Marian Szewczyk
Góry Polski W Polsce obszary górskie (powyżej 500 m npm.) skupione są na południu kraju w postaci górotworów Karpat, Sudetów i nieco bardziej położonych centralnie Gór Świętokrzyskich. Cechą naszych gór jest znikomy procent obszarów wysokogórskich. Przeważają góry do 1000 m npm. Karpaty młode góry trzeciorzędowe. Sudety stare góry prekambryjskie. Góry Świętokrzyskie góry kaledońskie. Na czerwono obszary powyżej 500 m npm. Na zielono obszary poniżej 200 m npm. Tatry, Bieszczady, Gorce
Budowa geologiczna i rzeźba Sudety budują ubogie skały magmowe pochodzenia wulkanicznego. Najwyższy szczyt to Śnieżka 1603 m npm. Karpaty mają zróżnicowaną budowę. Dominuje tu flisz karpacki, będący przekładańcem łupków, zlepieńców, piaskowców, mułowców i iłowców. Tu i ówdzie spotyka się tu ostańce z piaskowca. Tatry Wysokie i po części Tatry Zachodnie budują skały krystaliczne. Skały węglanowe tworzą Pieniny, po części Tatry i Pogórze Sudeckie.
Cechy klimatu górskiego Na przykładzie naszych najwyższych gór można szczególnie wyraźnie zauważyć cechy klimatu górskiego. Cechy klimatu tatrzańskiego: 1. Małe wahania temperatury w ciągu roku (chłodne lato i ciepła zima). 2. Duże wahania dobowe temperatury (różnice między dniem a nocą). 3. Spadek ciśnienia atmosferycznego ze wzrostem wysokości. 4. Nagłe i duże wahania ciśnienia. 5. Silne nasłonecznienie. 6. Duży udział promieniowania niebieskiego i UV. 7. Większe wypromieniowywanie ciepła. 8. Większe parowanie 9. Znacznie większa ilość opadów. 10.Krótki okres wegetacjii 11.Silne wiatry.
Roślinność w górach tworzy piętra Z powodu zmian klimatu wraz ze wzrostem wysokości zmianie ulega też roślinność gór. Piętra roślinności układają się jedne nad drugimi. Obserwuje się przesunięcie pięter w górę na stokach południowych. Po prawej stronie wymieniono dominujące gatunki (formacje) roślin w poszczególnych piętrach. północ Piętro turniowe Piętro halne (alpejskie) Piętro kosodrzewiny (subalpejskie) Piętro regla górnego Piętro regla dolnego Piętro pogórza południe Mchy i porosty Traworośla i wyleżyska Kosówka i jarzębina Świerk Buk i jodłą Grab, dąb lipa (pola)
Inne jest też ułożenie pięter roślinnych w poszczególnych partiach Karpat. W Bieszczadach Zachodnich brak jest regla górnego. Nad krainą buka (regiel dolny) wykształcone jest specyficzne piętro roślinności połoniny. Uwarunkowane to jest wysuszającymi wiatrami południowymi znad Niziny Węgierskiej (Winnicki, Zemanek 1998, nieco zmienione).
Dysjunkcja arktyczno-górska Podobne zmiany klimatu i roślinności jak w górach, można zaobserwować przesuwając się na kontynencie europejskim z południa na północ. Tu zmiany są 1000 x mniejsze (1m wysokości w górach = 1 km w kierunku bieguna). Z tego powodu wiele gatunków roślin występuje zarówno w wysokich górach jak i na dalekiej północy. Zjawisko to nazywa się dysjunkcją (łac. disiunctio = rozdzielenie) arktyczno-górską. Taką dysjunkcję wykazują: dębik ośmiopłatkowy (Dryas octopetala), wierzba żyłkowana (Salix reticulata), rdest żyworodny (Polygonum viviparum). Tatry Rozmieszczenie dębika ośmiopłatkowego (Dryas octopetala) w Europie
Dysjunkcja śródkarpacka Z tego samego powodu niektóre rośliny górskie wykazują przerwę w zasięgu w niskich pasmach beskidzkich. Jest to tzw. dysjunkcja śródkarpacka. Przykładem tego zjawiska są tocja górska (Tozzia alpina), występująca w Bieszczadach i na Babiej Górze oraz rojnik górski (Sempervivum montanum), występujący w Bieszczadach, oraz w Tatrach, i na Babiej Górze.
Endemity górskie Endemity ogólnokarpackie, np. wierzba Kitaibela (Salix kitaibeliana), pszonak Wittmana (Erysimum wittmanii), kostrzewa karpacka (Festuca carpatica), wiechlina granitowa (Poa granitica). Endemity zachodniokarpackie, np. urdzik karpacki (Soldanella carpatica),sasanka słowacka (Pulsatila slavica)
Endemity tatrzańskie, np. wawrzucha tatrzańska (Cochlearia tatrae), przymioto węgierskie (Erigeron hungaricus). Endemity pienińskie, np. pszonak pieniński (Erisimum pieninicum), mniszek pieniński (Taraxacum pieninicum). Mapa rozmieszczenia urdzika karpackiego (Soldanella carpatica) w Karpatach Zachodnich (wg Pawłowskiej 1963)
Piętro pogórza Pogórze jest najniższym piętrem, sięgającym średnio do 550 m npm. Z natury panowały tu grądy czyli lasy grabowo-lipowo-dębowe a na terasach rzecznych łęgi czyli lasy i zarośla wierzbowo-topolowe. Dziś większość grądów przekształconych jest w użytki rolne.
Piętro regla dolnego Regiel dolny to kraina buka i jodły z nieznaczną domieszką innych drzew. Zajmuje przestrzeń nad piętrem pogórza do około 1100 m npm. Obecnie lasom bukowym towarzyszą łąki a w niższych położeniach również pola uprawne.
Piętro regla górnego Kraina świerka budującego regiel górny sięga do około 1400 (w Tatrach 1600) m npm. Bór świerkowy to jedyny naturalny las w Polsce zbudowany z jednego gatunku. Niekiedy występuje w nim jarzębina. Występują tu borówczyska i ubogie łąki z psią trawką.
Piętro kosodrzewiny (subalpejskie) Występuje na Babiej Górze, Pilsku, Karkonoszach i w Tatrach. Sięga do 1650 m npm., a w Tatatrach 200 m wyżej. Poza kosodrzewiną buduje go jarzębina i subalpejskie krzewy (wierzba śląska, róża alpejska, porzeczka skalna, brzoza karpacka). W wilgotnych miejscach występują ziołorośla.
Piętro halne (alpejskie) Spotyka się go tylko w Tatrach, na Babiej Górze i w Karkonoszach. Sięga do 2250 m npm. Budują go murawy wysokogórskie, traworośla i wyleżyska. Częste są tu mszaki i porosty.
Piętro turniowe (subniwalne) Tylko w Tatrach, powyżej 2300 m npm. Zima trwa tutaj 9 miesięcy. Niewiele tu roślin naczyniowych tworzących murawy (np. pierwiosnka maleńka). W miejscach osłoniętych od wiatru rosną boimka dwurzędowa i kostrzewa niska żyworodna. Z trudnymi warunkami zmagają się również: lepnica bezłodygowa, starzec kraiński oraz goryczka przezroczysta. Dominują mszaki i porosty.
Połoniny w Bieszczadach W Bieszczadach Wysokich nad bukowymi lasami regla dolnego rozciągają się aż po szczyty ziołorośla i traworośla wysokogórskie. Mają one charakter naturalny, choć ich skład gatunkowy i zasięg były kształtowane przez gospodarkę człowieka. Połonina Wetlińska
Przystosowania roślin do życia w górach Krzewinki szpalerowe (wierzby wysokogórskie) Wzrost poduszkowy lepnica bezłodygowa, skalnica seledynowa) Wzrost darniowy (skalnica nakrapiana, mokrzyca Kitaibela, piaskowiec orzęsiony, goździk wczesny) Wzrost różyczkowy (pierwiosnek, urdzik karpacki) Pokrycie roślin kutnerem (szarotka) Owoszczenie liści (pierwiosnek łyszczak) Gruboszowatość liści i łodyg (rojnik górski i pospolity) Żyworodność lub pseudożyworodność (kostrzewa niska, rdest żyworodny, żywiec bulwkowaty.
Typy roślinności górskiej W zależności od stopnia przywiązania do poszczególnych pięter roślinności wyróżnia się następujące typy: Gatunki podgórskie Gatunki ogólnogórskie Gatunki reglowe Gatunki subalpejskie Gatunki alpejskie Głównie w piętrze pogórza Spotyka się je we wszystkich piętrach Głównie w obu reglach Głównie w piętrze alpejskim i turniowym Głównie w reglu górnym i w piętrze kosodrzewiny Gatunków górskich we florze Polski jest około 500. Najwięcej z nich występuje w Karpatach a szczególnie w Tatrach (400) i na Babiej Górze (200). W Bieszczadach 184.
Przegląd wybranych gatunków roślin górskich występujących w Bieszczadach wg typów: Gatunki podgórskie 6 Gatunki ogólnogórskie 42 Gatunki reglowe - 68 Gatunki subalpejskie 42 Gatunki alpejskie 30 Ogólnie taksony górskie stanowią 23%całej flory BdPN
Gatunki podgórskie Mapka rozm w BdPN Calamagrostis pseudophragmites (HALLER F.) KOELER - Trzcinnik szuwarowy
Gatunek podgórski Carex pendula HUDS. - Turzyca zwisła
Gatunek podgórski Chamaenerion palustre SCOP. - Wierzbówka nadrzeczna
Gatunek podgórski Equisetum telmateia EHRH. - Skrzyp olbrzymi
Gatunek podgórski Matteucia struthiopteris (L.) TOD. Pióropusznik strusi
Gatunek podgórski Myricaria germanica (L.) DESV. Września pobrzeżna
Gatunki ogólnogórskie Alchemilla crinita BUSER - Przywrotnik płytkoklapowy (P. płaskoklapowy) Alchemilla glabra NEYGENF. - Przywrotnik prawie nagi Alchemilla turculensis PAWł. - Przywrotnik turkulski
Gatunek ogólnogórski Angelica sylvestris L.subsp. montana (BROT.) ARCANG. - Dzięgiel leśny
Gatunek ogólnogórski Asplenium septentrionale (L.) HOFFM. - Zanokcica północna Asplenium viride HUDS. - Zanokcica zielona
Gatunek ogólnogórski Caltha palustris L. subsp. laeta (SCHOTT, NYMAN & KOTSCHY) HEGI - Knieć błotna górska
Gatunek ogólnogórski Campanula patula L. subsp. abietina (GRISEB.) SIMONK.
Gatunek ogólnogórski Cardaminopsis halleri (L.) HAYEK - Rzeżusznik (Gęsiówka) Hallera
Gatunek ogólnogórski Chaerophyllum hirsutum L. - Świerząbek orzęsiony (Ś. kosmaty)
Gatunek ogólnogórski Cirsium erisithales (JACQ.) SCOP. - Ostrożeń lepki
Gatunek ogólnogórski Clematis alpina (L.) MILL. - Powojnik (Powojnica) alpejski
Gatunek ogólnogórski Coeloglossum viride (L.) HARTM. - Ozorka zielona
Gatunek ogólnogórski Cotoneaster integerrimus MEDIK. - Irga zwyczajna
Gatunek ogólnogórski Crepis conyzifolia (GOUAN) DALLA TORRE - Pępawa wielkokwiatowa
Gatunek ogólnogórski Doronicum austriacum JACQ. - Omieg górski
Gatunek ogólnogórski Foto: T. Winnicki Dryopteris dilatata (HOFFM.) A. GRAY - Nerecznica szerokolistna
Gatunek ogólnogórski Gentiana asclepiadea L. - Goryczka trojeściowa (G. trojeściowata)
Gatunek ogólnogórski Gentianella lutescens (VELEN.) HOLUB - Goryczuszka (Goryczka) wczesna
Gatunek ogólnogórski Gymnadenia conopsea (L.) R. BR. - Gółka długoostrogowa
Gatunek ogólnogórski Hieracium aurantiacum L. - Jastrzębiec pomarańczowy Hieracium bifidum KIT. EX HORNEM. - Jastrzębiec siny Hieracium fuscoatrum NÄGELI & A. PETER (aurantiacum - caespitosum) - Jastrzębiec brunatny Hieracium laevigatum WILLD. (lachenalii - umbellatum) - Jastrzębiec gładki
Gatunek ogólnogórski Homogyne alpina (L.) CASS. - Podbiałek alpejski
Gatunek ogólnogórski Huperzia selago (L.) BERNH. EX SCHRANK & MART. - Wroniec widlasty (Widłak wroniec)
Gatunek ogólnogórski Knautia dipsacifolia KREUTZER - Świerzbnica leśna
Gatunek ogólnogórski Foto: T. Winnicki Oreopteris limbosperma (BELLARDI EX ALL.) HOLUB Zaproć (Nerecznica) górska
Gatunek ogólnogórski Orobanche alba STEPHAN EX WILLD. Zaraza macierzankowa
Gatunek ogólnogórski Ranunculus serpens SCHRANK subsp. nemorosus (DC.) G. LÓPEZ
Gatunek ogólnogórski Rosa pendulina L. Róża alpejska
Gatunek ogólnogórski Rumex alpestris JACQ. subsp. carpaticus ZAP. Szczaw górski
Gatunek ogólnogórski Salix silesiaca WILLD. Wierzba śląska
Gatunek ogólnogórski Scilla kladnii SCHURR (S.bifolia L. subsp. subtriphylla DOM.)
Gatunek ogólnogórski Sedum fabaria W. D. J. KOCH Rozchodnik karpacki
Gatunek ogólnogórski Tozzia alpina L. Tocja alpejska subsp. carpatica (WOŁ.) PAWŁ. & JASIEWICZ
Gatunek ogólnogórski Valeriana tripteris L. Kozłek trójlistkowy
Gatunek ogólnogórski Veratrum lobelianum BERNH. Ciemiężyca (Ciemierzyca) zielona
Abies alba MILL. - Jodła pospolita Gatunki reglowe
Gatunek reglowy Acer pseudoplatanus L. - Klon jawor (Jawor)
Gatunek reglowy Aconitum lasiocarpum (RCHB.) GÁYER - Tojad wschodniokarpacki Aconitum moldavicum HACQ. - Tojad mołdawski Aconitum degenii GÁYER. - Tojad wiechowaty
Gatunek reglowy Alchemilla glaucescens WALLR. - Przywrotnik kosmaty
Gatunek reglowy Allium ursinum L. - Czosnek niedźwiedzi
Gatunek reglowy Alnus incana (L.) MOENCH - Olsza szara (O. biała)
Gatunek reglowy Anthriscus nitida (WAHLENB.) HAZSL. - Trybula lśniąca
Gatunek reglowy Aposeris foetida (L.) LESS. - Sałatnica leśna
Gatunek reglowy Aruncus sylvestris KOSTEL. - Parzydło leśne
Gatunek reglowy Carduus personata (L.) JACQ. - Oset łopianowaty
Gatunek reglowy Carex transsilvanica SCHUR - Turzyca siedmiogrodzka
Gatunek reglowy Corallorhiza trifida CHÂTEL. - Żłobik koralowy
Gatunek reglowy Crepis mollis (JACQ.) ASCH. S. S. - Pępawa miękka
Gatunek reglowy Cystopteris sudetica A. BRAUN & MILDE - Paprotnica sudecka
Gatunek reglowy Dactylorhiza sambucina (L.) SOÓ - Kukułka (Storczyk) bzowa
Gatunek reglowy Dentaria glandulosa WALDST. & KIT. - Żywiec gruczołowaty
Gatunek reglowy Dryopteris affinis (LOWE) FRASER-JENK. - Nerecznica mocna
?? Gatunek reglowy Dryopteris expansa (C. PRESL) FRASER-JENK. & JERMY - Nerecznica górska
Gatunek reglowy Eleocharis austriaca HAYEK - Ponikło austriackie
Gatunek reglowy Euphorbia serrulata THUILL. - Wilczomlecz (Ostromlecz) sztywny
Gatunek reglowy Euphrasia coerulea HOPPE & FÜRNR. - Świetlik błękitny
Gatunek reglowy Festuca altissima ALL. - Kostrzewa leśna Festuca drymeia MERT. & W. D. J. KOCH - Kostrzewa górska
Gatunek reglowy Galanthus nivalis L. - Śnieżyczka przebiśnieg
Gatunek reglowy Geranium phaeum L. - Bodziszek żałobny
Gatunek reglowy Helleborus purpurascens WALDST. & KIT. - Ciemiernik czerwonawy (C. purpurowy)
Gatunek reglowy Hesperis matronalis L. - Wieczornik damski subsp. candida (KIT.) HEGI & EM. SCHMID
Gatunek reglowy Hieracium cymosum L. - Jastrzębiec wierzchotkowy
Gatunek reglowy Lamium maculatum L. - Jasnota plamista subsp. cupreum
Gatunek reglowy Lapsana intermedia M. BIEB. - Łoczyga pośrednia
Gatunek reglowy Leucoium vernum L. subsp. carpaticum (SPRING) O. SCHWARTZ - Śnieżyca wiosenna
Gatunek reglowy Lonicera nigra L. - Wiciokrzew (Suchokrzew) czarny
Gatunek reglowy Lunaria rediviva L. - Miesiącznica (Miesięcznik) trwała
Gatunek reglowy Luzula luzulina (VILL.) DALLA TORRE & SARNTH. - Kosmatka żółtawa
Gatunek reglowy Luzula sylvatica (HUDS.) GAUDIN - Kosmatka olbrzymia
Gatunek reglowy Lysimachia nemorum L. - Tojeść gajowa
Gatunek reglowy Myosotis decumbens HOST Niezapominajka rozłogowa subsp. kerneri (DALLA TORRE & SARNTH.) GRAU
?? Gatunek reglowy Orobanche flava MART. EX F. W. SCHULTZ Zaraza żółta
Gatunek reglowy Petasites albus (L.) GAERTN. Lepiężnik biały Petasites kablikianus TAUSCH EX BERCHT. Lepiężnik wyłysiały
Gatunek reglowy Phyllitis scolopendrium (L.) NEWMAN Języcznik zwyczajny
Gatunek reglowy Picea abies (L.) H. KARST. Świerk pospolity
Gatunek reglowy Pleurospermum austriacum (L.) HOFFM. Żebrowiec górski
Gatunek reglowy Polygonatum verticillatum (L.) ALL. Kokoryczka okółkowa
Gatunek reglowy Polystichum aculeatum (L.) ROTH Paprotnik kolczysty Polystichum braunii (SPENN.) FÉE Paprotnik Brauna
Gatunek reglowy Prenanthes purpurea L. Przenęt purpurowy
Gatunek reglowy Ribes alpinum L. Porzeczka alpejska
Gatunek reglowy Rosa dumalis BECHST. EM. BOULENGER Róża sina
Gatunek reglowy Rubus hirtus WALDST. & KIT. AGG. Jeżyna gruczołowata
Gatunek reglowy Salvia glutinosa L. Szałwia lepka
Gatunek reglowy Sambucus racemosa L. Bez koralowy (Dziki bez koralowy)
Gatunek reglowy Scopolia carniolica JACQ. Lulecznica kraińska
Gatunek reglowy Scrophularia scopolii HOPPE Trędownik omszony
Gatunek reglowy Senecio fuchsii C. C. GMEL. Starzec Fuchsa Senecio nemorensis L. S. S. Starzec gajowy Senecio rivularis (WALDST. & KIT.) DC. Starzec kędzierzawy (S. nadpotokowy)
Gatunek reglowy Stachys alpina L. Czyściec górski (Cz. alpejski)
Gatunek reglowy Streptopus amplexifolius (L.) DC. Liczydło górskie
Gatunek reglowy Symphytum cordatum WALDST. & KIT. EX WILLD. Żywokost sercowaty
Gatunek reglowy Telekia speciosa (SCHREB.) BAUMG. Smotrawa okazała
Gatunek reglowy Traunsteinera globosa (L.) RCHB. Storczyca kulista
Gatunek reglowy Trifolium spadiceum L. Koniczyna kasztanowata
Gatunek reglowy Valeriana sambucifolia J. C. MIKAN Kozłek bzowy
Gatunek reglowy Veronica montana L. Przetacznik górski
Gatunek reglowy Viola saxatilis F. W. SCHMIDT Fiołek trwały
Gatunki subalpejskie Adenostyles alliariae (GOUAN) A. KERN. - Miłosna górska
Allium victorialis L. - Czosnek siatkowaty
Alnus viridis (CHAIX) DC. IN LAM. & DC. - Olsza zielona (Kosa olcha)
Arnica montana L. - Arnika górska
Athyrium distentifolium TAUSCH EX OPIZ - Wietlica alpejska Foto: T. Winnicki
Bupleurum longifolium L. - Przewiercień długolistny
Calamagrostis villosa (CHAIX) J. F. GMEL. - Trzcinnik owłosiony
Campanula polymorpha WITASEK - Dzwonek wąskolistny
Campanula serrata (KIT.) HENDRYCH - Dzwonek piłkowany (Dz. lancetowaty)
Carex ornithopoda WILLD. - Turzyca ptasie łapki supsp. elongata
Centaurea kotschyana HEUFF. EX W. D. J. KOCH - Chaber Kotschyego
Centaurea mollis WALDST. & KIT. - Chaber miękkowłosy
Cicerbita alpina (L.) WALLR. - Modrzyk górski (M. alpejski)
Cirsium waldsteinii ROUY - Ostrożeń wschodniokarpacki (O. Waldsteina)
Delphinium elatum L. - Ostróżka wyniosła
Dianthus compactus KIT. - Goździk skupiony
Epilobium alpestre (JACQ.) KROCK. - Wierzbownica okółkowa
Euphorbia austriaca A. KERN. - Wilczomlecz (Ostromlecz) austriacki
Euphrasia picta WIMM. - Świetlik nadobny
Geranium sylvaticum L. - Bodziszek leśny subsp. alpestris
Gnaphalium norvegicum GUNNERUS - Szarota norweska
Hesperis nivea BAUMG. - Wieczornik śnieżny
Hieracium conicum ARV.-TOUV. (prenanthoides - umbellatum) - Jastrzębiec letni ( H, aetivum) Hieracium prenanthoides VILL. - Jastrzębiec przenętowaty
Lathyrus laevigatus (WALDST. & KIT.) GREN. - Groszek wschodniokarpacki
Leucanthemum waldsteinii (SCH.BIP.) POUZAR - Jastrun (Złocień) okrągłolistny (J. Waldsteina)
Leucorchis albida (L.) E. MEY. - Gołek białawy
Melampyrum herbichii WOŁ. Pszeniec Herbicha Melampyrum saxosum BAUMG. Pszeniec biały
Padus petraea TAUSCH Czeremcha skalna
Poa chaixii VILL. Wiechlina (Wyklina) Chaixa
Ranunculus platanifolius L. Jaskier platanolistny
Ribes petraeum WULFEN Porzeczka skalna
Rumex alpinus L. Szczaw alpejski
Scorzonera rosea WALDST. & KIT. Wężymord górski
Senecio papposus (RCHB.) LESS. Starzec długolistny
Solidago virgaurea L. S. S. Nawłoć pospolita subsp. alpestris
Sorbus aucuparia L. EM. HEDL. Jarząb pospolity (J. zwyczajny) subsp. glabrata.
Tanacetum corymbosum (L.) SCH. BIP. subsp. clusii (FISCH.) HAND.-MAZZ. Wrotycz baldachogroniasty Klusjusa
Trollius altissimus CRANTZ Pełnik alpejski
Veratrum album L. S. S. Ciemiężyca (Ciemierzyca) biała
Viola dacica BORBÁS Fiołek dacki
Gatunki alpejskie Aconitum tauricum WULFEN - Tojad tauryjski subsp. nanum (BAUMG.) GOLY
Alchemilla flabellata BUSER - Przywrotnik siwy Foto: T. Winnicki
Anemone narcissifolia L. - Zawilec narcyzowy (Z. narcyzowaty)
Anthoxanthum alpinum Á. LÖVE & D. LÖVE - Tomka alpejska
Bellardiochloa violacea (BELLARDI) CHIOV. - Wiechlinostrzewa (Wiechlina) fioletowa
Carex dacica HEUFF. - Turzyca dacka Foto: T. Winnicki
Carex rupestris ALL. - Turzyca skalna
Cerastium fontanum BAUMG. - Rogownica źródlana
Dianthus carthusianorum L. - Goździk kartuzek subsp. saxigenus
Diphasiastrum alpinum (L.) HOLUB - Widlicz (Widłak) alpejski
Empetrum hermaphroditum HAGERUP - Bażyna obupłciowa
Festuca airoides LAM. - Kostrzewa niska Festuca versicolor TAUSCH - Kostrzewa pstra
Hieracium atratum FR. (alpinum < murorum) - Jastrzębiec żałobny
Hypochoeris uniflora VILL. - Prosienicznik jednogłówkowy
Juniperus communis L. subsp. alpina (SUTER) ČELAK. - Jałowiec pospolity halny
Luzula sudetica (WILLD.) DC. - Kosmatka sudecka
Phleum commutatum GAUDIN Tymotka alpejska
Polygonum viviparum L. Rdest żyworodny
Potentilla aurea L. Pięciornik złoty
Primula halleri HONCK. Pierwiosnek (Pierwiosnka) Hallera (P. długokwiatowy)
Rhinanthus alpinus BAUMG. Szelężnik wysokogórski (Sz. nadobny)
Rhodiola rosea L. Różeniec górski
Saxifraga paniculata MILL. Skalnica gronkowa
Sempervivum montanum L. Rojnik górski
Sesleria bielzii SCHUR Sesleria Bielza
Silene dubia HERBICH Lepnica karpacka (L. wschodniokarpacka)
Thesium alpinum L. Leniec alpejski
Thymus alpestris TAUSCH EX A. KERN. Macierzanka halna
Vaccinium gaultherioides BIGELOW Borówka halna
Dziękuję za uwagę. marian.szewczyk@gmail.com