INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA - KOD ZAWODU 325905 Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca jest przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) planowania i organizowania pracy opiekuńczej, wychowawczej i edukacyjnej; 2) pielęgnowania dziecka zdrowego, chorego i niepełnosprawnego; 3) prowadzenia działań wychowawczych i edukacyjnych wspomagających rozwój psychomotoryczny dziecka; 4) promowania zdrowia i prowadzenia działań profilaktycznych; 5) udzielania pomocy w stanach zagrożenia zdrowotnego dziecka. PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA 1 Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonują zawód filozofa, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1.Sprawnością motoryczną Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności: utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 2. Elastycznością Dostosowanie działania do zmieniających się okoliczności. Nadawanie konstruktywnych znaczeń różnorodnym sytuacjom zawodowym, pomimo niejednoznaczności napływających informacji, oraz efektywne działanie, nawet w sytuacji nieprzewidzianych trudności. Łączenie informacji z różnych źródeł, dostrzeganie połączeń między danymi z dziedzin niezbędnych do dobrej pracy. Umiejętność znalezienia związków pomiędzy uprzednio niepowiązanymi pojęciami oraz tworzenie ogólnych planów działania pomimo braku kompletnych informacji. 1 Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych Narzędzie do badania kompetencji, Warszawa 2014
3. Podzielnością uwagi Efektywne wykonywanie kilku czynności jednocześnie i zdolność do pracy w warunkach rozpraszających uwagę. 4.Sumiennością w dążeniu do rezultatów Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY Opiekunka dziecięca to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tę sama nazwę i kod. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2012-2016 2 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w okresie Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w okresie 2016 225 147 17 6 321 2 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej aktualne na koniec okresu 2015 197 146 12 3 357 2 2014 217 161 18 7 402 14 2013 217 178 20 2 381 6 2012 178 179 9 5 419 1 2 Informacje te opracowano na podstawie załącznika nr 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Zgodnie z programem badań statystycznych statystyki publicznej załącznik ten jest przekazywany przez powiatowe urzędy pracy do wojewódzkich urzędów pracy do 10. dnia roboczego lipca z danymi za I półrocze danego roku oraz do 10. dnia roboczego stycznia z danymi za II półrocze roku poprzedniego.
W latach 2012-2015 zawód opiekunka dziecięca został sklasyfikowany jako zawód deficytowy 3 tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje większe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Od 2015 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. W poprzedniej metodologii wskaźnikiem wykorzystywanym do wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych był wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu. W nowej, zmienionej metodologii wybór zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest dokonywany na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych 4. Wprowadzona zmiana spowodowała, ze sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup. Opiekunka dziecięca w 2015 r. został zakwalifikowany do grupy zawodów nieokreślonych. Jest to jednak zawód, w którym większy jest odpływ osób bezrobotnych w okresie niż ich napływ. MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA W badaniu przeprowadzonym w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego pn. Barometr zawodów 5, które jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w poszczególnych zawodach w latach 2016-2018 r. zawód opiekunka dziecięca został zakwalifikowany do grupy zawodów będących w równowadze. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ 6 Zgodnie z rozporządzeniem MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 8 sierpnia 2014 r. (zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego) od roku szkolnego 2016/2017 w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe nie prowadziło się rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej (na semestr pierwszy), w której realizuje się kształcenie w zawodzie opiekunka dziecięca. Kształcenie w tych zawodach prowadziło się do zakończenia cyklu kształcenia. 3 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 4 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 5 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2016 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2015 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 6 Źródło informacji: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, serwis internetowy Ministerstwa Edukacji Narodowej www.men.gov.pl oraz System Informacji Oświatowej www.cie.men.gov.pl
Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód opiekunka dziecięca można zdobyć w Szkole Policealnej o dwuletnim cyklu kształcenia. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2017 r. Kształcenie w zawodzie możliwe jest w Szkole Policealnej, począwszy od roku szkolnego 2017/2018: a) w semestrze I tej szkoły, który rozpoczyna się z dniem 1 września 2017 r., b) w semestrze II tej szkoły, który rozpoczyna się z dniem 1 lutego 2018 r., będącym kontynuacją semestru, o którym mowa w lit. a, c) w semestrze I tej szkoły, który rozpoczyna się z dniem 1 lutego 2018 r. a w latach następnych także w kolejnych semestrach tej szkoły; Nie ma możliwości zdobycia kwalifikacji na kursach zawodowych. Zawód opiekunka dziecięca składa się z jednej kwalifikacji zawodowej - K1 Świadczenie usług opiekuńczych i wspomagających rozwój dziecka SZKOŁY w REGIONIE Według danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej na dzień 30.09.2016 r. zawód opiekunki dziecięcej w województwie kujawsko-pomorskim można zdobyć w 9 szkołach. Oferta kształcenia dotyczy placówek publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. W powiecie toruńskim brak placówek kształcących w zawodzie. Na terenie Miasta Torunia funkcjonują 2 placówki. Obecnie kształci się w nich 85 osób. Tabela 1. Dane dotyczące liczby osób kształcących się i kończących naukę ( absolwentów) w zawodzie opiekunka dziecięca: Liczba osób Rok szkolny Uczniowie kontynuujący naukę w zawodzie Absolwenci osoby kończące naukę w zawodzie 2016/2017 234 27 (na dzień 30.09.2016r. ) 2015/2016 310 55 (na dzień 30.09.2015r. ) 2014/2015 rok 263 66 (na dzień 30.09.2014r. ) 2013/2014 rok 234 100 (na dzień 30.09.2013r. ) KURSY Informacje o kursach prowadzonych przez instytucje szkoleniowe między innymi z dziedziny związanej z obszarem opiekuńczym dostępne są w Elektronicznym Rejestrze Instytucji Szkoleniowych na stronie internetowej: http://ris.praca.gov.pl Opracowała:
Marzena Stanisławska- Mrugacz doradca zawodowy Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, wydział Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser data ostatniej aktualizacji: listopad 2017rok.