OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ

OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ

POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OWU OC) mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych przez Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA Spółka Akcyjna, zwane dalej TUiR WARTA z osobami fizycznymi, prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej, zwanymi dalej Ubezpieczającymi. 2. Umowa ubezpieczenia może zostać zawarta na rzecz osoby trzeciej. 2 1. Za zgodą stron umowa ubezpieczenia może zawierać postanowienia dodatkowe lub odmienne od postanowień niniejszych OWU OC. 2. W razie wprowadzenia do umowy ubezpieczenia postanowień dodatkowych lub odmiennych od postanowień OWU OC, niniejsze OWU OC mają zastosowanie o tyle, o ile postanowienia dodatkowe lub odmienne od postanowień OWU OC nie stanowią inaczej. WYJAŚNIENIE POJĘĆ 3 Przez użyte w OWU OC określenia rozumie się: 1. szkoda osobowa szkoda będąca następstwem zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia, polegającego na spowodowaniu śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia; 2. szkoda rzeczowa - szkoda będąca następstwem zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia, polegającego na uszkodzeniu lub zniszczeniu mienia; 3. poszkodowany - każda osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, z wyłączeniem Ubezpieczającego, która doznała szkody osobowej lub rzeczowej w związku z prowadzoną przez Ubezpieczającego działalnością lub posiadanym mieniem, określonymi w umowie ubezpieczenia; 4. wartości pieniężne pieniądze będące w kraju lub za granicą prawnym środkiem płatniczym (waluta polska lub waluty obce), a także pełniące funkcję płatniczą: weksle, czeki, czeki podróżnicze, akredytywy, polecenia wypłat, przekazy i inne dokumenty bankowe i finansowe płatne w walucie polskiej lub walutach obcych oraz złoto, srebro i wyroby z tych metali, kamienie szlachetne i perły, a także platyna i pozostałe metale z grupy platynowców; 5. pracownik - osoba fizyczna zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę; za pracownika uważa się także osobę wykonującą prace lub usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, z tytułu której opłacana jest składka na ubezpieczenie społeczne.

PRZEDMIOT, ZAKRES I MIEJSCE UBEZPIECZENIA 4 1. TUiR WARTA udziela ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej Ubezpieczającego, jeżeli w związku ze zdarzeniem powodującym szkodę osobową lub rzeczową, powstałym w okresie ubezpieczenia i związanym z prowadzeniem działalności lub posiadaniem mienia określonymi w umowie ubezpieczenia Ubezpieczający jest zobowiązany, w myśl przepisów prawa, do naprawienia poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody. 2. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje pozaumowną (deliktową) odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego. 3. Przedmiot ubezpieczenia określony w ust. 1 objęty jest ochroną ubezpieczeniową w miejscu wskazanym we wniosku o ubezpieczenie jako miejsce ubezpieczenia. 4. Zakres ubezpieczenia może ulec modyfikacji w celu dostosowania do specyfiki prowadzonej działalności lub posiadanego mienia. Modyfikacji dokonuje się poprzez zastosowanie wybranych Klauzul stanowiących integralną część OWU OC, wymienionych w załączniku Nr 1 do niniejszych OWU OC. 5 W rozumieniu niniejszych OWU OC na równi z Ubezpieczającym ochroną ubezpieczeniową objęte są również osoby jego reprezentujące oraz jego pełnomocnicy lub pracownicy, którzy wyrządzili szkodę, w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych na rzecz Ubezpieczającego, w trakcie trwania umowy ubezpieczenia. 6 1. W związku z udzieleniem ochrony ubezpieczeniowej TUiR WARTA jest zobowiązana do wypłaty odszkodowania, w zakresie wynikającym z umowy ubezpieczenia, w granicach sumy ubezpieczenia. 2. TUiR WARTA jest również zobowiązana do: 1) poniesienia kosztów wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych przez TUiR WARTA lub za jego zgodą, w celu ustalenia okoliczności i rozmiaru szkody; 2) zwrotu kosztów poniesionych przez Ubezpieczającego w celu zmniejszenia szkody i zabezpieczenia bezpośrednio zagrożonego mienia lub osoby przed szkodą, uzasadnionych okolicznościami szkody ; 3) poniesienia niezbędnych kosztów obrony sądowej przed roszczeniami poszkodowanych w sporze cywilnym prowadzonym zgodnie z zaleceniami TUiR WARTA; 4) pokrycia kosztów obrony, jeżeli w wyniku zdarzenia powodującego odpowiedzialność Ubezpieczającego zostanie przeciwko niemu, jako sprawcy szkody, wszczęte postępowanie karne, a TUiR WARTA wyraziło zgodę na pokrycie takich kosztów. 3. Koszty, o których mowa w ust. 2 pokrywane są w granicach sumy ubezpieczenia. 7 1. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane:

1) prowadzeniem działalności polegającej na wytwarzaniu, obróbce, składowaniu, transporcie, dystrybucji, użytkowaniu lub handlu azbestem; 2) posiadaniem, użytkowaniem lub prowadzeniem pojazdów mechanicznych podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej oraz maszyn lub urządzeń pływających lub latających; 3) wprowadzeniem do obrotu produktu, którego producentem, importerem, dystrybutorem lub sprzedawcą jest Ubezpieczający. 2. Na odrębnych warunkach TUiR WARTA zawiera umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z wprowadzeniem do obrotu produktu, którego producentem, importerem, dystrybutorem lub sprzedawcą jest Ubezpieczający. 3. Na odrębnych warunkach TUiR WARTA zawiera umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z wykonywaniem określonego zawodu, o ile jego wykonywanie wymaga posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych. 8 TUiR WARTA nie ponosi odpowiedzialności za szkody: 1) spowodowane winą umyślną Ubezpieczającego lub osoby, za którą ponosi on odpowiedzialność; 2) spowodowane powolnym działaniem temperatury, gazów, wód odpływowych, pary, wilgoci, dymu, sadzy, pyłu, wyciekania, wstrząsów, hałasu, zagrzybienia, osiadania gruntów poprzez zalanie stojącymi lub płynącymi wodami; 3) wynikające z działania promieni jonizujących, laserowych, maserowych oraz pola magnetycznego lub elektromagnetycznego; 4) wyrządzone osobom bliskim Ubezpieczającemu; za osoby bliskie uważa się: współmałżonka, konkubenta, konkubinę, rodzeństwo, rodziców, dziadków, dzieci, wnuków, ojczyma, macochę, pasierbów, teściów, zięciów, synowe, przysposobionych, przysposabiających, osoby przyjęte na wychowanie; 5) pozostające w związku z działaniami wojennymi, rewolucją, rewoltą, zamieszkami, niepokojami społecznymi, strajkiem, aktami terroryzmu lub sabotażu; 6) w wartościach pieniężnych, papierach wartościowych, dokumentach, planach, zbiorach archiwalnych oraz zbiorach kolekcjonerskich wszelkiego rodzaju; 7) związane z naruszeniem praw autorskich, patentów, znaków towarowych lub nazw fabrycznych; 8) za które odszkodowanie uregulowane jest przepisami prawa górniczego i geologicznego; 9) powstałe wskutek nałożenia na Ubezpieczającego grzywien, kar administracyjnych lub sądowych oraz innych kar o charakterze pieniężnym, w tym również odszkodowań o charakterze karnym;

9 O ile zakres ochrony ubezpieczeniowej nie został rozszerzony lub ustalony poprzez włączenie do umowy ubezpieczenia Klauzul zgodnie z załącznikiem Nr 1 do OWU OC i za opłatą dodatkowej składki, TUiR WARTA nie ponosi również odpowiedzialności za szkody: 1) powstałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej; 2) wyrządzone przez jednego Ubezpieczającego innemu Ubezpieczającemu objętych jedną umową ubezpieczenia; 3) wyrządzone przez podwykonawców Ubezpieczającego; 4) powstałe po wykonaniu pracy albo usługi, wynikłe z ich wadliwego wykonania; 5) wynikłe z działania materiałów wybuchowych; 6) powstałe w związku z posiadaniem, użytkowaniem lub prowadzeniem przez Ubezpieczającego, pojazdów mechanicznych nie podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej oraz samobieżnych maszyn rolniczych lub budowlanych; 7) poniesione przez pracowników Ubezpieczającego; 8) w mieniu, z którego Ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia, przechowania, leasingu lub innej umowy nienazwanej o podobnych charakterze; 9) w mieniu przechowywanym, kontrolowanym lub chronionym przez Ubezpieczającego; 10) powstałe w mieniu przekazanym w celu obróbki, naprawy albo innych podobnych czynności w ramach usług wykonywanych przez Ubezpieczającego; 11) powstałe w związku z przeprowadzaniem jazd próbnych; 12) bezpośrednio lub pośrednio wynikłe z emisji, wycieku lub innej formy przedostania się do powietrza, wody lub gruntu jakichkolwiek substancji; 13) wyrządzone w związku z niedostarczeniem energii lub dostarczeniem energii o niewłaściwych parametrach; 14) powstałe w związku z organizowaniem imprez, w tym imprez masowych ; 15) wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez Ubezpieczającego; 16) wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością hotelarską; 17) wynikłe z przeniesienia chorób zakaźnych; 18) wyrządzone przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych; 19) wyrządzone w związku z zastosowaniem eksperymentalnych metod leczenia lub rehabilitacji, w tym testów klinicznych. ZAWARCIE UMOWY UBEZPIECZENIA 10 1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na podstawie pisemnego wniosku Ubezpieczającego, skierowanego do TUiR WARTA, stanowiącego integralną część umowy ubezpieczenia. 2. Wniosek powinien zawierać co najmniej następujące dane: a) imię i nazwisko lub nazwę Ubezpieczającego oraz jego adres, b) dokładny opis rodzaju oraz miejsca ubezpieczenia wraz z jego adresem, c) okres ubezpieczenia, d) sumę ubezpieczenia,

e) wnioskowany zakres ochrony ubezpieczeniowej. 3. Jeżeli wniosek nie zawiera wszystkich danych określonych w ust. 2 albo został sporządzony wadliwie lub niezgodnie z OWU OC, Ubezpieczający powinien na wezwanie TUiR WARTA odpowiednio wniosek uzupełnić albo sporządzić nowy. 4. Ubezpieczający zobowiązany jest do udzielenia TUiR WARTA odpowiedzi na wszystkie pytania umieszczone we wniosku lub skierowane do niego w innej formie; jeżeli TUiR WARTA zawarła umowę ubezpieczenia mimo braku poszczególnych informacji, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne. 5. TUiR WARTA zobowiązana jest potwierdzić Ubezpieczającemu zawarcie umowy ubezpieczenia polisą lub innym dokumentem ubezpieczenia. OKRES UBEZPIECZENIA 11 1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na czas określony, zwany okresem ubezpieczenia. 2. Okres ubezpieczenia trwa jeden rok, chyba że umówiono się inaczej. 3. Jeżeli nie umówiono się inaczej, TUiR WARTA ponosi odpowiedzialność od dnia ustalonego w umowie ubezpieczenia, chyba że umowa ubezpieczenia uzależnia rozpoczęcie odpowiedzialności od opłacenia składki; w tej sytuacji odpowiedzialność rozpoczyna się od dnia następnego po opłaceniu składki. 4. Ubezpieczający - osoba fizyczna w ciągu trzydziestu dni od dnia zawarcia umowy, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej w ciągu siedmiu dni - może odstąpić od umowy ubezpieczenia, jeżeli została ona zawarta na okres co najmniej sześciu miesięcy. 5. Umowa ubezpieczenia rozwiązuje się przed upływem okresu ubezpieczenia: 1) w razie nie opłacenia składki lub raty składki w terminie przez odstąpienie od umowy ze skutkiem natychmiastowym po zawiadomieniu Ubezpieczającego; 2) w przypadku wyczerpania się sumy ubezpieczenia, z zastrzeżeniem postanowień 12 ust. 6; 3) z dniem zakończenia przez Ubezpieczającego lub przejęcia przez inny podmiot działalności lub mienia, z którym wiąże się udzielona ochrona ubezpieczeniowa. 6. Każda ze stron może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia po zajściu zdarzenia, w następstwie którego powstała odpowiedzialność Ubezpieczającego objęta ochroną ubezpieczeniową, z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia; wypowiedzenie takie może być dokonane najpóźniej w ciągu miesiąca od dnia wypłacenia odszkodowania lub od dnia doręczenia Ubezpieczającemu decyzji odmownej.

SUMA UBEZPIECZENIA I SKŁADKA 12 1. W umowie ubezpieczenia ustala się sumę ubezpieczenia, która stanowi górną granicę odpowiedzialności TUiR WARTA. 2. O ile umowa ubezpieczenia nie stanowi inaczej, sumę ubezpieczenia ustala się na jedno i na wszystkie zdarzenia powstałe w okresie ubezpieczenia, łącznie dla szkód osobowych i rzeczowych. 3. W porozumieniu z Ubezpieczającym można w umowie ubezpieczenia określić indywidualne limity w ramach sumy ubezpieczenia - na jedno i na wszystkie zdarzenia powstałe w okresie ubezpieczenia - w zależności od zakresu ubezpieczenia, ustalonego w umowie ubezpieczenia. 4. Suma ubezpieczenia w okresie ubezpieczenia ulega każdorazowo zmniejszeniu o wysokość wypłaconego odszkodowania aż do jej całkowitego wyczerpania. 5. Zasadę określoną w ust 4. stosuje się odpowiednio do limitów, o których mowa w ust 3, przy czym wypłata odszkodowania z indywidualnego limitu odpowiedzialności w ramach sumy ubezpieczenia, powoduje zmniejszenie sumy ubezpieczenia ustalonej w umowie ubezpieczenia. 6. Za zgodą TUiR WARTA Ubezpieczający może uzupełnić sumę ubezpieczenia opłacając dodatkową składkę. 7. Ubezpieczający opłaca składkę w chwili zawarcia umowy ubezpieczenia, chyba że umówiono się inaczej. 8. Podstawą obliczenia składki jest suma ubezpieczenia ustalona w umowie ubezpieczenia; na wysokość składki mają wpływ także inne okoliczności, które TUiR WARTA uzna za istotne dla oceny ryzyka. 9. W przypadku odstąpienia od umowy, wypowiedzenia lub rozwiązania umowy ubezpieczenia Ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki naliczany proporcjonalnie za niewykorzystany okres ubezpieczenia z tym, że: 1) zwrot składki nie przysługuje, jeżeli w okresie ubezpieczenia zaistniało zdarzenie, w związku z którym TUiR WARTA wypłaciło lub jest zobowiązane do wypłaty odszkodowania; 2) z kwoty podlegającej zwrotowi potrąca się koszty manipulacyjne w wysokości 1 % zainkasowanej składki, nie mniej jednak niż 200 złotych; potrącenia nie stosuje się, jeśli umowę ubezpieczenia wypowiedziała TUiR WARTA. 10. Przy rozliczaniu składki miesiąc rozpoczęty uważa się za pełny. OBOWIĄZKI UBEZPIECZAJĄCEGO 13 1. Ubezpieczający ma obowiązek niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu siedmiu dni od dnia powzięcia wiadomości zawiadomić TUiR WARTA o każdej zmianie informacji zawartych we wniosku oraz o każdym istotnym zwiększeniu się prawdopodobieństwa powstania jego odpowiedzialności cywilnej objętej umową ubezpieczenia. 2. W razie zajścia zdarzenia, które może spowodować roszczenie ze strony poszkodowanego Ubezpieczający ma obowiązek:

1) w miarę możliwości zapobiec zwiększeniu się szkody, sporządzić protokół ustalający okoliczności zdarzenia powodującego szkodę oraz starać się o ustalenie świadków oraz o wskazanie sprawcy; 2) niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu siedmiu dni od daty dowiedzenia się o zdarzeniu, z którego może wyniknąć jego odpowiedzialność, zawiadomić TUiR WARTA i stosować się do jej poleceń; 3) niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu siedmiu dni, powiadomić TUiR WARTA o zgłoszeniu do niego roszczenia odszkodowawczego, załączając wszystkie niezbędne dokumenty dotyczące okoliczności zdarzenia oraz własne oświadczenie odnośnie swojej odpowiedzialności za szkodę; 4) na żądanie TUiR WARTA udzielić wyjaśnień i dostarczyć dowody potrzebne do ustalenia okoliczności zdarzenia oraz umożliwić przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego; 5) niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu siedmiu dni, zawiadomić TUiR WARTA, jeżeli przeciwko niemu lub osobie, za którą ponosi odpowiedzialność wszczęto postępowanie karne, administracyjne lub inne, albo jeżeli poszkodowany wystąpi z roszczeniem na drogę sądową; 6) w terminie umożliwiającym TUiR WARTA zajęcie stanowiska odnośnie wniesienia środka odwoławczego przesłać do TUiR WARTA orzeczenie sądu w sprawie związanej ze zdarzeniem, z którego wynika jego odpowiedzialność. 3. Jeżeli Ubezpieczający nie dopełnił któregokolwiek z obowiązków z ust. 2, a niedopełnienie takie ma wpływ na rozmiar szkody lub zakres odpowiedzialności TUiR WARTA, TUiR WARTA może odmówić odszkodowania lub je odpowiednio zmniejszyć. 4. Jeżeli w związku z powstałą szkodą TUiR WARTA zaleciła na piśmie podjęcie środków mających na celu zapobieżenie w przyszłości dalszym szkodom, a Ubezpieczający nie zastosował się do tego zalecenia, TUiR WARTA może odmówić wypłaty odszkodowania za następne szkody powstałe z tej samej przyczyny lub je odpowiednio zmniejszyć. 5. Bez uprzedniej pisemnej zgody TUiR WARTA Ubezpieczający nie jest uprawniony do zaspokojenia lub uznania roszczeń poszkodowanego. USTALENIE I WYPŁATA ODSZKODOWANIA 14 1. TUiR WARTA wypłaca odszkodowanie na podstawie uznania, ugody lub prawomocnego orzeczenia sądowego. 2. Odszkodowanie jest płatne w terminie trzydziestu dni od dnia otrzymania przez TUiR WARTA niezbędnych dokumentów uzasadniających roszczenie. 3. Jeżeli w terminie określonym w ust. 2 wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności bądź wysokości odszkodowania nie jest możliwe, odszkodowanie powinno być wypłacone w ciągu czternastu dni od wyjaśnienia tych okoliczności; jednakże bezsporną część świadczenia TUiR WARTA powinna wypłacić w terminie określonym w ust. 2. 4. Od wysokości należnego odszkodowania za szkody rzeczowe TUiR WARTA potrąca kwotę (franszyzę redukcyjną), której wysokość określono w polisie lub innym dokumencie ubezpieczenia. Franszyzy redukcyjnej nie stosuje się do szkód osobowych.

5. Jeśli wysokość należnego odszkodowania nie przekracza wysokości ustalonej franszyzy redukcyjnej TUiR WARTA nie jest zobowiązana do wypłaty odszkodowania. PRZEJŚCIE ROSZCZEŃ NA TUiR WARTA 15 1. Z dniem zapłaty przez TUiR WARTA odszkodowania roszczenie Ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi na TUiR WARTA do wysokości zapłaconego odszkodowania; jeżeli TUiR WARTA pokryła tylko część szkody, Ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem TUiR WARTA. 2. Nie przechodzi na TUiR WARTA roszczenie Ubezpieczającego do osób, z którymi Ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub do osób, za które Ubezpieczający ponosi odpowiedzialność. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 16 1. W sprawach nie uregulowanych w OWU OC stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego oraz Ustawy z 28 lipca 1990 roku o działalności ubezpieczeniowej (tekst jednolity Dz.U. nr 11 z 1996 roku, poz. 62, z późniejszymi zmianami). 2. Niniejsze OWU OC stosuje się do umów ubezpieczenia zawartych od dnia 15 grudnia 1999 r.

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO OWU OC KLAUZULE ROZSZERZAJĄCE ZAKRES UBEZPIECZENIA KLAUZULA NR 1 ROZSZERZENIE ZAKRESU UBEZPIECZENIA POZA TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Z WYŁĄCZENIEM STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI PÓŁNOCNEJ I KANADY Na podstawie niniejszej klauzuli, z zachowaniem pozostałych, nie zmienionych niniejszą klauzulą wyłączeń określonych w 7, 8 i 9 OWU OC, rozszerza się zakres ubezpieczenia o odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody osobowe lub rzeczowe, powstałe poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem szkód powstałych na terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Kanady. KLAUZULA NR 2 ROZSZERZENIE ZAKRESU UBEZPIECZENIA POZA TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Z WŁĄCZENIEM STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI PÓŁNOCNEJ I KANADY ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody osobowe lub rzeczowe, powstałe poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z włączeniem szkód powstałych na terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Kanady. 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej mających swoją siedzibę na terytorium USA i Kanady. KLAUZULA NR 3 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ ZA SZKODY WYRZĄDZONE PRZEZ JEDNEGO UBEZPIECZAJĄCEGO INNEMU UBEZPIECZAJĄCEMU OBJĘTYCH JEDNĄ UMOWĄ UBEZPIECZENIA Na podstawie niniejszej klauzuli, z zachowaniem pozostałych, nie zmienionych niniejszą ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone przez jednego Ubezpieczającego innemu Ubezpieczającemu objętych jedną umową ubezpieczenia. Ochroną ubezpieczeniową nie są objęte szkody wyrządzone przez pracowników Ubezpieczającemu albo pracownikom przez Ubezpieczającego

KLAUZULA NR 4 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY WYRZĄDZONE POSZKODOWANYM PRZEZ PODWYKONAWCÓW UBEZPIECZAJĄCEGO ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną za szkody osobowe lub rzeczowe, wyrządzone poszkodowanym przez osoby, którym Ubezpieczający zlecił dokonanie czynności lub wykonanie dzieła w okresie trwania umowy ubezpieczenia, z tym zastrzeżeniem, że zdarzenie powodujące szkodę powstało w tym samym okresie. 2. Ubezpieczenie nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przez jednego Ubezpieczającego innemu Ubezpieczającemu objętych jedną umową ubezpieczenia. KLAUZULA NR 5 WŁĄCZENIE RYZYKA WADLIWEGO WYKONANIA ROBÓT LUB USŁUG ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody osobowe lub rzeczowe, powstałe po przekazaniu przedmiotu wykonanej pracy lub usługi w użytkowanie odbiorcy, wynikłe z jej wadliwego wykonania przez Ubezpieczającego, o ile zdarzenie powodujące szkodę miało miejsce w okresie ubezpieczenia. 2. W przypadku kontynuacji ubezpieczenia w TUiR WARTA zakres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej obejmuje również odpowiedzialność cywilną za szkody będące następstwem czynności wykonywanych w okresie obowiązywania poprzedniej umowy ubezpieczenia, o ile zawarto ją z uwzględnieniem niniejszej klauzuli. KLAUZULA NR 6 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY WYNIKŁE Z DZIAŁANIA MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH Na podstawie niniejszej klauzuli, z zachowaniem pozostałych, nie zmienionych niniejszą ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody osobowe lub rzeczowe powstałe wskutek działania materiałów wybuchowych, wykorzystywanych w trakcie prowadzenia prac budowlano - montażowych.

KLAUZULA NR 7 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY WYRZĄDZONE PRZEZ POJAZDY NIE PODLEGAJĄCE OBOWIĄZKOWEMU UBEZPIECZENIU OC klauzulą wyłączeń określonych w 7, 8 i 9 OWU OC, obejmuje się ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody powstałe w związku z posiadaniem, użytkowaniem lub prowadzeniem pojazdów mechanicznych nie podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej albo samobieżnych maszyn rolniczych lub budowlanych. 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności są szkody spowodowane przez osoby nie posiadające stosownych uprawnień do kierowania pojazdami danej kategorii. 3. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności za szkody spowodowane przez osoby będące w stanie po użyciu alkoholu, stanie nietrzeźwości, pod wpływem narkotyku lub innego podobnie działającego środka. KLAUZULA NR 8 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ PRACODAWCY ZA NASTĘPSTWA WYPADKÓW PRZY PRACY Na podstawie niniejszej klauzuli, z zachowaniem pozostałych, nie zmienionych niniejszą ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną za szkody osobowe lub rzeczowe poniesione przez pracowników Ubezpieczającego, będące następstwem wypadku przy pracy, z następującymi zastrzeżeniami: 1. TUiR WARTA wypłaca odszkodowanie za szkody osobowe po pomniejszeniu wysokości szkody o wysokość świadczenia wypłaconego na podstawie Ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 2. TUiR WARTA wypłaca odszkodowanie za szkody rzeczowe w mieniu pracownika po potrąceniu franszyzy redukcyjnej w wysokości 600 zł. 3. TUiR WARTA nie odpowiada za szkody powstałe w pojazdach mechanicznych posiadanych, użytkowanych lub prowadzonych przez pracowników Ubezpieczającego. KLAUZULA NR 9 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ NAJEMCY ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną za szkody powstałe w mieniu, z którego Ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia, leasingu lub innej umowy nienazwanej o podobnym charakterze. 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej w związku z: 1) utratą mienia nie wynikającą z jego zniszczenia lub uszkodzenia,

2) szkodami powstałymi w pojazdach mechanicznych lub innym mieniu ruchomym, chyba, że wchodzi ono w skład wyposażenia nieruchomości wykorzystywanej przez Ubezpieczającego, 3) szkodami spowodowanymi normalnym zużyciem mienia w trakcie jego używania, 4) szkodami powstałymi w wartościach pieniężnych, papierach wartościowych, dokumentach, planach, zbiorach archiwalnych oraz zbiorach kolekcjonerskich wszelkiego rodzaju. KLAUZULA NR 10 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY W MIENIU PRZECHOWYWANYM, KONTROLOWANYM LUB CHRONIONYM PRZEZ UBEZPIECZAJĄCEGO ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną za szkody w mieniu przechowywanym, kontrolowanym lub chronionym przez Ubezpieczającego, polegające na jego uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie. 2. Zakres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej w związku ze: 1) szkodami w mieniu, z którego Ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia, leasingu albo innej umowy nienazwanej o podobnym charakterze, 2) szkodami w mieniu przyjętym w celu wykonania jego obróbki, naprawy, transportu, badania, produkcji lub innych podobnych usług, 3) szkodami spowodowanymi utratą pojazdów mechanicznych lub ich wyposażenia, albo rzeczy w nich pozostawionych, nie wynikającymi z ich zniszczenia lub uszkodzenia. 3. W razie zaginięcia lub kradzieży rzeczy oddanych na przechowanie Ubezpieczający jest zobowiązany niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 48 godzin, powiadomić o zdarzeniu policję pod rygorem ograniczenia lub odmowy wypłaty odszkodowania. KLAUZULA NR 11 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY W POJAZDACH MECHANICZNYCH PRZECHOWYWANYCH, KONTROLOWANYCH LUB CHRONIONYCH PRZEZ UBEZPIECZAJĄCEGO ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną za szkody w pojazdach mechanicznych przechowywanych, kontrolowanych lub chronionych przez Ubezpieczającego, polegające na ich uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie. 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody: 1) w mieniu, z którego Ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia, leasingu albo innej umowy nienazwanej o podobnym charakterze,

2) w mieniu przyjętym w celu wykonania jego obróbki, naprawy, transportu, badania, produkcji lub innych podobnych usług, 3) w wartościach pieniężnych oraz innym mieniu pozostawionym w pojazdach, o których mowa w ust. 1. 3. W razie zaginięcia lub kradzieży pojazdów mechanicznych oddanych na przechowanie, Ubezpieczający jest zobowiązany niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 48 godzin, powiadomić o zdarzeniu policję pod rygorem ograniczenia lub odmowy wypłaty odszkodowania. KLAUZULA NR 12 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY RZECZOWE POWSTAŁE W MIENIU PRZEKAZANYM W CELU WYKONANIA OBRÓBKI, NAPRAWY LUB INNYCH PODOBNYCH CZYNNOŚCI ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody rzeczowe powstałe w mieniu przekazanym w celu wykonania obróbki, naprawy lub innych podobnych czynności w ramach usług prowadzonych przez Ubezpieczającego, powstałe od chwili jego przyjęcia do wykonania, do chwili wydania mienia przez Ubezpieczającego. 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody: 1) w mieniu, z którego Ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, używania, leasingu albo innej umowy nienazwanej o podobnym charakterze; 2) związane z utratą mienia nie wynikającą z jego zniszczenia lub uszkodzenia; 3) w wartościach pieniężnych i wszelkiego rodzaju dokumentach; 4) wyrządzone w wyniku przeprowadzania jazd próbnych. KLAUZULA NR 13 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY WYNIKAJĄCE Z PRZEPROWADZANIA JAZD PRÓBNYCH klauzulą wyłączeń określonych w 7, 8 i 9 OWU OC, rozszerza się ochronę ubezpieczeniową o odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody wyrządzone w wyniku przeprowadzania jazd próbnych. 2. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje wyłącznie odpowiedzialność cywilną za szkody powstałe podczas jazd próbnych, spowodowane przez Ubezpieczającego lub osobę za którą ponosi on odpowiedzialność, posiadającego stosowne uprawnienia do prowadzenia pojazdów. 3. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności za szkody spowodowane przez osoby będące w stanie po użyciu alkoholu, stanie nietrzeźwości, pod wpływem narkotyku lub innego podobnie działającego środka. 4. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje odpowiedzialność wyłącznie za szkody powstałe podczas jazd próbnych w odległości do 10 km poza miejscem ubezpieczenia.

KLAUZULA NR 14 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY WYNIKAJĄCE Z NAGŁEGO ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA SZKODLIWYMI SUBSTANCJAMI Na podstawie niniejszej klauzuli, z zachowaniem pozostałych, nie zmienionych niniejszą ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody osobowe lub rzeczowe, spowodowane wydzieleniem, rozrzuceniem, uwolnieniem lub wydobywaniem się dymu, oparów, sadz, wyziewów, kwasów, zasad, trujących substancji chemicznych, płynów lub gazów, odpadów lub innych środków drażniących, mogących powodować skażenie lub zanieczyszczenie, do ziemi lub na jej powierzchnię, lub do jakiegokolwiek strumienia, rzeki, kanału czy zbiornika wodnego, wyłącznie po spełnieniu następujących warunków: 1. Przyczyna wydzielenia, rozrzucenia, uwolnienia lub wydobywania się nie może być przewidywana lub spodziewana przez Ubezpieczającego; przyczyna ta musi być nagła, niespodziewana i niezależna od woli Ubezpieczającego; 2. Wydzielenie, rozrzucenie, uwolnienie lub wydobywanie się musi mieć miejsce w okresie ubezpieczenia; 3. Wydzielenie, rozrzucenie, uwolnienie lub wydobywanie się musi być w sposób pewny, nie budzący wątpliwości stwierdzone przez Ubezpieczającego lub osoby trzecie w ciągu 72 godzin od momentu rozpoczęcia się tego procesu wydzielenia, rozrzucenia, uwolnienia lub wydobywania się substancji; 4. Szkoda osobowa lub rzeczowa spowodowana wydzieleniem, rozrzuceniem, uwolnieniem lub wydobywaniem się musi ujawnić się w ciągu 72 godzin od momentu rozpoczęcia wydzielenia, rozrzucenia, uwolnienia lub wydobywania się; 5. Wszelkie roszczenia wynikające z niniejszej Klauzuli muszą być niezwłocznie zgłoszone do WARTY, nie później niż w ciągu 30 dni od rozpoczęcia wydzielenia, rozrzucenia, uwolnienia lub wydobywania się. W rozumieniu niniejszej Klauzuli termin uwolnienie obejmuje, lecz nie ogranicza się do wszelkich następujących zjawisk: rozlanie, wyciek, wypompowanie, wylanie, emisja, opróżnienie, wtłoczenie, wyrzucenie lub usunięcie. KLAUZULA NR 15 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOSCI ZA SZKODY WYRZĄDZONE W ZWIĄZKU Z NIEDOSTARCZENIEM ENERGII LUB DOSTARCZENIEM ENERGII O NIEWŁAŚCIWYCH PARAMETRACH ochrony ubezpieczeniowej o odpowiedzialność cywilną za szkody osobowe lub rzeczowe wyrządzone w związku z niedostarczeniem przez Ubezpieczającego energii lub dostarczeniem energii o niewłaściwych parametrach.

2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy o wytwarzanie lub dostarczanie energii zawartej przez Ubezpieczającego. KLAUZULA NR 16 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOSCI ZA SZKODY WYRZĄDZONE W WYNIKU PRZEPROWADZANIA IMPREZ, W TYM IMPREZ MASOWYCH klauzulą wyłączeń określonych w 7, 8 i 9 OWU OC, obejmuje się ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody wyrządzone w czasie przeprowadzania imprez, w tym imprez masowych w rozumieniu ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. Nr 106 poz. 680 z dnia 11.09.1997 z późn. zm.). 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody: 1) spowodowane przez osoby należące do służb ochrony lub kontroli; 2) wyrządzone wykonawcom biorącym udział w imprezie; 3) spowodowane przez wykonawców biorących udział w imprezie; 4) wyrządzone zawodnikom i sędziom uczestniczącym w imprezie; 5) powstałe w wyniku przeprowadzania pokazu sztucznych ogni. 3. Po opłaceniu dodatkowej składki TUiR WARTA może objąć ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialność cywilną za szkody wymienione w ust. 2. 4. Warunkiem objęcia ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w czasie przeprowadzania imprez masowych jest spełnienie przez Ubezpieczającego warunków bezpieczeństwa, określonych w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych. KLAUZULA NR 17 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY WYNIKŁE Z NIEWYKONANIA LUB NIENALEŻYTEGO WYKONANIA ZOBOWIĄZANIA PRZEZ UBEZPIECZAJĄCEGO Na podstawie niniejszej klauzuli, z zachowaniem pozostałych, nie zmienionych niniejszą klauzulą wyłączeń określonych w 7, 8 i 9 OWU OC, obejmuje się ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialność cywilną za szkody osobowe, rzeczowe lub straty finansowe nie będące następstwem szkód osobowych lub rzeczowych powstałe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy zawartej w ramach działalności wykonywanej i określonej w umowie ubezpieczenia przez Ubezpieczającego, z zastrzeżeniem następujących postanowień szczególnych: 1. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody: 1) powstałe po przekazaniu przedmiotu wykonanej pracy lub usługi w użytkowanie odbiorcy, wynikłe z jej wadliwego wykonania przez Ubezpieczającego;

2) spowodowane rażącym niedbalstwem Ubezpieczającego; 3) wynikłe z naruszenia lub nieprzestrzegania prawa zagranicznego; 4) dochodzone przed sądami zagranicznymi; 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za kary umowne; 3. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej wynikającej z umów rozszerzających odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego w stosunku do zakresu wynikającego z powszechnie obowiązujących przepisów prawa; 4. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje odpowiedzialność cywilną za rzeczywiste straty, które poszkodowany poniósł, nie obejmuje natomiast odpowiedzialności za utracone korzyści, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. KLAUZULA NR 18 WŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY WYNIKAJĄCE Z PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI HOTELARSKIEJ klauzulą wyłączeń określonych w 7, 8 i 9 OWU OC, obejmuje się ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialność cywilną Ubezpieczającego za szkody osobowe lub rzeczowe, polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzone w związku z prowadzeniem działalności hotelarskiej. 2. Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej za szkody wynikające z uszkodzenia, zniszczenia lub utraty: 1) futer naturalnych, sprzętu elektronicznego lub optycznego lub zwierząt żywych; 2) pojazdów mechanicznych lub ich wyposażenia, albo rzeczy w nich pozostawionych; 3) mienia, które Ubezpieczający przyjął na przechowanie. 3. Wysokość odszkodowania za utratę, zniszczenie lub uszkodzenie rzeczy wniesionych do hotelu, w ramach sumy ubezpieczenia, nie może przekroczyć, względem jednego gościa hotelowego, limitu odpowiedzialności w wysokości 100-krotnej należności za wynajęty pokój na jedną dobę. Jednakże wysokość odszkodowania za utratę, zniszczenie lub uszkodzenie każdej rzeczy nie może przekroczyć limitu odpowiedzialności w wysokości 50-krotnej należności za wynajęty pokój na jedną dobę.