Raport: Potrzeby i oczekiwania mieszkańców Sołectwa Lipno

Raport: Potrzeby i oczekiwania mieszkańców Sołectwa Lipno w świetle realizacji działań o charakterze środowiskowym Lipno, 2012

Wprowadzenie Raport powstał jako wynik realizacji działań o charakterze środowiskowym realizowanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnie. Działania te realizowane były w ramach projektu PARTNER system wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym realizowanego zgodnie z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki Priorytet VII Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Celem działań o charakterze środowiskowym było przede wszystkim zwiększenie aktywności lokalnej mieszkańców, ich uczestnictwa w życiu społecznym i rozwoju inicjatyw służących rozwiązywaniu problemów społecznych. Skrócony opis metodologii pracy Głównym założeniem do opracowania raportu było maksymalne włączenie się mieszkańców sołectwa Lipno w proces tworzenia raportu. W tym celu opracowano następujący harmonogram prac: 1. spotkanie I inicjujące działania o charakterze środowiskowym spotkanie takie odbyło się 31.05.2012 roku 2. przeprowadzenie badań ankietowych wśród mieszkańców badania ankietowe przeprowadzono w okresie 1.06.2012 20.06.2012 3. spotkanie II informacyjne i podsumowujące wyniki badań ankietowych spotkanie takie odbyło się 25.06.0212 roku Dodatkowo na potrzeby raportu przeprowadzono analizę dokumentów zastanych (desk research), rozmowy z pracownikami Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz mieszkańcami.

Charakterystyka środowiska dane podstawowe Sołectwo Lipno położone jest w centralnej części Gminy Lipno. Sołectwo położone jest tuż przy trasie nr 5 Poznań Leszno. Teren sołectwa zamieszkuje 1436 osób. Na terenie sołectwa umiejscowiono wszystkie kluczowe dla Gminy instytucje, m.in.: Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka, Przedszkole, Szkołę Podstawową i Gimnazjum, Poczta, Posterunek Policji, Zakład Opieki Zdrowotnej, itd. Sołectwo, podobnie jak większość Gminy ma charakter rolniczy. Z uwagi na bliskie położenie miasta Leszno, na terenie sołectwa w ostatnich latach nastąpił przyrost liczby mieszkańców obok mieszkańców zamieszkałych sołectwo od wielu pokoleń pojawili się nowi mieszkańcy, głównie pracujący w Lesznie i tam dojeżdżający do pracy. Problemy Podczas realizacji działań o charakterze środowiskowym na pierwszy plan wysunęły się 2 grupy problemów: 1. Problem niskiego poziomu integracji mieszkańców sołectwa Lipno. 2. Problem niewystarczającego zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży. Ad. 1 Głównym, zdiagnozowanym podczas działań środowiskowych, problemem w sołectwie Lipno jest niski poziom integracji i współpracy mieszkańców tej miejscowości. Jako przyczyny takiego stanu wskazywano swoistego rodzaju podział mieszańców: z jednej strony mieszkańcy Lipna zamieszkujący wieś od pokoleń z drugiej zaś osoby, które zamieszkały w miejscowości na przestrzeni ostatnich kilku lat. Obie te grupy, choć nie występuje pomiędzy nimi konflikt, praktycznie nie znają się ze sobą i nie współpracują przy działaniach podejmowanych w sołectwie.

Druga przyczyna ww. problemu podnoszona podczas działań środowiskowych w 2012 roku ma podłoże polityczne. W okresie realizacji działań środowiskowych w sołectwie Lipno wieś ta, podobnie jak cała gmina, była w trakcie zmiany Wójta i przygotowywała się do nowych wyborów. Obserwowalnym zjawiskiem podczas spotkań mieszkańców oraz w trakcie innych działań była różna ocena całości sytuacji, jej przyczyn i skutków. Zwrócono uwagę na fakt, że część osób z miejscowości zajęła jednoznaczne stanowisko po jednej lub pod drugiej stronie, co w okresie realizacji działań o charakterze środowiskowym miało wpływ na możliwość wspólnej realizacji działań. Niski poziom integracji i współpracy mieszkańców skutkuje przede wszystkim niewielką ilością inicjatyw realizowanych na terenie sołectwa. Podczas spotkań zwracano uwagę na fakt, że dawniej (kilka lat temu) we wsi organizowano dużo przedsięwzięć, a w ich organizację zaangażowanych było wielu mieszkańców. Zwrócono uwagę również, że słaba integracja mieszkańców wpływa na ogólny poziom funkcjonowania mieszkańców i miejscowości: niski poziom przepływu informacji, słabo funkcjonująca pomoc sąsiedzka, niska frekwencja podczas przedsięwzięć organizowanych na terenie sołectwa, itp. Ad. 2 Drugim zdiagnozowanym problemem jest niski poziom zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży sołectwa Lipno. Mieszkańcy sołectwa zwrócili uwagę, że na terenie sołectwa funkcjonują placówki oświatowe i inne posiadające ofertę dla dzieci i młodzieży (np. Gminny Ośrodek Kultury). Podkreślili jednak, że oferta tych placówek jest niewystarczająca. Deficyty tej oferty widoczne są w szczególności w okresie wakacyjnym oraz w innych okresach wolnych od nauki. Zwrócono również uwagę, że problem czasu wolnego dzieci i młodzieży jest skorelowany z pierwszym zdiagnozowanym problemem niskim poziomem integracji. Podkreślono, że wspólne inicjatywy rodziców (gdyby występowały) mogłyby skutkować ciekawą ofertą dla dzieci i młodzieży. Warto też zaakcentować pojawiające się głosy, że wśród dzieci i młodzieży nie występuje, tak widoczny wśród dorosłych, podział na mieszkańców starych i nowych dzieci po prostu się ze sobą bawią.

Wyzwania W świetle zdiagnozowanych problemów głównym wyzwaniem dla sołectwa Lipno jest integracja mieszkańców i zachęcenie ich do współpracy. Wyniki badania ankietowego oraz rozmowy z mieszkańcami wskazują, że możliwe jest zwiększenie poziomu integracji i współpracy mieszkańców sołectwa Lipno, jednakże jednym z warunków sukcesu jest włączenie w działania możliwie dużej grupy osób. Drugim wyzwaniem jest lepsze zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży. Podkreślano, że sołectwo posiada właściwe zasoby do działań mogących służyć dzieciom i młodzieży (świetlica wiejska, placówki oświatowe, boisko), jednakże podobnie jak w pierwszym przypadku konieczna będzie współpraca mieszkańców. Pomysły Mając na uwagę wyżej zdiagnozowane problemy i wyzwania zaproponowano działania, które mogą mieć wpływ na ich zniwelowanie: Organizacja przedsięwzięcia integracyjnego dla wszystkich mieszkańców wsi Lipno (festyn, piknik, itp.). Zwrócono uwagę, że sama organizacja takiego przedsięwzięcia może przyczynić się do zacieśnienia współpracy mieszkańców, pod warunkiem włączenia się w jego organizację osób z różnych środowisk. Warunkiem sukcesu przedsięwzięcia ma być włączenie się w jego organizację jak największej liczby osób, zaś myślą przewodnią przedsięwzięcia ma być: mieszkańcy dla mieszkańców. Poza walorami integracyjnymi rozrywkowymi przedsięwzięcie ma być nakierowane na prezentację osiągnięć mieszkańców, walorów miejscowości oraz organizacji i grup działających na terenie sołectwa.

Organizacja świetlicy dla dzieci i młodzieży w okresie wakacyjnym. Działanie takie zniweluje problem zagospodarowania czasu wolnego i słabej oferty wakacyjnej dla dzieci i młodzieży. Podkreślono, że konieczne będzie różnicowanie oferty świetlicy pod kątem wieku dzieci i młodzieży i miejsc realizacji. Zaproponowano w ramach funkcjonowania świetlicy organizację wyjazdów i działań plenerowych, podkreślając konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa dla dzieci. Zwrócono również uwagę, że funkcjonowanie takiej świetlicy lub innej oferty dla dzieci i młodzieży może być przyczynkiem do integracji mieszkańców. Rodzice oczekujący na zakończenie zajęć zaczynają ze sobą rozmawiać, wymieniać się np. doświadczeniami związanymi z opieką nad dziećmi. Stąd pomysł by przy okazji działań świetlicy zorganizować dla rodziców miejsce, w którym będą mogli oni poczekać na swoje dzieci. Integracja przez wspólne działanie. Mieszkańcy zaproponowali szereg pomysłów wychodzących od idei: integracja poprzez wspólne działanie. Poza pomysłem przedsięwzięcia integracyjnego zaproponowano organizację różnego rodzaju mniejszych przedsięwzięć tematycznych skierowanych do poszczególnych grup osób, np.: warsztat kulinarny lub florystyczny dla kobiet, szkolenie dla seniorów, nauka tańca, spotkania z ciekawymi ludźmi, itp. Uwagi końcowe Sołectwo Lipno charakteryzuje problem społeczny związany z niską integracją i niskim poziomem współpracy mieszkańców. Jest to dość typowy problem miejscowości położonych blisko dużych aglomeracji miejskich, gdzie obok osób zamieszkujących miejscowość od pokoleń pojawiły się nowe osoby. W sołectwie problem ten pogłębiany jest konfliktem o podłożu politycznym, który to często przeszkadza w realizacji działań i inicjatyw. Wyniki badań ankietowych oraz głosy mieszkańców wskazują, że możliwe jest stopniowe niwelowanie tego problemu, tym bardziej, że wieś ma w tym obszarze dobre doświadczenia z wcześniejszego okresu.

Działania nakierowane na integracje dorosłych mogą też pozytywnie wpłynąć na dzieci i młodzież, tym bardziej, że sołectwo posiada wystarczającą infrastrukturę do realizacji działań na rzecz młodzieży. Załącznik do Raportu potrzeb i oczekiwań mieszkańców Sołectwa Lipno Wyniki badań ankietowych 1. Metryczka: Kwestionariusze ankietowe rozdano w całym sołectwie, z założeniem, że każdy mieszkaniec może udzielić odpowiedzi. Odpowiedzi udzieliło łącznie 55 mieszkańców, w tym: 43 kobiety w wieku 12 70 lat oraz 11 mężczyzn w wieku 19 75 lat. Jedna osoba nie podała płci w kwestionariuszu kobiety ( w wieku 12-70) mężczyźni (w wieku 19-75) brak danych

Struktura osób wg wykształcenia ankietowych Kobiety: 43 Podstawowe 2 Zawodowe 9 Średnie 17 Wyższe 15 Mężczyźni: 11 Podstawowe 0 Zawodowe 3 Średnie 5 Wyższe 3 Wyniki badań Uwaga: Poniższe pytania dopuszczały udzielenie więcej niż jednej odpowiedzi: Pytanie 1. Co najbardziej podoba się Panu/ Pani w Lipnie Odp. a) spokojne miejsce do mieszkania 37 b) ładna okolica 27 c) ciekawe wydarzenia (np.. Dzień Wiosny, Dzień Dziecka) 4 d) dobrzy sąsiedzi 14 e) inne 3 a) spokojne miejsce do mieszkania b) ładna okolica c) ciekawe wydarzenia (np.. Dzień Wiosny, Dzień Dziecka) d) dobrzy sąsiedzi e) inne

Pytanie 2. Co nie podoba się Panu/ Pani w Lipnie? Odp. a) brak zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 20 b) za mało miejsca do spędzania wolnego czasu dla mieszkańców (dorośli i dzieci) 21 c) zaniedbane tereney będące własnością Gminy lub Sołecta 11 d) za mało imprez organizowanych dla mieszkańców 32 e) niewystarczające działania samorządu 13 f) inne 3 a) brak zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży b) za mało miejsca do spędzania wolnego czasu dla mieszkańców (dorośli i dzieci) c) zaniedbane tereney będące własnością Gminy lub Sołecta d) za mało imprez organizowanych dla mieszkańców e) niewystarczające działania samorządu f) inne

Pytanie 3. 3. W jaki sposób chciałby Pan/ Pani lub rodzina spędzać swój wolny czas? Odp. a) poza domem (np. spotkania z rodziną, z sąsiadami, kolegami/koleżankami), 32 b) uczyć się, np..: obsługi komputera, języków obcych 14 c) robić coś dla Lipna (np..: włączyć się w organizację imprez, spotkań, itp.) 9 d) w domu (np.: oglądając telewizję) 10 e) uczestniczyć w imprezach, rozrywkach zapewnionych przez sołectwo 34 f) inne 0 a) poza domem (np. spotkania z rodziną, z sąsiadami, kolegami/koleżankami), b) uczyć się, np..: obsługi komputera, języków obcych c) robić coś dla Lipna (np..: włączyć się w organizację imprez, spotkań, itp.) d) w domu (np.: oglądając telewizję) e) uczestniczyć w imprezach, rozrywkach zapewnionych przez sołectwo f) inne

Pytanie 4. 4. Czy Pana/ Pani zdaniem mieszkańcy Lipna mogliby włączyć się w działania na rzecz swojej miejscowości? Odp. a) tak 23 b) tak, ale z pomocą innych osób (sołtysa, księdza) 22 c) nie, ponieważ powinny zająć się tym inne osoby / instytucje 4 d) trudno powiedzieć 8 a) tak b) tak, ale z pomocą innych osób (sołtysa, księdza) c) nie, ponieważ powinny zająć się tym inne osoby / instytucje d) trudno powiedzieć

Pytanie 5. 5. Jeśli w tym roku byłaby możliwość zorganizowania w Lipnie imprezy lub innej inicjatywy dla mieszkańców, to co, Pana/ Pani zdaniem, mogłoby to być? Odp. a) piknik, zabawa 36 b) zorganizowanie miejsca do spotkań na wolnym powietrzu 13 c) uporządkowanie terenów będących własnością sołectwa lub gminy (boisko, zbiornik przeciwpożarowy, miejsce przed Świetlicą wiejską) 11 d) inne 1 a) piknik, zabawa b) zorganizowanie miejsca do spotkań na wolnym powietrzu c) uporządkowanie terenów będących własnością sołectwa lub gminy (boisko, zbiornik przeciwpożarowy, miejsce przed Świetlicą wiejską) d) inne

Pytanie 6. 6. Kto wg Pana/ Pani powinien zająć się rozwiązywaniem problemów społecznych w Lipnie? Odp. a) Rada Gminy 21 b) Rada Sołecka 23 c) Mieszkańcy wspólnie z innymi instytucjami 18 d) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 17 e) wszyscy razem 19 f) inni 0 a) Rada Gminy b) Rada Sołecka c) Mieszkańcy współnie z innymi instytucjami d) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej e) wszyscy razem f) inni

Pytanie 7. 7. Czego oczekuje Pan/ Pani od rady Sołeckiej w Lipnie? Odp. a) zajęcia się sprawami istotnymi dla mieszkańców (np.: podatki, pomoc w uzyskaniu dotacji) 31 b) zapewnienia mieszkańcom odpowiedniej rozrywki/ możliwości spędzania wolnego czasu (organizacja pikników, festynów, organizacja zajęć popołudniowych dla dzieci) 31 c) zapewnienia możliwości uczenia się czegoś nowego (np.: obsługa komputera, języki obce) 19 d) inne 3 a) zajęcia się sprawami istotnymi dla mieszkańców (np.: podatki, pomoc w uzyskaniu dotacji) b) zapewnienia mieszkańcom odpowiedniej rozrywki/ możliwości spędzania wolnego czasu (organizacja pikników, festynów, organziacja zajęć popołudniowych dla dzieci) c) zapewnienia możliwości uczenia się czegoś nowego (np.: obsługa komputera, języki obce) d) inne

Pytanie 8 8. Czego oczekuje Pan/ Pani od władz Gminy Lipno? Odp. a) dbania o wygląd miejscowości (np.: drogi, porządek itp.) 34 b) dbania o dobrą komunikację 7 c) rozwiązywania takich problemów jak np. bezrobocie, pomoc biedym 27 d) dbania o dobrą sytuację w szkołach 38 e) inne 2 a) dbania o wygląd miejscowości (np.: drogi, porządek itp.) b) dbania o dobrą komunikację c) rozwiązywania takich problemów jak np. bezrobocie, pomoc biedym d) dbania o dobrą sytuację w szkołach e) inne

Pytanie 9 9. Gdyby miał/a Pan/ Pani możliwość skorzystania w Lipnie z indywidualnej, bezpłatnej konsultacji ze specjalistą, to którą poradę Pan/ Pani wybrałby/wybrałaby? Odp. a) z prawnikiem 30 b) z psychologiem 14 c) z doradcą zawodowym 17 d) trudno powiedzieć 12 e) nie chce skorzystać z porady specjalisty 5 a) z prawnikiem b) z psychologiem c) z doradcą zawodowym d) trudno powiedzieć e) n ie chce skorzystać z porady specjalisty