www.wsiodle.lodzkie.pl
KOŃSKA DAWKA PRZYGODY www.wsiodle.lodz.p l Mjr Henryk Dobrzański Hubal patron Łódzkiego Szlaku Konnego Projekt Turystyka w siodle współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Łódzki Szlak Konny promuje turystykę aktywną połączoną z poznawaniem historii oraz dorobkiem kulturowym województwa łódzkiego. W ten motyw doskonale wpisuje się walczący na ziemi łódzkiej major Henryk Dobrzański Hubal. Jego życiorys, prezentowana postawa i wartości są powodem, dla którego to właśnie Hubal został wybrany na patrona szlaku.
Henryk Dobrzański ps. Hubal (1897 1940) to urodzony w Jaśle major kawalerii Wojska Polskiego, sportowiec oraz dowódca Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej. Henryk Dobrzański w mundurze ułana II Brygady Legionów Polskich (Kraków, 1915). Źródło: www.majorhubal.pl
Postać Henryka Hubala Dobrzańskiego silnie łączy się z tradycjami jeździeckimi regionu łódzkiego. Nie tylko wsławił się on bohaterską postawą podczas II wojny światowej walcząc na ziemi łódzkiej, ale zasłynął także jako doskonały kawalerzysta. Był członkiem reprezentacji Polski w jeździectwie.
Por. Dobrzański na klaczy Kachodka (Starogard, 1922). Źródło: www.majorhubal.pl
Henryk Dobrzański podczas zawodów Pucharu Narodów w Nicei na Lumpie (1925). Źródło: www.majorhubal.pl
Henryk Dobrzański urodził się w Jaśle w rodzinie szlacheckiej. Pochodził z rodziny powstańców (zarówno po mieczu, jak i po kądzieli). Wychowywany był w atmosferze głębokiego patriotyzmu i rodzinnych tradycji wojskowych, podtrzymywanych szczególnie przez matkę.
Henryk Dobrzański w wieku kilku lat. Zdjęcie wykonane około 1902 r. Źródło: www.majorhubal.pl
Mając wiele przykładów patriotycznych postaw w rodzinie, jeszcze jako uczeń szkoły realnej, zgłosił się w 1912 r. do II Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Krakowie. Wybuch wojny w 1914 r. uniemożliwił mu ukończenie studiów. Henryk Dobrzański - uczeń Szkoły Realnej (Kraków, 1909). Źródło: www.majorhubal.pl
Henryk Dobrzański po uzyskaniu świadectwa dojrzałości (Kraków, 1914). Źródło: www.majorhubal.pl
Mając zaledwie 17 lat został przyjęty do Legionów Polskich. W styczniu 1918 r. kapral Dobrzański, jako jeden z wyróżniających się żołnierzy, został skierowany do Szkoły Podchorążych II Brygady w Mamajesti. Nauki jednak nie ukończył, gdyż w lutym 1918 r. został uwięziony obozie Saldabos na Węgrzech, skąd wkrótce udało mu się zbiec.
Henryk Dobrzański na froncie jako ułan 2. Pułku Ułanów Legionów Polskich (15.01.1916). Źródło: www.majorhubal.pl
Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1918 r., gdzie podczas walki o Lwów dowodził plutonem kawalerii. Walczył w wojnie bolszewickiej, a za odwagę na polu walki został odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 1927 r. awansował do stopnia majora.
Mjr Henryk Dobrzański na czele 2. pułku strzelców konnych (Hrubieszów, Święto Pułku, 14.07.1935). Źródło: www.majorhubal.pl
Zdjęcie mjr. Henryka Dobrzańskiego wykonane w Wilnie w 1938 r. Major w mundurze 4. pułku ułanów Zaniemeńskich. Źródło: www.majorhubal.pl
Po wybuchu II wojny światowej został zastępcą dowódcy 110. Rezerwowego Pułku Ułanów, który w związku z szybkim postępem wojsk niemieckich 11 września 1939 r. został przeniesiony z Białegostoku do Wołkowyska, a następnie wyruszył w kierunku Grodna.
Po kapitulacji Grodna, 110. Pułk Ułanów nie podporządkował się decyzji o przejściu na teren Litwy i wyruszył w kierunku Warszawy. Nad Biebrzą pułk został rozbity przez Sowietów i rozwiązany, jednak część żołnierzy pod dowództwem majora Henryka Dobrzańskiego zdecydowała się kontynuować marsz w kierunku oblężonej stolicy.
Po kapitulacji Warszawy (27 września 1939 r.) major Dobrzański wraz z 50 żołnierzami stanął przed decyzją ewakuacji do Francji lub pozostania w kraju. 1 października oddział ten zdecydował się na marsz w kierunku Gór Świętokrzyskich. Już tego samego dnia stoczył pierwszą potyczkę z Niemcami, co skłoniło majora i jego żołnierzy do pozostania na Kielecczyźnie do czasu ofensywy alianckiej, oczekiwanej na wiosnę 1940 r.
Major Henryk Dobrzański przyjął pseudonim Hubal (przydomek rodowy gałęzi Dobrzańskich, z której się wywodził). Stanął na czele swojego oddziału i do końca nie złożył broni. 2 października 1939 r. Hubalczycy odnieśli zwycięstwo nad Niemcami w potyczce pod Wolą Chodkowską. Dzięki pomocy mieszkańców Kielecczyzny oddziałowi udawało się wymykać z organizowanych przez Niemców pułapek.
Mjr Hubal w otoczeniu żołnierzy Oddziału Wydzielonego WP (Gałki Krzczonowskie, luty 1940). Źródło: www.majorhubal.pl
Grupa żołnierzy Oddziału Wydzielonego WP (Gałki Krzczonowskie, luty marzec 1940 r.). Źródło: www.majorhubal.pl
30 marca i 1 kwietnia 1940 r. Hubalczycy stoczyli dwie walki z Niemcami, w których zadali poważne straty wrogowi. W wyniku tych działań, Niemcy stworzyli 1000-osobową formację SS, batalionu Wehrmachtu i jednostki czołgów do walki z Szalonym Majorem. 11 kwietnia Niemcy spacyfikowali Skołby i Hucisko, zabijając wszystkich mężczyzn.
30 kwietnia 1940 r. poczet majora został zaskoczony w czasie biwaku przez oddziały 372. dywizji Wehrmachtu w okolicach Anielina, 20 km od Opoczna. W gwałtownej walce oddział uległ rozproszeniu, a sam Hubal poległ z bronią w ręku. Niemcy wywieźli ciało majora do Tomaszowa Mazowieckiego i pochowali je w nieznanym do dzisiaj miejscu. Przez lata powstało wiele teorii na temat miejsca spoczynku ciała majora Hubala. Żadna z nich nie znalazła jak do tej pory potwierdzenia. Reszta żołnierzy z oddziału mjr. Hubala po śmierci swojego dowódcy złożyła broń 25 czerwca 1940 r.
W całej Polsce znajdują się liczne miejsca pamięci, które przypominają współczesnym o bohaterskiej postawie majora Hubala. Wśród najważniejszych można wskazać m. in.: symboliczny grób mjr. Hubala na Cmentarzu w Kielcach; szaniec Hubala pod Anielinem; bazaltowy obelisk w miejscu śmierci majora; tablice pamiątkowe poświęcone Hubalczykom Białystok, Aleksandrów Kujawski, Przybranów, Kolnica, Przydworzyce; pomnik w miejscu, gdzie w grudniu 1939 r. odbyła się Hubalowa Wigilia Bielawy.
Szaniec Hubala pod Anielinem miejsce śmierci mjr. Henryka Dobrzańskiego. Źródło: www.wikipedia.pl
Tablica poświęcona pamięci Hubalczyków, żołnierzy Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr. Henryka Dobrzańskiego Hubala. Źródło: www.majorhubal.pl
W 1966 mjr Henryk Dobrzański został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti Militari i awansowany do stopnia pułkownika. 16 września 2010 roku Prezydent RP Bronisław Komorowski odznaczył pośmiertnie majora Henryka Dobrzańskiego Hubala Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Odznaczenia Majora Henryka Dobrzańskiego
Odznaczenia pamiątkowe Majora Henryka Dobrzańskiego Odznaka pamiątkowa II Brygady Legionów Polskich Odznaka pamiątkowa 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich Odznaka pamiątkowa Komendy Legionów Polskich Odznaka pamiątkowa za niewolę węgierską Huszt Odznaka honorowa Orlęta Odznaka pamiątkowa Gwiazda Przemyśla" Odznaka pamiątkowa Krzyż Obrońców Kresów Wschodnich
Odznaczenia pamiątkowe Majora Henryka Dobrzańskiego
Major Hubal pamiętany jest jednak nie tylko za swoje dokonania wojskowe, ale także za osiągnięcia na polu sportowym. Kunszt jeździecki mjr. Henryka Dobrzańskiego przyniósł mu dwadzieścia dwa złote, trzy srebrne i cztery brązowe medale. Zdobył wiele prestiżowych nagród, w tym Nagrodę Indywidualną złotą papierośnicę dla najlepszego jeźdźca w Londynie w 1925 roku.
Na polskim rynku księgarskim pojawiają się liczne pozycje przybliżające postać mjr. Henryka Dobrzańskiego. Najważniejsze z nich prezentujemy poniżej. Henryk Sobierajski, Andrzej Dyszyński, Hubal mjr Henryk Dobrzański 1897 1940 Jacek Lombarski, Major Hubal. Legendy i mity
Aleksandra Ziółkowska-Boehm, Dwór w Kraśnicy i hubalowy demon Mirosław Derecki, Tropem Majora Hubala
Szczegółowe materiały informacyjne W celu uzyskania bardziej obszernych informacji na temat Patrona Łódzkiego Szlaku Konnego zapraszamy na stronę: www.majorhubal.pl
Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki ul. Traugutta 25, 90-113 Łódź tel. + 48 42 291 98 00 tel. + 48 42 291 98 04 fax + 48 42 291 98 02 e-mail: wsiodle@lodzkie.pl; dep.sportu@lodzkie.pl Wykonawca systemu informatycznego i administrator portalu www.wsiodle.lodzkie.pl: LTC Sp. z o.o. tel. +48 42 235 20 00 e-mail: sekretariat@finn.pl
Promocja projektu: Opracowanie graficzne i multimedialne: Telma Group Communications Sp. z o.o. MobileMS Marta Wróblewska tel. +48 693 909 206 e-mail: m.wroblewska@telmagroup.pl tel.+48 42 23 65 123 e-mail: info@mobilems.pl www.mobilems.pl