotniczego ponad 40% pasaŝerów informowało o opóźnieniach, spóźnieniu się na przesiadkę i odwołaniach lotów. Inne problemy dotyczyły braku informacji i przewozu bagaŝu. W przypadku tanich linii lotniczych daje się zauwaŝyć niepokojącą tendencję do deklarowania cen, które nie obejmują od samego początku wszystkich naleŝnych opłat i dodatkowych kosztów. Nadal zdarzają się teŝ przypadki nieudzielania dostatecznej pomocy osobom niepełnosprawnym i o ograniczonej sprawności ruchowej, co naleŝy uznać za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 1107/2006. 25,3% uczestników ankiety, którzy złoŝyli skargi i wnioski o odszkodowanie do linii lotniczych lub krajowych organów wykonawczych, nie otrzymało Ŝadnej odpowiedzi. 1 Sprawa C-83/10 wyrok z dnia 13 października 2011 r. 2 Sprawy połączone C-402/07 i C-423/07 wyrok z dnia 19 listopada 2009 r. 3 Sprawa C-294/10 wyrok z dnia 12 maja 2011 r.; sprawa C-549/07 wyrok z dnia 22 grudnia 2008 r.; sprawa C-12/11 opinia Rzecznika Generalnego z dnia 22 marca 2012 r. PR\902351.doc 9/12 PE489.540v01-00

W transporcie kolejowym 50% wszystkich problemów wynika z opóźnień pociągów i spóźnienia się na przesiadkę, ale i tu ankietowani zgłaszają przypadki odwołań i braku informacji nie tylko w czasie podróŝy, lecz juŝ na dworcu. Respondenci informowali równieŝ o braku pomocy osobom niepełnosprawnym lub o ograniczonej sprawności ruchowej. W porównaniu do transportu lotniczego jedynie 15% wniosków o udzielenie informacji i skarg pozostało bez odpowiedzi ze strony przewoźników kolejowych i krajowych organów wykonawczych. Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje dąŝenie Komisji do dostosowania przepisów UE, poprawy ich stosowania odnośnie do wszystkich środków transportu, ich skuteczniejszego egzekwowania przez krajowe organy wykonawcze i jeszcze lepszego informowania pasaŝerów o obowiązujących przepisach. Na szczęście Komisja zamierza kontynuować do 2014 r. kampanię informacyjną, za pośrednictwem której wyjaśnia we wszystkich językach urzędowych prawa przysługujące pasaŝerom w poszczególnych sektorach transportu (http://ec.europa.eu/passenger-rights). Projekt wspólnego dla wszystkich środków transportu rozporządzenia dotyczącego praw pasaŝerów powinien być moŝliwy do przygotowania w perspektywie średniookresowej. Jest on teŝ nieodzowny, aby umoŝliwić wspieranie intermodalności. Jednak obecnie nie ma odpowiednich warunków do jego realizacji. Dlatego teŝ sprawozdawca wzywa Komisję, by zaproponowała odpowiednie wytyczne, które nie będą jednak osłabiać praw pasaŝerów i dąŝyć do daleko idącej harmonizacji celem zapewnienia w dalszym ciągu koniecznej elastyczności i proporcjonalności ze względu na róŝnice między środkami transportu. Wybrane problemy i propozycje ich rozwiązania Informowanie i przejrzystość Od momentu dokonania rezerwacji do końca podróŝy informacje dotyczące praw powinny być proste, zrozumiałe i dostępne. Przewoźnicy i operatorzy terminali powinni otworzyć punkty informacyjno-doradcze w halach odlotów i przylotów w celu udzielania podróŝnym niezbędnych informacji i pomocy przy podejmowaniu decyzji w przypadku zakłóceń podróŝy, a takŝe informowania w przypadku utraty lub spóźnienia bagaŝu. Oprócz tego proponuje się jednolity formularz skargi, standardowy adres e-mail i tanią infolinię, a takŝe utworzenie centralnego elektronicznego organu odwoławczego, który w razie potrzeby słuŝy nie tylko poradą, ale teŝ kieruje skargi do właściwych organów krajowych. Dalsze postulaty dotyczą zastosowania nowych technologii, takich jak aplikacje dla smartfonów. Usprawnienia są teŝ konieczne w odniesieniu do informacji dotyczących cen lotów. Ceny ogłaszane w internecie powinny od samego początku obejmować wszystkie naleŝne opłaty. NaleŜy dopilnować, by klienci widzieli rzeczywistą całkowitą cenę od początku rezerwacji. Komisja powinna zakazać stosowania wszelkich nieuczciwych praktyk handlowych. W celu zapewnienia przejrzystości zaleca się rozszerzenie obowiązku składania sprawozdań dotyczących jakości usług na wszystkie sektory transportu. Stosowanie i egzekwowanie przepisów, krajowe organy odwoławcze PE489.540v01-00 10/12 PR\902351.doc

Zgodnie z rozporządzeniem nr 1371/2007 państwa członkowskie są zobowiązane do utworzenia dla sektora transportu kolejowego niezaleŝnych krajowych organów wykonawczych pełniących rolę organów odwoławczych, które dbają o prawidłowe wdraŝanie rozporządzenia i mogą nakładać na przewoźników sankcje za naruszanie jego przepisów. W przypadku bezczynności danego przewoźnika mogą one teŝ w drugiej instancji przyjmować indywidualne skargi. Z kolei Komisja odpowiada za stosowanie rozporządzenia przez państwa członkowskie oraz za ewentualne wszczęcie postępowania w sprawie jego notorycznego nieprzestrzegania. Rola krajowych organów wykonawczych ma decydujące znaczenie dla wdraŝania i egzekwowania przepisów. W związku z tym sprawozdawca składa kilka konkretnych propozycji, aby usprawnić działanie i współpracę krajowych organów wykonawczych w całej UE. Będzie to tym trudniejsze, Ŝe krajowe organy wykonawcze w państwach członkowskich mają róŝną pozycję i są podzielone według sektorów transportu. Na przykład w Niemczech rolę tych organów pełnią Federalny Urząd ds. Kolei i Federalny Urząd ds. Lotnictwa, a w innych krajach (choćby w Rumunii, Szwecji czy Zjednoczonym Królestwie) krajowe organy ochrony konsumentów. Zgodnie z tym modelem po wejściu w Ŝycie praw w transporcie wodnym i autobusowym w kaŝdym państwie członkowskim musiałyby powstać jeszcze po dwa dodatkowe organy wykonawcze. MoŜna by się tu więc zastanowić nad fuzją na szczeblu krajowym. Odnośnie do stworzenia europejskiej bazy danych umoŝliwiającej wymianę informacji na temat naruszeń praw pasaŝerów i postępowania z nimi Komisja jest zdana na współpracę krajowych organów wykonawczych. Kwestie odpowiedzialności, nadzwyczajne okoliczności, niewypłacalność Przewoźnicy lotniczy i morscy mogą zostać zwolnieni z obowiązku wypłaty rekompensat, jeŝeli udowodnią, Ŝe do zakłóceń podróŝy doszło w wyniku wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności. Jednak interpretacja tego pojęcia budzi wątpliwości. NaleŜy przytoczyć miarodajne wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE, aby pomóc Komisji i krajowym organom wykonawczym w precyzyjniejszym formułowaniu przepisów UE lub spójniejszym stosowaniu prawa z uwzględnieniem wszystkich środków transportu. Z zadowoleniem naleŝy przyjąć fakt, Ŝe przy zmianie rozporządzenia nr 261/2004 Komisja zamierza poddać ocenie proporcjonalność kosztów, jakie przewoźnicy ponoszą w związku z rekompensatami wypłacanymi w nadzwyczajnych okolicznościach. Najnowsze sprawy linii lotniczych Spanair i Malev ze stycznia 2012 r. pokazują, jak waŝna jest ochrona praw pasaŝerów, gdy dochodzi do zawieszenia działalności z powodu trudnej sytuacji gospodarczej linii lotniczych. Zwykle w takim przypadku odwołania lotów reguluje rozporządzenie nr 261/2004, zgodnie z którym poszkodowanym naleŝy zaoferować zwrot kosztów lub inną moŝliwość kontynuowania podróŝy. Jednak w praktyce okazuje się, Ŝe w sytuacji niewypłacalności powstają pewne niejasności, które wpływają teŝ pośrednio na organizatorów podróŝy zorganizowanych. Dlatego teŝ konieczne są zmiany w przepisach UE. Nie naleŝy podawać w wątpliwość zasadności wypłaty odszkodowania w przypadku niewypłacalności linii lotniczych. Intermodalność PR\902351.doc 11/12 PE489.540v01-00

Sprawozdawca jest zdania, Ŝe wspólny podstawowy pakiet praw dla wszystkich środków transportu i podstawowy poziom usług oraz spójny sposób postępowania wszystkich przewoźników i organów wykonawczych stanowią warunek funkcjonowania i upowszechnienia się intermodalnego podróŝowania w ramach rynku wewnętrznego UE. Ze względu na mobilność transgraniczną trzeba rozszerzyć zasady unijne dotyczące ochrony pasaŝerów równieŝ na podróŝe poza UE, co naleŝy negocjować w ramach międzynarodowych i dwustronnych umów z państwami trzecimi. W związku z celem dotyczącym jak najdalej idącego wspierania transportu intermodalnego poŝądane byłoby udostępnienie biletów bezpośrednich i zintegrowanych oraz dostosowanie systemów informacji i rezerwacji do wspólnych norm. Niestety dotychczasowe wysiłki Komisji na rzecz stworzenia europejskiego multimodalnego mechanizmu planowania podróŝy, który umoŝliwiałby pasaŝerom planowanie podróŝy po Europie z uwzględnieniem najróŝniejszych środków transportu, nie przyniosły Ŝadnych rezultatów. Państwa członkowskie powinny wspólnie z Komisją przyczynić się do usunięcia przeszkód, jakie napotykają przedsiębiorstwa chcące stworzyć taki mechanizm (np. dostęp do publicznych danych o ruchu, zasady przekazywania danych). PE489.540v01-00 12/12 PR\902351.doc