2-3 (64-65) 2009 UNIWERSYTET WARSZAWSKI
WYDAWCA: Centrum Studiów Latynoamerykańskich Uniwersytet Warszawski ADRES REDAKCJI: ul. Smyczkowa 14, 02-678 Warszawa tel. (48-22) 553.42.14 tel./fax (48-22) 553.42.09 e-mail: cesla@uw.edu.pl http://www.cesla.uw.edu.pl RADA CZASOPISMA: prof. dr hab. Michał Chmara prof. dr hab. Wiesław Dobrzycki prof. dr hab. Adam Elbanowski prof. dr hab. Eugeniusz Górski prof. dr hab. Marcin Kula prof. dr hab. Barbara Liberska prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński prof. dr hab. Zdzisław Jan Ryn prof. dr hab. Maria Skoczek prof. dr hab. Mariusz Ziółkowski REDAGUJE ZESPÓŁ W SKŁADZIE: Francisco Rodríguez Abraham (red. naczelny), Beata Bereza (sekretarz red.),, Katarzyna Dembicz, Joanna Gocłowska-Bolek, Mariusz Malinowski, Danuta Rycerz Korekta: Joanna Bereza Projekt graficzny: Jerzy Burski Skład komputerowy: Beata Bereza WARUNKI PRENUMERATY: Wpłaty na konto CESLA: Uniwersytet Warszawski, 69 1160 2202 0000 0000 6084 9796 (z dopiskiem:cesla). Prenumerata roczna (dwa numery pojedyncze, jeden podwójny) - 40 zł; Cena pojedynczego egzemplarza numer pojedynczy - 15 zł; numer podwójny - 25 zł; Dla studentów CESLA numer pojedynczy - 12 zł; numer podwójny - 20 zł; Redakcja zezwala na dokonywanie przedruków pod warunkiem podania źródła. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułów autorskich i nie zawsze podziela wyrażane w nich opinie. Copyright CESLA UW, Warszawa, 2009 ISSN 1506-8900 Druk i oprawa: Zakład Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego Zam. Nr 927/2009
AMERYKA ŁACIŃSKA NR 2-3 (64-65) 2009 Spis treści... 3 Od Redakcji... 4 Kuba 2009 Rewolucje kubańskie XIX i XX w.... 5 Kalendarium: Kuba (1950-1959-2009)... 12 Piotr Tarczyński Kalendarium: Kuba USA (1950-2009)... 24 Szymon Martyniuk Kalendarium: Kuba ZSRR/Rosja (1952-2009)... 31 Kamila Pietrusiewicz Kalendarium: Kuba Unia Europejska (1993-2009)... 38 * Konstytucja Republiki Kuby (fragmenty)... 40 * Komunikat Biura Prasowego Białego Domu, (Waszyngton, 13 kwietnia 2009)... 42 Joanna Gocłowska-Bolek Porównanie społeczno-ekonomicznych warunków życia Kuby z lat 1950 i 2000... 45 José Manuel Prieto Rewolucja kubańska w wersji dla taksówkarzy (fragmenty)... 51 Zmiany percepcji (r)ewolucji kubańskiej... 61 Ladislao Aguado Kuba: od przekształceń handlowych do narodzin kultury ucieczki... 71 Jorge Duany Jak czytać reggaeton?... 81 Armando Valladares Prawa człowieka na Kubie... 83 Joseph S. Tulchin Nowa administracja USA. Możliwe zmiany w polityce względem Kuby... 98 András Inotai Stosunki między Unią Europejską a Kubą: ewolucja, problemy i perspektywy... 103 Książki * Anita Oberda-Monkiewicz, Polityka USA wobec Ameryki Łacińskiej po zimnej wojnie (recenzja: Jolanta Bryła)... 127 Nauka Maria Teresa Toribio B. Lemos Luiz Henrique Nunes Bahia (1947-2009)... 130 * Kronika CESLA... 131 * Nabytki Biblioteki CESLA... 135 Polska Ameryka *Wzajemne kontakty Polska - świat iberoamerykański... 137 Kultura * Kultura iberoamerykańska w świecie... 149 Kronika... 152 Miscellanea... 158
AMERYKA ŁACIŃSKA 2-3 (64-65) 2009 Szanowni Czytelnicy W dniu 29 maja b.r. w siedzibie Centrum Studiów Latynoamerykańskich odbyła się prezentacja książki "Cuba 2009. Reflexiones en torno a los 50 años de la revolución de Castro" (red. Andrzej Dembicz). Z tej okazji miało miejsce spotkanie panelowe, w którym wzięło udział kilku autorów powyższej publikacji Ladislao Aguado, Andrzej Dembicz, Michał Chmara i Adam Elbanowski, a także, zaproszony w roli krytyka, Urs Müller-Plantenberg. Przed licznie przybyłą publicznością, a momentami w interakcji z nią, autorzy i goście podzielili się swoimi refleksjami nad współczesną problematyką kubańską. Publikacja ta stanowi ukoronowanie wysiłków organizacyjnych i intelektualnych kilkunastu badaczy z Polski i z zagranicy, przedstawicieli różnych pokoleń, którzy pod koordynacją Andrzeja Dembicza postanowili dołączyć do pasjonującej debaty międzynarodowej dotyczącej procesu kubańskiego, debaty szczególnie ożywionej w kontekście upływającej okrągłej rocznicy rewolucji Castro. Dzięki tej inicjatywie staliśmy się posiadaczami unikalnych materiałów, których tłumaczenia dokonaliśmy celem przedstawienia ich szerokiemu gronu polskich Czytelników. Objętość przygotowywanego czasopisma znacząco rozrosła się, o czym świadczy podwójna numeracja niniejszego wydania. Takie są, w dużym skrócie, kulisy pojawienia się obecnego, poświęconego Kubie, numeru specjalnego kwartalnika. Problematyka kubańska, w najróżniejszych jej aspektach, włączając w to ewentualne drogi rozwiązywania licznych sprzeczności, pozostaje, jak o tym świadczą zebrane tu materiały, w centrum uwagi latynoamerykanistów w Polsce i na świecie. Zresztą z aktualności tej kwestii zdają sobie sprawę również osoby niekoniecznie związane z kręgami akademickimi, czy też politycznymi. Jeden, lecz nie jedyny, przykład tego mieliśmy w przedostatnią niedzielę września, kiedy setki tysięcy Latynoamerykanów przed telewizorami, a około milion Kubańczyków zgromadzonych na Plaza de la Revolución w Hawanie wzruszało się na koncercie zatytułowanymo "Paz sin fronteras" (Pokój bez granic). Koncert ten odbył się z inicjatywy grupy znanych artystów iberoamerykańskich, z Kolumbijczykiem Juanesem, Hiszpanem Miguelem Bosé i Portorykanką Olgą Tañón na czele, których raczej nie można podejrzewać o sympatyzowanie ze skostniałym ustrojem panującym na wyspie. Wydanie w/w książki ma jeszcze jeden istotny dla działalności CESLA wymiar. Otóż, oprócz wersji drukowanej, przeznaczonej na sprzedaż i wymianę, udostępniliśmy bezpłatnie na naszej stronie instytucjonalnej również i jej wersję elektroniczną. Z punktu widzenia wydawniczego można śmiało stwierdzić, że wchodzimy w nowy etap rozpowszechniania naszej produkcji naukowej, właśnie poprzez publikacje tradycyjne drukowane i nowoczesne rozpowszechniane w wersji elektronicznej. Baza technologiczna i knowhow Centrum zostały z powodzeniem sprawdzone (wcześniej udostępniliśmy 4 pozycje czasopism i 5 pozycji dokumentów roboczych - wydań już wyczerpanych, a także kilka publikacji na cd-romach). Coraz częściej więc nasze publikacje będą funkcjonowały w tych dwóch formatach, które jak pokazuje doświadczenie wielu instytucji na świecie, znakomicie się uzupełniają. Niniejszy numer Kwartalnika pojawia się w wkrótce po rozpoczęcia nowego roku akademickiego 2009/2010. Niech będzie to okazją, do złożenia studentom i wykładowcom studiów latynoamerykańskich w całym kraju życzeń owocnych zajęć i ciekawych wykładów, a badaczom tematyki latynoamerykańskiej - znakomitych pomysłów i oczywiście ich udanej realizacji. Francisco Rodríguez 4
5