ZBIGNIEW HERBERT (29.10.1929 28.07.1998) Poeta i eseista, autor utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarz o wielkim dorobku, wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym. 28 lipca 2013 roku mija 15 rocznica jego śmierci. Źródłami informacji do zestawienia bibliograficznego są wybrane z zasobów DBP we Wrocławiu oraz sieci bibliotek pedagogicznych Dolnego Śląska książki i artykuły z czasopism. W poniższym zestawieniu zebrano materiały w następującym porządku tematycznym: I. Materiały merytoryczne. II. Materiały metodyczne. III. Utwory Zbigniewa Herberta. I. Materiały merytoryczne Wydawnictwa zwarte 1. Adamowska Joanna : Różewicz i Herbert : aksjologiczne aspekty twórczości. Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, cop. 2012. ISBN 978-83-242-1769-4. 2. Badyda Ewa : Świat barw - świat znaczeń w języku poezji Zbigniewa Herberta. Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2008. ISBN 978-83-7326-532-5. 3. Barańczak Stanisław : Uciekinier z Utopii : o poezji Zbigniewa Herberta. Warszawa : Wrocław : Wydaw. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13547-6. 4. Bór nici : watki klasyczne i romantyczne w twórczości Zbigniewa Herberta. Red. Małgorzata Mikołajczak. Kraków : Wydawnictwo Platan, 2011. ISBN 978-83-89711-87-8. 5. Cieński Andrzej : Interpretacja utworów Zbigniewa Herberta. Wrocław : Oficyna Wydawnicza ATUT - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2012. ISBN 978-83-7432-819-7. 6. Czułość dla Minotaura : metafizyka i miłość konkretu w twórczości Zbigniewa Herberta. Red. Józef Maria Ruszar przy wspóludz. Magdaleny Cichej. Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2005. ISBN 83-89659-26-3. 7. Dialog i spór : Zbigniew Herbert a inni poeci i eseiści : materiały z Warsztatów Herbertowskich w Oborach (wiosna 2006). Pod red. Jozefa Marii Ruszara. Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2006. ISBN 83-89659-67-0 ISBN 978-83-89659-67-5. 1
8. Dlaczego Herbert : wiersze, komentarze, interpretacje. Red. t. Marzena Woźniak-Łabieniec, Jerzy Wiśniewski]. Wyd. 2 poszerz. Łódź : Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego, 2004. ISBN 83-7171-823-3. 9. Franaszek Andrzej : Ciemne źródło : esej o cierpieniu w twórczości Zbigniewa Herberta. Kraków : Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2008. ISBN 978-83-240-0998-5. 10. Grądziel - Wójcik Joanna : Przestrzeń porównań : szkice o polskiej poezji współczesnej. Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 2010. ISBN 978-83-7177-776-9. 11. Herbert : poetyka, wartości i konteksty. Pod red. Eugeniusza Czaplejewicza i Witolda Sadowskiego. Warszawa : Wydaw. DiG, 2002. ISBN 83-7181-240-X 12. Jaworski Marcin : Rewersy nowoczesności : klasycyzm i romantyzm w poezji oraz krytyce powojennej. Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 2009. ISBN 978-83-7177-548-2. Zawiera szkice o twórczości autorów takich jak: Czesław Miłosz, Jerzy Kwiatkowski, Ryszard Przybylski, Zbigniew Herbert, Jarosław Marek Rymkiewicz, Stanisław Barańczak, Adam Zagajewski, Wojciech Wencel, Krzysztof Kohler, Tomasz Różycki. 13. Kądziela Paweł : Twórczość Zbigniewa Herberta : monografia bibliograficzna. T. 2. Warszawa : Biblioteka "Więzi" : Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literatura Polska. Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, cop. 2009. 978-83-60356-88-3 (t. 2) 14. Kądziela Paweł : Twórczość Zbigniewa Herberta : monografia bibliograficzna. T.1. Warszawa : Biblioteka "Więzi" : Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literatura Polska. Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, cop. 2009. ISBN 978-83-60356-61-6 (całość) ISBN 978-83-60356-87-6 (t. 1). 15. Kornhauser Julian : Uśmiech Sfinksa : o poezji Zbigniewa Herberta. Kraków : Wydaw. Literackie, 2001. ISBN 83-08-03104-8. 16. Lisowski Zbigniew : Poznawanie poezji : interpretacje. Lublin : "Norbertinum", ISBN 978-83-7222-315-9. 17. Lisowski Zbigniew : Tragizm wojny i okupacji w poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Różewicza i Zbigniewa Herberta. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Semper, 2008. ISBN 978-83-7507-031-6. 18. Łukasiewicz Jacek : Herbert. Wrocław : Wydaw. Dolnośląskie, 2001. ISBN 83-7023-889-0. 19. Mazurkiewicz - Szczyszek Anna : W asyście jakich dzwonów : obrazy miasta w twórczości Zbigniewa Herberta. Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium : J. M. Ruszar, 2008. ISBN 978-83-7548-004-7 (Gaudium). 20. Michałowski Piotr : Mikrokosmos wiersza : interpretacje poezji współczesnej. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012. ISBN 978-83-7850-055-1. 21. Mikołajczak Małgorzata : "W cieniu heksametru" : interpretacje wierszy Zbigniewa Herberta. Zielona Góra : Uniwersytet Zielonogórski, 2004. ISBN 83-89712-24-5. 2
22. Mikołajczak Małgorzata : Pomiędzy końcem i apokalipsa : o wyobraźni poetyckiej Zbigniewa Herberta. Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007. ISBN 978-83-229-2798- 4. 23. Mizińska Jadwiga : Herbert Odyseusz. Lublin : Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej, 2001. ISBN 83-227-1836-5. 24. Niemczyńska Małgorzata : Analiza poezji : szkice interpretacyjne wierszy współczesnych. Kraków : Wydawnictwo Szkolne Omega, 2000. ISBN 83-7267-029-3. 25. Pan Cogito i perła : w poszukiwaniu duchowości Zbigniewa Herberta. Red. Stanisław Urbański, Ewa Krawiecka, Włodzimierz Gałązką.Warszawa : Fundacja AMF "Nasza Droga", 2009. ISBN 978-83-923832-6-0. 26. Pieńkowska Maria, Dorota : Zbigniew Herbert - Epilog burzy =Zbigniew Herbert - epilogue of the storm. Warszawa : "Libros", 2001. ISBN 83-7311-158-1. 27. Poeci czytają Herberta. Zebr. i oprac. Andrzej Franaszek. Kraków : Wydawnictwo a5, 2009. ISBN 978-83-61298-13-7. Antologia szkiców, powstała w ramach obchodów w Roku Zbigniewa Herberta w Krakowie w 2008 r. 28. "Poezje" Zbigniewa Herberta. Oprac. Urszula Lementowicz. Lublin : Wydawnictwo Biblios, 2007. ISBN 978-8386581-62-7. 29. Portret z początku wieku : twórczość Zbigniewa Herberta - kontynuacje i rewizje : studia. Pod red. Wojciecha Ligęzy przy współudz. Magdaleny Cichej. Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2005. ISBN 83-89659-27-1. 30. Przestrzeń prawdy : antologia poezji. Lublin : Wydawnictwo Polihymnia, 2008. ISBN 978-83-7270-628-X. 31. Rozmus. Jacek : Zbigniew Herbert : w ogrodzie sztuk : szkice literackie. Kraków : ISBN 978-83-7271-422-0. 32. Siedlecka Joanna : Pan od poezji : o Zbigniewie Herbercie. Warszawa : Prószyński i S-ka, 2002. ISBN 83-7337-175-3. 33. Siemaszko Piotr : Świat obrazu - obraz świata : przestrzenie pograniczne w pisarstwie G. Herlinga -Grudzińskiego, Z. Herberta i J. Czapskiego. Bydgoszcz : Wydaw. Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2000. ISBN 83-7096-347-1. 34. Skubalanka Teresa : Herbert, Szymborska, Różewicz : studia stylistyczne. Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej, 2008. ISBN 978-83-227-2907-6. 35. Solecka Katarzyna : Katedra na pustkowiu : kategoria praeparatio evangelica w świetle twórczości Zbigniewa Herberta. Katowice : Księgarnia św. Jacka, 2007. ISBN 978-83-7030-539-0. 36. Stabro Stanisław : Klasycy i nie tylko : studia o poezji XX wieku. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012. ISBN 978-83-233-3342-5. 3
37. Twarze Pana Cogito. [Red. kat. Barbara Lekarczyk-Cisek]. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, cop. 2008. ISBN 978-83-61056-06-5. 38. Twórczość Zbigniewa Herberta : studia. Red. Marzena Woźniak - Łabieniec, Jerzy Wiśniewski. Kraków : Universitas, cop. 2001. ISBN 83-7052-645-4. 39. Upór i trwanie : wspomnienia o Zbigniewie Herbercie. Red. Katarzyna Szczypka. Wrocław : Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000. ISBN 83-7023-800-9. 40. W nauce życia : antologia poezji : V-lecie Kola Literatów Polskich im. Zbigniewa Herberta 2004-2009. Red. Janusz Dariusz Telejko, Joanna Agnieszka Pietrasiewicz ; współpr. Anna Paciorek, Maria Ewa Syska ; Koło Literatów Polskich im. Zbigniewa Herberta]. Wrocław : Wydawnictwo Wektory, 2009. ISBN 978-83-60562-34-5. 41. Urbankowski. Bohdan : Poeta, czyli Człowiek zwielokrotniony : szkice o Zbigniewie Herbercie. Radom : Polskie Wydaw. Encyklopedyczne, 2004. ISBN 83-88822-93-4. 42. Walotek - Sciańska. Katarzyna : Homo poeticus. Sosnowiec : Oficyna Wydawnicza Humanitas : Wyższa Szkoła Humanitas dawniej Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu, 2006. ISBN 978-83-89275-28-8. 43. Zmysł wzroku, zmysł sztuki : prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta : materiały z Warsztatów Herbertowskich w Oborach (jesień 2005). Cz. 2. Pod. red. Józefa Marii Ruszara. Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2006. ISBN 83-89659-64-6 ISBN 978-83-89659-64-4 ISBN 83-89659-54-9 ISBN 978-83-89659-54-5. 44. Zmysł wzroku, zmysł sztuki : prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta : materiały z Warsztatów Herbertowskich w Oborach (jesień 2005). Cz. 1. Pod. red. Józefa Marii Ruszara. -- Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2006. ISBN 83-89659-55-7 ISBN 978-83-89659-55-2 ISBN 83-89659-54-9, ISBN 978-83-89659-54-5. 45. Wyka Kazimierz: : Wśród poetów. Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2000. ISBN 83-08-03013-0 ISBN 83-08-030013-0. 46. Wyraz wyłuskany z piersi : szkice o twórczości Zbigniewa Herberta. Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium, 2006. Pod red. Jozefa Marii Ruszara i Marka Zielińskiego. ISBN 83-88615-35-1. 47. Zawistowska-Toczek. Dagmara : Stary poeta : ars moriendi w późnej twórczości Zbigniewa Herberta. Lublin : Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2008. ISBN 978-83-7548-000-9. 48. Żebrowski Rafał : Zbigniew Herbert : "Kamień na którym mnie urodzono". Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, cop. 2011. ISBN 978-83-06-03318-2. 4
Wydawnictwa ciągłe 1. Antoniuk Mateusz : Zbigniewa Herberta przygoda z formą dramatyczną : od widowiska historycznego do dramatu niekonkluzywnego. Teksty Drugie. 2007, nr 6, s. 166-184 2. Fiałkowski Tomasz : Rok 1953 : 28 października 2004 r. mija 80. rocznica urodzin autora "Pana Cogito" : z listów Zbigniewa Herberta i Jerzego Turowicza. Tygodnik Powszechny. 2004, nr 44, s. 12 3. Fiałkowski Tomasz Baudeler, czyli Herbert oczami łapsów. Tygodnik Powszechny. 2005, nr 45, s. 13 Herbert Zbigniew (1924-1998), jeden z najważniejszych polskich poetów współczesnych,. dramatopisarz, eseista. 4. Franaszek Andrzej : Po dwóch stronach lustra. Polityka. 2006, nr 30, s. 60-62 Sylwetka Zbigniewa Herberta. 5. Franaszek Andrzej : Siódmy anioł. Tygodnik Powszechny. 2008, nr 8, s. 36 Herbert Zbigniew (1924-1998), jeden z najważniejszych polskich poetów współczesnych, dramatopisarz, eseista. 6. Garboś Patrycja : Herbert podgląda Terborcha. Odra. 2009, [nr] 1, s. 49-52 Malarstwo holenderskie w poezji Zbigniewa Herberta. 7. Gogler Paweł : Poezja Zbigniewa Herberta w świecie sztuk pięknych. Pamiętnik Literacki. 2006, z. 1, s. 79-106 Portrety mistrzów w poezji Herberta. 8. Herbert Zbigniew, Iwaszkiewicz Jarosław : Listy. Zeszyty Literackie. R. 21, nr 4 (2003), s. 106-[112] 9. Herbert Zbigniew, Jeleński Konstanty A. : Kilka listów. Zeszyty Literackie. R. 22, nr 1 (2004), s. 121-135 Korespondencja Zbigniewa Herberta z Konstantym A. Jeleńskim (tłumaczem, krytykiem literatury i sztuki, eseista i działaczem społeczno - kulturalnym). 10. Herbert Zbigniew : Listy do Edwina Jędrkiewicza. Więź. 2004, nr 12, s. 77-85 11. Herbert Zbigniew, Miłosz Czesław : Listy o "Studium przedmiotu". Zeszyty Literackie. R. 23, nr 2 (2005), s. 191-194 Korespondencja Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta na temat wiersza Zbigniewa Herberta "Studium przedmiotu. 12. Herbert Zbigniew, Barańczak Stanisław : Wokół Brodskiego. Zeszyty Literackie. R. 23, nr 4 (2005), s. 108-112 Josif Brodski- pisarz rosyjski. Korespondencja pomiędzy Zbigniewem Herbertem a Stanisławem Barańczakiem na temat Brodskiego. 5
13. Jarniewicz Jerzy : Reizm pozorowany : Herbert, Heaney i świat kamyków. Odra. 2009, [nr] 1, s. 33-41 Zbigniew Herbert w twórczości irlandzkiego noblisty Seamusa Heaneya. 14. Kopciński Jacek : Radio, maska i oko wewnętrzne : "Rekonstrukcja poety" Zbigniewa Herberta. Pamiętnik Literacki. 2005, z. 1, s. 105-140 Homer - antyczny poeta w twórczości poetyckiej Z. Herberta. 15. Kopciński Jacek : Zmaza : obraz fantazmatycznego zła w Listach naszych czytelników Zbigniewa Herberta. Nauka. 2005, [nr] 3, s. 181-200 Monodram. 16. Kornhauser Julian : Miedzy niebem a Ziemia. Odra. 2006, [nr] 11, s. 41-44 Poezja Zbigniewa Herberta. 17. Kozicka Dorota : "A nade wszystko żebym był pokorny..." - Zbigniew Herbert w "ogrodzie" Europy. Ruch Literacki. 2003, z. 1, s. [33]-47 Eseje "Barbarzyńca w ogrodzie" Zbigniewa Herberta. 18. Kozicka Dorota : "Prawda widzenia" : o zmyśle wzroku w esejach Zbigniewa Herberta. Ruch Literacki. 2006, z. 6, s. [597]-616 Percepcja sztuki w utworach Zbigniewa Herberta. 19. Krynicki Ryszard : Odzyskać Herberta : rozmowa z poetą Ryszardem Krynickim, który opracowuje edytorsko i na nowo odczytuje utwory Zbigniewa Herberta. Rozm. przepr. Justyna Sobolewska. Polityka. 2011, nr 51, s. 90-91 20. Lichański. Jakub Z. : Współczesność a tradycja : Maciej Kazimierz Sarbiewski, Leopold Staff, Zbigniew Herbert, czyli dyskusja ze stoicyzmem. Przegląd Humanistyczny. 2008, nr 4, s. 1-15 Motyw stoicyzmu w poezji polskiej. 21. Majchrzak Grzegorz : Sprawa kryptonim "Herb" : działania Służby Bezpieczeństwa wobec Zbigniewa Herberta w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej. 2008, nr 8/9, s. 42-52 22. Matywiecki Piotr : Książe poetów : "We mnie jest płomień, który myśli". Nasz Czas. 2008, nr 3, s. 3 Charakterystyka poezji Zbigniewa Herberta. 23. Matywiecki Piotr : Ład żywiołów w twórczości Herberta. Nasz Czas. - 2008, nr 6, s. 3-4 24. Matywiecki Piotr "Ocalałem nie po to, aby żyć". Nasz Czas. 2008, nr 5, s. 3 Charakterystyka twórczości Z. Herberta. 25. Matywiecki Piotr : Sylwetka twórcza Zbigniewa Herberta. Nasz Czas. 2008, nr 4, s. 3-4 26. Mikołajczak Małgorzata : Miedzy kamieniem i wzruszeniem : o dylematach etyki i estetyki w twórczości Zbigniewa Herberta. Ruch Literacki. 2004, z. 2, s. [205]-221 6
27. Mikołajczak Małgorzata : "To nie jest ślepa ulica..." : o chrześcijańskim wymiarze poetyckiej eschatologii Zbigniewa Herberta. Kresy. 2004, nr 1/2, s. 83-86 28. Niechcaj-Nowicka Elżbieta : Rok Zbigniewa Herberta. Książka i Czytelnik. 2008, nr 1, s. 16-18 Biografia pisarza (1924-1998). Odpowiedz na pytanie co było przyczyna decyzji pisarza o złożeniu jego dorobku twórczości na Uniwersytecie Yale W USA. 29. Panas Paweł : Herbertowe ars moriendi : propozycja lektury wiersza "Ostatnie słowa". Kresy 2007, nr 1/2, s. 51-57 Poezja Zbigniewa Herberta a twórczość Aleksandra Wata - analiza i interpretacja literacka. Poszukiwanie paraleli obu zjawisk literackich mówiących o bólu, konaniu, czy wreszcie śmierci. 30. Poprawa Adam : Herbert wśród podróżujących reporterów. Kresy. 2008, nr 4, s. 95-[100] Rozważania dotyczące przynależności gatunkowej "Barbarzyńcy w ogrodzie" Zbigniewa Herberta. 31. Rutkowski Rafał : Nadzieja cierpiących : o wierszu Zbigniewa Herberta "Modlitwa starców". Ruch Literacki. 2005, z. 3, s. [293]-301 Interpretacja wiersza. 32. Rutkowski Rafał : Epizod w bibliotece, czyli Herbert o filologach i literaturze. Zeszyty Szkolne. 2006, nr 2, s. 50-54 Poglądy Z. Herberta na temat literaturoznawstwa, krytyki i literatury na przykładzie utworu "Epizod w bibliotece". 33. Stabro Stanisław : O Zbigniewie Herbercie inaczej. Odra. 2009, [nr] 1, s. 42-48 O twórczości Zbigniewa Herberta i jego wizerunku z perspektywy dziesięciu lat po śmierci poety. 34. Tomasik Tomasz : Spotkanie z Wielka Matka : sztuka paleolityczna w twórczości Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta. Pamiętnik Literacki. 2012, z. 1, s. [129]-145 Spotkania ze starożytnymi artefaktami i powrót do początku tradycji kulturowej ukazany w. twórczości Szymborskiej i Herberta. 35. Toruńczyk Barbara: Herbert nieznany : komunikat o rezultatach pracy "Zeszytów Literackich" w archiwum Zbigniewa Herberta. Zeszyty Literackie. R. 23, nr 1 (2005), s. 117-120 Wyniki pracy podjętej przez redakcje "Zeszytów Literackich" w sprawie archiwum Zbigniewa Herberta. 36. Valles Alissa : Testament Pana Cogito. Przeł. Agnieszka Pokojska. Literatura na Świecie. 2008, nr 7/8, s. 313-323 Zbigniew Herbert - granice miedzy poezja a polityka. 37. Zagajewski Adam : Zbigniew Herbert. Zeszyty Literacki. R. 23, nr 1 (2005), s. 111-115 Poezja Zbigniewa Herberta. 38. Zaleski Marek : Kolega Orfeusza. Polityka. 2008, nr 12, s. 74-76 Poezja Zbigniewa Herberta. 7
39. Zalewski Cezary : Mitologiczna migawka : Mieczysław Jastrun, Zbigniew Herbert i Cyprian Kamil Norwid wyjaśniają swoje fotografie. Ruch Literacki. 2006, z. 4/5, s. [507]-518 Motyw fotografii w poezji. 40. Załuski Piotr : Herbertowe triduum w Sienie. Odra. 2008, [nr] 12, s. 46-49 Odsłonięcie tablicy poświęconej polskiemu poecie Zbigniewowi Herbertowi oraz festiwal i cykl imprez zorganizowany na jego część we Włoszech w Sienie w czerwcu 2008 roku. II. Materiały metodyczne Wydawnictwa zwarte 1. Bortnowski Stanisław : Scenariusze półwariackie czyli poezja współczesna w szkole. Wyd. 3. Warszawa : Stentor, 2002. ISBN 83-86018-38-0. 2. Oświecenie : przewodnik dla licealistów. Red. Krystyna Zbytniewska]. Warszawa : "Stentor", 2003. ISBN 83-89315-19-X. 3. Pamięć i tożsamość na lekcjach polskiego : interpretacje, materialny metodyczne [Red. Ida Radziejowska]. Warszawa : Wydawnictwo Piotra Marciszuka STENTOR, cop. 2008. ISBN 978-83-61245-10-0. 4. Starożytność : przewodnik dla licealistów. [ Red. Jerzy Szeja]. Warszawa : "Stentor", 2004. ISBN 83-89315-05-X. Wydawnictwa ciągłe 1. Antoniuk Mateusz : Zbigniew Herbert i poezja lamentacyjna. Polonistyka. 2007, nr 4, s. 26-31 Omówienie "wątku lamentacyjnego" we wczesnej poezji Zbigniewa Herberta. 2. Badyda Ewa : Czy czerń musi być zła? : o poetyckim wartościowaniu koloru czarnego w poezji Zbigniewa Herberta. Język Polski. 2006, z. 2, s. 116-125 Symbolika koloru czarnego, oznaczającego zło w poezji Herberta. 3. Baran Anna, Jurga-Rychlinska Anna, Wajdzik Bogusława : Twórczość Zbigniewa Herberta : międzyszkolny konkurs literacki. Biblioteka w Szkole. 2006, [nr] 10, s. 22-23 4. Bernacki Marek : Analiza wiersza Podróż Zbigniewa Herberta. Polonistyka. 2004, nr 6, s. 42(362)-45(365) 5. Biała Alina : Z perspektywy siedemnastowiecznych mistrzów holenderskich. Język Polski w Liceum. - R. 20, nr 4 (2005/2006), s. 33-45 Analiza i interpretacja wiersza Zbigniewa Herberta "Martwa natura z wędzidłem", wiersza Henryka Wańka "Martwa natura z niczym" oraz Adama Zagajewskiego "Malarze Holandii" w kontekście obrazów malarzy holenderskich. 8
6. Bortnowski Stanisław : Przedmioty Herberta. Polski w Praktyce. 2009, nr 2, s. 34-41 Przedmioty w twórczości Zbigniewa Herberta. Propozycja lekcji języka polskiego - praca z wierszami poety "Pudełko zwane wyobraźnia", "Kamyk", mająca na celu prowadzić do otwarcia wyobraźni uczniowskiej i pobudzenia twórczości. 7. Chrząstowska Bożena : Herbert w liceum dzisiaj. Polonistyka. 2007, nr 4, s. 42-44 Refleksje nad koniecznością i sposobami realizowania w praktyce szkolnej polonistyki tematów opartych na poezji Zbigniewa Herberta. 8. Dmochowska Małgorzata [i in.] : Dwa wiersze współczesne o końcu świata. Cogito. 2002, nr 13, dod. "s. 16-[17]" Apokalipsa a poezja współczesna - analiza porównawcza wierszy Zbigniewa Herberta "U wrót doliny" i Czesława Miłosza "Piosenka o końcu świata". 9. Droga Katarzyna : "Co po nas zostanie?" Cogito. 2006, nr 21, dod. "Szkoła" s. 52-53 Interpretacja wiersza Zbigniewa Herberta. 10. Grabowski Artur : Hermes jako psychoanalityk : Herbert z Freudem na Akropolu. Znak. 2009, nr 1, s. 107-[122] Omówienie eseju Zbigniewa Herberta pt. "Duszyczka", pochodzącego z tomu "Labirynt nad morzem". Rola Hermesa jako przewodnika. Postać Freuda w eseju. 11. Gronek Barbara : Wędrowiec, który podążą z Manczy. Język Polski w Liceum. R. 23, nr 2 (2008/2009), s. 35-46 Interpretacja porównawcza "Don Kichota" Stanisława Grochowiaka i "O dwu nogach Pana Cogito" Zbigniewa Herberta. 12. Imperowicz-Jurczak Małgorzata : Herbertowska lekcja "czytania obrazu" : Martwa natura z wędzidłem. Polonistyka. 2007, nr 4, s. 32-36 Próba szkolnej analizy opisu obrazu : "Martwa natura z wędzidłem" dokonanego przez Zbigniewa Herberta. 13. Jachimczak Barbara Wanda : Pan od poezji : scenariusz słowno -muzyczny poświęcony Zbigniewowi Herbertowi (29 XI 1924-28 VII 1998). Biblioteka w Szkole. 2008, [nr] 4, s. 28-30 2008 - Rok Zbigniewa Herberta. Scenariusz jest przeznaczony dla uczniów szkoły średniej. 14. Janowska Ilona, Niżnikowska Jolanta : Czy przebaczyć znaczy zapomnieć? : scenariusz lekcji historyczno-polonistycznej dla klasy trzeciej gimnazjum. Język Polski w Gimnazjum. R. 8, nr 1 (2006/2007), s. 89-101 Konspekt lekcji integrującej wiedze historyczna z polonistyczna, dotyczący agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r. i analizy wiersza Zbigniewa Herberta "17 IX". 15. Jedliczko-Malik Marta : Módlmy się... (abyśmy byli lżejsi od powietrza) : motyw ikaryjski w poezji Zbigniewa Herberta : scenariusz lekcji dla klas ponadgimnazjalnych. Zeszyty Szkolne. 2007, nr 4, s. 60-64 Motyw Ikara i Dedala w odniesieniu do współczesności. 16. Kamińska Urszula : Dylematy emigrantów - na podstawie wybranych wierszy Zbigniewa Herberta. Drama. 2002/2003, nr 43, s. 14-17 Konspekt lekcji dramowych języka polskiego dla klas IV liceum ogólnokształcącego. 9
17. Kastelik-Herbuś Agnieszka : Jak oswoić dla uczniów poezje współczesną? Język Polski w Gimnazjum. R. 8, nr 2 (2006/2007), s. [28]-34 Dwa konspekty lekcji języka polskiego przedstawiające działania ułatwiające interpretacje przez uczniów wierszy. Tematy: "O co apeluje poeta współczesny? Miron Białoszewski [Ja stróż latarnik nadaje z mrówkowca]" i "Głos poety o współczesnej (pop) kulturze. Zbigniew Herbert, Pan Cogito a pop". 18. Koc Krzysztof : Oswajanie średniowiecza, czyli o lekcjach wprowadzających w epokę. Polonistyka. 2009, nr 1, s. 30-35 Propozycja przeprowadzenia lekcji języka polskiego (cyklu) wprowadzającej w epokę średniowiecza, lekcji na tyle atrakcyjnej, by wyzwolić motywacje i rozbudzić zainteresowanie ucznia tak odległą rzeczywistością przez wykorzystanie i analizę tekstu Zbigniewa Herberta "Kamień z katedry". 19. Koc Krzysztof : Filozofia nauczania, czyli o podmiotowości raz jeszcze. Polonistyka. 2010, nr 2, s. 26-31 Analiza eseju Zbigniewa Herberta "Lekcje łaciny" - refleksje dotyczące przedstawionej w nim koncepcji nauczania. 20. Kołosińska Monika : Sacrum i dzieło - lekcja z obrazem. Polonistyka. 2001, nr 9, s. 554-557 Lekcja języka polskiego w liceum dotycząca obrazu Piero della Francesca,,Narodzenie Chrystusa'' oraz fragmentu eseju Zbigniewa Herberta ze zbioru,,barbarzyńca w ogrodzie'' 21. Kosyra-Cieslak Teresa : Poetycka modlitwa podróżnika. Polski w Praktyce. 2012, nr 4, s. 39-40 Motyw podroży w wierszu Zbigniewa Herberta "Modlitwa Pana Cogito - podróżnika" - analiza i interpretacja utworu. 22. Kucharczak Ewa : Rzeczywistość jak raj? : Zbigniew Herbert "Sprawozdanie z raju" Drama. 2002/2003, z. 43, s. 11-12 Konspekt lekcji dramowej języka polskiego dla klasy III gimnazjum. 23. Kuczyńska-Koschany Katarzyna : Przeciw,,tryumfowi antropomorficznej bestii'' : (prywatnie o,,prywatnej mitologii'' Zbigniewa Herberta). Polonistyka. 2001, nr 9, s. 531-536 Poetyka mitu, jego przed- i ponadhistoryczność. Propozycja włączenia utworu Z. Herberta,,Król mrówek. Prywatna mitologia'' do,,prywatnego'' spisu lektur dla liceum. 24. Kujaszewska Ewa : Sztuka czy rzemiosło? : wokół eseju Zbigniewa Herberta. Język Polski w Gimnazjum. R. 14, nr 3, (2012/2013), s. 90-98 25. Lysko Bożena : Jak teksty "rozmawiają z tekstami"? Język Polski w Gimnazjum. R. 8, nr 4 (2006/2007), s. 57-63 Propozycja cyklu lekcji mających na celu uświadomienie uczniom procesu literackiego, który byłby postrzegany tak, ze związek tekstów np. poetyckich ze wcześniejszymi tekstami nie odbywa się w kategorii wpływu, lecz dialogu kulturowego. Podczas lekcji wykorzystywana jest "Męka" Leopolda Staffa i "Domysły na temat Barabasza" Zbigniewa Herberta. Lekcje można przeprowadzić na zajęciach kola polonistycznego lub w formie warsztatu literackiego np. przed Wielkanocą. 10
26. Łopata Andrzej : Liryczne studium fotografii i lustra. Język Polski w Liceum. R. 13, nr 4 (2011/2012), s. 33-39 Fotografia i lustro jako motywy literackie w poezji Zbigniewa Herberta oraz Wisławy Szymborskiej. 27. Łukasik-Gebska Sylwia : Heureza metoda mądrych pytań. Język Polski w Gimnazjum. R. 11, nr 4 (2009/2010), s. 95-102 O metodzie heurystycznej na języku polskim - opis, zalety, aspekt intelektualny i wychowawczy metody. Propozycja pracy z wierszem Zbigniewa Herberta "Ścieżka " metoda pogadanki heurystycznej i mapy mentalnej. 28. Markiewka Tomasz : Czym jest głos wewnętrzny? : o wierszu Zbigniewa Herberta. Przegląd Humanistyczny. 2012, nr 3, s. [99]-107 Motyw daimonionu w utworze Herberta. 29. Mikos Elżbieta : O języku wyrażania rzeczywistości (na podstawie "Ornamentatorow" Zbigniewa Herberta). Nowa Polszczyzna. 2003, nr 3, s. 17-23 Propozycja analizy i interpretacji wiersza "Ornamentatorzy" na języku polskim w klasie IV liceum. 30. Morawska Iwona : Uczeń, który rośnie z Herbertem nie tylko w Roku Herberta. Język Polski w Liceum. R. 23, nr 3 (2008/2009), s. 84-97 Propozycja pracy z twórczością Zbigniewa Herberta na języku polskim. Niekonwencjonalny sposób przybliżenia uczniom sylwetki i dorobku poety. Praca z wierszami "Pudełko zwane wyobraźnią", "Pan od pogody" i "Historia Minotaura", w poszukiwaniu wartości humanistycznych i kulturotwórczych. 31. Próchniak Paweł : Herbert: ciemne flukta (notatki). Polonistyka. 2010, nr 9, s. 23-29 Interpretacja dwóch wierszy Zbigniew Herberta "Tkanina" i ""Dwie krople". 32. Przymuszała Beata : Ciało jako problem filozoficzny w poezji Herberta. Polonistyka. 2003, [nr] 7, s. 397-403 Wyjaśnienie czym jest cielesność i jak ja można rozumieć w poezji Herberta. Interpretacja i analiza literacka utworów Zbigniewa Herberta. 33. Ruszar Józef M. : Chrzest ziemi : (Herbert, presokratycy i Nietzsche). Polonistyka. 2007, nr 4, s. 6-12 Uwagi na temat pierwszych wierszy z lat 50-tych Zbigniewa Herberta: Chrzest, Testament, Podroż, U wrót doliny. 34. Rutkowski Rafał : Pan Cogito odwiedza brudne przedmieścia : scenariusz lekcji dla klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zeszyty Szkolne. 2004, nr 3, s. 98-103 Analiza najbardziej przejmującego wiersza Zbigniewa Herberta Domy przedmieścia. 35. Rutkowski Rafał : Przeciw wyznawcom nicości. Ruch Literacki 2006, z. 3, s. [377]-386 O wierszu Zbigniewa Herberta "Nasze dziecko". 36. Piotr Sobolczyk : Patryk Herbert, Wunderkind. Kresy. 2009, nr 4, s. 160-162 Poetyka dziecięca w wierszach z zeszytu "Bajki" Zbigniewa Herberta. 11
37. Solecki Mariusz : O Mieście nagim Zbigniewa Herberta. Zeszyty Szkolne. 2004, nr 2, s. 69-72 Analiza jego wiersza pt. "Miasto nagie". 38. Solecki Mariusz : Zanim nauczę ich Herberta. Język Polski w Liceum. R. 21, nr 2 (2006/2007), s. 15-21 Nauczanie interpretowania poezji poprzez czytanie interpretacji wierszy. Przedstawienie interpretacji dwóch wierszy Zbigniewa Herberta "Postój" i "Domy przedmieścia". 39. Stasiak Izabela : Zagadka przedmiotu. Polonistyka. 2007, nr 4, s. 37-41 Konspekt lekcji poświęconej omówieniu wiersza Zbigniewa Herberta "Stołek". Zajęcia poruszają zagadnienie znaczenia przedmiotu codziennego w poezji i sztukach plastycznych XX w. 40. Śliwiński Piotr : Krytyk, który się waha. Polonistyka. 2007, nr 4, s. 13-19 Interesujący szkic poświęcony odbiorowi i odbiorcom poezji Zbigniewa Herberta. 41. Telicki Marcin : Do czego nam dziś potrzebny Pan Cogito? Polonistyka. 2010, nr 9, s. 43-46 Próba odpowiedzi na pytanie, dotyczące Pana Cogito Zbigniewa Herberta - kim Pan Cogito jest dla twórcy o dwa pokolenia późniejszego, jakie wartości z Herbertowskiego etosu da się dziś zachować, a jakie trzeba podać niezbędnym rewizjom - interpretacja wiersza Piotra Czerskiego "kieszonkowy mesjasz prowadzi dialog z panem Cogito". 42. Trojak Marianna : Czy "Kamyk jest stworzeniem doskonałym"? : ze Zbigniewem Herbertem przyglądamy się naturze. Biblioterapeuta. 2004, nr 2, s. 14-16 Scenariusz zajęć o charakterze biblioterapeutycznym dla II klasy gimnazjum. 43. Trzcińska Danuta : Projekty promujące czytelnictwo w Ozorkowie w 2008 r. zakończone. Poradnik Bibliotekarza. 2009, [nr] 1, s. 27-28 Te projekty to m.in.: "Znamy się tylko z literatury - cykl spotkań z pisarzami", "Zanim książka trafi w moje ręce - cykl warsztatów, spotkań, wycieczek", "Herberciarnia - cykl warsztatów poświęconych twórczości Zbigniewa Herberta". 44. Waligóra Janusz : Porozmawiajmy o bohaterach. Nowa Polszczyzna. 2001, nr 3, s. 15-25 Mit o Minotaurze, Tezeuszu, Ariadnie w utworze Zbigniewa Herberta,,Historia Minotaura'' z tomu,,pan Cogito'' oraz w innych tekstach. 45. Wasilewska-Lipke Zuzanna : Dlaczego boimy się Prokrustesa X? Polonistyka. 2002, nr 10, s. 601-606 Interpretacja wiersza "Damastes z przydomkiem Prokrustes mówi" Zbigniewa Herberta. 46. Włostowski Stanisław : Herbert w szkole. Polski w Praktyce. 2009, nr 2, s. 42-43 Interpretacja wiersza "Kamyk" Zbigniewa Herberta. 47. Wnuk Alina : Problemowo z pisarzami współczesnymi. Zeszyty Szkolne. 2007, nr 2, s. 64-67 Przedstawienie toposu wędrówki w utworach polskich pisarzy współczesnych: Jarosława Iwaszkiewicza, Mieczysława Jastruna, Zbigniewa Herberta i Andrzeja Stasiuka. 48. Wójciak Monika : Weduty Zbigniewa Herberta. Polonistyka. 2001, nr 9, s. 537-541 Temat miasta i jego malarskie ujęcie w poezji i twórczości eseistycznej Z. Herberta. 12
49. Zaborowska Barbara : Na czym polega,,doskonałość kamienia''? : scenariusz lekcji języka polskiego dla klasy II gimnazjum (na podstawie wiersza Zbigniewa Herberta,,Kamyk''). Wszystko dla Szkoły. 2002, nr 1, s. 15 III. Utwory Zbigniewa Herberta 1. Apostoł w podroży służbowej : prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta. Wybór i red. Jozef Maria Ruszar. Lublin : Wydawnictwo Gaudium, 2006. ISBN 83-89659-66-2 83-89659-66-8-2 ISBN 978-83-89659-66-8. 2. Głosy Herberta. Zebr. i w tom ułożyła Barbara Toruńczyk. Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich, 2008. ISBN 978-83-60046-92-0 97-83-60046-92-0. 3. Herbert i "Kochane Zwierzątka". Listy zebr. i koment. opatrzyla Magdalena Czajkowska Warszawa : Rosner i Wspólnicy, 2006. ISBN 83-60336-05-9, ISBN 978-83-60336-05-2. 4. Herbert nieznany : rozmowy. [Zebrał i oprac. do druku Henryk Citko]. Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich, 2008. ISBN 978-83-60046-90-6. 5. Herbert Zbigniew : 89 wierszy. Wyd. nowe, popr. Kraków : Wydawnictwo a5, cop. 2008. ISBN 978-83-61298-03-8. 6. Herbert Zbigniew : Barbarzyńca w ogrodzie. Warszawa : Zeszyty Literackie, 2004. ISBN 83-917979-9-6. Herbert Zbigniew : Dramaty. Warszawa : Towarzystwo "Więzi", cop. 2008. ISBN 978-83- 60356-51-7. Zawiera: Jaskinia filozofów, Rekonstrukcja poety, Drugi pokój, Lalek, Listy naszych Czytelników, Maja. 7. Herbert Zbigniew : Gedichte. Wyd. 2. Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2006. ISBN 83-08- 03866-2. 8. Herbert Zbigniew : Korespondencja : z faksymiliami listów i wierszy, fotografiami oraz aneksem zawierającym nieznane wypowiedzi Herberta o Miłoszu i Miłosza o Herbercie, a także komentarze Katarzyny Herbertowej i Marka Skwarnickiego oraz wiersze obu poetów. [Red. Barbara Toruńczyk]. Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich, cop. 2006. ISBN 83-60046-75-1. 9. Herbert. Zbigniew : Król mrówek : prywatna mitologia. Kraków : "a5", 2001. ISBN 83-85568- 49-2. 10. Herbert Zbigniew : Labirynt nad morzem. Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich, 2000. ISBN 83-911068-3-7. 11. Herbert Zbigniew : Martwa natura z wędzidłem. Wyd. 1 w tej ed. Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich, 2003. ISBN 83-917979-4-5. 12. Herbert Zbigniew : "Mistrz z Delft" i inne utwory odnalezione. Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich, 2008. ISBN 978-83-60046-91-3. 13
13. Zbigniew Herbert : Pan Cogito. Kraków : Wydawnictwo a5, 2008. ISBN 978-83-61298-04-5. 14. Herbert Zbigniew : Selected poems. Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2000. ISBN 83-08- 02925-6. 15. Herbert Zbigniew : Utwory rozproszone : (rekonesans).wybór i oprac. edytorskie Ryszard Krynicki. Kraków : Wydawnictwo a5, cop. 2010. ISBN 978-83-61298-12-0, ISBN 978-83-61298-01-4. 16. Herbert Zbigniew : Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998. [T.] 2. Wyd. 2, rozszerz. i popr. Warszawa : Biblioteka "Więzi", cop. 2008. ISBN 978-83-60356-65-4. 17. Herbert Zbigniew : Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998. [T.] 1. Wyd., 2 rozszerz. i popr. Warszawa : Biblioteka "Więzi", cop. 2008. ISBN 978-83-60356-64-7. 18. Herbert Zbigniew : Wiersze wybrane. Wybór i oprac. Ryszard Krynicki. Wyd. 3. Krąków : Wydawnictwo a5, 2007. ISBN 978-83-85568-93-3. 19. Herbert Zbigniew : Wiersze zebrane. Oprac. Ryszard Krynicki. Wyd. nowe. Kraków : Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-10-6, ISBN 978-83-61298-39-7. 20. Herbert Zbigniew : Znaki na papierze : utwory literackie, rysunki i szkice. Olszanica : Bosz, 2008. ISBN 978-83-7576-012-5. 21. Herbert Zbigniew, Barańczak Stanisław : Korespondencja :(1972-1996). Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich, 2005. ISBN 83-600-46-25-5. 22. Herbert Zbigniew, Zawieyski Jerzy : Korespondencja 1949-1967. Warszawa : Biblioteka "Więzi", 2002. ISBN 83-88032-51-8. 23. Poznawanie Herberta.Cz. 2. Wybór i wstęp : Andrzej Franaszek. Kraków : Wydaw. Literackie, 2000. ISBN 83-08-02941-8. Oprac. Lidia Sakowicz Edyta Kilian DBP we Wrocławiu Filia w Wałbrzychu 14